ft*
17,
Toth neemt 't in sloopaffaire op
voor het Schiedamse Grondbedrijf
Aantal beschadigde grafzerken op
Emaus onherstelbaar verwoest
Taal als basis voor integratie vluchtelingen
'Aanbesteding sloop Bols-silo heeft gemeenschap geen geld gekost'
t
fegf
Rotterdams Dagblad
Zaterdag 30 november 1996
Door Carel var. der Velden
Schiedam In de afgelopen tien jaar heeft George Toth heel
wat robbertjes gevochten met het Grondbedrijf van de ge
meente Schiedam. De projectontwikkelaar kaapte ooit voor de
neus van de gemeente Schiedam de Bols-silo weg. Het terrein
verkocht hij later met winst aan diezelfde plaatselijke over
heid. Over de afwikkeling van BTW-betalingen strijdt Toth
nog steeds met het Grondbedrijf. Des te verrassender is het
dat de ondernemer het opneemt voor zijn 'vijand', die op dit
moment onder vuur ligt in de Schiedamse sloopaffaire.
In deze sloopzaak worden ambte
naren van de gemeente Schiedam
verdacht van het aannemen van
steekpenningen. De verdenking
komt van een aantal slopers, voor
wie het al sinds jaar en dag on mo
gelijk is om in Schiedam aan werk
te komen. Ze beschuldigen amb
tenaren van 'corruptie' en 'vriend
jespolitiek.' In Schiedam is de
laatste jaren negentig procent van
het werk gegund aan de Lekker-
kerkse sloper Bik.
Tot voor kort werd verondersteld
dat ai het sloopwerk van de ge
meente Schiedam uitsluitend
wordt verdeeld door ambtenaren
van de hoofdafdeling volkshuis
vesting en bouwkunde van de
Dienst Gemeentewerken. Wet
houder L. A. Hafkamp is de poli
tieke baas van deze sector, Arab-
"tenaren van Gemeentewerken
leggen de zwarte piet nu echter
deels bij het Grondbedrijf. In een
rapport van VB-Aecountants stel
len zc dat ook ambtenaren van het
Crondbedrijf ten gunste van Bik
de gangbare aanbestedingsrcgcis
'hebben genegeerd.
In het rapport wordt als voorbeeld
onder meer de aanbesteding van
de sloop van de Bolssilo genoemd.
De klus van 8,5 ton werd door het
Grondbedrijf direct aan Bik ge
gund. Dc concurrenten hadden
het nakijken."
„Van hetBolsverhaal weet ik alles
af," zegt Schiedammer Toth. „Ik
heb drie jaar intensief met het
Grondbedrijf onderhandeld over
Bols. En ik voer al zeven jaar oor
log met ze. gelukkig zonder
slachtoffers. Maar op grond van
dat rapport van VB dreigt een ver
keerd beeld te ontstaan. Dat ver
dient nuance. Het is niet goed als
er een heksenjacht ontstaat op
ambtenaren die deels al met pen
sioen zijn. De feiten zijn niet com
pleet."
Zwart op wit staat dat het Grond
bedrijf de sloopklus 'uit de hand'
aan Bik gunde. Dit is in strijd met
de Gemeentewet, die stelt dat
werk in beginsel openbaar moet
worden aanbesteed. George Toth:
„Dat mag natuurlijk niet. Het is
daarom goed dat de boel bij de ge
meente wordt geherstructureerd.
Op het Stadskantoor zijn veel ko
ninkrijkjes, eenmansposten van
mensen die veel macht kunnen
ontwikkelen. Dat is niet goed."
In het geval Bols/Lanvas heeft
Toth echter begrip voor de aan
pak van ambtenaren van het
Grondbedrijf. „Het ware verhaal
is dat er wel degelijk verschillen
de sloopoffertes beschikbaar wa
ren. Zelf heb ik de gemeente aan
geboden de silo voor 1,2 miljoen
gulden te slopen. Als vroegere ei
genaar had Bols/Wessanen diver
se offertes laten maken. Die kwa
men veel hoger uit. De bedragen
liepen op tot twee miljoen."
Sloop
In dit licht is het niet vreemd dat
liet Grondbedrijf met Bik in zee is
gegaan, meent Toth.Andere be
drijven hebben nu een grote
mond, maar destijds durfde bijna
niemand de sloop aan. Bik ging
met een kogel op het beton beu
ken, stond van bovenaf puin te
hakken. Ze konden het puin met
een eigen puinbreker aanpakken
en verwerken."
Toth wist tot voor kort niet wat
Bik voor de klus ving. Het bedrag
van 8,5 ton noemt hij 'spectaculair
laag'. „Daar konden andere be
drijven beslist niet tegenop. Er
moest 20.000 kubieke meter puin
worden afgevoerd. Afvoeren van
puin alleen kost al 25 gulden per
ton. De gemeenschap is in dit ge
val zeker niet gedupeerd. Met be
trekking tot de aankoop van het
terrein heeft het Grondbedrijf
met mij ook scherp onderhan
deld. Het ligt niet voor de hand
dat ze de sloper een cadeautje ge
ven."
De Schiedamse ondernemer biedt
de politie aan als getuige op te tre
den. „Ik heb een dossier van een
paar meter over'de gang van za
ken rond Bols/Lanyas. De werk
wijze is heel transparant geweest.
Aan de Polderweg heb ik ook za
ken gedaan met het Grondbedrijf.
Ook daar heeft de gemeente de
sloop mijns inziens goed aange
pakt."
De vraag is wat Toth beweegt het
op te nemen voor het Grondbe
drijf en sloopbedrijf Bik. Wil de
ondernemer een wit voetje halen
bij de gemeente, van wie hij in de
afwikkeling van de grondtransae-
ties op het Bols/Lanvasterrein
nog geld tegoed meent te hebben?
Of wil Toth zich solidair tonen
met Bik, het bedrijf dat in alle ver
halen over de Schiedamse sloop-
afffaire een hoofdrol vervult?
Beide motieven spelen volgens
Toth geen rol in de beslissing zijn
verhaal te doen. „Ik opereer altijd
met open vizier. Nogmaals, die ge
meentelijke sioopprocedures
moeten op de helling. Maar met
betrekking tot de sloop van de
Bolssilo dient het ontstane beeld
genuanceerd te worden. Het is in
dit geval niet fair dat het Grond
bedrijf onder vuur ligt."
Buiten de behoefte om 'recht te
doen aan de geschiedschrijving'
heeft Toth naar zijn zeggen ook
geen motief om het in het Bols
Lanvasdossier voor Bik op te ne
men. „Integendeel zelfs. Toen Bik
aan het slopen was. waren wij het
naastgelegen pand aan het op
metselen. Prettige wedstrijd, het
heeft ons veel schade berokkend.
Ik procedeer al drie jaar om deze
zaak tegen de sloper. Maar dat zij
alle recht hadden te slopen, staat
voor mij vast. De slopers die nu
een grote mond hebben konden
destyds qua prijs niet tegen het
bedrijfop."
Projectontwikkelaar George Toth noemt de aanneemsom voor
de sloop van de Bols-silo 'spectaculair laag'. Foto Roei Dijkstra
gen groep
yandalentroK
te de macht
dp woensdag'.
tfotnWend
over begraaf
plaats Emaus
IpWdardlnijJJ
gen.Zijliet.
eon spoorvan
kapotgesla
gen grafste
nen octrtor.
oRMiOQKstyr.^
FotoR
VlntÉgn Md graf. geweld
ssféltaddraa 0.1:
rsn k «in dsnta' rar-ri. r,
opbegraafpfiafeEmaasWHaaj--
dhigen vermeld. Beheerder S.
Ucouwtsdiukrick eenongèiük
iota: 1$: .wóasdagochtend; een.
rondje maakte over de anderhai-
ve eeuw oude begraafplaats. Ste
lten s. s w ëms
- dei enig- redri e ng*
h>*.k»o en aU'rf'i\nr kapot
gemaakt. ,,Je leest er wel eens
1 over en dan hoop je direct dat dit
'siül jim bespaard i
Mi#''vertélt. Meeuw aangesist-
s gen. te, f
Volgens de beheerder mekten de
vernielers met een flink clubje
zijn geweest. Over de begraaf
plaats loopt een spoor van 'i r
inelihgen. Een veertigtal stenen
i,is beschacÜgd'"'Twaalf ernstig.
Sommige zijn alleai uit dé grond
;Vgetrokken.;Andere zijn kapot ge-
gooid. geschopt of geslagen. -
Onleesbaar
.Een st? en te z het graf uit 1919
van een tweejarig jongetje is on-
herstelbaar beschadigd. Eén van
de daders heeft met z'n schoen
ik van de: witte; grafzerk
geschopt De brokstukken lig-
gjn ter eindje verdt i Het op
schrift is nog maar voor de helft;
leesbaar.
yjDit kan niet meer worden gere-
pareerd," zegt Meeuws wijzend
op de witte steen. „Dit graf zal
ven/aller omdat we de rechtheb
benden ook niet meer kunnen
achterhalen. Door de zinloze
daad verdwijnt dit graf van de
begraafplaats. En zo zyn er
meer."
Een eindje verder ligt een dikke
zwarte steen in vier stukken. De
vandalen - hebben een kleinere
steen gebruikt om de grote te
vernielen. Deze. plaquette valt
nog wel te reparen. Een steen
houwer zal daar binnenkort,aan
beginnen. Naast de kapotte zerk;
'ligt een aantal omgetrokken ster
nen.„Wat bezielt - mensen nou
om dit soort dingen te doen,"
vraagt Meeuws zich af. ^- we
ten niet hoeveel pyn ze de nabe
staanden doen"
Hard' -
Óok de medewerkers van de uit
1823 stammende
zijn aangeslagen. „Eén van de
jongens, is twee meter lang en
wËègt 140 kilo," vertelt Meeuws.
:;,Eéri beul vanccii vent 'öiaar.hïj
heeft woensdag de hele dag met
knikkende /knieën gelopen.
/Zowel bij mij als bij de jongens
zijn de vernielingen erg hard
aangekomen."
Hoe de vandalen op de begraaf
plaats zijn gekomen, is niet be
kend. Rondom het park staan
hekken maar het is volgens
Meeuws erg gemakkelijk daar
over heen te klimmen. „Je hoeft
geen atleet te zijn om dat te kun
nen. Ik vind het een slecht plan
om een betonnen muur rondom
de plaats te maken. Als raddraai
ers echt willen, komen ze toch
wel binnen."
Hoe groot de financiële schade
is, valt volgens een woordvoer
der van de gemeente Vlaardin-
gen moeilijk te schatten. De ge
meente moet een steenhouwer
inhuren om de niet al te zwaar
beschadigde zerken te herstel
len. De scheef getrokken stenen
worden weer rechtgezet.
Een woordvoerder van de politie
zegt dat de agenten die met de
zaak bezig zijn nog geen bruik
bare informatie hebben binnen
gekregen. De politie hoopt dat'
inwoners van de gemeente, die
in de nacht van dinsdag op
woensdag iets bijzonders hebben
gezien rondom de begraafplaats,
contact opnemen met het bu
reau.
Opzonnigezomerfestlvalsontstaanleukecontactentussen vluchtelingen, anderebuitenlandersengeboren Nederlanders. Ermoet
echter nog veel gebeuren voordat vluchtelingen een vaste plaats ïn de Nederlandse samenleving verwerve» Archieffoto Rotterdams Dagblad
Door Mariëtte Olsthoom
Maassluis Bij de integratie van
vluchtelingen in de Nederlandse
samenleving draait het voorna
melijk om de taal. Zonder een
goede beheersing van het Neder
lands: weinig sociale contacten,
verkeerd of helemaal niet begre
pen worden, niet de gewenste op
leiding kunnen volgen, geen werk
kunnen vinden. Het is een van de
conclusies die gistermiddag aan
het eind van de discussie over
vluchtelingen in het Maassluise
stadhuis werd getrokken.
„Je kunt op school wel de d's en
t's leren zetten, maar daarmee
spreek je de taal nog niet," is de
ervaring van voorzitter L. Bakker
van Vluchtelingenwerk Maas
sluis. Met anderewoorden, zolang
vluchtelingen hun op school op
gedane kennis niet in praktijk
kunnen brengen, leren ze de taal
niet voldoende om verder te kun
nen. Contacten met Nederlanders
zijn daarbij volgens de forumle
den essentieel.
Aan de hand van een aantal stel
lingen bogen zes forumleden zich
over de vraag hoe het contact tus
sen vluchtelingen en de Maasslui
se bevolking tot stand kan wor
den gebracht. De culturele week,
die de afgelopen week onder het
motto Kunst Kontakt Kui
tuur in Maassluis werd gehouden,
vormde de eerste poging daartoe.
Diverse activiteiten, zoals volks
dansen, kindexspeelmiddagen en
gezamenlijke maaltijden, moes
ten de verschillende culturen in
Maassluis dichter bij elkaar bren
gen.
De aanwezigheid gistermiddag
van welgeteld drie vluchtelingen
maakte weer eens pijnlijk duide
lijk hoe het dus niet moet. Geen
hoogdravende forumdiscussies
met eensgezinde mensen, veelal
actief binnen het vluchtelingen
werk, waar een vluchteling geen
snars van begrijpt. Geen gesprek
ken over vluchtelingen zonder ze
er zelf bij te betrekken. Maar bij
voorbeeld wel kleinschalige acti
viteiten in de wijk om buren uit
verschillende culturen op een an
dere manier met elkaar kennis te
laten maken.
Conversatie-lessen
Vluchtelingen moeten de Neder
landse taal zo snel mogelijk onder
de knie krijgen, menen de aanwe
zigen in de zaal. Vanuit het pu
bliek en het forum werden een
paar ideeën geopperd die daarbij
kunnen helpen, zoals adoptie
grootouders, contactgroepjes en
conversatie-lessen. Vluchtelin
genwerkers stelden dat de animo
onder vluchtelingen voor dit soort
initiatieven groot is. „De meesten
zijn ontzettend leergierig en ge
motiveerd, maar kunnen slechts
twee of drie dagen per week naar
schooi."
De inbreng van een van de aanwe
zige vluchtelingen illustreert het
gebrek aan mogelijkheden voor
vluchtelingen om zich de Neder
landse taal eigen te maken. „Ik
wil graag naar de universiteit,
daar moet ik Cito-niveau 5 voor
hebben, maar ik kon slechts twee
dagen per week naar school. Nu
heb ik het vereiste niveau, maar
spreek ik nog geen goed Neder
lands."
Vice-fractie-voorzitter van de
WD in Maassluis, L. de Zeeuw,
plaatste voorzichtig vraagtekens
bij de motivatie van vluchtelin
gen zelf om de Nederlandse taal te
leren. Van verschillende kanten
kwamen reacties die om begrip
vroegen voor de positie waarin
vluchtelingen zich bevinden. L.
Bakker: „Velen hebben het psy
chisch zo zwaar, dat concentratie
hen gewoon niet lukt. Sommige
mensen zitten wekenlang thuis
met de gordijnen dicht."
Een ander wees op de onzekere si
tuatie waarin een asielzoeker ver
keert. „Als iemand twee keer ne
gatief krijgt op een asielverzoek
en hem uitzetting boven het
hoofd hangt, is de motivatie vaak
weg. Waarom zou je Nederlands
leren als je toch niet weet hoelang
je hier mag blijven?"
De stelling dat een asielzoeker na
het krijgen van een status geen
begeleiding meer nodig heeft,
werd door de forumleden als on
zin bestempeld. „Pas dan realise
ren de meesten zich dat ze alles
kwjjt zijn: hun thuis, hun cultuur,
hun familie en krijgen ze heim
wee," weet Bakker. Haar advies:
luisteren, luisteren en nog eens
luisteren.
Voormalig hoofd van de vreemde
lingendienst Maassluis R. Sleeu-
wenhoek wees daarnaast op de
praktische problemen waar een
asielzoeker na het krijgen van een
status op kan stuiten. Vluchtelin
gen met een C-status hebben bij
voorbeeld beperkte mogelijkhe
den bij gezinshereniging.
Vooral de overgang van het 'niet
mogen' naar dingen 'moeten' is
volgens H. de Koning van Vluch
telingenwerk Maassluis voor ve
len te groot. „Veelal hebben sta
tushouders de rust en de ruimte
nodig om te verwerken wat zij
achter zich hebben gelaten."
Waarop een medewerker van het
Riagg weer uitkwam bij de essen
tie van het hele verhaal: „Profes
sionele hulp is prachtig, maar zon
der sociale contacten blijven
vluchtelingen geïsoleerd."
Zaterdag 30 november
SCHIEDAM
Stedelijk Museum. Kunstbeurs,
10.00-17.00u. Wijkcentrum Wi-
bautpfein. Klaveijasmarathon voor
koppels, 10.00-22,OOu. Maigrie-
thai. Vlooienmarkt, 10.00-I7.00u. f'
Grote Kerk. Inloopconcert
Schiedamsdubbelkwartet, 15.OOu. j
Galerie Distan2a. Opening exposi- 'j
tie, 16.00u. De Teerstoof. 'De Vrij- i
heid', Marcel Verreck,20.30u, Film-
huis. Small Faces, 20.30u. Po
dium. Blues Indication, 22.00u.
VLAARDINGEN
Wijkgebouw De Deel. Bingo Dan
sant, 20.15u. Pandemonium. Rock
of Ages.
MAASSLUIS
Grote Kerk. Cantate van Bach,
19-OOu. Wij kge bouw de Rat- Sin
terklaas op bezoek.
ROTTERDAM
Ahoy. 6e Heineken Night of the
Proms,20.00u. De Doelen. Gr.z. 6e
Eduard Flipse Internationaal Piano-
concours, 20.00u. Hal 4. Booyaka, t j
Booyaka, 20.00u. Rotterdamse J(
Schouwburg. Gr.z. Het Ziekenhuis, 15
20.15u. Bibliotheektheater. - De j
Dulie Roeckers, 20.30u, Lautareb ij
L Kleine Teun, 20.30u. 'tKapelle^_j
tje. Bontgenoten, 20.30u. Theater,—
Zuidplein. KI.z. Marcel Boon,
20.30u. Jeugdtheater Hofplein.-—»
Scholieren Eenakter Festival 1996r<3
19.45U. v- ZO
,xbïb
Zondag 1 december
SCHIEDAM /"fgfr
Stedelijk Museum. Kunstbeurs;/S
10.00-17.00u. De Teerstoof. Kin**
dertheater Kijk haar nou met Het/J
boek van Sinterklaas, 14.00u. Pq-/S
dlum. Akoestische jam, 21.30u. ">t?
ROTTERDAM VTS.
De Doelen. KI.z. Dunya on Stage/Ka^te
mermuziek op zondagmorgerf^JJ
ll.OOu. feestzaal; Dunya on Stage,
13.30u. Café Floor. Hoor op zon/#»
dag, ll.30u. Ahoy. 6e Heinekerrïe
Night ofthe Proms, 20. OOu. -±'P
Bioscopen
efc
4b
Ar
ROTTERDAM
Calypso 1: 'Cable Guy' (12> dag/*3
1.15-4-6.45-9.30. Calypso 2iThe^|
Hunchback of the Notre Dame' '.{a&M
dag.l.l5-4-6.45-9.30.Calypso3:wa
'Emma' (alVdag.1&543.4&9J3& O
Cinerama is The Nutty professor^
(al) dag. 1, 15-4-6;45-9.30. Clné;^
ra ma 2: 'F LED' (16) dag. 1.15-4-j o
6.45-9.30. Cinerama 3: Tm cup/^
(afji'dag., 6.45-9.30,:ma.di.vook"^
1.15-4, Cinerama 4:''fndependemrth-
ce day' (12) dag. 12.15-3.15-6.15-
9.15. Cinerama 5: 'A time to/kill.^
(16) dag. 6.15-9.15, ma.di.odÖ
12.15-15.15-Corso:'Naardeklote|-Jfc
(16) dag. 6.45-9.30, ma.di.
I.15-4. Imax Theater: 'Special ERr-1'4
fects' (al) dag.(beh.ma.}2-4,za.ook3?ï
8.30. 'Survival Island" (ai) dag. (beb;*?
ma.) 3. za.zo. ook 1. '2-fn-l showfej
(a!) di.wo. 12. 'Independence
(12) dag. (beh. za.ma.) 9. za.ma.'f
9.30. 'De Klokkenluidervan deNotr£®£
Dame' <N) dag. (beh. za.ma.) 5.30-€*a
7.15. za.ma. 9.30. Venster li Ajt^
things fair' (al) dag. (beh.zo.ma.-lGp~~
7.30-10. Venster 2: 'II Gattopardd'^
(al) ma.di.wo. 10,oakmab'neewo.25:ie
Antonioni-retrospectief: 'li misterocjf^rr
Oberwald' za. 7.30. TdenüficazioneH/.
di una donna' za. 9.45. Zondag:'De^
kracht van cultuur: Tigrero' 2.30//:
'Black Hajvest' 4. 'Haïti untiteld^.
7.30. concert 'Klimax' Lantaremlr^
9.30. Venster 3: 'Like grains of
sand' (al) dag. 7.30. 'Chacun cTtvr*"
che son chat' (16) dag. 10. ook mati
nee zo. wo. 2.30. Venster 4: 'Beau
tiful thing' (16) dag. 8-10. 'Breaking
the waves' (16) Alleen in matfne&O
zo. wo. 2. Uimlèreli'ChainreactfóiV/^
(16) dag. 1.15-4-6.45-9.30. Ul);^
mière 2: The nutty professorv-lalVji
dag. 1.15-4-6.45-9.30, UJmlère3ii.rf;
'Escape from LA.' (16) dag 6.45*3f
9.30,ma.di.ookl.l5-4.Unnlèré4fP)-
'Sleepers' (16) dag. 8.30. ma.di. ook 2"'
i. 15-5. Pathé 1;TheHunchbackof
the Notre Dame'(al) dag. 7.15-9.50.
ma.di. ook 2.05-4.40. Pathé 2:
Naar de klote!' (16) dag. 11.55-
2.15-4.45-7.15-9.45. Pathé 3:—
Twister' (12) dag. 16.20-6.5Si,2ï
9.30. ma.di. ook 11.10-1.45. Pa- qd
thé 4: The nutty professor' (al) dag/se
II.40-2.25-4.50-7.15-9.50. Pa4j9
thé 5: 'Sleepers' (16) dag. 11.2Cp!S
2.30-5.50-9. Pathé 6: The fan'
(12) dag. ll.15-l.45-4.15-6.45i_
9.25. di.venraltll.15. Pathé 7: 'In-TS
dependence day' (12) dag. 11.50-f;"
2.50-6-9.10.
Nachtvoorstellliigen: Lumière
'Chain reaction' (16) za.00.15. Lu-.-'
ralère 2: 'Fear' (16) za.00.15. Lu-'-''
mière 3: The nutty professor" (16)—
za.00.15. Lumière 4: 'Fargo' (16)
za.00.15.
Kindermatinees: Cinerama 3: 'De
Klokkenluider van de Notre Dame'1
(al) za.zo.wo. 1.15-4. Cinerama 5r/-Q
Toy story'(N)za.zo.wo. 1.15-4. Corsad
so:De Klokkenluider van de Notre
Dame' (al) za.zo.wo.1.15-4. Luniiè-"
re 3: 'Babe een buitengewone bi^~
(al) za.zo.wo. 1.15-4. Lumière 4:":^
Tom and Jeny' the movie (al) za.
lo.m. 1.15-4. Pathé: De Klokken-
luider van de Notre Dame' (al) zar—
zo.wo. 11.30-2.05-4.40. ma.di.
11.30. 'Lange leve de Koningin' (alps
za.zo.wo. 11.30-1.45. Venster 11-4?
'Lottalooptweg'(al) zo.wo. 2.
