li,
Vervolg op 'Schaduwen'
stoft bezett ingstijd af
SPECTACULAIRE PRIJZENSLAG!!
Boek biedt
nieuw licht
op de
'doden van
de Buijs
Ballotsingel'
genda
Cees Lely, de sterkste schakel
Mysteriespel
voor padvinders
Parochianen door
paus onderscheiden
Koudetoesiag voor
kleine inkomens
Braderie grootser
De nieuwste modellen kolberis kostuums n n m
Alleen bij New Bassy's
nuI29,-
nu 129/
Nu 98,00!
Nu 39,90
nu 198,00
nu129,«
ZONNEBRILLEN VAN ARGUS.
Rotterdams Dagblad
Donderdag 30 mei 1996
Cees Lely, zoals collega's hem noemden (zonder; van der), was een
veelzijdig geïnteresseerde veelschrijver zoals ze niet meer voorko
men in de lokale journalistiek van alledag. Met vlijtige pen legde hij
het dorpse stadsleven van Maassluis vast. Naar de opening van een
nieuwe winkel was hij net zo nieuwsgierig als naar de vergaderingen
van de gemeenteraad, en hij noteerde alle gebeurtenissen om hem
heen in die toegankelijke stijl die je vroeger in Schiedam en Vlaar
dingen ook zag bij Mieke Woerdenbagh-Sens, Willem de Bruijn en -
stiU alive - Ruud M. van Houwelingen, eeuwig de nestor.
Die stijl kenmerkt zich door een prettige mix van punctualiteit en
losbandigheid. Deels stenografisch aandoend, maar door een per
soonlijke aanpak ontdaan van saaiheid, de komische noot niet ver
smadend, en dat alles gelardeerd met een eigenzinnige interpunctie
die ik eerder frivool dan slordig zou willen noemen, anarchistisch
welhaast, waarbij de serieuze taalvernieuwers verbleken. J
haast in die bij het vak hoert, vooral op onderbezette redacties. Een
bruisende eenvoud en een üzersterke formule: ze schreven namelijk
zoals gewone mensen lezen. Dat is één van de geheimen die huis-
aan-huisbladen voor de massa vaak beter te verteren maken dan het
quasi-diepzinnige wroeten van gestudeerde Kuifjes.
Couleur locale in begrijpelijk Nederlands! Het is mijn overtuiging
dat Cees Lel/s een belangrijke remedie zijn tegen het onbegrip van
het volk jegens de boven-ons-gestelden (zoals Theo van Goghze aan
duidt). De drijfveer van Lely was het willen vertellen, het willen ver
duidelijken, het willen toelichten, 2odat zelfs de Ons Soort Mensen
(in de terminologie van Pim Foriuyn) beter gingen begrijpen waar ze
mee bezig waren. Lely werkte niet bij de media, hij was een medium.
Een schakel.
Die constante vormt een essentieel verschil met het van-hak-op-tak-
tjjdverdrijf van stukjesschrijvers die alleen maar neerbuigend, bet
weterig en sardonisch doen, zichzelf zogenaamd kritisch vinden en
ondertussen van bijzaken hoofdzaken maken.
Er is een voorbeeld weggevallen. Niet alleen Maassluis dient een eer
biedig moment stilte in acht te nemen.
KOR KEGEL
Vlaardingen
De welpen, kabouters en esta's van de Scouting Rijn
mond uit Schiedam. Vlaardingen en Maassluis kun
nen zich zaterdag 1 juni weer uitleven op het jaar
lijkse distrietsspel in het Hof in Vlaardingen. Het
spel the ma dit jaar is 'computer-getoeter'. De kinde
ren spelen tijdens het spel mee m een spannende
mysterie. Het spel begint om 10.30 uur en duurt tot
15,30 uur.
Voor hun jarenlange inzet en trouw voor de kerk
heeft paus Johannes Paulus de onderscheiding Pro
Ecclesia et Pontifice verleend aan twee parochianen
van de H. Geestkerk aan de Van Hogendorplaan. Het
gaat om H. Walter en H. Veugeiers. Pastoor B. van de
Helm heeft de onderscheidingen namens de paus
uitgereikt.
Het gemeentebestuur van Maassluis wil mensen met
een minimuminkomen tegemoet komen in de jaar
lijkse afrekening van het energiebedrijf. De gemeen
te heeft besloten in het kader van de bijzondere bij
stand eenmalig een koudetoesiag te verstrekken.
Om voorde toeslag in aanmerking te komen moeten
inwoners van Maassluis over zelfstandige huisves
ting beschikken en een inkomen hebben net boven
bijstandsniveau. Ook moet het bedrag van de ener
gie-afrekening 1995/96 meer dan honderd gulden ho
ger zijn dan het jaar ervoor. Als dat zo is, kan het be
drag boven deze honderd gulden tot een maximum
van honderd gulden worden vergoed.
Ook voor de afrekening van de Woning Stichting
Maassluis voer het warmteverbruik kan een vergoe
ding worden aangevraagd. Het verschil tussen de af
rekening van dit jaar en 1994/95 moet hier ook meer
dan honderd gulden zijn. De koudetoesiag kan ech
ter maar voor één van de twee rekeningen worden
aangevraagd.
De aanvraag voor de koudetoesiag kan op werkdagen
tussen 8.00 en 11.30 uur worden ingediend bij de af
deling sociale zaken en werkgelegenheid van de ge
meente Maassluis.
Nog niet eerder was de jaarlijkse braderie in Maas
land zo groot, als die op zaterdag 1 juni aanstaande
zal worden gehouden. Er komen, naast de inbreng
van de Maaslandse winkeliers, naar schatting zestig
a zeventig standhouders naar Maasland. Die nemen
van 10.00 tot 17.00 uur hun standplaats in aan de 's-
Herenstraat. Voor de jeugd komen er diverse attrac
ties, zoals een springkussen en een draaimolen. En
natuurlijk ontbreekt de kinder-rommeimarkt (op de
Burgemeester van der Lelykade) niet. Ook op het Py-
nasplein beloofd het gezellig te worden, want daar
richten vier Maaslandse horeca-ondememers een ge
zellig terras en een grootse disco in.
Redactie
Waterweg:
Jelle
Gunneweg,
Menno
Haddeman,
Ben van
Haren,
Daniélle
Hermans,
Mariëtte
Olsthoom,
Jan
Rozendaal,
Carel van
der Velden
Westhaven
plaats 22
3131BT
Vlaardingen
Postbus 4008
3130 KA
Vlaardingen
Telefoon
2340055
Telefax
4349754
Sportredac
tie:
Sander Son-
nemans
Telefoon
2340055
4004310
Door Carel van der Velden
Schiedam Oudere familie
leden zijn ook 51 jaar na de
bevrijding in staat verjaar
dagspartijen te kruiden met
verhalen over de bezettings
jaren. Maar mensen zijn ster
felijk en nemen hun ervarin
gen uiteindelijk mee het graf
in. Tenzij ze worden opgete
kend en op dat vlak hebben
de auteurs Bas van Bochove,
Ser Louis en Herman Noord-
egraaf een niet te onder
schatten prestatie geleverd.
In deel twee van Schaduwen
over Schiedam laten ze voor
al Schiedammers aan het
woord.
Aan de vooravond van de herden
king van vijftig jaar bevrijding
verscheen verleden jaar het eer
ste deel van Schaduwen over
Schiedam, dat in de eerste plaats
de vrucht was van jaren noeste ar
beid m het gemeente-archief. Als
enige kreeg het schrijverstrio in
zicht in de 'oorlogs-archieven' van
de gemeente Schiedam.
De informatie uit het archief werd
weliswaar gelardeerd met per
soonlijke getuigenissen, maar die
mondelinge bron boorde de werk
groep in 1995 slechts beperkt aan,
In die lacune voorziet deel twee
en dat zal toekomstige generaties
historici deugd doen. Archiefon
derzoek blijft altijd mogelijk,
maar zij hebben in de toekomst
niet meer de kans bij getuigen te
informeren naar de persoonlijke
aspecten van het leven onder de
Duitse bezetter.
Molenaar
Een van de mensen die in deel
twee het verhaal achter de kille
feiten vertelt, is molenaarsdoch
ter Riet van Pelt-Treumiet. Tij
dens het toneelstuk "Verduisterd,
Schiedam 1940-1945' schrokken
duizenden Schiedammers op de
tribune van de moord op haar va
der, molenaar Willem Treurniet
van De Noord.
Het betreft een historisch gege-
De Gereformeerde Kerk stuurde in 1944voedselpakketten naar
de in Duitsland tewerkgesteldejongens. Fotacoitectiei.c.van derMeuien
ven, dat iè vermeld in deel l van
Schaduwen. Treurniet werd sa
men met de broers Pieter en Cor
nells Smit op 30 september 1944
gefussilleerd. De reden was offici
eel onbekend, maar de Duitsers
wisten dat het trio zwaar in het
verzet zat.
Riet van Pelt-Treurniet, destijds
vijftien, vertelt in het nieuwe deel
hoe haar vaderwerd gearresteerd.
,,'s Nachts werd er op de deur ge
bonsd en hard aan de bel getrok
ken. Wie er open deed weet ik niet
meer, maar er stormden ineens al
lemaal mannen in uniform bin
nen. Op de een of andere manier
vonden ze een exemplaar van het
illegale blaadje Trouw. Vader
werd meegenomen, wij bleven als
versteend en verslagen achter."
Pas veel later hoorden de nabe
staanden dat het trio was doodge1
schoten als repressaille voor de li
quidatie van twee 'foute' politie
agenten in Rotterdam. De Duit
sers namen WTaak door gepakte il
legale werkers neer te schieten.
Als kind had Riet Treurniet door
dat haar vader 'iets' in de illegali
teit deed, maar verder reikte haar
kennis niet. Geregeld kwamen er
mensen op bezoek en in de molen
werden spullen verborgen. Dat de
molenaar niets van de Duitsers
moest hebben, werd haar al snel
duidelijk. Treurniet werd ge
dwongen meel te leveren aan de
bezetter. Toen een Duitse militair
mee wilde rijden met de vracht
wagen, werd Riet tussenbeiden
gezet. „Vader wilde niet dat de vij
and direct naast hem zat."
De Treurniets werden na 1945 nog
jaren achtervolgd door de moord
op de molenaar. Ondanks steun
van het Trouwfonds en de Stich
ting 1940-2945 was de familie niet
meer in staat de molen draaiende
te houden. „Met moeder ging het
steeds slechter. Bij de bekende
professor professor Bastiaanse
heeft ze jarenlang een therapeuti
sche behandeling gehad. Ze is
echter nooit helemaal over de
schok heengekomen."
Drukkerij
Buitengewoon schrijnend is ook
het verhaal van To Goettsch-Van
der Smit, wier ouders en broer tij
dens de bezettingsjaren omkwa
men als gevolg van hulp aan Jo
den. Althans, dat werd in deel 1
gemeld, In het vervolg van Scha
duwen vertelt de dochter des hui
zes dat er meer aan de hand was.
To woonde met haar ouders aan
de Buys Ballotsingel 6a, waar
broer Peter officieel ook stond in
geschreven. In werkelijkheid ver
bleef hij als lid van de onder
grondse elders. Hij was betrokken
bij de distributie van wapens en
munitie en drukte illegale krant-
jes in een woning aan de Galilei-
straat56.
Een Duitse marechaussee had
aan de overzijde kennis aan een
dame. Het viel de oplettende
Duitser op dat er 'iets vreemds'
van 259,-
Bijpassende pantalons, kreukvrije streithkwaliteit ELDERS i 49,-
Bijpassende shirts elders 79,90
KOSTUUMS DOUBLE BREASTED EN 3 KNOOPS ELDERS 498,-
van 259,-
van 259,-
New
JMIMA
fashion
1 e Middellandstraat 7a,
Rotterdam,
tel. OIO - 413 46 68
aan de handwas.
Zijn tip leidde tot het oprollen van
de drukkerij. Peter van der Smit
was er niet, waarna de Duitsers al
snel bij zijn ouders op de stoep
stonden. In die woning troffen ze
een Joodse onderduiker aan, wat
het echtpaar uiteindelijk met de
dood heeft moeten bekopen. De
verraden Peter werd twee dagen
later op 16 juni 1944 bij een wa
pendropping in Helvoirt in
Noord-Brabant gearresteerd.
Bezitters
Naast leed vertelt Schaduwen ook
het relaas van mensen die door
stom toeval aan arrestatie en een
gewisse dood zijn ontsnapt Het
aantal nieuwe feiten over de be
zettingstijd is beperkt, maar
dankzij de persoonlijke ontboeze
mingen biedt het dusdanig veel
nieuwe perspectieven dat de be
zitters van deel 1 het vervolg ei
genlijk niet mogen missen.
Voer voor sociologen en psycholo
gen vormen wellicht de brieven,
die tientallen in Duitsland te werk
gestelde jongeren aan de gerefor
meerde dominee J. van der Meu-
len schreven. Wat bezielt mensen
die getuige zijn van historische
gebeurtenissen? En wat gebeurt
er met mensen die vanuit een be
schermd religieus milieu ineens
in de boze buitenwereld belan
den?
Uiteraard uit een getuige zijn
spanning over het bombardement
op Hamburg, waarbij vele duizen
den doden vielen. „Gelukkig
heeft God me bewaard voor de
dood."
De dominee trachtte hen met
voedselpakketten en geestelijke
brandstof op het rechte spoor te
houden. „Jullie hebben het voor
recht dat je Gods Woord kent. Je
hebt de neiging gezelschap te zoe
ken van een vrouw, die je heel wat
kan geven. De boze komt met zijn
verzoekingen tot je, om je af te
trekken van God."
De dominee kwam tot zijn advie
zen nadat een schrijver hem had
ingelicht over de verleidingen
van wulps vrouwvolk in Ham
burg. Niemand bekende uiteinde
lijk zonde, al ging veel schrijvers
wel te biecht bij de dominee. „Op
aandringende uitnodiging ben ik
op zondag meegegaan naar een
bokswedstrijd, terwijl ik 's och
tends nog naar kerkdienst ben ge
weest," schreef er een, „Daarna
ben ik enige malen naar de bio
scoop geweest. Drie weken heeft
de duivel over mij geheerst."
Donderdag 30 mei
ROTTERDAM
Zaal De Unie. Stemmen uitRustand,
20.30u. Luxor Theater. Hame Jek
kers, 20.15u. (uitverkocht). Rotter
damse Schouwburg. Gr.z. Dantons
Dood, 20.15u. Ki.z. Dies irae,
20.30u. Bonheur. Tussen Moskou
en December, 20.30u. R'dams
Centrum voor Theater. De Naakte
Reis, 20.30u.
Vrijdag 31 mei
SCHIEDAM
Nieuwland. Kledmgbeurs, lO.OOu.
Filmhuis. The Usual Suspect,
21.30U.
ROTTERDAM
Grote-of St. Laurenskerk. Middag
pauze-orgelconcert, 12.45u, to Ga
lerie voor de Kunsten. No Limit,
20.00u. De Doelen. Gr.z. Rotter
dams Phi [harmonisch Orkest,
20.15u. Baroeg. Club Regionale,
21.00u.Nighttown.SpecialrondDe
Dijk,21.00u.DeVlerk.TequilaGirls,
22.00u. Luxor Theater. Hame Jek
kers, 20.15u. Bonheur. Tussen
Moskou en December, 20.30u.
R'dams Centrum voor Theater. De
Ontmoeting, 20.30u. 't Kapelletje.
Ockhams's scheermes, 20.3ÜU.
Rotterdamse Schouwburg. Kl.z.
Dies Irae, 2Q.30u. De Scheg. Spook
Onder Je Bed, lö.GOu. Jeugdthea
ter Hofplein. Sneeuwwitje, 19.0QU.
Chaka. Campus Talkradio, 15.30u.
De Evenaar. Culturele Salon,
19.30U.
Bioscopen v
ROTTERDAM
Calypso 1: 'Mighty Aphrodite' (al)
dag. 1.15-4-6.45-9.30. Calypso 21
3: 'Sense and Sensibility' (al) dag.
12.45-3.30-6.15-9.15.Calypso3:
'Casino' (16) dag. 8. Calypso 2
Riksbioscoop: Forget Pans' (al)
dag. 12.45-3.30. Cinerama 1: The
Juror' (16) dag. 1.15-4-6.45-9.30.
Cinerama 2: The Scarlet Letter'
(16) dag. 1.15-4-6.45-9.30. Cine
rama 3: 'Hellraiser IV: Bloodline'
(16) dag. 1.15-4-6.45-9.30. Cine
rama 4: 'Dead Man Walking' (16)
dag. 6.45-9.30, do.vwna.di. ook
1.15-4. Cinerama5: 'Broken Arrow'
(16) dag. 6.45-9.30. do.vr.ma.di.
ook 1.15-4. Corso: 'Prima! Fear'
(16) dag. 1.15-4-6.45-9.30. Imax
heater: 'Survival Island' (al) dag.
beh.ma. 2-4-7ma. alleen 7The Li
ving ea' (al) dag. beh.ma. 3-8.za.zo.
ookl. ma. alleen 8. Venster 1: 'Fal
len Angels' (12) dag, 10. 'L'Amore
Moleste' (16) dag. 8. Venstér 2:
'Dood in Venetië' (16) dag. 7.30.
'Good Men, Good Woman' (16) dag.
behma. 10. Lantaren 2: The White
Balloon' (al) dag. 8. 'Smatl Faces'
(16) dag. 10. Lumlère 1: 'Cutthroat
Island' (12) dag. 1,15-4-6,45-9.30.
Lumière2: 'Gir!6' (12) dag. 4-6.45-
9.30. do.vr.ma.di, ook 1.15. Lumlè-
re 3: 'Diabolique' (16) dag. 6.45-
9.30. do.vr.ma.di. ook 1.15-4, Lu
mière 4: 'Heat' (16) dag. 8.30. do
.vr.ma.di. ookl-4,30. Pathé 1: The
Birdcage' (al) dag 11.00-1.40-
4.20-7-9.40. Beh.zo. 11.00. Pathé
2: 'Critical Decision' (16) dag, 3.55-
6.40-9.25. do.vr.ma.di. ook 1.10.
Pathé 3: leaving Las Vegas (16)
dag. 11.30-2-4.30-7-9.30. Pathé
4: 'Things to dom Denver' When ybu-
're dead. (16) dag. 11.25-2-4.35-
7.10-9.45. Pathé 5: '12 Monkeys'
(12) dag. 12.40-3.30-6.20-9.10.
Pathé 6: 'Copycat' (16) dag. 3.35-
6.25-9.15. do.vr.ma.di. ook 12.45,
Pathé 7: 'Up close Personal' (al)
dag 1.05-3.50-6.35-9.20.
Nachtvoorstellingen: Lumière 1:
■Wicked City Night' (16) vr.za. 00.15.
Lumiére 2: 'MoneyTram' (16) vr.za.
00.15. Lumière 3: 'Lawnmower
Man 2 Beyond Cyberspace. (16)
vr.za. 00.15. Lumière 4:'Get Shorty'
(16) vr.za. 00.15.
Kindermatinees: Cinerama 4: Toy
Stoiy' (al) OV za.zo.wo. 1.15-4. Ci
neramas: 'De Boefjes' (al) za.zo.vyp.
I.15-3. Imax: Toy Story' NV (al) 'm-
.zo. 11.30-5.15. Lumière 2: Toy
Stoiy' (al) NVza.zo.wo. 1.15. Lumiè
re 3: 'Dunston Checks in' (al) za
.zo.wo. 1.15-4. Lumière 4: 'Babe'
NV (al) za.zo.wo. 1.15-4. Pathé: Toy
Story' NV (al) za.zo.wo. 11.45-1.50.
'Dunston checks in' (al) za.zo.wo.
II.15-1.25.
ZONNEI :l t II .Ol
STER ;TE/89.-
LID VAN DE VERENIGING OOGMERK-OPTICIENS, ANVO REGISTER-QPTQMETRISTEN/CONTACTLENSSPECIALISTENAUDICIEN NVAB. RUIM 1500 BRILMONTUREN, ADVIEZEN, COMPUTER-OOGÏESTEN, OPTOMETRISCH ONDERZOEK/OOGMETING,
LOW-VISION APPARATUUR, SCHIEDAM: ORANJESTRAAT 19, TELEFOON OIO - 473 87 00. MAASSLUIS: KONINGSHOEK, TELEFOON OIO - 591 90 39. VLAARDINGEN: KORTE HOOGSTRAAT 23, TELEFOON OIO - 434 84 5o!
Deze weken gaat de zon niet ondef bij Argus. We pre
senteren u namelijk een schitterende collectie zon
nebrillen. Trendy, Design en Classic Look vormen
daarbij het modebeeld van deze zomer. En..,, de
glazen is ook een verhaal apart: bij Argus
zijn die extra contrastverhogend en be
schermen optimaal tegen ultraviolette stra
ling. "Duur spul!" zult u nu misschien wel denken. Maar ook daarin
spant Argus de kroon. Want uw zonnebril op sterkte koopt
u bij ons al vanaf 89,-* (bovendien: dubbelfocus vanaf
slecht 198.- en multifocus vanaf 399,-). Alie reden tflrJSlifcj
dus om te kiezen voor een zonnebril van Argus. Welkom!