Rotterdam
13!
Klokkenspel kan weer klinken
1
Erasmus naar Binnenrotte, boog spoorviaduct blijft
f
Ouderen berusten in
plaatsing 'oma-tekst'
Kwartet dansers vestigt
nieuw record in Alcazar
Politie beëindigt
straatterreur
Verhaienwedstrijd over
luchthaven en luchtvaart
Aanklager wil hulp voor
verdachte van moord
Erasmus stond op de Grote Markt
Rotterdams Dagblad
Zaterdag 31 augustus 1991
Door Peter de Lange
Vlaardingen - Gelaten hebben bewoners van een ou
derenfiat in Vlaardingen gisteren gereageerd op het
vonnis van de Rotterdamse rechtbank dat de ge
meente verplicht is John Körmelings neontekst 'De
negende van oma' toch op hun dak te plaatsen.
De ouderen hebben zich tot het uiterste verzet tegen
het kunstwerk dat zij 'kleinerend' vinden, maar zij
zien geen heil in nieuwe pogingen. „Het is toch vech
ten tegen de bierkaai." De bewoners hebben het ge
voel dat zü door de gemeente Vlaardingen in de kou
zijn gezet, Die heeft het kunstwerk indertijd goedge
keurd en besteld zonder hen te raadplegen,
ïn het vonnis staat dat de gemeente Vlaardingen
moet gedogen dat Kórmeling zijn kunstwerk plaatst,
met als stok achter de deur een dwangsom van
10.000 gulden per keer dat getracht wordt plaatsing
te verhinderen. Wethouder Kees van der Windt (cul
tuur! verklaarde gisteren dat de gemeente nog in be
raad houdt of tegen het vonnis in hoger beroep zal
worden gegaan.
Körmeiings advocaat mr. H. Dceleman is „buitenge
woon tevreden" met de uitspraak van de rechter,
Zjjn cliënt kreeg de opdracht voor het driedelige ne-
onkunstwerk voor de ouderenfiat, het postkantoor
eronder en de bibliotheek ertegenover al in maart
1989. Maar signalen uit de ouderenfiat deden de ge
meente vorig jaar te elfder ure besluiten het kunst
werk te weigeren. Over de zaak is eenmaal geproce
deerd voorde Raad van State en tweemaal voor de
rechtbank in Rotterdam.
Mr. De Herk-Leenen oordeelde uiteindelijk dat de
gemeente zijn bezwaren tegen het kunstwerk veel te
laat heeft ingebracht. Dat gebeurde pas medio 1990,
bijna een jaar nadat de kunstenaar nog eens schrifte
lijke was gemaand haast te maken met de uitvoe
ring.
B en W van Vlaardingen mogen zich niet beroepen
op dc uitspraak van de gemeenteraad, die zich in
april 1990 tegen plaatsing verklaarde, en ook niet op
de bezwaren van de flatbewoners. De rechtbank
wijst de gemeente erop dat die op 9 mei '90 de fiatbe-
woners zelf heeft laten weten dit hun bezwaren te
gen 'De negende van oma' ongegrond waren,
■„Een droevige zaak," zegt flatbewoner J.W. Budden-
bóhmer over het vonnis. Behalve door de gemeente,
voelen de ouderen zich ook benadeeld door de kun
stenaar. „Kórmeling had best wat meer respect voor
ons kunnen tonen."
Kórmeling zelf heeft altijd volgehouden dat hij het
woord 'oma' niet beledigend vindt voor ouderen.
Oma is volgens Kflrmeling ook niet in de eerste
plaats bedoeld als een verwijzing naar de leeftijd van
de flatbewoners. Het is de afkorting van Office for
Metropolitan Architecture, het architectenbureau
dat de flat ontwierp. Met 'negende' wordt tegelijker
tijd verwezen naar artistieke hoogtepunten als de
negende symfonie van Beethoven, het aantal verdie
pingen van de flat en het feit dat het om het negende
voltooide bouwwerk van architect Rem Koolhaas
'gaat.
Door Paul Smits
ftitterahoek - In snel tempo volgen de knallers In
het laatste'uur elkaar op. Van flitsende technorock,
wilde heuse tot een 'gouwe ouwe' van Emmerson,
Lake en Palmer. In de ring staan vier jongeren met
zichtbaar hun laatste krachtsinspanningen onder
luide en swingende bijval van het publiek te dansen.
Door het publiek en deelnemers aan de negende
dansmarathon in Alcazar wordt zelfs nog de polonai
se gedaan. "We gaan weer lachen, 't wordt een dolle
boel' schalt het uit de luidsprekers, Ps minst frisse
deelnemer van het kwartet auurdansers, Jan-Willem
Leeuwenburgh (20), lijkt de strekking van deze
woorden nauwelijks nog te beseffen.
In de Puttershoekse discotheek Alcazar zijn vier van
de oorspronkelijk twaalf deelnemers van de dans
marathon er gisteravond in geslaagd een nieuw Eu
ropees record te vestigen. Tegen middernacht had-
den ze 105 uur dansen erop zitten en mochten ze ein-
'delijkhun benen rust gunnen. Naast de al genoemde
Jan-Willem waren de doorbijters Nancy Mars (23),
Teresa Oudijn (19) en Gerard Keyzers (19).
Verdwaasd
Jan-Willem bevestigt na afloop, met verdwaasde blik
-nog in de ogen, erg moe te zijn. „Ja, niemand gaf me
donderdag nog een kans dat ik het zou halen." De te-
genpool van Jan-Willem is Nancy. Ze oogt het fitst,
en weet als enige van het viertal nog vlot wat te ver
tellen. „Hoe dat komt? Nou, gewoon uit een polje,"
schatert ze het uit. „Maar het begin was het moei
lijkst Volgend jaar is het een jubileum, dan doe ik
weer mee." De moeder van Nancy zegt ook een ma-
rathongevoel te hebben.„Ik ben iedere dag een paar
keer wezen kijken, ook 's nachts. En ik heb eigenlijk
heel de week amper geslapen. Dat Nancy meedeed
juichte ik niet toe, maar ik ben nu wel trots."
De voor het officiële tintje aanwezige notaris mr. A.
Berger staat nog wat verbijsterd te kijken en maakt
in zijn nette pak temidden van de dolle en feest vie
rende menigte een wat ontheemde indruk. Maar de
gekte in Alcazar is weer voorbij. Althans, tot volgend
jaar augustus.
De vier over
blijvers durf
den tl|den$
«en peuze In
de donemera-
then In Alca
zar si enkels
uren vooruit
te lopen: die
gelukweneen
voor hun 105
uur zouden ze
binnenhalen.
Foto Fox
Rotterdam - Met de aanhouding
van vier jongens in de leeftijd van
twaalf tot veertien jaar heeft de
Rotterdamse politie een jeugd
bende opgerold die een ware
straatterreur uitoefende in het
centrum van de stad. De jongens
zijn vandaag voorgeleid aan de of
ficier vanjustiti e.
De jongens vielen maandagavond
op de Hoogstraat twee 16-jarige
meisjes lastig. Ze knepen de
meisjes in de billen en de borsten
en drukten bij één van de slacht
offers een brandende peuk in de
nek.
De jongens hebben 43 strafbare
feiten bekend, Het gaat onder
meer om intimidatie, winkeldief
stal, openlijke geweldpleging, in
braken en aanranding. Zo hebben
de jongens een visser in de Rotte
gegooid en meisjes lastiggevallen
in Tropicana.
□e stad waarover het carillon zijn klanken zal
uitspreiden, gezien vanuit de Laurenstoren
(toto boven) waarin beiaardier Addle de Jong
(foto links) zijn werk dost. Foto's cesa Kuiper
Rotterdam - Nog >n en Rotterdam kan weer ge
nieten van de klsnket. an het herstelde klokken
spel van de Laurenstoren. Het door weer en wind
aangetaste carillon was zes maanden uit roulatie
voor een opknapbeurt. Nu zijn de klokken schoon
gemaakt, de bedrading (700 meter) is vernieuwd, en
een aantal klepels is vervangen. Bovendien is een
houten speeltafel hoog in de toren geïnstalleerd.
Daar is vooral stadsbeiaardier Addte de Jong, die
vanuit de hoge toren alleen moet spelen, blij mee:
„Je kunt er veel dynamischer op spelen. Hard en
zacht bijvoorbeeld, dat kon niet op de metalen stok
ten."
De reparatie van het carillon, van de 17-de eeuwse
klokkengieter Hemony, kostte 200.000 gulden. Het
carillon is één van de beste in Nederland. Achten
twintig van de 49 klokken stammen uit 1660; de ove
rigen zijn in 1960 gegoten.
Zaterdag 7 september kan de Rotterdamse bevol
king tennis maken met de nieuwe geluiden van het
carillon. Dan spelen zeven vooraanstaande beiaar
diers, „Gelukkig," aldus Addie de de Jong, „want het
zorgt voor levendigheid en sfeer in de stad. Het hoort
erbij: gemeten van flarden die het carillon maakt."
Vertel in maximaal twaalfhonderd woorden uw
verhaal over het onderwerp: 'Luchthaven en/of
luchtvaart m Rotterdam'.
Dat is de opdracht in de verhaienwedstrijd die het
Rotterdams Dagblad en Rotterdam Airport uit
schrijven ter gelegenheid van het 35-jarig be
staan van de luchthaven-
Begin oktober wordt dat jubileum gevierd. Een
week lang zullen op en rond de luchthaven activi
teiten plaatsvinden om dat te vieren.
Het Rotterdams Dagblad zal ook uitvoerig aan
dacht besteden aan het jubileum. Op een aantal
extra pagina's komen mensen, bedrijven en in
stellingen aan het woord die cp de een of andere
manier met Rotterdam Airport te maken hebben.
Op één van die pagina's ruimen we een plaats in
voor uw verhaal. Er zijn een paar spelregós:
De verhalen moeten de luchthaven of de lucht
vaart in Rotterdam als onderwerp hebben. Het
gaat daarbij niet om politieke beschouwingen
maar om uw eigen herinneringen, belevenissen
of visie.
De maximale lengte is twaalfhonderd woorden.
Eventuele taal- en spelfouten worden niet in de
beoordeling betrokken,
De inzendingen moeten uiterlijk 23 september
aanstaande binnen zijn.
De verhalen worden beoordeeld door een jury, be
staande uit D. van der Houwen, chef redactie
stad/regio van deze krant, R. Wondolleck, com
mercieel directeur van Rotterdam Airport en J.
Oosterheert, adviseur public relations.
De prijzen voor de verhaienwedstrijd zijn niet
mis. We lichten al vast een tipje van de sluier op:
de prijswinnaars kiezen in elk geval het lucht
ruim.
Het adres voor de inzendingen is:
Rotterdams Dagblad,
Postbus 2999,
3000 CZ Rotterdam.
Op de envelop s.v.p. vermelden: Verhalen Lucht
haven'.
Den Haag - De aanklager by het Haags gerechtshof,
mevrouw J. Couzy n, vindt dat de 29-j arige Martin H„
die wordt verdacht van betrokkenheid van de moord
op zijn 28-jarige zakenrelatie H.C., moet zo snel mo
gelijk psychisch geholpen worden. Zij onderschreef
daarmee de condusie van het Pieterbaancentrum,
de Utrechtse instantie waar mogelijk psychisch ge
stoorde verdachten worden onderzocht,
De verdachte schoot 21 mei vorig jaar in diens wo
ning aan de Wolphaertsbocht in Rotterdam een
jachtgeweer op het slachtoffer leeg. De 30-jarige G.E.
uit Delft was eveneens bij deze affaire betrokken.
H. werd door de rechtbank in zijn woonplaats veroor
deeld tot vijf jaar en Ter Beschikkingstelling van de
Regering (TBS). De man tekende beroep aan omdat
hij zijn straf te uitzichtloos vindt.
Aanklager Couzyn benadrukte vrijdag dat „er niet
niets is gebeurd". Zij vindt dat justitie hier een forse
reactie moet tonen. Daarom vroeg zij bevestiging
van het Rotterdamse vonnis. De aanklager zei overi
gens dat ze wel wilde aannemen dat de verdachte
hulp nodig heeft. De man kan fantasie en realiteit
moeilijk van elkaar scheiden.
Het hof zal over twee weken arrest wijzen.
Door Bram Oostenrijk
Rotterdam - De kans is groot dat
het standbeeld van Erasmus in
Rotterdam over ruim twee jaar
van het Grotekerkplein (bij de
Laurenskerk) naar het nieuwe
terrein voor de markt op de Bin
nenrotte zal worden verplaatst.
Verder zal het booggedeelte van
het spoorviaduct bij het West-
nieuwland (plus de twee originele
pijlers) waarschijnlijk niet wor
den gesloopt, maar blijven staan.
Het gaat een rol spelen bij de acti
viteiten van de markt, die in 1994
van de Mariniersweg naar de Bin
nenrotte zal terugkeren.
Die twee opvallende zaken ma
ken deel uit van een herinrich
tingsplan voor de Binnenrotte dat
het Rotterdamse ontwerpbureau
West 8 op verzoek van Stadsont
wikkeling heeft gemaakt en dat
binnen de gemeente al enige tijd
op z'n technische en financiële
haalbaarheid wordt bekeken,
De leden van de raadscommissie
ruimtelijke ordening en economi
sche ontwikkeling hebben er in
een besloten vergadering onlangs
over gesproken. Ook het Wijkor-
gaan Stadsdriehoek is over het
plan ingelicht. Er zijn nog geen
besluiten genomen. Het definitie
ve ontwerp voor de Binnenrotte
moet eind 1992 gereed zijn.
De herinrichting kan over een
kleine twee jaar beginnen, want
vanaf juni 1993 zullen de eerste
treinen (over twee van de in totaal
vier sporen) door de tunnel rij
den, Ook de sloop van het spoor
viaduct wordt dan meteen aange
pakt.
Adriaan Geuze van West 8: „Het
beeld van Erasmus stond vroeger
eveneens op een markt en daar
behoort het ook eigenlijk te staan,
temidden van de Rotterdam
mers." West 6 heeft voorgesteld
het beeld middenop het marktter
rein te zetten, op een soort van
plateauije.
„Het moet tussen de gemeentebi
bliotheek en de Laurenskerk ko
men, een uitstekende plaats voor
een schrijver en een humanist.
En bovendien staat Erasmus dan
precies op de plaats waar in de
dertiende eeuw de dam in de Rot
te werd gelegd. Daardoor zal de
geschiedenis van Rotterdam voor
veel mensen ongetwijfeld méér
gaan spreken," meent Geuze.
Viaduct
Met het behoud van de viaduct-
boog blijft de herinnering aan het
Het booggedeelte van het spoorviaduct met de twee oorspronkelijke pijlers zal waarschijnlijk
blijven Staan. Foto Harry Wirkuylen
in 1877 in gebruik genomen
'luchtspoor' middenin het stads
centrum bewaard. Onderzoek
heeft uitgewezen dat de kwaliteit
van het materiaal nog altijd zoda
nig is dat dit technisch verant
woord is, Enkele jaren geleden is
er een plan geweest de overkap
ping van het Blaak-station te be
waren, maar de conditie daarvan
was zó slecht dat dit onmogelijk
wes.
De boog overspande destijds het
water van de Steigersgracht, die
in het begin van deze eeuw werd
gedempt. Dit deelvan het viaduct
staat nog altijd op de twee oor
spronkelijke zware stenen pijlers,
die uiteraard ook zullen blijven
bestaan.
Stadsontwikkeling wil de ma-
ductboog bestemmen voor activi
teiten die direct te maken hebben
met de, op dinsdag en zaterdag, te
houden markt: bijvoorbeeld voor
het onderbrengen van een kan
toortje van de marktmeester of
voor de opslag van marktmaten-
aal. Er zouden wel enkele aanpas
singen moeten worden gedaan,
zoals de bouw van één of meer
trappen.
Het Binnenrotte-terrein, dat door
het verdwijnen van het viaduct
een heel stuk breder wordt, krijgt
zes circa 25 meter hoge lichtmas
ten. Daarmee kan de markt - die
zich zal uitstrekken van het
Blaak-station (NS en metro) naar
de Lombardkade - tijdens de
venter en bij donker weer kunnen
worden verlicht. Er zal ook een
groot aantal schakelkasten voor
de elektriciteitsvoorziening wor
den geplaatst. In de bestrating
komen genummerde stalen 'an
kers', waarmee de kranen worden
vastgezet.
De rommelmarkt, die een tuifel-
constructie knjgt, komt tussen
het Stokviswater en de Spaar
bankstraat,
Zodra de tunnelbouwput aan de
Binnenrotte dicht is, zal er aan de
oostkant een tijdelijke njbaan
van zeven meter breedte worden
aangelegd.
Het stand
beeld van
Erasmus op
het Grote-
kerkpleln.
Foto Heny Vfemtjy
Het ongeveer 370 jaar oude koperen standbeeld van Desidenus Eras
mus komt op de Binnenrotte iets dichter bij zijn oorspronkelijke plaats
- de Grote Markt - te staan dan nu op het Grotekerkplein het geval is.
Op die Grote Markt heeft de creatie van de beroemde beeldhouwer
Hendnk de Keyzer (het is het oudste standbeeld van ons land!) vanaf
1622 een plaats gehad. Kort na het bombardement van 14 mei 1940. dat
het beeld wonderwel en zelfs ongeschonden heeft overleefd, is het be
graven op de binnenplaats van Museum Boymans aan de Mathenesser-
laan
In juli 1945 is het Erasmus-beeld op de Coolsingel neergezet, pal voor
het Erasmushuis. Daar moest het in september 1963 echter verdwijnen
vanwege de aanleg van de metro, Het werd toen tijdelijk opnieuw naar
het museum overgebracht In december 1964 werd het beeid op het
Grotekerkplem geplaatst, dichtbij de Laurenskerk. Er was een nieuwe
sokkel gemaakt: een kopie van die uit 1677.
Overigens was het standbeeld van De Keyzer met de eerste uitbeelding
van Erasmus, maar al het derde. Het eerste beeld was van hout en werd
in 1549 gepresenteerd toen pnns Philips II. na zijn benoeming tot Gtaaf
van Holland, de stad bezocht. Het tweede beeld - van blauwe arduin
steen - werd m 1557 op een nieuw, overwelfd gedeelte boven de Stei-
gersgracht gezet, de latere Grote Markt, Vijftien jaar daarna vermeld
den de binnentrekkende Spanjaarden het. Rotterdam heeft ook eeu
wenlang de zorg gehad voor de woning aan de Wijde Kerkstraat, waar
Erasmus op 28 oktober 1467 als buitenechtelijk kind van de Goudse
priester Gerardus en de Zevenbergse artsendochter Margaretha werd
geboren Hij heeft er slechts een enkel jaar gewoond. Het huis is in 1896
gesloopt. Aan een woning aan de Hoogstraat is daarna een 'schijngevel'
van het Erasmus-huis verwerkt; deze ging in mei 1940 verloren