15,
Henri Hartog en de sjofelen van Schiedam
'Zeg alsjeblieft geen dominee, maar gewoon Henk'
'Maar later, as d'r veel kinderen kwamme, dan was 't tobben en scharrelen'
genda
Programma Open Monumentendag
Hel goede Ylaardingen-gevoel
Tentoonstellingen
Open huis FNV
Jo valt al 60 jaar voor
Maria's mooie ogen
lot
Rotterdams Dagblad
Woensdag 31 augustus 1994
tHoeik het in m'n hoofd haalde om de spot te drijven met Vlaardin-
Igen, Hoe ik kon veronderstellen dat een Vlaardinger op de vraag, of
hij naar tevredenheid in Vlaardingen antwoordt: *Vlaardingen: waar
dat?' Ach, het was een niemendalletje, verweerde ik mij nog,
tmaar mijn opponente was onvermurwbaar. Het deugde niet, wat ik
hadgesehreven; zeker voor een geacht lid van de exclusieve sociëte:t
i^der Flardingerianen.
•Ja, ik heb wei de wind van voren gekregen naar aanleiding van mijn
'^column 'Enquête' van drie weken geleden. Ik stelde toen vijf vragen
|met keuze-antwporden over de mate van tevredenheid met de eigen
Woonsituatie. Eigenlijk ging het mij niet eens om de antwoorden,
liriaar ik wilde de stelling bewijzen dat enquêtes alleen worden inge
vuld (en opgestuurd) door ontevreden mensen,
i Nou, dat klopt wel, want ik heb geen enkel formulier teruggekregen,
En dat was te verwachten, want Vlaardingers zijn tevreden met hun
woonplaats. Als Flaidingeriaan doet mij dat goed, want deze sociëteit
is alleen toegankelijk voor mensen die 'Vlaardingen als middelpunt
van het heelal erkennen' (art. 3 reglement). Dus mocht naar aanlei
ding van mijn vraagstelling royement dreigen, dan kan ik nog aitdjd
pp deze vreugdevolle uitslag wijzen.
Ach, u begrijpt het al: die sociëteit is een grappig alibi voor een aantal
plaatselijke journalisten, reclamejongens, ondernemers en ambtena
ren om regelmatig in een bekend etablissement bijeen te komen on
der het genót van 'een drankje en een hapje'. Het gezelschap mag
gaarne snoeven over Vlaardingen, maar ik heb nog nooit een lid ge
sproken dat na zo'n avond de volgende ochtend bij het ontwaken
zijn/haar snoeverijen wenste te herhalen onder het genot van een
hoognodig kopje koffie.
Binnenkort zal het gezelschap trouwens wel uitbreiding krijgen,
want het Vlaardingse media-landschap verandert ingrijpend. Er
komt medio september een nieuwhuis-aan-huis-blad,MaasposT, uit
gegeven door de uitgever van deze krant. Tevens worden volgende
maand de twee andere huis-aan-huis-bladen, Groot Vlaardingen en
de NVC/Havenloods, inmiddels eigendom van Havenloods-uitgever
Wegener, in elkaar geschoven.
Ik ben benieuwd wie de Vlaardingse berichtgeving voor MaasposT
gaat verzorgen en met name of deze persoon het goede Vlaardingen-
gevoel bezit om lid te kunnen worden van de sociëteit der Flardinge
rianen. We gaan nog spannende tijden tegemoet in Vlaardingen.
DICK VAN DER LUGT
Redactie
Waterweg:
Jelie
Gunneweg
Ben van
Haren
Peter de
Lange
Jan
Rozendaal
Sander
Sonnemans
Beeldend kunstenaars Marina Radius en Wim Ko-
rink exposeren van 3 tot en met 25 september in de
Art Gallery Interbook International aan de Lange
Haven 97. Radius' werk wordt als realistisch bestem
pelt, hoewel haar schilderijen door de manier waarop
zij mens en dier afbeeldt vaak een surrealistisch ef
fect krijgen. Van Korink zijn er bronsplastieken en
tekeningen te zien. De Schiedamse Art Gallery is ge
opend van woensdag tot en met zondag van 13.00 tot
17.00 uur.
In dienstencentrum De Woudhoek hangen tot en
met vrijdag 23 september olieverfschilderijen van
mevrouw Gerrets, bewoonster van de Heyermans-
flat.
Vier creatieve Schiedammers exposeren hun werk
de hele maand september in de bibliotheek aan het
Bachplein. Ook geven zij enkele demonstraties op
woensdagmiddag tussen 14.00 en 16.00 uur. Coby
Kortland bijt 7 september het spits af met de zoge
noemde verfdompeltechnick marmeren. Wout van
der Zande geeft 14 september een demonstratie
brandgraveren op fineer. Ans van der Zande demon
streert het kantklossen op 21 september en Riet Vel-
lingergaat 28 september bloemschikken.
De FNV afdeling Schiedam houdt zaterdag open huis
in haar nieuwe gebouw aan het Rubensplein 12b. Be
langstellenden zijn tussen twee en vier uur welkom.
Westhaven
plaats 22
3131BT
Vlaardingen
Postbus4008
3130 KA
Vlaardingen
Telefoon
2340055
Telefax
4349754
Sportredac
tie:
Donald Bax
Telefoon
2340055
Jo Dirksen biljart nog graag, terwijl zijn vrouw Maria een hand
werkje maakt. Foto Dennes van der Wel/Roel Dijkstra
Jo Dirksen (82) brengt vele uren door in het vereni
gingshuis van de ouderenbond ANBO, afdeling
Schiedam. Regelmatig is hij in het Blauwhuis te vin
den achter het biljart of rond de tafel met wat vrien
den en een spel kaarten. Zijn vrouw blijft dan liever
thuis om wat te lezen of een handwerkje te maken.
Gisteren ontving hij in het clubgebouw burgemees
ter Scheeres, want Jo had een feestje te vieren. Met
zijn vrouw deelde hij precies zestig jaar lief en leed,
daar moest op gedronken worden. En een feest werd
het, in aanwezigheid van vele vrienden, de beide kin
deren, zes kleinkinderen en zeven achterkleinkinde
ren.
Jo (of Johan voor sommigen) voer vroeger altijdop de
vaart als ketelbinkie en stoker, tot hij een speciaal
oog kreeg voor zijn buurmeisje. Toen was het snel ge
daan met de vaart. Maria was lief en had mooie ogen
(nog steeds hoor, haast Jo zich te zeggen), daar viel
hij voor. Binnen het jaar stond het tweetal op het
stadhuis en vestigden zich in ccn huisje op de Hoogs
traat. Ondanks dat ze vele jaren armoe hebben ge
kend, vooral in de jareidertig, is het stel altijd geluk
kig geweest. Moe verzorgde de kinderen en deed het
huishouden, terwijl vader het brood op de plank
bracht als schilder, kelner en wat als niet meer. Nooit
heeft hij zonder werk gezeten, cn dat wil hij toch
maar even gezegd hebben.
Door Herman Noordegraaf
Schiedam—Wie kent hem nog: Henri Hartog, de man die zo in
dringend het leven beschreef van de brandersknechten, hun
vrouwen en kinderen in het Schiedam aan het eind van de vori
ge eeuw? Eén van de redenen dat Hartog vrij onbekend is geble
ven en vrijwel niet voorkomt in de literatuurgeschiedenissen is
dat er maar één boek van zijn hand verschenen is. Het is het
boek'SjofelenTdatin 1904 kortnazijn vroegtijdig overlijden ge
publiceerd werd. Het bevat een aantal literaire schetsen, die
Hartog tijdens zijn leven gepubliceerd had. Het is een gelukki
ge zaak dat dit boek nu onder de titel 'Niks dan last en weeglui
zen' herdrukt is met steun van het Fonds Historische Publika-
ties Schiedam.
Henri Hartog werd in 18G9 in
Schiedam geboren uit een Joods
gezin. Hoewel het niet tot de aller
armste behoorde, had ook het ge
zin Hartog het niet breed. De kin
dersterfte die in Schiedam in die
tijd zeer hoog was, deed zich ook
bij hen gelden: van de negen kin
deren overleden er. vijf op zeer
jonge leeftijd. Het is dan ook uit
het leven gegrepen als Hartog in
zijn verhaal 'Eene bevalling' de op
alle dag lopende vrouw Wissel laat
denken: ,,'t Was anders geen pret
je, zoo'n bevalling. In de elf jaar
dat ze getrouwd was, was 't nu al
de negende maal, dat ze in d'r bed
moest, ze zag er erg tegen op. Zo
dra ze d'r kinderen een maand of
wat had, begonnen ze te tobben,
en ze gingen meestal dood, voor
ze van de borst waren."
Henri was een jongen met aanleg.
Met steun van anderen kon hij de
onderwijzersopleidmgvolgen. Hij
werd in 1888 onderwijzer aan de
school van meester Sander aan de
Broersvest na daar eerst als kwe
keling werkzaam te zijn geweest.
Hij is daar tot zijn overlijden in
1904 werkzaam gebleven. Het was
een moeizaam bestaan: grote
klassen, een laag salaris en een
schoolhoofd die hem niet zetten
kon. Meester Sander, destijds een
vooraanstaand man in Schiedam,
was namelijk een conservatief li
beraal. Hartog daarentegen was
socialist en werd lid van de So
ciaal-Democratische Arbeiders
partij (SDAP). Hartog kon daar
mee zijn carrièremogelijkheden
in Schiedam wel vergeten. Tot
1887 heeft Hartog in Schiedam ge
woond. daarna verhuisde hij naar
Rotterdam.
De schetsen die hij vanaf 1896 pu
bliceerde. spelen zich in
Schiedam en Rotterdam af. Zijn
socialistische overtuiging komt
vooral tot uitdrukking in de keuze
van zijn onderwerp: het leven van
de 'sjofelen', zoals de branders
knechts en hun gezinnen. Hij
vond het de moeite waard om hun
leven literair te verwerken. De
verhalen zelf bevatten als zodanig
geen propaganda voor het socia
lisme. Hartog hing de in die tijd
sterk heersende opvatting aan dat
Zo zag de eer
ste druk
(1904) eruit
van het boek
van
Schiedam
mer Henri
Hartog, met
als oorspron
kelijke titel
'Sjofelen'. Foto
Oennes van der
Wel/Roel Dijkstra
kunst en literatuur niet aan gods
dienst of politiek gebonden moest
zijn. Het artistieke ideaal van de
schoonheid moest voorop staan.
Wel meent hij dat voor hem die
zich solidariseert met het proleta
riaat 'het inspirerend en leidend
sentiment' moet zijn 'het einde
loos mededoogen, eindeloos als
het mededoogen van Christus zei
ven zou moeten zijn.'
Proletariaat
Hartog wist waarover hij schreef.
Hij had zelf te midden van het
proletariaat gewoond en niet al
leen gezien, maar ook meege
maakt wat het betekende om zo te
leven. Zoals hij eens schreef: „...ik
heb vijftien jaar gewoond in een
hofje te Schiedam. Wel niet onder
het allerarmste en meest-door-de-
maatschapij-verbeestlijkste pro
letariaat, maar toch heb ik behal
ve veel ellende gezien, ook zelf de
beroerdheid van het proletariër
zijn in zeer acuten en vernietig
den vorm ondergaan." Hartog
ging ook niet over één nacht ijs:
hij observeerde nauwkeurig en
maakte stipte aantekeningen.
Daarbij noteerde hij zijn eigen vi
sies en daarna begon hij zijn
schets te schrijven. Tot in de
drukproeven toe bleef hij aan zijn
teksten sleutelen.
De verhalen die zich in Schiedam
afspelen, beelden het leven uil in
de talloze sloppen, stegen en hof
jes, die Schiedam toen kende. Op
vallend daarbij is dat Hartog veel
al door vrouwen de hoofdrol laat
spelen, zoals vrouw Wissel, ouwe
Miet, jonge Miet, \touw Muis,
vrouw Scharrewou. vrouw Post en
anderen. Uit de verhalen straalt
grauwheid. De zorgen om het be
staan overheersen: de lage Jonen,
de kleine behuizing, de werkloze
mannen, de dronken mannen, het
ontbreken van elk comfort - in
derdaad: niks dan last en weeglui
zen. Hartog schroomt niet om dui
delijk te maken dat de vrouwen
heel wat te stellen hadden met de
mannen, die hun geld verzopen
en toch hun lapje vlees wilden:
„Goed getrouwd, ja goed ge
trouwd, dat was cl'r één op hon
derd. De mannen waren allemaal
goed as ze pas getrouwd waren.
Maar later, as dï veel kinderen
kwamme en de verdiensten wer
den minder, dan was 't tobben en
scharrelen en rekenen van de
maandag tot de zaterdag. Op de
dag mog je je eigen afbeulen met
een hok lastige jongens, en 's
avonds kon je tegen een zure
smoel van een vent aankijke."
Hartog schetst echter ook scherp
de gevolgen van het harde be
staan op de branders knechts: „Je
moest die brandersknechts maar
zien als ze thuiskwamen 's
avonds, ze waren oud als een an
der begon te leven, 't waren net
ouwe mannetjes as je ze zag lo
pen. ze schurkten zich kouwelijk
in d'r jas. met de handen in de
zakken, ze liepen met mooie, stij
ve benen, met d'r hoofd naar de
grond. En als je d'r ondergoed
waste, dan walgde je van de stank
van zweet en jenever."
Armenzorg
In de verhalen komen naast de
weergave van allerlei gebeurte
nissen en gesprekken, ook nogal
wat overpeinzingen voor van de
personen die in zijn verhalen op
treden. Hartog toont daarbij een
groot inlevingsvermogen en laat
zien hoe vernederingen van ar
menzorg. hooghartige bejegening
van rijke branders en dergelijke
de mensen aangrijpen en aanzet
tot vooral innerlijk verzet. In al
die rauwe verhalen zit ook iets
groots, zo laat Hartog ons zien: de
mensen, vooral de vrouwen, pro
beren toch maar iets van hun be
staan te maken en te zorgen dat
de kinderen het ondanks alles zo
goed mogelijk hebben. Hartog
toont daarbij ook liefde en mede
dogen voor de mensen die hij be
schrijft,
De hedendaagse lezer moet aan
de stijl wennen: er zijn soms om
slachtige uitweidingen. Ook zijn
er nogal wat samengestelde woor
den met veel streepjes er tussen.
Wel is in deze heruitgave de oor
spronkelijke tekst omgezet in de
nu geldende spelling. Maar. zoals
gezegd, het loont om zich daar
over heen te zetten: ik ken geen
schrijver die 20 goed en van bin
nenuit ons inkijkjes geeft in het
leven van de sjofelen in
Schiedam.
Hcnri Hartog Niks dan last en
weegluizen. Verzameld proza.
Met een nabeschouwing van F.
Bordewijk; Signum Boeken Am
sterdam, Prijs ƒ34,50. Verkrijg
baar in de boekhandel.
Door Leen van Ooijen
Hoek van Holland Er zullen best
mensen geweest zijn die vreemd
hebben opgekeken toen Henk de
Bruijn (42) in Hoek van Holland
kwam. Hij past niet in het tradi
tionele beeld dat de meeste men
sen van een dominee hebben.
„Ik loop nu eenmaal graag in een
spijkerbroek. Ik ga er ook gerust
mee op huisbezoek. Als mensen
daarover praten, dan heb ik daar
geen probleem mee. Maar ik denk
wel dat de mensen in de vijf jaar
dat ik predikant van de gerefor
meerde kerk in Hoek van Holland
ben geweest, vooral hebben leren
kijken wie die spijkerbroek
draagt."
Dominee Henk de Bruijn ('Zeg
alsjeblieft geen dominee, maar
gewoon Henk') zit er ontspannen
bij na een drukke dag. Hij is ste
vig aan het werk in zijn nieuwe
huis in Arnhem, waar hij in sep
tember gaat wonen. Henk gaat
namelijk in de provincie Gelder
land aan de slag als arbeidspastor.
„Al weer zo n woord dat aanlei
ding kan geven tot misverstan
den," vindt hij zelf. „Het schept al
bij voorbaat een zekere afstand.
Ik noem mezelf liever arbeidsdo-
minee, omdat ik op dit moment
nog geen beter woord ken.'"
Henk komt iri dienst van de In
terkerkelijke Stichting voor
Evangelie en Industrie in Gelder
land. „Die stichting houdt zich be
zig met de plaats van de mens in
het arbeidsproces. Door dc eeono-
misering, alweer zo'n rotwoord,
komen steeds meer mensen in de
tang. Wij proberen die mensen op
te vahgen. Onze doelgroep ligt
dan ook vooral in het bedrijfsle-
Laatbloeier
Als predikant zou men Henk een
laatbloeier kunnen noemen. Vijf
jaar geleden kwam hij bij de gere
formeerde kerk in Hoek van Hol
land en dat was zijn eerste stand
plaats. Daarvoor werkte hij als
schilder en later kwam hij in
Dominee
Henk de
Bruijn gaat
gerust in spij
kerbroek op
huisbezoek:
'Ik denk wel
dat de men
sen hebben
Ieren kijken
wie die spij
kerbroek
draagt.' Foto
FotoburoWestland
dienst bij Fokker. Toch is hij al in
1971 begonnen met de studie the
ologie.
„Er gebeurden allerlei dingen,"
weet hij nog. „In de eerste plaats
moest ik mijn studie zelf verdie
nen, dus moest ik gewoon wer
ken. Door een auto-ongeluk ver
speelde ik een jaar studie. Overi
gens is het tegenwoordig vrij nor
maal dat predikanten eerst iets
anders in de maatschappij heb
ben gedaan. Ik vind dat een goede
zaak. omdat je dan weet wat er te
koop is."
Henk komt weliswaar uit een ge
reformeerd gezin, maar zijn vader
stond niet te juichen toen hij aan
gaf theologie te willen gaan stude
ren. Misschien is het die achter
grond geweest, waardoor hij een
wat vrijere kijk heeft op een aan
tal zaken.
„In de gereformeerde kerk is er
natuurlijk al een aantal jaren een
mentaliteitsverandering aan de
gang. Het christelijk geloof pre
dikt immers vrijheid. We moeten
elkaar de ruimte laten. Ik hou niet
zou van afgesloten wegen, waar
door men op een gegeven mo
ment niet verder kan.
„Wanneer iemand verkiest om 's
morgens naar de kerk te gaan en
's middags te gaan sporten, dan is
dat zijn keus. Ik heb daar geen
waarde-oordeel over. De kerk is er
niet om mensen dingen voor te
schrijven, maar om ze op hun ei
gen verantwoordelijkheid te wij
zen. Dat geldt ook voor de poli
tiek. Vroeger stemde een goede
gereformeerde op de anti-revolu
tionaire partij, een goede her
vormde was van de CHU. Dat is
toch allemaal voorbij."
Eén gedachte
Henk prijst zich gelukkig dat hij
bij zijn hervormde collega Cees de
Jong een flink aantal van zijn
ideeën terugvond. Daardoor heb
ben de gereformeerde en her
vormde kerk al sinds een aantal
jaren een gemeenschappelijke
avonddienst. Bovendien is er in
de eerste week van september al
enkele jaren een 'startzondag',
die dit jaar op 4 september in het
centrum Bos en Duin wordt ge
houden.
„Sinds vorig jaar is daar ook de
roomskatholieke kerk bij betrok
ken," constateert hij verheugd.
„Dat is eigenlijk best iets bijzon
ders, want ais je zoveel eeuwen
gescheiden bent geweest, dan val
je elkaar natuurlijk niet zomaar in
de armen."
De drie grote kerken houden vier
keer per jaar een gezamenlijke
avondmaaldienst in het Hoekse
verzorgingshuis Bertus Bliek.
„De tijd van haat en nijd is voor
bij." constateert Henk. Zoals hij
ook constateert dat het kerkbe
zoek terugloopt. „Maar daar moe
ten we niet al te dramatisch over
doen. Deze samenwerking is ze
ker niet uit nood geboren. Eigen
lijk hebben we in het verleden
veel gezichtsverlies geleden door
allemaal onze eigen religie als de
enige waarheid te prediken. We
zullen toch eens moeten leren dat
ook andere mensen gelijk kun
nen hebben, zonder dat wij direkt
ongelijk hebben."
Henk heeft zich in zijn Hoekse pe
riode erg betrokken gevoeld bij de
s terve nsbegel e id i n g„En juist di e
begeleiding, daar gaat het om. Ik
kom wel eens bij families waarin
mensen elkaar bijna letterlijk de
dood inpraten. Wanneer ik men
sen zodanig kan begeleiden dat ze
vredig en zonder angst kunnen
sten/en. dan geeft dat mij een
goed gevoel
Vlaardingen De Schiedamse
Plantage, de Oostwijk in Vlaar
dingen en de Grote Kerk in Maas
sluis staan dit jaar centraal tij
dens de Open Monumentendag
op zaterdag 10 september.
In Vlaardingen zijn traditiege
trouw enkele bekende Vlaar
dingse monumenten voor het pu-
bliek opengesteld, zoals het Stad
huis, de Grote Kerk met de kerk
toren, de molen Aeolus, het Visse-
rijmuseum en het Reedershuis.
De landelijke monumentenvlag
wappert dit jaar ook bij een aantal
panden in de Vlaardingse Oost-
wijk. Het Tand van de Ambachts
heer' staat namelijk centraal in de
Haringstad.
Diverse panden in de wijk houden
'open huis', zoals de Oosterkerk
en het pand van de Groene Lui
ken. Een piattegrondje met toe
lichting verwijst belangstellen
den naar de aardigste pandjes.
Ook is er elk uur een rondleiding
met het ServiceTeam van de VW
Vlaardingen en bestuursleden
van de Historische Vereniging en
zijn j>r korte wandelingen met
verscniliende thema's. Ook 'Het
Hof zal in de belangstelling
staan.
Alle onderwerpen worden 'gevan
gen' in een expositie, verzorgd
door een aanial leden van de Com
missie Stad en Monument van de
Historische Vereniging Vlaardin
gen. De expositie is op Monumen
tendag geopend tussen 11.00 en
16.00 uur in Zaal Harmonie (in
gang Stadsgehoorzaal).
De Vlaardingse Open Monumen
tendag is gekoppeld aan die in
Schiedam. Vanaf de steiger van
het Westerhoofd vaart een rond
vaartboot bezoekers over naar
Schiedam, waar het hoogtepunt
van deze dag rond de Plantage
ligt. Schiedammers kunnen op
hun beurt van deze overtocht ge
bruik maken voor een rondwan
deling door de Oostwijk.
Blauwhuis
Het Plantage-gebied herbergt en
kele verrassende pandjes, zoals
het voormalige handelsentrepot,
het Hofje va' Jjoer, het Blauw
huis en de Evangelische Lutherse
Kerk. Diverse eigenaren van mo
numenten in de Tuinlaan en de
Lange Nieuwstraat gunnen be
langstellenden een kijkje in hun
woning of bedrijfspand.
Sommigen geven zelfs ieder uur
rondleidingen, zoals op de Tuin
laan 18,44 en 96. Anderen stellen
foto's ten toon over Oud-
Schiedam en het heden en verle
den van de Plantage. Ook zijn er
enkele muzikale optredens, on
dermeer van saxofonist Arie Kuit
en operazanger Albert de Bruijn
en van leerlingen van de muziek
school.
Ook buiten het Plantage-gebied
zijn enkele panden opengesteld,
zoals het Stedelijk Museum, de
Haven kerk. de Grote Kerk. Molen
de Nieuwe Palmboom. Galerie
Bothof Modern Art en het Natio
naal Coöperatief Museum. Een
programmafolder wijst belang
stellenden de juiste route.
Ook in Maassluis zijn enkele mo
numenten te bezichtigen, waar
onder Theater de Schuurkerk. de
Grote Kerk, Molen de Hoop. liet
Delflandhuis. de Doelmanhoeve,
het Sieepvaartmuseum en de
Wippersmolen. Vanaf Theater de
Schuurkerk leidt een fietspar-
cours langs de diverse panden.
Ook kan een Historische Kilome
ter met een walkman worden ge
lopen. De walkman met cassette
is te leen bij het Gemeentemu
seum,
Verder zijn de meeste activiteiten
geconcentreerd rond de Grote
Kerk. Zo is er een tentoonstelling
te zien met historische schetsen
van Maassluis en een expositie
nypr de tmm
Ook kan de toren worden beklom
men en bespelen stadsbeiaardiers
G. de Waardt en Jan van do*
Zwart op geregelde tijden het or
gel. Tenslotte is er een muziekuit
voering door ?»Uiziekvereniging
Kunst na Arbeid uit Maassluis.
Woensdag31 augustus
ROTTERDAM
The Act. Jam sessie. 22.00u. De
Doelen Gr.z. Rotterdams Philharmo-
nisch Orkest. Extra Concert, 20.15u.
Café Floor. Heieen Live in Café
Floor, 21.30u. Sorbonne. Millie's
Move, 22.00u. Openluchtbio
scoop Museumpark, The Linguini
Incident, 21.30u. Openluchtthea
ter Kralingen. Maria Stuart,
20.30u.
Donderdag 1 september
SCHIEDAM
Podium. Jamsessie, 21.00u.
VLAARDINGEN
Sta dsgehoorzaal. The sound of mo-
town (musical), 20.15u. Grote Kerk
Orgelconcert Aad Zoutendijk,
12.45u.
ROTTERDAM
St.Laurenskerk, Middagpauzecon
cert, 12.45u. luxorTheater. De Pe
king Opera, 20.15u. Plan C. Bump
City, 22.00u. Rotterdamse
Schouwburg Kl.z. Oom Wanja.
20.30u. Openluchtbioscoop Mu
seumpark. ünforgiven,21.30u.
ROTTERDAM
Alhambra Riksbioscoop: 'Robin
Hood Mannen in maillots?' (a!) dag.
11.45-2.15-4.45-7.15-9.45. Al
hambra 2: 'The Beverly Hillbiliies'
fa!) dag. 4-6.45-9.30. do.vr.ma.dï.
ook 1.15. Calypso 1: 'Four Wed
dingsand a Funerai' (ai) dag. 1.15-4-
6.45-9.30. Calypso-2: 'Schirüler's
List' (12) dag. 8, do.vr.ma.di. ook 2.
Calypso-S: 'The Aristocats' (al) dag,
1.15-4-6.45. 'Love and...Human
Remains' (16) dag. 9.30. Cinerama
1: Beverly Hills Cop III' (12) dag.
1.15-4-6.45-9.30. Cinerama 2:
'Speed' (12) dag. 1.15-4-6.45-
9.30. Cinerama 3: 'Naked Gun 33
1/3' (ah dag. 1.15-4-6.45-9.30. Ci
nerama 4:'Maverick' (al) dag. 1.15-
4-6.45-9.30. Cinerama 5: 'Bad.
GtIs' (al) dag. 1.15-4-6.45-9.30.
Corso:'The Client' (16) dag. 1.15-4-
6.45-9.30. lmaxTheater:'BluePla-
net' (all do. t/m zo. 2-4, di.wo. 2.
'Mountain Gorilla' (al) do.Lm zo. 1-3,
di.wo. 3. The Fugitive' (12) dag.
(beh.ma.) 6.45. "Jurassic Park' (12)
dag. (öeh.ma 9.15. Lantaren alle
zalen: ZappJazz Part Three (16)
zo.vanaf 3. Venster 1: 'Rebels of the
Neon-God' (16) dag. (beh.zo.} 8. 'Die
töohehe Maria' (16) dag. (beh.zo.)
10. Lantaren/Venster 2: alle films
(16)dag. (beh.zo.) 7.30-9.45: 'Sim
ple Men' do. 'Trahsr' vr. "Europa' za.
'Port Aperte' ma. 'Life on a string" di.
'Romance de Valentin' wo. Lanta*
rervVenster 3: 'Just Friends' (16)
dag. 8. zo.ook 10. 'La Ardilta Roja"
(16) dag. (beh.zo.) 10. Lantaren/
Venster 4: 'Abgeschminkt' (16) dag.
(&eh.zo.} 8-10. Lumière 1: The
Flints'noes' (al) dag, 1.15-4-6.45-
9.30. Lumière 2: 'Beverly Hills Cop
III" (12i dag. 6.45-9.30. do.vr.ma.di.
00k 1.15-4. Lumière 3: 'The Geta
way' (16) dag. 1.15-4-6.45-9.30.
Lumière 4: 'Striking Distance' (12)
cag. 6.45-9.30, do.vr.ma.di. 00k
1.15-4.
