13'
Groenoord, een flatwij k met charme
Draken van kinderen omtoveren in engeltjes
Slechte landing
Na één generatie is de wijk nog niet helemaal af, maar valt de balans positief uit
A
II
Popschool-Zuid
houdt open dag
Rotterdamse kinderen
gaan naar Oostenrijk
Klacht Pro Auto tegen
campagne May-Weggen
Nieuwe wasplaats
voor de metro
Wandelen in
Kralingen
De idealistische no-nonsense van opvoeddeskundige Sloots
P<
m
Rotterdams Dagblad
Zaterdag 20 juli 1991
Rotterdam - De Popschool-Zuid van de Stichting
Kunstzinnige Vorming Rotterdam (SKVR) houdt
dinsdag 3 september een bijeenkomst over een nieu
we cursus voor popmuzikanten. De cursus, die na de
zomervakantie van start gaat, is gericht op popmuzi
kanten die serieus met hun muziek aan de slag wil
len. Deelnemers kunnen zich aanmelden voor gi
taar, bas, toetsen, drums of zang. Ook beginners
kunnen de cursus van de Popschool-Zuid volgen.
Vanaf 19.30 uur wordt informatie gegeven over de
nieuwe cursus. Belangstellenden kunnen een infor
matiepakket over de cursus meekrijgen. Daarnaast
kunnen er vragen worden gesteld aan de docenten
en kan het gebouw worden bekeken. Wie aan de slag
wil, kan zich tijdens de bijeenkomst meteen inschrij
ven. De school van de SKVR is gevestigd aan de Dal-
weg 5 in Rotterdam.
Rotterdam - Tien Rotterdamse kinderen gaan dins
dag naar Wenen. De kinderen doen mee aan een uit
wisselingsprogramma in het kader van het Jeugclva-
kantie-paspoort, waar ook de Oostenrijkse hoofd
stad een rol in speelt.
De Rotterdammers slapen bij Weense gastgezinnen
en maken een rondvaart, gaan een kijkje nemen bij
kasteel Schönbrun en bezoeken onder meer de
Weense dierentuin. Een week later keren ze terug
met tien Weense kinderen, die een week lang Rotter
dam en omgeving komen bekijken.
Een proef
vlucht maken
is prima, maar
zorg dan wel
voor een veili
ge landings-
strook. Een
spoorbaan is
dat dus niet,
ondervond
gisteren dit
ooievaars-
jong- Vanuit
het nest van
zijn ouders op
een portaal
van de boven
leiding pro
beerde hij
voor de eer
ste keer de
vleugels te
strekken, viel
als een bak
steen naar be
neden en
maakte een
noodlanding
op de rails.
Van dieren
verzorger
Martin Mulder
van Diergaar
de Blfjdorp
mag hij het la
ter nog eens
proberen...
Foto Paul Stdk.
Rotterdam - De stichting ter belangenbehartiging
van de automobilist, Pro Auto, dient een klacht te
gen minister May-Weggen (Verkeer en Waterstaat)
in bij de reclame-codecommissie. Het gaat om de
campagne 'De auto kan best een dagje zender u' die
door middel van pagina-grote advertenties in dag
bladen wordt gevoerd. Pro Auto vindt dat de automo
bilist hierin verkeerd wordt voorlicht.
De stichting vindt de advertentiecampagne 'een vol
gend miljoenen veirlindend project dat bol staat van
halve waarheden en onjuiste voorspiegelingen'. Ze
is van mening dat de advertenties tendentieus zijn
en een onvolledig, dus vals, beeld geven van de wer
kelijkheid.
Volgens de campagne zouden er rond het jaar 2000
ongeveer negen miljoen auto's rondrijden in Neder
land. Pro Auto noemt dat onzin en spreekt van maxi
maal zes miljoen. Om het genoemde aantal auto's
kwijt te kunnen, stelt de reclamecampagne dat
straks 'half Nederland geasfalteerd is'. „Dat is een
kreet die nergens op slaat," voorzitter J. Grashof van
Pro Auto. „Slechts tweeëneenhalf procent van de ge
bieden buiten de bebouwde kom bestaat uit wegen.
Bij uitvoering van het volledige Bereikbaarheids
plan Rijnmond zou dat amper drie procent zijn."
Rotterdam - Rotterdamse metro-voertuigen worden
in de toekomst gewassen in een nieuwe wasplaats bij
de metroremise Waalhaven. In de overdekte installa
tie kunnen de voertuigen ook tijdens de vrieskou
worden schoongemaakt. De nieuwe wasinstallatie is
bovendien schoner voor het milieu.
De gemeente heeft ruim zes miljoen gulden uitge
trokken voor de bouw van de wasplaats, die rond het
voorjaar van 1992 klaar moet zijn. Voor de schoon
makers van de RET wordt het werk er dan een stuk
aangenamer op: momenteel moeten zij de wagons
nog met de hand reinigen.
Rotterdam - Wie geïnteresseerd is in 'een stukje oud
Rotterdam', kan woensdag 24 juli meewandelen
door Kralingen. Dan houdt Gilde Rotterdam (van de
Stichting Centrum voor Vrijwillige en Professionele
Maatschappelijke Dienstverlening) een wandeling
over het voormalige DWL-terrein en de polder De
Esch.
Er wordt vanaf 13.30 uur gewandeld in kleine groep
jes onder leiding van oudere Rotterdammers die
graag wat over hun stad willen vertellen. De kosten
voor de wandeling bedragen 2,50 gulden per per
soon. Er kan voor de tocht begint, worden betaald.
Nadere inlichtingen worden verstrekt door Gilde, te
lefoon (010)4173190.
Door Cees de Graaff
Schiedam - Vier maal per dag zijn de smalle kronkelpaadjes
tussen de flats de hinkelbanen van een vrolijke kinderschare.
Aan de hand van pappa cf mamma of uitgelaten vooruitren-
nend gaat het kleine volkje naar school Halverwege komen
ze elkaar tegen, de kinderen die naar de openbare school gaan
en de kinderen die naar de christelijke school gaan.
geld. Zo ontstond de wijk Nieuw-
land, etagewoningen tot aan de
zogenaamde liftgrens, drie en
vier woonlagen op een onder
bouw met bergingen.
In Groenoord ging de gemeente
aanvankelijk van eenzelfde opzet
uit. Groenoord-Zuid, het gebiedje
tussen rijksweg 20 en de Laan
van Bol'Es omvat 421 woningen
in vier bouwlagen met daartussen
dertig eengezinswoningen, twee
winkelblokken en vooral veel
groen. In 1963 begon de bouw en
drie jaar later, in 1966 was Groe
noord-Zuid volgebouwd.
Trendbreuk
„Groenoord-Zuid was feitelijk
een vervolg op Nieuwland, de eer
ste naoorlogse uitbreidingswijk,"
vertelt C.P.Boekesteijn. Hij heeft
meer dan dertig jaar de stadsuit
breiding van Schiedam meebe
leefd. Als ambtenaar bij gemeen
tewerken was hfj nauw betrokken
bij de vele plannen en nu hij
sinds enkele weken met VUT is,
kan hij vanuit rijn flatwoning in
Groenoord uitkijken op het resul
taat. „De breuk kwam pas hij de
bouw van het 'middengebied."
Het middengebied van Groe
noord is bepalend voor de wijk ge
worden, hoge en lagere flats wis
selen elkaar af, aan de noord- en
westzijde afgeschermd door ze
ker voor die tijd gigantische flat
complexen. de drie S-flats en
twee Z-flats. Totaal ornvat het
middengebied 1529 woningen,
deels in zeven bouwlagen op on
derbouw met lift, die allemaal van
oost naar west lopen en da' rtus-
sen noord-zuid gerichte bkxken
van drie bouwlagen op onder
bouw zonder lift. Midden door de
wijk liep de ontsluitingsweg van
zuid naar noord.
De wijkstructuur is ontwikkeld
door gemeenwerken samen met
het stedenbouwkundig bureau
Fledderus. „Het zou een bijzon
dere wegenstructuur worden,"
vertelt de heer Boekesteijn. „Van
uit de centrale ontsluitingsweg,
de Eduard van Beinumlaan, kon
je de wijk in. Aan weerszijden wa
ren beperkte mogelijkheden voor
bestemmingsverkeer naast een
ononderbroken voetgangersge
bied van zuid naar noord."
Allemaal anders
Het werd allemaal anders. De
centrale as is allang de centrale as
niet meer. En ook de gedachte
van aan de ene kant de katholieke
kerk en school en aan de andere
kant een hervormde kerk met
prot.chr.school is volledig achter
haald. De katholieke kerk werd
wel gebouwd, maar de plek voor
dc 1' u-vormde kerk aan de andere
Vroeger waren er nog twee chris
telijke scholen, een katholieke en
een. protestant-christelijke, ieder
aan een kant van de centrale as
van de wijk. Nu zijn ze gefuseerd,
want de verwachte vloedgolf aan
kinderen is dramatisch snel voor
bijgegaan. Dat ene leegstaande
schoolgebouw is sinds kort het
domein van de islamitische
school, van 'andere' kinderen,
veelal niet uit de wijk.
"Vijfentwintig jaar geleden wer
den de eerste huizen van de
Schiedamse wijk Groenoord op
geleverd, twintig jaar geleden de
laatste. Inmiddels is er één gene
ratie opgegroeid in een flatwijk,
waarvan er in de jaren zestig zo
veel zijn verrezen, overal in het
land. Na de flats volgden de wij
ken met laagbouw, eengezinswo
ningen met een strookje groen
voor en een tuintje achter, de zol
der als hobbyruimte of extra kin
derkamer. Nieuwe bouwplannen
gaan Inmiddels weer "dit van een
grotere bebouwingsdichtheid,
een menging van hoogbouw met
laagbouw, grootschaligheid en
kleinschaligheid, cüe elkaar in
evenwicht moeten houden.
Groen centraal
'Groenoord' is een aanmatigende
naam voor de wijk met de bijna
5000 woningen met ruim tiendui
zend inwoners. Want hoeveel bo
men er ook staan, een flatwijk
kan eenvoudig geen groen oord
zijn. De naam duidt niet op een
toekomstideaal, maar heel ont
nuchterend van een verdwenen
boerderij, die overigens de naam
Groenoord wél waar kon maken.
En toch is de wijk Groenoord
geen aanfluiting voor zijn eigen
naam. Het groen neemt een be
langrijke plaats in tussen de flats.
Het ziet er florissant uit, niet in
het minst door de intensieve ver
zorging, die de gemeente ervoor
over heeft Wekelijks zijn de
maaimachines hun achtjes aan
het draaien over de grote gazons
in de wijk of jagen ze met hoge
snelheid van de ene groenstrook
naar de volgende. En het elk voor-
en najaar weerkerende staccato
van de houtversnipperaars ge
tuigt van de niet aflatende zorg
voor bomen en struiken.
Het is de naoorlogse woningnood
geweest, die de wijk Groenoord
heeft gemaakt tot wat hij is. Aan
vankelijk had de gemeente
Schiedam zich tuindorpen rond
haar noordgrens gedacht, aan
sluitend op het landelijke dorpje
Kethel, dat in de oorlogsjaren was
geannexeerd. Maar de enorme
woningnood van na de oorlog
dwong de gemeente tot een ande
re opzet: veel bouwen voor weinig
De hoge flat,
oost-west ge
richt en de
lage noord-
zuid, Ingepakt'
in het groen,
tekenend
voor het mld-
dengebied
van Groe
noord.
Galerijflats voeren de boventoon in de Schiedamse flatwijk.
Foto's Jaap Rozema
kant van de wijk is opgevuld met
een sportschool met sauna. Ont
kerkelijking en gezinsverdun
ning drukten al tijdens de bouw
de optimistische bevolkingscij
fers, die ''aan "Groenoord ten
grondslag lagen.
De stedebouwkundige opzet van
de Schiedamse wijk Groenoord
met zijn centrale ontsluitingsas
voor het verkeer en twee parallel
le lengteassen aan weerszijden
als exclusief voetgangersdomein
is zonder veel ophef verlaten. De
centrale as bleek een te aantrek
kelijke sluiproute voor allelei ver
keer naar volgende wijken en
werd in het midden afgesloten.
De ontsluiting van de wijk verliep
daarna via de meest westelijk ge
legen weg, nu Van Beethovenlaan
geheten en nog altijd de drukste
weg in de wijk. De vr.je voetgan-
gerslijnen raakten op de achter
grond. Alleen de twee bruggetjes
over de singel dwars door de wijk
herinneren nog aan deze lijn.
Het voetgangersdomein voor de
wijkbewoners werd het net aan
slingerende paadjes tussen al die
flatblokken door. Ze zijn in een
later stadium aangelegd in over
leg met de bewoners en vrijwel_
onzichtbaar voorzien van rand-"
verharding, zodat brandweer en
onderhoudsploegen er gebruik
van kunnen maken. Het zijn deze
weggetjes, die de schoolkinderen
de mogelijkheid geven naar en
van school te lopen zonder door
verkeer te worden gehinderd. En
de enkele fietsende moeder op
zo'n paadje belt niet, maar gaat
zelf voor de kinderen opzij. Het
'middengebied' van Groenoord is
een eilandje van rust geworden in
een toenemende drukte op de
randwegen.
De eerste flats, van Muys en De
Winter, in het middengebied wa
ren nog portiekwoningen. Alle la
tere werden galerijflats. Inmid
dels worden die eerste portiekwo
ningen opgeknapt. Na 25 jaar is
groot onderhoud nodig. Want ook
de eisen, die bewoners aan hun
huis stellen, zijn in die kwart
eeuw beduidend hoger geworden.
Direkt aansluitend op het mid
dengebied kreeg Groenoord aan
de noordkant twee grote woning
wetprojecten in systeembouw,
vertelt de heer Boekesteijn. „Vol
gens het Elementum-systeem
werden goedkope huurwoningen
neergezet voor zo min mogelijk
geld." Het Bachplein omvat drie
flats van negen lagen op onder
bouw en een vierde van tien lagen
op onderbouw, in carrévorm neer
gezet rond marktplein en scho
lencomplex. Want zoals het mid
dengebied drie scholen kreeg,
kreeg ook dit noordelijk deel er
drie, bij elkaar gelegen tussen de
flats in. Hoewel de scholen zijn
ingepakt in het groen, is hier het
enorme kale markt- en evene
mententerrein overheersend aan-
-wezig.
Westelijk ligt het Straussplem,
omgeven door zes flatblokken
van vierhoog op onderbouw zon
der lift. De laatste flats, driel-vor-
mige complexen van drie hoog op
onderbouw, totaal 126 woningen,
verrezen achter het Straussplem
aan deBorodinlaan.
Op straatniveau
Opvallend is, dat waar in het mid
dengebied incidenteel woningen
in de onderbouw zijn opgenomen,
bij het Straussplein woningen
een flink deel van de onderbouw
uitmaken. Want al in de ontwerp
fase was rekening gehouden met
ouderen en mensen met een han
dicap, die moeite met traplopen
zouden kunnen hebben. Boven
dien zijn het juist deze woningen
op de begane grond, die een be
langrijke sociale rol spelen. Ze
voorkomen een 'dood' straatni
veau en dragen daardoor vrijjvel
ongemerkt bij aan de leefbaar-'
heïd vandewijk. j.
Ruim twintig jaar na de bouw is
wel gebleken, dat goedkoop bou
wen zich op de lange duur wreekt:
De 351 woningen van het Straus*,
plein en in mindere mate de 512'
woningen van het Bachplein
dreigden te verpauperen. De té
novatie aan het Straussplein is m
in volle gang om dat te voorko
men.
Om de wijk financieel haalbaar te'
maken, kwamen de S- en Z-flaS
er, twaalf hoog op een onder
bouw, samen onderdak biedend
aan 1236 gezinnen. Er kwamen
zelfs nog twee echte torenflats in
de wijk, de ene twintig hoog aan,
het Van Beethovenplein op de
zuidwest-hoek van de wijk, de an
der even hoog aan de uiterste
noordpunt achter het Bachpleiir
als bejaardenhuisvesting.
Eén hoekje van de wijk vormt een
soort buitenbeentje en markeert
de tweede breuk in de woning-''
bouw van Schiedam, van hoog-'
bouw terug naar laagbouw. Al ui'
1970 bij de afronding van dei
hoogbouw, werd er westelijk van
de Borodinlaan een plekje inge-i
ruimd voor tachtig eengezinswo-'
ningen, koopwoningen als voor
bode op de volgende grote uit'
breiding, Woudhoak-Zuid.
aparte wijkje kreeg ruim zes jaar
later nog een aanvulling met 51
eengezinswoningen op de plaats
waar oorspronkelijk met nog eei
school rekening was gehouden.
Groenoord bevat nog altijd grote'
grasgazons, langs de Oreliosir
gel, voor het Bachplein en aano'C
noordkant van de Borodinlaan'
De heer Boekesteijn waarschuwt,'
dat de gazons kunnen worden bé;
bouwd, al zijn er nog geen concre
te plannen voor. Vast staat dat al
leen laagbouw in aanmerking,
komt als deze plekken ooit wcr-
den ingevuld. De wijk is om zo te
zeggen zelfs na 25 jaar nog niet
helemaal af. Er zitten nog 'gatejf
in, onaantrekkelijke punten, c"
nog altijd op invulling wachten.
Door Jolande van der Graaf
Rotterdam - „Ouders van moei
lijke kinderen denken altijd dat
ze volledig mislukt zijn. Kinderen
opvoeden? Dat moet toch ieder
een kunnen... Terwijl het echt
verschrikkelijk moeilijk is. Ei
genlijk kunnen ouders nergens
met simpele vragen over opvoe
ding terecht. Soms biedt iemand
de helpende hand, meestal tob
ben ze jaren door. Tot de boel uit
de hand loopt"
De Rotterdamse opvoeddeskun
dige E. Sloot - jarenlang werk
zaam bij onder meer de Kinderbe
scherming en jeugdhulpverle-
ningsorganisatie De Blauwe
Stoep startte vorig jaar in
Hoogvliet met haar Buro voor Op-
voedings Advies (BOA). Sinds
kort heeft ze een tweede vesti
ging in Overschie, waar ouders
van kinderen tussen nul en twee
ëntwintig jaar uit Rotterdam en
omgeving terecht kunnen. De ge
vestigde hulpverlening bekijkt
haar met argusogen, negeert
haar, Sloots haalt de schouders op
en lacht schamper, „Ik ben blijk
baar wel zo bedreigend dat drie
instanties plotseling ook vestigin
gen in Hoogvliet willen begin
nen"
Haar werkwijze is helder en een
voudig. Ouders en kinderen kun
nen snel een persoonlijk ant
woord op de meest uiteenlopende
vragen en problemen krijgen.
Sloots geeft telefonisch informa
tie en maakt daarna eventueel
een afspraak. Meestal worden er -
maximaal drie gesprekken ge
voerd. Als de problemen te groot
zijn en de opvoeddeskundige er
zelf niet uitkomt, verwijst ze door.
Rotkind
„Een voorbeeld van een situatie
waarin ik de helpende hand kan
bieden. Je hebt een kind van drie
jaar dat niet wil eten, niet wil sla
pen en grenzenloos vervelend is.
De buitenwereld vindt het een
rotkind en jij weet zelf ook niet
meer wat je ermee aan moet. Je
huisarts schrijft slaapmiddelen
voor, maar die lossen de proble
men niet op. Het Riagg en Maat
schappelijk Werk wiUen niets
doen. Als je mazzel hebt, krijg je
wat tips van een goede vriend of
de buurvrouw. Heb je dat niet,
dan blijf je zelf maar door tobben.
Tot je het zo zat bent, dat je een
hekel aan je eigen kind krijgt.
Niets goeds of leuks meer ziet en
het zo af en toe wel zou kunnen
vermoorden,"
Sloots neemt geen intelligentie
testen af, maar geeft advies. De
oplossing is soms kinderlijk een
voudig en vaak zijn de problemen
makkelijk te herleiden. Ouders
zouden meer respect voor hun
kinderen moeten opbrengen,
vindt ze. „Dat kind van drie mag
best boos zijn of huilen als hij een
pak voor zijn billen heeft gehad.
Je moet hem alleen wel leren
waar de grenzen van zijn gedrag
liggen. Kleine kinderen proberen
die grens voortdurend te over
schrijden. Laatje dat toe, dan zal
het kind altijd die zwakke plek-
opzoeken. En dan is het zaak de
problemen bespreekbaar te ma
ken, afspraken met je kind te
kur.- '-O maken. Ik ondersteun
ovv,- :a kinderen daarin. Vaak
is een zetje in de goede richting al
voldoende en zijn de grootste dra
ken van kinderen zo weer omge
toverd in engeltjes."
Hiaat
Voor ouders met moeilijk opvoed
bare kinderen is de drempel van
de gevestigde hulpverleningsin
stanties zoals de Kinderbescher
ming, het Riagg of het Maat
schappelijk Werk vaak te hoog.
„Bovendien willen zij vaak niet
helpen. De hele jeugdhulpverle
ning is eigenlijk niets meer dan
een subsidie opslorpend appa
raat, dat veel te ver van de men
sen afstaat. Het opvangen van ou
dere kinderen, die door grote pro
blemen weggelopen zijn van hun
huis, doen ze prima. Ook de ge
dwongen hulpverlening, opge
legd door de kinderrechter, wordt
uitstekend verzorgd. Maar daar
door is er meestal geen tijd of geld
om de minder zware gevallen te
helpen. En gebeurt dat wel, dan
moetje nog maar afwachten of je
de goede hulpverlener ontmoet,
niet op een wachtlijst terecht
komt en of je wel echt geholpen
bent met die vele, oeverloze ge
spreksrondes. Het zijn logge sy
stemen, de gesettelde instanties.
Ze vertonen grote hiaten. Ik be
grijp wel waarom, maar keur het
beslist niet goed. Ik ben met mijn
bureau, dat ik als tussenstation
De Rotter
damse op-
voeddeskun
dlge E. Sloots
heeft een par
ticulier bu
Beta-
reau.
len voor hulp
verlening?
Daar kijkt ie
dereen heel
raar tegen
aan. Dat dient
gratis te zijn
vinden ve-
Foto Fred Ernst
„I>
var
er 3
fee
ouc
var
ver
nei
Ma
con
del
wir
Vol
tiia
ke
ven
Hoi
Hai
zijn
der
raa<
Wet
leer
ore
ami
Ni*
kan
deJ
den
eeri
litia
het
VoM
het
kan
er ei
van
hou
zijn
-ti
Scti
Mr
ven
Wes
(drii
Bea
De
drie
hm
ken
stad
Twe
eens
strai
De t
op d
tens
opd
man
Inh
han<
afrol
moe
voer
voor die instanties zie, in het gat
gesprongen."
Voor haar adviezen moet betaald
worden. Vijfenzestig gulden per
gesprek. Wie dat niet kan ophoes
ten, krijgt korting tot minimaal
vijfentwintig gulden. Kinderen
betalen twee rijksdaalders per ge
sprek. Betalen voor hulpverle
ning, daar wordt ongetwijfeld
vreemd tegenaan gekeken. „Heel
vreemd," beaamt Sloots. „In Ne
derland moet hulpverlening gra
tis zijn. Scholen zeggen vaak niet
naar mij te willen doorverwijzen,
omdat BOA een particulier bu
reau is. Als ik dan vraag waarom,
blijven ze me het antwoord schul
dig. Iedereen is het hier nu een
maal zo gewend."
Lucratief is haar bureau bepaald
niet. In het afgelopen jaar ston
den slechts vijftien kinderen en
hun ouders bij Sloots op de stoep.
„Dat zijn er echt veel te wei
om mijn boterham mee te verdij
nen. Ik zit echter in de riante po*
sitie dat ik het niet voor hetgda
hoef te doen. Mijn doel is kinder:
mishandeling te voorkomen®
eigenlijk is mijn werk verschrik
kelijk vrolijk. Het klinkt mi*
schien wat idealistisch: maar g#
de kinderen zijn later ook goed?
volwassenen. En onze kinderen
zijn toch de toekomst."
