6
Buitenland
I
L
'Herverzekering
WAO-gat funest'
F.
Sterke expansie van Hoek Loos
Contactclub helpt 'jongeren' op weg
Los Angeles opgelucht na 'King-uitspraak' «Nu kan heel Amerika helen'
a
PGGM vezekert
WAO zorgsector
Rente Frankrijk
iets omlaag
GAK bang voor kostenexploisie
Shell voorzichtig
in Rusland
'Groeikansen
Derde Wereld'
•V
Maandag 19 apnl 1993
Rotterdams Dagblad
Utrecht - De kans is groot dat
bonden en werkgevers in de zorg
en welzijnssector de komende
week een akkoord bereiken over
de reparatie van het WAO-gat
voor de 550.000 werknemers. Vast
staat dat de verzekering via het
eigen PGGM-pensioenfonds
wordt geregeld, Nog niet duide
lijk is hoe die verzekering er komt
uit te zien en wie de premie gaat
betalen. Het overleg stond onder
druk, omdat werkgevers prikkels
willen invoeren die het ziektever
zuim in de sector moeten terug
dringen (bij voorbeeld inleveren
ATV-dagen bij ziekte). Die kwes
tie is uitgesteld tot volgend jaar,
omdat dan pas opnieuw wordt on
derhandeld over de CAO. De bon
den hebben toegezegd dat 'prik
kels' dan in overweging zullen
worden genomen.
Parijs - De Franse centrale bank
heeft de belangrijkste rente, het
interventietarief, vanmorgen ver
laagd van 9,10 tot 8,75 procent.
Het interventietarief wordt aan
gehouden als bodem voor de ta
rieven in de geldmarkt. De rente
op leningen die vijf tot tien dagen
lopen is verlaagd van tien tot 9,25
procent. De rente kon worden
verlaagd, nu de Franse frank on
der de nieuwe regering in rusti
ger vaarwater terecht is gekomen.
Amsterdam - Als bedrijven en werknemers het niet in hun por
temonnee voelen dat het ziekteverzuim uit de hand loopt, zul
len de uitkeringen bij ziekte en arbeidsongeschiktheid in de
toekomst drastisch omlaag moeten. Het pakt voor ons land fu
nest uit als het WAO-gat weerwordt gedicht en ook het financië
le risico bij ziekte wordt afgedekt met verzekeringen.
Met deze waarschuwing komt de
afdeling statistiek en onderzoek
van de sociale verzekeringen van
het Gemeenschappelijk Admini
stratie Kantoor (GAK) in een in
tern rapport van januari 1993. Vol
gens de onderzoekers van het
GAK past de manier waarop met
name de vakbeweging de ingre
pen in de WAO en de Ziektewet
probeert ongedaan te maken in
het somberste economische sce
nario voor de lange termijn van
het Centraal Planbureau (CPB).
Daardoor zou rond het jaar 2005
een drastische verlaging van de
uitkeringen onvermijdelijk zijn.
In het vorig jaar uitgebrachte
CPB-rapport 'Nederland in drie
voud' werd het sombere scenario
(Global Shift) gekenmerkt door
een gebrek aan vernieuwing en
dynamiek in Europa, waar de Ne
derlandse economie zeer gevoelig
voor is. In dat sombere beeld past
de neiging van werkgevers om
zich via verzekeringen te onttrek
ken aan de verplichting het loon
van zieke werknemers in de eer
ste drie of zes ziekteweken te be
talen. Ook strookt het met de po
gingen van vakbonden om aller
lei verslechteringen in Ziektewet
en WAO ongedaan te maken. Het
gevolg daarvan zal zijn dat het
verzuim niet wordt gehalveerd.
Volgens het sombere CPB-scena-
rio moet de ziektewetuitkering
over ruim tien jaar terug naar 60
procent van het loon, net als de
werkloosheidsuitkering. De
WAO-uitkering blijft één jaar op
70 procent steken, en wordt dan
verlaagd tot de helft van het mini
mumloon met eventueel een toe
slag tot 70 procent.
Het GAK-bestuur is door zijn
hoofddirectie niet op de hoogte
gebracht van het onderzoek.
Voorzitter H. Peperkamp (be
stuurslid namens de Industrie
bond FNV) is daar zeer wrevelig
over. „Het GAK dient zich van po
litieke uitspraken te onthouden.
Dit is niet acceptabel."
Schiedam - Hoek Loos (techni
sche gassen en disposables/dien-
sten voor de gezondheidszorg)
verwacht na de sterke expansie
van 1992 dit jaar weer een duide-
lij ke omzetstij ging. De nettowinst
I zal iets hoger uitkomen, aldus de
raad van bestuur in het vanmor-
gen gepresenteerde jaarverslag,
i Vooral in Amerika zullen de re-
sultaten verbeteren. Wat Neder-
j tand betreft is het volgens het be-
i stuur moeilijk te voorspellen wel-
ke gevolgen de verslechterde eco-
nomie zal hebben op het bedrijf,
i Het boekjaar 1992 was in ieder ge
val zeer succesvol. De omzet steeg
met 13,5 procent naar 404,8 mil-
joen en de nettowinst met met 15
j procent naar ƒ37,5 miljoen. De
activiteiten werden fors uitge-
breid. Van de Duitse aandeelhou
der Linde werden alle gassenaeti-
viteiten in Nederland overgeno
men. Die transactie werd betaald
in aandelen Hoek Loos, waardoor
de Duitse groep een meerder
heidsbelang (58 procent) in het
Schiedamse bedrijf kreeg.
Een nieuwe activiteit in de ge
zondheidszorg is het bedrijf Peri
natal Services Nederland, dat sa
men met de Amerikaanse onder
neming Heaithydyne is opge
richt. De onderneming richt zich
op bewakingssystemen van vrou
wen die in verwachting zijn. Zo is
ereen project aan de gang voor de
bewaking van zwangerschappen
met een verhoogd risico bij vrou
wen die daarvoor gewoon thuis
kunnen blijven. De apparatuur
bij de patient thuis zendt via een
telefoonlijn op gezette tijden ge
gevens naar de centrale meldpost
in Nieuwegein, waarna exact in
zicht bestaat in de conditie van de
aanstaande moeder en haar kind.
Onder meer door al deze acquisi
ties heeft Hoek Loos vorig jaar
ƒ291,4 miljoen geïnvesteerd en is
het personeelsbestand gegroeid
van 1265 tot 1507 medewerkers.
Het bedrijf zegt in het jaarverslag
op het overnamepad verder door
te zullen gaan.
De twee in voorgaande jaren ge-
acquireerde bedrijven op het ge
bied van wegwerpartikelen, Me-
comfa in Wassenaar en De Eco
noom in Oud-Beijerland, zyn sa
mengevoegd onder de naam
Medeco. Eind vorig jaar is in Oud-
Beijerland begonnen met de
bouw van een nieuw kantoor en
logistiek centrum.
Door Hans Roodenburg
Rotterdam - Ons kent ons. Het
tijdperk van de afstandelijkheid
in de zakenwereld is voorbij. De
jonge managers gaan elkaar weer
opzoeken en een kringetje
vormen. Relaties en contacten,
dat wordt het.
Een aantal jonge zakenlieden uit
diverse bedrijven heeft het initia
tief genomen voor de oprichting
van de 'Jongeren Commerciële
Club' in Rotterdam. 'Jong' bete
kent in dit geval tot 36 jaar. Tot
die leeftijd staat de club open
voor jongeren die een HBO- of
academische studie hebben afge
rond en werkzaam zijn in het be
drijfsleven of aanverwante instel
lingen.
Het is wel de bedoeling dat de le
den 'zakelijke contacten' onder
houden. „We zijn bijvoorbeeld
niet bedoeld voor een tandarts,
want die is consumentgericht. Je
moet een functie hebben waarin
je op de zakelijke markt opereert.
Vertegenwoordigers, commercië
le mensen, managers en andeien
die zakelijke contacten onder
houden," vertelt voorzitter Peter
van Wingerden, werkzaam als
district-manager West-Nederland
van het elektrotechnisch bedrijf
Sunvic in Breda.
De 'Jongeren Commerciële Club'
onderscheidt zich volgens hem in
alles van bijvoorbeeld de Junior-
kamer, die een organisatie is voor
jongeren van alle rangen en stan
den uit het bedrijfsleven. „In on
ze club gaat het uitsluitend om le
den die een studie hebben afge
rond. Het is belangrijk dat jonge
ren werkend bij verschillende be
drijven contacten met elkaar leg
gen. Als je begint met werken,
weetje de weg niet en is het goed
informatie uit te wisselen. De be
langrijkste doelstelling is de net
werkfunctie: elkaar kennen. Dat
is goed voor je verdere ontwikke
ling. We gaan ook een smoelen
boek uitgeven: een ledenlijst met
foto's en gegevens waar men
werkt en woont."
Volgens Van Wingerden heeft de
club inmiddels al zeventien leden
uit verschillende branches en be
drijven. Hij schat dat 75 tot 100 le
den haalbaar is. Tot nu zijn er
twee vrouwen lid. „We zouden
graag meer vrouwen willen heb
ben. Het moet een gemêleerd ge
zelschap worden. Het zou bet
mooiste zijn als de helft van de le
den uit vrouwen bestaat."
Peter van
Wingerden:
We gaan ook
een smoelen
boek maken.
po'o Cees Kuiper/
Rotterdams
Dagblad
Eén keer per maand is er een bij
eenkomst, als het kan wisselend
bij een bedrijf van de leden. „We
komen bij elkaar in onze eigen
vrije tijd, in de avonduren." De
contributie bedraagt ƒ150 per
jaar, maar bij aanmelding moet
nog een eenmalige introductiebij-
drage van ƒ50 worden betaald.
Van Wingerden neemt aan dat de
ze kosten voor de meesten decla
rabel zullen zijn bij de werkgever,
want deze heeft er volgens hem
baat bij dat zijn jonge werknemer
zich breed onenteert.
Peter van Wingerden is een van
de initiatiefnemers voor de op
richting van de club geweest. Hij
had daarmee al enige ervaring op
gedaan in Groningen; in zijn vori
ge baan, waar hij ook een dergelij
ke club had opgericht. Die werd
daar een groot succes. „Door ver
andering van mijn werk ben ik
verhuisd naar Rotterdam en ben
toen hier begonnen er ook eén op
te zetten."
Het bedrijfsleven, de Kamer van
Koophandel en de Stichting Eu-
ropoort Botlek Belangen hebben
volgens hem positief op het initia
tief gereageerd. Van Wingerden:
„Als onderneming moet je voort
durend investeren in vernieu
wing en in verjonging van je orga
nisatie. Dat gaat hand in hand.
Het is voor ie bedrijf ook goed dat
je meer concacten opdoet en erva
ringen uitwisselt."
Voor meer informatie over de
Jongeren Commerciële Club re
gio Rotterdam kan men zich wen
den tot P van Wingerden, tel. 010-
447 12 98.
Den Haag - Het olie- en chemie
concern Konmkhjke/Shell blijft
dc landen m Oosteuropa heel om
zichtig benaderen Het is met
verantwoord er aanzienlijke in
vesteringen te doen als daar met
een redelijke verwachting van
voldoende rendement tegenover
staat." Dat schrijft president-di
recteur C A J Her&troter m het
verslag over 1992 dat dit weekein
de werd gepubliceerd.
..Ondanks de nodige inspanning
onzerzijds hebben pogingen om
in Rusland grote projecten voor
opsporing en winning van olie en
gas tot ontwikkeling te brengen
nog niet m overeenkomsten gere
sulteerd," aldus Herstroter. De
overgang van een communisti
sche naar een markteconomie
vraagt tijd. erkent de topman,
maar ..in sommige landen wordt
dat proces gehinderd door gebrek
aan bestuurlijke deskundigheid
en onzekerheid over de vraag
waar de politieke macht berust."
Nieuwe vertegenwoordigingen
z;i geopend in de repuoliekcn
Oekraïne en Kazachstan en zijn
m voüibereiding voor Azerbaidz-
jan cn de Baltische staten.
In dc overige Oosteuroepse lan
den gaat de opmars van Shell iets
sneller. Zo werd het aantal benzi
nestations m Hongarije (77 c/c
Shell) uitgebreid tot 75 stuks
Washington - Landen mdcDerde
Wereld kunnen in de jaren '90 re
kenen op een gemiddelde jaar
lijkse groei van 4,7 procent tegen
2.7 procent in de jaren '80. Dat
blijkt uit een gisteren vrijgegeven
onderzoek van de Wereldbank.
Voorwaarden zijn wel dat de con
junctuur in de geïndustrialiseer
de naties overeind blijft en de
Gatt-onderhandelingen in het ka
der van de vrije wereldhandel (de
Uruguay-ronde) succesvol wor
den afgerond.
De bank doet een beroep op rijke
westerse landen hun hulp vooral
te concentreren op de armste ont
wikkelingslanden. Zij moeten
daarbij minder voorwaarden stel
len Vooral de door veel landen
aan financiële hulp verbonden eis
dat geld moeten worden besteed
in het land waar het vandaan
komt, is de Wereldbank een
doorn in het oog.
Door Mare de Koninck
Los Angeles - Los Angeles, Amerika's grootste
stedelijke agglomeratie, is dit weekeinde rus
tig gebleven na de bekendmaking van het
jury-oordeel in de emotionele Rodney King-
rechtzaak. De jury bevond twee van de vier te
rechtstaande blanke politie-agenten schuldig
aan het gebruik van buitensporig geweid te
gen de zwarte automobilist King. Die uit
spraak, gedaan in de vroege en koele zaterdag
ochtend, bracht enorme opluchting teweeg in
Los Angeles. Veel stedelingen hadden een her
haling gevreesd van de grootscheepse geweld-
dadigheden van een jaar geleden, toen na een
eerste 'King-proces' alle vier de verdachte
agenten vrijuit gingen.
Zwarte, blanke, Latijns-Ameri
kaanse en Aziatische leiders in
LA spraken, nadat heel Amerika
met ingehouden adem naar de be
slissing van de jury had geluis
terd, grote voldoening uit over de
uitspraak. Ook talrijke van de bij
na 10 miljoen inwoners van Los
Angeles gaven op straat uiting
aan hun vreugde. In veel zwarte
kerken, waar gelovigen zaterdag
morgen al voor zonsopgang bij
een waren gekomen om gezamen
lijk het jurybesluit te vernemen,
werd met gejuich gereageerd op
het 'schuldig' aan het adres van
de agenten Stacey Koon en Lau
rence Powell.
Een politiemacht van 8000 man
was gemobiliseerd om eventuele
onrust in de stad het hoofd te bie
den, maar hoefde niet in actie te
komen. Heel wat waarnemers
hadden voorzien dat het ditmaal
m de King-zaak tot schuldigver
klaringen zou komen en dat de
stad rustig zou blijven. Maar
enorme anticiperende aandacht
van de media voor sociaal explo
siegevaar, had de algehele span
ning in LA sterk verhoogd.
De nu schuldig verklaarde poli
tiemannen hadden, inmiddels
twee jaar geleden, samen met
twee collega's Rodney King lang
durig met hun gummiknuppels
geslagen terwijl de arrestant al
machteloos op de grond lag. King
had zich tevoren verzet legen ar
restatie wegens een snelheids
overtreding. Het incident Kreeg
internationale aandicht dankzij
het feit dat het door een buurtbe
woner op video was opgenomen.
Het oneindig vaak op de tv her
haalde tafereel is symbolisch ge-
i worden voor alle raciale frustra-
Tijdens een
kerkdienst in
de First AME
Church in
Los Angeles
werd giste
ren de uit
komst van
het Rodney
Kingproces
in gebed ge
vierd.
Foto Lee Celano/
Rodney King
vorige week
inhetDodger-
stadion in Los
Angeles.
Foto AP
ties in de Amerikaanse samenle
ving.
Vorig jaar kv;&. n IA 51 men
sen om het leven ui werden dui
zenden winkels geplunderd en m
brand gestoken, nadat een jury
van twaalf blanken de vier agen
ten onschuldig bevond. Zwarte en
latino-bewoners in de arme wijk
South Central reageerden hun
woede onder meer af op naburige
Koreaanse winkeliers, die zich
veelal met vuurwapens verdedig
den. Ook in andere Amerikaanse
steden braken toon rellen uit.
Maar afgelopen zaterdag over
woog ook in de zwarte ghetto's
van LA de conclusie er nu einde
lijk recht was gesproken, ook al
hadden velen gewild dat ook de
twee andere politiemannen ver
oordeeld waren. Die twee agenten
gingen echter vrijuit, omdat de
eerste nauwelijks had geslagen
en de tweede nog een leerling-
agent was. De jury in dit tweede
proces bestond uit negen blan
ken, twee zwarten en een latino.
De twaalf hadden, na 45 uren van
beraadslaging, de vereiste unani
miteit bereikt.
President Bill Clinton had zater
dag niets dan lof voor de beslis-
sing van de jury. Hij zei dat 'de ge
rechtigheid heeft gezegevierd' en
dat Amerika nu met een nieuwe
vastberadenheid om elk racisme
uit te bannen aan haar moreel en
economisch herstel kan begin
nen. „De Serven in Bosnië heb
ben besloten dat ze met kunnen
leven tenzij alleen, zonder men
sen die anders zijn. "Wij in Ameri
ka hebben besloten dat het ieders
plicht is onze verschillen te res
pecteren en dat het een vreugde
is om samen met anderen te le
ven"
Overigens is de 'King-zaak' nog
lang niet voorbij. De schuldig be
vonden agenten blijven voorlopig
op vrije voeten en moeten door de
rechter nog een straf krijgen op
gelegd. Dat zal pas in augustus
gebeuren. Op hun vergrijp staat
maximaal tien jaar gevangenis
straf, maar de algehele verwach
ting is dat ze slechts een fractie
daarvan zullen krijgen. De straf
maat zou opnieuw tot raciale
spanningen kunnen leiden.
Ook kunnen de veroordeelde po
litiemannen in hoger beroep
gaan, waardoor een compleet der
de proces noodzakelijk wordt.
Hun advocaten klaagden gisteren
bitter dat de jury wel beïnvloed
moet zijn geweest door de drei
ging dat een 'onschuldig' tot her
nieuwde rellen zou leiden
Voorts zullen in juli drie zwarte
jongens terecht moeten staan die
tijdens de 'King-rellen' van vorig
jaar een blanke truckchauffeur
hebben aangevallen en ernstig
verwond. Die drie worden wèl in
voorlopige hechtenis gehouden,
hetgeen in de ogen van veel
zwarte Amerikanen discrimine
rend is.
Door Mare de
Koninck
Los Angeles -
Op het ogen
blik dat Ran
dall Brown in
de First Baptist
Church in
South Central
een gat in de
lucht springt,
staat vast dat
het vandaag in
Los Angeles
vrede zal zijn
en geen burger
oorlog. Het is
enkele minu
ten over zeven
in de vroege za
terdagochtend
in het hart van
LA. In deze
zwarte kerk,
evenals in alle
andere zwarte
kerken in de
kolossale stad,
zijn honderden
burgers al een
uur büeen ge
weest om harts
tochtelijk te
bidden voor
vrede en ge
rechtigheid.
Dan komt het
moment van de
uitspraak.
In zinderende
spannmg luis
teren de kerkgangers naar de ra
diostem vanuit het gerechtsge
bouw van Los Angeles. 'Wij, de
jury, achten verdachte Stacey
Koon...' Ieders adem stokt, ogen
knijpen zich toe, oren lijken zich
letterlijk te spitsen, '...schuldig'.
Het klinkt als een startschot
voor een feest. 'Yeah!', 'Amen!',
'All right!'. 'God zij dank!' Ieder
valt in ieders armen. Er wordt
gehuild en gelachen tegelijk.
Vuisten gaan triomfantelijk de
lucht m. Randall blijft maar
springen tot anderen hem tot be
daren moeten brengen, opdat de
rest van het oordeel kan worden
beluisterd.
Vreugde
Als ook politieman Lauwrence
Powell schuldig blijkt, herhaalt
zich de vreugde-uitbarsting. Dat
daarna de twee andere agenten
door de jury onschuldig blijken
te zijn bevonden, kan de blijd
schap en de opluchting in de
kerk met meer tenietdoen. Er is
eindelijk recht gedaan, althans
voldoende recht gedaan om het
gevoel te hebben dat Amerika
weer een huis is geworden waar
in al haar bewoners zich thuis
mogen voelen. Zwart, bruin en
geel net zogoed als blank.
„Je hebt geen idee man. hoe pijn
onrechtvaardigheid doet," zegt
een stralende Randall. „En hoe
goed deze uitspiaak voelt. Ik
voel de woede uit me wegglijden
die mij twee jaar lang bezeten
heeft. Nu kan ik helen. Nu kan
Los Angeles en kan heet Ameri
ka helen!"
Nieuwe toekomst
Inderdaad lijken heel LA en heel
Amerika in deze gelukkige och
tenduren met alleen aan een
nieuwe dag, maar aan een nieu
we toekomst te willen beginnen.
De 'blanke' stokslagen die de
vier politie-agenten in LA twee
jaar geleden zo langdurig en.
meedogenloos heten neerdalen
op de zwarte Rodney King, wa
ren symbolisch geworden voor
zowat alles wat mis is aan Ameri
ka: voor racisme, voor geweld,
voor armoede, voor de verloede
ring van de steden. En de oorlog
die een jaar geleden in Los Ange
les uitbrak toen de geünifor
meerde daders van de 'video-
beating' in hun eerste proces on
schuldig werden bevonden door
een compleet blanke jury, was
eigenlijk tot afgelopen weekein
de in de vorm van een gespan
nen wapenstilstand nog altijd
gaande.
Hoop
Nu, in de glans van de morgen
waarin justice was done', gloeit
ieders hoop op een Amerika zo
als Amerika was bedoeld. Van
president Clinton tot de zwarte
leider Jesse Jackson, van bende
leden in de straatarme ghetto's
van LA tot de filmvedetten van
het naburige Hollywood, van la
tino priesters tot Koreaanse win
keliers, iedereen die gisteren
nog een nieuwe explosie van do
delijk geweld duchtte, spreekt
nu over de kracht van het Ameri
kaanse justitiële systeem en
over 'the greatest city in the
world. Los Angeles'.
Het is soms verbluffend, zo wel
bespraakt ais ook de armste An-
gelino's van de vorig jaar goed
deels verwoeste wijk South Cen
tral hun gedachten kunnen ver
woorden. „Zodra je het gevoel
hebt dat er nog eerlijkheid zit in
het systeem, ziet de stad en ziet
het leven er anders uit, man,"
zegt een kaalhoofdig lid van de
'Bloods'-gang, die zich Mister Q
noemt. „Gisteren was LA een
stad van raciale tegenstellingen.
Nu hebben we een stad met een
unieke rijkdom van etnische
verscheidenheid, begryp je? Ik
betwijfel nog steeds of het ooit
beter wordt hier, maar er is de
potentie."
Energie en geld
Ja, de mogelijkheid lijkt er deze
ochtend te zijn. Maar wat zal er
nog een energie en een geld in
moeten worden gestoken om
Los Angeles en die honderden
andere Amerikaanse steden
waarvan de centra en de daar
achtergebleven burgers zo lang
durig en hardnekkig zijn ver
waarloosd, tot leefbare eenhe
den van menselijk verkeer te
maken. Onafzienbaar zijn in LA
de wijken waarin het verval ho
peloos lijkt en 's nachts het ge
weervuur van de rivaliserende
bendes en drugshandelaren de
muziek vormt waarop de kinde
ren inslapen.
Bijna absoluut zijn in het onme
telijke netwerk van denderende
freeways de geografische
scheidslijnen tussen de zwarte
en de latino buurtschappen en
het bedrijvige Koreatown waar
de verwoestingen van vorig jaar
al goeddeels zijn weggewerkt.
En onmetelijk is op korte af
stand de blanke rijkdom van
Hollywood en Beverly Hills.
Aandoenlijk
Kan het optimisme standhouden
in de vervaarlijke werkelijkheid
van urbaan Amerika? De hoop
en de voornemens, van de Ran
dalls en de Mister Q's zijn haast
aandoenlijk, zo zeer als ze tekort
lijken te schieten in het macabe
re licht van de binnenstadse ont
takeling om hen heen. Maar zon
der hoop is er geen leven. En Los
Angeles lijkt, althans in deze
heldere uren, aan een nieuw le
ven te durven beginnen.
