16
Tachtig miljoen voor
stadsvernieuwing onbenut
Men stond bij La Xala in de rij
voor duur en gevaarlijk snoepje'
Consument profiteert vaak mee
van fraude door criminelen
voor
ttratie
Projecten komen traag of helemaal niet op gang
im de
asm us
Neon-skyïine trekker van
City Informatiecentrum
Studenten liefst uit in
Oude Haven en Nighttown
Politie sprak ten onrechte
antwoordapparaat niet in
Scherm van 12
meter hoog bij
Hunter Douglas
Vogels in beslag genofnen
Bejaardenoorden mogen renoveren
Rotterdams Dagblad
Woensdag 19 februari 1997
Het wel erg goedkope merkkledingstuk of een personal computer
vooreen dumpprijs: het zijn enkele voorbeelden van de baat die de re
guliere economie kan hebben bij fraude. Het is de invalshoek van we
tenschappelijk onderzoeker mr. drs. J. M, Nelen als spreker bij een
groot congres op de Erasmus Universiteit Rotterdam morgen over
witteboordencriminaliteit. Volgens hem gaat bij het bestuderen van
witteboordencriminaliteit te veel aandacht uit naar de criminele or
ganisatie die het vergaarde geld wil witwassen door investeringen in
de 'bovenwereld'. Er zou ook gekeken moeten worden naar het weder
zijds voordeel dat vaak bestaat.
Door Paul Smits
Den HaagDe megaprocessen tegen grote drugsba
ronnen staan de laatste tijd enorm in de belangstel
ling. Wie kent inmiddels niet Hakkelaar Johan V-,
autocoureur Charles Z. of de Rotterdammer Kobus
L.? Hen oppakken en berechten was topprioriteit
voor Justitie. Mede omdat ze met de tientallen, zo
niet honderden miljoenen vergaarde guldens een
economische macht van belang vormden door infil
tratie van het bedrijfsleven.
Zo gebruiken criminele organisaties legale bedrijven
voor productie, transport, opslag en distributie van
verboden spullen en ook om het verdiende geld wit te
wassen. „Het is het klassieke beeld van het externe
kwaad dat op de samenleving wordt losgelaten," be
toogt Nelen. Hij wil dit beeld over fraude nuanceren.
„Ik zie de problematiek veel meer als wederzijdse be
langenverstrengeling, een symbiose tussen verschil
lende partijen."
Nelen vertelt het in een van de hogere verdiepingen
van het ministerie van Justitie in Den Haag. Als ex
pert op het gebied van financiële analyse bij misdaad
en werkzaam bij het Wetenschappelijk Onderzoek
en Documentatie Centrum van Justitie is hij uitgeno
digd als spreker op het congres over witteboordencri
minaliteit dat 'zijn' minister Sorgdrager opent.
Georganiseerde criminaliteit en de enorme winsten
die het, veelal door drugshandel, genereert heeft de
aandacht voor witteboordencriminaliteit en witwas-
sen versterkt. De grote jongens in de onderwereld
geven in het begin van hun carrière geld uit aan het
verwezenlijken van de droom die elke burgerman
koestert: lekker eten en drinken, mooie huizen, snel
le auto's, grote feesten en vrouwelijk schoon. Maar
na een tijdje weten ze niet meer waar ze de pecunia
laten moeten en dringt de noodzaak zich op de buik
aan geld op nette manier te investeren en wit te was
sen.
Het financieel rechercheren, het achterhalen van de
superwinsten die mannen als Kobus hebben ge
maakt, staat steeds meer :n de belangstelling maar
heeft tot op heden weinig opgeleverd. Het geld is
vaak moeilijk te achterharen door ingewikkelde rou
tes via het buitenland en een kelen van bv's die er
aan te pas komt
Vlees
Volgens Nelen staat financieel rechercheren nog in
de kinderschoenen. Op termijn verwacht hij het no
dige van strategische (financiële) analyses. Daarmee
bedoelt hij bepaalde branches uitgebreid onder de
loep te nemen waarvan het vermoeden bestaat dat er
wordt gesjoemeld.
Voorbeelden van bedenkelijke activiteiten die in zijn
ogen te weinig aandacht krijgen, zijn onder meer
fraudes met sigaretten, vlees, textiel, computers en
geluidsapparatuur. „Dan kan een bepaalde partij op
papier door heel Europa reizen en wordt telkens per
grensovergang btw teruggevorderd. Terwijl de la
ding gewoon in een Rotterdamse loods blijft staan.
De goede, legale handel kan dan over de kop gaan.
Maar meer partijen hebben baat bij dergelijke fraude
dan degene die hem pleegt. De fabrikant kan zo meer
afzetten, omzet draaien, de detailhandel kan 'stun
ten' en de consument kan spullen kopen tegen
dumpprijzen,"
Het beeld van boeven die hun geld willen investeren
en daarvoor 'witte boorden' nodig hebben is dus te
simpel, omdat de 'bovenwereld' ook profiteert. En de
aanzet hoeft lang niet altijd door criminelen te won
den gegeven. „Want behalve georganiseerde crimi-.
naliteitheb je ook organisatiecriminaliteit. Dan moet
je uenken aan de Van der Valken. Een organisatie die
niet is opgezet om misdaden te plegen maar wel op
grote schaal systematisch de wet heeft overtreden,"
licht Nelen toe.
Nelen zal zijn mening morgen ventileren tijdens het
congres Witteboordencriminaliteit in Nederland,
nieuwe instrumenten voor preventie en bestrijding
van fraude'. Diverse sprekers zullen ingaan op vier
deelaspecten van de witteboordencriminaliteit:
werknemersfraude, bonafide bedrijven en fraudu
leuze zakelijke contacten, structurele fraude door be
drijven en financiële analyse als instrument voor
misdaadbestrijding. Het is de bedoeling dat de deel
nemers zich zullen uitspreken over alternatieven
voor het kabinet om op te kunnen treden tegen witte
boordencriminaliteit.
Rotterdam De Nationale Ombudsman, mr. dn M.
Oosting, geeft burgemeester Peper het advies om
een schadeclaim van een bewoner van de Slinge te
heroverwegen. De ombudsman meent dat de politie
van de basiseenheid Charlois vorig jaar april nalatig
is geweest. Uit een garage aan de Slinge was een auto
weggesleept na klachten van een buurvrouw over
een benzinelucht, maar de dienstdoende brigadier
verzuimde om die mededeling in te spreken op het
telefonisch antwoordapparaat van de eigenaar. Hier
door moest de eigenaar meerkosten maken om zijn
naar de Veilingweg gebrachte cuto terug te krijgen.
De politieman sprak het antwoordapparaat niet in
omdat de eigenaar niet thuis was, maar dat vindt de
ombudsman 'onbegrijpelijk'. Een antwoordapparaat
is er juist voor die gevallen, zegt hij. Voor het overige
heeft de politie overigens 'gerechtvaardigd' opgetre
den, meent Oosting. De stankklachten van de
buurvrouw noopten tot het met geweld openbreken
van de garagedeur en omdat de auto stond te lekken,
werd deze weggesleept. Dat de politie terecht in
greep, betekent echter niet dat zo veel mogelijk een
nadeel voor de eigenaar is voorkomen.
J. M. Nelen
van het
ministerie
van Justitie:
na mooie hui
zen, snelle
auto's en
vrouwelijk
schoon volgt
het witwas
sen van geld.
FotoArendaOomen
Rotterdam Een scherm van
twaalf meter hoogte moet de la-
waai-overlast van Hunter Douglas
Europe voor de omwonenden in
Feijenoord acceptabel maken.
Metingen hebben uitgewezen dat
er nu wettelijk gezien te veel her
rie is. Volgens het bedrijf en de
deskundigen is zo'n scherm dat
bij de gevel aan de noordzijde van
het bedrijf moet komen, de beste
oplossing De gebouwen aan die
kant vaneren van drie tot twaalf
meter.
De aanleg van het scherm kost on
geveer twee miljoen gulden. Hun-
ter Douglas Europe zal de voorzie
ning betalen. Er is bij de wonin
gen een geluidsbelasting van 66
decibel gemeten. Volgens de wet
mag dat 55 decibel zijn. Dat kan
met het scherm worden bereikt,
blijkt uit onderzoek.
Rotterdam Afgelopen jaar heeft de stad Rotterdam 80 mil
joen gulden uit de stadsvernieuwing overgehouden, een aan
zienlijk bedrag dat dit jaar nog dreigt te worden overtroffen.
Reden: geplande stadsvernieuwingsprojeeten lopen traag, ui
terst traag of helemaal niet. Daardoor blijft het uitgetrokken
geld nodeloos lang in de pot zitten. Amsterdam kent hetzelfde
probleem, maar in nog heviger mate. Daar is 300 miljoen gul
den over.
Wethouder H. Meijer: „Onteige
ningen haperen, bednjfsverplaat-
singen lukken niet, de grond
blijkt vervuild, of wat dan ook.
Dat heeft alles te maken met hoe
hard ergens door de verschillende
diensten aan getrokken wordt. Of
het gebeurt dat binnen de ge-
Rotterdam Met de restauratie van het bronzen
standbeeld van Desiderius Erasmus, dat eind vorig
jaar van zijn voetstuk op het Grotekerkplein viel,
wordt nog maar weinig haast gemaakt. Het 1554 kilo
gram wegende beeld van de Rotterdamse wijsgeer
bevindt 2ich nog steeds in Amsterdam, waar het op
de restauratie ligt te wachten.
Na de raadselachtige val in de nacht van 21 op 22 no
vember werd het beeld hals over kop naar Amster
dam getransporteerd, waar deskundigen van het
Rijksmuseum zich erover ontfermden. Restaurateur
A. Smolenaars heeft het standbeeld begin dit jaar
aan een nauwkeurig onderzoek onderworpen en als
diagnose gesteld dat het standbeeld bij zijn val be
schadigingen heeft opgelopen aan de pet, de neus, de
knokkels van een van de handen en aan een van de
bladzijden van het boek dat Erasmus doorbladert.
Vervolgens is een rapport opgesteld, waarin de mo
gelijkheden voor restauratie een voor een zijn aange
stipt. „Er zijn verschillende varianten mogelijk,"
zegt F. Scholten, conservator beeldhouwkunst bij het
Rijksmuseum. „Die varianten lopen uiteen van een
minimale tot een maximale restauratie."
Bij de minimale variant worden alleen de beschadig
de plekken hersteld, ofwel gepatineerd, zoals het in
vakjargon wordt genoemd. In de maximale variant
wordt het gehele beeld grondig onder handen geno
men,
Scholten: „In de plooien van de zoom aan de mantel
van Erasmus zijn bijvoorbeeld korrels cement aange
troffen. Die zitten niemand in de weg, maar ze horen
er natuurlijk niet. Je zou erover kunnen denken om
die ook weg te halen, nu het beeld hier toch ligt."
De beslissing welke variant wordt gekozen ligt nu bij
de gemeente Rotterdam, die moet vaststellen hoe
veel geld ze voor de opknapbeurt van het uit 1622 da
terende standbeeld over heeft. Hoe meer er aan het
beeld moet worden gepoetst en gepatineerd, des te
duurder de opknapbeurt uitvalt.
Het nemen van die beslissing heeft op dit moment
niet echt prioriteit. De gemeente heeft de tijd, omdat
het beeld toch niet op zijn voetstuk kan worden ge
plaatst vanwege de gedaanteverwisseling die het
Grotekerkplein op dit moment ondergaat, Het plein
krijgt nieuw plaveisel en wordt opnieuw ingericht
Het moet een rustgevende plek worden temidden-
van het jachtige gewoel in de binnenstad, een soort
pauze in de stad.
Tegelijkertijd ontfermt men zich over de sokkel van
het Erasmusbeeld, die weer zodanig wordt opge
knapt dat hij in staat is het bronzen beeld met gepas
te allure te torsen, wanneer het terugkomt uit Am
sterdam.
De Grote of Sint taurenskerk blijft een
baken op het Grotekerkplein in het cen
trum van Rotterdam, maar verder is mo
menteel welnigzoais het was. Hetomge-
vallen beeld van Erasmus is tijdelijk weg
en het plein zelf ondergaat een stevige
v knapbeurt. Hoog liggen de Winkers er
^getast en mede daarom moet de dins
dagse en zaterdagse postzegel- en kaar-
tenmarkt tijdelijk uitwijken naar een
piekje naast de Laurens. Foto's Niets van der
Hoeven/Rotterdams Dagblad
RotterdamIn twee panden in Kralingen-Crooswijk
zijn achtentwintig vogels in beslag genomen na een
controle bij elf volièrehouders. Een van de eigenaren
kreeg daarnaast een lik-op-stukboete van honderd
gulden per vogel. Bij dein beslag genomen vogels za
ten groenlingen, vinken, putters, sijzen en hegge-
mussen.
Door Donald Bax
Rotterdam—De schorsing van Nico Lagerweij als di
recteur van La Xala. Dezelfde 'straf voor toiletjuf
frouw Ria Sluijter. De opzet van een nieuw exploita
tieplan. De introductie van een pasjessysteem voor
bezoekers. Alle maatregelen die er toe moeten leiden
dat de discotheek in de Prins Alexanderpolder op
korte termijn wordt heropend, zetten volgens mr.
D. H. van Efferen geen enkele zode aan de dyk.
De raadsman van de gemeente Rotterdam onthulde
aan de hand van een schier eindeloze reeks feiten en
bevindingen, dat de 'onwetendheid' van Lagerweij
over de vei koop van xtc-pillen in zijn uitgaanspalcis
volslagen ongeloofwaardig was. „Het is uitgesloten
dat Lagerweij van niets wist," benadrukte mr. Van
Efferen. „Ik spreek zelfs van een notoire betrokken
heidvan de leiding. Sluiting van de discotheek is de
enig juiste beslissing,"
Met een kort geding trach'. w Lagerweij gisteren de
door de gemeente bevolen sluiting van La Xala voor
de duur van één jaar ongedaan te maken. Zijn in het
bestuursrecht gespecialiseerde raadsman mr. T. H.
DoLtee voerde tal van argumenten aan tegen dit van
blok 2 gemeentelijke besluit.
Zo hield de advocaat rechtbankpresident mr. J.
Mendlik voor dat de gemeente op dit punt geen dui
delijk beleid voerde, dat er in de directe omgeving
geen sprake was van een woon- en leefklimaat en dus
ook niet van overlast, dat er voldoende maatregelen
waren getroffen om herhaling te voorkomen, dat een
langdurige sluiting in strijd was met de algemene
plaatselijke verordening en dat de gemeente nimmer
had gereageerd op voorstellen van de eigenaars van
La Xala.
In zijn antwoord constateerde de raadsman van de
gemeente dat hij niets had gehoord over de inhoud
en de ernst van de strafbare feiten (handel in xte-piï-
len). Mr. Van Efferen las voor uit een aantal politie
rapporten, waaruit de ernst van de situatie in de dis
cotheek naar voren kwam. „Men stond bij La Xala in
de nj voor een duur en gevaarlijk snoepje," conclu
deerde hij. „Er was onomwonden sprake van mede
weten van 'm betrokkenheid bij de handel in xtc-pil
len. Er waren nota bene eigen huisdealers aange
steld, die te herkennen waren aan witte petten. Zij
konden de pillen halen in het kantoor van de be
drijfsleider. Die werden verkocht voor 12,50 per
stuk. Een tientje ging naar La Xala en de dealer
kreeg een rijksdaalder,"
Ofschoon de nadruk werd gelegd op de handel in de
xtc-pillen, die officieel te boek staan als harddrugs,
was er in de ogen van de gemeente nog veel meer mis
met de bedrijfsvoering van de discotheek. Een flink
deel van de bezoekers was minderjarig en had offici
eel geen toegang, op affiches werd de verkoop van
softdrugs gestimuleerd (zes gulden voor een joint) en
de fysieke bedreigingen van klanten door portiers
waren onrustbarend, „Het ging dus om een totaal
pakket dat men bood," zei mr. Van Efferen. „Er zijn
de laatste anderhalf jaar geregeld waarschuwingen
afgegeven, zowel mondeling als schriftelijk."
Rechtbankpresident mr. Mendlik wist met goed wat
hfj zich bij de schorsing van Lagerweij als directeur
van La Xala moest voorstellen. De rechter meende
dat deze schorsing geen effeu had, omdat Lagerweij
tevens" de houder was van de exploitatie- en nacht
vergunningen. Mr. Dollee antwoordde dat bewust
voor deze oplossing was gekozen, omdat een nieuwe
aanvraag voor deze twee vergunningen drie tot zes
maanden zou duren.
De uitspraak is dinsdag 25 februari.
meentelijke organisatie het eige
naarschap zoek is: van wie is dat
woningbezit eigenlijk? Een corpo
ratie is met plannen bezig, maar
kan de gemeentelijke dienst niet
aansporen."
Meijer zoekt nog steeds naar op
lossingen die even deugdelijk en
werkzaam zijn als de gemanda
teerde projectgroepen tijdens de
eerste golf van de stadsvernieu
wing. Die werden afgeschaft on
derzijn voorganger, wethouder ir.
P. O. Vermeulen, omdat de politi
ci vonden dat de oude stadsver
nieuwing ten einde liep en inten
sief beheer belangrijker werd. Dat
laatste bleek nog een onvoldragen
beleid, Meijer heeft nu een paar
bouwcoordinatoren die projecten
trekken.
Het vinden van een nieuwe aan
pak is een van de impulsen die
moeten leiden naar een doelmati
ger stadsvernieuwing. Daartoe
behoren ook: het op gang brengen
van doorstroming (met onder
meer het tegengaan van het te
goedkoop wonen in verhouding
met het inkomen, het zogeheten
scheefwonen); het maken van
grotere womngen; kamergewijze
verhuur in de sociale sfeer;
buurtaanpak; en een manier van
bouwen die mensen sterk bij de
eigen leefomgeving betrekt.
Rotterdam Na een sluiting van
enkele maanden betrekt de City
InformatieBank vandaag zijn
nieuwe onderkomen in de uit
oranje baksteen en glas opgetrok
ken nieuwbouw van De Veste.
Omdatrhët informatiepunt niet
meer is gevestigd in de ABN Am-
robank. is ook de naam maar met
een aangepast: in de toekomst
spreken we niet meer over de City
InformatieBank, maar over het
City Informatiecentrum.
Dat nieuwe informatiecentrum
moet straks al van verre te her
kennen zijn door een groots opge
zet, ruim zeven meter hoog neon-
beeld, waarin de contouien zijn
waar te nemen van de hoogbouw
in de Rotterdamse skyline. In het
knipperende en flitsende lijnen
spel zijn zonder al te veel moeite
te herkennen: de Euromast die
boven alles uittorent, de kantoor
kolos van Nationale Nederlanden,
de Erasmusbrug, het WTC boven
op de Beurs, de Willemsbrug en,
helemaal onderop, de kubuswo
ningen. Het neonwerk is een idee
weer nieuwe Rotterdam, de stede-
bouwkundige kracht van de bin
nenstad' het een en ander is te
zien over de huidige en nieuwe
projecten in het centrum.
Verder kunnen verschillende ma
quettes worden bekeken: detail
maquettes van de woningbouw
aan de Gedempte Zalmhaven,
vormgegeven door Wiel Arets, en
een schaalmodel van de omge
ving van het Centraal Station
waarvoor op dit moment plannen
worden ontwikkeld met het oog
op de komst van de hogesnel
heidslijn in Rotterdam. Verder is
de bekende binnenstadsmaquet
te aanwezig, die ook al in de oude
behuizing was tc'-"wonderen. De
maquette is ir.ir Is uitgebreid
met een strook, ^arop ook het
gebied Sehiebaven/MüUerpier is
opgenomen.
Op de eerste etage van het infor
matiecentrum is de eerste weken
na de opening een maquette te
zien met daarop de ingrijpende
.woningbouwplannen die de ko-
van Gré Ploeg, de stuwende"'"rhèh'déjarén ook .in de omgeving
kracht achter het- informatiecen
trum. Het uiteindelijke ontwerp
werd vervaardigd door Jenneke
ter Horst.
De hoogbouw van Rotterdam
staat ook centraal op de Rotter
damse 'hoogteladder', waarop alle
bouwwerken, waarop Rotterdam
zo trots pleegt te zijn, in verhou
ding tot elkaar staan afgebeeld.
De 1,20 meter lange afbeelding is
op de openingsdag gratis te ver
krijgen. Daarna moet er 2,50
voor worden betaald, Nieuwin het
informatiecentrum is een videop
resentatie over de Wederopbouw,
waarop onder de titel 'Het steeds
-van-Rotterdam moeten worden
uitgevoerd volgens de Vierde No
ta Ruimtelijke Ordening Extra
(Vïnex). Deze maquette, een ont
werp van kunstenaar Herman
Helle, zal in maart plaats maken
voor een schaalmodel van het Piet
Smit-terrein, Op een oppervlakte
van vjjf bij twee meter is te zien
hoe het plan van 1200 woningen
en recreatieve voorzieningen zo
als een bioscoop uiteindelijk zal
worden uitgevoerd. De eerste paal
voor deze nieuwbouw, een eerste
woonblok ontworpen door Rudy
Uytenhaak, gaat 20 maait de
grond in.
Rotterdam Studenten van de
Erasmus Universiteit Rotterdam
gaan het liefst uit in gelegenhe
den aan de Oude Haven en in
Nighttown. Bioscopen worden
door meer dan driekwart van de
studenten bezocht. Theaters en
musea halen onder studenten een
bereik van elk ongeveer 25 pro
cent. Dat komt naar voren uit een
onderzoek onder ruim tweehon
derd studenten naar de 'binnen
stadsbeleving' van Rotterdam.
Van de ondervraagde studenten
woont bijna zestig procent in Rot
terdam, van wie twintig procent
in West, negentien procent in het
centrum, zeventien procent in
Kralingen, vijftien procent in
Noord en bijna tien procent in
Zuid. Een kwart wil liever op een
andere plek wonen. Met name het
centrum en Kralingen zijn popu
lair, zo blijkt uit het onderzoek dat
is uitgevoerd in opdracht van His
tories, de faculteitsvereniging
van Historische en Kunstweten
schappen, in het kader van haar
derde lustrum.
Van de studenten die nu in Rot
terdam wonen, wil 28 procent na
de studie in Rotterdam blijven.
Een derde wil weg en bijna veer
tig procent weet nog niet waar ze
het liefst willen wonen.
Aan de studenten werd gevraagd
welke bekende plekken in de stad
zij tot het centrum van Rotterdam
vonden behoren. Zij antwoord
den: Coolsingei (89%), Centraal
Station (81%), kubuswoningen
(66%), Nieuwe Binnenweg (54%)
en Erasmusbrug (32%). Opvallend
is dat de studenten het 'eigen'
universiteitscomplex Woudestein
(7%) aan de rand van Kralingen
meer als centrum beschouwen
dan de Kop van Zuid (4%).
Van de ondervraagde studenten
reist bijna 63 procent met het
openbaar vervoer door de stad. Zij
zijn daarover in het algemeen te
vreden. De parkeergelegenheid
wordt door vier op de tien studen
ten als slecht ervaren. Bijna een
net zo groot aantal heeft hierover
echter geen mening.
Met de stelling 'Rotterdam is een
gezellige stad' is 44 procent het
(helemaal) eens. Ruim 38 procent
is het (helemaal) niet eens met de
bewering 'Rotterdam is een stu
dentenstad'.
Rotterdam De bejaardenoorden
Laurens in Prins Alexander en
Valckensteyr in Charlois mogen
eerder beginnen met renovatie.
De afdeling bestuursrechtspraak
van de Raad van State heeft be
paald dat de gemeente Rotterdam
een nieuw tijdstip voor de renova
tie moet vaststellen. De uitspraak
van de Raad van State is onlangs
openbaar geworden.
De stichting Bejaardentehuizen
der Hervormde Gemeente Rotter
dam en Bejaardenhuisvesting
Onze Woongemeenschap hadden
beroep aangetekend tegen het
ontwerp-plan op de bejaardenoor
den 1995/1998.
Dit plan bepaalde dat pas met in
gang van 1 juli 1999 mocht wor
den begonnen met ombouwen
van het verzorgingstehuis Lau
rens in zeventig zelfstandige wo
ningen voor ouderen.
Het bestuur wil al voor 1 decem
ber van dit jaar beginnen om te
voorkomen dat de subsidie in ge
vaar komt.
Valckensteyn mag eveneens per 1
juli 1999 beginnen, maar wil de re
novatie starten in het vierde
kwartaal van 1996.
