Witte villa: droompaleis
voor moderne architecten
Zwemmen in Nieuwe
Waterweg gevaarlijk
m
m
II! lil BUI
5Maassluis moet
gemeentewapen
maar inleveren
mmm
VLAJUHHNBS DACBLAB
SBilElfilSCHf GOIIRM!
NIEUWE WATERWEG COURANT
Historie in de toekomst
'Handen af
van ruïne'
I OUD ADRES I
Bomenbank spuit
mest de grond in
Wsmê.
DAT zoekt
het hogerop
Wilri.
ifi
Lierenaar Van Rijn trekt ten strijde
Vlaardingen herdenkt Van Peteghem
Meisje (18)
verongelukt
Radiozenders
uit de lucht
Huurverhoging
'doorrekenen'
VRIJDAG 24 JULI !987
Regionale redactie; Brede Havenstraat 6, 3131 BC Vlaardingen. Postbus 110, 3130 AC Vlaardingen. Telefoon: 010-4343229, 4352066, 4350557 - sportredactie: 4345209
Monumenten in
de regio: in deze
serie besteedt
het RN aandacht
aan gebouwen,
die historisch en
architectonisch
de moeite waard
zijn; en aan
visies op
monumenten
zorg ten
noorden van de
Nieuwe
Waterweg.
Een ABC-warenhuis in de Schiedamse binnenstad. Plannen
voor een nieuw theater in Vlaardingens centrum. Flambouw in
het stadshart van Maassluis. Eén ding hebben de achbJe plan
nen van de regionale bestuurders, projectontwikkelaren en
winkeliers gemeen: de blik is gericht op de stadscentra zoals die
er in de toekomst uitzien. Soms krijg je de indruk dat de stads
kernen nog gebouwd moeten worden.
Feit is dat de steden in de regio, ondanks alle aanslagen in het
verleden, nog tal van panden bezitten die de eigen karakteris
tieke sfeer bepalen. Monumentale woningen, molens en distil
leerderijen bijvoorbeeld. Maar ook gebouwen, die tot de archi
tectonische hoogstandjes van deze eeuw gerekend mogen wor
den. De komende tijd gaat deze krant regelmatig aandacht be
steden aan deze panden.
Sommige ernstig vervallen of met sloop bedreigd, anc ere in
volle glorie, opvallend aanwezig of juist goed verborgen voor
het oog.
Verder komen in de serie regelmatig mensen aan bod, die uit
hoofde van hun functie of hun belangstelling nauw betrokken
zijn bij het gebouwenbestand in hun woonplaats,
Als historicus, wethouder, lid van een Historische Vereniging
of gewoon als verontrust lid van de burgerij, geven zij hun visie
op één der steden in het Waterweggebied.
Schiedam Wat is het mooiste
huis van de stad? Het is een
vraag die zich moeilijk laat be
antwoorden. Sommigen zullen
verwijzen naar een stulpje in
het eens zo rustieke Kethel of
naar een monumentaal grach
tenpand aan de Schiedamse ha
vens. Anderen stellen wellicht
één van de huizen aan de Julia-
nalaan voor, of de witte villa
van Brinkman en Van der
Vlugt Beantwoording van de
vraag hangt af van persoonlijke
voorkeuren of smaak. Archi
tectonisch gezien moet de Villa
De Bruyn, in 1929 door Leen-
dert Comelis van der Vlugt
ontworpen, in ieder geval tot de
belangrijkste bouwwerken van
de stad worden gerekend.
Het grootste verschil tussen een
gewoon huis en de 'witte villa'
laat zich wellicht het beste in
troduceren op de volgende ma
nier: als je het onderscheid in
huizen ziet als dat tussen con
fectiepakken en maatkostuums,
Aan is de villa een maatkos
tuum. Van der Vlugt had de ge-
wv>nte 2ijn woningen tot in de
tail ontwerpen. Hij nam geen
genossen met brievenbussen,
Villa De Bruyr»: tot in detail door Van der Vlugt ontworpen.
lampen, trappen en venster
banken uit de catalogus, maar
hij besloot ze zelf te ontwerpen
en op bestellingsoms eenma
lig te laten fabricere n.
Anita Dirkzwager, de huidige
bewoonster, komt lachend bin
nen met een enorme stapel
bouwtekeningen, het bewijs
van de gedetailleerde aanpak
van de Rotterdamse architect.
,,Als je dit aan architecten Iaat
zien, aan kijken ze je altijd even
vreemd aan", zegt Anita Dirk
zwager. „Eén voor één ont
vouwt zij de gedetailleerde
schetsen. Schetsen van de brie
venbus en van de deurknoppen
bijvoorbeeld, uit verschillende
hoeken getekend, met de exacte
maten. Het moet een droom zijn
voor de hedendaagse architect,
die moet leren leven met pre-
fab-woningbouxv en de stan-
daard-woningmaten, die door
de gemeenten en de woning-
bouwcoöperaties geëist worden.
Functioneel
Van der Vlugt was in zijn tijd
echter ook al een vreemde eend
in de bijt. Als tijdgenoot van
J J.P, Oud, Jan Duiker en Ger-
rit Rietveld onderscheidde hij
zich door zijn grotere produkti-
viteit, die ongetwijfeld te ma
ken had met zijn weinig dogma
tische interpretatie van de Stijl-
ideeön, waarvan het functione
le gebruik van toen nieuwe ma
terialen als beton, staal en glas
de basis vormde. Van der Vlugt
ging namelijk in eerste instantie
uit van de specifieke wensen
van de opdrachtgever, die hij
trachtte te combineren met zijn
eigen ideeën over het 'naar bui
ten leven*. De drempel tussen
het in- en het exterieur van de
woning wist hij te overbruggen
door grote ramen met zeer
smalle stalen kozijnen te ont
werpen; het handelsmerk van
Van der Vlugt.
Ook bij het ontwerp van deze
witte villa onderhield Van der
Vlugt nauw contact met zijn op
drachtgever, De Bruyn, die di
recteur van de Van Nelle-fa-
briek was. Deze De Bruyn was
een groot liefhebber van alles
wat met de zee te maken heeft.
Vandaar waarschijnlijk, dat de
maritieme invloeden overal in
het huis aanwezig zijn. Het ter
ras is uitgevoerd in golvend
blauw en de in metaal uitge
voerde trapleuningen, baliu-
strades en het hekwerk doen
sterk aan de relingen van een
schip denken, Oorspronkelijk
keek het huis uit op de Nieuwe
Waterweg, maar de opgroeien
de bomen voor de woning heb
ben dit 'unieke uitzicht' teniet
gedaan.
Afwijken
Eén van de gevolgen van deze
'klantvriendelijke' ontwerpstijl
was wel, dat Van der Vlugt
soms ver afweek van het door
tijdgenoten zo gepropagandeer-
de rationele bouwen. Zo verzon
Van der Vlugt, waarschijnlijk
op verzoek van mevrouw De
Bruyn, in een zijkamertje een
fonteintje om de bloemen water
te kunnen geven. „Typisch een
man die dit ontworpen heeft",
aldus mevrouw Dirkzwager,
nadat zij het fonteintje, dat to
taal ongeschikt blijkt te zijn
voor het vullen van een gieter,
uit de muur tevoorschijn ge
toverd heeft. „Bovendien is het
natuurlijk volslagen absurd om
in zo'n enorm huis een uitklap
baar fonteintje te maken. Ge
brek aan ruimte kan in elk ge
val nooit de reden ge%veest
zijn", aldus de bewoonster.
Anita Dirkzwager, die binnen
kort 'met pijn in haar hart' de
villa zal verlaten, denkt erover
om fondsen te gaan werven om
het architectonisch monument
voor de toekomst te behoude-
n.„Er is heel veel geld nodig
voor het onderhoud. Bovendien
beslaan er plannen om het inte
rieur in originele staat te her
stellen. De Rotterdamse Kunst
stichting denkt aan tegemoet
komingen, maar Schiedam zelf
zou ook best eens wat mogen
doen. Ik denk dat ik toch maar
eens de boer op moet om fond
sen te gaan werven", aldus me-,
vrouw Dirkzwager, nu noch de
trotse bewoner van deze villa,
die door de ruimte, de indeling,
de omgeving en het vele licht
met recht een unieke woonloca
tie genoemd mag worden.
De wetenschap dat de architect
van het huis ook nog wereldbe
roemd is, is, als je het vanuit dit
woortperspectief bekijkt hoog
uit een leuke bijkomstigheid,
maar wel één die hopelijk veel
mensen zal inspireren zich in te
zetten voor het behoud van de
villa, die al wel voorkomt op de
monumentenlijst
Padden werkgroep
hekelt
operatie-Centrum
Schiedam De Schiedamse
paddenwerkgroep gruwt van
het CDA-plan om de ruïne van
een transparante overkapping te
voorzien en daarin een restau
rant te beginnen.
Die suggestie staat volgens de
werkgroep haaks op het streven
van het college van B en W het
'mini-paradijs' rond de ruïne in
stand te houden.
Mevrouw C.A.M. van Hoek rea
geert namens de paddenliefheb-
bers dan ook verbolgen op die
suggestie. Ze verwijt de confes
sionele plannenmakers, dat die
volledig voorbijgaan aan het feit
dat daar beschermde diersoor
ten als moerasschildpadden en
kleine watersalamanders leven.
De werkgroep vindt het onge
past de bouwval voor het pu
bliek open testellen. „Handen af
van de ruïne", concludeert zij.
Ook andere aspecten van de pre
tentieuze CD A-plannen om de
binnenstad flink op de poetsen
kunnen bij de werkgroep geen
genade vinden.
„Een hotel in de keerlus met
daarbij een parkeergarage? Hoe
haalt men dat in het hoofd",
schrijft Van Hoek, die extra her
rie en veel stankoverlast voor
ziet
De mogelijke sloop van de Kreu-
pelstraat en de Schotse Poort is
in de werkgroep al met even
veel afschuw ontvangen.
Zo houdt Schiedam geen mooi
geveltje over, vindt Van Hoek.
Dat het CDA heeft verzuimd
een financiële vertaling van de
voorgestelde operatie-Centrum
te leveren, stuit bij de werk
groep eveneens op onbegrip. „Is
het bij het CDA in de bal gesla
gen?" stelt Van Hoek retorisch.
Vlaardingen De stichting
DAT wil bij de Raad van State
alsnog gedaan krijgen, wat bij de
gemeente Vlaardingen niet luk
te: uitbreiding van de sociëteits
ruimte aan de Havenstraat. Het
college van B en W weigerde
eind vorig jaar een bouwvergun
ning te verstrekken. Uit de om
geving van de panden Haven
straat 24, 26 en 28 kwamen in
19B6 zeven klachten wegens ge
luidsoverlast na sluitingstijd. De
politie heeft de reeks klachten
over overlast tijdens openingstij
den niet geregistreerd, maar dat
was een veelvoud daarvan.
DAT blijft bij het voornemen uit
te dijen en heeft de gemeente in
zicht gevraagd in de precieze
aard van de klachten. De stich
ting hoopt die informatie te kun
nen gebruiken om de Raad van
State wel te vermurwen.
Het college van B en W heeft die
gegevens verstrekt. Wethouder
Chris van Roon heeft zich niet
over de aanvraag gebogen. Hij
verliet de collegevergadering
toen dat punt besproken werd,
omdat hij eigenaar is van de be
treffende panden.
Van Roon wilde op die manier
voorkomen, dat hem wordt ver-,
weten partijdig te zijn. Verschil
lende politieke partijen in de ge
meenteraad hebben al eerder
hun bedenkingen geuit tegen
het feit, dat Van Roon een groot
aantal panden in het Vlaaraing-
se centrum bezit
Zie commentaar op pagina 15.
GEMEENTE
NAALDWIJK
VlaardingenWiet dat er de laatste weken aanleiding toe
was om Vlaardingse zwemlustigen te waarschuwen voor
gevaarlijk zwemwater, maai- het gemeentebestuur doet het
toch maar.
door JOHN BUNTE
Maassluis Het gemeentewapen van Maassluis moet maar netjes
worden ingeleverd bij Hare Majesteit de Koningin. Te bereiken
via de Hoge Raad van Adel in 's-Gravenhage. Eten advies, dat er
niet bepaald om liegt en afkomstig is van E.B. van Rijn uit De
Lier.
Van Rijn is boos. Teleurgesteld ook. Verantwoordelijk daarvoor
is de Maassluise burgemeester J. van Es. Tot dusverre heeft de
Lierenaar in het Westland alleen maar enthousiasme ontlokt met
zijn suggestie bij alle invalswegen van een plaats een bord met het
gemeentewapen neer te zetten.
„Het verhoogt de aantrekkelijkheid van onze regio, vooral op
kleine fietspaden. Dergelijke borden geven de burger inzicht irt
welke gemeente hij zich bevindt, waar de grenzen zijn en vooral
welk wapen de gemeente voert", somt Van Rijn op.
In 's-Gravenzande en Naaldwijk staan de borden er nu een jaar.
De andere Westlandse gemeenten, zo is Van Rijn duidelijk ge
worden, zullen volgen. Een stad als Maassluis, dat toch aan het
Westland grenst, kan in Van Rijns optiek niet achterblijven.
Eind mei ontving burgemeester Van Els dan ook een brief van
Van Rijn. Het antwoord is ontluisterend. „Toepassing van uw
suggestie in Maassluis acht ik niet zinvol", schrijft de burgemees
ter. „Het gemeentebestuur is namelijk niet door het gemeentewa
pen, maar door een beeldmerk naar buiten herkenbaar. Het
plaatsen van de door u bedoelde borden past derhalve niet in de
huisstijl van de gemeente Maassluis".
Curieus
Van Rijn weet niet wat hij leest. Want wat snappen ze er daar
weinig van. „Een wel heel curieuze reactie", noemt hij het zelf
iets tactvoller.
Een volgende brief gaat de deur uit. Nu naar de gemeenteraad,
van Maassluis. Daarin wordt uitgelegd, dat de burgemeester er
echt hiet veel van heeft begrepen. Want tussen een gemeentewa
pen en een beeldmerk zit toch een wereld van verschil. Het eerste
voer je en het tweede wordtgedragen.
Na de boeken erop na te hebben geslagen: „Het sinds 1620 door
Maassluis gevoerde wapen, laatstelijk nader vastgesteld op 2 fe
bruari 1959, is verleend aan de gemeente Maassluis en niet aan
het gemeentebestuur. Een bestuur treedt immers aan en af, ter
wijl de gemeente en het door haar gevoerde wapen blijft".
,,Het kan niet zo zijn", schrijft hij verder, „dat het bij Koninklijk
Besluit verleende wapen als het ware moet gaan concurreren, of
zelfs niet meer wordt gevoerd omdat gebruik wordt gemaakt van
een beeldmerk".
Meerpaal
Maassluis heeft dat merk sinds 1978, het jaar waarin het nieuwe
stadhuis in gebruik wordt genomen. Dat beeldmerk, ook wel
huisstijl geheten, omvat een meerpaal met daarin de letter M ver
werkt. En zoiets modems, vindt Van Rijn, kan toch nimmer een
al 370jaargevoerd wapen vervangen.
De Lierenaar heeft nu al zijn hoop op de gemeenteraad van Maas
sluis gevestigd. Zijn de leden het eens met de burgemeester, dan
wijst Van Rijn hen nu al op de consequenties. „De plaatselijke be
volking dient dan op de hoogte te worden gebracht van het feit,
dat de raad het gemeentewapen niet meer wenst te voeren".
En als dan toch voor het beeldmerk wordt gekozen, moet het offi
cieel verleende wapen formeel worden ingeleverd. Waar dat kan
geeft Van Rijn in zijn brief al aan.
In Naaldwijk
wordt het
pen wél
maar
Maassluis wi
daar niets van
weten.
Zwemmen in de Nieuwe Wa
terweg en de Vlaardingse
Vaart wordt om verschillende
redenen ontraden.
Ronduit link is het volgens de ge
meente om een duik in de Nieu
we Waterweg te nemen. De wa
terkwaliteit is er slecht, maar bo
vendien zorgen stromingen en
verzakkingen voor verradelijke
situaties.
De kwaliteit van het water in de
Vlaardingse Vaart is, nadat Rijks
waterstaat er monsters heeft ge
nomen, goed bevonden. Maar ook
daar is twemmcn niet zonder risi
co, waarschuwt de gemeente.
Vaak is het water niet helder, zo
dat men na een duik gemakkelijk
met verwondingen weer kan bó
ven komen.
In het algemeen wordt zwem
mers ontraden te water te gaan
dichtbij bebouwing, op plaatsen
waar veel eenden of andere wa
tervogels zijn en in jachthavens.
Wie actuele informatie wil heb
ben over de kwaliteit van het wa
ter kan bellen met de zwemwa
tertelefoon (070) 117550, die sinds
kort door de provincie is geïntro
duceerd.
^tiiiiHiiriiiiifiiiiiiiiiiiiiiriiiiiiiiriiiiiiiiiiiiiJiiiiiriiiiiiiiJiiiiiiirriiiiiJiriiil^
Schiedam /Vlaardingen De werkgroep
wandeiconcerten in Vlaardingen heeft één
van haar uitnodigingen voor de Vlaardingse
orgelweek gestuurd naar de Schiedamsche
Courant, Lange Haven 141 in Schiedam.
Maar daar zit de krant al veertig jaar niet
meer.
Ook bij drukkerij Roelants, die er nu zit, kent
men de geschiedenis kennelijk onvoldoende:
'Onbekend op dit adres' staat op de enveloppe
d ie men aan de PTT retourneerde.
Vlaardingen Tweehonderd
jaar geleden stierf Pieter van
Peteghem, de stamvader van
een Vlaams geslacht van orgel
bouwers.
Omdat zich in de Grote Kerk
van Vlaardingen één van de
fraaiste instrumenten van de be
faamde orgelbouwer bevindt,
organiseert de werkgroep wan
deiconcerten een Vlaardingse
orgel week.
Leen Droppert en Aad Zouten-
dijk hebben deze gepland voor
M de week van 10 tot 15 augustus.
Behalve concerten op het roco-
SliraillIIMfflIIIIIIIIIIIltllllllllllllIllllllllIIimillIlUllluminmramilimiS Ji°;er6eer eèrTcureus 'verzorgd
door Kamiel D'Hooghe en met
medewerking van Ewald Kooi
man, Gert Oost, Antoon Faucon-
nier en Aad Zoutendijk.
- y'-V "V.:
Aan de Noordvest, tegenover
distilleerderij Uto. spuit de Bo
menbank mest In de opgebolde
grond.
Schiedam De grond bolt op,
je ziet de stenen omhoog ko
men, wel vijftien centimeter.
Op die manier ontstaat er
ruimte in de bodem, zodat er
vloeibare mest in kan worden
gespoten. Dat schijnt goed te
2ijn voor bomen. Gisteren be-
fon de Nationale Bomenbank
v ermee in Schiedam. Op een
opzienbarende manier worden
de bomen aan de Noordvest,
het Oude Kerkhof en de Nieu
we Haven te eten gegeven.
De wortels van die bomen zijn
de laatste jaren in de verdruk
king gekomen, door verschui
vingen in de grond. De wortels
krijgen letterlijk lucht: met een
pneumatische hamer wordt
een gat geboord in de grond,
waarna er een pijp in wordt ge
stoken. En op die pijp wordt
een slang gekoppeld, zodat uit
een handbediende generator
lucht de grond in kan worden
gepompt. Dat gebeurt met een
druk van wel tien atmosfeer,
maar de wortels kunnen daar
tegen, verzekert de Bomen
bank.
Door het pompen gaan zelfs
vlakke straten op kleine heu
veltjes lijken. Maar zodra de
mest erin is gespoten, zie je het
wegdek weer heel langzaam
zakken. Dat kan soms wel da
gen duren. Waar kieren in de
grond zijn ontstaan,' kruipt de
mest eruit. Met vijftig liter
vloeibare mest kan de Bomen
bank in totaal drie bomen be
handelen. Dat is afdoende. Ge
meentewerken Schiedam
heeft de Bomenbank opdracht
gegeven tot dit bomen voede
ren.
Schiedam De 18-jarige Debo
rah Vermaas uit Vlaardingen is
gisteravond even voor voor acht
uur bij een ongeluk op de
Nleuw-Mathenesserstraat in
Schiedam om het leven geko
men, Het meisje merkte te laat
op dat een 28-jarige automobi
list, die voor haar reed, stopte.
Zij werd van haar bromfiets
over de auto geslingerd.
Het slachtoffer is naar het Dijk-
ziguiekenhuis overgebracht. Bij
aankomst bleek zij aan hersen
letsel te zijn overleden.
Schiedam De Schiedamse po
litie heeft gisteren wederom
twee illegale radiozenders uit de
lucht gehaald. Bij een inval bij
Radio Atlantic in de Boylestraat
werd behalve de apparatuur ook
een grote hoeveelheid platen in
beslag genomen. Ook Radio Lo
kaal zendt niet meer uit Lokaal
had een studio in de P.J. Troel-
stralaan.
Vlaardingen Het Stedelijk In
stituut voor Samenlevingsop
bouw (SISO) biedt maandag de
laatste kans aan Vlaardingers
om de huurverhoging na te laten
rekenen. Dat kan op het spreek
uur tussen twaalf en twee uur in
het tijdelijk onderkomen aan de
Louise de Colignylaan 7.
Het SISO bekijkt dan of het per
centage van de huurverhoging
overeenstemt met de puntentel
ling en de maximaal redelijke
huurprijs. Huurders met emsti-_
ge onderhoudsklachten kunnen'
van het SISO hulp krijgen bij
het invullen van een bezwaar
schrift tegen de huurverhoging.
Tevens kan men de servicekos
ten laten controleren.
