Buurt bij het serumcomplex 1 *1 Oude Raedthuys t wint Bos bedreigt het unieke karakter van Voome's Duin OUD-MATHENESSE: GEGETEN EN GEDRONKEN Zilveren pan gaat naar Kethel f-/J &3ss&£SSr S éÊÊÊSÊÊS Zuidhollands Landschap zet vee en houthakkers in Rotterdams Nieuwsblad 24 januari 1987 Rotterdam telt meer dan hon derd buurten. Bekende, maar ook verbolgen piekjes, soma niet groter dan één straatje. Oude en nieuwe huizen, de his torie, de winkels en de buurtbe woners. Even 'buurten' ïn Rot terdam. en net Thuis te Hevier. Er waren dne wegen en een sloot: de Matenes Wech, de Vermaud- dyck, de Groene Wechge en de Mole Sloot. Hogenbanweg. Later kwamen er in dit gebied de boerderijen, zoals De Hoog- eboomen, aan het begin van de toenmalige Laanslootscheweg, een landweggetje dat zich door de weilanden richting Schie- damse Schie kronkelde. In die omgeving stond ook de ooit be kende boerderij VreelusL Dat het hier om historische grond gaat blijkt uit het feit dat er al in het jaar 1276 sprake was van een ambacht van Ma then esse, met Dirk Bokel als eerste ambachts heer. Een van zijn kleinzonen koos later voor de naam Dirk van Mathenesse. Belangrijk was het geslacht Bokel zeker, want de fa milie was tevens in het bezit van het slot Bulgersteyn en het Hof van Weena De dijk tussen de polders Nieuw en Oud-Mathenesse dateert van 1347, het jaar waarin Daniel van Mathenesse van de heemraden van Schieland toestemming kreeg de toen nog één geheel zijnde polder opnieuw te bedij ken. Die dijk (de huidige Schie- damseweg/ Rotterdamsedijk) én de ruïne van het Huis te Riviere ook wel het kasteel van Mathe nesse genoemdaan de Schie- damse Broersvest, herinneren nog aan vroeger eeuwen. De pol der zelf werd tussen 1901 en 1913 bij stukjes en beetjes Rotterdams grondgebied. Met als grootste aankoop een lap van 54,5 hectare, vooreen bedrag van 1.086.824, Grenslijn Echte plannen had Rotterdam met Oud-Mathenesse toen nog niet. Want toen de toenmalige di recteur Gemeentewerken, ir.GJ.de Jongh, in 1903 rijn uit breidingsplannen voor Rotter dam! lanceerde, bleek Oud-Ma- thesse buiten beschouwing te zijn gelaten. De belangrijkste oor zaak: Schiedam bezat in Oud-Ma thenesse nog steeds flinke stuk ken grond, waardoor er sprake was van een uiterst grillige grens lijn. Hoe moeizaam beide steden het eens konden worden over de grond in Oud-Mathenesse, blijkt uit een pas in 1921 verschenen rapport, dat voor het eerst een duidelijke scheiding tussen het Schiedamse deel van Mathenesse en het Rotterdamse grondgebied beoogde. Toch duurde het daarna nog eens zeventien jaar alvorens de onderhandelingen werden af gerond. Eindelijk was er, in 1938, sprake van een rechte grens tus sen Rotterdam en Schiedam, op de plaats waar nu de Hogenban- wegligt Vooruitlopend daarop had Rot terdam voor Oud-Mathenesse al verschillende plannetjes bedacht. Eén er van was de bouw van een nieuwe marinierskazeme, waar voor reeds 4,5 hectare grond in erfpacht was uitgegeven aan het Rijk. De oude kazerne aan het Oostplein zou dan voor 110.000,- - door de gemeente worden aan gekocht en gesloopt In Oud-Ma thenesse zouden tevens zeven duizend arbeiderswoningen wor den gebouwd. Zo ver kwam het niet, want Rotterdam en het Rijk werden het er over eens dat de nieuwe kazerne toch maar beter aan het Toepad in Kralingen kon worden neergezet Inrichting Het plan dat het uiteindelijk wèl haalde dateert van 1934. Hierin nam het reeds gebouwde com plex van de Rijkjeruminrichting een belangrijke plaatsin. De aan vankelijk kleine inrichting van de Rotterdamse dierenarts Jan Poe Is was uitgegroeid tot een ver maard wetenschappelijk cen trum, waardoor de gebrekkige behuizing aan de Vinkenstraat te klein was geworden. Toen bleek dat het Rijk de inrichting wilde overbrengen naar Utrecht of Bergen op Zoom, gaf Rotterdam heel snel de grond in Oud-Ma thenesse in erfpacht en zorgde voor de bouw van de opstallen. Kort voor de opening van de in richting overleed Jan Poels, die Het uit de jaren vijftig daterende deel van Oud-Mathenesse gezien vanaf de Hoekersingel. ■■■■■■■hi Rnlandlaschool. Vroegere seruminrichting. werd opgevolgd door zijn assis tent dr. Lourens. Pas in 1983 ver huisde de inrichting naar de Fle- vopolder. Het pand werd ornge- bouw tot een 'Beschermd-wo nen-complex voor ouderen'. De bouw van de Rijksserumin- richting in 1931 betekende het sein tot het realiseren van de ove rige plannen, want ook de laatste ontbrekende zeventien hectare grond in Oud-Mathenesse wer den in 1935 voor een rijksdaalder per centiare gekocht van het Schiedamse Weeshuis der Her vormden. En in dit tussen Span gen en Schiedam ingeklemde Oud-Mathenesse verrees de buurt zoals we die nu kennen: het kort voor de Tweede Wereldoor- Jog gebouwde deel tussen de Franselaan en de Schiedamse- weg (met de naar verschillende landen genoemde straten), en het uit het begin van de jaren vijftig daterende deel langs de Horvath- weg, met straatnamen die te ma ken hebben met de scheepvaart Dorpssfeer Toch is er in het nog korte be staan van de buurt veel veran derd. Niet zozeer in het uiterlijk van Oud-Mathenesse, alswel in het innerlijk. „Vroeger had je hier nog een echte dorpssfeer", zegt kruidenier P. Janse in rijn winkel op de hoek van de Deen- sestraat en de Engelsestraat „Toen was het in Oud-Ma thenes- se veel gemoedelijker, want de mensen woonden hier al vanaf de bouw van de buurt". Uit die tijd dateert ook de winkel. In 1960 hield kruidenier A.P. Meul- i Kruidenier P. Janse. :p;'rX, Buurthuis Poolsestraat. Boekhandelaar Van Buren. IJspret op Hoekersingel. dijk het in dit oudste deel van de buurt voorgezien. „Makkelijk was het in het begin zeker niet", zegt zijn opvolger de heer Janse. „Op de eerste dag haalden we een omzet van nege nentachtig gulden, maar lang zaam maar zeker is het beter ge worden. Toch is er veel veran derd: in de flats woonden vroeger 48 gezinnen, nu nog maar 48 per sonen. De meeste van mijn oude klanten zijn vertrokken. Er rijn er nog maar een paar van het eerste uur. Bij een aantal bezor gen we de boodschappen maar aan huis". Het buurtwinkeltje voorziet ech ter in een behoefte. „Hier komen de mensen óók nog voor een praatje. Dan willen ze even iets kwijt Al wordt dat langzaam maar zeker wel minder. De buurt is in dit opzicht duidelijk aan het veranderen. En vergeet niet dat hier heel lang zo'n twee- tot drie honderd woningen hebben leeg- gestaan. Zoiets merk je óók. Toch is Oud-Mathenesse een fijne buurt, v/aar ik het nog heel lang hoop vol te houden". „Er komen hier in de buurt steeds meer jonge mensen wo nen", zegt ook de heer Van Bu ren in zijn boekhandel aan de Franselaan. Hij woont sinds 1941 in Oud-Mathenesse, waar hij in 1967 in het nieuwe deel van de buurt de winkel over nam van P.D. Bolle, wiens va der in vroeger jaren aan het Hang een vanouds bekende boekwinkel had. Alom bekend waren ook zijn advertenties met de tekst: 'De zolders kraken van de boeken'. „De boekwinkel van Bolle was ook in Oud-Mathenesse een be grip", herinnert de heer Van Buren zich. Al dacht de jeugd er in die tijd toch wel anders over, want voor de kinderen uit Oud- Mathenesse was de winkelier een strenge man. Geen boek mocht er worden aangeraakt. „Ze deden het voor hem in hun broek", geeft de heer Van Bu ren toe. Maar ook de boekwinkel veran derde. Een grondige verbou wing volgde, waarna ook het belendende manifacturenwin- keltje erbij werd getrokken. An dere winkels verdwenen, zoals de fietsenmaker en de radio zaak, die niet in staat bleken de huur van drieduizend gulden per maand op te brengen. Dage- lijks komen er in de boekwinkel**' twee- tot driehonderd buurtbe?^- woners en in de drukke tijd*"" zelfs circa zeshonderd. „De win- keiiers in Oud-Mathenesse heb- ben het zeker niet slecht", ver- duidelijkt de heer Van Buren, wiens dochter voorzitter is van de één jaar geleden opgerichte winkeliersvereniging. „Hier in - Oud-Mathenesse wandelen de 1 mensen nog weieens de winkel binnen voor een praatje. De jon- ge re mensen stappen misschien eén keer per week in de auto om hun inkopen te gaan doen in de j supermarkt, maar de ouderen hebben nog behoefte aan con-1* tact. In Oud-Mathenesse kant. dat nog.Daarom doen de kleine., winkeltjes het hier nog. zó goed..." •De vlaggen in top bij't Oude Raedthuys, en terecht, want dit voortreffelijke eethuis wint Gegeten en Gedronken 1986. door JOEP HAZEE De balans is opgemaakt en zo als uit de kop boven dit stukje - de finale - blijkt, gaat de zil veren pan ditjaar naar restau rant 't Oude Raedthuys in Ke thel. Gastheer André Nijen- huis en zijn staf hebben de eer ste plaats ten volle verdiend, want naast het bewaken van de kwaliteit van het in hun restaurant gebodene, hebben ze door aanpassingen in het in terieur hun toch al mooie zaak in de loop van 1986 nog weten te verfraaien. Daarmee extra cachet gevend aan de 8,4 pun ten, waarmee ze zich al vrij snel-in de loop van 1986 aan de kop van het klassement nestel den. Dat is een welverdiende felicitatie waard! De bijzondere kwaliteiten van dit voortreffelijke huis nog eens op een rij: - De ontvangst is perfect; har telijk, beleefd, vriendelijk. De sfeer is hierdoor erg gemoede lijk: niet echt deftig (zodat ie dereen aan tafel meent te moe ten Duisteren), maar zeker ook niet al te wild. - De inrichting is zeer smaak vol: een grote 'huiskamer', met een gigantisch schoolbord waarop in fraai gecalli graf eer de letters de specialiteiten, mooi gedekte tafels, luxe stoe len, verse bloemen, een be scheiden buffet. Voorts (op de eerste etage, waar ook de toi- j letten rijn) een aparte zaaltje voor gezelschappen. De kaart is gevarieerd, ver meldt bovendien gerechten jdie je niet overal tegen komt. 'Hieruit spreekt originaliteit, imaar evenzeer de lust tot ex perimenteren van de chef kok. Per seizoen prijken wisse lende specialiteiten 'Op de kaart. De prijzen rijn niet echt laag (het streefbedrag van honderd gulden voor twee personen werd zowel bij ons eerste als bij het tweede bezoek <o overschreden), maar gezien de kwaliteit van het gebodene wel acceptabel. - De presentatie van de ge rechten is zeer verzorgd: mooi opgemaakte borden, aparte bordjes voor de groenten, niet al te kleine porties en de war me gerechten worden geser veerd op hete borden. De kwa liteit van de gebruikte grond stoffen is prima. - De wijnen zijn zeer betaal baar en goed; t Oude Raedt huys maakt deel uit van de groep restaurants die zich heb ben gebundeld in 'Wijn aan ta fel' en die extra aandacht wiJ besteden aan een gevarieerde wijnkaart, waarbij de gast met een minder gevulde porte monnee zeker ook de kans krijgt een goed glas wijn te be stellen. Zochers' Hoewel 't Oude Raedthuys tot aan het eind van de race aan de kop van het klassement ge zelschap moest dulden van restaurant Zochers1 in het Park in Rotterdam, was de keuze uit deze twee 'concur renten' uiteindelijk niet moei lijk. Zochers' is zonder meer een aanwinst voor Rotterdam en omgeving. Het is een vernieu wende zaak, modern, gemoe delijk, fris kokend. Met accep tabele prijzen (een uit drie gangen bestaand dagmenu van ƒ35 is natuurlijk zeer goed koop, alleen jammer dat de porties erg klein rijn) en goede huiswijnen. Het interieur is ge durfd en mooi, al zal niet ie dereen er even enthousiast zijn (tè modern?). Een topklasse- ring is zeker verdiend. Maar qua perfectie moet Zochers' het afleggen bij 't Oude Raedt huys, zowel ten aanzien van de kookkunst, als de bediening en de inrichting. En verder En verder bevat de lijst van door ons bezochte restaurants en cafees weer een hele rij nieuwe ontdekkingen. Veel aanwinsten voor de regio, die steeds meer te bieden heeft voor fijnproevers. In de top tien komen we toevalligerwijs vijf Rotterdamse restauranis en vijf bedrijven uit de regio tegen: Cambrinus (Oude Haven, Rot terdam): een voortreffelijke kroeg met honderden bieren en uitgebreide eetmogelijkhe den. Nadeel: het wil nog wel eens zo druk zijn, dat de bedie ning ïn de problemen komt. Goede keuken, schappelijke prijzen. Lumignon (Oudedijk, Rotter dam): fraaie zaak, mooie kaart, uitstekende keuken. Wel erg prijzig. Erg dure wijnen. Marktzicht (hartje Dordrecht): Heel aardig restaurant, vooral vïsspecialiteiten. Vriendelijke bediening, goede keuken. Hosman Frères (hartje Schie dam): bevestigde ook dit jaar de reputatie: goede keuken, zeer sfeervol restaurant, geva rieerd aanbod. Onder de Molen (Bergam bacht): prachtig restaurant, prijzig maar goed. La Bourgogne (hartje Rotter dam): alweer zo'n aanwinst in Rotterdam. Mooie zaak met een prima keuken maar ook forse prijzen. Sari Agung (hartje Rotter dam): Voortreffelijk Indone sisch eethuis. Zeer betaalbaar. Prima bediening, prettige sfeer. De Oude Hoorn (Oud-Beijer- Jaittl); goed restaurant, wei prijzig. Naar het schijnt heeft sinds ons bezoek een (in onze ogen terechte) personeelswis seling plaatsgehad. Volgende week een laatste analyse van het afgelopen eet- seizoen, daarna gaan we weer aan tafel! door LEEN PREESMAN Als de mens het duingebied van Voome volledig ongemoeid zou laten, dan is het in de volgende eeuw gedaan met de rijke flora en fauna. Veel van de huidige bijzondere plantensoorten zul len dan het veld hebben ge ruimd en plaats hebben ge maakt voor een beperkt aantal huis-, tuin- en keukenplan ten. De veelgeroemde variatie zal zijn verdwenen. Deze schijnbare tegenstelling baart de Stichting Het Zuidhol lands Landschap, die het duin gebied bij Oostvoome beheert, grote zorg. Het terrein blijkt in hoog tempo dicht te groeien met struiken en bomen. Dat gaat ten koste van de open begroeiing in de natte valleitjes en de duing raslanden. En juist daar groeit het merendeel van de (soms mi- niscule) plantjes die Voome's Duin zo bijzonder maken. Blauwe zeedistel Inventarisaties hebben aange toond dat het aantal planten soorten in het noordelijke duin gebied sinds 1962 is teruggelo pen van 580 naar 540. Voor de ruim honderd zeldzame ver dwenen planten, waaronder blauwe zeedistel en zeewolfs- melk, kwamen zo'n 65 groten deels algemene soorten terug. Om de unieke vegetatie te be waren vindt de stichting mense lijk ingrijpen geoorloofd en zelfs [ewenst. ünds 1957 probeert het Land schap de bosvormïng te vertra gen door de open plekken jaar lijks te maaien en het maalsel af te voeren. Hoewel deze methode vruchten afwerpt, is ze bijzon der arbeidsintensief en met echt natuurlijk. Daarom heeft de stichting besloten deze zomer jongvee en wellicht ook geiten en schapen in te zetten, die als natuurlijke grazers voor meer variatie kunnen zorgen. In eerste instantie zullen zo'n 25 dieren worden ingeschaard in en ver-'; makke-i >k goed"' i", licht" Pony's, geiten en schapen heipen al bij het natuur beheer op het voor publiek afgesloten Groene Strand bij Oostvoorne. De zeldzame blauwe zeedistel is niet meer in Voorne's Duin te vinden. het negentig hectare grote deel tussen de Sipkesslagen het Jachtpad. Hun wegen zullen die van de wandelaars gaan krui sen, maar volgens districtsbe heerder J.J. van den Berg hoeft dat niet tot problemen te leiden. „Ervaringen elders hebben aan getoond dat het vee juist rusti ger wordt, naarmate het meer ruimte krijgt", zegt hij. Populierenkap Na^st begrazing wil het Zuïd- hollands Landschap door mid-r; del van het opruimen van op-j gaande geboomte leefruimt|, scheppen voor de specifieke duinvegetatie. Ze denkt dit tei. kunnen bereiken door geleid©-"' lijk aan opstanden van populie ren te vellen of te doen afsterf/ ven. Daarbij heeft de stichting met name het Van Itersonbos op[i het oog. Het bos zou binnen een jaar of tien moeten zijn opget-j3 ruimd, waardoor de toenemen!-j, de wind ook daar meer dyna"-j| miek in het duin kan brengen, ii Bioloog Dick van der Laan van^ het biologisch station Weeverèjj Duin zietzelfs mogelijkheden el- in de toekomst een beperkte^ zandverstuiving te creeereaj een extra element in de land-,, schappelijke variatie. „Een ver stuiving is niet alleen gemakki lijk te maken, maar ook onder controle te houden" hij toe. Het oprukken van het bos is- deels een natuurlijke ontwikke ling. Stuifduinen aan de zeereep. 'plegen begroeid te raken mei; helm en via duindoomstruweell naar opgaand bos te evolueren."" In de jaren twintig, toen in dè~> duinen een kap- en graasverbod.» werd ingesteld, kreeg dit proces1- ruim baan. Regelmatige myxo- mato se-epidemieën onder dej* konijnen beperkten de rol vam deze knager bij het kort houden-, van de d uinbegroeiïng. I f. Zure regen De invloed van de mens lijkt?' echter van doorslaggevende be-_ tekenïs te rijn bij het ontstaan van de bosexplosie en de biolof gische verarming. Door de aan-j leg van de Maasvlakte kreeg da-, zoute zeewind minder kans boomgroei te belemmeren. Ver der blijken ruigteplanten alsjj brandnetel toe" te nemen. Eep:: verschijnsel dat de deskundigen van Weevers Duin grotendeel^ I toeschrijven aardde stikstof, die,-; met de zure-regen in het duin valt.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Rotterdamsch Nieuwsblad / Schiedamsche Courant / Rotterdams Dagblad / Waterweg / Algemeen Dagblad | 1987 | | pagina 1