13
'Wapens maken ons kwetsbaar'
Honderdjarige schietvereniging Wilhelmina: geen behoefte aan fanaten
Instituut voor Bouwkunst wil Pelmolen overnemen
'Boormossel' trots
van Rijkswaterstaat
Kreatief met Uitlaat
Kijk uit voor bereklauw!
Vrijwilligers gezocht
Info-centrum even dicht
Opbrengst Anjercollecte
Jongeren aan 't werk
in natuurgebied
i Rotterdams Dagblad
Woensdag 4 augustus 1993
'Zaterdag ging in Vlaardingen het Zomermuseum open. Eigenlijk is
deze naam verkeerd, want a. van een zomer is dit seizoen nauwelijks
sprake, en b. het is niet een museum, maar een tentoonstelling, ver
spreid over verschillende plaatsen in de stad.
Op de hoek van de Pepersteeg en de Hoogstraat heeft de Schiedamse
kunstenaar en docent aan de Koninklijke Academie te 's-Gravenha-
ge Sjef Henderickx een zogeheten 'installatie' gemaakt. Op de mod
derige bodem van een grote put liggen een aantal oude auto-uitla
ten, gedrapeerd in een spiraalvorm, en enkele half uitgegraven em
mers met genummerde kaartjes.
De pretentieuze titel van deze nep-opgraving luidt: The manufacture
of complex fertilizers - project input-output I. Aan een vertaling
waag ik me niet, wel weet ik dat er een spefiout in zit, want het moet
'manufacture' zijn en nog beter lijkt mij 'manufacturing'. Ik noteer
de links en rechts enkele uitspraken.
- Dat wordt een zwembad.
- Kunst zonder intellect, daar trap ik niet in.
- Is dat kunst of zo, het lijkt wel vloerverwarming.
- Monumentale lulligheid.
-Wel leuk.
-Wel geinig.
- Een aardige vondst.
- Verspilling van duur belastinggeld.
- Het Öjkt wel een verbouwing.
- Je kunt beter naar een sloperij gaan, daar zie je meer
kunst.
-Weggegooid geld.
.•xEen veld met konijnekeutels is interessanter.
,tt 't Is niks.
Een stukje uit een dialoog:
Man 1: Het is maar net watje er zelf inziet, het is abstract.
Man 2; Als ik naar een witgekalkte muur met vlekken kijk, zie ik er
ook van alles in.
Man 1Er gaat een hele gedachtengang aan vooraf. Het gaat om het
idee. Het is het totaal onverwachte, datje ziet
Man 2: Ja, jij ziet er wat in, hij ziet er wat in, maar ik zie er niks in.
Man 1: We praten er nog wel een keer over. Ik heb nu weinig tijd. Be
mazzel.
Bij de opening van het Zomermuseum zei wethouder Van der Windt,
dat een van de functies van kunst is 'tongen losmaken'.
Nu lijkt me dit een nogal mager criterium, want alcohol kan dat ook
perfect, maar een ding is zeker: die Schiedammer heeft "de tongen
danig losgemaakt.
DICK VAN DER LUGT
De hoofdafdeling Groenvoorziening en Natuur van
de Dienst Gemeentewerken waarschuwt voor de reu-
zenbereklauw. Bij de gemeentedienst zijn de afgelo
pen weken een aantal vragen gesteld over de plant.
De bereklauw kan na aanraking blaren, jeuk en een
geïrriteerde huid veroorzaken.
Op de stengel van de plant zitten scherpe haren die
gemakkelijk wondjes in de huid kunnen maken,
waarna het sap de huid overgevoelig maakt voor de
werking van de zon. Afhankelijk van de gevoelig
heid van de betreffende persoon kan zelfs bloedver
giftiging ontstaan.
Schiedammers die de plant uit hun tuin willen ver
wijderen, doen er goed aan handschoenen en kle
ding met lange mouwen aan te trekken. Bovendien
valt het aan te raden niet bij zonnig weer met de reu-
zenbereklauw aan de slag te gaan.
Dienstencentrum De Woudhoek zit dringend verle
gen om mensen die willen helpen by het rondbren
gen van maaltijden voor ouderen in Schiedam-
Noord. Gevraagd worden vooral vrijwilligers die zelf
geen auto hebben en met anderen mee willen rijden
om de maaltijden af te geven. Als vergoeding wordt
een rijksdaalder per rit verstrekt. Ook kan men nog
enkele inval-chauffeurs gebruiken.
Belangstellenden kunnen zich aanmelden bij Sies
Meuwese (4709555) van het dien-.' "icentrum.
VlaardingëTt
Vlaardingse burgers die gebruik willen maken van
het Stadsinfocentrum moeten twee weekjes geduld
hebben, fn verband met de vakantie van de mede
werkster van het infocentrum is het informatiepunt
van maandag 2 tot en met zondag 15 augustus geslo
ten.
De onlangs in Vlaardingen gehouden Anjercollecte
heeft een bedrag van 12.556.95 gulden opgeleverd.
Van het bedrag is intussen tweederde deel overge
maakt aan het Anjerfonds Zuid-Holland.
Het resterende deel komt als collectepremie ten goe
de aan de elf plaatselijke verenigingen voor ama
teurkunst die de collectanten op de been hebben ge
bracht.
De Stichting Internationale Vrijwilhgersprojekten
(SIW) en de Vereniging voor Natuur- en Milieu
educatie (IVN) organiseren m samenwerking met
Natuurmonumenten een internationaal vrijwilh-
gersprojekt m het natuurgebied De Vlietlanden.
Zo'n dertig jongeren van rond de twintig jaar uit on
dermeer Japan, Canada en Polen zetten zich van za
terdag 7 tot en met vrijdag 20 augustus in voor het
behoud van het natuurreservaat.
Naast het werk in de natuur heeft het projekt als
doelstelling kennis te krijgen van en begrip te kwe
ken voor verschillende culturen. Om de buitenland
se deelnemers een beter inzicht te geven in de Ne
derlandse cultuur worden gastgezinnen gezocht die
voor één of meerdere avonden een gast willen ont
vangen. Belangstellenden die meer informatie wil
len hebben, kunnen naar het scoutingscentrum aan
de Broekpolderweg 247 (4740772), de verblijfplaats
van de jongeren. Vragen naar Eelco de Boer of Rie-
neke van Dommelen.
Schiedam
donderdag 5 augustus
Handwerken, dienstencentrum De4Molens, 13 30-16 00 ui
vrijdag 6 augustus
Bridge, dienstencentrum De 4Molens. 13 00 16 15 uur
Vlaardingen
donderdag 5 augustus
Orgelconcert Aad Zoulendyk, Grote Kerk. 12 45-13 15 uur
Maassluis
zaterdag 7 augustus
Orgelconcert Wim Voogd, Immanuelkerk, 2015 uur
Redactie
Waterweg:
Jan Bootster
Ben van
Haren
Peter de
Lange
Sander
Sonrtemans
Carel van der
Velden
Westhaven
plaats 22
3131BT
Vlaardingen
Postbus 4008
3130 KA
Vlaardingen
Telefoon
2340055
Telefax
4349754
Sportredac
tie:
Donald Bax
Telefoon
2340055
Door Wessel Penning
Vlaardingen - Pas nog, een paar weken gele
den, meldde een man zich aan bij schietvereni
ging Wilhelmina. Omdat hij een pistoolfanaat
was, had-ie gezegd. „Maar aan fanaten hebben
we hier geen behoefte," zegt voorzitter A. van
Es van de net honderd jaar geworden Vlaar
dingse schietvereniging. Het aspirant-lid
werd door de ballotage-commissie afgewezen.
Net ais, weer wat langer geleden, dat figuur in
dat Vietnamese geveehtspak, met die kapi
teinspet uit het Franse leger en zulke stevige
'kisten' aan z'n voeten.
De ballotage van schietvereni
ging Wilhelmina werkt naar te
vredenheid. Alleen zijn de nor
men in honderd jaar toch wat ver
anderd. In de praktijk dan. Want
in de statuten staat ook in 1993
nog dat van de leden een zekere
koningsgezindheid wordt ver
wacht en dat zij „van revolutio
naire gezindheid" beslist niet
welkom zijn. Voorzitter Van Es en
oud-voorzitter L. Maat, inmiddels
erelid van Wilhelmina en schrij
ver van een binnenkort uitko
mend boekje over de Vlaardingse
schietsport, kunnen daar wel om
lachen. „Uiteraard worden onze
statuten niet meer zo strak ge
hanteerd."
Wat nog slechts telt is iemands
liefde voor de schietsport. Van as-
pirant-ieden wordt daarom ver
wacht dat ze bereid zijn deel te
nemen aan de wedstrijd ei En
een ieder moet wel, als hij of zij
tenminste de huidige ledenstop
kan omzeilen, op het gemeente
huis in zijn woonplaats een bewijs
van goed gedrag aanvragen.
„Noem het een soort afschrikmid
del," zegt Van Es. „Want als we
niet zouden uitkijken, en dus niet
zouden balloteren, kan van een
schietvereniging zo een tweede
leger worden gemaakt. We zijn
een hele sociale vereniging, maar
voor het beoefenen van onze
sport hebben we wel wapens no
dig. Dat maakt ons zo kwetsbaar.
Op wapens komen nu eenmaal
ook fanaten af. We moeten dus
steeds alert zijn."
Vrouwen
Het schiet-ondemcht geschiedt
onder streng toezicht. Het wapen
mag mee naar huis worden geno
men, op voorwaarde dat te allen
Veel leden
van'Wilhelmi
na' schieten
zuiverder dan
militairen en
politieagen
ten. 'Voor ons
is het een
hobby, voor
hun is het
werken.' Foto
Roel Dijkstra
tijde de kortste weg genomen
wordt. Nieuwe leden krijgen pas
na een jaar een wapenvergun
ning. En dan nog slechts als spra
ke is van onbesproken gedrag. De
honderdveertig leden uit Vlaar
dingen, Rotterdam en Schiedam,
waaronder slechts zes vrouwen -
„meer vrouwen zijn welkom" -
houden zich beter maar aan de
gedragscode uit de Wilhelmina-
statuten.
Het jaar was 1893. Illegaal wapen
bezit werd nog niet als een groot
probleem erkend. Een aantal
vooraanstaande leden van de
Vlaardingse schutterijen - in
vroegere eeuwen een soort reser-
ve-politie, die bij brand en oproer
in actie kwam - richtte een schiet
vereniging op en kwam voortaan
regelmatig samen in de Stads
school aan de markt. De dage-
lijkse ordehandhaving was in
middels veel meer een taak ge
worden het steeds groter gegroei
de plaatselijke politiekorps.
Het wat elitaire gezelschap van
vooraanstaande middenstanders
kon zich zo enthousiast storten op
de hobby: het schieten in de vrije
tijd. De gegoede middenstand
bleef tot ver m de twintigste eeuw
vele leden afvaardigen naar de
vereniging. Ter illustratie: Bak
ker van Dalen uit de Havenstraat
was jarenlang een internationaal
vermaard schutter en deelnemer
aan de Olympische Spelen van
1924 en 1928.
Portretten
Wilhelmina werd de naam van de
schietvereniging. Want een ieder
was het toenmalige koningshuis
van regentes Emma en de jonge
kroonprinses Wilhelmina zeer
welgezind. Dat bleef zo tot ver m
de volgende eeuw. De verhalen
gaan dat burgermeester Pruis -
ook al een liefhebber van de
schietsport - m 1924, tijdens het
bezoek van koningin Wilhelmina
aan Vlaardingen, de vorstin wees
op de naam van de plaatselijke
schietvereniging. „Maar zeker
weten doen we dat met,"
glimlacht oud-voorzitter Maat.
Als een soort ode zijn de belang
rijkste telgen uit het recente
Oranje-verleden nog wel opval
lend aanwezig in het clubgebouw
aan de Emmastraat Aan de muur
van bruine schroten hangen
staatsieportretten van de prinses
sen Wilhelmina en Juliana en van
koningin Beatrix. Tussen de vele
prijzen kas ten was daarvoor nog
wat ruimft' ^schikbaar. Maat.
„Over twintig jaar een portret van
koning Willem Alexander? Tja, de
tijden veranderen, dus..., Vroeger
was het nu eenmaal wel gebruike
lijk dat verenigingen hun verbon
denheid met het vorstenhuis de
monstreerden."
Concentratie
Op de schietbaan hangt een kruit
lucht. De vloer ligt bezaaid met
patroonhulzen. Een paar mannen
concentreren zich achter hun pi
stool of geweer. Typische jasjes,
vaak ribfluweel, blijken speciale
schuttersjasjes te zijn. Een bordje
vraagt om 'stilte op de schietbaan-
en' en stil is het. Dan een paar dof
fe knallen.
Maat geniet' „Om je te concentre
ren moetje ademhaling optimaal
zijn. Dan pas kan je zuiver schie
ten. Het is pure zelfbeheersing.
En als je zo opgaat in je sport, ver
geet je eigenlijk die bijgedachten,
over wat met zo'n wapen ook mo
gelijk is." Het is een pure- hobby,
meer met. Maar juist dat zou de
schutters tot grootse daden bren
gen. Maat: „Ik kom soms >jp
schietbanen elders politieagen
ten tegen of militairen. Die zeg
gen altijd dat wij zuiverder schie
ten, omdat het onze hobby is.
Voor hun. blijft schieten toch
werk
In september start in het streek
museum Jan Anderson een ten
toonstelling over de honderdja
rige schietvereniging Wilhelmi
na. De expositie wordt geopend
door Chiem van Houweningen.
Rond die tijd zal ook een boekje
verschijnen over de geschiede
nis van de Vlaardingse schiet
sport.
Vlaardingen - Het zijn spannende
tijden voor directeur Gerard Be-
ij n van het in Maassluis gevestig
de Instituut voor de Bouw
kunstontwikkeling. Nadat hij in
Maassluis het deksel op de neus
kreeg, poogt de architect nu zijn
alternatieve architectuur-oplei
ding in Vlaardingen onder te
brengen. Hij heeft zijn oog laten
vallen op de Pelmolen. Op zijn
vroegst hoort de architect pas half
augustus of zijn plan om het ver
laten fabriekspand aan de West-
havenkade te verbouwen kans
van slagen heeft.
Beijn wil in de Pelmolen onder
meer zijn verleden jaar gestarte
architectuur-opleiding onder
brengen. In het eerste schooljaar
kregen de 17 leerlingen van de
niet van rijkswege erkende oplei
ding les in twee lokalen aan de
Jan Luykenstraat. Door de ver
wachte uitbreiding van het leer
lingental heeft het instituut reeds
het aanstaande schooljaar meer
ruimte nodig.
Het instituut heeft de blik naar
Vlaardingen verlegd nu duidelijk
is geworden dat de gemeente
Maassluis niet in wil gaan op de
door directeur Beijn bedachte
constructie voor het plegen van
nieuwbouw.
Sloopkosten
Gerard Beijn had de gemeente
verzocht hem een stuk grond
langs de Govert van Wijnkade in
erfpacht te geven of te schenken.
Op de plaats van de vroegere Ro
de Villa wilde hij stukje bij beetje
een nieuw gebouw zetten. Het
reeds 17 jaar braakliggende ter
rein wil de gemeente Maassluis
echter niet afstaan.
In Vlaardingen stuurt het Insti
tuut voor de Bouwkunstontwik
keling aan op een vergelijkbare
constructie. Beijn heeft levens
middelenconcern CSM gewaagd
om de Pelmolen, een karakteris
tieke, 110 jaar oude schepping
van Adriaan van Dusseldorp te
gen een symbolisch bedrag aan
hem over te doen.
Beijn denkt dat zijn initiatief ze
ker niet kansloos is. Wethouder
mr. Ton van der Steen heeft in
middels laten weten dat hy de
verhuispogingen van het insti
tuut met sympathie bekijkt. Ook
Architectenbureau Geluk&Treurniet presenteerde in 1990 een plan voor de bouwvan woningen in
de Pelmolen. De Maassluise architect Gerard Beijn heeft nu het plan om het Instituut voor de
Bouwkunstontwikkeling in het antieke bedrijfspand te vestigen. Tekening Geluk Treurniet
CSM is in zijn ogen niet slecht af
in de voorgestelde transactie. „Ze
willen de grond verkopen, maar
dat kan waarschijnlijk alleen als
de Pelmolen gesloopt wordt. De
waarde van de grond is echter la
ger dan de sloopkosten," weet Be
ijn.
Geluidsnormen
Beijn is niet de eerste architect
die zijn oog heeft laten vallen op
de Pelmolen. Voormalig wethou
der Bas Goudnaan tekende al een
plan voor de Pelmolen en omge
ving. En in 1990 lanceerde het
Vlaardingse architectenbureau
Geluk Treurniet het plan om de
fabriek waar vroeger erwten wer
den gepeld om te toveren in een
luxe appartementencomplex.
Naast 24 woningen zouden er
kantoren en een café in gevestigd
kunnen worden.
Het plan woningen in de oude fa-
bnek te vestigen strandt vooials
nog op de geluidsnormen van het
Rijk. Volgens de wetgever zouden
bewoners van de Pelmolen te veel
overlast ondervinden van de in
dustrie in het nabygelegen Bot-
lekgebied. De geluidsnormen
worden in deze regio binnenkort
soepeler, maar zelfs dan is het
nog de vraag of de Pelmolen als
wonmglokatie aan de normen
kan voldoen
Het Maassluise Instituut voor de
Bouwkunstontwikkeling zou
geen last hebben van deze bepa
ling omdat zc de Pelmolen met
willen gebruiken voor woning
bouw Naast klaslokalen en ate
liers zouden er onder meer een
tentoonstellingsruimte. een
'klein grand-café' en bedrijfs
ruimtes voor verschillende archi
tecten gevestigd kunnen worden
De braakliggende ruimte naast de
Pelmolen is volgens Beyn ge
schikt als beeldentuin en ten
toonstellingsruimte van tijdelijke
bouwprojecten
Hoek van Holland - Boormossel is
de letterlijke vertaling van het
Latijnse woord Zirfaea. Onder de
ze naam is onlangs het nieuwste
vaartuig van Rijkswaterstaat in
gebruik genomen.
Het 63 meter lange en 11,5 meter
brede schip is meer dan alleen
maar een drijvende computer.
Het is een multi-functioneel vaar
tuig dat kan worden gebruikt
voor vrijwel alle taken van de Di
rectie Noo'dzee op het Neder
lands deel van het continentale
plat.
De bemanning van de Zirfaea
heeft de laatste weken uitgebrei
de proefvaarten gemaakt met het
nieuwe schip, dat van stapel is ge
lopen op de werf De Volharding m
het Groningse Foxhol. Het vaar
tuig is echter niet alleen gebouwd
voor de bemanning. Het is de be
doeling dat specialisten van uit
eenlopende aard gebruik van ma
ken van het schip, dat is volge
stopt met allerlei geavanceerde
computcr-apparatuur en dat m to
taal dertig miljoen heeft gekost
Rijkswaterstaat heeft voor dat
geld wel een schip dat gebuukt
kan worden voor velerlei doelein
den. Een van de meest opvallende
mogelijkheden is de geologische
apparatuur voor het nemen van
bodemmonsters Aan boord zijn
'happers' die monsters kunnen
nemen van de toplaag van de bo
dem. maar met de 'Rolflush* kan
men ook komen tot een diepte
van dertig meter onder de zeebo
dem.
Duikers die eventueel omlaag
moeten, of contameis die omlaag
gebracht moeten worden, kunnen
gebruik maken van de 'moon-
pool' Dat is een ruimte in hel
midden van het schip van 3 80 by
3.80 meter Vandaar kan men van-
al hei dek in zee komen omdai
zowel de bovenkant als de bodem
van het schip kan worden wegge
nomen Daardoor behoett de ap
paratuur en de menskracht niet
meer aan de buitenkant van het
schip over boord te gaan
Via de sonar-apparaten kan het
werk onder water nauwkeurig
worden gevolgd Met dat systeem
kunnen ook wrakken en andere
objecten worden opgespoord. In
spectie van pijpleidingen is even
eens mogelijk met behulp van on
derwater-camera's
Een enorme verbetering is ook
het nieuwe echoloodsysteem voor
het bepalen van waterdieptes en
bodemprofielen. Tot voor kort
moesten de vaargeulen in de
breedte worden afgetast met één
echolood Maar met de Zirfaea
kan men als het ware zes echolo
den aan elkaar koppelen, waar
door de geul in de lengte kan wor
den gecontroleerd. Dat geeft een
enorme tijdsbesparing.
Zonodig kan het schip worden in
gezet bij oliebestrydtng, want
men heeft de beschikking over
een veegarm en oliesehermen.
Aan boord kan tweehonderd ku
bieke meter opgeveegde olie wor
den opgeslagen
Het nieuwe schip kan van Rijks
waterstaat worden gehuurd door
bedrijven die onderzoek wallen
doen op zee De Directie Noord
zee, die het beheer voert, gaat de
Zirfaea echter vooral gebruiken
voor eigen ondeizoek en contro
les
In het bijzonder het contioleren
van de diepte van de divcise
scheepvaartroutes zat de aan
dacht houden Maar ook onder
zoek naai de beweging van de
zeebodem, controle van uitge
voerde baggerworken, zand- en
gnndwmnmg. de inspectie van
pypleid.ngen en wrakondeizock
staan op het programma. Verder
kan mot hel nieuwe schip nog be
ter onderzoek worden verricht
naar lading die verloren is gegaan
en die gevaar kan opleveren voor
hel milieu oi de scheepvaart.
Aan boord is ruimte voor in totaal
elf bemanningsleden en daar
naast kan aan eft onderzoekeis
ondeidak worden verleend De
maximale dicnstsnelheid is
twaalf knopen, dat is ruim twintig
kilometer per uur
Het werkgebied van de Zirfaea
ligt voor de hele Nederlandse
kust. maar vooral het gebied voor
Hoek van Holland zal zeer fre
quent worden bezocht.
