Gedistilleerd onlosmakelijk
verbonden met 'de Nederlanden'
gpf
■Bi
SP: 'Personeelsbeleid
gemeente schandalig'
E
JÊl
ifcjr
ini john kroes
VAN 1987
AyAyAyAyA
MSÊm
I i
i hülsta studio
g& *w
VIAARDINGS OAOBLAD
SCHIEBAMSCHE COURANT
NIEUWE WATERWEG Slllfllï
m
êS&Ê
WF-lobby:
Binnenhof
luistert
alleen
in r hi
HET AANZIEN
Steun
voor 't
grootste
boek
mr w$
a I v
M
Pliij
Goudriaan
kondigt
sloop
Weeshuis
aan
Waaggebouw is
hard aan
restauratie toe
"K,
Treurwilg niet
meer
te redden
\\t
ill
boekhuis
19»
Libris. Uw Complete Boekhandel.
Verhuizing
snel gepiept
fi ara
VRIJDAG 29 JANUARI 1988
Regionafe redactie: Brede Havenstraat 6. 3131 BC Vlaardtnyen. Postbus 110, 3130 AC Vlaardingen. Telefoon: 010- 4343229, 4352Q66, 4350557 - sportredactie: 4345209
door CAR EL VAN DER VELDEN
Schiedam Goed beschouwd
vormt het pakhuis van het Ge
meentelijk Handelsentrepot al
ruim 130 jaar een stukje bui
tenland in de stad. Het entre
pot, dat in 1851 gebouwd werd
en sinds 1896 in gemeentehan
den is, vormtéén belastingvrije
zone, waar met name de plaat
selijke distillateurs graag hun
waren opslaan. Momenteel on
derzoekt een culturele werk-
froep de mogelijkheden om
et u-vormige pakhuis in een
cultuurpaleis om te dopen.
Naast atelierruimtes voor
kunstenaarsen de artotheek
ziet de werkgroep hier al het
Nationaal Gedistilleerd Mu
seum verrijzen.
Voor deze instelling is er waar
schijnlijk moeilijk een plaats te
bedenken, die beter aan het
Schiedamse jeneververleden
herinnert dan het handelsde
pot. Het gebouw werd immers
in 1851 door distillateur Nolet
gebouwd, en bijna alle Schie
damse drankbaronnen hebben
er gedurende korte of langere
tijd gebruik van gemaakt. De
enkele jeneverstokers, die nog
over zijn, vormen nog steeds de
belangrijkste inkomstenbron
van het pakhuis.
Het gebouw, waar men slechts
naar binnen kan treden door
de douane te passeren, wordt
sinds tien jaar beheerd door ge
meenteambtenaar J. Bartels.
.Of hij werkelijk de laatste der
Monumenten
in de regio:
in deze serie
wijdt hel RN
beurtelings
aandachtaan
oudegebouwen
en aan mensen
met visie op
monumenten-
zorg.
Mohikanen aan de Lange
Nieuwstraat is, moet overigens
nog maar blijken. Voordat de
nieuwe bestemming van het
complex verwezenlijkt kan
worden, moet er eerst zeven
miljoen gulden worden, opge
hoest. Mocht dat bedrag inder
daad op tafel komen, dan over
weegt de gemeente het depot
ergens anders in de stad onder
te brengen. Ondanks de enor
me inkrimpingen in het jene-
verproducentenbestand, blijkt
er immers nog steeds behoefte
te zijn aan een belastingvrije
opslagruimte.
Het pakhuis 'De Nederlanden'
werd door de familie Nolet ge
sticht voor de opslag van hun
waren. Vanaf het eerste mo
ment huurde de gemeente een
deel van het complex, teneinde
ook voor andere bedrijven in
de behoefte aan opslagruimte
te voorzien. In die tijd was
Schiedam nog een echte zeeha
ven. Met name de Nederlandse
Handelsmaatschappij drong bij
de gemeente aan op stichting
van het entrepot De eerste ja
ren werd er in het pakhuis
voornamelijk suiker opgesla
gen. Echt succesvol verliep de
nieuwe gemeenteactiviteit
klaarblijkelijk niet want reeds
na vier jaar gingen er in de
Schiedamse gemeenteraad
stemmen op om het entrepot af
te stoten.
Overnemen
De gemeente zag het pakhuis-
beheer ondertussen echter als
een belangrijke handelsonder
steunende taak, en was niet
van plan de huur op te zeggen.
In augustus 1894 besloot de ge
meente zelfs het hele complex
van de familie Nolet over te
nemen, waardoor de plaatselij
ke handelaren de beschikking
kregen over 5000 vierkante
meter opslagruimte.
Momenteel is het gebouw, dat
in een traditionele symetrische
vorm is gebouwd, nog maar ge
deeltelijk verhuurd. Dat heeft
volgens beheerder Bartels alles
te maken met de recessie in de
jeneverindustrie. Ook in de be
drijfstak van de scheepsbe-
voorrading zijn de laatste jaren
harde klappen gevallen. De ge
volgen daarvan zijn niet aan
het depot voorbij gegaan. „Op
één dag waren ineens drie van
mijn klanten failliet. Dan sta je
niet te lachen natuurlijk", al
dus Bartels die zich, ondanks
dat hij gemeenteambtenaar is,
in de eerste plaats een vrije on
dernemer voelt.
Rondlopend in het complex
valt on middel ijk de sfeer op,
die doet denken aan een oude
branderij. Overal zijn de eiken
houten p'afondsteunen en pla
vuizen terug te vinden, die een
sfeer oproepen zoals cafébezoe
kers die misschien kennen uit
De Goudsbloem aan de Sïnt-
Anna Zusterstraat, waar tegen
woordig restaurant De Moute
rij gevestigd is.
Deze 'dranksfeer' wordt nog
versterkt door de opgeslagen
waar. Broederlijk figgen de
ambachtelijke jeneverproduk-
ten van de UTO en Nolet, de
Jonge Notaris en Ketel I, in
een en hetzelfde complex op
geslagen. Verder loopt bij echte
drankliefhebbers bet water in
de mond als zij exclusieve
malt-whisky op vat naast de
eerste zes klassen van de legen
darische Grand Cru uitgestald
zien. De heer van der Wel,
Bartels voorganger, stond be
kend als een expert op het ge
bied van de opgeslagen dran
ken. Als er een drank vat lek
ging ving Van der Wel, zo wil
de legende, de drank een ver
dieping lager met zijn mond op.
Slechts een keer in zijn 25-jari-
In het 'steegje' van het han
delsentrepot is het nooit druk.
Misschien in de toekomst, als
het pand is verbouwd tot cultu
reel centrum?
ge carrière kon hij het merk
niet thuis brengen. Een jonge
blaag had toen op de eerste
verdieping staan urineren...
Bewaking
In de oorlog moest een groot
gedeelte van de drankvoor
raad, in verband met brandge
vaar, elders opgeslagen
worden. Ook verordende de
bezetter dat er een lading zand
op het dak kwam te liggen, om
de gevolgen van een bombar
dement te kunnen bezweren.
De bewaking var» het complex
is al die tijd al in handen van de
douane. Uiteraard tegen die
ven, maar ook om toezicht te
houden op het naleven van de
accijnswet. Op het moment dat
de drank 'naar buiten' gaat
moet de eigenaar met inkla
ringspapieren even langs het
kantoortje van de douane,
waar aan de hand van het alco
holpercentage in de drank de
accijns wordt berekend. In
vroeger jaren woonde de doua
nier boven het entrepot. Hij
voelde zich er zo thuis, dat hij
konijnen hield en in een stofjas
door het entrepot kuierde. Ex
pediteurs die er onbekend wa
ren, vroegen zich af wat die
'rare man' er deed als zij op
zoek waren naar de rijksamb
tenaar.
Of de douniers nog lang aan de
Lange Nieuwstraat werken
hangt voornamelijk af van het
succes van de cultuurcomissie.
Met het geplande café-restau
rant, het Gedistilleerd Museum
en een drankwinkel zal de
term gedistilleerd aan de Lan
ge Nieuwstraat sowieso met
hoofdletters geschreven blij
ven worden.
De palen liggen
klaar voor het Wees
huis, dat volgens wet
houder Bas Goudrï-
aan binnen afzienba
re tijd gesloopt moet
worden.
Wethouder
slaat achtste
paai
Vlaardingen Officieel was het
de eerste, maar feitelijk was het
de achtste paal die wethouder
Bas Goudriaan gistermiddag
sloeg voor de nieuwbouw op het
Weeshuisplein. De wethouder
vergeleek het slaan van die paal
met de gesprekken met de be
leggers Blauwhoed en Eurowo
ningen. ,,'t Eerste stuk ging van
zelf, daarna werd het moeilijk
en het laatste stukje was beu
ken".
Schiedam Gesprekken van
de Schiedamse fractievoorzitters
met leden van de Tweede Ka
mer hebben gisteren niet tot
concrete toezeggingen voor
steun aan Wilton Fijenoord ge
leid. De Schiedamse politici,
vergezeld door burgemeester
Reinier Scheeres, spraken giste
ren met vertegenwoordigers
van CDA en D66. Vorige week
werd al een bezoek gebracht aan
de PvdA-fractie.
Volgens CDA-woordvoerder
Aad van Lingen werd op het
Binnenhof aandachtig geluis
terd naar de pleidooien om or
ders voor de Schiedamse
scheepswerf, maar resulteerde
dat niet in actieve steun. Het
parlement wacht liever op het
debat in de vaste kamercommis
sie voor economische zaken, op 4
februari.
Omdat de tijd begint te dringen
wil het CDA andermaal probe
ren, een gesprek te regelen met
staatssecretaris Van Houwelin-
gen (defensie). Schiedam hoopt
dat het parlement Wilton het
onderhoud aan de onderzeeboot
Zwaardvis gunt Daarmee zou
de werf de tijd kunnen over
bruggen tot een order voor Tai
wanese marineschepen is bin
nengehaald.
Door het gebrek aan orders kre
gen gisteren 480 werknemers
van de werf ontslag aangezegd.
De wethouder kondigde aan, dat
burgemeester en wethouders
binnen acht weken in principe
zullen besluiten om het oude
Weeshuis te slopen. De gebrui
kers van dat pand, onder andere
buurthuis De Haven en show
band Avalance, moeten tegen
die tijd, zei Goudriaan, „een
goed heenkomen vinden". Op
het Weeshuisplein worden 26
koopwoningen, 38 woningen
voor ouderen en het nieuwe
hoofdkantoor van de PTT ge
bouwd. Wethouder Goudriaan
beweert al jaren, dat het Wees
huis naast die nieuwbouw een
vreemde dissonant zou zijn. Hij
zag op de plaats van het Wees
huis het liefst een torenflat met
panoramalift verrijzen.
Directeur mr. N.L.M. Tilli van
Eurowoningen, de opdrachtge
ver voor de woningbouw, vond
dat er van het oorspronkelijke
plan van architect Kees Chrtsti-
aanse weinig was overgebleven.
„Het enige waar wij trots op
zijn", zei hij, „is dat er vandaag
met de bouw begonnen is". Wet
houder Goudriaan zei al eens,
dat de inspraak alle extra kwali
teit uit het ontwerp heeft ge
haaid.
Net als Goudriaan vergeleek
Tilli de voorbereidingen voorde
bouw met het slaan van de eer
ste paal: „Op het moment wij die
paal wilden slaan, begonnen er
honderd kabouters aan de on
derkant te duwen. Hopelijk zijn
die kabouters nu naar huis".
Stadsbouwer Henk van der
Waal, die het werk uitvoert,
denkt over anderhalf jaar het
complex gebouwen te kunnen
opleveren. Hij toonde zich gis
termiddag gelukkig met de grote
opdracht „Van zulke werken,
met een aanneemsom van meer
dan tien miljoen gulden, voeren
wij er hooguit één per twee jaar
uit". Na bejaardenflat De Bolder
is de bouw van bibliotheek, win
kels, kantoren en woningen het
grootste karwei van Van der
Waal in Vlaardingen.
De aannemer heeft een goed ge
vulde orderportefeuille. In
maart slaat hij in opdracht van
woningbouwvereniging Samen
werking '77 de eerste paal voor
honderd woningen aan de Nieu-
welaan. Bovendien is Van der
Waal als ontwikkelaar en bou
wer betrokken bij de bouw van
het nieuwe bedrijfspand van
Mostert Absorbants op het oude
Shell terrein aan de Deltaweg.
Schiedam De Hervormde Ge
meente in Schiedam is naarstig
op zoek naar geld om het waag
gebouw aan de voet van de St.
Janskerk te restaureren. De uit
de 16e eeuw daterende waag
vertoont aan de buitenkant
scheuren, de fundering is in
slechte staat en het voegwerk
moet nodig vernieuwd.
Dat er iets moet gebeuren is de
kerkvoogdij al lang bekend,
maar ieder voornemen in de
richting van restauratie leed tot
nu toe schipbreuk op geldge
brek. Op de gemeentelijke mo
numentenlijst kwam de waag
merkwaardigerwijze niet voor.
Pas vorige week vond een eerste
gesprek plaats met Monumen
tenzorg, nadat bouw- en wo
ningtoezicht had geconstateerd
dat het zo echt niet langer kon.
De plotselinge bezorgdheid van
de gemeentelijke opzichters was
alleszins verklaarbaar. De waag
maakt deel uit van het stadsver
nieuwingsgebiedje Nieuwstraat
en omgeving, waarvoor deze
week de renovatieplannen wer
den gepresenteerd. Dat gebeur
de onder het motto Stadsver
nieuwing onder de toren. Aan
gezien de waag nagenoeg onder
die toren (van de St. Janskerk)
ligt, kan het gebouwJje natuur
lijk niet worden overgeslagen.
De Schiedamse ambtenaren zul
len er alles aan doen, geld voor
het karwei bij elkaar te krijgen,
belooft stadsvernieuwer Flip
Bohré.
De Hervormden Gemeente is
blij met die steun van de over
heid. D, de Wit, lid van de kerk
voogdij, vindt het zonde dat de
waag al tijden alleen wordt ge
bruikt voor het opbergen van af
gedankte attributen. Er liggen
wat onderdelen van de klok van
de vroegere Bethelkapel in
Schiedam-2uid en verder zijn er
een paar toi'etten in aange
bracht.
De geschiedenis van de waag is
overigens grotendeels in neve
len gehuld. Zelfs Guus van der
Feijst, de voormalige gemeente
archivaris van Schiedam heeft
slechts kunnen achterhalen dat
het gebouw oorspronkelijk een
kapel is geweest. Nadat de ruim
te een tijd als stedelijke weeg
schaal in gebruik was geweest,
werd er een brandweerpost in
gevestigd. Welke bestemming
de waag na de restauratie krijgt,
is nog niet bekend. Ook de kos
ten moeten nog op een rijtje
worden gezet. De Wit schat, dat
enkele tienduizenden guldens
voldoende zijn.
Maassluis De plantsoenen
dienst van de gemeente Maas
sluis heeft zich tot hel uiterste
ingespannen, maar het heeft
niet mogen baten: de grote,
oude treurwilg, in het Juliana-
plantsoen bij de algemene be
graafplaats zal worden ge
rooid. Zelfs een boomchirurgi-
sche behandeling heeft niet
mogen baten. De boom was
ernstig aangetast na een hevi
ge storm enkele jaren geleden.
De stam is momenteel zo ver
zwakt dat bij een nieuwe, he
vige storm, net gevaar bestaat
dat de boom omwaait.
Dat risico wil de gemeente
Maassluis niet lopen. De treur
wilg zal worden vervangen
door een andere boom.
Ook de essen in de midden
berm van Laan '40-'45 zullen
worden gerooid. Zij worden
vervangen door eiken. De
boomkwekerswereld had en
kele jaren geleden grote ver
wachtingen van dit nieuwe
type essenboom. Nu is echter
gebleken dat bij groei zeer
bros hout ontstaat. Bij storm
zijn de gevolgen niet te over
zien: de bomen breken af en
kunnen de rijweg blokkeren.
De bomen die nog gered kun
nen worden, worden herplant
in een wind luwe plaats elders
in Maassluis.
De oude treurwilg Is niet meer te reddert. Zelfs een boomchirurgische
ingreep mocht niet meer baten.
Singel 51
(achter Broersvest)
Schiedam
Nu bi| ons verkrijgboor
Veerplein 33-35
*t Winkelhart van Vlaardingen
tel, 010-4358822,..
Winkelcentrum Koningshoek 15-16
Maassluis 1
tel. 01899-24011'
Vlaardingen Schanda
lig", noemt de SP de voor
stellen die wethouder Bas
Goudriaan (personeelsza
ken) aan de ambtenaren
heeft gedaan, om de loon
maatregelen van het rijk
te verzachten. Tegen een
gratificatie van driehon
derd gulden voor alle
ambtenaren, zoals de Ah
vaKabo had gevraagd,
heeft de wethouder gede
cideerd 'nee' gezegd. Gou
driaan zoekt een. compen
satie voor de loonmaatre
gelen in hogere toeslagen
en betere werkomstandig
heden.
De SP heeft de voorstellen, die
burgemeester en wethouders
nog geheim \viiden houden,
gisteren in een brief aan de
ambtenaren naar buiten ge
bracht. Om toch iets voor de
laagst betaalden te doen over
wegen B en W de koudetoe-
slag en de onregelmatigheids
toeslag te verhogen. Boven
dien stellen zij voor meer en
betere werkkleding ter be
schikking te stellen en kachel
tjes in de veegauto's van de
reinigingsdienst aan te bren
gen. „Het ontbreekt er nog
maar aan dat ze met spiegeltjes
en kraaltjes komen", scham
pert de Socialistiese Partij,
Joop van Papeveld, voorzitter
van de AbvaKabo, vindt het
„prima dat een politieke partij
zteh zo duidelijk uitspreekt.
Hij hoopt dat andere partijen
het voorbeeld van de SP zul
len volgen. Maar over de voor
stellen van B en W spreekt hij
zich niet uit. „De wethouder
heeft ons verteld, dat wij een
gratificatie van driehonderd
gulden voor alle ambtenaren
wel kunnen vergeten. Hij
heeft ons gevraagd met andere
voorstellen te komen. Wij zijn
dus nog in onderhandeling
met onze werkgever. Die
worden maandag voortgezet".
De SP vindt, dat de gemeente
de laagst betaalde ambtenaren
financieel tegemoet moet ko
men. „Met een belastingvrije
gratificatie, of op een andere
manier".
„Gezien de houding van het
college moet daarvoor wel iets
ondernomen worden", houdt
de SP de ambtenaren voor.
Maar Joop van Papeveld weet,
dat de bereidheid tot actie on
der de ambtenaren nihil is. Hij
heeft zijn hoop gevestigd op de
onderhandelingen. „En op de
gemeenteraad", zegt Van Pa
peveld. „Wij hopen dat die be
grip heeft voor ons verhaal".
Literatuur en
keramiek samen in
7t Koetshuys
Schiedam Het formaat
van het grootste boek ter
wereld is genoegzaam be
kend. De kunstenaars Karei
Appel en Hugo Claus gaven
in 1963 een reusachtig druk
werk uit van 2,10 meter
hoog en 80 centimeter
breed. Het telde slechts vijf
pagina's, maar de prijs
mocht er wezen: 5255 dollar.
Minder bekend is het for
maat van 's werelds grootste
boekensteun. Meestal ko
men die handige voorwerp
jes niet boven de 50 centi
meter uit. Een clubje artis
tieke Schiedammers gaat dit
voorjaar proberen het feno
meen boekensteun eens een
wat volwassener image te
geven.
Ter gelegenheid van de boe
kenweek (16 tot en met 26
maart) organiseert An van
den Brand in haar galerie 't
Koetshuys aan de Lange
Haven een expositie van
moderne keramische boe
kensteunen. De boeken
week is overigens alleen
maar een aanleiding, want
An van den Brand heelt een
ware hartstocht voor eigen
tijdse vormgeving van alle
daagse gebruiksvoorwer
pen. In 1969 verraste ze de
Brandersstad met een col
lectie eigenzinnige jenever
kruiken, een succes dat de
galeriehoudster in 1987 nog
eens dunnetjes overdeed
met een spraakmakende
verzameling theepotten.
Ongeveer 45 bekende Ne
derlandse keramici, onder
wie Joyce Bloem, Wim Bos,
Simone ten Bosch en Rob
Brandt, hebben hun mede
werking aan Ans jongste
idee al toegezegd. Een stuk
of vijf deelnemers hebben
aangekondigd, op groot tot
zeer groot formaat te gaan
werken, zodat er wellicht
alsnog een passend steuntje
komt voor het boek van Ap
pel en Claus. De eigenaresse
van 't Koetshuys heeft in
elk geval-al ruimte aange
vraagd in het Guinness
Book of Records.
Een waanzinnig idee? Mis
schien. maar dan is An van
den Brand niet de enige die
er zulke hersenspinsels op
nahoudt. Museumdirecteur
Hans Paalman en boekhan
delaar Peter Dijkstra zijn al
even enthousiast over het
project. Zij zijn mede-ver
antwoordelijk voor de voor
bereiding. Geestdriftig is
ook de jury die in maart de
inzendingen gaat beoorde
len. Die jury bestaat uit ge
renommeerde keramiek-
kenners en -verzamelaars
als Piet Franken (gemeente
secretaris te Vlaardingen),
keramist Hein Severeis en
de" Belgische publiciste
Anne le Ciercq. Ruud Aret
van boekhandel Mercurius
zal de boekensteunen beoor
delen op hun bruikbaar
heid. Voor de winnaar is een
prijs van 2500 gulden be
schikbaar gesteld.
Wie de prijs gaat uitreiken is
nog niet bekend. Volks
schrijver Gerard Reve, die
regelmatig in Schiedam
verblijft, heeft voor de eer
bedankt, evenals zijn kunst
broeder Hugo Brandt Cor-
stlus. De werkgroep hoopt
nu literatuurrecensent en
Tweede Kamerlid Aad Nuis
voor de plechtigheid te kun
nen strikken.
De boekensteunen worden
tussen 17 maart en 24 april
tentoongesteld in 't Koets
huys. Origineel is ook de bij
behorende catalogus, die
verzorgd wordt door uitge
verij Scriptum. Deze onder
neming van Hans Rïtman
en Geijan de Waard is er in
geslaagd een boekje te ont
werpen in de vorm van een
boekensteun.
Schiedam Een Schiedammer
die verhuisde van de Burge
meester Knappertlaan naar een
ander adres in de stad, was daar
mee sneller klaar dan venvacht.
De laatste zes dozen die verhuisd
moesten worden had de bewo
ner een tijdje onbeheerd achter-I
gelaten. Bii zijn terugkeer kwam
hij voor de onaangename verr
rassing te staan. Een gedeelte
van de dozen was vernield, een
ander deel was gestolen. In de
dozen zaten onder" meer een
kleurentelevisie en een videore
corder. De waarde wordt ge
schat op 3500 gulden. De daders
zijn niet bekend. ï.-
i