ROTTERDAM
17
Molukse wijk voelt zich
genomen na inschakelen ME
Volkstuinders'Het mag
geen elitetuin worden
Twee debuten
Beelden
van
Chabot
'Bedrogen
gediscrimeerd
en gewantrouwd
'Er zijn hier zat mensen, die het geld nog maar nel
kunnen opbrengen
Rotterdams Nieuwsblad
zaterdag
3 december 1983
Capelle aan den IJssel Bedrogen, gediscrimineerd
of gewantrouwd. De circa 1100 bewoners van de Mo-
lulSe gemeenschap in Capelle aan den IJssel voelen
zich in elk geval fors genomen door het gemeentebe
stuur van de groeikern.
Onder welke noemer zij
hun gevoelens moeten
schuiven, na het besluit
van burgemeester Luigi
van Leeuwen met het oog
op een ontruiming vorige
week de mobiele eenheid
in te schakelen, weten zij
eigenlijk niet. De Moluk-
kers laten in ieder geval
duidelijk merken dat die
zet provocerend is overge
komen.
Aanleiding vormde een
conflict tussen de Moluk-
kers en de Capelse wo-
ningbouwstichting SVW
over een fiks opgelopen
huurachterstand, dat uit
mondde in een kort ge
ding. De bewoner, die uit
zetting boven het hoofd
hing, verloor het geding
echter. Volgens de bewo
ners mogen huurachter
standen slechts worden
berekend tot 1 juli, de da
tum waarop de complete
gemeenschap in actie is
gegaan. De SVW daaren
tegen vorderde een be
drag, waarin de maanden
na juli ook zijn opgeno
men.
Spelletje
Een zeer onverstandige han
deling van de burgemeester
als hoofd van de politie. Dat
zeggen zowel het actie-comi
té als de wijkraad van de
Molukkers over het inscha
kelen van de ME.
Het vertrouwen in het hoofd
van de gemeente heeft door
deze 2et een forse knauw ge
kregen. De bewoners hebben
het gevoel dat het gemeente
bestuur een spelletje met hen
heeft gespeeld.
„Wij hebben de gemeente
meerdere malen te verstaan
gegeven dat er niets zou ge
beuren," reageren leden van
het actiecomité. „Maar wat
zien we? Zeker tien busjes
met ME-mannen, die zich
verdekt rondom de wijk op
stellen. Dat was absoluut niet
door Evelien Baks
nodig. Als de wijkraad zegt,
dat zij de situatie in de hand
heeft, dan is dat ook zó. We
hebben het bewezen."
Door het incident voelen de
Molukkers zich nog meer ge
motiveerd hun actie tot het
bittere einde door te zetten.
Zij zullen deze pas beëindi
gen als de in een protestnota
verwoorde eisen zijn inge
willigd.
Deze behelzen onder meer
een drastische verlaging van
de maandelijkse woonlasten,
die op dit moment door een
groot deel van de gemeen
schap niet meer kunnen
worden opgebracht. Daar
naast vechten zij voor het
verkrijgen van rechten voor
ex-KNlL-mïlitaïren, die aan
het begin van de jaren vijftig
op militair dienstbevel naar
Nederland zijn overgebracht.
Gesterkt
Vooralsnog hangt ruim twin
tig bewoners van de wijk
ontruiming boven het hoofd.
Hierbij gaat het om oude
vonnissen, die de woning
stichting nu wil proberen te
laten uitvoeren.
Leden van het actiecomité en de wijkraad van de Molukse gemeenschap.
De gemeenschap zal in geen
geval ontiuiming toestaan.
Er zal worden geprobeerd
een regeling aan te gaan
over oude huurschulden,
waarbij de actie niet wordt
betrokken.
„Door deze hele toestand
voelen wij ons in ons streven
nog meer gesterkt," verkla
ren enkele woordvoerders
van de wijk. „Van jong tot
oud wil nu vechten voor een
menswaardiger bestaan. Wij
laten ons echt niet kisten."
De Molukkers willen niet
worden vergeleken met an
dere minderheden in de sa
menleving. „Door de ge
schiedenis hebben wij een
band met de Nederlandse re
gering, die niet zomaar opzij
kan worden geschoven. Dat
wil ze misschien wel, maar
we zullen ervoor zorgen dat
dat niet gebeurt. De KNI-
L'ers hebben rechten, die
moeten worden erkend."
Het verkrijgen van deze
rechten is de basis van de ac
tie, die inmiddels vanuit Ca
pelle aan den IJssel is over
gewaaid naar andere Moluk
se wijken in ons land.
De Molukkers voelen zich
meer en meer bedrogen door
overheidsinstanties. In Ca
pelle geldt dat al sinds 1972,
het jaar waarin zij het barak
kenkamp aan de Groenedijk
verlieten om hun intrek te
nemen in de nieuwbouwwijk
in Capelle-Oostgaarde. Het
begin van een decennium,
waarin de gebreken aan de
huizen voor steeds meer el
lende zorgden.
Ook dit speelt mee in de ac
tie. Gezien de grote verzak
kingen in de wijk met alle
gevolg ;n vandien en de vele
gebreken aan de woningen,
vinden de Molukkers dat zij
een veel te hoge huursom
mo-iten betalen.
Barakken
Maandelijks wordt circa 1000
gulden aan woonlasten neer
geteld. Het gemiddelde inko
men van de wijk bedraagt
daarentegen niet meer dan
1400 gulden. „In onze wijk
leven veel oudere KNIL-mi-
litairen", zegt het actiecomi
té. „Daarnaast heerst onder
de Molukkers een hoog wer-
keloosheidspercentage. Na
tuurlijk zijn er mensen onder
ons, die het wel goed hebben.
Maar het gaat om de meer
derheid, die niet meer weet
hoe zij moet rondkomen elke
maand. Wij hebben nooit ge
vraagd om deze dure wonin
gen. Wat ons betreft, mogen
ze morgen weer barakken
plaatsen. Dan hebben we in
elk geval geld om een nor
maal leven te kunnen lei
den."
Sinds het begin van de actie
maken de Molukkers geen
huur meer over aan de SVW,
maar storten maandelijks 150
gulden op een speciale reke
ning, waarvoor zij een eigen
administratiefonds hebben
opgericht. Zodra hun wonin
gen onder beheer komen van
Rijksdomeinen, één van de
eisen van de Molukse wijk,
wordt dit geld aan de nieuwe
huiseigenaar overhandigd.
Uitspraak
De gemeenschap wacht nu
tot de Nederlandse regering
eindelijk een uitspraak doet
over de positie van de Mo
lukkers. „Door ons hier naar
toe te halen, heeft de over
heid verantwoordelijkheid
voor ons genomen. De rege
ring moet dan ook voor ons
opkomen. Zeker nu velen
van ons in. grote moeilijkhe
den verkeren," aldus de Mo
lukkers.
Het wachten is op dit mo
ment op een gesprek met de
minister van Binnenlandse
Zaken. Burgemeester Van
Leeuwen heeft de minister
in een brief hier om ge
vraagd.
Joop Mooij,
Johan Broek en
Ary Tuitef (v.Ln.r.)
voor volkstuintjes
in de Zuidbuurt:
Wie het meeste
geld heeft, komt
echt niet het
eerste aan de
beurt..."
Vlaardingen Ze zitten gedrieën rond het tafeltje in
de zelf opgeknapte kantine geschaard. Joop Mooij, Ary
Tuitel en Johan Broek, drie gelukkige bezitters van
een Vlaardings volkstuintje op het Vlaardingse com
plex Zuidbuurt. Ze zijn niet boos, dat niet, maar in op
dracht van de voorzitter voelen zij zich wel geërgerd.
Volkstuintjes duur? Ben je gek, dat valt best mee.
De drie mannen zijn het dan
nog uitermate eens. Later
blijkt die eensgezind overigens
duidelijk tanende. Maar... over
eén ding blijft hun standpunt
onaantastbaar: „Het is echt
niet zo", vertelt tweede-voor
zitter Broek, „dat degene met
het meeste geld het eerst aan
de beurt komt voor een tuin
tje." 2o is dat, en Mooij en Tui
tel knikken bevestigend.
Dat volkstuintjes voor de ge
wone man ergens zes hoog
achter onbetaalbaar dreigen te
worden, zien ze niet zitten.
Broek: „Wanneer er een tuin
tje vrij komt, taxeren we de
opstal. En dat moet de opvol
ger betalen. Er is nu een tuin
tje vrijgekomen, dat kost geen
cent. Enkel de pacht hoeft te
worden betaald. Daar staat dus
ook niets op; is gewoon een
kaal stuk grond,"
'Alsjeblieft'
„Met een huisje erop", doet
Tuitel een duit in het zakje,
„wordt het natuurlijk duurder.
Wij taxeren het en dat kan die
nieuwe accepteren of niet. Zijn
we bij elf mensen aangekomen
en pas de twaalfde zegt: 'Alsje
blieft hier heb je het bedrag],
ja, dan gaat het geld tellen..."
Aan de gezichten van de twee
andere leden van de Vereni
ging van Volkstuinders Vlaar
dingen te zien een niet zo wel
kome opmerking.
„We hebben een wachtlijst
van honderd mensen. Zeg je
nee, dat kan ik niet betalen...
dan sta je echt niet gelijk op
honderdeen", verduidelijkt se
cretaris Mooij. Tuitel weer:
„Een aspirant-lid vertellen we:
je bent pas over vier, vijf jaar
aan de beurt. Ga vast sparen,
want de mogelijkheid bestaat
dat je een huisje van acht a
tienduizend gulden wordt aan
geboden."
Johan Broek gooit het over
een andere boeg. Belangrijk,
roepen ze in koor. Een mooi
voorbeeld hoe het toegaat bin
nen de vereniging. „Mijn
zoon", zegt de volkstuinder
dan, „heeft drie jaar op een
door Cock Rijneveen
tuintje gewacht. Toen hij aan
de beurt kwam, had-ie net een
reis geboekt; zijn geld voor een
vakantie gereserveerd. Die
moet natuurlijk niet denken,
op dezelfde plaats op de
wachtlijst te blijven staan. Zo
ver gaan we nu ook weer
niet."
Twistpunt
De vraag, wat nou de gemid
delde prijs voor een leuk
volkstuintje met een simpel
optrekje bedraagt, blijft een
twistpunt. Broek: „Zo'n 2.500
gulden."
Maar Ary Tuitel: „Het bedrag
ligt hoger. Als je vandaag de
dag een huisje bouwt, ben je
tienduizend gulden kwijt."
Broek weer, ditmaal onder
steund door Mooij: „Als ik
2.500 gulden voor mijn opstal
krijg, knijp ik mijn handen
dicht."
Tuitel dan: „Ik denk dat je ge
middeld vierduizend gulden
kwijt bent, maar het is moei
lijk schatten."
„In ieder geval", bedenkt Jo
han Broek, die al elf jaar een
tuintje in de Zuidbuurt heeft,
„gaan we niet boven de tien
duizend voor de overnamekos
ten. We willen er geen elite-
tuin van maken. Dat is u toch
wel duidelijk?"
Echt uitgepraat raken ze niet
over dit onderwerp. Het zit het
drietal duidelijk dwars. „Het
hoeft echt niet zoveel te kos
ten", probeert Broek. „Met een
beetje ehhh... hoe noem je
dat... zelfwerkzaamheid ja,
kom je een heel eind. Wat ha
len ze tegenwoordig niet uit
containers." Maar toch. „Ieder
huisje", haakt Joop Mooij in,
„dat de laatste vier jaar hier is
gebouwd, zit tegen de tiendui
zend gulden aan."
Van de zogenaamde hobby tui
nen, die Vlaardingen in Holy
uitgeeft en waarvoor nu nieu
we plannen bestaan, zijn de
heren op leeftijd niet zo'n
voorstander. De krachtterm
die de vice-voorzitter over ta
fel gooit, kan zelfs beter niet
aan het papier worden toever
trouwd. Het maakt hun opvat
ting evenwel zeer duidelijk.
Die hobby tuintjes zijn veel te
kostbaar: er moet ruim twee
keer zoveel geld voor betaald
worden als de leden van de
volkstuïndersverening voor
bun lapje grond moeten neer
tellen. Ary Tuitel: „Hoe wil je
dat verkopen, twee gulden
vijftig per vierkante meter?
Dat wordt gewoon te duur. Er
zijn hier al zat mensen, die hei
geld maar net kunnen opbren
gen."
Wanneer de gemeente de
pacht van de volkstuintjes tot
de hoogte van de hobbytuinen
zou optrekken, voegt Tuitel
daar aan toe, „zijn er mensen
die het niet meer kunnen be-
talen.^Zijn *t ook geen 'volks'-
tuinen meer, hè?"
Verweer
„Als je een caravan koopt, sta
je ook voor tweeduizend gul
den in de stank en de file",
verweren de anderen zich,
waarna zich de eerdere discus
sie over wat nu wel of niet te
duur is weer wordt gevoerd,
Johan Broek: „Wanneer ik al
mijn rekeningen bij elkaar op
tel. kost mijn tuintje me toch
niet meer dan een tientje per
week. Dus..."
„Ik wil", zegt hij, „nog één
keer benadrukken: het is niet
zo wie het meeste geld heeft,
die komt het eerste aan de
beurt."
Tuitel: „Je moet echt vier, vijf
jaar staan ingeschreven. Ben je
dan eerste op de lijst en ga je
niet akkoord met de prijs, dan
komt gewoon nummer twee
aan de beurt." De drie volk
stuinders knikken weer In
stemmend. Zo is het en niet
anders.
w
door Rob Vermeulen
Ets van Anda Kouwenhoven.
De tentoonstelling die op dit
moment te zien is in het
mode-atelier van Marij Dols
en Henk Brejaart, La Secu-
rezza, is in twee opzichten
de eerste. Zowel voor het
jonge bedrijfje, dat sinds een
jaar op een aparte manier
exclusieve en eigentijdse
kleding aan de vrouw wil
brengen en dat nu combi
neert met beeldende kunst,
als ook voor de kunstenares
voor wie het een debuut is.
Wat de exposante betreft:
Anda Kouwenhoven is een
26-jarige Rotterdamse, die
in 1981 afstudeerde aan de
Koninklijke Academie in
Den Haag. Sindsdien houdt
ze zich bezig met grafiek,
voornamelijk etsen er is
op de expositie één litho te
zien.
Haar werk heeft tot nu toe
minder aandacht gekregen
dan het verdient. De oor
zaak daarvan kan zijn, dat
het niet zo snel toegankelijk
is: op het eerste gezicht
spreekt hel moeilijk aan.
Doorkijken is nodig om in
de hoekige, droge lijnvoe-
Stedelijk Museum, Hoog
straat 112, Schiedam: 'As
pecten van de beeldhouw
kunst' met o.a. Henk Cha
bot. Geopend: ma. t/m za.
10.00—17.00, ZO. 12.30
17.00 uur. T/m 4 decamber.
Galerie Kunst-»-, J.W. Friao-
laan 70, Vlaardingen: Henk
Chabot, schilderijen. Geo
pend: za. en zo, 14,00
18.00 uur, T/m 18 decem
ber.
De Rotterdamse beeldhou
wer en schilder Henk Cha
bot {18941949) ss een van
die kunstenaars, die hei
slachtoffer zijn geworden
van ondeskundige verering.
In de jaren vijftig en zestig
bereikte hij in de kunstwe
reld een soort onvrijwillig
heldendom, als gevolg van
een combinatie van beschei
denheid, een kraakhelder
oorlogsgedrag en andere
persoonlijke eigenschappen.
Zijn werk werd hoog gepre
zen, maar nooit viel hem
een werkelijk verantwoorde
kritiek ten deel. Met als ge
volg dat Chabot in de latere
decennia onverdiend
vergeten raakte.
De Dienst Verspreide Rijks
collecties heeft nu gepro
beerd dat enigszins goed te
maken, door van Chabots
beeldhouwwerken voor
zover deze de oorlog en de
vergetelheid overleefd heb
ben een expositie samen
te stellen. Die is nog tot en
met zondag te zien in het
Stedelijk Museum Schie
dam, een goede plek aange
zien niet ver daarvandaan
in de Vlaardingse galerie
Kunst+ tegelijkertijd een
collectie van Chabots schil
derijen is te 2ien.
Wat de beelden betreft: al
een korte wandeling door
de ene zaal waar die staan
opgesteld is voldoende om
te beseffen hoe jammer het
is dat Chabots werk nog
maar zo zelden te zien is.
De sculpturen, voorname
lijk mensenfiguren, zijn te
gelijk materieel aards
zelfs: de voeten vergroeien
met de massieve onder
grond en springlevend.
Het materiaal, voornamelijk
harde houtsoorten, maar
ook beschilderd gips en
La Sicurezza, Burgemeester
Meineszlasn 98 B, Rotter
dam: Anda Kouwenhoven,
grafiek. Geopend: di. t/m zo.
10.00 18.00 uur. T/m 17
december.
ring van de etsen hun
schoonheid te ontdekken.
De mensen die bijna al het
werk bevolken ontlenen die
schoonheid niet aan hun ui
terlijk, maar aan hun tra
giek: ze zijn gefrustreerd en
triest, maar drinken en
dansen intussen vrolijk
door, tegen beter weten in.
Binnen die eigen stijl van
Anda Kouwenhoven ver
rassen enkele etsen die een
heel ander onderwerp heb
ben: sierlijke vrouwen
schoenen. Ze wijken zó af
van de rest, dat alleen een
gevraagde toelichting van
de kunstenares ze kan ver
klaren. En die luidt, at even
verrassend: „Ik heb om het
jaar plotseling de hevige
drang om een paar schoe
nen te tekenen..."
Boer van teakhout, door
Hendrik Chabot (1934)
steen, is bij Chabot volko
men onderworpen, De
meeste beelden zijn glad, ze
vertonen geen spoor van de
gebruikte gereedschappen.
De vormen zijn op de keper
beschouwd karikaturaal,
wat aan de expressief pose
rende naakten en stugge
boerenlijven iets droogko
misch geeft. Dat effect
wordt echter tegengewerkt
door dat springlevende: het
zijn wel degelijk mensen die
zijn uitgebeeld, mensen met
een innerlijk, dat ondanks
de vervormde uitbeelding
onmiskenbaar overkomt.
Dat dualisme komt op een
andere, misschien nog wel
sterkere manier tot uiting
in Chabots schilderijen. De
mensen, dieren en dode
dingen die er op te zien zijn
hebben altijd twee kanten,
twee aspecten. Dat blijft
niet bij opvallende tegen
stellingen als 'goed en
kwaad' of 'uiterlijk en in-,
nerlijk'. Elk schilderij heeft
een aparte bestudering no
dig om zijn inhoud prijs te
geven, iets waaruit niet al
leen de gecompliceerdheid
van de kunstenaar blijkt,
maar ook zijn grote vaar
digheid in het subtiel weer
geven van onnoembare din
gen.
