15
Het enerverende
bestaan van een
verbannen Mormoon
Doe
wat
'Toen ikdie auto zonder bestuurder zag, reageerde ik in 'n flits'
I
h
Week
Gezocht: half miljoen
voor 173 projecten
'Het enige dat me nu nog rest is
knokken voor mijn drie zoons'
glS®ipi§
De
van
ml
fcr*
n
voor je stad
It
Rotterdams Dagblad
Zaterdag 28 november 1992
Door Martij n Verwaaijen
Rotterdam - Ergons aan het einde van het gesprek vormt zich
een glimlach rond de lippen van Marcel de Wijk (34). ..Begrijp
me goed. ik geloof nog steeds in God. Ik heb alleen nog niet zo
veel geluk gehad met deze God." Ondanks de glimlach klinkt
verbittering in zijn stem. De Wijk heeft een kleurrijk leven ach
ter de rug maar de laatste jaren zat het hem niet echt mee. Twee
echtscheidingen en een definitieve verbanning uit de Mormo
nen-kerk hebben hem getekend. „Het enige dat me nu nog rest
is knokken voor mijn drie zoons," zegt hij.
Jarenlang was Marcel de Wijk
fie* min of meer een kopstuk in de
f<tj.
en-1
de
te-
de
'Kerk van Jezus Christus van de
Heiligen der Laatste Dagen'. Mor
monen worden ze in de volks
mond genoemd. De Wijk was
twee jaar lang zendeling in Lon
den en eenmaal terug schopte hij
het tot gemeente-president in
Sch iedam/Vlaardi nge nEen hoge
job in de Mormonen-gemeen
schap.
Maar in april van dit jaar hakte
een zeventienkoppig 'tribunaal'
van de kerk dc knoop door. De
Wijk had in hun ogen zo'n serie
kerkelijke misstappen begaan
dat hij werd geëxcommuniceerd.
Verbannen dus. „Toen ik weer
buiten stond was dat een ontzet
tend emotioneel moment voor
mij. Twintig jaar lang heb ik me
voor meer dan honderd procent
ingezet voor de kerk cn nu ineens
was er niets meer goed aan mij.
Eerlijk waar, in mijn hart heb ik
altijd van die kerk gehouden,
maar na die ervaring is dat hele
maal over. Ik ga geen strijd tegen
ze voeren, daar schiet je toch niets
mee op. Maar als iemand wat over
de Mormonen wil weten zal ik al
leen maar negatieve dingen laten
horen."
Het kost hem enige moeite om
zijn levensloop op een rijtje te zet
ten. „Ik was een jaar of twaalf,
mijn moeder was zoekende naar
een geloof en belandde uiteinde
lijk bij de Mormonen. Zo ben ik er
als kind ingerold. En ik had het er
goed naar mijn zin, want voor de
jeugd werd ontzettend veel ge
daan. Toen ik op de grote vaart
ging vervaagde het contact met
de kerk. Dat was ook logisch,
want ik kon me niet aan de regels
houden."
Vriendinnen
„Die regels? Geen alcohol, geen
tabak, geen koffie en thee, geen
seks voor het huwelijk, ééntiende
van je salaris aan de kerk afstaan,
eerlijk en oprecht zijn en veel lief
de tonen voor je naaste. Ja, als je
maanden op zee zit is het moeilijk
om sommige beloften na te ko
men. Roken heb ik nooit gedaan
omdat ik dat vies vind, maar drin
ken volop. En ik had ook zat
vriendinnen. Nee, ik was zeker
geen voorbeeldige Mormoon in
die tijd. Maar dat heb ik ze ook
eerlijk gezegd, ik heb het nooit
onder stoelen of banken gesto
ken."
Hoewel de Mormonen-top het
verre van ieuk vond werd Marcei
toch weer geaccepteerd. Vooral,
omdat hij zich met hart en ziel in
het zendingswerk wilde storten.
„Ik kwam in Londen terecht waar
ik met een collega de deuren
langs moest, straatmeetings orga
niseerde en toespraken hield. Je
moest er veel voor over hebben
want alles moest je zelf betalen.
Nou had ik toen ik op zee zat lek-
ker kunnen sparen en beschikte
over zo'n 12.000 gulden. Was meer
dan genoeg, want toen was het
nog goedkoop daar."
Schop
Met enige voorstudie ging Dc
Wijk op pad. 'Boerenkool-Engels'
noemde hij zijn kennis van die
taai. ,.De eerste keer viel ook bit
ter tegen. Ik belde aan. er deed
een man open en ik vertelde hem
dat wij representanten waren van
Jezus Christus. Die vent werd
rood. schreeuwde 'Get out of he
re!' en schopte ons zo het portiek
uit. Later kreeg ik de benade-
ringstaktiek beter onder de knie,
al liep het niet altijd lekker. We
hadden eens iemand die zo
kwaad de deur voor onze neus
dichtsmeet dat de ruiten eruit vlo
gen. Geloof mc, dan ben je in
sneltreinvaart twee straten ver
der."
De ongetrouwde Mormoon ont
moette in Londen zijn latere
vrouw, ook overtuigd lid van de
kerk. Zij was geseheiden en toen
Marcei zijn zendingswerk hau
voltooid ging' bij haar en haar
twee kinderen wonen. „Wat we
deden mocht eigenlijk niet maar
omdat wij door gingen met het
werk voor de kerk werd het min
of meer geaccepteerd. Toen we in
Schiedam terugkwamen pakten
we de draad weer op cn werd ik
dus gemeente-president. Was
best een moeilijke periode, want
ik moest het kerkwerk doen in
mijn vrije tijd. Maar ik had een
vrouw die alles prima vond, als
het maar met de kerk te maken
had. Al besefte ik later pas dat het
toch ten koste van je gezinsleven
gaat."
Bespot
„Het gekke is datje zo in die ktrk
zit datje ook altijd probeert over
al en nergens een voorbeeld te
zijn. Je loopt echt zo rond met de
gedachte; lachen jullie maar. ik
zit op het juiste pad en dat kan ik
van jullie niet zeggen. Maar ik
ben in die tijd wat genegeerd cn
bespot. Het is maar goed datje op
zo'n moment met een behoorlijke
plaat voor je kop loopt anders wa
ren er rare dingen gebeurd."
Het lieve leventje van de gemeen
te-president veranderde op slag
toen hij naar Rotterdam-Zeven
kamp verhuisde. Hij werd uit zijn
functie ontheven omdat de presi
dent in 'zijn' gebied moet wonen.
„Ik had na dik drie jaar dag-in
dag-uit met die kerk bezig zijn in
eens niets meer, alleen een heel
diep gat," blikt Mareei terug. „Ik
had plotseling niets meer om han
den en wilde ook niet terugvallen
naar een functie op lager niveau.
En ik zakte dieper en dieper."
„Het gevolg was dat ook mijn hu
welijk verloederde. Met mijn ge
voelens voor de kerk ging het snel
bergafwaarts maar omdat mijn
wouw daar anders over dacht
werd het een steeds grotere belas
ting. Natuurlijk, ik had nog best
waardering voor de kerk als ik
maar niet werd lastiggevallen.
Dat werd geaccepteerd totdat
mijn vrouw echtscheiding aan
vroeg. Want dan laten ze je vallen
als een baksteen. Eerst haar,
omdat zij de eisende partij was,
maai' later sloeg dat als een blad
aan de boom om."
Gezondigd
„Ik had inmiddels een nieuwe
vriendin die ik bij de Mormonen
introduceerde. Dat liep in eerste
instantie heel harmonieus maar
toen die relatie strandde werd aan
alle kanten verteld dat wij ook
een seksuele relatie hadden. Seks
voor het huwelijk hè, ik had zwaar
gezondigd. Toen begon de ellen
de, want ik werd van alles en nog
wat beschuldigd, tot aan mishan
deling van mijn vrouw toe."
Het toenmalige gezin De Wijk
had vijf kinderen: twee uil een
eerder huwelijk van haar en ver
volgens drie zoons (11. 12 en 13
jaar). De scheiding, ook verboden
onder de Mormonen, was het
startsein tot een nog immer voort
durende strijd, volgens Marcei
met zijn ex-vrouw en de kerk aan
de ene en hijzelf aan dc andere
kant. „Alle schuld van de schei
ding is in mijn schoenen gescho
ven. Natuurlijk heb ik ook bergen
'buten gemaakt. Maar ik niet al
leen. Aan alle kanten ben ik over
de hekel gehaald. Ik had destijds
een hele goeie vriend, samen de
den we ook veel voor de kerk. Die
man heb ik geholpen waar ik
maar kon. Hij mij ook hoor, maar
toen ik ruim een jaar geleden her
trouwde met een vrouw uit de
kerk waar ik stapelgek op was
heb ik hem niet op de bruiloft ge
zien. De trouwkaart stuurde hij
versnipperd terug. Dat is hard."
Biertje
Om nou te zeggen dat de echt
scheiding vlekkeloos is verlopen
gaat wat ver. De Wijk werd in de
strijd om de kinderen uit dc ou-
2r3££$5
Marcel de Wijk voor één van de Mormonen-kerken in Rotterdam. „Toen ik door het tribunaal ver
bannen werd, was dat een heel emotioneel moment," FotoCees Kuiper/Rotterdams Dagblad
derlijke macht gezet en benoemd
tct toeziend voogd. Hij accepteer
de dat niet maar verloor het Ho
ger Beroep. Met een bezoekrege
ling ging hij wel akkoord, al was
het schoorvoetend. „Nee, echt blij
ben ik er niet mee, omdat ik er
van overtuigd ben dat de kinde
ren mij veel vaker willen zien dan
nu. Ze zitten nu bij een moeder
die tobt met haar gezondheid en
een vader die aan alle kanten af
gebrand wordt. Ik vind dat ze niet
opgevangen worden zoals het
moet op hun leeftijd. Zc zijn ge
baat bij rust in de tent en die is
momenteel erg ver te zoeken.
Daar maak ik me zorgen om."
„Ik heb," zegt hij dan vol overtui
ging, „die kerk niet meer nodig.
Ik vind dat ik nu op het rechte
spoor loop en ben blij dat dat juk
van me af is. Man, ik drink weer
een biertje mee als ik dat wil en ik
vind het nog lekker ook. Ik hoef
niet constant aan de kerk te den
ken als ik iets doe en dat bevalt
me uitstekend. Want het was al
metal toch een heel geforceerd le
ven. Daar wil ik mijn kinderen
voor behoeden. Dat is geen kwes
tie van omturnen, want ik geloof
nog steeds in God. Maar zodra je
teveel in de greep van de kerk
komt gaan ze je leven bepalen cn
dreig je geïsoleerd te raken. Dat
wil ik mijn kinderen meegeven,
hoe gevoelig het misschien ook
ligt."
Rotterdam - Met een gerichte be
nadering van 3500 bedrijven in
heel Rotterdam hoopt de organi
satie van 'Doe wat voor je stad'
voldoende aandacht te krijgen
om alle 173 goedgekeurde projec
ten te helpen realiseren. Project
leider Fred de Jong heeft goede
hoop op ondernemers, die bereid
zijn om projecten te adopteren.
Het gaat in alle gevallen om steun
aan liet Rotterdamse vrijwilli
gerswerk. dat er in ontelbare va
rianten is.
De laatste weken heeft de toets
groep van Doe Wat vele tientallen
aanvragen geselecteerd, afkom
stig van inwoners van Rotterdam,
verenigingen uit wijken of stede
lijke organisaties. Veruit de mees
te zouden bij uitvoering een bij
drage leveren aan het woon- en
leefidimaat van de stad. maarniet
allemaal voldeden ze aan de crite
ria. Sommige kwamen veel te
duur uit, zodat de kans op adoptie
door het bedrijfsleven vrijwel
nihil leek. Of ze waren fysiek of
technisch niet uitvoerbaar, omdat
ze in strijd bleken te zijn met ge
meentelijke plannen. Zo kon de
aanleg van een speeltuin niet
goedgekeurd worden, omdat de
beoogde locatie op gifgrond was;
en er moet worden gesaneerd
vanwege een bouwplan.
Ook konden juridische factoren
een beletsel zijn en bij enkele pro
jecten zou dc realisatie niet bin
nen een halfjaar kunnen geschic-
den: dat was een voorwaarde,
want 'Doe wat voor je stad' wil
geen slepend proces worden,
maar mikt op snelle resultaten.
In totaal konden 80 aanvragen
goedgekeurd worden, die uitge
splitst zijn in 173 projecten. Het
totaal benodigde bedrag om ze te
kunnen verwezenlijken is 418.016
gulden. Projectleider De Jong zet
zijn hoop op de 3500 bedrijven die
in zijn mailing zitten, maar nodigt
ook alle andere ondernemers die
bij hun werkomgeving betrokken
zijn uit om te reageren. Nu alle
aanvragen beoordeeld zijn. wordt
het De Jongs belangrijkste taak
om de vrijwilligers achter de pro
jecten in contact te brengen met
geïnteresseerde bedrijven.
Thelonious
Het Rotterdams Dagblad publi
ceert vandaag een overzicht van
alle goedgekeurde projecten, ge
rangschikt naar categorie en wijk.
Sommige hebben een stedelijk
karakter. Alle aanvragers hebben
gisteren bericht ontvangen of
hun projecten waren toegekend
ol' afgewezen. De Jong noemt het
niet zo opmerkelijk, dat het to-
taaibedrag van de afgewezen pro
jecten (473.165 gulden) hoger uit
komt dan de som van de goedge
keurde. „Vaak waren de zeer hoge
kosten juist een reden voor afwij
zing. Zo was er die aanvraag om
jazzsoeiëteit Thelonious te ver
bouwen: 90.000 gulden. Of een au
towerkplaats van 68.000 gulden.
Ja. dan tikken die bedragen wel
aan."
Het ging" de toetsgroep af en toe
aan het hart om projecten af te
wijzen. Er was een schitterend
plan voor een kinderboerderij op
Zuid. Veel enthousiasme van de
vrijwilligers, een weldoordachte
opzet, maar veel te duur. De Jong:
„Je zou gewoon hopen dat er zich
meer sponsors aanmelden dan we
aan adoptanten nodig hebben.
Want dan zou je van de extra mid
delen toch nog zulke vrijwilligers-
activiteiten kunnen belonen."
Opsteker
'Doe wat voor je stad' is een voor
Nederland unieke actie. Het is
een initiatief van het Rotterdams
Dagblad in samenwerking met de
gemeente Rotterdam en hel Cen
trum voor Dienstverlening, dat
een steunpunt wil zijn voor vrij-
uilligerswerk. Meteen al na de be
kendmaking reageerden onder
nemers die bereid waren te spon
soren. Het idee sprak aan. de or
ganisatie mocht zelf bedenken
voor welk vrijvvi Ligersproject het
geld kon worden aangewend. Dat
was meteen al een leuke opste
ker, vindt De Jong.
Het kan voor bedrijven interes
sant zijn om niet zozeer met fi
nanciën over de brug te komen,
als wei met materialen. „Hulp in
natura biedt gunstige perspectie
ven. Het leek ons handig om voor
de aanleg van een plantsoentje
bijvoorbeeld de tuincentra te be
naderen." aldus De Jong. Ook
hebben enkele vrijwilligersorga
nisaties de behoefte uitgesproken
aan deskundige medewerkers,-
zoals een penningmeester. Doe
Wat gaat ervan uit dat dat in Rot
terdam geen probleem mag zijn.
Door Martijn Verwaaijen
Eigenlijk vindt Donald Philips
(32) het een doodnormale zaak.
Toen hij afgelopen maandag op
rijksweg A 20 ter hoogte van het
St. Franciscus Gasthuis een Su
zuki heel langzaam zag rijden en
later zelfs geen bestuurder zag,
aarzelfde hij geen moment. De 40-
jarige automobilist, getroffen
door een epilepsie-aanval, werd
door de snel beslissende Philips
met veel moeite uit zijn benarde
positie bevrijd.
„Ik zag die Suzuki rijden met er
achter aan, op de middenbaan,
een Fiat met aiarmiiehtert," blikt
Donald nuchter terug op het voor
val. „Eerst dacht ik dat 'ie van
achteren was aangereden en dat
ze daarom zo langzaam reden.
Maar toen ik hen passeerde, zag
ik in de Suzuki helemaal geen be
stuurder zitten. Ik dacht: verrek,
die heeft een hartaanval gehad of
zo. Tja, en daarna heb ik gewoon
in een flits en zonder nadenken
gereageerd."
Philips zette wat verderop zijn au
to stil op de vluchtstrook en zette
lopend de achtervolging in. „Ge
lukkig dat een motorfiets, een
camper en die Fiat een barrière
vormden en de drie rijbanen blok
keerden anders was ik waar
schijnlijk hartstikke doodgere
den. Ik sprintte naar de Suzuki en
ik denk dat ik hem na tweehon
derd meter te pakken had."
Donald Philips probeerde eerst
de auto aan de rechterkant open
te krijgen, maar beide portieren
zaten op slot. „Hij was toen al een
keer tegen de vangrail gereden.
Vervolgens ben ik naar de andere
kant gegaan maar moest er tus
senuit omdat hij toen tegen de
linker vangrail knalde. Anders
had hij me mooi geplet."
..Uiteindelijk wist ik het voorpor
tier open te krijgen en kon ik naar
binnen duiken. Die man lag half
op de grond, dus ik kon bovenop
hem springen. Nog een geluk dat
hij geen gordel om had want an
ders had ik er nooit bij gekund.
Kei probleem was alleen dal ik
niet bij dc rem of het gaspedaal
kon komen. En ook niet bij de
handrem, want daar lag hij half
overheen. Ik heb toen maar bcslo-
ïmWkK
Held' Donald
Philips kan er
weer om la
chen, 'Ik heb
gewoon ge
daan wat ik
moest doen'.
Foto Niels vonder
Hoeven/
Rotterdams
Dagblad
Soms is het een klein berichtje
in de krant. Soms zelfs dat
niet. Er gebeurt nu eenmaal
zoveel in de wereld. Maar op
zaterdag is dat ene kleine
nieuwtje of die ene minuscule
gebeurtenis voor het Rotter
dams Dagblad aanleiding om de
man, vrouw of kind achter dat
berichtje aan het woord te
laten. Omdat begrippen als
'groot'- en 'klein nieuws' nogal
betrekkelijk zijn. Vraag maar
aan de betrokkene. Vandaag
ten het contact uit ie zetten en het
stuur te pakken."
Hoewel Donald Philips nu nog
moeite heeft om zich alles te her
inneren weet hij nog wel dat de
slinger die hij aan het stuur gaf
iets te wild uitviel. „Daardoor
knalde de auto schuin op dc vang
rail en stonden we stil. Door de
klap vloog ik uit de wagen en
kwam op de weg terecht. Die mo
torrijder vertelde me ook nog dat
de auto daarna over mijn been is
gereden maar dat kan ik me niet
meer herinneren."
.,lk stierf van de pijn. maar later
in het ziekenhuis bleek dat de
schade meeviel- Ze hebben niets
kunnen vindenzegt Donald.
„En dat terwijl ik eigenlijk hele
maal niet hard mag lopen. Tien
weken geleden kreeg ik 's nachls
ineens pijn in mijn rechterbeen
en toen ik uit bed stapte zakte ik
in elkaar. Ik was helemaal ver
lamd. Nog steeds weten ze niet
wat de oorzaak is geweest, maar
sindsdien moet ik het rustig aan
doen. Ik merk nu ook wel dat ik
de boel heb geforceerd. Maar ja,
als je zoiets ziel grijp jc in. Dan
handel je gewoon zonder er bij nu
te denken."
Stamkroeg
Het slachtoffer heeft hem woens
dag gebeld. „Ik denk dat hij pas
veel later in dc gaten had wat hem
was overkomen. Want in het zie
kenhuis begreep hij er nog niets
van. Hij wist dat hij bij Delft dc
rijksweg was opgegaan, dat was
alles. Hij hecl't ontzettend veel ge
luk gehad dat zijn voet van de
stond nog in de vijfde versnelling.
Dus moet hij zeker 100,110 gere
den hebben. Was hij gewoon met
die snelheid doorgekacheld."
In zijn stamkroeg in Oversehie is
Donald Philips natuurlijk de
held. Al relativeert hij steeds
weer: „Je doet het en denkt cr:
niet bij na. Maar de reacties wa
ren eigenlijk allemaal positief. En
ook leuk, want één van mijn ma
ten zei nog dat ik altijd nog stunt
man kan worden."
Donald zit op dit moment bij te
komen van alles. Lichamelijk
heeft hij toch nog wel last van het
voorval. „Maar ach, ik heb al zo
veel meegemaakt in mijn leven.
Ik zeg wel eens, volgens mij heb
ik negen levens en zijn daar nu
nog vijf van over. Ik heb al eens
een ernstig motorongeluk gehad,
ben bij de bouw van de Menken-
hal destijds met mijn gereed
schap in de lift gestapt die er hele
maal nog niet was cn smakte ik
dus naar beneden, en zo maak ik
altijd wel wat mee. Mijn broer -
zegt altijd dat als we ergens zijn,
hij altiju naast me gaat staan. Als
er iets naar beneden komt zetten,
weet hij tenminste zeker dat het
op mijn kop terechtkomt..."
