9
T
'Verraad' met A4 schaadt Stadsregio
Stoelendans bij de NAVO door toetreding Frankrijk
-:ê
Bedreiging
Openbaar vervoer
Stadsproblematiek
Ruzie rond chipkaart
gaat over niets
Rotterdams Dagblad
P%f.
Woensdag 25 september 1996
Onder eindredactie van Annemlek van Oosten, tel.: 010-4004358
Ook iets op uw hart' schrijf naar:
hoofdredactie Rotterdams Dagblad, postbus 2999,
3000 CZ Rotterdam (E-mail digitaal@Iuna.nl).
Plaatsing betekent niet dat het Rotterdams Dag
blad uw mening deelt.
Bij geen van de ondervraagde kunstenaars is by het
opmaken van het proces verbaal bedreiging met een
ijzeren staaf te laste gelegd; er is zelfs niet eens over
gesproken op 4 september. De staaf is volgens mij dan
ook eerder een sehaakzet achteraf. Een zet om zo het
harde optreden van de politie te rechtvaardigen. Dat
harde optreden was volgenscommissaris Bakker ook
gerechtvaardigd omdat een bereden politiefunctiona
ris majesteitsschennis zag in ons optreden met ons
schilderij. Een aantal agenten kon hun opgekropte
agressie op ons botvieren met behoud van de wapen
stok. Toch vraagik my nog één ding af; is dat 'paddop-
roefproces' er met gewoon omdat politiefunctionaris
sen zelf nogal veel paddestoelen snoepen en daardoor
dingen zien, die er eigenlijk met zyn?
Dick Urs in us, Rotterdam
Woensdag 18 september. Na een autorit van 35 minu
ten vanuit Hellevoetsluis zet de familie 'Carpool' mij
om 8.01 uur af by station Schiedam-Rotterdam-West.
Ondanks een licht knagend schuldbesef over het zo
veelste door my in vereniging gepleegde milieudelict
voel ik my redelijk ontspannen. Een dus bezette Tha*
]ys glydt aan de overkant voorbij. Ik voel een stil ver
langen naar Parij sopkomen, maar als gewoonlijk is de
bestemming Delft, zo'n tien kilometer verderop. Het
verkeer op de rondweg rijdt in gesloten slagorde voor
bij. De om 8.08 uur omgeroepen vertraging van vijf mi
nuten van de stoptrein van 8.11 uur brengt mij niet uit
mijn humeur. Wei jammer dat ik toch maar niet een
kop koffie ben gaan drinken in de restauratie. De
krant ligt daar klaar, de bediening is vnendelyk, de
koffie smaakt goed en de prijs is beneden hel geldend
NS-tarief. Achter elkaar passeren met razende vaart
drie ellenlange halflege intercities waarvoor ik overi
gens beleefd gewaarschuwd word, Met tien minuten
vertraging amveert een minuscuul stoptreintje waar
ik mij mwurm en dat als volgestopte worst met oplo
pende vertraging naar my n bestemming sukkelt Met
de pest in mij n lijf zit ik met mijn tweede klas maand
abonnement in de eerste klas, de hele reis piekerend
over wat ik zal zeggen als de conducteur langskomt,
ook al leert de ervaring dat die nietlangskomt. In Delft
veer ik even op als ik bij het op de fiets stappen - het
regentzowaarmet-de ongelukkige massa wachten
de studenten bij de bushalte zie staan. Rampzalig bus
vervoer in Delft. Lege trams op weg naar de Tanthof.
Leedvermaak. Ik bof dat ik het eerste uur geen college
hoef te geven en dus niet gestoord word van de te laat
arriverende studenten, met hun volstrekt geldige ex
cuses. Nadat ik by de koffie myn ei gelegd heb, zal
my n collega berustend melden dat hy beter driekwar
tier in de file kan staan dan de vy ftien kilometers die
zyn huis in Zoetermeer scheiden van Delft per open
baar vervoer te overbruggen.
Op 19septembenn het jaar 2237 opent de minister van
publieke werken de randstadmetro die Leiderdorp via
Zoetermeer met Delft, Schiedam en Hellevoetsluis
verbindt. Een maand later wordt Voomeprijs gegeven
aan de golven. Het water is on.s boven de lippen geste
gen.
Behoorlijk gestressed neem ik om 8.45 uurplaats ach
ter mijn computer en schrijf deze brief. Zinloos.
Dr. E. Lagendijk (TU Delft), Hellevoetsluis
Met verbazing heb ik vernomen dat de heer Peper
door de Erasmus Universiteit Rotterdam is gevraagd
aldaar les te komen geven over de grote stadsproble
matiek. Ik kan my zo voorstellen dat van de be treffen
de kandidaat wordt verlangd naast het signaleren van
de problemen ook oplossingen aan te dragen. Mij lijkt
voor beide vereisten de Rotterdamse bevolking veel
beter toegerust dan de heer Peper.
In gemoede vraagik mij af op welk tijdstip en in welke
belangrijkekwestie in Rotterdam deze burgemeester
ooit een oplossing heeft gegeven. Indien wy de kalei-
doscoop aan sociale, economische en vooral milieu
problemen in het verleden en hedentendage binnen
deze gemeente onder de loep namen blijkt de ge
schiktheid van deze kandidaat allerminst
In uw krant zijn kortgeleden de armoedeproblema
tiek, deenormewerkloosheidenwathetmilieubetreft
het enorme lawaai in deze stad aan de orde geweest
Deze probleemgebieden bestonden by het aantreden
van de heer Peper in veel geringere mate. Een kind
kan daaruit concluderen, dat deze stad geen bood
schap heeft aan een hoogleraarschap van Peper. Ver
dient de familie Peper nog niet genoeg?
L. Kalman, Rotterdam
Door Kor Kegel en
Carel van der Velden
Bij de opnt van de A4 tegenover
Wilton-Fyenoord staat sinds kort
een bord: Tot ziens in Schiedam'.
Auto- en motorrijders blijven
daarna echter nog minstens an
derhalve kilometer in Schiedam,
want het asfalt van de A4 behoort
tot Schiedams grondgebied. En
wie na het Kethelplein niet Vlaar-
dingen in verdwynt, blijft zelfs
nog veel langer in Schiedam. Dus
hoezo: tot ziens?
Het bord lijkt te symboliseren dat
Schiedam de handen heeft afge
trokken van de A4 - alsof de rijks
weg een probleem voor hogere
machten js geworden. De Stadsre
gio Rotterdam bijvoorbeeld, of
minister Annemarie Jorritsma.
Zelf komt Schiedam er niet meer
uit, bleek maandagavond in de
gemeenteraad. Er werd stevig ge
bekvecht over de blunder, die
Schiedamse afgevaardigden on
langs begingen in de Rotterdam
se regioraad.
Hoewel de gemeente Schiedam
met Vlaardingen en Maassluis al
ly d een geharnast tegenstander
van verlenging van de A4 richting
Delft is geweest, stemden de
Schiedamse raadsleden Van Col-
lenburg (WD), Kaptein (CDA) en
Houtkamp (D66) vóór een bnef
van de regio aan Jorritsma, waar
in de A4-Noord door Midden-Delf
land cruciaal en noodzakelijk
wordt genoemd. De vierde
Schiedamse afgevaardigde,
PvdA'er Reuderink, verkoos by
de stemming doelbewust het toi
let, maar omdat alleen de tegen
standers werden geturfd (Vlaar
dingen en Maassluis), wordt hy
toch geacht vóór te zijn geweest -
en dat is in strijd met het officiële
Schiedamse standpunt, werd
maandag nog eens door burge
meester en wethouders beves
tigd.
De kwestie heeft Rijnmond-breed
opschudding veroorzaakt Groen-
Links-wethouder Bart de Leede
beschuldigde zyn plaatsgenoten
m de regio zelfs van 'verraad'. De
afgezanten kregen een standje,
maar ze mogen na een tuchtige
schrobbering blyven zitten, en
ook De Leede verbond vooralsnog
geen consequenties aan het ver
keren in een coalitie waarbinnen
hy verraders ontwaart. Hiermee
is de kous niet af. Het merkwaar
dige gedrag heeft Schiedam ge
blameerd, zowel by buurgemeen- r
ten als by milieu-activisten.
Van de vier Schiedamse vertegen
woordigers heeft de PvdA'er spijt
betuigd. De anderen zien een zelf
rechtvaardiging in de passage, die
m die zelfde brief aan Jorritsma
voorkomt, en waarin door de
Stadsregio wordt aanbevolen om
ook het bestaande stuk A4 (tussen
Kethelplein en Benelmctunnel)
ondergronds te doen aanleggen.
Om die compensatie voor het mi
lieu binnen te halen hebben zij
gestemd voor een brief, waarin de
A4-Noord noodzakelijk voor de
economie in de Rotterdamse re
gio wordt genoemd.
De Stadsregio meldt als voorwaar
de voor verdere medewerking dat
de rijksweg geheel ondertunneld
wordt en onder het Kethelplein
door duikt - een variant die ver
der gaat dan het meest milieu
vriendelijke alternatief in de mi
lieu-effectrapportage. Dat is een
aanlokkelijk perspectief indien
de A4-Noord er toch zal komen -
maar de Schiedamse raad blijft
van mening dat de weg niet nood
zakelijk en cruciaal is voor de re
gionale economie (het regionale
milieu krijgt in Schiedam priori
teit). En dus had de delegatie niet
mogen stemmen voor een brief
waarin de A4-Noord warm aanbe-
In ruil voor het
doortrekken
van de A 4
door Midden-
Delfland moet
ook het be
staande stuk
rijksweg tus
sen het Ke
thelplein (op
de voorgrond)
en de Bene-
luxtunnel (bo
venaan op de
foto) worden
ondertun
neld, vinden
de gemeente
Schiedam en
de Stadsregio
Rotterdam.
Ondertussen
geeft
Schiedam
echter ver
warrende sig
nalen af over
de rijksweg.
Foto Roel Dijkstra
volen wordt. Een te verregaande
concessie, waarmee het beoogde
onderhandelingsresultaat op af
stand wordt gezet, vinden boze
fracties in de Schiedamse ge
meenteraad.
Achteraf poogt D66'er Marcel
Houtkamp zyn stemgedrag te
vergoeilijken door erop te zinspe
len dat een Schiedams referen
dum wellicht zou uitwijzen dat
een meerderheid voor dc omstre
den rijksweg door Midden-Delf
land en langs de woonwijken van
Groenoord, Woudhoek en Holy is.
Procedureel is die handelwijze
niet netjes. Dan had Houtkamp
vooraf een referendum moeten
doen organiseren. Ook ontkent
Houtkamp zich schuldig te heb
ben gemaakt aan kiezersbedrog.
In 1990 stond in het verkiezings
programma dat D66 in Schiedam
tegen rijksweg 19 is (de oude be
naming voor het omstreden weg
gedeelte van ue A4). In 1994 stond
in het program dat er een snel
tram moet komen, die op het
zandlichaam wordt aangelegd.
Houtkamp negeert de historie
van zijn partij en legt het nu zo uit
dat een sneltram op het zandli
chaam een ondergrondse rijks
weg niet uitsluit. Het is geen won
der dat verkiezingsprogramma's
aan bederf onderhevig zyn en het
is tekenend dat D66 in Schiedam
thans zwaar verdeeld is over dit
punt. D66-wethouder Adri Reyn-
hout staat lijnrecht tegenover
fractievoorzitter Houtkamp en
beiden hebben ze aanhang bin
nen hun fractie.
Hellend vlak
Schiedam heeft de Stadsregio een
slechte dienst bewezen. De
Schiedamse raad had veel krach
tiger dienen op te treden tegen
'verraders' van het gemeentelijke
standpunt. Dat het stemgedrag in
de regioraad onbestraft blyft,
brengt indirect de Stadsregio op
een hellend vlak. De leden van de
regioraad rijn niet door de bevol
king van de Rijnmond gekozen,
maar zc vertegenwoordigen hun
gemeentebesturen. Om enigszins
recht te doen aan democratische
verhoudingen zyn ze politieke
fracties gaan vormen, zodat ook
minderheden als GroenLinks en
de SP konden doorklinken. Als
het erop aankomt, blijven ze ech
ter in de allereerste plaats verte
genwoordiger van hun gemeente:
als vooruitgeschoven post. Ze
kunnen regionaal belang toetsen
aan lokaal belang, maar ze heb
ben alleen mandaat om het lokale
belang te behartigen. GroenLinks
vond er op die manier geen lol aan
en is uit de regioraad gestapt -
principieel en conséquent.
Een regioraad, waarin de leden
met persoonlijke opvattingen aan
de wandel gaan, verliest aan ge
loofwaardigheid. Een orgaan dat
namens niemand spreekt, ver
dient geen plaats in het besluit
vormingsproces waarbinnen Ry k,
provincie en gemeenten dan vol
doende zyn (de heilige drie van
Thorbeeke).
'Schiedam' toont aan dat een re
gioraad in deze formule geen pas
geeft. Het toont nog meer aan dat
regionaal beleid en regionale be
sluitvorming thuishoren bij een
democratisch, rechtstreeks door
de bevolking gekozen orgaan. De
Stadsregio was bedoeld als voorlo
per van de Provinciale Staten van
Rotterdam, en met die constructie
in het verschiet kon het best pas
send worden geacht dat ze alvast
oefenden voor provinciebestuur-
derfje. Maar bij het uitblijven van
de stadsprovincie moet de regio
raad zich ervoor hoeden een ge
mankeerd platform te worden.
Hoe verder, als het geen voorloper
van iets, maar in de praktijk ook
al geen gemeenschappelijke rege
ling van gemeenten meer is?
In Schiedam mag men nu de af
faire proberen af te doen als 'mis
verstand' (een sussende term van
burgemeester Reinier Scheeres).
Maar om te voorkomen dat het
misverstand een precedentwer
king heeft, had de Schiedamse
raad strenger moeten zijn tegen
over de dissidenten. Na het stran
den van de stadsprovincie was het
Scheeres die als eerste, in het Rot
terdams Dagblad, de aanbeveling
deed om de fractievorming in de
regioraad te verlaten en terug te
keren naar het model van ver
lengd lokaal bestuur. Nota bene
Scheeres wordt gestraft met
raadsleden die er een loopje mee
nemen.
Door Peet Vogels
De strijd rond de chipkaart, het pasje om te kunnen
betalen, sparen, telefoneren enzovoort, is ontaard in
een moddergevecht Aan de ene kant staan de Post
bank en PTT Telecom met de chipper, aan de andere
kant de banken met de chipkaart. Wie de modder van
de kaarten schraapt, komt tot de conclusie dat er
niets nieuws onder de zon is. De oude tegenstelling
Postbank versus de andere banken is ook nu weer
volop actueel. Dat beide partijen elkaar.besmeuren,
heeft maar één oorzaak: er zijn nog vele klanten te
winnen en dus geld te verdienen.
Wie de allianties tussen banken en winkelbedrijven,
vervoerders of benzinemaatschappijen bekijkt, zal
tot de conclusie komen dat de strijd om de consu
mentengulden niet meer op de winkelvloer wordt
uitgevochten, maar op de chipkaart.
Het zag er een jaar geleden nog zo zonnig uit voor de
gezamenlijke banken. Hét nieuwe betaalmiddel, de
chipknip, werd door een gesloten front aangekon
digd. Eindelyk konden de banken hun machtspositie
ten volle uitbuiten. Een standaard die alle banken
door zouden voeren, daar kon niemand aan ontko
men. De detailhandel had dan geen enkele mogelijk
heid de banken tegen elkaar uit te spelen, zodat de
banken konden bepalen wat ze zouden vragen voor
elke betaling met de kaart
Helaas was de werkelijkheid weerbarstiger. De Post
bank en PTT Telecom rekenden eens uit wat ze kon
den verdienen met het verkopen van een eigen tech
nologie. Die som was blijkbaar gunstig, want vorig
jaar kondigden ze ineens aan dat ze met een eigen
chipkaart op de markt zouden komen, de chipper.
De andere banken werden daardoor compleet over
vallen en waren des duivels. De Postbank had de
overval goed voorbereid. De chipknip van de banken
was een elektronische portemonnee, maar de chip-
per was multifunctioneel: er kon mee betaald, getele
foneerd, en gereisd worden. Bovendien kon elk be
drijf dat er behoefte aan had een licentie op de tech
nologie nemen om er een eigen spaar- of klanten
kaart van te maken.
De chipper vermorzelde het monopolie, zodat bedrij- 1
ven als Shell, Albert Heijn, C&A de mogelijkheid
kregen de twee kaart-aanbieders tegen elkaar uit te
spelen om gunstiger tarieven te bedingen. De ban
ken moesten iets doen en ineens kon er met de chip
knip ook gespaard worden, naast andere leuke din
gen die moderne mensen willen.
Daarmee stonden de partijen weer op gelijke voet, zo
leek het althans. Deze week maakten AlbertHeijn,V
D en Shell bekend dat de gezamenlijke klanten
kaart op basis van de chipknip er toch niet komt Te
duur, want technisch te ingewikkeld, luidde de moti
vatie voor het afblazen van het project.
Dat paste perfect in het straatje van het chipper-
kamp. Was de chipper immers niet de bij uitstek
multifunctionele kaart die dit soort functies pro
bleemloos in zich verenigde? De banken op hun
beurt konden een grijns niet onderdrukken toen, ook
deze week, bekend werd dat de proef met de chipper
in Zeeland de nodige kinderziekten vertoonde.
Bleek daar niet uit dat de chipper wel een grote mond
had, maar nog weinig presteerde?
Hoewel er nog helemaal geen chipkaart is, spelen de
partijen wel allerlei vermeende troefkaarten uit.
Toen de banken de chipknip tydens een reclame
campagne introduceerden, bram de Postbank met
een tegeneampagne. De betaalautomaten zouden
gratis omgebouwd worden tot apparaten die zowel de
chipknip als de chipper accepteren. De Postbank is
daartoe in staat omdat ze beide systemen kent, ze
hebben immers lange tijd by de chipknip gezeten,
maar de banken kennen de chipper niet.
De banken sloegen terug met de mededeling dat
Postbankklanten gratis een chipknip kunnen krij
gen. De chipknip komt dit jaar al op de markt terwijl
de chipper van de Postbank pas volgend jaar komt.
Op die manier hopen zij al zoveel chipknips op de
markt te zetten, dat er volgend jaar geen behoefte
meer is aan de chipper.
Al met al schiet de consument weinig op met de nieu
we chipkaart. Nu de partijen zich hebben ingegraven
en zoveel mogelijk klanten aan zich proberen te bin
den, wordt de versplintering alleen maar groter. De
ruzie leidt uiteindelijk tot meer in plaats van minder
kaarten. Dat is het enige voordeel dat de banken be
reiken. Meer kaarten betekent meer bedrijven die de
technologie kopen, dus meer inkomsten. De kosten
zullen uiteindelijk doorberekend worden aan de con
sument, dus die schiet er niets mee op. Die blijft zelfs
met het probleem zitten dat hij verschillende chip
knippen moet vullen met geld, in plaats van één por
temonnee.
Door Paul Koopman
Onder NAVO-diplomaten rees on
langs de vraag of het nog wel no
dig is eenmaal per jaar een infor
mele vergadering van de NAVO-
ministers van Defensie te beleg
gen, meestal op een schilderachti
ge plek in een uithoek van het
bondgenootschap. Dat die ge
dachte was opgekomen zegt op
zichzelf al heel wat: het illustreert
het enorme tempo waarin Frank-
ryk, na dertig jaar afzijdigheid,
zich in de verdragsorganisatie
nestelt. Die 'informele vergade
ring* was er namelijk vooral om de
Franse minister van Defensie -
geen onderdeel van de NAVO im
mers - toch de gelegenheid te ge
ven mee te praten over Europa's
defensie.
Sinds president Chirac de bereid
heid heeft uitgesproken in de
NAVO terug te keren, wordt in de
Europese hoofdsteden met toene
mend enthousiasme gesproken
over een eigen Europese 'poot'
binnen het transatlantisch bond
genootschap en de mogelijkheid
om zonder de Amerikanen eigen
operaties op te zetten. Bijvoor
beeld onder de vlag van de West
Europese Unie. Maar de terug
keer van de Fransen in de schoot
van de NAVO veroorzaakt behal
ve meer mogelijkheden ook meer
problemen. Want: hoe en waar
moet de ambitieuze en wat Ameri-
ka-schuwe Republiek verankerd
worden in een organisatie die,
ruim zes jaar na de val de Berlyn-
se muur, juist wil afslanken en in
krimpen?
Gevecht
Zoals zo vaak in internationale or
ganisaties is het gevecht om de
mannetjes, de posten en de macht
bitter. Achter de schennen wordt
al geruime tijd onderhandeld over
de posten die de Fransen binnen
de NAVO kunnen claimen, maar
nog zonder veel resultaat. Tijdens
de 'informele' NAVO-raad, van
daag en morgen in hotel TJorge'
in het Noorse Bergen, hopen de
ministers van Defensie van de
NAVO wat zere plekken weg te
masseren. Dat daarbij vooral naar
de Amerikaanse bewindsman
Perry wordt gekeken hoeft niette
verbazen.
„Het probleem is dat het aantal
commandanten binnen de NAVO
daalt, terwijl er een land bijkomt,"
zegt een hoge NAVO-dipiomaat.
„Het streven is naar meer Euro
peanen in de commandoketen.
Die politieke wil is er zeker. Maar
het zal met zonder een flink potje
knokken worden opgelost" 'Meer
Europeanen' op NAVO-com-
mandoposten betekent automa
tisch datde Amerikanen een stap
je terug zullen moeten doen. Niet
alleen op de 'subregionale' ni
veaus, maar ook op de hoofdkwar
tieren van het 'Allied Command'
in Europa, waar de Amerikanen
de touwtjes stevig in handen heb
ben. Heeft Europa de politieke
post van secretaris-generaal (in de
persoon van J. Solana), de militai
re tak van de NAVO staat onder
leiding van de twee Amerikaanse
viersterrengeneraals G. Joulwan
en J. Sheehan. Daar komt by dat
ook het regionale commandocen
trum Afsouth in Napels in handen
is van een Amerikaanse admiraal,
die tevens de zesde vloot van de
De Zweedse minister"!". Peterson (links) begroetde Amerikaanse
minister van Defensie, W. Perry (rechts), tijdens een excursie
voorafgaand aan de 'informele' NAVO-raad, vandaag en morgen
in hotel 'Norge' in het Noorse Bergen. Fotoian coiisioo/epa
Amerikaanse marine onder zich
heeft.
Drie Amerikanen aan de top van
de NAVO is iets te veel van het
goede als je de NAVO wilt be
schouwen als een gebouw dat rust
op twee gelijkwaardige pylers,
vinden Europese politici die de
Europese defensie-identiteit snel
willen uitbouwen. Maar Perry zal
niet aan de stoelpoten van de twee
commandanten van het hoofd
kwartier Shape by Mons willen,
zagen. Om hun positie zeker te
stellen, hoeft hij slechts te verwij
zen naar de nog steeds indruk
wekkende militaire dominantie
van de VS in het bondgenoot
schap of, andersom geredeneerd,
de onverminderd grote afhanke
lijkheid van Europa van Ameri
kaanse militaire technologie, lo
gistiek, 'intelligence' en know
how. Ook de generaal in Napels
hoeft zich nog geen grote zorgen
te maken. De 'tweepylerstruc-
tuur' van de NAVO bestaat welbe
schouwd alleen nog in de hoofden
van ambitieuze Europeanen, en
nog lang niet in de praktijk.
Maar op een iets lager niveau zal
binnen de NAVO een indrukwek
kende stoelendans op gang ko
men. Het idee is al geboren om de
post van plaatsvervangend
'supreme allied commander' (nu
bezet door een Brit) te laten rote
ren onder de Europese NAVO-lid-
staten. Secretaris-generaal Sola
na opperde gisteren in Brussel
het idee een gezamenlijk opper
bevel voor Prankrijk en Spanje in
te stellen.
Ook de commandanten van de
hoofdkwartieren in steden als
Heidelberg, Ramstein en Karup
zullen zich aan hun stoel moeten
vastklampen. Wie wordt er hier
vervangen door een Fransman?
Nu de meeste lidstaten het erover
eens zijn dat het commandocen
trum 'AF northwest' in het Britse
HighWycombe moet worden ge
sloten (onder leiding van een Brit
se generaal) rijst de vraag of het
commando van 'AFcent' in het
Nederlandse Brunssum wel in
handen van een Duitser kan blij
ven. En niet onbelangrijk: wie
wordt in de hiërarchie de hoogste
Europeaan binnen de NAVO: een
Brit, een Duitser of een Frans
man? Het oplossen van deze puz
zel kon nog wel eens lastiger wor
den dan het opzetten van een vre
desmacht voor Bosnië.
Eigenbelang
Het honoreren van de Franse am
bities binnen de NAVO gebeurt
niet zonder welbegrepen eigenbe
lang. „Er wordt niet tegen de
Fransen gezegd: hier heb je vijf
tien belangrijke stoelen, ga maar
zitten. Er zal iets tegenover moe
ten staan," zegt een diplomaat in
Brussel. Onder dat 'iets' moet
worden verstaan: het onder
NAVO-commando brengen van
Franse troepen en legeronderde
len. Dat was tot voorkort nog een
absoluut taboe in het Franseden-
ken.
Vermoedelijk zal president Chi
rac niet alleen een duidelijke
Frans stempel op het NAVO-com
mando nodig hebben om dat aan
zyn bevolking te kunnen verko
pen, maar vooral ook tijd. Het zal
daarom -zo verwacht men - nog
wel tot het voorjaar van 1997 du
ren voordat in de NAVO-hoofd-
kwartieren de marsmuziek wordt
uitgezet en iedereen weer mag
gaan zitten.
Voor Nederland is er in elk geval
een troost: „Er staan geen Neder
landse stoeien ter discussie," ver
luidt het op het NAVO-hoofd-
kwartier in Brussel. Sinds Lub
bers' mislukte race om de post
van secretaris-generaal heeft ons
land niet veel meer te verliezen
binnen het bondgenoodschap.
