14
KUNST RTV
Dirigent dringend gewenst
mineraalwater
een nieuw etiket s&
L
EEN REVOLUTIE VAN 45 SECONDEN
Surinaamse
dichter
;Dobru
overleden
SPA mineraalwater:
- natriumarm.
- aan de bron gebotteld
het laagste gehalte f m
aan mineralen. St& Op
Kunstenaar in
Amerika met
commercial
'op tv
Dampende
improvisaties
van Marvin
Peterson
SOURCE BARISART BRON
Rotterdams Nieuwsblad
zaterdag
19 november 3983
Wassenaar Een sterspotje van een
kunstwerk is dat niet net zoiets als
een pak Omo in een museum? Die
vraag dient zich aan bij het initiatief
van de Wassenaarse kunstenaar Bas
van der Poll. Twee maanden gele
den heeft hij met een opmerkelijke
stap de afstand verkleind die tussen
kunst en commercie ligt.
Enkele malen per week zendt Henri Rem
mers in zijn programma 'Holland on Satelli
te' in de Verenigde Staten van kust tot kust
een reclamespotje uit waarin Van der Poll
zijn werk aanprijst. In het Engelstalige pro
gramma dat wekelijks door miljoenen wordt
bekeken, komen voornamelijk onderwerpen
aan bod die een binding met Nederland
hebben. De reclameboodschappen, die wor
den uitgezonden zijn bijna allemaal van Ne
derlandse bedrijven. Tussen KVT-tapijt,
Sorbo-huishoudeïijke producten, de KLM
en Samsom Data Systems is Bas van der
Poll (in Amerika VanderPoll) een vreemde
eend in de bijt: een kunstenaar op het glad
de pad van de commercie. Ook de pers in de
Nieuwe "Wereld signaleert de vernieuwende
verkooptactiek van de Wassenaarder met
verbazing. Een krant uit Texas: 'Van der
Poll heeft in 45 seconden een revolutie in de
kunstwereld te weeg gebracht".
In het spotje laat de kunstenaar zien hoe de
ets, (The Human Figure - A) die hij te koop
aanbiedt tot stand komt De camera volgt
Van der Poll vanaf het moment dat hij in
zijn woning op een landgoed aan de Wasse
naarse Buurtweg de eerste studies van het
model maakt tot hij zijn werk voltooit met
het zetten van zijn signatuur. De ets (oplage
10Q, formaat 100 bij 70 cm.) wordt voor
$350,- aangeboden.
De kunstenaar is niet in het minst aange
daan door de vergelijking met de wasmidde-
lenindustrie. „Je moet het meer zien als een
soort Groiseh-filmpje. Ik heb geen enkel be
zwaar tegen deze manier van werken. Als
professioneel kunstenaar moet je verkopen,
dat is onderdeel van je werk, Het beeld van
de kunstenaar die op zijn zolderkamertje zit
te werken en alleen leeft voor de kunst, dat
heeft niets met de werkelijkheid te maken.
Je moet niet schijnheilig doen over het ver
kopen van je werk. Het is gewoon je boter
ham, daarom ben je ook beroepskunste-
Galeries
Het idee om de kunstkopers via de beeld
buis te benaderen werd niet louter en alleen
uitgewerkt met het oogmerk om zo snel en
zo veel mogelijk etsen te verkopen. Met zijn
actie wil Van der Poll vooral aantonen dat
er voor de kunstenaar andere wegen zijn
om werk te verkopen dan via de traditione
le circuits waarin de galeries een zeer domi
nerende rol spelen. Hij wil daarmee berei
ken dat de kunstenaar zich zowel financieel
als artistiek kan behoeden voor de vaak
overheersende invloed van de galeries.
Van der Poll: „Naar mijn mening krijgen
goedverkopende stromingen onevenredig
veel aandacht. Er zijn in Amerika en Enge
land grote galeries die de trend dicteren.
Bas van der Poll is een Wassenaars
kunstenaar, werkend lid van Pulchrï
Studio. Hij werd opgeleid aan de Ko
ninklijke Academie van Beeldende
Kunsten in Den Haag en was werk
zaam als graficus aan het Pratt
Graphics Center in New York, Sinds
1976 geeft hij les aan de Koninklijke
Academie.
Zijn werk bevindt zich in Nederland
se en buitenlandse openbare en parti
culiere collecties. Hij exposeerde in
Den Haag, Amsterdam, Berlijn,
Brussel, Basel, Rome, Mexico City,
New York en San Francisco.
Wat zij mooi vinden komt in de galeries. En
dat wordt gekocht ook. Het gevolg is dat
veel kunstenaars gaan maken wat de gale
ries willen hebben. Als dat gebeurt ben je
eigenlijk een kunstenaar kwijt. Vormen die
buiten het circuit vallen, moeten ook aan
dacht krijgen. Het gaat dus niet om het ver
kopen alleen. Daar venvacht ik ook niet 20
veel van. Of kunst via een commercial ver
koopbaar is, heb ik me altijd afgevraagd.
Dat was voor mij ook niet de belangrijkste
kant. Ik wil het systeem aan de kaak stel
len".
Ook in Nederland is de rol van de galeries
bepalend, omdat zij net als in het buitenland
de belangrijkste verbinding met de kopers
vormen. De artistieke en economische af
hankelijkheid van de galerie gaat ook ge
paard met hoge kosten. Percentages van 40
tot 60 procent die van de opbrengst van een
door Casper Postmaa
kunstwerk aan de galeriehouder moeten
worden afgedragen, zijn heel normaal. De
actie van Van der Poll op de Amerikaanse
TV heeft dan ook de vorm van een experi
ment dat beoogt het vaste afzetpatroon in de
kunstwereld te doorbreken,
„Het is niet zo", zegt hij, „dat ik een com
mercial heb laten uitzenden om daarmee
voet aan de grond in Amerika te krijgen. Ik
heb lang genoeg daar gezeten om te weten
dat dat op die manier absoluut niet lukt. Ik
heb geprobeerd me zo zelfstandig mogelijk
te presenteren. De kunstenaar moet meer de
aandacht van het publiek hebben. Die pro
vocerende houding is in Amerika ook goed
begrepen. Dat blijkt uit de reacties die ik
onder meer van een aantal kranten heb ge
had".
Vraag blijft natuurlijk hoe lucratief het is
voor een kunstenaar om op deze dure wijze
te adverteren op een markt waar hij geen
bekendheid geniet. „Dat is een risico dat ik
neem", erkent Van der Poll, „maar het is
gewoon iets dat ik wilde doen. De één koopt
een auto en ik doe dit. Ik denk niet dat ik
daar nu erg veel mee verdien, maar er zijn
al een aantal reacties binnengekomen. Al
leen is het nu afwachten of er ook wordt ge
kocht".
Prijs
De prijs van het 45 seconden durende spotje,
dat in het totaal 28 maal wordt uitgezonden,
valt alleszins mee. Alle bijkomende kosten
meegerekend is hij ongeveer 2Q.Q0Q gulden
kwijt. Dat kon voor dat realtief lage bedrag
omdat 'Holland on Satellite' net van start
ging en Remmers daardoor bereid was iets
meer te doen dan wellicht noodzakelijk was.
Zo zond hij ter inleiding van de spot een do
cumentaire uit, gewijd aan het werk van
Van der Poll. Ook financiële steun van een
Sponsor heeft bijgedragen tot de verwezen
lijking van het proleet. Niet het gehele fi
nanciële risico wordt dus door Van der Poll
gedragen.
Tijdens de ontwikkeling van het idee om
kunst via de buis te gaan verkopen, is eigen
lijk geen moment rekening gehouden met
de mogelijkheden op de Nederlandse televi-
Bas van der Poll: „Ik zag hel eerlijk gezegd na
het NOS-Journaal niet zo erg zitten".
STRIP van boven naar onderen: Van der Poll
aan het werk. Een serie handelingen uit de spot
sie. Dat medium is bewust overgeslagen.
Van der Poll: „De levensvatbaarheid van
het idee leek me in Amerika veel groter.
Wij zijn wat behoudender, terwijl de Ameri
kanen spontaner reageren. Ik zag het eerlijk
gezegd na het NOS-Journaal niet zo erg zit
ten".
NwJertard# Congresgebouw,
Den Haag: AmBterdams Phll-
harmoniach Orkest oJ.v. Tho
mas Sandertmg, m.m.v. Jesn-
Yves Thibaudel (piano); wer
ker» var» Haydn, Saint-Saëns en
Rimski-Korsakov.
door
Aad van der Ven
Den Haag Het wordt er
■voor het Amsterdams Phil-
'harmonisch Orkest allemaal
'•niet duidelijker op. Opgaan
in een opera-orkest of toch
'de handhaving van een min
of meer zelfstandige taak,
'waarop de Tweede Kamer
heeft aangedrongen? Wan
neer komt er een nieuwe
chefdirigent en wie mag dat
wel worden?
Wat dat laatste betreft: het
overleg dat nodig is om op de
mocratische wij2e een nieuwe
dirigent te kiezen vergt ook bij
het APhO veel tijd- En het or
kest heeft als het tenminste
inderdaad zelfstandig blijft
functioneren dringend be
hoefte aan een dirigent die
musici en publiek iets te ver
tellen heeft. Niet aan welis
waar vakkundige, maar niet
bijster kleurrijke gastdirigen-
ten als Thomas Sanderling, die
nu al net 20 oud lijkt als zijn
vader, de beroemde Kurt San
derling, ex-dirigent van de
Philharmonic van Leningrad.
In een werk als Rimski-Korsa-
kovs 'Sheherazade' merk je
niet alleen wat een dirigent,
maar ook wat een orkest
waard is. Dat laatste misschien
niet eens zozeer technisch,
maar wel qua karakter en qua
alertheid. Vooral als het gaat
om de kwaliteiten van al die
blazers, die zulke dankbare
solx hebben in het quasi-exoti-
sche genre waarop Rimski-
Korsakov zo dol was.
Dit stuk speel je niet zomaar
van een-twee-drie in de maat
En het APhO moet nu een
maal flink worden opgepookt,
anders gebeurt er te weinig.
Dit was een technisch voor
treffelijke, maar niet zo boei
ende, weinig karakteristieke
uitvoering. Een handicap was
bovendien het ontoereikende
spel van concertmeester Kees
Kooper in de belangrijke
vioolsolo.
Naast 'Sheherazade' en
Haydns symfonie 'met de pau
kenslag' (precies, smaakvol,
maar ook weer te weinig spiri
tueel gespeeld) stond het vijfde
pianoconcert van Saint-Saëns
op het programma. Dat bood
gelukkig de mogelijkheid de
formidabele Franse pianist
Jean-Yves Thibaudet (begin
twintig) te beluisteren. Alle
opwinding rond Koningin Eli-
zabeth-prijswinnaar Volondat
ten spijt, zijn landgenoot Thi
baudet heeft meer te bieden.
BIM-huia, Amsterdam; Marvin
Peterson en The Sunrise
Ochestra'.
Amsterdam Als het op
het maken van afspraken
aankomt, is het met be
paalde Amerikaanse jazz
muzikanten nog steeds
sukkelen. Concerten die
op het laatste moment
worden afgezegd, bezet
tingen die niet kloppen:
de sterren moeten wel erg
gunstig staan en de wind
deze kant opwaaien, wil
een optreden van die mu
zikanten gewoon door
gaan.
Een voorbeeld: in het BIM-
huis was deze week het
kwartet van drummer Bea
ver Harris aangekondigd.
Die kwam dus niet en in
plaats daarvan trad het 'Sun
rise Orchestra' van trompet
tist Hannibal Marvin Peter
son aan. Dezelfde Peterson
die een aantal jaren geleden
ook al onverwacht een optre
den verzaakte. Met sommige
jazz-musici zit het zo: ze kó
men wel, je moet alleen
maar afwachten wanneer.
Enfin, Marvin Peterson als
remplacant voor Beaver Har-
ris bleek bepaald geen onge
lukkige keuze, 'Hannibal'
zoals hij vaak wordt genoemd
werd een jaar of tien gele
door
Willem Bruring
den immers bij een wat breder
publiek bekend door zijn do
minante rol in het toenmalige
Gil Evans-orkest. door zijn
technische capaciteiten en
door zijn krachtige trompet
spel. Maar vooral door dat
laatste en die reputatie bleek
nog geenszins achterhaald.
Want Peterson heeft de be
schikking over een kracht en
een energie die in de trompet
wereld hun weerga niet ken
nen en hij wil dat weten ook.
Meteen al in het eerste num
mer maakte Marvin Peterson
duidelijk in v/elkehoek van
de jazz hij ongeveer gesitueerd
dient te worden: in de contrei
en waar ritmische en vriende
lijke thema's worden omge
vormd tot dampende improvi
saties. Driftig met de voeten
stampend, plaatste hij een
reeks loeiharde, venijnige tril
lers en scheurende uithalen
die maar- één doel leken te
hebben: zo opzwepend moge
lijk musiceren. Dat lukte
moeiteloos, zodat hij er, zonder
adempauze, in het volgende
stuk nog eens extra gemoti
veerd tegenaan ging.
Een weinig subtiele benade
ring, toegegeven, maar voor
dat werk beschikt het Sunrise
Orchestra over de voortreffe
lijke pianist Ron Burton. Hoe
wel ook hij meer forse dan flu
welen klanken liet horen. De
spaarzame windstiltes waren
dan ook niet van instrumenta
le, maar van vokale aard.
Daarvoor tekende Petersons
vrouw Pat, die met veel stem
buigingen een versie van 'God
bless the child' presenteerde,
zonder echter al te veel te
boeien. Zodat haar man maar
weer snel en vooral krachtig
orde op zaken stelde.
t?i
^.Paramaribo/Den Haag De
■'Surinaamse dichter en politi-
.cus Robin Ravales, beter be
kend onder het pseudoniem
Dobru, is op 48-jarige leeftijd
/in een ziekenhuis in Parama-
'."ribo overleden.
Dobru was één der kleurrijk-
~stÊ figuren uit de Surinaamse
l literaire wereld. Hij was een
van de eersten die net Sranan
tongo (Surinaamse taal) zonder
^folkloristische bedoelingen ge
bruikte in proza en poezie. Hij
genoot zowel in Suriname als
de Caribische regio erken-
r»ng-
'-'Dobru was een vooraanstaand
":lïd van de Partij Nationalisti-
- sche Republiek (PNR) van ad-
vocaat mr. Eddy Bruma. Hij
'-"speelde een belangrijke rol in
v bet politieke proces vooraf
gaand aan de onafhankelijk
heid van Suriname en droeg,
Vmede door zijn literatuur, in
mate bij tot het hiermee
'/samenhangende bewustvvor-
*"'dingsproces van het Sunnaam-
"'se volk- Dobru was van 1973
'tot 1977 lid van het parlement
en werd minister van cultuur
het eerste kabinet Chin a
?-Sen, na de staatsgreep van 25
Prfebruari 1980. Dobru was ge
trouwd on f -id twee kinderen
ADVERTENTIE
Hl WCE BARISART BRON
Eauminéraknaurme
\&n n^menatriumarrn
ieensd.
traneraalwarer.
SASMMOKttttNVCÉ -BSQyABUOW:
