NA 375 JAAR ZUN MAASSLUIS EN MAASLAND WEER BEVRIEND LAAPOW 9 Twee theaters onver antwoord' Boelhuis: drachtige ooien en kruisbeelden Litzau komt in 't Vierkantje REGiQVIDEGTHEEK BALY Dodenherdenking meer bezocht V1AARDINGS DAGBLAD SGHiEDAMSE COURANT NIEUWE WATERWEE! COURANT Politie klopt inbreker Dubbel verbaal voor drinker John van Dijk in De Amstelbron? April 1989 Hier is dan het zonnige bericht! Hét .Finse winkeltje van 'Het Waaigat' 1 Vlaardingen Hoo"gstraat_225 telefoon 010-4343685 Bouwer Fraanje naar Vlaardingen BALY Cenario beveelt Vlaardingen en Schiedam samenwerking aan B E Z 0 R 6 I N GL MTFRWtt 'WS. VRIJDAG 5 MEI 1989 PAGINA 13 Regionale redactie: Brede Havenstraat 6,3131 BC Vlaardingen. Postbus 4008,3130 KA Vlaardingen. Telefoon: 010- 4343229.4352066,4350557 - sportredactie: 4345209. Telefax: 010-4349754. door CAREL VAN DER VELDEN Maassluis Als zelfs stadsbe stuurders als Herman van Hoe ven en Jan Storm niet verder komen dan de opmerking dat Maassluis 'drienonderdzoveel jaar' bestaat, hoe staat het dan met de historische kennis van de gemiddelde Maassluizer? Het doet het ergste vermoeden, maar het Gemeentemuseum doet in deze dagen een poging de kennis onder de bevolking over het eigen verleden te vergroten. Het ontstaan van Maassluis, dat tot 1614 een onderdeel van het ambacht Maasland was, staat centraal, op de expositie in het Gemeentemuseum. Een econo misch conflict lag destijds aan de basis van de Maassluisse afschei ding, maar dat is nu wel bekoeld, blijkt uit de nauwe samenwer king tussen Maaslanden» en Maassluizers anno 1989. Vrijwilligers van museum De Schilpen in Maasland en het Ge meentemuseum in Maasland werkten nauw samen bij de voorbereidingen van de exposi ties, die het gezamenlijk verle den van de twee .gemeenten toont. In Maassluis wordt de Maassluisse kant van het ver haal belicht, terwijl in museum De Schilpen in Maasland stil wordt gestaan bij de Maaslandse geschiedenis tot 1614. Ook op het hoogste niveau beho ren de conflicten reeds lang tot het verledenal zorgt de mogelij ke komst van een transportcen trum op de grens van Maasland en Maassluis momenteel voor tweespalt tussen beide gemeen ten. Toch openden burgemeester Hans van Es van Maassluis en zijn Maaslandse collega Mieke Bloemendaal als goede vrienden de tentoonstelling in historische kledij. In de woelige beginjaren van de zeventiende eeuw waren de ver houdingen tussen de Sluizers en de Maaslanders bepaald koeler. De bewoners van de nederzet ting aan de brede Maas kregen in deze periode steeds meer het idee, dat zij achtergesteld wer den door het dorpsbestuur van Maasland. De latere Maassluizers vonden dat de Maaslanders uitsluitend oog hadden voor de agrarische belangen van de eigen bevol king. In Maaslantsluys heerste de mening, dat de vissers hooguit goed waren voor het betalen van belastingen. Bij de verdeling van de opbrengsten viste men altijd achter het net, vonden de Maas sluizers. Helemaal ongelijk hadden de vissers niet, 'want uit historisch onderzoek van Albert Brouwer en Ingena Vellekoop blijkt dat de Sluizers aan het eind van de zeventiende eeuw al hemel en aarde moesten bewegen om de haven te vergroten. Het hoog heemraadschap van Delfland concludeerde reeds in 1589 dat de haven door dichtslibbing te ondiep was geworden. Aanslibbing De Maaslandse ambachtsbe waarders, vertegenwoordigd door Hubrecht Willemszoon van Rodenburch, verzette zich hevig tegen de beslissing van het hoog heemraadschap. Van Roden burch schakelde de staten van Holland in, waardoor de werken in Maassluis ^voorlopig op een laag pitje werden gezet. Volgens Van Rodenburch zou den de werkzaamheden'sterke aanslibbing uitlokken. De Maas sluizers beschouwden de lobby echter als puur eigenbelang. De ingelanden hadden geen zin op te draaien voor de kosten van 12.000 gulden, omdat alleen de vissers profijt van de maatregel zouden hebben. De staten kozen uiteindelijk de kant van de hoog heemraden, maar het versterkte het gevoel bij de Maassluisse vis sers dat de ambachtsbewaarders slechts het eigenbelang in de ga ten hielden. Een eigen identiteit hadden de vissers in deze periode reeds lang ontwikkeld. Gaat de geschiede nis van Maasland terug tot de dertiende eeuw, ook de neder zetting aan de Maas kan op een lange geschiedenis terugzien. Voor het aanleggen van een zee wering in de negende eeuw is het gebied waarschijnlijk een gors geweest. Na de bedijking werden in het gebied meerdere sluizen aange legd. De nederzetting, die waar schijnlijk rond 1334 ontstond na het graven van.de Noord- en Middelvliet en de aanleg van de Monsterse en Wateringersluis, kreeg de naam Maaslantsluis. Het gebied werd bewoond door vissers en sluiswachters. In 1489 werd de nederzetting geplun derd door de Hoekse troepen van jonker Frans van Bredero- de. Het gebied vormde vaker een het strijdtoneel. Bossu, de stad houder van Holland, bewaakte het gebied in 1572 tegen aanval len van de Geuzen. Na het ver trek richtte Marnix van Sint Al- degonde een verdedigingsschans op aan de Noordzijde van de ha ven. Enige keren viel de Schans in handen van de Spanjaarden. In 1574 trekken zij na een muiterij uiteindelijk weg, waarna de schans wordt geslecht Binnen het ambacht bleven de tegenstel lingen in deze periode nog onder de oppervlakte verborgen. Het verzet van de Sluizers, die steeds sterker gingen afwijken van de agrarische Maaslanders, kreeg pas aan het eind van de zestiende eeuw echt vorm. Reformatie Ook de Reformatie versterkte in deze tijd de eigen identiteit van de Maarsluizers. De eigen kerk, die de Sluizers oprichtten, ver sterkte het gemeenschapsgevoel. Met name door de inspanningen van dominee Johannes Fenaco- lius puilde het kerkgebouw we kelijks uit. Uiteindelijk kreeg de kerk een nieuw onderkomen op het Schanseiland. Het 350-jarig j jubileum van de Grote Kerk wordt later dit jaargevierd. s De fundamenten voor verzet te- j gen de Maaslanders zijn in het j begin van de zeventiende eeuw definitief gelegd. In 1610 ont stond er 'zelfs oproer in de neder zetting tegen belastingen van prins Maurits. Om enkele Maas sluisse vissers uit handen van Turkse zeerovers te halen dwong Maurits de Maassluisse gemeenschap tot het betalen van de kosten. Het verzet van de Maasluizers komt nu wat vreemd over, maar vanuit het gezichtspunt van toen was het heel begrijpelijk. Reeds jarenlang ergerden de vissers, zich aan de belastingheffing door de overheid, terwijl men van de betaalde heffingen zel den iets terugzag. Zo beklaagde een aantal Maas sluizers zich reeds in 1600, dat de Maaslandse autoriteiten weiger den de salariskosten van de on derwijzer en de vroedvrouw uit de ambachtskas te betalen. De verdeling van de inkomsten deed de bom uiteindelijk bar sten. Uiteindelijk tekende de am- hi Toen Maasland nog geen Maasland was en Maassluis nog geen Maassluis, toen stond er dit: een huisje langs de Gaag. Het is een van de fotoïs over de geschiedenis van Maeslantsluys. bachtsheer jonker Jacob van Eg- mond-Kenenburg een besluit, waarin de scheiding tussen Maassluis en Maasland werd uit gesproken. Voordat de staten van Holland akkoord gingen met de onafhankelijkheid, gin gen nog wel enkele jaren voorbij. Een afschrift van de afschei- dingsacte, die op 14 mei 1614 werd ondertekend, is momen teel te zien in het Gemeentemu seum. Na ontstaan Tekeningen van dc Delftse land meter Johannes Potter en dage lijkse gebruiksvoorwerpen uit de zestiende en zeventiende eeuwsieren verder de exposities in het Gemeentemuseum en de Schilpen in Maassluis op. De tijd nadat Maassluis tot een zelfstan dige gemeente werd uitgeroe pen, komt in deze expositie niet aan bod. „Dat Maassluis dit jaar 375 jaar bestaat, wordt niet ge vierd1', legt museumdirecteur Marjan Groen uit. „Vandaar dat we ons in deze tentoonstelling toeleggen op de tijd vóór de af scheiding van Maasland". Als Maassluis 400 jaar bestaat, komt ongetwijfeld de geschiede nis na het ontstaan uitgebreid aan bod. Maar hoewel er in 375 jaar veel is gebeurd Maassluis groeide uit tot een stad van forse omvang, terwijl Maasland door velen nog immer als een agra risch dorp wordt gezien zijn sommige problemen van alle tij den. De haven is net als in 1598 geheel dichtgeslibd, en zelfs de zelfstandige positie van Maas sluis brengt de oplossing voorlo pig geen stap dichterbij. Maasland Spontaan begon het massaal toegestroomde publiek te juichen. Gespannen hadden de toeschouwers, samen met de nieuwe eigenaar, staan kijken, of de zojuist verhandelde tractor ook daadwerkelijk zou starten. Na de nodige zweetdruppels bleek dat inderdaad het geval. Voor de tractor werd uiteinde lijk 2500 gulden betaald en daar van was tien procent bestemd voor de Maaslandse Lions Club. Dat percentage werd bij alle in totaal 300 kavels, die gisteren op de traditionele boelhuisdag in Maasland werden geveild, in re kening gébracht Veilingmees ter Jan Kroes 'jaste' er gemid deld per uur zo'n honderd kavels doorheen. Aan het eind van de middag kon de organisatie tevreden consta teren, dat het batig saldo van het vorig jaar toen zo'n tiendui zend gulden ruimschoots was overtroffen. Die opbrengst is be stemd voor een ontwikkelings project in Zambia en het plaatse lijke museum De Schilpen. Ook het publiek toonde zich con tent. Op de aangeboden artike len werd grif geboden, zonder dat overigens extreem hoge prij zen werden betaald. Agrariër Rodenburg was bijzonder te spreken over het bedrag 875 gulden dat hij op tafel moest leggen voor twee stamboekscha pen en een drachtige ooi. „Ze hebben hier ieder jaar wel iets, dat de moeite waard is. De scha pen zijn precies de waarde en dan vind ik het leuk om ze hier te kopen. Maar voor hetzelfde geld had ik hier wat anders leuks gevonden". De oorsprong van het boelhuis ligt in de agrarische sector, Wan neer een boer bankroet ging, werden zijn eigendohimen in het openbaar geveild. Zes jaar geleden begon de Lions Club Maasland met een soortge lijke veiling op de Oude Veiling om fondsen te werven voor di verse projecten. De collectie, die gisteren werd geveild, was bijzonder geva rieerd. Er waren onder meer moderne gebruiksvoorwerpen, artikelen uit oma's tijd, agrari sche hulmiddelen èn dieren. Kortom, van drachtige ooien tot kruisbeelden. Hans van der Spek, de voorzitter van de Lions Club Maasland, was dik tevreden: „Met name door het mooie weer hebben we veel mensen binnen de poorten gehad, die voor een uitstekende omzet hebben gezorgd. Voor vol gend jaar hebben we nu al weer zo'n 150 kavels aangeboden ge kregen". Vlaardingen In de sportzaak van Mart van Dam aan de Ke- thelweg betrapte de politie van nacht een inbreker. De aanwe zigheid van de man, een 26-jari- ge Schiedammer, werd opge merkt door een omwonende, die de politie waarschuwde. De in breker zette het op een lopen, maar het kostte de agenten wei nig moeite hem in te halen. De Schiedammer had twee gestolen trainingspakken onder arm. Commentaar van dépolitïe: „Als hij die had aangetrokken, had hij misschien wat harder kunnen lopen". Vlaardingen Een 57-ja- rige Schiedammer kreeg woensdagmiddag in Vlaar dingen twee keer een prp- ces-verbaal voor het rijden onder invloed. Bij een eer ste controle op de Gedemp te Biersloot had de man een alcoholpromillage van 2,7. De Schiedammer had volgens de politie zoveel gedronken dat hij tijdens de controle uit zijn auto viel. Een uur na zijn be zoek aan bet politiebureau werd hij op de Delftseveer- weg opnieuw achter het stuur van zijn auto aange troffen. Ademanalyse wees toen een promillage van 2,6 aan. Bij de eerste controle was de Schiedam mer een rijverbod van 15 uur opgelegd. Schiedam De exploitatie van Schiedams beroemdste café, 't Vierkantje, komt in handen van John Litzau, de voormalige eige naar van het gesloopte hotel De Spil aan de Vlaardingerdijk. Lit zau heeft overeenstemming be reikt met de familie Wasman, die overigens wel betrokken blijft bij het café op de Broers- vest. Dat wekt bij de klanten geen verwondering: de naam Wasman is onverbrekelijk ver bonden aan 't Vierkantje. Litzau had al voor de sloop van De Spil laten weten, dat hij zich te jong voelde om er het bijltje bij neer te leggen. Hij zocht een nieuw etablissement om zijn ho- reca-ervaring van meer dan een kwart eeuw te gebruiken. Dat zijn nieuwe zaak 't Vierkantje is geworden, is niettemin een ver rassing. De kok; Sander Jansen, en enkele kelners hebben al te horen gekregen dat zij aanblij ven. Het gaat hierbij om Vincent Bolle en Ronnie Schoonens. Naar verluidt verandert er nog meer aan de horeca aan het be gin van de Broersvest. In sport kringen in Schiedam wordt be weerd, dat SVV's John van Dijk. een oogje heeft laten vallen op De Amstelbron en de hieronder gevestigde discotheek The Deep, die sinds een verbouwing The New Deep heet De Amstelbron gold al maanden als een SVV- café, vanwege alle supporters die de zaak frequenteren. Eige naar Ton Melsen zou een nieuwe zaak willen beginnen zuidelijker in het land, maar hij is voor com mentaar niet bereikbaar. Zojuist is de voor'jaarskollektie Finse kleding van Marimekko en Vuokko bij ons aangekoman. Ook de bijpassende sieraden van Aarikka zijn gearriveerd. De mode voor dit voorjaar en deze zomer is heeriijk zonnig. Naast vrolijk bedrukte katoen is er van beide merken ook weer een fijne kollektie in katoenen jersey. Reden genoeg dus om weer eens een bezoek aan ons te brengen. Tot ziens! 2LU- Vlaardingen De Fraanje Groep, een groot bouw bedrijf uit Ridderkerk, gaat zich vestigen in Vlaar dingen. De onderneming heeft in industriegebied Het Scheur een stuk grond van bijna 3500 vierkante meter gekocht voor de bouw van een hïgh-tech kan toorcomplex. Uiterlijk zullen de Fraanje-buildings veel wegheb- ben van de opstallen van een ander bedrijf In Het Scheur, Saybolt van Duyn. De gemeente Vlaardin gen is blij met die gelijkenis: daardoor ontstaat een eenduidig front langs de Nieuwe Waterweg. Fraanje heeft voor de grond ruim een half miljoen gulden be taald. Baly biedt u meer dan 14.500 films ca. 800 kinderfilms, 6000 speelfilms en 8000 seksfilms, w.o. 3000 speciale (in een aparte afdeling voor volwassenen). Nu weer vele nieuwe TOPTITELS zoals: RAMBO 3 THE LAST EMPEROR SALSA EMPIRE OFTHE SUN BATTERIES NOT INCLUDED» COLORS RAW WALL STREET FATAL ATTRACTION THROW MOMMA FROM THE TRAIN» Wij verhuren niet per dag, maar voor een bete weekt! 1 film voor 5.- 7 filmt voor 2SL- (induaief 1 toptital zondar toaalag) Al ome filmt zijn op VHS systeem. Geen recorder? Geen nood! Baly verhuurt movieboxen v. 7.50 p.d. of 40.- p.week met f 100.- borg. Geen inschrijfgeld, wel uitgebr. iegitimalie, bel voor info. BALY - Dam 9-11 - Schiedam 010 - 4267126 Geopend: ma-vr 10-21 u, za. 10-18 u. zo. 14-17 u. Reeds 20 jaar: Kijken, Kopen, Huren. Leden van Scouting Nederland hijsen de vlaggen bij het monument in de Plantage in Schiedam, terwij! Harpe Davids het Wilhelmus laat klinken (rechts op de foto is de dirigent te zien). Schiedam/ Vlaardingen /Maass luis Drie steden, drie karakte ristieken. De dodenherdenking verloopt in Vlaardingen heel an ders dan in Maassluis en daar "weer anders dan in Schiedam. In de ene gemeente is er veel om haal van woorden, in de andere gemeente houdt men het sober: ceremoniemeester Piet Drenth in Schiedam noemt de vertegen woordigingen van instanties die een krans leggen, wat bijvoor beeld in Maassluis niet gebeurt, maar in Schiedam zijn declama ties er niet bij, zelfs geen korte toespraak. Overeenkomsten zijn er ook. Burgemeesters mogen dan als één van de eersten kransen leg gen, maar een ontroerend mo ment volgt daarna, als de wedu wen "van gevallenen uit de Tweede Wereldoorlog naar het •monument lopen om een krans te leggen. Voor de oorlogswedu wen zelf is dat een moment vol emotie, en de omstanders geven met hun respectvolle houding een onzichtbare, maar voelbare steun. In Vlaardingen had de doden herdenking gisteravond veel weg van een kerkdienst in de open lucht. Vele honderden Vlaardingers kwamen zwijgend tezamen op het Verploegh Chas- sépl ei nwaa r h et L eger des Heils omfloerste koraalmuziek speel de en het mannenkoor Orpheus heel plechtig het getoonzette ge dicht De Achttien Doden van Jan Campertzong, Vanaf een katheder richtte Ger- da Visser, bestuurslid van de stichting Nationale Gedenkda gen, zich in een gedragen toe spraak rechtstreeks tot de jeugd, die zij opriep waakzaam te blij ven voor het fascisme. Zij noem de de buitengewoon druk be zochte plechtigheid 'een aangrij pend moment, waarop de leven den als een muur staan rondom de talloze doden'. Bij het verzetsmonument op het plein legde burgemeester Fred van Lier de eerste krans. Vele bloemstukken en boeketten van particulieren en organisaties volgden. Opvallend was de be langstelling van veel jongeren, die de oudere generaties in aan tal bijna overtroffen. Even op vallend was dat de dodenher denking in Vlaardingen voor het eerst werd bijgewoond door veel migranten. Oud verdriet Leerlingen van de Koningin Ju- liana-scholengemeénschap na men een belangrijke plaats in bij de dodenherdenking in Maas sluis. Twee leerlingen van de school, die het verzetsmonument in hel Prinses Julianaplantsoen in 1986 adopteerden, legden een krans en twee andere scholieren lazen enkele gedichten voor. Chantal van Beek vatte het ge ringe inlevingsvermogen van veel van haar leeftijdgenoten bondig samen: „Miljoenen men sen zijn ook voor ons gestorven. Alleen de verhalen erover heb ben we georven". De herdenking, die werd bijge woond door vele honderden Maassluizers, werd stemmig in geluid met koorzang van het Maassluis Mannenkoor en ko raalmuziek van de Maassluisse Harmonie. Toen de klok acht uur naderde, wreekte het ont breken van een ceremoniemees ter zich. Het was al enkele minu ten volledig stil voordat The Last Post werd geblazen. Voor de aanwezigen was het onduidelijk, wanneer de officiële twee minu ten stilte inging. Behalve door ae scholieren wer den er nog dertien kransen ge legd, onder andere door burge meester Hans van Es, leden van de Nederlandse Vereniging van Ex-Politieke Gevangenen en het Leger des Heils. Het herdenkingsprogramma werd afgesloten door de dichte res Co 't Hart. Haar gedicht 'Ge denken" was bedoeld als oproej om regelmatig aan de fers, maar zeker ook na de nabe staanden te denken. „Neem een mens in uw gedachte", zie ze, „één die bij ons staat met oud verdriet". Vooral voor hen is 4 mei een moeilijke dag, aldus 't Hart. Immers: „De ergste pijn wordtniet gedeeld". Vier minuten Files ontstonden in Schiedam op de Koemarkt en de Oranjestraat, waar politieagenten het verkeer tegenhielden in verband met de betrachte stilte. Niet alle auto mobilisten bleken te begrijpen wat er aan de hand was, en aan hankelijk werd er even getoe terd. Maar na de muziek van Harpe Davids en de trompettist die The Last Post ten gehore bracht, was alle onrust verdwe nen. Zoals gebruikelijk werden kran sen gelegd door onder anderen ex-politieke gevangenen, oud- verzetsstrijders, één politieke partij (de CPN) en één bewo nersvereniging (Zuid). Ook Am nesty geeft sinds vorig jaar acte de presence. Tenslotte legden scholieren van De Burcht een halve cirkel van bloemen De twee minuten stilte zouden onderbroken worden door het Wilhelmus, maar toen hiervan twee coupletten waren gespeeld veel toeschouwers zongen mee was het nog geen acht uur. Ceremoniemeester Piet Drenth stelde daarom voor als nog twee minuten stilte in acht te nemen. Het was nog niet voor bij, of het verkeer begon weer te razen. Een deel van net publiek verzamelde zich toen voor een Is oproep kopje koffie bij de bejaarden- slachtof- bond achter het Blauwhuis. Vlaardingen/Schiedam Het Amsterdamse ad viesbureau Cenario ont raadt de gemeenten Schiedam en Vlaardin gen ten sterkste elk een nieuw theater te bou wen. Slechts één van beide steden kan een volledig geoutilleerd theater huisvesten, de ander zal zich moeten beperken tot een een voudiger zaal voor kleine pro ducties, vindt het adviesbureau. Aangezien Vlaardingen meer inwoners heeft en verder van Rotterdam is verwijderd dan Schiedam, ligt het volgens Cena rio voor de hand in Vlaardingen een volwaardig complex te bou wen. Schiedam zougenoegen moeten nemen met een feest- en muziekzaal. Cenario meent dat het culturele beleid van Rotterdam een te gro te zuigkracht uitoefent op de liefhebbers van theater om de beide Waterwegsteden een eigen schouwburg te laten exploiteren. In de concurrentie met de Maas stad zullen Vlaardingen en Schiedam ongetwijfeld het on derspit delven. Investeren in tjvee nieuwe theaters, die slechts op een paar kilometer afstand van elkaar liggen, is ook gezien de te verwachten vergrijzing van het theaterpubliek niet aan te bevelen, meent Cenario. Ket Amsterdamse bureau komt tot deze conclusie in een onder zoeksrapport over de toekomst van de Vlaardingse theaters. De vraag of de Stadsgehoorzaal en de Harmonie moeten worden opgeknapt dan wel gesloopt en vervangen door nieuwbouw laat het rapport onbeantwoord. Eerst moet de Vlaardingse politiek be sluiten of het een volledig thea ter wil handhaven, of dat de Ha- ringstad genoegen neemt met een culturele voorziening van bescheiden aard. Cenario suggereert dat Vlaar dingen en Schiedam hun thea- terbeleid zouden moeten coördi neren. Ook in Schiedam bestaan immers plannen voor een nieu we schouwburg, Het gemeente bestuur wil het Passagetheater opdoeken en vervangen door een nieuw gebouw op het Stad- serf. Volgens het rapport kunnen de bouwkósten van een nieuw the ater voor een middelgrote stad als Vlaardingen uiteenlopen van 9 tot 16 miljoen gulden. Daarbij moet jaarlijks rekening worden gehouden met een bedrag aan exploitatiekosten van 1 tot 2,5 miljoen. Bovendien is ieder jaar circa 250.000 gulden nodig voor rente en afschrijvingskosten. Een groot deel van deze kosten komt voor rekening van de ge meenschap. Cenario waar schuwt voor al te optimistische verwachtingen over zaalver huur aan de amateurkunst en het bedrijfsleven. Daarin is vol gens het bureau nauwelijks groei te verwachten. 010-4004.444 Voor nabezorging bellen maandag t/m vrijdag 18.00-19,00 uur Zaterdag lot 15.00 uur.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Rotterdamsch Nieuwsblad / Schiedamsche Courant / Rotterdams Dagblad / Waterweg / Algemeen Dagblad | 1989 | | pagina 1