22
ROTTERDAM
I
Raadsels rond een unieke
muntenvondst in Oud-Beijerland
'Strand opspuiten is
miljoenen weggooien'
1 ssiil ÜH fl -
Europese oefening is vannacht begonnen
I"
-
>"1
VAI
Onderzoek R WS moet duidelijkheid geven
Dac
Rotterdams Nieuwsblad
vrijdag
21 oktober 1983 RV/RY/RW
Archimedes-proj eet'
oliebestrijding op zee
inillllllllllllll!l!llllllllllllllillllllllllllllllli!lll!lllt!lllllnnillUllllllltll!liHllin!IIIIIIIIIIIIUIII!llll!lllll»l!IIIIIIUIIIinillllllllUIIII!ll!ll»IIIIIIIIIII!llillllUMmiU!IIIIIIIIIIIIII!l!;illllillllllMI!lllltll!!IIIUnUlün!ll!ll!IIU!IIIIIIIIIII!ll!!lllllllllllllll!lllll!llillllllllllllinilllllllllll
i
De bemanning van de Deense Hercules, die als eerste op de twee olievlek
ken werd afgestuurd.
Rotterdam In het holst
van de nacht is het Archi-
medes-project van start ge
gaan: een maritieme oefe
ning om soms enkele hon
derden meters grote olie
vlekken in de Noordzee op
te sporen en te lijf te gaan.
Vijf landen met acht vlieg
tuigen waaronder de
reusachtige Hercules en
vijf schepen nemen aan dit
project deel. In de loop van
de dag wordt nog diverse
malen uitgevlogen naar de
'plek des onheils': twee olie-
plassen van veertig a vijftig
ton omvang die een kilome
ter of zestig van de Neder
landse kust liggen. Zaterdag
zullen de schepen de ge
dropte olie weer uit de zee
vissen.
Door het slechte weer was
het Archimedes-project al
twee dagen uitgesteld. In het
draaiboek wordt 18 oktober
in kapitalen THE DAY OF
THE EXPERIMENT ge
noemd. De grote oliebestrij-
- dingsoefening, die onder toe
zicht staat van de dienst
Rijkswaterstaat, is echter pas
vannacht om vier uur daad
werkelijk in volle gang geko
men.
Toen daverde als eerste de
militaire Hercules uit Dene
marken, die de hele dag als
een kloek tussen de fragiele
sportvliegtuigjes op Zestien
hoven had gestaan, de lan
dingsbaan op en de lucht in.
Na de Polly-5, zoals de 'code
naam' luidt, stegen later nog
l één Fins, een Belgisch en
vier Westduitse vliegtuigen
op.
„Het doel is", zo luidt de eer-
ste alinea van het draaiboek,
„het snel opsporen en rap-
porteren van een olievlek en
het elimineren van deze ver
vuiling." En hoofd operatio-
nele zaken rampenbestrij-
ding Rob Schriel van Rijks-
waterstaat voegt daar han-
gend op een paar duizend
voet boven de Noordzee aan
toe: „Wat nu vooral belang-
rijk is, is het testen van de
nieuwe waarnemingsappara-
tuur." Het blijkt dan om ul~
1 tra-moderne apparaten te
De Hercules-bemanning verifieert de laatste gegevens via hun radiometer en SLAR (Sight Looking Air Radar]
gaan vooral de oosterbuur
test hooggekwalificeerde
spullen die nog nooit eer
der zijn gebruikt.
De oliebestrijding neemt de
laatste tijd een steeds belang
rijkere plaats in. In 1969 was
het nog zo dat de Nederland
se Rijkswaterstaat enkel en
alleen een schip ter beschik
king had, dat na een melding
van troep op goed geluk uit
voer. „Dan vond je 't wel of
je vond het niet En was dat
laatste het geval, dan ging je
maar weer terug en wachtte
je op de volgende vlek", ver
haalt Schriel laconiek.
In 1976 kwam daar een op
sporingsvliegtuigje bij, maar
pas sinds januari van dit jaar
kunnen Schriel en naviga
tor-waarnemer Peter Hulse-
bos beschikken over de ap
paratuur, waarmee een olie
vlek kan worden gelokali
seerd en direct gefotogra
feerd. Wat er vandaag wvdt
getest is echter al weer tv
flink aantal schreden verder.
Een Westduitse Phantom zal
Peter Hulsebos (op de-voorgrond) checkt zijn apparatuur, terwijl voor hem de monitor een
olievlek signaleert. Rob Schriel noteert de gegevens.
Radarapparatuur voor het open luik van de Hercules. Het zwarte gat kijkt uit op de Noord
zee.
met laserstralen de stookolie
en de 'choco roes' (ontstaat
wanneer de olie zeewater zien te ontdekken.
heeft opgenomen) moeten Daarnaast worden radiome
ters gebruikt, terwijl infra
rood, ultraviolet en radar al
worden toegepast- Met laser
en radiometer kunnen even
wel veel meer gegevens wor
den verzameld. Het hoofd
operationele zaken: „De
Duitsers ontwikkelen dit.
Maar het zijn allemaal labo
ratorium-modellen, Nog niks
is te koop. Bij TNO is men
trouwens ook bezig met een
laser-systeem."
„Nu", vervolgt Schriel, een
volgende sigaret opstekend,
„nu kunnen wij alleen de
olie zien, maar we kunnen er
niets over zeggen. Niet wat
voor soort olie het is of hoe
dik. Maar... we kunnen al
meer dan vorig jaar. Toen
konden we alleen overdag
bij goed zicht vliegen."
Hoewel West-Duitsland zeer
moderne mechanica ge
bruikt, is Nederland samen
Zweden eigenlijk het verst
gevorderd wat betreft oliebe
strijding. Zo vliegen Rob
Schriel en Peter Hulsebos
om de twee dagen de Noord
zee af en nemen en passant
ook de Duitse Boehtmee, om
dat West-Duitsland zelf niet
over een vliegtuig beschikt.
Tussen de elf- en twaalfhon
derd olievlekken hebben ze
dit jaar al geconstateerd.
„Waarvan eenentachtig be-
strijdenswaardig", aldus
Schriel.
De Marine Patrol Cessna 404
cirkelt ondertussen tussen de
twee olievlekken die beide
zo'n anderhalf tot drie kilo
meter lang zijn geworden.
De monitor, die net als alle
andere apparatuur door Hul
sebos wordt bediend, toont
langzaam aan een donkere
massa. „De stookolievlek is
mooier dan die roestvlek",
roept Schriel plots uit. En
Peter Hulsebos, niet minder
enthousiast „Dit wordt een
beeld van een foto. Prachtig,
hè. Heel mooi..."
Door de vlek op het scherm
aan te stippen rolt er even
later een blauwachtige pola
roid uit een van de 'kisten
techniek. Aan de hand van
die foto's kan Rijkswaterstaat
niet alleen de smeer lokalise
ren, maar soms ook de ver
vuiler zelf op heterdaad be
trappen.
„Mijne heren", klinkt het
dan metaalachtig door de
koptelefoon, „de Polly-
heeft een vlek gevonden."
„Zeg maar", verbetert Hulse
bos langs zijn neus weg, „dat
het Hollandse vliegtuig ze
lebei heeft gevonden..."
itrci
18.40
Rotterdam Bij de Haag
se muntenhandel Coins
Investment bv is een tot
nu toe volledig onbekend
gebleven, zeer waardevol
le muntenvondst uit Oud-
Beijerland boven water
gekomen. De 191 munten
die dateren uit een perio
de van 1550 tot 1610 zijn
al in 1980 gevonden, ver
moedelijk in het oude
centrum van het dorp. De
vinder heeft de zaak ech
ter nooit in de openbaar
heid gebracht.
De geldstukken zijn afkomstig
uit diverse landen in Zuid-
Amerika en Europa. Een groot
deel van de vondst vindt zijn
oorsprong in Spanje en de
voormalige Spaanse koloniën.
Van de Nederlandse geldstuk
ken behoren een „Kwart No
bel van Kampen" en munten
van de provincie Overijssel tot
de meest waardevolle.
Directeur J.C.A. Loon van
Coins Investment vermoedt
dat de meest bijzondere exem
plaren vijf- tot zevenduizend
gulden kunnen opbrengen.
Ook onder de Spaanse munten
zitten veel zeldzame exempla
ren. Van de Duitse geldstuk
ken behoort de zogenaamde
goudgulden tot één van de op
merkelijkste.
Alle munten die ten tijde van
de tachtigjarige oorlog in om
loop moeten zijn geweest, za
ten in één kruik. Waar deze is
aangetroffen en wie de eerlij
ke vinder is, wordt angstvallig
geheim gehouden.
Aangemeld
De vondst is wel aangemeld
bij het Haagse Koninklijk
Penningenkabinet. Op uit
drukkelijk verzoek van de
vinder heeft het kabinet de
munten onderzocht, geregis
treerd en beschreven zonder
zijn naam bekend te maken.
Nu hij of zij na drie jaar blijkt
te hebben besloten de munten
te veilen bestaat de mogelijk
heid dat de reden voor ge
heimhouding binnenkort ver
valt.
Gezien de bijzondere gaafheid
wordt door kenners aangeno
men, dat de kruik met 191
munten niet uit de bodem van
het oude1 centrum van Oud-
Beijerland komt, maar dat hij
al eeuwen bovengronds is be
waard. Over de vermoedelijke
totale waarde wil de directeur
van Coins Investment zich
niet uitlaten. „Het is heel
moeilijk een indicatie te ge
ven", aldus Loon.
Veiling
Belangstellenden kunnen op
19 en 20 november in motel
Hoornwijck in Rijswijk komen
kijken wat er de twee volgen
de dagen onder de hamer
komt. Behalve de collectie uit
Oud-Beijerland zijn er ook an
dere munten te zien.
Direct na een tip van amateur-
archeoloog Peter Biemans uit
Heinenoord over de veiling
van een onbekende munten
vondst bij een Haagse munten-
handelaar is de gemeente
Oud-Beijerland begonnen met
pogingen om te achterhalen
wie de 191 munten heeft ge
vonden, waar dat precies was
en wanneer exact.
Wet
De gemeente stelt zoveel be
lang in de gang van zaken om-
door Henk Zwijnenburg
dat het volgens de wet ver
plicht is een vondst bij de bur
gemeester te melden. In die
wet staat namelijk dat het ver
boden is met het doel monu
menten op te sporen te graven
zonder dat daar uitdrukkelijke
toestemming voor is verleend.
Wanneer iemand dat toch doet
en op een monument stuit is
hij of zij verplicht de vondst
binnen drie dagen te melden
bij de burgemeester. Onder
een monument verstaat de wet
roerende en onroerende goe
deren van minimaal 50 jaar
oud.
Ingemetseld
Het is volgens kenners vrijwel
zeker dat de munten boven-
gronds zijn bewaard. Peter
Biemans: „Het zijn werkelijk
toppers. Ze zijn schitterend
gaaf, eerste klas". De Heine-
noorder vermoedt dat de
kruik in een zestiende eeuws
pand heeft gestaan en wellicht
ingemetseld is geweest, zodat
hij pas bij sloop van het pand
is ontdekt.
In dat geval geldt artikel 642
van het burgerlijk wetboek
niet. Daarin is geregeld dat
vijftig procent van de op
brengst van een schat voor de
grondeigenaar en vijftig pro
cent voor de vinder is.
Waarde
De Heinenoordse amateur-ar
cheoloog spreekt met klem te
gen dat iemand van de werk
groep iets met de munten
vondst te maken zou hebben.
„Deze suggestie wordt door
sommige mensen direct ge
wekt, maar dat is beslist niet
waar". Biemans denkt overi
gens dat de totale waarde van
de Oudbeijerlandse munten de
ton benadert.
„In de catalogus van de veiling
staan taxaties. Deze worden al
tijd aan de lage kant gehou
den. Volgens mij levert het to
taal zeker 80.000 gulden op",
aldus Biemans. Hij weet van
kenners dat munten, die voor
7000 gulden in de catalogus
staan, best eens 15.000 gulden
kunnen opleveren. „De meeste
munten die wij vinden 2ijn
niet meer waard dan 25 gul-
K - -
Een Kwart Nobel op Vlaam
se voet uit 1585, met op de
voorzijde een koning in schip
en op de keerzijde een stra-
lenzon op een gebloemd
kruis. Een uiterst zeldzame
munt, die een geschatte
waarde heeft van tussen de
vijf- en zeven duizend gulden
en die geslagen is in Overijs
sel. De munt, die in de cata
logus 'bijna prachtig' wordt
genoemd, weegt 1,615 gram
den", zegt de Heinenoorder,
die de vondst dan ook zonder
aarzeling fenomenaal noemt.
Ongeacht eventuele rechten
van de gemeente is Oud-Beij
erland volgens chef algemene
zaken J, Schipper geïnteres
seerd in het wel en wee rond
de vondst. Al was het alleen
maar vanwege de historische
gegevens die wellicht uit de
vindplaats kunnen worden af
geleid.
Hoek van Holland De ge
meente Rotterdam voelt er
niets voor om het strand
van Hoek van Holland nog
langer op te laten spuiten.
Volgens wethouder M.J.D.
Jansen van sport en recrea
tie is dat miljoenen guldens
in het water gooien en dat
vindt het college onverant
woord.
De hoofdschuldige is, volgens
Rotterdam, Rijkswaterstaat,
dat niet langer bereid is de
door opspuiting van het strand
ontstane nieuwe kustlijn te
verdedigen. „Rijkswaterstaat
heeft te kennen gegeven zich
op de oude kustlijn terug te
trekken", aldus de wethouder,
„omdat de verdediging van de
nieuwe kustlijn niet te hand
haven valt".
Door dit standpunt van Rijks
waterstaat is Rotterdam niet
bij machte zelf voor opspuiting
te zorgen. Rijkswaterstaat is
verantwoordelijk voor de
kustverdediging. Rotterdam
kan daar hooguit op inhaken
en bevorderen, dat de stran-
drecreatie zich verder ontwik
kelt
Noodoplossing
Nu door strandafslag enkele
strandpaviljoens direct door de
zee worden bedreigd, moet er
toch1 ««is gebeuren. Daarom
heeft fïfet college besloten drie
ton beschikbaar te stellen voor
noodoplossingen bij het Hoek
se strand. Voor die drie ton
kan een ontsluiting op het
strand worden gemaakt voor
strandpaviljoens, die verder
van het water willen komen.
De houders van strandpavil
joens waren samen met een
vertegenwoordiging van de
deelgemeente Hoek van Hol
land naar de vergadering van
de raadscommissie gekomen
om hun nood te klagen. De
deelgemeente maakte duide
lijk, dat de toegezegde drie ton
niet meer is dan een gebaar.
De exploitanten van de
.strandpaviljoens komen bij
verplaatsing voor enorm hoge
kosten te staan, voor zover
hun paviljoens verplaatsbaar
zijn. En dat is lang niet altijd
het geval.
Onderzoek
Rijkswaterstaat heeft een half
jaar geleden al toegezegd aan
Rotterdam een onderzoek te
doen naar de mogelijkheden
om de strandafslag een halt
toe te roepen. Een gedegen on
derzoek moet uitwijzen, waar
het evenwicht tussen afslag en
aangroei van het strand ligt en
hoe 'onaanvaardbare' afslag
kan worden voorkomen. Rot
terdam heeft zich bereid ver
klaard financieel aan dat on
derzoek bij te dragen met een
bedrag van tussen de drie en
acht ton. Tot nu toe heeft de
gemeente van Rijkswaterstaat
niets meer vernomen.
Zowel voor Rotterdam ak
voor de exploitanten van de
strandpaviljoens is het uitent
teleurstellend, dat de zeestro
mingen zich anders hebben
gedragen dan Rijkswaterstaat
had berekend. Bij de pierver-
lenging had Rijkswaterstaat
geconcludeerd, dat het strand
bij Hoek van Holland spontaan
zou aangroeien. Om die gro©
te versnellen is het strand al
vast fors opgespoten.
Rotterdam haakte direct op do
nieuwe ontwikkelingen in'en
kwam met plannen om de
strandrecreatie een extra sti
mulans te geven. Die P*31111^
gingen uit van een breed
strand. Nu duidelijk is gewor
den, dat Rijkswaterstaat- er
naast heeft gezeten en hels
stukken strand zijn weggesla*
gen, moet Rotterdam de pla»"
nen herzien. „Zolang niet dl»"
delïjk is, wat Rijkswaterstaat
precies wil met de kustverde
diging, kunnen wij geen ge®*
bedragen investeren", aldüS
wethouder Jansen.
PllÈ
Hori
2. st
reed
derli
tot g
wets
14. v
keai
16.0
deel
19. d
20. fc
held
hog€
27.1c
trekt
9roo
kon.
spor
Sene
zuidv
Verti
1.ws
deks
voor
,'agpl
10. ri
werk
1c in
VOge
■Wetrc
?4.r<
tenat
28. k,
"urm
3l.p,
