Moderne klaverbuurt
in eeuwenoude polder
a
Die lui hebben het echte
Rotterdam nooit geroken'
GEGETEN EN GEDRONKEN
Radio Rijnmond
HOOGERBRUGGE:
8
i—
De eeuwige schreeuw van Jan Schaper
Rotterdam telt meer dan hon
derd buurten. Bekende, maar
ook verborgen plekjessoms
met groter dan één straatje.
Oude en nieuwe huizen, de his
torie, de winkels en de buurt
bewoners. Even 'buurten' in
Rotterdam.
In Ommoord noemen ze het steevast de Klaverbuurt. Zoals de andere buurten er
worden aangeduid met Bremmen, Doornen, Distels, Bloemen, Kruiden en Grassen
Deze namen verdrongen de officiële buurtnamen, die twintig jaar geleden door de
gemeente Rotterdam uit de archieven werden opgediept: Jan Heydna Willem Wit-
senburgh, Cornells Maehlelen, Lutgerus Willekens, Frans Romeyn en Lëendert
Hoogerbrugge, polderbestuurderen die in de historie van de Ommoordschen Polder
een belangrijke rol hebben gespeeld.
Zo ontstonden de buurten Wit-
senburgh, Machielencamp, WjJ-
lekenscamp en Heydnahof. Ook
de klaverbuurt heet eigenlijk: Te
Hoogerbrugge, naar een familie
die ooit woonde op het stukje
grond dat thans ligt ingeklemd
tussen het riviertje de Hotte, Om-
moordse Veld, de President Wil
son weg cn het Terbregse Park.
Eer» historische omgeving dus,
want de Rotte was er al in 1242 en
van de Ommoordschen Polder
werd in 1320 reeds gewag ge
maakt.
Afgezien van de naam en het
eeuwenoude poldergebied, heeft
de buurt Hoogerbrugge echter
niets historisch. De meeste wo
ningen dateren uit het einde van
de jaren zeventig en begin tach
tig, maar ruim een maand gele
den neg werden er de laatste cha
letwoningen opgeleverd. „Daar
mee hebben we nog een paar
gaatjes opgevuld", verduidelijkt
Joost Schrijnen van de dienst
Stadsontwikkeling van de ge
meente Rotterdam. „Want Hoog
erbrugge is geheel gebouwd vol
gens het in de jaren zestig voor
Ommoord bedachte concept bin
nen de ruit van Ommoord hon
derd procent stapelbouw en er
buiten uitsluitend laagbouw".
Stratenpatroon
Störjd dót plan al vast, op een an
der punt speelden de stedebouw
kundigen heel snel in op de in de
loop der jaren veranderde opvat
tingen. Dit is merkbaar in het
stratenpatroon- Joost Schrijnen:
..In Ommoord-zuid hebben we
nog recht verkaveld, maar
door de veranderde opvattingen
tussen de jaren zestig en zeven
tighebben we de noordkant
lekker door elkaar gehutseld".
Het resultaat is een sfeervolle
niruwbouwbuurt met karakte
ristieke plekjes, fraaie huizen,
woonerven en veel groen,
ïn totaal telt Hoogerbrugge 509
woningen, onderverdeeld in 138
woningwetwoningen, 292 pre
mie-koopwoningen, 42 premie-
huurwoningen en 37 woningen
in de vrije sector. „Er is in deze
buurt grote vraag naar koopwo
ningen", meldt een woordvoer
ster van het makelaarskantoor
Kettner, dat er recent nog enkele
te koop aanbood. De affiches zijn
afgeplakt' verkocht.
„Het komt toch wel regelmatig
voor dat er in dit deel van Om
moord woningen te koop worden
aangeboden. In de buurt wonen
nogal wat jonge gezinnen en die
willen na verloop van tijd wel
eens iets anders. Mensen die in
Hoogerbrugge een huis willen
kopen moeten echter wel reke
ning houden met de erfpacht".
Twee voorbeelden: „Voor een
huis met een vraagprijs van
f 139.000,-- is de erfpacht ƒ484,—
per kwartaal en een ander huis
(vraagprijs 132.000,—) heeft zelfs
een erfpacht van ƒ682,— per
kwartaal".
Ontroerd
Maar mooi zijn ze, al die velschil
lend gebouwde huizen aan de
Rolklaver, Rupsklaver, Geluks-
klaver, Wïtteklaver, Paardehoef-
foto's Ben Burners
Kronkelpaadjes.
klaver en al die andere naar kla
versoorten genoemde straten en
woonerven. „Bijna elke dag raak
ik er ontroerd van, zo mooi vind
ik het hier", zegt een bewoonster
van de Rodeklaver 87. „In augus
tus ben ik hier komen wonen.
Rotterdams Nieuwsblad
zaterdag
6 december 1986
Zevengetijdeklaver.
President Wjlsonweg
De omgeving van Hoogerbrugge. Wandelen in een eeuwenoud polderlandschap.
Rodeklaver
Varenpad.
Niet minder enthousiast is de re
actie van een bewoonster van een
van de twintig aan de Rupskla
ver gebouwde nieuwe chaletwo-
nïngen. Ze woont er pas één
maand, maar zegt „We zijn er
verschrikkelijk blij mee. 't Is hier
zo schitterend.
Voordien woonde ik in het wes
ten van de stad, op driehoog, Een
geweldige vooruitgang natuur
lijk. Vooral die omgeving hè, die
Is zo mooi, net alsof je ergens bui
tenaf bent gaan wonen..."
Heerlijk om hier
te kunnen wonen". De riante
koopwoningen variëren in prijs Se-rviVefTniw
van 188.000,- tot ƒ205.000,- De ^erviceuals
afkoopwaarde van de erfpacht
bedraagt 37.500,—.
Minstens zo tevreden met de
fraaie omgeving zijn de bewoners
van de serviceflats Te Hooger
brugge aan de Varenhof. op
steenworp afstand van de klaver
buurt. De drie gebouwen ooit
eigendom van Patrimonium-
zijn in beheer van de stichting
Woonhuizen voor Ouderen
(SWO).
Landelijke omgeving.
in Amersfoort en eerder nog aan
de Mathenesserlaan. „Er wordt
hier erg veel voor ons f gedaan",
vertolkt hij de mening vam de cir
ca vijfhonderd bewone-rs. „We
hebben een eigen restau rant, een
wasserette en een winkel, maar
er worden ook mode-, meubel
en sierraden shows gegeven en al
lerlei activiteiten gehouden.
Zo
hebben we hier een eigen bridge-
De heer J. Dekker woont er al club, een zangkoor en er?n biljart
zestien jaar. Voordien woonde hij vereniging. Te Hoogerbrugge is
Rupsklaver.
erg in trek, want er is een heie
wachtlijst van mensen die hier
graag zouden willen wonen.
Daarin speelt de schitterende
omgeving natuurlijk een heel be
langrijke rol..."
Die omgeving... Je hoort het in
Hoogerbrugge bij herhaling en de
bewoners raken er niet over uit
gepraat, Wonen in de directe om
geving van de Rotte, de Rotteme-
ren en het Hoge Bergse Bos: voor
velen blijkt het een lang gekoes
terd ideaal, dat eindelijk werke
lijkheid is geworden- Woninge.
met zorgvuldig aangelegde tuin
tjes, opslagplaatsen voor open
haardhout, grillige bomen en lan
delijke kronkelpaadjes in een
eeuwenoude polder. En dit alles
tegen het decor van de elders in
Ommoord omhoog torenende
flatgebouwen. Of, zoals een van
de bewoners het zegt .,'t Is dat ik
vanaf een aantal plekjes in de
buurt óók nog het éndere Om
moord kan zien, anders zou ik bij
na vergeten dat ik nog steeds in
Rotterdam woon..."
ADRES: Delftsestraat 23,3013 AD Rotterdam.
TELEFOON: 01tW144820
INTERIEUR: Modern, licht, studio op de achtergrond,
CAPACITEIT: Ongeveer veertig zitplaatsen.
BAR: Aan de bar is voor ongeveer tien mensen plaats.
PRIJZEN: De keus is beperkt, café Radio Rijnmond is een eetcafé
met een wisselende kaart en dagspecialiteiten. Een soepje (voor
een gulden of vijf), voorgerechten (twee stuks) voor minder dan
een tientje en vier hoofdgerechten van 1430 tot 19.50.
CNZE BESTELLING: Gerookte forel, kippesoep, kalfsvlees 'Ma
rengo' en biefstuk.
door JOEP HAZEE
Wie denkt dat hier een verhaal
komt óver de regionale omroep
heeft het mis. Radio Rijnmond
is namelijk ook de naam van
het café dat in hetzelfde pand
als de omroep is gevestigd. In de
Delftsestraat, die voor de ware
stappers steeds aardiger wordt,
nu het in deze rubriek hoog sco
rende La Bourgogne zich er
heeft gevestigd en binnenkort
de Harbour Jazzclub er z'n deu
ren opent.
Het radiocafé is een modem lo
kaal, met granieten vloer, buf
fet en tafels. Met witte wanden,
neon verlichting in vele kleu
ren, een podiumpje en achter in
de caféruimte een venster met
uitzicht op de radiostudio. Daar
zijn technici en journalisten
vaak druk doende met het ma
ken van programma's, ze inter
viewen er bekende en minder
bekende Rotterdammers, ze
monteren er hun materiaal en
ze houden er hun telefoonspel
letjes met luisteraars. In het café
zelf hebben regelmatig life-uït-
zendingen plaats.
In het café heerst meestal een
gemoedelijke, rustige stem
ming, Soms echter zijn er la
waaierige optredens.
Als je aan een van de weinige
tafeltjes een plek hebt weten te
Veroveren' ga je toch steeds zelf
naar het buffet om je biertje op
te halen. Er komen nogal wat
journalisten, vooral natuurlijk
medewerkers van Radio Rijn
mond, maar ook hun collega's
van andere media. Maar ook
andere kroegbezoekers tref je er
aan. Ze spelen er een partijtje
schaak of drinken er een (spe
ciaal) biertje en eten er een hap,
Die hap blijft niet beperkt tot de
bekeede bittergarnituur, er zijn
ook complete maaltijden te krij
gen bij Radio Rijnmond. En
daarom togen wij er op een
avond heen. De keuze is be
perkt, de prijzen zijn zeer vrien
delijk. Meestal is er iets van een
biefstuk, een visschotel en een
dagschotel met vlees. Voorts
een soep van de dag, een of twee
voorgerechten en een nage
recht.
Twee stukjes stokbrood bege
leidden de zeer hete (en zo hoort
het) kippesoep, die vers getrok
ken was en rijkelijk gevuld met
kip en groenten. Ik was er zeer
enthousiast over. Dat was Ka
trijn ook over de gerookte forel,
die begeleid werd door een rijke
slagarnering. De forel - twee fi
lets, een vrij grote portie dus,
was heel licht gerookt en daar
door niet uitgedroogd maar lék
ker 'sappig*. Erbij een schaaltje
met geroosterd brood en boter.
Volle borden
Mijn hoofdgerecht was een
kalfsstoofpot met de naam 'Ma
rengo', een pittige stoofschotel
met naast kalfsvlees onder
meer champignons en ui, in een
saus. waarin tomaten waren
verwerkt. Een gekruide saus,
die het gerecht een scherpe
smaak gaf. Het was een bord
vol, want naast het vlees was
een smakelijke en vooral frisse
gemengde salade (welk een lek
kere bleekselderijsla), een forse
hoeveelheid gebakken aardap
pels en een portie doperwtjes
(uit blik) opgeschept.
Katrijn zat zich tegelijkertijd te
goed te doen aan een malse
beefsteak (komen er zoveel bui
tenlanders in dit radiocafé?).
Een dikke biefstuk, op haar
verzoek 'rood' gebakken. Ver
gezeld van een bolletje knof
lookboter en dezelfde groente
en aardappelgamering als ik op
mijn bord trof.
We dronken een glaaqe witte
en een glaasje rode huiswijn,
beide redelijk maar niet super.
De koffie was on-Nederlands:
dus weer cappucino en espresso.
De rekening bleef net onder de
zeventig gulden, waardoor Ra
dio Rijnmond in ons totaalklas
sement een sternotering krijgt.
Daarom weereen overzicht van
de betere eetcafés in de totaal
notering.
De Punten
Voorgerecht - 7,5 (telt dubbel:
15); hoofdgerecht - 7 (telt dub
bel: 14): Bediening - 7; wijn - 6:
koffie - 6; prijs/kwaliteit - 7,5
(dubbel: 15); sfeer - 7. Totaal: 70
punten, dus voor het Radiocafé
Rijnmond een 7.
De
stand
aan
kop:
zaken
bedroeg de
rekening
voortwee
personen in
totaaJ
minder dan
zeventig
gulden,
1. Zochers' (Rotterdam).8,4
2. 'tOudeRaedthuys{Kethel)8,4
3. Cambrinus (Rotterdam)8,3
4. Lumignon (Rotterdam)8,3
5. Marktzicht (Dordrecht)8,2
6. Hosman Frères (Schiedam)8,2
.15. De Watertoren (Rotterdam)*7,1
16. Dizzy (Rotterdam)*7,1
17. Vesuvio (Rotterdam)*7,1
20. Café Noir (Rotterdam)"7
21. Radio Rijnmond (Rotterdam)*7
26. Chaka (Rotterdam)*6,8
30. Vindobona (Rotterdam)*6,6
31. Brazil(Rotterdain)*6.6
iV/Tsa» ia
'IMP* -$«•
<Sl "-ie MUIIU.V
imw
door KOR KEGEL
Schiedam Niet te geloven, die
man. Ken 'm al jaren, half Schie
dam kent 'm al jaren, in de Rot
terdamse scene kennen ze 'm al
jaren. Maar toen al, toen niemand
hem nog kende, toen klonk zijn
angstkreet al. „De wereld gaat
naar de filistijnen en de mensen
zien het niet, ze wéten het niet".
Dat ie dat na al die jaren nog
steeds roept! Op zichzelf is dat be
moedigend.
Afschuwelijk mooie films heeft
Jan Schaper gemaakt, zo aangrij
pend dat gemeentebesturen er
zich kapot voor geneerden, in
woede ontstaken, zo mooi dat het
publiek schande riep van die ge
meentebesturen, die met hun
sloopdrift complete stadsharten
en volksbuurten wegvaagden.
Schaper heeft een spoor van his
torische documenten achter zich
gelaten, maar dat het historisch
is, dót windt hem op. Dat alles
wat hij in Vlaardingen, Schiedam
en Rotterdam gefilmd heeft, ver
woest is: daarom brult ie zo. Dat
wat ervoor in de plaats kwam,
stijlloos is, kil, steriel daérom,
na al die jaren.
Het is de tragiek van de estheti
cus.
„De stad is dood!" vindt Schaper.
pier. Zielloze wezens lopen er. Je
krijgt er toch tranen van in je
ogen? Je voelt je toch besodemie
terd waar je bij staat? Hier, één
zo'n fruitautomaat in café 't Cen
trum stoort mij niet, maar er zijn
van die tenten, daar is het toch
een colère-herrie van achterlijke
muziek?"
Frutseltjes
Vervreemd
Mieke, zijn vriendin, wil wel eens
wandelen. „Da's gezond, zegt ze".
Vaak lopen ze over de Parkkade:
„Het enige stukje dat nog Rotter
dams is, dat leeft. Daar komen de
schepen binnen en gaan ze naar
buiten, daar zie je de stad zoals ze
begon. Niemand die je ertegen
komt! Het betekent dat de men
sen er niks te zoeken hebben"
„of te geven", vult Mieke aan
„het betekent dat de mensen van
hun stad vervreemd zijn. Anders
zouden ze er allemaal wezen".
Rotterdam schaamt zich voor zijn
verleden, beweert de cineast „Je
ziet het aan het Schielandshuis,
Ik noem het geen historisch mu
seum, het is een hysterisch mu
seum. Er staan spulletjes, waar
arme sloebers vroeger tot bloe
dens toe mee moesten werken,
waar mensen sloofden, jankten,
tot ze erbij neer vielen. En hoe
zien die spullen in dat Schie
landshuis eruit: clean, scboonge-
poetst, keurig netjes. Het heeft al
lemaal niets meer met die oude
stad te maken. De lui, die dat in
gericht hebben, kennen Rotter
dam niet, die hebben de stad
Jan Schaf>er: „Het échte Rotter
dam horen ;:e niet!"
nooit gero.'ken. Er hangen hier
500 verschillende geuren, maar
ze kénnen hun stad niet. Ik ga er
niet in, in dat Schielandshuis, en
in het M;arïtiem van Quist ook
niet. Karakterloos, steriel en ab
stract, ee:n kutmuseum. Die lui
hebben geen besef van wat het
verleden, is, daarom kennen ze
ook het i heden niet Delfshaven
was het <mige van Rotterdam dat
mooi wïis en ze hebben het
naar godl laten gaan!"
Confrontatie
Na al die jaren, 't Is, qua melodie,
alsof jti een Iangspeler afdraait,
ooit opgenomen in het Zakken
drager "shuisje van Schiedam,
waai- Jan Schaper nog elk week
end uitziet naar nieuwsgierigen
die de confrontatie aandurven,
Hij b uurt het monument van de
gemunte, redde het ooit van de
sloop door het op eigen initiatief
en t egen de gemeentelijke wil in
te i.-estaureren. Vaak staat het
open voor publiek, al sinds de ja-
reri zestig. Maar Jan Schaper is
geifn horecabaas die zijn gasten
nvet rust laat: indringend
Bj.-ugman overtreffend praat
hij op zijn omgeving in. „Doe in
godsnaam je ogen open, kijk om
je heen: de stad heeft als stad geen
/functie meer. Er is een tijd ge
weest dal de mensen op het plat
teland in onvrijheid leefden, de
stad was iets nieuws, de bewust
wording werd er opgevoerd. Nu
slapen de steden, er gebeurt geen
zak meer. je kunt na tien uur 's
avonds niet eens een fatsoenlijke
kop soep krijgen, behalve in de
Witte de Withstraat waar crimi
naliteit doorheen asemt. Ik noem
het de MacDonalds-cultuur."
Vibraties
„Moeder, waarom leven wij?"
schreeuwt hij tegen Jos Gunne-
weg, tijdens een bezoekje dat het
in Schiedam herleefde zakken-
dragersgilde Anthonis brengt aan
het oude café 't Centrum. Gunne-
weg, directeur van de Schiedam-
se molens, vindt die vraag onzin,
maar Schaper .overschreeuwt
hem, tiert dat het er nondeju alles
mee te maken heeft waarom
wij leven.
„Je hebt er die lopen met molen
tjes. In cafés als Dizzy en Rijn
mond verzieken dronkaards de
sfeer. Ik ben altijd helemaal léég
als ik er een uur gezeten heb, ze
zuigen aan je, slorpen je energie
op. Zie je, het is een geheim wat
ik niet ga uitleggen, maar de
mens móet kosmisch bepaalde vi
braties leveren, anders staat de
wereld stil. Jongen, die vibraties
ebben weg in het moeras van de
media, ze breken af door de men
sen om je heen. Naarmate de tijd
verder gaat, stomp je steeds meer
af en jij niet alleen, het raakt tien
miljoen mensen, en iedereen
denkt dat het met hém wel mee
valt'"
„Zie jij nog straten waar leven in
zit?" Jan Schaper, hoofdman van
het Anthonïsgilde, liefhebber
van het noeste ambacht, kent de
straten van weieen hij filmde ze.
De oude grachten in Schiedam,
waar de kuiperijen en distilleer
derijen stonden, hij had het idee
dat de mensen vochten voor hun
bestaan. „Maar moet je de Lijn
baan eens zien, zo dood als een
Eén mooi gebouw: de Laurens-
kerk, die vindt Jan Schaper
prachtig. „Daar voel je de wer
king, de magie van de ruimte
zolang de gemeente er maar met
zijn poten van afblijft en er niks
organiseert". Dat laatste zegt ie
met een vies gezicht: or-ga-ni-
seert. „Krankzinnig dat je in de
hele stad geen bal tegenkomt,
geen gebouw, dat dezelfde wer
king heeft? Geen ene hal! Dat is
beschamend voor de moderne ar
chitectuur. Architecten hebben
geen benul meer van de ruimte,
ze zetten muren neer, ze maken
steriele, lege gebouwen die geen
emotie losmaken, frutseltjes in
cadeauverpakking, en dat komt
omdat het zelf lege en steriele
mensen zijn. Voor mij zijn archi
tecten hetzelfde als een hoop
stront. Die kubussen bij de Lau-
renskerk: overal in de stad zou je
ze neer kunnen zetten, maar nou
uitgerekend niet daar waar ze
staan: ze slaan de Laurenskerk
dood. Maar dal moet je vóelen. -
En zo schimmig is dat voelen
n ieL Je ziet het Ik zweer je, als er 1
ïn dat Schielandshuis duizend be
zoekers komen, hebben die dui
zend nooit contact met elkaar. Ze'
komen kijken naar holle vaten,
ze klinken het hardst, maar het
echte Rotterdam hóren ze niet".
Noem je Schaper een doemden-
ker, dan ketst hij terug: „Mora- 4
list!" Vraag je om een alternatief,
om wat ie dan wil, dan schampert
hij: „Jongens, Jezus is in ons mid
den". Als je 'm voorhoudt dat ie
met kankeren ook geen push
geeft richting inspiratie, zegt hij,
afwerend, en voortdurend geen
rekening houdend met de Bond
tegen het Vloeken, dat het hém
wat kan schelen.Je bent pas een
Rotterdammer als je je stempel op
Rotterdam gedrukt hebt Je bent
pas een Schiedammer als je ie
stempel op Schiedam gedrukt
hebt Maar ze drukken helemaal
geen stempels meer, het interes
seert ze geen flikker, vind je het
gek dat ik wanhopig ben?"
liSfefe.
