15 fc
Laurenslezing: Is God waan of werkelijkheid?
Peper zag aanvankelijk niets in regiovorming
Na de zomer uitsluitsel
over kustuitbreiding
if Kinderziekten bij invoering
nieuwe paspoorten verleden tijd
In de zomer stijgt de vraag
naar nieuwe passen
Prijzen
paspoorten
lopen sterk
uiteen
Afwisselende
sluitingstijden
PL SN SZ RY
Rotterdams Dagblad
Zaterdag 25 maart 1995
Deburge
in 1989 met
van de opde
ling: 'KanS-
Rotterdams
Rotterdam Lee Towers lag met
longontsteking en 39 graden
koorts in bed. Optredens in Am
sterdam en Rotterdam werden
schieliikafgezegd. Nederland
kwam langzaam aan in de ban van
de verkiezingen en Joegoslavië,
ja. ja. toen nog één. had net afgelo
pen weekeinde glansrijk het Eu-
rovisiesongfesti val gewonnen
meteen lied genaamd 'Rock me',
dat iedereen terecht al lang is ver
gelen.
Dc middagtemperatuur bereikte
waarden van tegen de 19 graden,
toen die maandag, 8 mei 1989. in
het Rotterdamse stadhuis de com
missie AlgcmcneB es luurlijke
Zaken bijeenkwam en PvdA-frac-
tie voorzitter Jan Janse een vurig
pleidooi hield voorhe I ins lellen
van een stadsprovincie.
Zo is hd begonnen: de raadsleden
hadden zich net de uitkomsten ei
gen gemaakt van de commissie
Montijn. die door het kabi net
Lubbers in het leven was geroe
pen om de overlevingskansen van
dc grote sleden te onderzoeken.
Maak er sup er-steden van. con
cludeerde Montijn. Hef de ge
meentegrenzen op en waardeer
die grole sleden en omliggende
gemeenten op tot grote regionale
eenheden. Alleen zokunnenzede
gevaren van de toekomst trotse
ren.
Daarover spraken de raadsleden
in de commissie. Jan Janse was er
voorstander van, dal stak hij niet
onderstoelencfbanken. Hij
pJeitle voor haast, voor snelheid.
Robbert van der Vos (Links Rot
terdam toer» nog. later Grocn-
Links). FranciscaRavestein(D66)
enBertusB oh ré (CDA) vielen
hem bij.
Kansloos
Maar er waren ook kriti s che gelui
den. blijkt uit de kranteknipsels
van loen. Hé.dalis opmerkelijk.
Krilische geluiden van de burge
meester. „Het is nodig dat er an
dere bes tuu rl ij ke v e rh oudi n ge n
komen,beaamde Peper. „Als we
opnieuw zouden mogen begin
nen zou het een gocdplan zijn.
Maai' nu is het kansloos." Kans
loos? Kansloos. Aan hel woord
was Bram Peper, inmiddels beter
bekend als de vader van de stads
provincie.
Hoe zit dal?
Robben van der Vos kan zich de
periode nog goed voor de geest
halen. „Ja zeker, ik weet het nog."
zegt hij. „Jan Janse was toen een
van dc eersten die voorstelden
Rotterdam op te heffen. En daar
van was de Burgemees Ier niet ge
charmeerd. Toen niet. Ja, waarom
cok alweer niet. Hij vond dal we
niet moesten praten in eindmo-
dellen, maar eerst eens moesten
nagaan wat we nou precies met de
deelgemeenten v/ildcn."
Teruggefloten
Hel was gewoon nog niel hel mo
ment, constateert ook Francisca
Raveslein, loen nel een halfjaar
in dc gemeenteraad. „Dc geesten
waren er niet rijp voor," zegt ze.
„Het idee van de opdeling is van
Jan Janse. Niet van Bram Peper.
Peper wilde wel iets met de regio
doenmaar zover als het opdelen
van Rotterdam en het zelfstandig
maken van de deelgemeenten
wilde hij niet gaan.'
..Jan Janse is loen ook doorzijn
partij teruggefloten," herinnert
Robbert van der Vos zich. „Hij
mocht er niet meer over praten.
Dal heb ik loen maar een jaar lang
op ine genomen, om voor de op-
heffing van Rotterdam le plei
ten." Gaandeweg is er loen hel
een en ander veranderd, analy
seert Van der Vos. „Ook bij Peper.
Ergens is er een knop omgegaan.
Wanneer? Geen idee. Hel was een
geleidelijk proces. Weetje, het
was ook "de lijd dal hel Openbaar
Lichaam Rijnmond net aan zijn
eind was gekomen."
Hel Rijnmond-traumshccfl die
eerste discussies over de stads
provincie erg overschaduwd. Het
lag nog zo vers in hel geheugen.
Dat vindt Francisca Rave stem
ook. „Het mislukken van Rijn
mond leefde toen nog heel erg."
Jan Janse vindt, al terugblikkend,
de historie niet echt belangrijk.
Hij kan zich die maandagmiddag
niét direct meer voor de geest ha
len, de discussies van loen wel.
„Ik heb dal loen gezegd omdat ik
altijd een groot voorstander hen
geweest van die regiovorming.
Problemen beter kunnen aanpak
ken, dc kloof tussen burger en be
stuur dichten - dat is altijd mijn
Leitmotiv geweest." Vandaar.
Streepje licht
Maar. herinnert Janse zich: „Die
discussies over Montijn bloedden
snel weer dood, niemand deed er
iets mee. Tk denk dat in die verga
dering op dal moment Bram de
realist was, ik de idealist. Ach, mij
interesseert meer dat mijn opvat
tingen toen breed werden gedra
gen" Hel lijkt alsof Bram en ik te
genover elkaar stonden, die te
genstelling blijkl er een beetje
uit. Ik ben ervan overtuigd dat er
geen streepje licht gaapte lussen
wat hij vond en ik. En je ziet hoe
hel er nu mei de stadsprovincie
voorslaat: eind goed, al goed." Al
juicht Janse nog niet te vroeg.
„Idealen bewijzen zich pas wan
neer ze we rkeli j kh ei d zij n ge wo r-
den."
Burgemeester Peper onthield
zich gis leren van een rcaclie. „Hij
vond het wel grappig." zei zijn
woordvoerster.
Door Canis Zijlmans
Rotterdam Bestaat er een per
soonlijke God of gaat het om een
fenomeen, dat de mens naar z'n
eigen beeld geschapen heeft? En
als" hij bestaat, waar is hij dan? Is
het te bewijzen dat er t»eii God be
staat? En kan iets ook bestaan,
zonder dat het te bewijzen is?
Tijdens de Laurenslezing - mor
gen om 15.30 uur in de Laurens-
kerk- buigen professor C. A. J.
van Ouwerkerk. emeritus hoogle
raar godsdienst en pastorale psy
chologie aan de Rijksuniversiteit
van Leiden en dr. Helly Zoek. die
hom twee jaar geleden als univer
sitair docent aan de Faculteit van
Godgeleerdheid opvolgde, zich
over bovenstaande vragen. Tij
dens deze bijeenkomst wordt te
vens het 90-jarigjubileum van de
Vereniging van Vrijzinnig Her
vormden in Zuid-Holland ge
vierd.
„We benaderen het thema." legt
Hetty Zoek uit, „vanuit gods-
dicnstpsychologisch perspectief.
De mens zegl ergens in le gelo
ven, maar is dal geen illusie? De
mens projecteert zichzelf in God.
En je vraagt je af wat de werke
lijkheid van die God dan is. Juist
in deze moderne tijd komen er
veel vragen op rond die werkelijk
heid van God. Mensan kunnen
zich die niet meer voorstellen. Het
wetenschappelijk rationele den-
Prof. C. A. J.
van Ouwer
kerk: Vanuit
godsdienst-
psycholo
gisch per
spectief.
Foto FlipFranssen
ken maakt hel moeilijk om le ge
loven. Je kan God niet aanwijzen.
Ik kan niet met empirisch onder
zoek laten zien. dat ik een spoor
van God zie. Je zult God nooit
ku nncnaanwïjzcn.
Dominant
De inleiders van de Laurensle
zing, die om 15.15 uur vooraf
wordt gegaan door orgelspel en
zang van 3c Maas-Cantorij, zullen
antwoord proberen te geven op
krilische vragen over hel geloof:
Wal is de aard van de werkelijk
heid? Waar gaal hel om in hel reli
gieus gelooi? Houden mensen
zichzclfniel voor de gek als ze ge
loven?
Deze vragen zijn van al Je lijden
en komen, volgens de lezingnou
ders, van alle gelovigen. „Maar in
geen lijd." steil dr. Zoek vast, ..is
3ezc vraag zo dominant ais in de
onze. Religie in het algemeen en
het christelijk ge loof in net hij zon
der zijn niel langer vanzelfspre
kend en staan ter discussie. De re
latie tussen religie en de moderne
cultuur is op z'n minst gespannen
te noemen."
Ze zien spanning lussen geloof en
hel algemeen heersende wereld
beeld, dat in hoge mate wordt be
paald door de (natuurweten
schap Hierin is alleen datgene
'waar', wat met ae zintuigen kan
worden waargenomen. „Natuur
lijk," geeft Hetty Zoek aan. „zal
niemand de werkelijkheid ont
kennen van liefde onhaat, ontroe
ring en verontwaardiging, hoop
cn teleurstelling, normen en ide
alen. Het zijn kunst, politiek en
vooral religie, die zich op dit soorl
terreinen van hel leven begeven.
Om le kunnen zingen: 'Zo vrien
delijk en zo veilig als het licht, zo
is mijn God'.moetjedc natuur we
tenschappelijke manier van den
ken uit kunnen schakelen."
Jonianda
In hel geloof gaal hel, volgens bei
der., om eer. werkelijkheid, die
niet zintuiglijk toegankelijk is.
Het is een transcendente werke
lijkheid, die de gewone we rkel ij k-
hèid overstijgt. Maar is er wel een
werkelijkheid, waar het geloof
over spreekt?
„Dit soort vragen is natuurlijk ex
tra actueel nu blijkt, dat met de
neergang van de traditionele ker-
Hetty Zoek:
Kerken heb
ben net moei
lijker dan het
aternatieve
circuit
Foto Jaap Roze ma/
Rotterdams
Dagblad
ken de rel i g i o s i te i t n i et ui t s terft
merkt Hetty Zoek op. „Veel men
sen, die dc natuurwetenschappe
lijke maniei van uenken als van
zelfsprekend aeeepleren, blijken
daarnaast zonder enig probleem
de meest irrationele dingen te
kunnen geloven. Of het nu gaat
om New "Age, Jonianda. astrolo
gie, sjamanisme of om gebedge
nezers. om zaken als aura's, reïn
carnatie of de genezende kracht
van de Geest. Blijkbaar is hel voor
velen geen enkel probleem om
zich op"bovennatuurlijk terrein le
begeven. Wat opvalt is dat men
het in de kerken vaak veel moei
lijker heeft dan in hel alternatieve
circuit."
Volgens haar is het toch mogelijk
hel natuurwetenschappelijke we
reldbeeld serieus le nemen en Ie
gelijk veel genuanceerder te den
ken over geloof dan in de projec
tietheorie gebeurt.
„De godsdienstpsychologie kan
niks bewijzen, maar zij kan wel de
religieuze verbeelding onderzoe
ken, die verankerd is in de alle
daagse werkelijkheid, maar die
ook een werkelijkheid oproept,
die daar niel mee samenvalt.
Zo wordt religie een touw, dat bei
de terreinen van het leven met
elkaar verbindt: hel niel grijpbare
van religie, kunst en idealen met
dat van de rationeel bewijsbare
wereld," zegt ze tot besluit.
Rotterdam De problemen bij dc
invoering van het nieuwe pas-
pyoit in de gemeenten in de Rot-
leidamse regio lijken grotendeels
te z;;n opgelost Het merendeel
■\an de grotere gemeenten biedt
nu v. eer de 'klaar terwijl u wacht"-
scrv.ee
Het nieuwe paspoort werd begi n
van dit 'dcU officieel in gebruik ge-
nonv->-, 9e hiervoor bcnodig"dc
upji..-..' ;ur leverde eehler de no
dig-: j:i unit-men op. De meest
v tende
gende dag hun paspoort wilden
komen ophalen. Nu kunnen we
binnen circa tien minuten het do
cument verstrekken."
„De uitgifte duurt hier iets langer
dan vorig jaar." aldus T. Reijman.
voorlichter van de gemeente
Schiedam. Deze vertraging is oen
gevolg van de extra handelingen
die bij het maken van het nieuwe
paspoort verricht moeten worden.
Zo moet de bladzijde met de per
soonlijke gegevens voorzien wor-
ijij gei
ten waren
■/e a npu ra
te laat
en dat de
'v! niet goed aansloot op dc den van een plastic laagje.
„Al
computers,
ïn Yiua'-dmgen verloopt de vcr-
sl! cl-:-eng sinas uegin maart weer
no":naal. „We leveren nu weer
voiwes de 'klaar lerwijl u wacht'-
A'jviu'." verklaart J. Merkx. sec-
torhoor'd Burgerzaken van deze
genv me. ..De eerste twee maan
den vm.sdat wel anders. We moes-
ter. an-.u'ge technische proble
men vragen of de mensen de vol-
metal duurt het. afhankelijk van
dc drukte, tien minuten lót een
halfuur." zegl Reijman.
in de gemeente Spijkcnisse zijn
er nooit problemen geweest met
de nieuwe apparatuur. Binnen
tien minuten staat de aanvrager
daar met zijn pas weer op straat.
.Als hel druk is, kan hel wal lan
ger duren." zegt woordvoerster
Vecnstra. Om de drukte te sprei-
Jcil hin IJci. Spijl;nissc ver
schillende tarieven! Wie tussen
oktober en april zijn paspoort
koopt is f62.70 kwijt en anders
betaalt men circa dertig gulden
meer. Niet in alle gemeenten
wordt de 'klaar terwijl u waeht'-
service gehanteerd. 'In Ridder
kerk duurt het een week voordat
de burger zijn nieuwe paspoort in
ontvangst kan nemen. Dit is geen
gevolg van de nieuwe apparatuur,
want ook voor de komst van hel
nieuwe reisdo
cument was de
ze wachttijd ge
bruikelijk. In
Maassims loopt
ook niet alles op
rolletjes. Daar zijn extra appara
ten aangeschaft dm aan de vraag
maar reisdocumenten le voldoen.
Nog steeds evenwel moet er lan
ger gewacht worden op een pas
poort dan de bedoeling is.
Mei de lempcraluur slijgl in de
lente en de zomer ook de vraag
naar paspoorten. Een aantal ge
nreen len verwacht dan een ver
traging van een tot twee dagen bij
de uitgifte op te lopen.
Rotterdam De prijzen die in
de diverse gemeenten in de re
gio Rotterdam-Rijnmond voor
een paspoort worden ge
vraagd. lopen sterk uileen. Hel
verschil is soms enkele tiental
len guldens. De komst van een
nieuw paspoort heeft niets aan
die situatie veranderd.
Topper is de gemeente Dor
drecht, waar men ruim 114 gul
den betaalt voor een nieuwe
pas. In Spijkenisse kost het
reisdocument, indien het
vvordl gckoclil lussen oktober
en aprif vijftig gulden minder.
Gemeenten als Schiedam, Rid
derkerk en Rotterdam zitten
rond de negentig gulden.
„Wij berekenen de kosten van
de identiWiUkaait door in de
prijs van het paspoort," ver
klaart J. Merkx, sectorhoofd
Bestuurszaken de prijs van de
gemeente Vlaardingen, waar
de pas 107 gulden kost ,.De
identiteitskaart is le koop voor
35 gulden, maar hij kost de ge
meente 48 gulden.
Rotterdam—De stuurgroep 'Knst-
locatie', die de mogelijke uitbrei
ding van de kust voor Hoek van
Holland onderzoekt, presenteert
pas na de zomer zijn bevindingen.
Op grond daarvan wordt vervol
gens besloten of het opzienbaren
de plan doorgaat. Het project, dat
al zeker tien jaar voortsluimert
onder de naam 'plan Waterman',
genoemd naar het WD-statenlid
Waterman, behelst hel droogleg
gen van een strook grond van ze
ventien bij 2.5 kilometer van
Hoek van Holland tot aan Scheve-
ningen.
De stuurgroep is het resultaat van
samenwerking tussen de provin
cie Zuid-Holland, de stadsregio
Haaglandpr», de ministeries var.
VRÖM en Verkeer en Waterstaat
en de stichting Nieuw-Holland. In
die stichting hebben zich beleg
gers, banken en andere vertegen
woordigers uit het bedrijfsleven
verenigd. Het onderzoek wordt
onder toezicht van de gedeputeer
de L. Stolker uitgevoerd door het
Rotterdamse bureau Kuiper Com
pagnons, dat daarbij nauw samen
werkt met het bureau Dwars, He-
derik en Verwey uil Amersfoort.
„Het gaat om een onderzoek
waarin we de- haalbaarheid van
kunstuitbreiding onderzoeken,
zegt stedebouwkundige Ashok
Bhalotravan bureau Kuiper Com
pagnons. „We bekijken wat het
mogelijk oplevert. Er wordt geke
ken" naar de aantallen womngen
die op hel nieuwe land kunnen
worden neergezet, naar de glas
tuinbouw die er kan worden ge
vestigd, de mogelijkheden van re
creatieve voorzieningen."
Volgens Bhalotra duurt het nog
wel even voordal rcsulalcn zijn le
venvachten. „Ik denk dat we pas
na dc zomer met onze conclusies
kunnen komen."
De haalbaarheid van hel plan. in
de jaren tachtig gepresenteerd
door WD-statenlïd R.E. Water
man, ging de afgelopen jaren bij
na getijk"op mei de getijden van
de zee die ervoor zal moeten wij
ken: nu eens werden de kansen
voor de verwezenlijking zeer
hoog, dan weer uiterst laag inge
schat. Struikelblok waren voort
durend de financiën. Het droog
leggen van de zee kost nogal wat.
Inmiddels wordt 'Nieuw Holland',
zoals het nieuwe land vaak wordt
aangeduid, gezien als plaats waar
na 2005 volop woningbouw kan
worden gepleegd, wanneer de wo-
ningen die volgens de Vierde No-
la Ruimtelijke Ordening Exlra
(Vinex) op zeer korte termijn moe
ten worden gebouwd, zijn verwe
zenlijkt. Bovendien kan de verde
re bebouwing van het Groene
Hart worden verhinderd, wan
neer blijkt dat er ook op de nieu
we kuslslrook kan worden ge
bouwd.
In de laatste plannen is de wo
ningbouw in nel_ nieuwe gebied
geconcentreerd bij Den Haag. Er
wordt lerdege rekening mee ge
houden dal hel prestigieuze plan
slechts lol dit kleine gebied be
perkt blijft. Mocht het plan in zijn
geheel doorgaan, dan zal dit de
eerste iase 2ij n.
Als D 0 udï Stoep om kw art voor
twaalfde lap d: "htgooitenjc
fietst in een kw_"tier van Gaar
dingen naar Schiedam, dan kun
jein f Sterretje nog een uur door-
tetteren. Wie daarna nog zin
heeft, wankelt naar de stand
plaats van Eurotaxen laat zich
vervoeren naar de s-Graven-
dijkwal, waarjc de nacht nog eer
poos kunt uitzitten. De gerouti
neerde kroegloper kent zijn we
gen wel om het laat te maken.
De gemeenten rond de grote stac
hebben wel een paar naehlzaker,
die niet leeg zijn. en toch concen
treert het uitgaansleven zich dat:
waar je een conglomeraat aan
nachtvergunningen hebt: m Rot
terdam-Centrum. Als he l dan ir,
de ene zaak niet gezellig is. kwijt
tenminste nog uitwijken naar ev
andere tent. Het bijzondere van
Rotterdam op dit moment isdal
erin de hele gemeente een umlbr
me sluitingstijugeldt voor de ge
wone cafés, cn een beetje loop tu
sen Delfshaven cn dc Oostzeedij-
is er niet. Het zi jn geïsoleerdehe-
reca-ccntra^ondcr samenhang,
juist door dezelfde sluitingstij
den. Als na de opdeling van Rot
terdam elke nieuwe gem een te
haar eigen horecaver ordening
mag vaststellen, zeg Hillegers-
berg om half elf. Semebroekom
elfuur, Overschieom half twaalf
cn Spangen om twaalf uur. dan
hebje een leuke route om nog
voor één uur in S tatendam te kur.
nen proosten.
Nu kun je daar ook anders tegen
aan kij ken en dat doet zowaar me*
alleen'de Stadspartij.maar ook
het Rotterdamse PvdA-gemeen-
teraadsl i d R uu d v an M i ddel koop
Ze moeten er niel aan denken da'
ei ge n zi n ni ge g e m ee n te n el k h u n
eigen sluitingstijd vaststellen.
Dat zou provi nci eb reed door de
commissarisvandekoni ngi n
moeten gebeuren. Een merkwaar
dige neiging om van de Rijnmonc
een eenheidsworst te maken
Waarom zou je het niet aan burge
meesters overlaten 7 Zelfs al s j e
aan de ene kant van het Maastun-
neltraeé eerder naar huis moet
dan aan deandcrckanl,omdaler
andere burgemeesters overgaan,
dan is dal loch voor niemand
rampzalig?
„Laten ze me Ihun tengels van de
Koemarkt afblijven!" zei Marcel
Houtkamp. D66-fraetieleiderin
de Schiedam se gemeenteraad,
loen hij donderdag bij hel debat
in het Rotterdamse stadhuis zat
Houtkamp zag al op zich afkomen
dat de provincie zich gaat bemoei
en met iets dat nu aan de
Schiedamse gemeenteraad is
voorbenouden. Hij heeft burge-
mee s ter Seheereg e w aar s eh uw d
„Rcinier, kij kuil. want voor je het
weet, houden de Provinciale Sta
ten van Rotterdam zich ook bezig
met de B rand er sfees tenomdat
hel best zou kunnen zijn dal ze
evenementen met meer dan hon
derdduizendbezoekers bovenlo
kaal vinden. Dan moet jc voorje
Schiedam se Br ander sfees ten een
vergunning gaan vragen op de
Coolsingel!
Houtkamp was nog niet klaar:
„Stel je voor dat onze Branders-
feestèn samenvallen met eentoe-
slandinHellcvoclsluis of Rozen
burg of Ridderkerk, dan krijg je
misschien die vergunning met!
Dus zo kwam het aat gisteren alle
serieuze gemeenteraadsleden in
de Rijnmond eens naliepen ofhet
Vlaardingse Haring- en Bierfeest
niet per ongeluk samenvalt met
de S loomdagen van Helle-
voctsluis. Ze keken ofdc Furiade
van Maassluis (die ze daar foutief
als Furic-ade schrijven) niet op 1
april is wanneer Brielle de zege
van de Geuzen op Al va herdenkt.
Ze gingen de agenda na of de Ves*
ti ngclagen niet samenvallen met
Poetry en hel Spectrumfestivalen
het Maasbouleyardfeest te
Schiedam met Film International
Maar het was verspilde energie.
Natuurlijk is elke gemeente aaar
vrij in en dat moet zo blijven.
Volgens de Rotterdamse burge
meester Bram Peper loopt het al
lemaal zo'n vaart niet. Als de com
missaris van dc koningin maar
kan ingrijpen in bovenlokale
kwesties met een urgent karakter
(voetbalrellen of schippcrsblokka-
des), dan is de kou uil de lucht.
Ingrijpen in lokale zaken is dan
niet aan de orde. Maar kroegen
tochten zijn vaak bovenlokaal.
