14
Waterweggemeenten willen de
"gulden middenweg' voor OOR
Geweld uitzondering in
Rotterdamse rechtbank
Geboycotte 'Crna Gora' ligt nog altijd voor kust
Blijdorps olifanten wachten op nieuw verblijf
m&M
I
Indiaantje spelen in
het Maritiem Museum
Schoolmuseum krijgt
Ton Elias Archief
Sint Franciscus Gasthuis
viert 100-jarig bestaan
Burgemeester
sluit vier
koffieshops
Opnieuw grote
onzekerheid
voor bewoners
Vlinderbuurt
Donderdag 1 oktober 1992
Rotterdams Dagblad
RW RV RZ
Rotterdam - Museumbezoek saai? Niet een bezoek
aan bet Maritiem Museum in Rotterdam. Vanaf van
daag is daar de tentoonstelling 'Veertienhonderd ne
gen twee, Columbus zeilde over zee' te zien. En die
verschilt in heel veel opzichten van een gewone ten
toonstelling én van alle andere evenementen in dit
Columbusjaar. Opvallend is dat hier niet de ontdek
king, op 12 oktober precies 500 jaar geleden, centraal
staat, maar moer de ontmoeting tussen Indianen en
Europeanen en de gevolgen daarvan.
De tentoonstelling is in de eerste plaats bedoeld v>
kinderen van tien tot veertien jaar. Maar hier geen
vitrines met voorwerpen en tekstbordjes, waarlangs
zij een speurtocht moeten maken, zoals in zovele
musea het geval is. Van de kinderen wordt, meer ac
tie gevraagd. In een decor compleet met zee. strand
en een schip en onder begeleiding van museum me
dewerkers. in de rol van Columbus en een Taino leen
Indiaan), spelen zij de geschiedenis na, De kinderen
verkleden zich in speciaal ontworpen historische
kostuums. Een groep 'Spanjaarden' maakt eerst
kennis met het leven op het schip Santa Maria, ter
wijl een groep 'Taino's' leert hoe het er op het eiland
Guanahani toeging. Daarna wordt de historische
ontmoeting tussen Europeanen en Indianen nage
speeld.
Hoewel de kinderen veel plezier zullen beleven aan
dit spel, gaat hel hier niet alleen om de lol. Na de ont
moeting spelen de kinderen het balansspel en probe
ren zij erachter te komen welke positieve en negatie
ve invloeden de twee culturen op elkaar hebben ge
had. Ze bekijken de voor- en nadelen van de ontmoe
ting tussen twee zo verschillende werelden.
Behalve het spel program ma is er een gewone ten
toonstelling die ook voer volwassenen interessant is,
Spaanse en Latijsamerikaansc voorwerpen zijn er te
zien. naast zeldzame kaarten en verzamelingen kin
derboeken en postzegels rond het thema 'Colum
bus'.
De tentoonstelling is te bezichtigen tot en met 21
maart 1993.
Columbus zet
voor de eer
ste maal voet
aan wal in
Amerika en
krijgt ge
schenken van
de inwoners.
Foto Jean Korft/
Maritiem Museum
Rotterdam - Het Nationaal Schoolmuseum bezit
sinds gisteren een uniek onderwijs-archie!' Met de
overhandiging van het omvangrijke Ton Elias Ar
chief is de collectie van het schoolmuseum opnieuw
uitgebreid. Ton Elias - tot 1980 onderwijsrcdacteur
van het NRC Handelsblad - hield tijdens zijn werk
een archief bij van kleine kattebelletjes tot officiële
toespraken. Nadat Elias in 1980 overleed, is zijn ar
chief geschonken aan het ministerie van Onderwijs
en Wetenschappen. Omdat het ministerie vond dat
het archief meer op zijn plaats is in het Nationaal
Schoolmuseum, werd hel geschonken.
..Elias zette toon voor een nationaal debat over on
derwijs. Hij was een nestor vuor de onderwijs]ournu-
Listiek maar ook een gevaarlijk man op het departe
ment. E'iias wist altijd veel en hij wist daar op journa
listieke manier gebruik van te maken." sprak staats-
seereataris J. Wallage die het archief symbolisch
overhandigde. Onder instemmend gek nik van Elias'
vrouw vervolgde hij: ..Het archief dat hij bijhield was
compleet en toegankelijk. Hij heelt er vee! tijd inge
stoken." Het archief in het schoolmuseum is. even
als boeken en documenten, na afspraak toegankelijk
voor belangstellenden.
Elias stierfin 1980 op 59 jarige leeftijd nadat hij bij
het knippen van klimop aan zijn huis van de ladder
viel. In 1974 kwam hij in dienst van het NRC Han
delsblad. Daarvoor was hij redacteur vaw hei voor
malige dagblad De Tijd. In de oorlogsjaren werd Eli
as gearresteerd toen hij probeerde naai* Engeland te
vluchten. Hij verbleef ruime tijd in het concentratie
kamp Buchenwald.
Rotterdam - Het Sint Franciscus Gasthuis viert zijn
eeuwfeest de komende periode mei een open dag.
een kerkelijke viering, een feestelijk diner voor alle
opgenomen patiënten, een reünie voor oud-werkne
mers en twee symposia. Op zaterdag 3 oktober ver
wacht het ziekenhuis tussen 10.00 en 16.00 uur zes
duizend bezoekers op de open dag. Kaarten voor de
dag kunnen worden afgehaald bij de purtiersloge
van het gasthuis.
Tijdens de receptie, vandaag, wordt oekeitd gemaakt
hoe het staal met de actie die het gasthuis voert om
ter gelegenheid van het eeuwfeest een cadeau aan te
bieden aan het Ziekenhuis voor Slachtoffers van de
Tweede Wereldoorlog in Sint Petersburg. Dit cadeau
zal bestaan uit een medische en verpleegkundige bi
bliotheek. een vertaalprogramma Engels/Russisch
voor medische terminologie en oefenmateriaal voor
de opleiding tot verpleegkundige.
Monseigneur R. Ph. Bar. bisschop van Rotterdam,
leidt op zondag 4 oktober samen met het team van de
ziekenhuispastores de kerkelijke viering van hel
eeuwfeest. Tijdens de reünie op zaterdag 10 oktober
verwacht het gasthuis duizend personen die in ue af
gelopen 72 jaar werkzaam waren in het ziekenhuis.
De medische staf van het Sint Franciscus Gasthuis is
op donderdag 15 oktober verantwoordelijk voor de
twee symposia die gelijktijdig in De Dooien worden
gehouden. Het ene symposium gaat over de samen
werkingsverbanden binnen het ziekenhuis, de ande
re belicht op aanschouwelijke wijze de oewegmgs-
vormen die tot bevordering van het algemeen wel
zijn kunnen leiden.
i Rotterdam - Op last van burge
meester Peper zijn gisteren vier
koffieshops in de Drievriendc-n-
straat in hel Nieuwe Westen voor
één jaar gesloten. Dit naar aanlei
ding van de handel in en het ge
bruik van soft- en harddrugs, de
directe betrokkenheid van exploi
tanten bij de handel en de grote
bekendheid ivaak tot in het bui
tenland toe I. Omwonenden klaag
den over overlast van drugsver
slaafden. De sluiting moet de be
kendheid en aantrekkingskracht
van de panden opheffen. ..Het
ging om vier panden bij elkaar,
dus dat levert sowieso al meer
overlast op. aldus een zegsman
van de Rotterdamse politie. "Wc
hebben een aantal gesprekken
met die mensen gevoerd. Maar
men heeft niet gereageerd op de
waarschuwingen."
Door Kor Kegel
Vlaardingen - De Rijnmondgemeenten moeten financieel niet
geheel afhankelijk worden van het toekomstige regiobestuur,
maar een deel van hun inkomsten rechtstreeks ontlenen aan
het rijk. Met deze gulden middenweg-variant is de Vlaardingse
PvdA-wethouder John Ranshuijsen gisteren naar buiten getre
den. Hij heeft hiervoor in zijn buurgemeenten Schiedam en
Maassluis reeds de handen op elkaar gekregen en is nu be
nieuwd naar de reactie van het Overlegorgaan Rijnmondge
meenten (OOR).
Ranshuijsen is zeer beangstigd
dat de OOR-planncn stuklopen
op de broeierige kritiek, die er in
verschillende gemeenten bestaat
tegen de OOR-nota "De inzet'. De
ze nota beoogt een fin and erin gs-
struetuur. die het regiobestuur de
ruimte geeft om zelf de gemeen
tegelden te verdelen, terwijl het
daarvan ook een portie voor regio
nale voorzieningen apart kan
houden. Ranshuijsen noemt dat
"ec-n monstrum'. Hij vindt dat de
regio niet zichzelf middelen moet
kunnen toebedelen, ook niet als
de strategische bovenlokale pro
jecten uiteindelijk ten goede ko
men aan de gemeenten.
Maar Ranshuijsen is eveneens
vierkant tegen het alternatief uit
de aanstaande kaderwet voor de
binnenlandse bestuurlijke ver
nieuwing, Daarin is bepaald dat
de middelen uit het Gemeente
fonds rechtstreeks naar de ge
meenten (blijven) gaan. maar dat
deze op hun beurt, een afdracht
moeten doen aan het regiobe
stuur. Ranshuijsen vindt dat niet
adequaat. ..Destijds moest het
openbaar lichaam Rijnmond ook
constant bedelen bij do gemeen
ten en mede daarom is het niks
geworden," waarschuwt hij. als
oud-ambtenaar van Rijnmond.
..Vlaardingen is hartstikke vóór
het OOR," zegt hij. ,Jk zou niet
graag zien dat er zand in de ma
chine komt en dat de OOR-plan-
nen de mist ingaan, want dan zou
de regio wel heel ver van huis
zijn. Vandaar dit alternatief. Het
is een variant waarbij het rijk
zowel naar de gemeenten als de
regio stort. Wie kan daar nou te
gen zijn?"
Door Cees de Graaff
Rotterdam - Over precies een
weck gaal de eerste paal voor het
nieuwe dikhuiden verblijf in Dier
gaarde Blij dorp de grond in. De
bouw van dit 'Taman Indah'. of
wel Prachtige Tuin. zal meer dan
een jaar duren. Aan het buiten
verblijf is de hele zomer volop ge
werkt. zodat bomen en planten
twee groeiseizoenen de tijd heb
ben om goed te wortelen.
Het nieuwe dikhuidenverblijf.
dat naast de olifanten ook tapirs,
neushoorns en enkele kleinere
diersoorten als bewoners krijgt, is
hard nodig. Het huidige verblijf
var. de olifanten is bijna te klein
voor de groeiende kudde. Zeker
als olifant Raja. afkomstig uit de
dierentuin van Rhenen. een ge
zond jong ter wereld brengt,
wordt het dringen. Het staat in
middels vast dat Raja drachtig is.
De verzorgers hebben het jong
zelfs al zien bewegen in de moe
der. Wanneer de geboorte zal zijn
is nog allerminst zeker, ergens
tussen Kerstmis en Pasen lijkt
een goede schatting, aldus direc
teur A. Dorrcstein.
De amoerpanters van Blijdorp
hebben weer jongen. Hoewel dc
dieren tijdelijk zijn onderge
bracht in de oude "kattenrotonde'
in afwachting van hun nieuwe
verblijf, zijn er toch twee welpen
geboren. In 1990 hadden de
amoerpanters vijf jongen, die in
middels over dierentuinen in heel
Europa zijn uitgezwermd. Het
nieuwe verblijf van de panters,
dat mei steun van dc Vrienden
van Blijdorp tot stand komt. kan
met Pasen in gebruik worden ge-
Het wordt dringen bij de olifanten van Blijdorp. Zeker als ook Raja een jong krijgt, is een nieuw verblijf voor de kudde hard nodig. F
Cees Kuiper/Rotterdams Dagblad
nomen. Na een periode van stag
natie bij de bouw, is die nu weer
in volle gang.
Een ander bijzonder fokrcsultaat
laten de jaguarundi's zien. Deze
katten uit Midden- en Zuid-Ame-
rika hebben vijftien jaar geleden
voor het laatst voor jongen in
Blijdorp gezorgd. Nu hebben
twee vrouwtjes welpen gekregen.
De jaguarundi wordt ook wel we-
zelkat genoemd wegens zijn lang
gerekte lijf. In het wild loopt het
aantal sterk terug, terwijl ook in
de dierentuinen slechts een zeer
kleine populatie leeft.
Door Fons Simons
Rotterdam - Het opruimen van
de vervuilde grond in alleen al de
Vlinderbuurt gaat 250 miljoen
kosten. Het schoonmaken van de
Gerdesiabuurt. de Gashouder-
buurt en het diepe grondwater in
het hele gebied van de voormali
ge gasfabriek Kralingcn gaat vol
gens eerste schattingen nog eens
driehonderd miljoen gulden kos
ten. De kosten in de Vlinderbuurt
zijn zo hoog, omdat minstens 110
woningen, dc gebouwen van de
GEB en liet Medisch Kleuterdag
verblijf moeten worden afgebro
ken. Zo blijkt uit dc bewoners-
brief, die vanmorgen bij de bewo
ners is bezorgd. Gisteravond werd
de bcwonersgroep geïnformeerd.
Volgens mevrouw H. ten Hove
van de bcwonersgroep ontstaat er
bij dc bevolking in met name de
Vlinderbuurt opnieuw grote onze
kerheid. Het is voor hen duidelijk
dat de geplande start in-1994 niet
zal kunnen doorgaan. „Dit alles
betekent alleen maar extra onge
rustheid onder de bewoners. Het
levert allemaal extra vragen op.
Wat gaat er nu gebeuren mei die
126 nieuwbouwwoningen in do
Dr. Zamenhofstraat. Daarvoor
wordt eind dit jaar de eerste paal
geslagen. Ze zouden beschikbaar
komen als overloop-woningen
voor mensen die door de sanering
hun huis uit moeten. Dadelijk zet
ten ze er andere mensen in. Mis
schien is het maar het beste als ze
de bouw uitstellen," vindt
mevrouw Ten Hove.
In de bewonersbrief zegt tijdelijk
wethouder van Milieu, Buiten
ruimte, Verkeer en Vervoer mr. J.
van den Muijsenberg nogmaals
dat het inmiddels bekend is dat er
geen direct gevaar voor dc volks
gezondheid te verwachten is. ..We
beseffen echter dat de boodschap
in deze brief opnieuw onzeker
heid voor u kan betekenen. Die
onzekerheid kunnen we nu niet
wegnemen. Daarom zullen we de
minister van Vrom vragen om zo
snel mogelijk een uitspraak te
doen over het vervolg van de sa
nering. Het college van B en W wil
tempo houden in de besluitvor
ming."
Mevrouw Ten Hove vindt de brief
aan de bewoners van de wethou
der te afstandelijk. „Wij willen als
bcwonersgroep graag zo dicht
mogelijk betrokken blijven bij de
plannen rond de sanering. In de
brief staat niets over dc bewoners
en hun betrokkenheid. Tot nu toe
hadden we het steeds samen ge
daan. Je kunt er op rekenen, dat
we met lastige vragen komen."
Rotterdam - Zelden komt het tot
geweld in dc Rotterdamse recht
bank. Zo nu en dan een knokpar-
lijtje misschien, zoals vorig jaar
toen een verdachte van fraude
met gestolen cheques in de
rechtszaal een nietsvermoedende
rechercheur te lijf wilde gaan. Of
verbaal geweld, als een verdachte
het niet eens is met de straf die
een rechter hem oplegt.
Het was vuor de meeste mensen
in de rechtbank gisterochtend
daarom temeer oen zeer onge
woon gezicht, het roodwitte poli
tic-lint rondom de plek des on
heil s in dc hal achter de draai
deur. de entree tot de oostvleugel
van het gerechtsgebouw aan de
Noordsingel. Bloedsporen op ae
vloer, verband om -het bloed te
stelpen en rondslingerende kle
dingstukken herinnerden aan het
misdrijf dat even daarvoor had
plaatsgevonden. Het 28-jarige.
zwaargewonde slachtoffer was
toen reeds afgevoerd.
De man wilde scheiden, van zijn
29-jarige vrouw, die samen met
haar broer en vader naar dc
Noordsingel was gekomen. Er
ontstond een woordenwisseling,
waarna de 24-jarige broer - waar
schijnlijk uit boosheid over de
aanstaande scheiding - een pi
stool trok en driemaal op zijn zwa
ger vuurde. Het vuurwapen blok
keerde. waarna de schuttel' een
mes trok en op het reeds gewonde
slachtoffer instak.
Een bode. d ie het drama voor haar
ogen zag voltrekken: „Ik zag dat
de man in het hoofd was geraakt
Na het schieten trok de man een
mes en begon te steken. 'Ik moet
het doen van God', riep hij tel
kens. Een parketwacht heeft sa
men met twee rechercheurs de
man met veel moeite overmees
terd."
Nóg was het niet voorbij, In de
worsteling met de politiemensen
liet de man het mes vallen, waar
na de vrouw het wapen in de hand
nam en de gewonde te lijf ging.
Ook zij moest uiteindelijk het on
derspit delven. Samen met haar
58-jarige vader en haar broer
werd ze afgevoerd door de Rotter
damse politie.
Publiek
Probleem was dat het tijdens dc
kleine minuut, die het misdrijf in
beslag nam. bomvol was in de
rechtbank. Het publiek stoof alle
kanten op, onder meer naar de
kamer van rechter mr. L. de
Bruin, die op dat moment zitting
had. „Die hele menigte kwam
hierheen om dekking te zoeken,"
blikte ze later terug. ..Eerst had ik
niet door wat er aan de hand was.
Ik werk nu 25 jaar bij de rechter
lijke macht, maar zoiets heb ik
nog nooit meegemaakt."
Zodra de directeur gerechtelijke
ondersteuning beschikbaar is, be
loofde ze, zal er gesproken wor
den over mogelijke maatregelen
om herhaling van dit soort inci
denten te voorkomen. „Het zal op
z'n minst ter sprake komen. Wat
daaruit voortkomt, daar kan ik nu
nog geen zinnig woord over zeg-
Een rechercheur knielt bij het pistool, dat na de dramatische gebeurtenis werd aangetroffen bij de
balie in de rechtbank aan de Noordsingel. Foto Paul stoiKANP
gen. Het is allemaal nog te vers.
Detectiepoortjes? Zou kunnen.
Maar nogmaals: we moeten hier
over nog praten," zegt mr. De
Bruin.
Voor politie en Justitie is het
voorval aanleiding om nogmaals
het uit de hand lopende vuunva-
penbezit- en gebruik in Rotter
dam ter sprake te brengen. Alleen
maandag al vonden in één etmaal
tijd drie schietpartijen plaats.
..Dat is een grote zorg." zegt een
politiewoordvoerder. ..maar wat
doe je eraan? We voeren in Neder
land wat betreft het verkopen van
wapens een vrij stringent beleid.
Maar als iemand een wapen wil
kopen, dan kan dat. Voor ons
staat vast dat iemand op z'n minst
verdacht moet zijn, voordat wij
hem kunnen aanpakken. Zomaar
lukraak mensen fouilleren kan
nu eenmaal niet in ons systeem."
Rotterdam - De onder Maltese
vlag varende bulkcarrier 'Crna
Gora' ligt met een lading Colom
biaanse kolen al sinds begin sep
tember op 25 mijl van de Rotter
damse haven voor anker. Het ziet
er voorlopig niet naar uit dat het
schip de haven in mag om te tos
sen. De "Crna Gora' is de dupe van
VN-sancties tegen Servië en Mon
tenegro. De bemanning voelt zich
'gevangen op zee'.
Dc Economische Controle Dienst
iECD.i van het ministerie van Eco
nomische Zaken verbood het
semp begin september de haven
in te varen, omdat de eigenaar
van het schip afkomstig is uit
Montenegro. Dat oordeel
middels in drie juridische proce
dures bevestigd. Alleen wanneer
de lading van 65.000 ton kolen
gaat broeien, mag het schip los
sen. Onderlussen zijn er volgens
landsadvocaat mr. J. de Wij-
kers'ooth tnamens dc EC Dl con
tacten met zowel de VN-veilig-
heidsraad in New York ais met de
EG in Brussel over wat er verder
moet gebeuren met het schip.
De 24-koppige bemanning is er
volgens de zich Joegoslaaf noe
mende kapitein Anton Muk
slecht aan toe. Het drinkwater
raakt op en het proviand is karig.
Zes bemanningsleden liggen ziek
te kooi. „We zitten hier gevangen.
we kunnen hel niei veel langer
volhouden." vertelt Muk via de
marifoon. De toestand aan boord
is slecht en ook dc diesel voor raad
vuur de verwarming en de elektri
citeitsvoorziening raakt op. „Jul
lie laten ons hier stikken, elke
dag hoop ik dat cr hulp komt.
maar er komt niets. Ze beloven
van alles maar we worden verge
ten."
Volgens De Wij kers! ooth is er al
een keer een arts langs geweest.
Muk heeft die niet gezien. Er is al-
kon een keer proviand gebracht,
zegt hij. Volgens De Wijkerskiuth
controleert de Rotterdamse Ha
vendienst regelmatig de situatie
aan boord, maar het Gemeente
lijk Havenbedrijf ontkent dat:
..Het schip ligt buiten de territori
ale wateren op een diepe anker
plaats. Niemand heeft het Haven
bedrijf gevraagd daar regelmatig
langs te varen."
Een woordvoerder van het minis
terie van Economische Zaken
zegt dat hot schip mag doen en la
ten wat hel wil. zodra kan worden
aangetoond dat de banden met
Joegoslavië zijn doorgeknipt.
„Dat is onlangs ook gebeurd met
de bulkcarrier 'Skadarlija' die in
de Amsterdamse haven aan de
ketting lag. De Deense leasemaat
schappij' overtuigde ons dat de
banden met Joegoslavië zijn
doorgeknipt. Dc 'Skadarlija' heet
nu 'Lake Star' en is van de kete
nen bevrijd."
Volgens de EZ-woordvoerder
mag dc 'Crna Gora" ook van de
voor de bemanning noodzakelij
ke mondvoorraad en van medica
menten worden voorzien. Om de
ze - gecontroleerd - aan boord
te brengen moet wel ontheffing
worden aangevraagd door de ei
genaar. De ECD weel dat dit dc af
gelopen periode één keer is ge
beurd.
De eigenaren van het schip bewe
ren dal dc banden rnel Mon
tenegro zeer dun zijn. Zij zeggen
bij monde van hun Rotterdamse
advocaat mr. A.J. van Stcendcren
dat de Nederlandse staat een
enorme schadeclaim wacht, wan
neer deze kwestie tot in de klein
ste juridische details is uitge
vochten. Volgens mr. De Wij-
kcrslooth zijn die banden er wc!
degelijk.
Intussen weet kapitein Muk niet
meer hoe hij de bemanning nog
moed in kan spreken. „De meeste
opvarenden zitten al een jaar aan
boord. We zouden worden afge
lost maar degenen die onze plaats
zouden innemen, kregen geen vi
sum. Wat moet ik nu tegen m n
bemanning zeggen hier midden
op zee?"
