Cuifuur
19
Napalm Death: 'Er
komt altijd een band
die harder speelt'
opz'n voordeligst
toch
Mondriaan als kiele kiele in het Schiedams Museum
Geerlings koninkrijk
is veel te klein
HBF-fllms
in Cannes
Opvolger voor Vos
mmmm.
J
Rotterdams Dagblad
Dinsdag 10 mei 1994
Door Jacob Haagsma
Rotterdam - Wie voor het eerst 'Scum' of'From enslavement to
obliteration' hoorde, zal dat niet gauw vergeten zijn. Want dit
ging wel erg ver: een wervelwind aan geluid, razendsnelle riffs,
ultrakorte nummers, ongeëvenaarde tempo's en zang? En die
teksten! Woest gin gen ze tekeer tegen multinationals en andere
zaken die een betere wereld in de weg staan. Was het nu speed-
metal, hardcore of klereherrie? Geen van drieën dus: Napalm
Death was de vaak nagevolgde grondlegger van een nieuwe
stijl, de grindcore.
Bij nadere beluistering bleek het
trouwens helemaal niet zulk rich
tingloos lawaai te zijn. Er lagen
wel degelijk doordachte structu
ren aan ten grondslag. Muziek
over de steeds harder en extremer
wordende wereld om ons heen.
Muziek om de generatiekloof net
even wijder te maken.
Terwijl vele andere bands zich op
dat grindcore-geluid stortten,
ging Napalm Death zoetjesaan
verder. Wat de toenmalige bezet
ting niet overleefde: slechts bas
sist Shane Embury is gebleven,
anderen zetten groepen op ais
Carcass. Cathedral. Scorn en Go-
dflesh. „Er zijn nogal wat mensen
vertrokken," beaamt de forse Em
bury, ringetje in de neus en goed
gemutst. „Maar we hebben nu
een stabiele bezetting, we houden
het al drie jaar en twee albums
met zijn vijven vol."
Behalve Embury is slechts zanger
Rotterdam - Het filmfestival van
Cannes heeft dit jaar vijf films ge
selecteerd die tot stand zijn geko
men met financiële steun van het
aan het International Film Festi
val Rotterdam gelieerde Hubert
Bals FGnds (HBF).
Het festival heeft er geen moeite
mee dat hierdoor de wereldpre
mières aan Rotterdam voorbij
gaan. Het belang van de films en
filmmakers staat voorop en deze
films moeten juist alle kans krij
gen om internationaal te worden
opgemerkt. Daarom worden ze
ook in januari in Rotterdam ver
toond.
Het betreft de films: 'Neak Sr e/
Les gens de la Riziere' van Rithy
Panh. Cambodja. 'Les silences du
palais' van Moufida Tlatli, Tune
sië. 'Bab-el Qued City' van
Merzak Allouache, Algerije. 'Xi-
me\ van Sana na N'Hada, Gui-
nee-Bissau. 'Sin Compassion' van
Francisco Lombardi. Peru.
Barney Greemvay uit Engeland
afkomstig: drummer Danny Her-
rera en de gitaristen Mitch Harris
en Jesse Pintado zijn Amerika
nen.
Zware bevalling
Na de vorige, reguliere cd 'Utopia
banished', waarop dc groep deels
teruggreep op het nietsontziende
oudere werk maar tegelijkertijd
meer geavanceerd, technischer
musiceerde, was 'Fear, emtiness.
despair' een zware bevalling. „We
wilden iets anders, zonder ons ou
de geluid helemaal achter ons te
laten. We hebben wat geëxperi
menteerd met gitaargeluiden en
ook met tempo's. Want we vonden
'Utopia banished' een goede
plaat, maar de meeste nummers
waren wel erg snel. Dus uiteinde
lijk speelden we helemaal niet zo
veel van die plaat, wat toch de be
doeling is van zo'n toernee, omdat
onze oudere nummers ook al zo
idioot snel zijn. We hebben nu
meer nadruk gelegd op het ritme,
want we willen het publiek wel
graag zien bewegen. Als ze dat
niet doen raken we paranoïde, zo
van: vinden ze ons eigenlijk wel
leuk?"
De meeste Napalm Death-leden
waren in de afgelopen jaren wel
betrokken bij allerlei losse projec
ten. Shane assisteerde gitarist
Mitch Harris met diens nogal in
dustriële Meathook Seed2Dpro-
ject en speelde goeddeels in zijn
eendje, als Blood fi'om the Soul.
een plaat vol. „Het was heel voor
spelbaar geweest om binnen Na
palm Death ook met samples en
industriële invloeden te gaan
werken, maar we besloten om dat
buiten de band te doen. We zijn al
lemaal 24 uur per dag met muziek
bezig, dan moet je je ook eens met
andere stijlen bezig kunnen hou
den."
Zo'n titel: 'Fear, emptiness,
despair', door Shane geplukt van
een affiche dat de verlossing door
het geloof predikte. Die liegt er
niet om. net zo min als de teksten,
waarin al evenmin een vrolijke
wereld geschilderd wordt. Na
palm Death is niet meer zo uitge
sproken politiek als vroeger, toen
afkortingen van multinationals
als vieze drieletterwoorden wer
den uitgespuugd, maar het gaat
nog altijd over de dingen die ons
omringen.
„Ik heb mijn hele leven in Bir
mingham gewoond, maar ik word
niet vrolijk van wat ik om me
heen zie. Werkloosheid, maar ook
mensen die zich vreugdeloos naar
hun vervelende baantje slepen.
Er is in vijftien jaar geen bal ver
anderd. ondanks alle beloftes.
Daar kunnen we ons flink nijdig
om maken. In zekere zin zijn we
gelukkig, als muzikanten. Maar
dat soort dingen geeft ons wel stof
om over te zingen."
„We zijn niet meer zo fanatiek be
zig met zaken als multinationals
en het Animal Liberation Front
als vroeger: Barney is de enige
'hardcore'-vegetariër momenteel.
We willen niet preken: het gaat
ons erom dat mensen voor zich
zelf gaan denken. We willen reac
ties uitlokken. Als iemand het
niet met ons eens is. is dat prima:
dan heeft hij in ieder geval een ei
gen mening. Ik wil graag iets
overbrengen, iets delen met de
fans. Ik kwam eens een jongen te
gen die 'Contemptuous' op zijn
jasje had geschreven, een titel
van onze vorige cd. Omdat dat
nummer hem iets over het leven
zei. Kijk. als ik zoiets meemaak is
mijn dag weer goed."
Napalm Death: 'We willen niet preken, we willen reacties uitlokken'.
Napalm Death heeft voor de lang
durige opnames voor 'Fear, emti
ness. despair' een tijdje vrijaf ge
nomen na langdurig en fanatiek
te hebben getoerd. Door de Ver
enigde Staten, Canada, Europa,
het Oostblok (Napalm Death was
de laatste buitenlandse band die
in de Sovjet-Unie toerde voor het
uiteenvallen van het voormalige
wereldrijk) en Zuid-Afrika. „Een
interessante ervaring," zo herin
nert Shane zich dat land. „Je ziet
heel duidelijk de wil tot verande
ringen, zeker bij de jongeren."
Het zijn dus harde en verwarren
de tijden. Een van de manieren
om dit tijdperk te lijf te gaan. is
harde, extreme muziek maken,
als een reflectie van de tijdgeest.
Is er eigenlijk een limiet aan deze
extremiteiten? ,.Ik denk van niet.
Er zal altijd een band komen die
harder speelt."
Napalm Death, vanavond in
Nighttown.
DoorHanGeurts
Rotterdam - Op tafel: stapels boe
ken, brood en dikke chocolade
pasta. Nog voor de voorstelling
begonnen is werpt Leonce al een
boterham tegen een van de maag
delijk witte muren. Hij blijft plak
ken.
Verveling is een belangrijk thema
uit Leonce en Lena van George
Büchner. Het stuk is een pastiche
op het koningsschap en schetst
de perikelen van een koninkrijk
dat zo groot is als een ui: alle gren
zen kan men zien door het hoofd
in de juiste richting te draaien.
Erik-Ward Geerlings regisseerde
de pas afgestudeerde acteurs van
het gezelschap Dood Paard. Bo
vendien vraagt hij iedere voor
stelling een andere Hollandse 'to-
neelkoning' uit het versplinterde
Hollandse theaterwereldje om de
rol van koning te spelen. De enige
voorstelling die men naar ver
wachting zonder prominent van
het type Gerardjan Rijnders en
Hans Croiset kan zien is vermoe
delijk de (enige) try-out die gister
avond plaatsvond.
Een veronderstelling die niet
wordt geloochenstraft. Een kolde
riek kaalhoofdig mannetje dat
normaal gesproken voor licht-
technicus doorgaat speelt de rol
van koning en steekt met zijn ac
teerprestatie de rest van het ge
zelschap moeiteloos naar de
kroon. Met het tekstboek in zijn
hand vertelt hij op volstrekt na
tuurlijke wjjze dat hij wat ver
geetachtig is, dat hij blij is voor
zijn onderdanen dat er weer een
huwelijk op komst is, enzovoorts.
Je leeft allemachtig met hem
De rest doet wat meer aan toneel
spelen en dat is nogal een beroerd
gezicht. Geerlings is als regisseur
finaal de draad kwijt na een tijd
redelijk op dreef te zijn geweest.
Zelden heb ik zo'n versplinterde,
oorzalk noch gevolg bevattende
toneelvoorstelling gezien, zelden
was het koninkrijk op het podium
betekenislozen Nu moet ik toege
ven dat de prachtige vertolking
van Hollandia onlangs in een ou
de fabriekshal me nog vers in het
geheugen zit. Daar werd Büeh-
ners verveling poëzie. Hier is ver
veling gewoon verveling en dat is
iets wat heel erg wordt als een
voorstelling lang duurt.
De' vele prominenten wordt dan
ook van harte succes toegewenst
en dat de regeerperiode over hun
tot drie witte wanden verschrom
pelde koninkrijkje maar vrucht
baar zijn mag. Vanavond de eer
aan de Rotterdamse grootvorst
Peter de Baan.
'Leonce en Lena' van Georg
Büchner door Dood Paard. Re
gie: Erik-Ward Geerlings. Ge
zien: gisteravond in de Schouw-
burg. Herhaling: vanavond.
Den Haag - Aram Adriaar.se (39).
artistiek leider van De Paarden
kathedraal, vertrekt naar het
Haagse gezelschap De Appel
waar hij met Aus Greidanus Erik
Vos gaat opvolgen die vandaag 65
is geworden. De benoemingen
gaan 1 januari 1997 in, maar vanaf
komend seizoen werken beiden al
deels voor De Appel. Vos had
sinds de oprichting in '71 de artis
tieke leiding in het Appeltheater.
Door Dolf Welling
Schiedam - Ons lopende jaar
staat in het teken van Mondriaan
omdat die een halve eeuw gele
den is overleden. De organisatie
van de herdenking van de schil
der is toevertrouwd aan Frits
Becht, een t manager die ver
knocht is'aan kunst en die verza
melt. Hij bezit ook enkele colla
ges van Jiri Kolar. Deze Tsjech
die van zijn land veel te verduren
heeft gehad en die Fransman is
geworden, heeft in zijn werk
meermalen afbeeidingen van een
Mondriaan gebruikt.. Vandaar dat
zijn collages nu in de expositie
reeks van het Mondriaanjaar zijn
opgenomen. De tentoonstelling is
zorgvuldig ingericht in drie zalen
van het Schiedams Museum.
In de eerste zaal hebben alle colla
ges betrekking op Mondriaan,
veelal in combinatie met een an
dere kunstenaar. Deze schilder
streefde naar een zo helder moge
lijke weergave van een universele
harmonie. Hij begon met land
schapjes, maar zijn werk werd
steeds abstracter.- Tenslotte be
paalde hjj zich tot drie kleuren en
zwarte lijnen. Eindeloos bleef hij
deze elementen tegen elkaar af
wegen. Dat maakte zijn collega
Theo van Doesburg kriebelig. Dc
resultaten hebben sommige schil
ders tot reactiesgeprikkeld.
Lucassen bijvoorbeeld schilderde
op een wit vlak in een Mondri-
aneske compositie een. vogeltje.
Volgens de Schiedamse catalogus
15.-) is Kolars Mondriaanreeks
als een hulde aan de kunstenaar
bedoeld. Het is niet waarschijn
lijk dat Mondriaan dit werk als
een eerbetoon opgevat zou heb
ben. Op de afbeelding van enkele
abstracte werkjes laat Koiar de
zwarte lijn uitlopen in een zwart
lint dat slap van het vlak afhangt.
In enkele andere gevallen heeft
hij de voor Mondriaan essentiële
primaire kleuren rood, blauw en
geel vervangen door fletse tinten.
Het is alsof hij daarmee een wens
vervult van Menno ter Braak. De
ze bewonderaar van de schilder
A.C.Willink vond dat Mondriaan
theedoek:dessms ontwierp. In
'Politicus zonder partij' schreef
hij: 'Ik wil mij zelfs met
Mondriaan amuseren, al maakt
hij het mij wel zeer moeilijk; er is
geen enkele reden, waarom ik die
rechthoekige ernst ernstig tege
moet zou-ü;gden en bejegenen
met het gezicht, dat Mondriaan
van mij verlangt; Mondriaan als
'kiele kiele'. om met Bolland te
spreken....ziedaar een
Mondriaan, die mij bijzonder aan
trekt!'
Baantjes
De nu 80-jarige Kolar had als jon
gen verschillende baantjes. Ei
genlijk wilde hij drukker worden,
maar al vroeg koos hij voor de
dichtkunst. In Praag ging hij bij
een uitgeverij werken. Ook ver
taalde hij buitenlandse poëzie
waaronder 'The waste land' van
Thomas Eliot. Na dat werk heeft
zich volgens hem de dichtkunst
niet verder ontwikkeld. Daarom
zocht hij naar nieuwe uitdruk
kingsmogelijkheden, Hij experi
menteerde net als velen vóór en -
na hem met het woordbeeld. Zo
kwam hij in de beeldende kunst
terecht. Hij gold al als de belang
rijkste levende dichter in zijn
land, toen hij in de jaren zestig
met beeldend werk internatio
naal beroemd werd.
Zjjn oeuvre bestaat voornamelijk
uit collages: knip- en plakwerk
met als materiaal gedrukte tek
sten en beschikbare reprodukties
van kunstwerken. Zijn verbale
begaafdheid bracht hij sedertdien
vooral tot uiting in de termen die
hij voor zijn methoden bedacht:
chiasmage, muchlage, intercolla-
ge, confrontage. rollage en zo
meer. Een rollage bestaat uit in-
strookjes van gelijke breedte ge
knipte plaatjes. Strookjes van
twee verschillende plaaljes plakt
hij alternerend naast elkaar. Zo
ontstaat een vermenging van bij
voorbeeld een Picasso met een
Mondriaan. Dikwijls tekent het
werk zich af tegen een onder
grond die is samengesteld uit
kriskras over en naast elkaar ge
plakte snippers van met woorden
"bedrukt papier. De woorden hef
fen dan alleen nog maar een grij
stoon aan, vergelijkbaar met de
ruis van het verkeer.
In twee museumzalen wordt een
door Kolar zelf samengestelde
bloemlezing uit zijn oeuvre ge
toond. Kolar heeft veel variaties
bedacht en zowel geestige als
raadselachtige combinaties. Niet
temin valt het na enige tijd moei
lijk om de collages de aandacht te
geven die ze vergen. Het is vooral
de methodiek die men opmerkt
en die heeft net wat te veel kunst-
nijverigs.
Wap
Prenten van Hans Wap behoren
op exposities van grafiek steevast
tot de best verkochten. Ze doen
het krachtig aan de wand en heb
ben een klinkklare voorstelling
die tot dusver een ietwat vertel
lend karakter had. In zijn nieuwe
werk in galerie De Studio is het
de vorm die de betekenis van het
blad bepaalt. Ook partijen die dui
delijk als vogel of vis herkenbaar
zijn fungeren in de eerste plaats
als abstracte vorm. Over de ma
nier waarop de soms wel 140 cm
brede bladen zijn gemaakt is in
de galerie een duidelijke beschrij
ving van drs. Bram van Waarden-
berg verkrijgbaar.
Er blijkt uit dat de zeer grote for
maten niet op de pers konden.
Het drukvlak van linoleum, dat
veelal uit enkele delen is samen
gevoegd, wordt ingeinkt en dan
bedekt met het blad papier waar
met een lepel druk op wordt uit
geoefend - zoals dat ook bij de tra
ditionele Japanse prentkunst ge
bruikelijk was. De zwart-witte af
druk wordt vervolgens inge
kleurd. Naar zulke prenten zijn
dan weer zeefdrukken gemaakt.
Jiri Kolar, Schiedams Museum,
t/m 5 juni. Di t/m za 11-17; zon- en
feestd. 12.30-17 uur. Hans Wap.
Galerie 'De Studio', Schilder-
straat 34A, t/m 22 mei. Woe t/m
zo 12-17.
Baby Club- Katoenen pakje mei
bloemenprint. 62-86
Young Canda. Printset: T-shirt met
bermuda. 86-122 2-Deltg:
T-shirt met glitterprint. 86-122 "I O
128-152 15,-
Palomino. Uni short. 92-122 2^7
Ribtricot bodystocking met
veter. 128-152
Honey. Jeansshort met rafels. 1
Jinglers. Boxershort. 128-152
