15
Andere leverancier voor zelfde water uit de kraan
Fusie tot één waterleidingbedrijf
hg d nogal wat voeten in de aarde
J"dith van Gilst: 'Koninginnedag
heeft mijn gezin wel ontregeld'
Spaarbekkens in de Biesbosch
verzekering voor zuiver water
Week
i
De
van
Vier regiokantoren brengen
WZHZ dichter bij klant
Rotterdams Dagblad
Zaterdag 2 mei 1992
Rotterdam - Het water is niet ver
anderd, de waterwinning even
min. maar de leverancier is sinds
begin dit jaar een andere. Niet dat
de man of vrouw aan de kraan er
iets van merkt, maar dat was ook
de bedoeling.
De samenvoeging van de water
leidingbedrijven in de regio Rot
terdam moest geruisloos plaats
hebben. En wat dat betreft is de
operatie vlekkeloos verlopen. Op
1 januari ging het Waterleidings
bedrijf Zuid-Hol! and-Zuid
(WZHZl officieel van start. Het le
vert drinkwater aan een gebied
dat loopt van Oostvoorne tot voor
bij Dordrecht en van Numans-
dorp tot straks Delft toe.
Jaarlijks stroomt er m het gebied
van het WZHZ meer dan 150 mil
jard liter water uit de kranen.
Daarmee is het nieuwe bedrijf de
grootste leverancier van drinkwa
ter in ons land. Het is er niet zon
der slag of stoot gekomen. De
weerstand tegen het idee van de
provincie om te komen tot enkele
grote waterleidingbedrijven in
plaats van de vele kleintjes uit het
verleden was aanvankelijk groot.
De meeste gemeenten met een ei
gen drinkwaterbedrijfje voelden
niets voor een bundeling. Sommi
ge gemeenten hadden alle nuts
bedrijven. zoals voor water, gas
en licht, m een bedrijf onderge
bracht om de burger zoveel moge
lijk van dienst te zrn en zagen
mets m een andere opzet.
Rotterdam wilde aanvankelijk
ook van geen samenvoeging we
ten, omdat het bestaande bedrijf,
de DWJL. groot genoeg was om
zelfstandig de toekomst in te kun
nen. Toch is gaandeweg het besef
doorgebroken, dat een bundeling
voordelen had en onder druk van
de provincie kwam zo het regio
nale waterleidingbedrijf toch tot
stand. Alleen kon er nog geen
overeenstemming worden be
reikt met de drie Waterwegge
meenten Schiedam. Vlaardingen
en Maassluis en met Delft en de
Westlandse Drinkwaterleiding
Maatschappij. Maar de WZHZ le
vert aan dit gebied volgens de ou
de DWL-conlracten al drinkwater
en een samenvoeging hjkt een
kwestie van tijd.
De fusie van de verschillende wa
terleidingbedrijven, de Rotter
damse DWL. de stichting Bron-
waterleidmg Hoeksche Waard en
de Dordtse drinkwatervoorzie
ning, is vooral organisatorisch.
De klanten van de drie bedrijven
krijgen voorlopig gewoon hun re
kening van het vertrouwde adres
thuisgestuurd. Alleen klachten
en wijzigingen rond het drinkwa
ter moeten aan een van de regio
kantoren van de WZHZ worden
gemeld. Dordtse klachten kun
nen ook zoals vanouds bij de RED
worden gemeld.
Door de keuze de fusie zonder
veel veranderingen voor de klan
ten te laten verlopen, blijven de
tariefstructuur en de afrekening
van het waterverbruik vooralsnog
bij het oude. Dat betekent wel. dat
het nieuwe bedrijf verschillende
tarieven kent. deels op basis van
het waterverbruik, het zoge
naamd bemeterde tarief, en deels
op basis van de vloeroppervlakte
van de woningen. En tn de regio
Dordrecht blijft de RED voorlopig
ook voor de verzending van de no-
las zorgen.
In een latere fase wil de WZHZ
komen tot een harmonisatie van
de tarieven, zodat in hel hele leve-
ringsgebied de prijs van het water
en wijze van berekenen van het
waterverbruik hetzelfde is.
Er moest heel wat materieel van de nieuwe naam en het nieuwe
bedrijfslogo worden voorzien na de fusie tot WZHZ. Foto wzhz
Het hoofdkantoor van het Waterleidingbedrijf Zuid-Holland-Zuid is
gevestigd in de Europointgebouwen aan het Marconiplein in Rotter
dam. Hier zetelt ook de waarnemend algemeen directeur C.J. Wil-
lems, die samen met de onlangs overleden DWL-directeur K. Kleij-
wegt de fusie stapsgewijs heeft voorbereid.
Voor de drie huidige regiós zijn er vier regio-kantoren; voor Rotter
dam-Noord, Capelle aan den IJssel en Hoek van Holland aan de
Bergse Rechter Rottekade 6-8; voor Rotterdam-Zuid. Albrands-
waard. Barendrecht, Heerjansdam en Rozenburg aan het Achterpad
30 in Hoogvliet en voor de Hoeksche Waard, Voorne-Putten en Dor
drecht een aan de Kilweg 19 in s-Gravendeel en een aan de Paulus
Potterstraat 2 in Spjjkenisse. In de toekomst komt daar nog een vier
de regio met Delft, het Westland, Maassluis, Vlaardingen en
Schiedam bij.
Het adres van liet WZHZ is Galvanistraat 15, Postbus 6610,3002 AP
Rotterdam, telefoon 010-4485000. Voor storingen en klachten is er
een centraal meldnummer, dat dag en nacht bereikbaar is. Het is
010-4618383. Voor de regio Dordrecht blijft het klachten'iummer
078-335533.
Het leveringsgebied
van hetWaterleiding-
bedrijf Zuid-Hol
land-Zuid ïs onder
verdeeld »n vier re
giós. Regio 1 omvat
de drie Waterwegge-
meenten Schiedam,
Vlaardingen en
Maassluis, het West-
land en Delft. Hier is
het WZHZ voorlopig
nog slechts waterle-
veraneïer. Regio 2
omvat Rotterdam,
Capelle aan den IJs
sel en Hoek van Hol
land, regio 3 Hoog
vliet, Afbrand swaard,
Heerjansdam, Ba
rendrecht en Rozen
burg en regio 4 Voor
ne-Putten, de Hoek
sche Waa rd en het Ei
land van Dordrecht.
Er zijn vier waterwin-
bedrïjven, Kralingen,
Berenplaat, Baan-
hoek en de bronnen
van s Gravendeel.
Info grafiek WZHZ
Door Cees de Graaff
Rotterdam - De vorming van een gezamenlijk waterleidingbe
drijf inderegio Rotterdam heeft heel wat voeten in aarde gehad.
Toen eindjaren zestig een gifgolf door de Rijn trok en duizen
den vi ssen het 1 oodj e legden door wat later éndosulfaari bleek te
zijn, ontstond landelijk een schrikreactie over de kwetsbaar
heid van ons drinkwater.
Er was m 1957 een Waterleiding
wet vastgesteld, waarin de nor
men voor goed drinkwater waren
vastgelegd, maar hoofdstuk 3. de
organisatie van de waterwinning,
ontbrak nog. Dat gemis werd door
;'WATERUIDtN8BEDRUP
ZUiD-HOtLANÖ-ZülÖ
HOEK VAN HOLLANDS
QJ TOEKOMSTIGE REGIO 1
|~^**j REGIO 3
REGIO 2
(Induilef Hoek
SCHIEDAM/
VLAARDINGEN
B ROTTERDAM
Hwlirw)
[d] REGIO 4
vla het GEB)
pj~|RE0IQ4
I BRtELLEl
i ROTTERDAM
|yj REGIO 4
(Nota'i vla hat RED)
SPIJKENISSE
OUD-BE1JERLANO
DORDRECHT
GRAVENDEELj
E E E
Produktielocaties
1 KftAUNGEN
BERENPLAAT
BAAN HO EK
GRAVENDEEL
Door Martijn Venvaaijen
Rotterdam - De dag na Het Feest
overheerst de kleur oranje nog al
tijd in de huiskamer van Judith
van Gilst. Bloemen, Afrikaantjes.
ballonnen tot in de hondemand
aan toe, linten, zelfs het overbe
kende stofdoekje ontbreekt mei.
Judith blikt tevreden terug op
Koninginnedag, waarin ze overi
gens een aanzienlijke rol heeft
gespeeld. De werkneemster van
de Dienst Stedebouw en Volks
huisvesting was actief betrokken
bij de versiering van de stad. En
met succes, zoals zelfs koningin
Beatrix beaamde.
..Toch is deze week in vergelij
king lot de voorgaande betrekke
lijk rustig geweest." zegt Judith.
„De voorbereidende werkzaam
heden waren gedaan, het was nu
aan de uitvoerende bedrijven om
er iets moois van te maken. En
dat is, al was het vaak op het laat
ste moment, uitstekend geiukt.
Het zag er allemaal toch prachtig
uit?"
We nemen met Judith de week
nog maar eens door. „Maandag
ben ik eerst een bus gaan regelen
voor de twintig Eras mus-studen
ten. Ik weet eigenlijk nog niet of
dat allemaal op de dag zelf gelukt
is. Daarna met het GEB naar de
Rosestraat waar hoogwerkers
moesten komen om de door ons
gemaakte kronen op te hangen."
„Dinsdag ben ik eigenlijk de hele
dag op pad geweest met een NOS-
ploeg, die clips van de stad wilde
maken. Was best leuk. weer eens
heel ieis anders. Toen al bleek dat
Bingham hartstikke achter lag op
het 'ophang-schema'. Die mensen
hebben op het laatst bijna dag en
nacht gewerkt. Ga maar na. alleen
Bingham al heeft acht kilometer
stof moeten verwerken."
„Woensdag moest eerst nog een
kroon afgemaakt worden die in
een kraan bij de Oude Haven
moest komen te hangen. Ge
maakt van een groot stuk bouw-
Soms is het een klein berichtje
in de krant. Soms zelfs dat
niet. Er gebeurt nu eenmaal
zoveel in de wereld. Maar op
zaterdag is dat ene kleine
nieuwtje of die ene minuscule
gebeurtenis voor het Rotter
dams Dagblad aanleiding om de
man, vrouw of kind achter dat
berichtje aan het woord te
laten. Omdat begrippen als
'groot'- en 'klein nieuws' nogal
betrekkelijk zijn. Vraag maar
aan de betrokkene. Vandaag
-U(K\ CjdL/Ï
zeil dat ik van mijn buurman had
gekregen. Daarna heb ik samen
met wat studenten sjerpen en ro
zetjes zitten maken, met naald en
draad."
Oranje taart
En dan De Dag. Judith is al vroeg
uit de vei en: „Om zeven uur op,
naar de Rosestraat om met de
GEB-ers de kronen op te hangen.
Heel gezellig jrn4 al die gasten.
Toen weer naar huis, want ik had
iedereen van onze afdeling com
municatie uitgenodigd. Met oran
je taart en donuts hebben we naar
de televisie zitten kijken. Riek
Bakker, Nel Korleweg en Dorien
de Vos waren er ook bij. Zelfs heb
ben we nog de inega-aubade mee
gezongen. Toen rond twaalf uur
naar het stadhuis omdat wij uitge
nodigd waren voor de receptie."
Daar volgde ook het moment dat
Judith de koningin de hand
mocht drukken. „Vond ik toch
wel leuk, ook al omdat mijn zoon
tje van vier niet geloofde dat me
dat zou lukken. In het praatje met
de koningin heb ik ook nog wel
gelachen, want Dorien vroeg haar
wat ze vond van ons kleurge
bruik. De grootschaligheid vond
de koningin heel leuk. En daarna
heb ik ook nog even met prins
Claus gesproken. Die vertelde dat
zo'n enorme mensenmassa hem
toch deed denken aan het totali
taire systeem. Alleen was dit heel
anders zei hij, omdat het spon
taan en uit'lei s vrije wil was. Ik
vond het heel bijzonder dat hij
daarover had nagedacht."
's Avonds waren alle werkers aan
Koninginnedag uitgenodigd vooi
een diner m het Schielandshuis.
waar burgemeester Peper kadoot-
jes uitdeelde. Wat Judith was op
gevallen? ..Dat Peper er was met
zijn nieuwe liefde. De burgemees
ter en Neelie maken een zeer ver
liefde indruk moet ik zeggen."
Geen wanklank verder uit de
mond van Judith, Of toch? „Ik
vond het toch jammer dat de NOS
de versieringen niet goed in beeld
heeft gebracht. Op de Schiekade
bij voorbeeld hadden mensen he
le grote oranje strikken op nun
balkon gemaakt. Dat soort spon
tane acties hadden wat mij betreft
wel wat meer aandacht mogen
krijgen."
En vrijdag is, op een gesprek met
een 'lastige journalist' na. lekker
rustig. „Het was hartstikke leuk
maar ik ben toch blij dat het afge
lopen is. Al kijk ik wel met een
beetje heimwee achterom. Maar
toch. dooi ai die toestanden was
mijn gezinsleven behoorlijk ont
regeld. Het is toch wel prettig dat
alles nu weer normaal is. Ik heb
zo veel over moeten werken dat ik
nu lekkei iv.ee weken wij heb ge
nomen Even tijd om eens wat
leuke dingen te gaan doen. Wat
mij overigens de meeste voldoe
ning heeft gegeven js de uitste
kende samenwerking met andere
gemeentelijke diensten. Dat is
werkelijk vlekkeloos verlopen."
de regering goedgemaakt: Er
moesten in ons land grote water-
winbedrijven komen met vol
doende kennis en laboratoria om
een constante waterkwaliteit, vrij
van gifstoffen, te kunnen garan
deren. De organisatie kwam dus
neer op een reorganisatie en de
uitvoering ervan werd neergelegd
bij de provincies.
Het was dit besluit, dat aan de
wortels heeft gelegen van het
nieuwe Waterleidingbedrijf Zuid-
Holland-Zuid. Ing. C.J. Willems,
waarnemend algemeen directeur
van de WZHZ herinnert het zich
allemaal duidelijk. „De Beren
plaat draaide al, toen die gifgolf
door de Rijn trok. De zuiveraars
hadden geen idee, wat ze ertegen
moesten doen. Maar bij de opper
vlaktewater-zuivering van Oud-
Beijerland wist men het gif te
neutraliseren. En daar werkten
maar twee man, die het hele zui
veringsproces handmatig bedien
den?
Reorganisatie
De heer Willems was eind 1966 di
recteur geworden van de Bron wa
terleiding Hoeksche Waard en
wist in hoog tempo van veel klei
ne waterleidingbedrijfjes een
Bink regionaal bedrijf te maken.
Maar ook zijn bedrijf werd eind
jaren zeventig geconfronteerd
met de provinciale reorganisatie
plannen. „De provincie had in
1976-1977 zelf een plan gemaakt
om de waterleidingbedrijven sa
men te voegen? vertelt hij. „Maar
daar kwam door onderling gekra
keel niets van terecht. Ook een
werkgroep van zeven bedrijfsdi
recteuren en vier politieke be
stuurders kwam er niet uit. Ze
legden alleen vast. dat er bij fu
sies geen gedwongen ontslagen
mochten vallen?
Drie smaken
Het probleem was, dat de DWL
van Rotterdam als bedrijf groot
genoeg was om aan alle eisen voor
een modern waterleidingbedrijf
te voldoen. Die hoefde dus niet zo
nodig te fusioneren. En de klei
nere drinkwaterbedrijven
voelden er niets voor zich onvoor
waardelijk aan Rotte-.am over te
leveren. De provincie kwam op
nieuw zelf met een plan. Op basis
van de manier van water winnen
moesten er drie waterleidingbe
drijven komen m de provincie:
een voor duinwater, een voor
grondwater en een voor opper
vlaktewater. Dat, gecombineerd
met een plicht voor de bedrijven
om elkaar water te leveren, leek
de provincie een goed uitgangs
punt.
De waterleidingbedrijven in de
Alblasserwaard. de Hoeksche
Waard en Dordrecht maakten be
zwaar tegen het provinciale plan.
Zij gebruikten grondwater en
voelden er niets voor om op pro
vinciaal bevel op oppervlaktewa
ter over te schakelen.
De omslag kwam m 1986. Direc
teur Willems: „Het water in de
Hoeksche Waard bevatte veel te
veel kalk, was te hard. We hadden
vergevorderde plannen om voor
tien miljoen gulden een ontkal-
kingsinstallatie te bouwen. Er
was zelfs goedkeuring van de pro
vincie. Maar Rotterdam had nog
water over, dat in drinkwaterler-
men wel zacht was. Toen er pro
blemen kwamen bij de aanbeste
ding van de ontkalkmgsinstalla-
tie hadden we de vrijheid op
nieuw met Rotterdam te gaan
praten. We besloten toen om niet
zelf tien miljoen gulden uit te ge
ven, maar het water voor de
Hoeksche Waard, zón vijf miljard
liter, van Rotterdam te kopen".
„Er was in 1974 al een leiding ge
legd tussen de Berenplaat en de
Hoeksche Waard om bij rampen
van water verzekerd te zijn. Er
hoefde om zo te zeggen alleen een
pompstation te worden gebouwd.
Die samenwerking heeft jan de
basis gelegen van de WZHZ' zegt
hij. „Begin 1988 is de vennoot
schap WZHZ opgericht, nadat het
provinciale plan alsnog was vast
gesteld. Daarmee was de eerste
stap voor de fusie en voor de pri
vatisering gezet?
Naar de klant
Bij de voorbereiding van de fusie,
die in januari een feit is gewor
den, was de heer Willems nauw
betrokken. De drijvende kracht
was al die jaren DWL-direkleur
K. Kleywegt. maar na dienst plot
selinge overlijden vorig jaar nam
de heer Willems het over. „We
hebben bij de opzet van de WZHZ
gekozen voor eer. centraal geleid
bedrijf met decentrale eenheden
in de regiós. Vroeger waren bij de
bedrijven meestal de financiën en
de techniek gescheiden. Wij heb
ben de scheiding nu gelegd tus
sen productie en kwaliteitsbewa
king enerzijds en de dienstverle
ning naar de klanten toe ander
zijds? De heer Willems benadrukt,
dat het nieuwe bedrijf dichter
naar de klant toe wil komen. „Van
een ambtel-jke organisatie zijn
we een gewon bedrijf geworden.
De klant betaalt ons salaris; dat-
houd ik onze mensen steeds voor.
De waarnemend directeur vertelt,
hoe de omzetting formeel in zijn
werk is gegaan. „Op 1 januari zijn
alle ambtenaren bij de oude wa
terleidingbedrijven collectief ont
slagen en direct door de WZHZ in
dienst genomen. Iedereen heeft
vrijwillig voor die overgang geko
zen en financieel is het ook niet
ongunstig. We werken in het be
langrijkste industriegebied van
ons land en moeten dus goede
mensen hebben met een aan hun
kwaliteit aangepaste beloning?
Macht delen
De aandelen van de WZHZ zijn in
handen van 29 gemeenten. En
hoewel Rotterdam met de DWL
net grootste deel van het nieuwe
bedrijf heeft ingebracht, was de
stad toch bereid met slechts de
helft van de aandelen genoegen
te nemen. ,,Die geste haalde de
meeste gemeenten over de streep
bij het besluit met de fusie mee te
doen, zegt de heer Willems. De
WZHZ heeft een Raad van Com
missarissen onder voorzitter
schap van de Rotterdamse wet
houder drs.P. Hoogendoorn en
een Raad van Advies, waarin alle
aangesloten gemeenten zitting
hebben. Daarnaast is er als extra
veiligheid een Commissie van
Goede Diensten ingesteld om elk
eventueel conflict tussen de be
langen van de grote stad Rotter
dam en de kleinere gemeenten te
kunnen beheersen. Daarin ziiten
een rechtskundige, een politicus
uit een andere provincie dan
Zuid-Holland en een deskundige
uit de waterleidingwereld.
Helder straalt het nieuwe logo van het WZHZ in de nacht. Foto Jan var» der Meyde
Rotterdam - Meer dan honderd
jaar geleden kwamen de eerste
waterleidingbedrijven tot stand.
De stad Rotterdam kreeg in 1874
zijn waterleiding. Het water werd
betrokken uit de Nieuwe Maas,
Rijnwater dus, en de zuivering
had plaats in een voor die tijd mo
derne installatie in polder De
Esch. In Dordrecht stroomde in
1883 voor het eerst leidingwater
uit de kranen en in de Hoeksche
Waard kwam vijf jaar later, in
1888, het eerste waterleidingbe
drijf tot stand, het particuliere
waterbedrijf van A. Smit in Oud-
Beijerland. Er ontstonden later
mem kleine bedrijfjes. Het water
kwam hier uit de Dordtse Kil en
un bronnen. De Hoeksche
Waard-West kreeg als laatste pas
in 1953 drinkwater.
De wate: eit van het leiding-
walei v.t i muilen jaien aan
merkelijk beter dan het water, dat
de bevolking zelf putte en dal
door vervuiling vies tot - door
ziektekiemen - zelfs levensge
vaarlijk was geworden. Toch na
men de klachten over het leiding
water steeds meer toe. Het water
van Rotterdam was in bepaalde
periodes ronduit zout en moest
soms met grote hoeveelheden
chloor zuiver worden gehouden
om als drinkwater te kunnen ge
bruiken. Maar hel was daarmee
niet meer echt drinkbaar.
Verbetering
Ter bestrijding van het zout in het
drinkwater besloot Rotterdam
een heel nieuw waterwinbedrijf te
bouwen, de Berenplaat. Dit be
drijf betrok zijn water uit de Oude
Maas en kreeg een groot spaar
bekken. Om voor de toekomst
van goed rivierwater voor de
drinkwatervoorziening te zijn
verzekerd kwan. het Waterwinbe
drijf Brabantse Biesbosch tot
stand, dat reusachtige spaarbek
kens aanlegde, waarin Maaswater
wordt opgeslagen. Met de inge
bruikname schakelde Rulteidam
over van Rijnwater op Maaswate-,
een hele verbetering. In 1973
werd het bedrijf operationeel. Het
ging voorgezuiverd water leveren
aan de Berenplaat. Om aan de
groeiende behoefte aan drinkwa
ter tegemoet te komen kwam in
1977 het nieuwe productiebedrijf
Kralingen lot stand, dat voor zijn
erloevoer volledig van de
bifc-sboseh afhankelijk is.
In de Hoeksche Waard begon hal
verwege de jaren zestig een con-
centratie, waarbij eerst het parti
culiere bedrijf van Smit in Oud-
Be ijerland werd overgenomen,
gevolgd door Numansdorp, Hei-
nenoord en de Hoeksche Waard-
West. In 1965 schakelde men vol
ledig over op bronwater. Het wa
ter, dal uit de bronnen van de
Br on waterleiding Hoeksche
Waard stroomde, bevatte grote
hoeveelheden kalk. zoveel dat het
problemen bij onder meer het ge
bruik van wasmiddelen en was
machines opleverde. De bouw
van een dure ontkalkmgsfabriek
kon door de recente samenwer
king met Rotterdam en de daaruit
voortgekomen fusie van ue be
drijven worden voorkomen. Mo
menteel krijgt de Hoeksche
Waard zijn water van het produk-
tiebedrijf Berenplaat. Dordrecht
maakt zowel van bronwater als
van oppervlaktewater van de Bra
bantse Biesbosch gebruik. Hier
kwam in 1990 nog een compleet
nieuw ,rondwater-pompstation
bij Baanhoek tot stand.
Leverancier
Op de Noordoever van de Nieuwe
Maas levert Rotterdam al jaren
water. Schiedam had in het verle
den na de overdracht van haar ha
vens aan Rotterdam zelfs een
eeuwigdurend watercontract. Het
Westland heeft nog een eigen
duinwaterwi n bed rij f. maar krijgt
voor gietwater in de tuinbouw
grote hoeveelheden water uit Rot
terdam geleverd. Delft krijgt
zowel water uit Den Haag als uit
Rotterdam.
Met de vorming van het nieuwe
Waterleidingbedrijf Zuid-Hol
land-Zuid komt. zodra ook Delft,
het Westland en de drie Water
weggemeenten zijn toege* 1*
vuuj lupig een eind ddii de coi .-c"'
tralie van waterleidingbedrijven.
Zuid-Holland kent dan drie grote
bedrijven: het Duinwaterleiding
bedrijf Zuid-Holland, de Water
maatschappij Zuid-Hol land-Oost
en het Waterleidingbedrijf Zuid-
Hoiland-Zuid.