15,
Daan van Geenen restaureert met
liefde oude advertentieblaadjes
Schiedamse vrouwen naar jGymnaCopia in EstlandJ
BBhbsi
'Dorsman in Vlaardingen had een vakman als boekbinder'
mamm
Tolerantie
Bronzen beelden
in winkeletalage
Laatste orgelconcert
Open dag bij
jeugdnatuurclub
Radio-opname Sing-in
Expositie in De
Groene Luiken
Extra vergadering
Rotterdams Dagblad
Dinsdag 11 juni 1996
4"i jf? y
lij
54'
Bij mij in de straat in Schiedam heb je een kantongerecht, een beurs
waar vroeger koren werd verhandeld en een pand met een museale
collectie gedistilleerd met landelijke pretenties. Het wordt gezien als
de parel op de kroon van toeristisch Schiedam, al scheuren auto's er
regelmatig de vouwen uit de broek van de bezoekers. Ik maak me
daar zorgen over.
Driehonderd meter gaans bevindt 2ich een lommerrijke laan, met
prachtige panden uit de negentiende, eeuw. Het is een oase van rust
aan de rand van de binnenstad. Maar het gif op het kale Nepromater-
rein en de.bouw van zestien nieuwe villa's op de plek van een vroege
re klooster vormen bedreigingen van het unieke karakter van de
laan, ias ik vorige week in het Nieuwe Stadsblad De bewoners ma
ken zich er terecht zorgen over.
Waar woon ik en waar is de lommerrijke laan? De meeste Schiedam
mers weten het al, maar ik help nog een handje- Op mijn rij bevindt
zich een muziekcafé waar rare kwibussen soms op het podium sprin
gen. Het Stadsblad helpt ook. Driehonderd meter gaans bevinden
zich verder het Boddaertcentrum en een afkickcentrum.
Mensen die nodig toe zijn aan een ontwenningskuur jagen bij mij in
de straat bewoners soms de stuipen op het lijf. Maar ook driehonderd
meter gaans gaat het leven van de gevestigde burgerij niet over ro
zen,lees ik in hetzelfde artikel in het Nieuwe Stadsblad. Stél je voor.
Heb je net de wekelijkse golfpartij verloren, krijg je na alle eerdere
ellende ook nog tehoren dat een Vrouwenwegloophuis het brutale lef
heeft zich tussen de elite te mengen.
Maar denk vooral niet dat ze intolerant zijn, daar onder de kastanje
bomen. „Zonder uitzondering staan we allemaal positief tegenover
de opvang van vrouwen en kinderen in nood zegt een anonieme be
woner uit de laan haast plechtig.
Maar ja, kan zo'n stichting zo'n mooi pand wel onderhouden? Boven
dien benaderen verlaten mannen hun ex-en wel eens op agressieve
wyze. Dat kunnen ze niet hebben in die mooie straat Alternatieven?
Die bieden ze niet. Maar de bewoners zien de mishandelde vrouwen
wellicht liever gehuisvest in een gewoon buurtje, tussen andere
maatschappelijke verschoppelingen als asielzoekers en bijstands
trekkers.
Het Nieuwe Stadsblad verklapt de naam van de laan niet, want mis
handelde vrouwen hebben recht op een onbekende schuilplaats.
My'n straatnaam mag ook niet bekend worden, want mogelijk zijn de
invloedrijke burgers in die laan in staat de mishandelde vrouwen nog
ver van hun bed te houden ook.
In dat geval is het Wegloophuis welkom bij ons in de straat Want
langs de anonieme haven waar ik woon, staan we net als in de anonie
me wandeldreef 'zonder uitzondering positief tegenover de opvang
van vrouwen en kinderen in nood.'
Voor de vrouwen in nood is het slechts te hopen dat agressieve man
nen Schiedam slecht kennen.
CAREL VAN DER VELDEN
Schiedam
In de etalage van Jansen Herenmode aan het Hof
van Spaland in Schiedam zijn deze week bronzen
beelden te zien van Willy Reppel. De Schiedamse
kunstenares exposeerde in binnen- en buitenland
met textiele werken en schilderijen. Sinds kort heeft
zij zich ook op het vervaardigen van bronzen beelden
gestort. Reppels uitgangspunt is het menselijk li
chaam. Zij maakt uitsluitend zittende, staande of lig
gende figuren.
Aad van der Hoeven verzorgt zaterdag 15 juni het
laatste orgelconcert voor de zomer in de aula van het
Stedelijk Museum. Van der Hoeven studeerde aan
het Rotterdams Conservatorium bij Piet van den
Kerkhoff en George Stam. Daarnaast studeerde Van
der Hoeven Koordirectie. Tegenwoordig is hij ver
bonden aan drie koren, waaronder Toonkunst Vlaar-
dingen, en als organist aan de Hillegondakerk in
Rotterdam-HiUegersberg.
Op het programma van 15 juni staan werken van on
der andere Hummel, J. S. Bach, Mozart, Dumas en
Satie. Het concert begint om 15.00 uur.
De jeugdnatuurclub van de Koninklijke Nederland
se Natuurhistorische Vereniging (KNNV) houdt zon
dag 16 juni open dag in Natuurcentrum De Boshoek-
laan aan het Bospad in Schiedam. Van 12.00 tot 16.00
uur kan worden meegedaan aan een uitgebreid na
tuurprogramma met onder meer waterdiertjes,
braakballen en huisdieren in 4e hoofdrol. Kinderen
kunnen met het oog op vaderdag ccn mandje vlech
ten, een waskaars maken of kruïdenzakjes vervaar
digen.
Vlaardingen
De Evangelische Omroep maakt vanavond vanaf
19.30 uur opnamen voor EO's Sïng-In in de Kerk van
de Nazarener aan de Zwanensingel in Vlaardingen.
Sing-In is een samenzangprogramma waarin liede
ren worden gezongen met het publiek. Het zingen
wordt begeleid door een combo onder leiding van
André Pouwer. Jan Post leidt de zang in goede ba
nen. EO's Sing-In wordt al ruim driejaar lang eens in
de twee weken uitgezonden op de woensdagavond
via radio 2.
De Vlaardingse kunstenaars Carla Einwachter en
Ruud van der Ham exposeren tot 4 juli in Aanloop
huis De Groene Luiken aan de Oosthavenkade.
Einwachter toont acrylschilderingen, gebaseerd op
muziek. Van der Ham laat aquarel-collages zien,
waarvan enkele zijn gebaseerd op landschappen uit
Canada, waar hij jarenlang heeft gewoond. Het werk
is te zien tijdens de openingsuren van het aanloop
huis: maandag en dinsdag van 14.00 tot 17.00 uur en
woensdag, donderdag en vrijdag van 11.00 tot 17.00
uur.
Maassluis
De commissie stads- en milieubeheer komt woens
dag 12 juni om 19.00 uur bijeen voor een extra verga
dering. Op de agenda staat de nota Ontwikkelingsvi
sie Componistenbuurt en Bloemenbuurt, een ste
denbouwkundige studie over aanpak van de Elemen-
tumflats, Belangstellenden die willen inspreken die
nen om 19.00 uur aanwezig te zijn. De stukken liggen
ter inzage in de speciale commissiemap in het infor
matiecentrum van het stadhuis.
Door Ben van Haren
VlaardingenDaan van Geenen (41) is gek op
oud papier. Niet als verzamelaar of vrijwilli
ger van een of andere club die extra inkom
sten hard nodig heeft. Neen, hij houdt zich als
ambtenaar van de gemeente Vlaardingen bij
na dagelijks bezig met oude kranten.
Daan van
Geenen
waakt over
kranten en
grote en klei
ne boeken in
het Vlaar
dingse Stads
archief: 'Leer
lingen van de
Grafische
SchooMaat ik
vaak de wijn-
boeken van
Hoogendijk
zien als voor
beeld van
vakkundig
Maandenlang al gaan adverten
tieblaadjes van honderd jaar gele
den door zijn handen. Meer dan
een dag kan hij in de weer zijn
met één zo'n reclamekrant van
maximaal vier pagina's groot. Alle
1500 nummers van het sinds fe
bruari 1892 door 'Drukkers-Uit
gevers Dorsman Odé' wekelijks
in een oplage van 2500 stuks gra
tis verspreide Vlaardingseh Ad
vertentieblad krijgen een zorgvul
dige behandeling.
Van Geenen laat zich niet afleiden
door de soms toch boeiende in
houd van de advertenties, hoewel
bijvoorbeeld de aanbieding van
één van de eerste motorfietsen
hem natuurlijk niet is ontgaan.
Zijn blik nent zich echter in het
algemeen meer op oneffenheden,
verkleuringen en breuken in het
vergeelde papier.
„Verschrikkelijk is het. Het pa
pier breekt. De lijmiaag is eruit
omdat het cellulose is afgebroken.
Hét gaat om papier, van hout ge
maakt, waarvan op den duur de
vezels gaan rotten. Dat geeft er
die gele kleur aan.
Rijkdom
„De verzameling van deze adver
tentiebladen is waardevol door
haar ouderdom en omdat ze com
pleet is. Ze bevat een grote rijk
dom aan informatie over het
Vlaardingen van rond de eeuw
wisseling. Daarom restaureer ik
nu al die krantenpagina's. Ik haal
ze stuk voor stuk uit de banden
waarin ze zijn geplakt, ik verwij
der de lijm, maak de scheuren
dicht met zuurvrij papier, doe
elke weekverschïjning in een
kunststoffen hoes en berg deze op
in speciale archiefdozen."
Ruim vijftien jaar nu is Van
Geenen werkzaam als restaurator
op het Vlaardingse Stadsarchief.
Voormalig arehivaris Theo Poel
stra plukte hem in 1980 weg bij
het Gemeentearchief Rotterdam,
waar hij kennis had gemaakt met
het vakmanschap van de Croos-
wijker op het gebied van boekbin
den en papierbehandeling.
Van Geenen: „Het vak heb ik ge
leerd van G. Morra. Hij was mijn
leermeester op het Rotterdamse
archief. Ik volgde de Grafische
School en werd door mijn consu
lent daar geplaatst om ervaring op
te doen. Daar zag ik, waarvan je
alleen wist dat het vroeger in
kloosters gebeurde. Geen nietje
werd gebruikt om boeken te bin-
binden.'
Foto Dennes van
derWeVRoel
Dijkstra
den. Neen, keurig naaien met
touw of band en dan de rug afwer
ken. Ik leerde er het vak van
handboekbinder."
Kort geeft de restaurator van het
Stadsarchief de verschillen in de
Europese stijlen van boekbinden
weer. Hij vertelt over Duitse,
Franse en Engelse banden, waar
van hij de eerste het mooist vindt
omdat er dan geen ribben zicht
baar zijn op de boekenrug.
Over zijn start in het oude raad
huis van Ambacht: „Een ijzeren
lineaal, een potlood en een stuffie
was al mijn gereedschap toen ik
begon. Mijn voorganger Stolk had
zich vooral bezig gehouden met
het opplakken van foto's. Mijn in
teresse ging meer uit naar boe
ken. Wat moet ik hier, dacht ik
even. Tot Poelstra me ervan over
tuigde, dat hij voor verbeteringen
zou kunnen zorgen.
„Ik zag hier namelijk dingen die
ik voor onmogelijk hieldin een ar
chief. Mensen zaten tussen de
middag in oude stukken en foto's
te snuffelen met brood in hun
hand, koffie tussen de archief
stukken en een sigaret in de
mond. Onvoorstelbaar."
Ook de omstandigheden waaron
der historisch zeer waardevolle
spullen werden bewaard, deden
bij Van Geenen de haren rechtop
staan. „Stukken verpulverden ge
woon omdat ze oud waren en zo
slecht werden behandeld. De
vochtigheidsgraad was veel te
hoog en de temperatuur ook. Het
aangebouwde depot stond op de
zonzijde, waardoor het er in de zo
mer vijfendertig graden en in de
winter tien graden was. Boeken
en protocollen zijn vroeger
gesmeerd met stijfsel en dat gaat
verzuren. Sommige delen waren
zelfs beschimmeld en moesten er
gewoon tussenuit."
„Van de al in 1960 toegezegde
nieuwbouw kwam maar niks te
recht Er werd met stukken ge
zeuld op het stadhuis. Ze lagen in
een vochtige kelder waar toevallig
plek was en dan weer op een
bloedhete zolder. Verder werd
hier gebruik gemaakt van een
voudige archiefdozen van karton
vol zuur, met ijzeren nietjes, hoe
ken en ringetjes. Je begrijpt wat
er gebeurt bij een steeds wisselen
de vochtigheid en temperatuur,
alies gaat rotten en oxyderen."
Kopiëren
Werk genoeg lag er dus klaar voor
de restaurator. Hij nam het voor
touw om verrottingsprocessen zo
snel mogelijk tot staan te bren
gen. „Een van de eerste maatrege
len was het kopiëren van alle veel
geraadpleegde stukken van bur
gerlijke stand en dergelijke. Toen
ik kwam gingen de originelen nog
door de handen van alle mensen,
die ze wilden raadplegen. Dat be
tekende bijvoorbeeld een bevoch
tiging door vingers, die mensen
zo nodig nat willen maken om een
bladzij om te slaan terwijl het
droog blazen van duim en wijsvin
ger tot het zelfde resultaat leidt.
Het was een gigantische, eentoni
ge klus, die in roulatie door het
gehele archiefpersoneel is uitge
voerd. Ook de archivaris zelf
stond aan het kopieerapparaat."
Op deze manier kreeg Van
Geenen tijd vrij om ook werk te
doen dat hem meer boeit. Hij
richtte zich onder meer op de ou
de charters, die in het Stadsar
chief worden bewaard. „Ze lagen
gevouwen, in oude dozen. Ik heb
ze uitgespannen en gereinigd. De
technieken zijn tegenwoordig zo
ver, dat de schade van oude vou
wen vrijwel niet meer is terug te
zien."
Hij toont de indrukwekkende in
houd van de eenvoudige charter-
kast in de kluis van het voormali
ge raadhuis. Laden liggen vol met
officiële op perkament geschre
ven verklaringen, waaronder het
oudste overgebleven stuk. Even
mag het uit 1275 daterend af
schrift, met zegel van Floris de
Vijfde, van het twee jaar eerder
verleende stadsrecht van Vlaar
dingen worden vastgehouden.
In kort bestek geeft Daan van
Geenen uitleg over de zwakheden
en sterke punten in de toch rijke
verzameling van het Vlaardingse
Stadsarchief. Boeken met kostba
re lederen banden, waar stukken
vanaf vallen, wijst hij aan als voor
beelden van niet te stoppen ver
rotting. „Leer is dierlijke huid, die
gelooid is. Dat gaat dus rotten en
breken bij verdroging. Perka
ment daarentegen is huid, die ge
droogd is en goed blijft. Daarom
gebruik ik ook perkament om in
te binden. Vlaardingen, daarop
kan het trots zijn, had via Dors
man een vakman als boekbinder.
Leerlingen van de Grafische
School laat ik vaak de wïjnboeken
van Hoogendijk zien als voor
beeld van vakkundig binden."
„Het zijn boeken van misschien
wel zestig kilo, ongeveer een me
ter hoog, meer dan een halve me
ter breed en dertig centimeter
dik. Ze zijn niet te tillen en de in
houd is niet van een bijzondere
historische waarde, maar we be
waren ze als toonbeeld van boek
binderskunst. In de Duitse stijl
gebonden, dus met gladde rug.
Veel minder kwestbaar dan met
de ribben van touw."
Uren kan Van Geenen over zijn
vak praten. In het twee jaar gele
den opgeleverde verbouwde en
uitgebreide Stadsarchief is een
klimaatsbeheersïngssysteem in
gebouwd, tienduizend nieuwe
zuurvrije archiefdozen zijn aan
geschaft en het nog steeds toene
mende aantal bezoekers haalt in
het algemeen zijn informatie van
kopieën van archiefstukken of
van microfiches.
Vlaardingen leent zijn restaurator
ook uit aan Maassluis en soms
Schiedam, waar ze zo'n functiona
ris niet in dienst hebben. Op de bij
de hennrichting van het Stadsar
chief vrijgekomen bovenverdie
ping van het oude Raadhuis aan
Plein Emaus in Vlaardingen is
Van Geenen voorlopig druk bezig
met het voor de toekomst veilig
stellen van de complete verzame
ling van het ruim honderd jaar ou
de Vlaardingseh Advertentie
blad', dat in die tijd zelf reclame
maakte met gratis doorplaatsing
van advertenties uit de Nieuwe
Vlaardingsche Courant en de slo
gan: Voor neringdoenden geldt
een speciaal tarief.
Dinsdag II juni
VLAARDINGEN
Dienstencentrum West, Inspraak
bestemmingsplan Westwijk, deel
gebied 'Lage Weide', 20.00u.
ROTTERDAM
Dodorama. Rotterdams Improvi
satie Poel, 2Ö.0Qu. Luxor Theater.
Kann Bloemen, 20.15u. Dizzy.
Rutger Molenkamp Quartet,
22.0ÖU.. de Pelgrim, El Fuego,
22.00u.
Woensdag 12 juni
SCHIEDAM
De 4 molens. Zomer-thé-dansant,
I3.30u. Thurlede. Bingo, 14.00u.
ROTTERDAM
Calypso I: 'Mighty Aphrodite' (al)
dag, 1.15-4-6,45-9.30. Calypso 2:
'Leaving las Vegas' (16) dag. 6.45-
9.30. Calypso 3: 'Sense and Sensi
bility' (al) dag. 12.45-3.30-6.15-9.15.
Calypso 2 Riksbioscoop: 'Out
break' (12) dag. 12.00-3.15. Cine
rama 1: "White Squall' (12) dag.
1.15-4-6.45-9.30. Cinerama 2: 'The
Juror'(16) dag. 1.15-4-6.45-9.30. Ci
nerama 3: 'Hellraiser IV: Bloodli
ne' (16) dag. 6.45-9.30 do.vr.ma.di.
ook 1.154.Cinerama4:'Dead Man
Walking' (16) dag. 1.15-9.30. The
Scarlet Letter' (16) dag. 4-6.45. Ci-
nerama5:Broken Arrow' 18) dag.
6.45-9,30. do.vr.ma.di. 1.15-4. Cor
so: 'Primal Fear' (16) dag. 1.15-4-
6.45-9.30. Imax Theater: 'Survival
Island' (al) dag. beh.ma. 24. The
Living Sea'(al)dag.beh.ma.3-6.45.
za.zo. ook 1. 'Primal Fear' (16) dag.
7.45-10. Venster 1: 'Fallen Angels'
(12) dag. 10.'L'AmoreMoleste'(16)
dag. 8. Venster 2: 'Turks Fruit'{16)
dag. 7.30. 'Good Men, Good Wo
man' (16) dag. beh.ma. 10. Lanta-
ren2: Thedaythesun turned coid'
(al) dag. 8. 'Small Faces' (16) dag.
10. Lumière 1: 'Cutthroat Island'
(12) dag. 1.15-4-6.45-9.30. Lumière
2: 'Girl 6' (12) dag. 4-6.45-9.30. do
.vr.ma.di. ook 1.15. Lumière 3:
'Diabolique' (16) dag. 6.45-9.30. do
.vr.ma.di. ook 1.154. Lumière 4:
'Heat' (16) dag. 8.30. do.vr.ma.di.
ook 14.30. Pathé 1: The Birdcage'
(al) dag. 11.00-1.404.20-7-9.40. Pa
thé 2: 'Critical Decision' (16) dag.
3.55-6.40-9.25. do.vr.ma.di. ook
I.10. Pathé 3: 'How to make an
American Quilt' (al) dg. 11.05-1.45-
4.25-7.05-9.45. Pathé 4: 'Things to
do in Denver' When you're dead.
(16) dag. 11.10-1.454.20-6.55-9.30.
Pathé 5: '12 Monkeys' (12) dag.
12.40-3.30-6.20-9.10. Pathé 6:
'Copycat' (16) dag. 3.35-6.25-9.15.
do.vr.ma.di.ookl2.45.Pathé7:'Up
close Personal' (ai) dag. 1.05-
3.50-6.35-9.20. Rex: 'In Sarah's
Eyes' (18) dag. vanaf 12.00.
Klndermatinees: Cinerama 3:
Toy Story' Cal) OVza.zo.wo. 1.154.
Cinerama 5: 'De Boefjes' (al) NV
za.zo.wo. 1.154. Imax: Toy Story"
NV(al)za,zo. 11.30-5.15. Lumière 2:
Toy Story5 (al) NV zazo.wo. 1.15.
Lumière 2: 'Dunston Checks in5
(al) za.zo.wo. 1.154. Lumière 4:
'Babe' NV (al) za.zo.wo. 1.154. Pa
thé: 'Toy Story1 NV (al) za.zo.wo.
II.45-1.50'Dun ston checks in' (al)
za.zo.wo. 11.15-1.25.
"wwwWSiif?
L '-M-ÊÊ
Acht ama
teur-turn
sters uit
Schiedam
weiken zich
deze weken in
het zweet om
een goede in
druk te ma-
kentijdens
een mondiale
gymnastiek-
happening,
die volgende
maand plaats
heeft in Tallin,
Estland.
Foto Roel Dijkstra
Door Pieter Vermaas
Schiedam „Als mensen willen,
hebben ze heel veel kracht, meer
dan ze zelf denken." Als Sylvia
Kooyman-Damen dat gezegd
heeft, moet ze er zelf om lachen.
Zo serieus en diepzinnig was het
nu ook weer niet bedoeld. Niette
min is de vakkracht beatballet/
dansmuziek blij verrast over het
gemak waarmee haar acht leerlin
gen 2ieh de oefenstof eigen ma
ken, om uiteindelijk te kunnen
schitteren op de internationale
Gymnacopia in Estland.
De laatste tweeëneenhalve
maand werken de gymnasten zich
in het zweet voor de mondiale
gymnastiekhappening in Tallinn,
die van 3 tot 8 juli wordt gehou
den. Nu komen prestatie en win
nen daar niet op de eerste plaats;
naar goed olympisch gebruik is
meedoen veel belangrijker. Je
hoeft geen toptumster te rijn om
je internationaal te kunnen mani
festeren. Het vermaken van toe
schouwers, het sluiten van inter
nationale vriendschappen en het
ruiken aan de cultuur van het or
ganiserende land, daar is het de
Schiedamse vrouwen allemaal om
te doen. Maar de deelneemsters
willen uiteraard geen modderfi
guur slaan en 'gaan ervoor'. Van
daar dat er nu fanatiek wordt ge
sprongen en gedanst in Klubhuis
Zuid.
„De deelnemers begonnen met
niets, maar er komt nu heel veel
uit," beschrijft Sylvia de gemaak
te vorderingen. „Het leuke is dat
we een groep trainen, die vanaf
het nulpunt is gestart De vrou
wen hebben helemaal geen dans-
achtergrond. Om in zo korte tijd
moeilijke technieken te leren en
goed naar de begeleidende mu
ziek te luisteren, dat vind ik een
hele prestatie. Daarbij is het aar
dig dat in de groep van acht vrou
wen de leeftijd varieert van 22 jaar
tot 65 jaar. Vooral voor de oudere
deelnemers is het een hele uitda
ging om enthousiast mee te gaan
met de jongeren."
Nog niet zo lang werkt Sylvia
Kooyman met volwassenen. Tot
september 1995 waren het kinde
ren die voor het volgen van beat
ballet en dansmuziek bij haar
aanklopten. Het trainen van vol
wassen bleek echter een goede
greep. In februari van dit jaar be
naderde Joke van Minnen van
gymnastiekvereniging Arma Syl
via met de vraag of zij een groep
wilde begeleiden om naar de
Gymnacopia te gaan, naar het
olympisch dorp van Tallinn. Als
secretaris van Arma had zjj de of
ficiële uitnodiging ontvangen van
de CSIT, de overkoepelende in
ternationale gymnastiekbond.
Kooyman ging in op de uitnodi
ging en dus kunnen drie ingestu
deerde dansen binnenkort aan
een internationaal publiek wor
den gesnowu. een theatrale de
monstratie waarin het thema Vrij
heid' wordt uitgebeeld, een uit
voering van beatbaUetteehnieken
en een optreden waarin allerlei
prachtige vormen in dans worden
omgezet.
Sylvia kan bijna niet wachten.
„Om straks als vertegenwoordi
ger van een nietig landje in je trai
ningspak zo'n groot stadion bin
nen te komen tijdens de officiële
opening, dat moet heel mooi zijn.
Er rijn dan ongeveer 2500 deelne
mers aanwezig. Daar verheugen
we ons op. Zoals we ook al uitkij
ken naar de andere sporten en het
galaconcert dat het festival af
sluit."
