Herman Noordegraaf. eert saaie piet die barst van energie ROTTERDAM 23 GEGETEN EN GEDRONKEN SRARiTIEM 'Er wordt veel van hen geëist' Kwizien Hans Duson en de gevaarlijke stoffen ■4% HfiA^rcconnfiDJArr 1 11 Rotterdams Nieuwsblad 2a terdag 9 december 1989 doorCEES DEGRAAFF Een gebrek aan zelfkennis kan niemand hem verwijten. Hij geeft ruiterlijk toe altijd een beetje 'saaie piet' te zijn gewèest. En toch is Herman Noordegraaf bepaald geen kleurloos figuur. Jarenlang heeft hij in de Schiedamse ge meenteraad de Politieke Par tij Radicalen vertegenwoor digd en pas sinds kort ts hij overgestapt naar de Partij van de Arbeid. Gevraagd naar zijn beroep zegt hij eenvoudig: „Ik werk bij het landelijk bureau van de Neder lands Hervormde Kerk op het gebied van kerk en samenle ving Als zodanig maak ik een studie van maatschappelijke vraagstukken, onder meer de ar moede, en geef ik voorlichting aan «kerkelijke groepen in het land". Hij is voor zijn werk veel op stap om lezingen te geven of discussies te voeren over maat schappelijke vraagstukken. „We werken bij het landelijk bureau met zo'n vijf mensen, waarbij we de taken een beetje hebben ver deeld. Zo doet de een vredes vraagstukken en ik meer het ar moedeprobleem", legt hij uit. Socioloog In tegenstelling tot wat sommige mensen denken is hij geen domi nee. „Nee hoor, ik ben afgestu deerd op sociologie, al heb ik wel mijn kandidaatsexamen theolo gie gedaan en ben ik tussen de bedrijven door bezig aan een proefschrift in cfè theologie". Naast zijn werk voor het kerke lijk bureau is Herman Noorde graaf ook secretaris van de sectie sociale vragen van de Raad van Kerken en is hij als initiatiefne mer ook voorzitter van de eucu- menisehe werkgroep *De arme kant van Nederland'. Hij is dan ook wat je noemt een drukbezet man. Herman Noordegraaf werd in 1951 geboren op de Singel in Schiedam, toen nog een vrij drukke winkelstraat met tien tallen kleine zaken. Grootvader Noordegraaf was er in 1910 een slagerij begonnen en Hermans vader had de slagerij later over genomen. Met een broer en een zus groeide Herman in het vrij traditionele christelijke gezin op Aan politiek werd thuis niet ge daan, ook al was Hermans groot vader van moeders zijde ge meenteraadslid voor de Anti revolutionaire Partij en voorzit ter van het CNV in Schiedam geweest In het jeugdwerk Al jong was Herman actief in het kerkelijk jeugdwerk. In de jaren dat hij de Rijks-hbs aan de Over- schiesestraat volgde, leidde hij ook jeugdclubs in hei wijkge- bouw van de NH-kerk aan de Stephensonstraat. Na het beha len van zijn einddiploma hbs-A besloot hij om sociologie te gaan studeren in Leiden. „Dat was in 1968. Het waren de roerige stu dentenjaren met zaken als de be zetting van het Maagdenhuis in Amsterdam, het studentenop- roer in Parijs en het gistte enorm in de studentenwereld", herin nert hij zich. Maar hij voegt er nuchter aan toe: „Ik heb dat al leen als toeschouwer meege maakt. Ik ben al die jaren een braaf 'spoorstudente' geweest, die thuis bleef wonen. En eerlijk, ik vond mezelf ook niet geschikt voor het echte studentenleven. In Schiedam had ik tal van acti viteiten en die wilde ik niet los laten. In studentenkringen noemden ze me een 'nihilist', ie mand die nergens aan mee deed. Maar het sprak me eenvoudig met aan Ik ben altijd een beetje een saaie piet geweest. Ik ben ook nooit dronken geweest en drink nog steeds geen druppel alcohol" Aan het werk Binnen zes jaar studeerde Her man af als socioloog en onderwijl had htjeen tweejarige avondcur sus Grieks en Latijn moeten vol gen om ook zijn studie theologie te mogen volgen En naast zijn studie bleef hij actief deelnemen in het verenigingsleven in Schiedam Hij verklaart dat met te zeggen „Enerzijds ben ik nu eenmaal actief ingesteld en an derzijds toch erg studieus. Naast al mijn activiteiten ben ik altijd hard blijven studeren tot van daag de dag aan toe". Het denken van Herman Noor degraaf is eind van de jaren zes tig sterk gevormd door de inter nationale oecumenische bewe ging „In 1968 hield de Raad van Kerken zijn assemblee in Uppsa la over de tegenstelling tussen arm en rijk. Dat heeft mij sterk beïnvloed. Dat soort denken was ook heel sterk in de Politieke Partij Radicalen, die in 1968 werd opgericht. Het vanuit het christelijk geloof je actief inzet ten voor de verbetering van de situatie van mensen in een knel- situatie sprak me erg aan en in 1970 ben ik lid van de PPR ge worden". In de politiek De immer actieve Herman Noordegraaf werd al snel voor zitter van de Schiedamse afde ling van de PPR. De kleine club van zo'n twintig leden, had dank zij de lijstverbinding met de PvdA in Schiedam twee raads- zetels en bereikte zijn hoogte punt in 1974 met tegen de hon derd leden. „De achteruitgang kwam in 1977, vertelt Herman, toen de partij besloot om abso luut niet aan een kabinet van confessionele partijen mee te doen". In 1974 stond Herman tweede op de kandidatenlijst van de PPR voor de raad, maar de partij haalde op eigen kracht net geen tweede zetel, „Hans van der Wilk kwam voor de PPR in de raad en werd wethouder in het programcollege van PvdA, PPR en CPN tot hij na een conflict uit het college stapte", vertelt Her man. „Toen hij in 1977 uit Schie dam vertrok, volgde ik hem in de raad op. Ik heb het raadswerk gedaan tot ik het na zestien jaar politieke activiteit in 1986 ge noeg heb gevonden Dat is dan ook de enige reden, waarom ik er mee ben gestopt", benadrukt hij Activiteiten Die eerste jaren bij de PPR is Herman op allerlei manieren ac tief geweest. „Samen met de PvdA zijn we gestart met huur- spreekuren en zo werden we ge confronteerd met allerlei klach ten bij de veelal oude woningen. Uit die spreekuren zijn veel za ken voortgevloeid", vertelt hij. „Het is de start geweest van de bewonersverenigingen in Schie dam Zuid was de eerste wijk, waar men de belangen bundel de. Er is daar bewust gekozen voor een bewonersvereniging en niet voor een huurdersvereni ging, omdat er nogal wat mensen zelf een huisje hadden gekocht. Samen met oud-wethouder Her man Posthoorn van de PvdA heb ik die eerste vergadering voorgezeten. Dat was in 1972 en nog geen jaar later zat ik de op richtingsvergadering van West voor. Ook bij de start van Oost, weer een jaar later, ben ik nog betrokken geweest". Uit de mond van Herman Noor degraaf kimkt het nu allemaal vanzelfsprekend, maar mede dankzij zijn activiteiten voltrok zich in die jaren een politieke omwenteling. „Met een aantal jongeren zijn we de 'werkgroep Schiedam' gestart, een groepe ringdie zich verzette tegen de al te grootschalige centrumplan nen van de gemeente", zegt hij, „Wij waren tegen de vergaande sloopplannen en wilden juist de woonfunctie van de binnenstad versterken en de ruimte voor auto's beperkt houden. We heb ben een regen van bezwaren in gediend, tot de Kroon toe, en de centrumplannen van Schiedam zijn later ook bijgesteld". Tegenstander Het actieve PPR-kernlid schreef ook een nota over Midden-Delf land, het strookje groen, dat overgebleven was tussen Delft en Schiedam. „Er waren ambi tieuze recreatieplannen met het gebied, maar ik pleitte voor het behoud van het bestaande pol derlandschap, Dat leidde in 1974 tot de oprichting van de 'stuw- groep Midden-Delfland' en tot acties tegen de aanleg van Rijks weg 39 door het gebied. Het hoogtepunt was wel de kam- peeractie op het dijklïchaam". Tussen neus en lippen door ver meldt Herman ook actief te zijn geweest in de Vereniging tot Be scherming van V oetgangers. Na zijn studie en twee jaar als studentenassistent kwam Her man terecht opde afdeling ruim telijke ordening van liet Open baar Lichaam Rijnmond, waar hij part-time werkte om zijn stu die theológie te kunnen voort zetten. Voor die studie deed hij in 1977 zijn kandidaatsexamen. „I k kreeg in 1976 een baan op het provinciaal bureau van de NH- kerk, hier m Schiedam aan de Tuïnlaan en werd in 3981 aange steld op het landelijk bureau in Leidschendam". Hij zegt: „Ik ben voor het terug dringen van het autoverkeer en voor het bevorderen van het openbaar vervoer en het lang zaam verkeer. Dus reis ik elke dag met de trein naar mijn werk. Ik heb een uitgesproken stand punt op dat gebied: er zijn veel te veel auto's en ze rijden ook veer te veel. Er wordt veel te weinig gefietst en we hebben de afgelo pen jaren veel te weinig aan dacht gehad voor het openbaar vervoer. Dat breekt ons nu alle maal op". Het verbaast niet, dat Herman een paar jaar geleden ook aan de wieg heeft gestaan van de Schiedamse afdeling van de Eerste Nederlandse Fietsers Bond ENFB. Het is net zo min verbazend, dat Herman Noorde graaf als raadslid veel aandacht had voor het milieu. Een van zijn eerste politiek wapenfeiten was een motie om in de nieuwe wij ken van Schiedam energiezuinig te bouwen. Schiedam staat er nu bekend om. Voor Herman staat voorop, datje als politicus moet werken vanuit een vaste overtuiging „Maar je moet wel bereid zijn om met an deren te praten, al is het alleen maar om je eigen inzichten aan te scherpen en ook al omdat je niet de wijsheid in pacht hebt. Polarisatie kan in bepaalde om standigheden een middel 2ijn om verstarde verhoudingen te door breken en duidelijkheid te ver schaffen, Maar je moet in alle ge vallen blijven luisteren naar de oppositie", zegt hij. Het was voor hem behoorlijk emotioneel om na bijna twintig jaar uit de PPR te stappen. Hij deed het niet om zich af te zetten tegen Groen Links, maar uit wat hij noemt strategisch inricht. „Na zeven jaar CDA-VVD-be- leid was een koerswijziging in dit land hard nodig. Dan moeter een effectief tegenwicht komen en mijn angst was, dat Groen Links teveel aan de zijlijn zou blijven. Ik zag veel meer- in een zo sterk mogelijke PvdA in de Herman Noordegraaf woekert met zijn tijd, maar wachten op de trein past daarin beter dan het ge bruik van een auto. regering. Bovendien ben ik altijd een voorstander geweest van een landelijke samenwerking tussen de PPR en de PvdA. Met Groen Links is van zo'n samen werking duidelijk afstand geno men. Wel is het zo, dat ik me nog goed herken m de politieke idea len van Groen Links", verklaart hij zijn overstap. Passen en melen In 1978 is Herman getrouwd en het echtpaar Noordegraaf heeft inmiddels twee zonen, een van negen en een van zes jaar. „Het leven is woekeren met de tijd", zegt Herman filosofisch. „Ik maak wel tijd voor mijn gezin vrij, ook al ben ik 's avonds veel op stap. De tijd, die door het af scheid van de politiek is vrijge komen, was al heel snel weer ge vuld. Het is vaak passen en me ten om overal tijd genoeg voor te vinden, maar ik ga er gelukkig niet onderdoor. Ik ben nog nooit overspannen geweest. Het ïs een kwestie van goed plannen, com bineren van verschillende zaken en doelmatig werken". Dat moet ook wel, want naast al zijn ge noemde activiteiten heeft hij ook een grote historische belangstel ling. Ais lid van de historische vereniging Schiedam maakt hij sinds 1981 deel uit van de redac tie van het verenigingsblad. „Ik heb een aantal artikelen gepu bliceerd en een boek geschreven over het christendom in Schie dam voor de oorlog, 'Het kruis en de Rode Vaan" geheten. Ik ben ook voorzitter van het fonds voor historische publicaties over Schiedam". Tussen twee vuren Hij vermeldt nog, dat hij lande lijk vrij veel heeft gepubliceerd over het religieus socialisme in Nederland. „Het is een vrij klei ne stroming, vertelt hij, die eind vorige eeuw begon. Hij bestond uit mensen, die uit religieuze overwegingen kozen voor het socialisme. Zij werden door de kerken 'uitgekotst' en door de socialisten met argwaan beke ken, want in die kring gold het geloof nog als opium voor het volk. Ik sta in die traditie, het is een vrij open beweging, die zich niet dogmatisch opstelt. Ik het er het nodige over gepubliceerd en voer de redactie van het blad 'Tijd en Taak', Het basisidee ach ter de beweging is, dat het kapi talisme in flagrante strijd is met de sociale instelling uit de Bij bel". Ook het proefschrift, waar aan Herman Noordegraaf nog altijd werkt, gaat over het reli gieus socialisme. Maar zijn pro motie tot doctor in de theologie ligt nog in de toekomst Hij heeft teveel te doen om al te veel tijd aan zijn proefschrift te besteden. DOORTHEQ VANDERLOON ADRES: Hartmanstraat 16 (tel.4114111) DE KAART: Voorgerechten (12) van ƒ5,50 tot ƒ17,50; hoofdgerechten (9) van 19,50 tot 35. ONZE BESTELLING: gebakken champignons, ossehaas in twee delen, paté met cumberiandsaus, gestoofde lams bout. 1Au Bon Coin (Dordrecht) 91,5 j 2. La ligre(Zwijndrecht) 91 I 3. La Duchesse(Schiedam) 90.5 4. Johar.oahoeve (Capelle a/d IJssel) 90 5. Raadskeider 89,5 i 6. Malaga (Schiedam) 88.5 7. LeBistroquet(H.I. Ambacht) 88 8. Hazelbag(Hellevoetsiuls) 87,5 87 10. Minangkab'au 85 Meteen bij binnenkomst komt de sfeer over je heen. Het inte rieur is weliswaar heel gewoon tjes, zelfs sjofeltjes, maar je vóélt gewoon de gemoedelijkheid. Een familiebedrijf van mensen, die er plezier in hebben. Van de eerste de beste stoel, die ik vast pakte liet de leuning los Dat bracht bij ons enige opwinding teweeg, de dochter des huizes schoof de restanten achteloos on der een andere tafel met een ge baar van 'daar kijken we later wel eens naar'. In het midden van de zaak lag nog een deel van de dansvloer als overblijfsel van de muzikale attractie van de vorige avond. Ma legde aan de hand van een foto uit, wat er zoals aan onver wachte en onaangekondigde feesten in Kwizien kunnen ont staan. En bij de buren is bekend, dat Pa Paul. gastheer en chef kok, altijd wel in is voor een praatje. Gezelligheid troef dus Van de kaart koos Sophie de oes terzwammen, die gebracht zou den worden 'a la ProvengaJe', met tomaat, gebakken uien en gebakken ham. Tot zijn spijt, zo moest Paul ons komen meede len, voldeden de oesterzwam men niet meer aan zijn kwalitei- teisen. Of het ook champignons mochten wezen. Na enige aarze ling stemde Sophie in. „Het is smakelijk en veel", stelde zij vast. „De saus doet me denken aan ratatouille. Het geheel is wel wat vet" Van de huisgemaakte paté. die met vet was en heel fijn van structuur, kreeg ik een fikse plak, overgoten met een ietwat zoete cumberiandsaus, 'Hempie' Sophie aarzelde tussen een osse- haas 'in z'n hempie' -in een flensje- en een ossehaas gevuld met paté en ham. Zij koos uitein delijk het laatste en had er geen moment spijt van. Maar het was wel veel. Een bijzonder groot stuk vlees, flink wat p&té, ham, in de jus, die zich vermengde met de smeltende pêté. „Lood zwaar natuurlijk", was het enige dat Sophie kon uitbrengen. „Maar een bijzonder smakelijke combinatie". De lamsbout die ik had gekozen was, zo vertelde Paul, gekruid als een soort droge marinade, in gepakt en enige tijd laten staan. Vervolgens was de bout gestoofd in de oven. Het resultaat was in derdaad buitengewoon. Weinig vet, goed gaar, smeltend op de tong en eveneens een paar flinke plakken Erbij kregen we een fikse scho tel met een heerlijke salade. Sla, tomaat, olijven, gekruimelde Franse kaas en een prima dres sing, eenvoudig, maar bijzonder smakelijk. Verder gegratineerde aardappeltjes met kaas, gebak ken aardappelstukjes en frietjes, allemaal veel te veel eigenlijk. Een dan nog prei en kleine, heel even gekookte en daardoor nog bijna knapperige spruitjes. De karaf huiswijn, vederlicht, waarschijnlijk een Corbières, kwam met op de rekening, 'van wege de oesterzwammen', werd erbij gezegd en dat deed natuur lijk heel sympathiek aan. Een fris wijntje trouwens, dat veel te gemakkelijk weg dronk. Kort om, het is bijna een braspartij ge worden. De bediening (door afwisselend dochter, moeder en pa zelf, zou straks nog een zoon ook komen opdraven, dachten wij) was ge heel m stijl: correct, bovenal vriendelijk en zeer informeel. Na een prima versgezet kopje koffie ('Het duurt even iets lan ger, want wij zetten nog met de hand') rolden we als het ware de auto in, moe maar voldaan. Het mag, als men het ons zou vragen, een beetje minder mo gen. Dan wat laten staan? Ja na tuurlijk, maar het is ook zo ver leidelijk! De Punten: Voorgerecht 7 (telt dubbel: 14); hoofdgerecht: 7,5 (telt dubbel: J5); bediening: 8; wijn: 8; koffie: 9; pnjs/kwaliteit: 8 (telt drie maal 24); sfeer 9, totaal 87 pun ten. Kwizien dringt terecht de Top Tien binnen. redactie: Bram Qosterwijk tel. 405.65.17 In Rotterdam is door de jaren heen zeer veel ervaring opge bouwd met gevaarlijke stof fen die aan boord van sche pen worden aan- en afge voerd en mede daardoor is de haven zo veilig als maar enigszins mogelijk is. Overi gens moet het personeel dat die gevaarlijke stoffen con troleert er wel iets voor doen. „Er wordt veel van hen ge- eist", meent Hans Duson, die deze maand vertrekt als chef-buitendienst van de af deling die bij het gemeente lijk havenbedrijf verant woordelijk is voor dit soort activiteiten. Hij wordt zestig jaar en houdt het 'met een mooie afvloeiingsre geling' voor gezien. ^Rotter dam is misschien wel wat room ser dan de paus, want we houden In deze haven een behoorlijk streng toezicht. Strenger dan in andere havens, althans dat hoor ik wel eens van kapiteins. Maar het levert dus wel resultaten op", zegt hij. Duson is, als het over de nale ving van de regels voor gevaar lijke stoffen gaat, één van de werkers van het eerste uur. Een kwarteeuw heeft hij achter de rug: „Ik ben in '65 begonnen, sa men met twee andere collega's. Op de fiets de haven in. Ga maar kijken wat er aan de hand is, zei den ze tegen ons. En daar gingen we, met alleen een notitieboekje op zak en een dosis enthousias me. Vroeger was het begrip ge vaarlijke stof een vies woord. Nu wil iedereen er bij betrokken zijn, omdat het een interessant vakgebied is". Vijfentwintig controleurs in vol- continu-dienst rijden er tegen woordig in het havengebied rond. Met bedrijfsauto's vol meet-apparatuur, boeken met bijzonderheden, een telefoon, persluchtmaskers. Rotterdam pakt de zaak gedegen aan. Sinds enige tijd heeft Dusons af deling er ook een aantal milieu taken bij gekregen en die druk ken, vertelt hij, tamelijk zwaar op de beschikbare mankracht. Vooral het tegengaan van de (olïe)vervuilmg van de haven vergt veel tijd en inspanning. „Er kan nog heel wat worden ge daan", vindt Duson. „Maar we hebben daar duidelijk te weinig mensen voor". Zijn afdeling maakt deel uit van het Havencoördinatiecentrum, dat hoog in één van de Euro- point-torens bij het Marconi- plein is ondergebracht. Toen Hans Duson 25 jaar geleden be gon, zat de kleine afdeling aan de Sint Jobshaven, boven de ruimte Hans Duson, middenin, het ha vengebied. van de rivierpolitie. Via een on derkomen aan de Lloydkade, verhuisde men in de jaren ze ventig naar Europoint. Binnenvaart Hans Duson komt van het water; geboren in Zeeland, uit een bin- nenvaarifamilie. Vader was schipper en ook hij werd schip per; bji de Nederlandse Rijn vaart Vereniging. Toen zijn kin deren naar school en dus aan de wal moesten, stopten Duson en zijn vrouw met varen. „Ik kon een baan krijgen bij het gemeen telijk havenbedrijf. Ik heb dat gedaan en ik heb er geen dag spijt van gehad. Ik heb kunnen studeren en me kunnen ont plooien". Halverwege de jaren zestig stel de de meldingsplicht voor sche pen die met gevaarlijkse stoffen naar Rotterdam kwamen, wei nig voor. „Alleen brandbare, verpakte stoffen moesten vooraf worden aangemeld. Schepen die .deze lading aan boord hadden, 'kregen dan enige zorg van ons. Naar chemicaliën werd nauwe lijks gekeken. Wettelijk was er niets geregeld. Er was uitslui tend een havenverordening waar het één en ander in stond. Je ondernam trouwens alleen iets als er wat misging. Improvi seren dus". Het besef dat er werkelijk iets fout kon gaan en dat er inder daad rake klappen konden val len, kwam met de explosie op de tanker Rona Star, die in het ha vengebied werd schoonge maakt. Er waren zwartwerkers bij betrokken en op voorschrif ten werd nauwelijks gelet. Du son: „De politiek ging er zich toen mee bemoeien. De bestuur ders werden wakker". In de beginjaren zeventig kwam er een wet gevaarlijke stoffen tot stand en die is, in samenhang met de snelle ontwikkelingen, voortdurend aangepast en uitge breid. „Wij werken met de regle menten van die wet", legt Duson uit. „We nemen steekproeven en kijken of er wordt gewerkt zoals het behoort. In Rotterdam heb ben wij er dus een aparte afde ling voor, maar in andere havens doet de politie dit werk er meest al bij. Onze mensen komen in de meeste gevallen met een hogere beroeps-opleiding binnen en via cursussen worden ze voor dit specifieke werk geschikt ge maakt". Duson is tevreden over de sa menwerking die er tussen ge meentelijke overheid en Het bedrijfsleven in het Rotterdamse bestaat: „Veel stuwadoors heb ben bijvoorbeeld eigen veilig heidsmensen in dienst en die doen goed werk. Wij weten vaak weike ondernemingen of sche pen we moeten controleren, om dat we vermoeden dat men het daar soms niet al te nauw neemt. Maar ik moet zeggen dat er toch zelden iets vervelends gebeurt. Het komt natuurlijk voor dat er containers met een gevaarlijke stof in het ruim zijn gestuwd in plaats van aan dek. De eerste keer waarschuwen we dan, want we zijn geen strenge dien ders die meteen bekeuren. Ge beurt er echter niets, ja, dan volgt er uiteraard een proces verbaal. Ernstige milieu-vergrij pen, zoals het overboord zetten van olie, worden hard aange pakt. Dan vallen er boetes tot wel twintigduizend gulden toe''. Volgens de wet is het zo dat niet alle stoffen de haven in mogen. „Neem chloorgas in tankers", vertelt Duson. „De risico's zijn te groot. Als dit gas vrij zou komen, gaat heel Rotterdam plat. Chloorgas mag uitsluitend in ci linders worden vervoerd en dan alleen nog in kleine hoeveelhe den. Het mag uitsluitend op aan gewezen plaatsen worden aan gevoerd. Voor ammoniakgas be staan ook uiterst strenge voor schriften. Overigens zijn de schepen tegenwoordig goed be veiligd, ze.kunnen tegen een stootje. De kans op een calamiteit is klein, maar mogelijk blijft zo iets toch altijd". Van ruwe olie wordt dikwijls ge dacht dat die niet zo gevaarlijk is. Hans Duson is het daar overi gens niet mee eens. „Er is welde gelijk gevaar als er niet volgens j de regels wordt gelost. We «nao altijd op lossende tankers kijken- Cbemicalientankers krijgen van ons zelfs vóór de lossing bezoek. De laatste jaren is er in Rotter dam gelukkig niets gebeurd. We controleren ook of tanks met be paalde stoffen na lossing leeg zijn en dat het afval dat eruit is gehaald, inderdaad met binnen vaartschepen of tankauto s wordt afgeleverd bij de ontvang- installatïes die we in de Rotter damse haven hebben. niet voorzichtig genoeg zijn'

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Rotterdamsch Nieuwsblad / Schiedamsche Courant / Rotterdams Dagblad / Waterweg / Algemeen Dagblad | 1989 | | pagina 1