19
College: voorzichtig met bomen
P
Unieke plafondschildering in een Schiedams pand
Catastrofe dreigde
rond mini-duikboot
BELANGRIJKE
VEILING TE
MAASSLUIS
Veilingbedrijf Olympic
STAATSLOTEN
Oogstrelend juweeltje
Kinderen planten bomen
Vrijwilligers gezocht
Startsein voor nieuwbouw
Open huis Hoogkamer
Ledenstop bij fotoclub
Feest in dienstencentrum
B en W ontkennen kaalslag van groen in Vlaardingen
EEN PARTIJ GEREEDSCHAPPEN
EEN PARTIJ
NIEUWE TV'S EN VIDEO'S
EEN PARTU HUISHOUDELIJKE
GEBRUIKSVOORWERPEN
I Rotterdams Dagblad
Woensdag 24 maart 1993
Sinds kort is liet pulserend hart van onze goede staoï verrykt met een
brasserie. Terecht draagt de jongste loot aan Vlaardingshoreea-stam
deze nostalgische naam, want dit oogstrelend juweeltje op.het Veer-
pleih kan met gemak concurreren met de mooiste art nouveau, en art
déeo Parijse brasserieën uit het eind van de vorige en het begin van
deze eeuw.
Neem alleen al het materiaal: verblindend witte kalksteen, een stoe
re antraciet 'Wales' en ruwe Calambriaanse natuursteen. Deze com
binatie zorgt voor een speelse blendage, met de transparante gevel
als trait d'union en als beëindiging - een tikje brutaal, maar daar
door juist verrassend - aan de bovenkant een zakelijke luifel-daklijst
in Méditerranée-blauw.
Subtiel legt dit zwoele blauw een verbinding met het weke azuur
blauw van de bibliotheek. Onafgebroken golft het oog heen en weer
tussen het poëtisch lijnenspel van de bibliotheekgevel en de gewaag
de lijnen van de brasserie. Zelfs onder het genot van een geurig kop
je koffie, geserveerd door de sympathieke waard en waardin van de
brasserie, kost het de vermoeide winkelaar moeite het oog de rust te
gunnen, die het zo zeer verdient.
Indrukwekkend is ook de plaatsing van de brasserie voor de indus
triële lamellengevel en terracina marmeren luifel van Vroom en
Dréesmann. Let eens op de relatie die de brasserie ongemerkt legt
met de belangrijkste zichtlijn: een diagonaal, die begint bij de Fran
senstraat, vervolgens even de parkeerautomaat in het midden van
het plein beroert om daarna op te klimmen naar het juichende Ra
venna mozaïek boven de ingang van V&D.
Het zakelijke element in de brasserie wordt gespiegeld in haar ruim
telijke tegenvoeter: het Liesveldviaduct. Dit onbetwist hoogtepunt
van Nederlandse architectuur trekt een spoor van nerveuze activi
teit door het centrum. Onafgebroken rijden bussen af en aan om on
ze stadsgenoten uit minder bedeelde wijken en voornamelijk Japan
se toeristen van bovenaf een aanblik te gunnen op een van de mo
dernste gemeenten van Nederland.
Hier toont Vlaardingen zijn ware ambitie: het wil niet meer het ver
stofte vissersplaatsje van weleer zijn, maar een stoere metropool die
dorst naar meer en beter. Hier getuigt Vlaardingen van visie en durf.
Hier wordt het no-nonsense denken van de jaren negentig gemateri
aliseerd in steen en glas. Hier revitaliseert onze stad zich tot het
Nieuwe Vlaardingen, dat -bewust van haar kracht - op weg is naar
het magische jaar 2000.
De horeca-boreling is daarvan een waardig representant.
DICK VAN DER LUGT
In het kader van de Nationale Boomfeestdag hebben
leerlingen van de Prins Claussenool en De Woud-
hoek vandaag zon 24 bomen en 1900 struiken ge
plant. Met die activiteit hebben ze een begin ge
maakt met gemeentelijke plantwerkzaamheden aan
de Kerkweg en op het binnenterrein van de Roëll-
straat. Het terrein, gelegen tussen de flats, is onlangs
opnieuw aangelegd. De beplanting ontbrak nog.
Buurthuis Nieuwland is op zoek naar vrijwilligers
die toillen helpen bij de fietscursus die door de Inter
nationale Werkgroep van het buurthuis aan vrouwen
wordt gegeven. De vrouwen leren elke woensdag en
zaterdag van 9.30 tot 11.00 en elke donderdag van
18,30 tot 20,00 uur hoe ze moeten fietsen en krijgen
ook verkeerslessen. Belangstellenden kunnen zich
aanmelden bij Nel Bootsman, 4738671.
Wethouder Ton van der Steen heeft vandaag met het
slaan van de eerste paal het startsein gegeven voor
de bouw van 36 koopwoningen in de Babberspolder.
Die woningen zijn ondergebracht in twee projecten,
'de Boog' en 'de Strip' genaamd. Ze variëren in prijs
van ƒ195.000." tot 271,500.-- en er zijn nog slechts en
kele woningen te koop.
Nivón-boerderij De Hoogkamer houdt zaterdag 27
en zondag 28 maart van 11.00 tot 16.00 uur open huis.
Daarmee participeert de boerderij aan de Van Baer-
lestraat in de landelijke ledenwerf-actie van Natuur-
VTiendenh'iizen en kampeerterreinen. Op beide da
gen kunnen belangstellenden het huis en de omlig
gende kampeerterreinen bezichtigen, deelnemen
aan de korte wandelingen in het aangrenzend na
tuurgebied, de Nivon-winktl bezoeken en de doorlo
pende video-presentatie bijwonen.
Fotoclub Maasland heeft acht maanden na de op
richting al een ledenstop ingesteld. De club telt mo
menteel 50 foto-enthousiasten en de ruimte in het
Trefpunt is te klein om zo'n grote groep te kunnen
bergen. De vereniging zoekt naar een permanent
clubgebouw, zodat ook een doka kan worden inge
richt. Momenteel wordt met het gemeentebestuur
onderhandeld over een nog niet bekend te maken
ruimte.
Hoek van Hólland
Dienstencentrum Hoek van Holland bestaat 25 jaar
en-viert dat deze week met een feestweek waarin de
bezoekers kennis kunnen maken met de activiteiten
die wekelijks worden gehouden. Hoofdzaak is dat 55-
plussers. die de weg naar het dienstencentrum nog
niet hebben gevonden, er eens een kijkje gaan ne
men.
Trakteren wordt door het dienstencentrum op een
bijzondere manier gedaan. Tijdens dejubileumweek
kosten alle consumpties, de alcoholische versnape
ringen uitgezonderd, een gulden.
Schiedam
donderdag 25 maart
Dag voor 50-plussers, Klubhuis Zuid. 51.30-16.30 uur,
Vlaardingen
woensdag 24 maart
Mark van de Veerdonk (cabaret), Stadsgehoorzaal, 20.15 uur.
donderdag 25 maart
Ouderen lezen voor aan kinderen, bibliotheek Waalstraat, 10.00-
11.30 uur.
Lunchconcert Aad Zoutendijk, Grote Kerk. 12.45 uur.
Maassluis
woensdag 24 maart
Voorjaarsvergadering D66. Koningshof. 20.00 uur.
Redactie
Waterweg:
Jan Booister
Ben van
Haren
Peter de
Lange
Sander
Sonnema.'is
Care! van der
Velden
Westhaven
plaats 22
3131BT
Vlaardingen
Postbus4008
3130 KA
Vlaardingen
Telefoon
2340055
Telefax
4349754
Sportredac
tie:
Donald Bax
Telefoon
2340055
Vlaardingen - In Vlaardingen
vindt geen kaalslag van groen
plaats. Dat is de ontkenning
van het college van B en W op
schriftelijke vragen van het
GroenLinks-raadslid Ben van
der Velde. Er wordt, zoals
steeds in de maanden januari
en februari, grootschalig on
derhoud uitgevoerd aan
bomen, bosplantsoenen en
grote heestervakken.
B en W leggen in de beantwoor
ding van de GroenLinks-vragen
uit dat bomen in deze rustperiode
van de natuur op voldoende af
stand worden geplaatst door tus-
senstaande bomen te verwijde-
ren. De bomen kunnen dan tot
volle wasdom komen, aldus het
college, en de lichttoetreding
wordt bevorderd voor de heesters
zodat die goed kunnen groeien.
Daarnaast worden ziektegevoeli-
ge boomsoorten beperkt. Met na
me struiken en bomen die gevoe
lig zijn voor iepziekte en water
merkziekte worden weggehaald.
Verder worden woekeraars, zoals
vlier en bospest, drastisch be
perkt om te voorkomen dat er een
eenzijdig bestand aan bosplant
soenen ontstaat en worden bloei-
heester 'teruggesnoeid' ten be
hoeve van habitus en bloei.
Tot slot wordt de oorspronkelijke
eerste rij beplanting langs paden
verwijderd. Dat gebeurt om de
overlast van sterk overhangende
takken voor fietsers en voetgan
gers te beperken. Na dit werk
wordt de plaats van die beplan
ting 'bezand' en ingezaaid om in
heemse kruidenflora's te stimule
ren.
B en W voeren aan dat dc bevol
king over al deze plannen goed
wordt ingelicht door aankondi
gingen in advertentiebladen. In
antwoord op schriftelijke vragen
van de Socialistische Partij zegt
het college dat die voorlichting in
enkele gevallen ook leidt tot bij
stelling van de plannen. Meestal
betreft dat vermindering van het
aantal te verwijderen bomen. Dat
is recentelijk onder meer gebeurd
in de Merellaan, Nieuwe Kerk
straat, Kwartellaan, Winkelhoeve
en Terschellinghoeve, aldus bur
gemeester en wethouders.
Vlaardingen telt overigens 2.5
miljoen vierkante meter groen.
Bij de dienst Milieu is uitgere
kend dat het zestig dagen kost om
door dat groen te wandelen als al
die meters achter elkaar worden
gelegd.
Uit een persbericht blijkt dat over
ongeveer twee weken bijna vijftig
plekken in Vlaardingen van
nieuw groen zijn voorzien. Dan
zijn er 870 bomen, 41.000 struiken
en 45.000 vaste planten aange
plant. Niet wordt gemeld wat is
weggehaald.
Dat planten is onder meer ge
beurd in de omgeving van de Ma-
rathonvveg. Bij het Holy-Zieken-
huis komen nog sierkersen en
sierappels zodat daar „een fleuri
ge bloesemtuin" verrijst. De tuin
met rozen aldaar werd door riole
ringswerk het slachtoffer. Bij de
Torenvalklaan komen 875 haag
beuken die samen een doolhof
gaan vormen.
Door Nathalie Lans
Schiedam - Het gebeurt niet
vaak, maar het komt voor dat
mensen tegen eeuwenoude mees
terwerken aanlopen. Het bij toe
val ontdekken van een waardevol
kunstwerk overkwam enkele ja
ren geleden ook de Schiedammer
Jan van Stigt Thans. Hij kocht
een kleed bij 'de ouwe Sjoer' in de
Lange Nieuwstraat zonder te we
ten wat het nou eigenlijk was.
„Het was een opgerold stuk lin
nen dat misschien al zestig jaar
bij de handelaar op zolder lag. Het
was in zeer slechte staat. Ik wist
niet wat het was en kon nauwe
lijks zien wat voor voorstelling er
op het doek was afgebeeld. Ik
kocht de rol, samen met mijn zwa
ger, op de gok,'' vertelt Van Stigt
Thans over zijn vondst.
Eenmaal thuis rolde hij het doek
dat een afmeting van ruim vijf bij
drie meter heeft, uit. Het was
moeilijk te zien, maar de koper
begon figuren te ontcijferen op
het gehavende doek. Bovendien
ontdekte hij op de achterkant van
het doek de naam A. Elliger. De
naam zei hem niets, maar maakte
Van Stigt Thans nieuwsgierig. Hij
wilde weten wie Elliger was en
wat het doek voorstelde.
„Niemand kent 'm. Ik ben inboe
ken gaan zoeken, maar het was
moeilijk om iets over de schilder
te vinden. Ik heb gemerkt dat er
weinig interesse bestaat voor de
18e eeuw. Over de 17e en 19e
eeuw is veel meer bekend. Maar
uiteindelijk vond ik de naam Elli
ger in een boek. Ik had een aan
knopingspunt en kon weer ver
der."
Zo kwam Jan van Stigt Thans er
■langzamerhand achter dat hij te
maken had met een bijzonder
werk. Het doek dat hij op de kop
tikte bleek een plafondschilde
ring te zijn. „In de 18e eeuw leef
den de erfgenamen van rijke
kooplieden uit de Gouden Eeuw.
Die mensen lieten panden neer
zetten en eigenlijk was het enige
dat zij deden gasten ontvangen.
De visite werd ontvangen in de
'saef. De sael was een pronkka
mer en het belangrijkste onder-
Jan van Stigt
Thans bij de
reerde pla
fondschilde-
rmg van A. El
liger. Foto Roet
Dijkstra
deel van het huis. In zo'n sael wa
ren de wanden beschilderd, was
een schildering boven de deur en
boven de schoorsteen aange
bracht en was het plafond ver
sierd met een op een groot raam
gespannen beschilderd doek en
witjes. Witjes zijn genoemd naar
de decoratieschilder Jacob de Wit.
Het lijkt net alsof het gebeeld
houwd is, maar het zijn schilde
ringen met veel perspectief. Die
witjes, ook grauwtjes of grisailles
genoemd, zijn vaak engeltjes,"
legt de bezitter van het ontdekte
doek uit.
Bloemenschilder
Door speurwerk kwam Van Stigt
Thans steeds meer te weten over
de 18e eeuwse schilder. Antonie
Elliger leefde van 1701 tot en met
1781 en was een tijdgenoot en
concurrent van Jacob de Wit. Hij
was de kleinzoon van een bloe
menschilder en zoon en leerling
van Otmar Elliger, een van De
Lairesses leerlingen.
Antonie Elliger had verschillende
verbindingslijnen met De Lai
resse. De Lairesse (1640-1711)
heeft als schilder, etser en theore
ticus grote invloed uitgeoefend
op de beeldende kunst in Amster
dam in het begin van de 18e eeuw.
Elliger was een van de latere
schilders die via zijn vader en via
boeker, die De Lairesse schreef,
kennis nam van zijn ideeën.
In zijn tijd was Elliger een veel ge
vraagd schilder. Van Ellïgers wer
ken is echter weinig overgeble
ven. Verspreid over het land zijn
er. met het exemplaar in
Schiedam meegeteld, zeven wer
ken van de 18e eeuwse schilder te
vinden. Het Schielandshuis in
Rotterdam bezit er twee en de La
kenhal in Leiden één. de andere
Op zaterdag 27 maart a.s. zal door veiling
bedrijf Olympic, t.o.v. de weledelgestrenge
heer C. P. M. Kntippe, gerechtsdeurwaar
der te Den Haag bij opbod worden geveild:
w.o. diverse handgereedschappen en elek
trische, w.o. boormachines, lastrafo's. tafel-
boormachines, lintzagen, slijpmachines,
Co2-lasapparaten, compressoren, diverse
luchtgcreedschappen en brandkasten.
een partij stereo-apparatuur, w.o. prachtige
stereocombinaties met CD, losse CD-spe-
lers, boxen, radio's, autoradio's en wereld-
ontvangers.
w.o. stofzuigers, magnetrons, koffie-appara-
ten, stoomijzers, pannensets, tafelbestek
ken, diverse siervoorwerpen, verlichting,
dekbedden, een partij speelgoed, een partij
eiken kleinmeubelen en wat verder ter tafel
wordt gebracht.
Alle artikelen worden per stuk geveild en
met volledige fabrieksgarantie.
De veiling wordt gehouden in Ontmoetings
centrum Koningshof, Uiverlaan 20, te
Maassluis.
Kijkuur: 12.30 uur.
Aanvang veiling: 13.30 uur.
Vianen, tel./faxnr. 03473-72783.
VERKOOPADRESSEN
Hoek van Holland P. Vervenne
Prins Hendrikstraat 265, Tel. 01747-82516
Maassluis Jan Booster Lederwaren
Koningshoek 923-14. Tei, 01899-13243
Schiedam De Blocktrent
Groeneiaan 99a. Tel. 010-4730525
Schiedam Tabakshop De Bot
Hof. v. Spaiand 6. Tel. 010-4714083
Schiedam Sigarenmagazijn Het Hoekje
Boerhaavelaan 80. Tel. 010-4265513
Schiedam Tabakspeciaalzaak Ton Jaarsma
Borodinlaan 58. Tel. 010-4703768
Schiedam Tabakshop Jacqueline
St. Liduinastraat 55. Tel. 010-4267613
Schiedam B. P. H. Janse
Broersvest 8a. Tel. 010-4268804
Schiedam Tabakspeciaalzaak Nico Smitshoek
P J. Troelstralaan 31. Tel. 010-4703037
Vlaardingen Tabakswinkel „Op de Hoek"
Diepenbrockstraat 133. Tel. 010-4344892
Vlaardingen Tabakspeciaalzaak Nico Smitshoek
De Loper 82. Tel. 010-4742997
GEEN MOOIER LOT
DAN 'N STAATSLOT
schilderingen zijn in het bezit van
particulieren. Jan van Stigt
Thans heeft wel verklaringen
voor het feit dat er niet veel meer
over is van de plafondschilderin
gen uit de 18e eeuwse pronkka
mers. „Het was een tijdje mode
om plafondschilderingen te laten
maken. Na een jaar of vijftig, zes
tig was dat over. Met de plafond
schilderingen konden dan drie
dingen worden gedaan. Het werd
weggegooid: het linnen werd van
het plafond gehaald en opgerold
of cr werd over de beschildering
heen gekalkt. Het is mogelijk om
de kalklaag van een doek af te ha
len, maar dat is heel veel en se
cuur werk. Het is makkelijker
wanneer het doek opgerold ont
dekt wordt."
Specialistenwerk
Aan het gevonden doek moest
nog heel wat arbeid worden ver
richt voordat de allegorische af
beeldingen weer zichtbaar wer
den. Het meesterwerk werd aan
restaurateur Vercouteren toever
trouwd en is na maanden specia
listenwerk hersteld. Het doek
siert nu het plafond van een pand
aan de Lange Nieuwstraat. In het
pand, nummer 101, is sinds kort
het assurantiekantoor van Van
Stigt Thans gevestigd. Evenals de
plafondschildering kent dat pand
een lange geschiedenis. Van Stigt
Thans zocht ook uit wat voor ver
haal er aan het statige pand vast
zit. „Ik ben erachter gekomen dat
burgemeester Knappert en ene
Roelants - misschien die van de
Lange Haven? - in 1853 grond
aan distillateur Loopuyt hebben
verkocht. Loopuyt liet een pand
op de grond bouwen en verkocht
het in 1914 aan de Rotterdam
Bank. Tot een paar jaar geleden
heeft het pand altijd als bank ge
functioneerd want toen de Rotter
dam Bank eruit ging, kwam Sla
venburg erin. De kelder heeft nog
een grote kluis en couponkamer
tjes. In die kamertjes knipten de
mensen de rente- of dividendbe
wijzen van aandelen en obliga
ties." Hoewel aan de Lange
Nieuwstraat 101 een bedrijf is ge
vestigd, kunnen geïnteresseer
den de plafondschildering van
Antonie Elliger tjjdens kantoor
uren bezichtigen. Voor zover be
kend is het pand het eerste in de
geschiedenis van Schiedam dat'
een dergelijke plafondschilde
ring heeft.
Hoek van Holland - Bij werkzaam
heden aan de Noorderpier is
Hoek van Holland in het nabije
verleden ontsnapt aan een explo
sie met mogelijk rampzalige ge
volgen. De Biber, de éénpersoons
duikboot van Duitse makelij uit
de Tweede Wereldoorlog, die bij
na driejaar geleden bij de Hoekse
pier werd gevonden, heeft op een
plek gelegen waar in de loop der
tijd flink is geheid.
Jan Wouters, voorzitter en rond
leider van het kustverdedigings
museum m Hoek van holland,
waar de zes meter lange mini-
duikboot gereed wordt gemaakt
voor tentoonstelling, legt uit wel
ke gevaren er dreigden. „Die Bi
ber had honderden kilo's spring
stof aan boord. Het spul zat in een
torpedo en een mijn, die beide
volledig intact waren. Gebleken is
dat er op korte afstand, zeg maar
binnen handbereik, van de duik
boot is geheid. Was dat onver
hoopt misgegaan, dan was de pier
goed beschadigd, nog afgezien
van de gevolgen voor het perso
neel dat de heimachine bedien
de." Wouters, bijgevallen door
mede-rondleider Admiraal, acht
het allerminst uitgesloten dat er
mensenlevens mee gemoeid zou
den zijn geweest, hoewel hij de
kanttekening maakt dat explode
rende projectielen onder water
een geringer effect sorteren dan
erboven. Een marine-zegsman
bevestigde, kort na de vondst van
de Biber, onbeschroomd de alles
vernietigende kracht van mijn
plus torpedo bij gelijktijdige deto
natie: een dodelijke werking bin
nen 600 meter én scherfwerking
binnen 1200 meter.
Overigens werd de duikbootmijn,
gevuld met ruim 400 kilo spring
stof, destijds vrijwel onmiddellijk
op zee tot ontploffing gebracht;
dc torpedo, met 200 kilo spring
stof. werd later in Den Helder ont
daan van zijn gevaarlijke lading.
Draaikolk
De mini-onderzeeër {van het be
treffende type zijn erin totaal 350
gemaakt) was één van de geheime
Duitse wapens die. met heel wei-
nig succes, aan het einde van de
Tweede Wereldoorlog werden in
gezet tegen geallieerde konvooi
en naur -Antwerpen. Het vaartuig
- met een actieradius van 130 zee-
mijlen- had de Poortershaven
tussen Maassluis en Hoek van
Holland als thuisbasis. Het lag
half onder de Noorderpier toen
het in mei 1990 door marinedui
kers werd gevonden en was - ach
teraf bezien -vermoedelijk in een
draaikolk in moeilijkheden geko
men en daarna tussen rotsblok
ken van de pier bekneld geraakt.
De bestuurder, de enige inzitten
de van een dergelijk vaartuig dat
merendeels boven water voer,
stond bloot aan grote risico's. Hij
ondernam in wezen een zelf
moordactie. Er was maar weinig
zuurstof beschikbaar voor onder
wateroperaties en na het afvuren
van een torpedo verloor de mini
U-boot zijn stabiliteit en werd
praktisch onbestuurbaar. Wie in
een dergelijk vaartuig stapte, te-
kende praktisch gesproken zijn
doodvonnis.
Bloedlink
Admiraal: ..Het verhaal zoals het
ons nu bekend is, wil dat die
scheepjes bestuurd werden door
militairen die wat op hun kerf
stok hadden. Ze konden hun straf
ontlopen door met die duikboot-
jes de Engelse en Amerikaanse
schepen op te zoeken en aan te
vallen. Bloedlink werk; ik denk
niet dat er veel waren die zo'n
avontuur overleefden. Een merk
waardig detail is dat er alleen op
de thuisbasis bij Maassluis appa
ratuur aanwezig was om weer le
vend uit die bootjes te kunnen
stappen."
De Hoekse Biber die nagenoeg
compleet is teruggevonden -al
leen de aluminium duikbootkap
en de periscoop ontbreken: het li
chaam van de bestuurder was on
vindbaar - wordt op dit moment
schoongemaakt en gerepareerd
en zou vanaf 30 april m het mu
seum te zien zijn. Omdat het her
stelwerk. merendeels uitgevoerd
door vrijwilligers, langer duurt
dan verwacht is de datum van be
zichtiging verschoven naar de
eerste week van juli.
