Rederijen gooien de mooiste ontwerpen in
de strijd om straks te mogen varen
1
SBÜfti&Rl
veroveren Nieuwe Maas
Experiment
met 'busboot'
tussen Dordt
en Rotterdam
kent grote
belangen
Rotterdams Dagblad
Zaterdag 20 september 1997
Trimaran Spido
pont Hook
Snelle passagiersschepen zullen binnen afzienbare,tjjd.een
vertrouwde verschijning zijn op de wateren bij,Rotterdam
Komende week wordt bekend of een catamaran zoals Rlver
Runner of de nog naamloze trimaran van de Spido de ver
binding tussen Dordrecht en Rotterdam mag gaan onderhou
den. In beide gevallen worden totwfntïg'minuten 250 passa
giers met een topsnelheid van zestig kilometer per uur
vervoerd. De catama/an Spldl Spido en de draagvleugelboot
Rying pirtchman- worden nu al voor rondvaarten In het
Rotterdamse havengebied gebruikt.
De provincie Zuid-Holland wil vanaf volgend jaar experimenteren
met personenvervoer over water tussen Dordrecht en Rotter
dam. Streekvervoerbednjf ZWN en Stadsvervoer Dordrecht
hebben plannen voor een waterbus tussen de Drechtsteden.
Voor op iets langere termijn zijn er plannen voor bootver-
bmdmgen tussen Rozenburgen Rotterdam en Spijkemsse en
Rotterdam. Ook wordt gestudeerd op een veerverbinding
tussen Hoek van Holland en de Maasvlakte.
Bestaande
Maassluis
Oo^vèdmé;t
Rian: fastferry
Rozenburg - Rotter
RocKafte
Plan; fastferry
verdam
Barendrechr
iiörecht
Puttershoek
Foto s Niets van der Hoeven
Rotterdams Dagblad/Deirdre Fabery de Jot
Spldl Spido
Draagvleugelboot Flying Dutchman
Het vervoer van personen over water ligt
bijna nergens anders zó voor de hand als In
onze waterrijke regio met zijn dichtgeslib
de rijkswegen. Maar de eerste busboot
i moeter nog steeds konten. Lang zal dat
1 mogelijk niet meer duren. Komende dlns-
dag wordt beslist wie - bl] wijze van
proef - oen snelle bootverbinding tussen
Dordrecht en Rotterdam mag gaan onder-
I houden. Er liggen plannen van twee con
sortia op tafel.
Hoewel het slechts om een experiment
met een fastferry gaat. Is het besluit van
grote waarde. De belangen van de partijen
die azen op de proef zijn groot. Personen
vervoer over water wordt een grote toe
komst toegekend als aHernatief voor de
overvolle wegen en het'gewone'openbaar
vervoer. Wie eenmaal op het water zit, zit
I mogelijk gebljtold, want het blijft natuur
lijk niet alleen bij een busboot tussen
Dordt en Rotterdam. Ook aan de westkant
van Rotterdam, en niet te vergeten elders
in Nederland,zijn de mogelijkheden legio.
Eén van de betrokken consortia is ge
bouwd om streekvervoermaatschapplj
ZWN. Als belangrijke speler In het veld van
personenvervoer In het Rijnmondgebied
natuurlijk gebaat bij het 'afdekken' van de
markt. In hetandere consortium speelthet
opgekrabbelde Rotterdamse rondvaart-
bedrijf Spido een voorname rol. De Spido
I 'claimt' zijn rol op het Rotterdamse water
envoettzichbovendlen bedreigd omdat de
snelle busboten buiten de spitsuren óók
toeristische tochtjes door de haven moe
ten gaan maken.
Boor Alexander Bakker
In menig grote stad, gezegend
met een flinke rivier, is personen-
vervoer over water al lang de ge-
i woonste zaak van de wereld. In
bijvoorbeeld Lissabon en Sydney
razen de catamarans met duize
lingwekkende snelheid over res
pectievelijk de Taag en de baai
j Port Jackson. En over de Russi-
i sche binnenwateren stuiven ook
vele draagvleugelboten. 1s We-
J relds grootste havenstad, door
sneden door de Nieuwe Maas,
i stelt het nog altijd zonder eigen
j ferry.
I Hotel New York, dat al een eigen
veerdienstje heeft, werkt hard
j aan plannen voor snelle water
taxi's die tussen Van Brienen-
oordbrug en Vlaardingen een der
tigtal opstapplaatsen krijgen. Al
j jaren wordt er gesproken over een
'busboot' dm m de spitsuren fo-
rensen tussen Dordrecht en Rot-
1 lerdam moet gaan vervoeren.
Als het allemaal een beetje meezit
j is die verbinding vanaf volgend
j najaar een feit, zo hoopt de pro
vincie Zuid-Holland. De plannen
er voor zijn klaar, maar een keuze
I tussen de aanbiedingen moet nog
i worden gemaakt.
I Op tafel liggen twee voorstellen,
j Het eerste en oudste plan is dat
1 van de vennootschap Fast Ferry,
i een consortium waarin wordt sa-
i mengewerkt door streekvervoer-
der ZWN Groep, Stadsvervoer
j Dordrecht en de rederijen Doek-
j sen (Terschelling) en Heymen
Wie het water heeft,
heeft de toekomst
Shipping (Arnhem). De groep wil
voor de lijn twee snelle catama
rans laten bouwen.
Deze elk ruim veertig meter lange
schepen met een dubbele romp
zullen een topsnelheid hebben
van ongeveer zestig kilometer per
uur en plaats bieden aan zo'n 250
passagiers. Zij kunnen geduren
de de twintig minuten durende
tocht plaatsnemen in speciale
vliegtuigstoelen. Een enkele reis
gaat ongeveer zes gulden kosten,
maar uiteraard komen er ook
voordeliger abonnementen. Voor
alsnog wordt uitgegaan van twee
retourvaarten per uur in de spits
uren en op zaterdag en buiten de
spits van één retourvaart
De Riedijkhaven in Dordrecht is
het beginpunt van de busboot, de
Rotterdamse Leuvehaven het
eindpunt met op loopafstand het
metrostation Leuvehaven (noord-
zuidlijn) en de haltes voor trams
naar Spangen en Hillegersberg
dijn 6) en Zuid en het Centraal
Station (lijn 20). Het consortium
wii bij beide havens bewaakte
fietsenstallingen. Bij én. de Rie-
dijkshaven en de Leuvehaven
(onder de Erasmusbrug) komen
parkeergarages. Mogelijk gaat de
fastferry nog een tussenstop ma
ken in Ridderkerk.
De samenstelling van het consor
tium is niet helemaal toevallig.
Het forensenvervoer tussen Dor
drecht en Rotterdam is een be
langrijke markt van en voor ZWN,
dat jaarlijks in het totaal tachtig
miljoen reizigers vervoert. Het
Dordtse stadsvervoerbedrijf ver
zorgt het openbaar vervoer in
Dordrecht en is daarmee een be-
langrijke 'feeder'. Bovendien ex
ploiteert het ook drie voetveren
(naar Zwijndrecht en Papen-
drecht en het pontje Kmderdijk-
Slikkerveer-Knmpen aan de Lek)
en de autopont Kop van 't Land-
Werkendam.
De belangen gaan nog verder. Sa
men met ZWN is er ook een geza
menlijk plan voor een waterbus
die de Drechtsteden met elkaar
moet gaan verbinden Tot slot zijn
er ook nog vergevorderde plan
nen voor de vorming van een
geheel nieuw openbaar vervoer
bedrijf in de Drechtsteden, be
staande uit Stadsvervoer Dor
drecht en een deel van de ZWN
Groep.
Heymen Shipping en Doeksen
zijn de specialisten. Heymen is de
eigenaar van de Flying Dutch
man, de snelle draagvleugelboot
die sinds enkele jaren ook in Rot
terdam vaart. Heymen -ook ei
genaar van de in Rotterdam veel
geziene partyschepen Jules Verne
en Mississippi Queen - heeft in
Rotterdam als rondvaartbedrijf
naast de Spido haar draai gevon
den. De tochtjes met de snelle uit
Rusland afkomstige 'sigaar' zijn
erg in trek en de broers Heijmen
wijten graag een tweede draag
vleugelboot. Een besluit daarover
hangt nauw samen met de beslis
sing over de busboot Dordt-Rot-
terdam.
Doeksen exploiteert de lijndien
sten tussen Harlmgen en de wad
deneilanden Terschelling en "Vlie
land. Sinds 1992 vaart Doeksen op
deze verbindingen een snei-
dienst. Hiervoor wordt gebruik
gemaakt van een moderne cata
maran, de Koegelwieck. Doeksen
gaat er prat op in Nederland de
enige te zijn met ervaring met het
exploiteren en varen met moder
ne catamarans. Doeksen-direc-
teur Oosterbeek is bovendien een
goede bekende van minister Jor-
ritsma (Verkeer en Waterstaat).
„We spreken elkaar regelmatig."
Hoge snelheid
De catamarans voor de fastferry
Dordrecht-Rotterdam zullen wor
den gebouwd volgens het zogehe
ten low-wash-pnncipe. Dit bete
kent dat beide rompen zo worden
gebouwd dat er ook met hoge
snelheid kan worden gevaren
over binnenwateren zonder dat
hinderlijke waterbewegingen
worden veroorzaakt. Het consorti
um heeft (via Doeksen) goede
contacten met de scheepswerf
NQEA in het Australische Sydn
ey, die is gespecialiseerd in dit
soort catamarans. Maar ook het
Noorse scheepsbouweonglome-
raat Kvarner is als specialist in de
markt
De partijen m het tweede consor
tium hebben pas recent een hu
welijk gesloten. Het gaat hierbij
om het Rotterdamse rondvaartbe
drijf Spido. de onderneming Rota
tor Tankscheepvaart Dordrecht
en rederij Naco in Amsterdam.
De Spido is eind vong jaar van
haar toenmalige eigenaren Travel
Unie International (onder meer
de reisorganisaties Arke en Hol
land International) en sleep- en
bergingsbedrijf Smit Internatio
nale overgenomen. De nieuwe ei
genaren zijn een Utrechtse beleg
gingsmaatschappij, het rond
vaartbedrijf Graaf van Bylant in
Lobith en het scheepsmakelaars
concern Amels in het Friese
Drachten. Saillant detail: drie van
der vier partners in het andere
consortium -ZWN, Doeksen en
Heymen - hebben vorig jaar ge
probeerd de Spido te kopen, Eerst
aasden ze alledrie individueel op
het rondvaarbednjf, later geza
menlijk.
De Spido heeft begin dit jaar een
metamorfose ondergaan. Het be
drijf, dat de afgelopen jaren een
wat sukkelend bestaan heeft ge
leid, heeft 'een fantastisch toeris
tisch seizoen' achter de rug, Naar
verwachting zijn aan het eind van
dit seizoen meer dan vierhon
derdduizend passagiers vervoerd:
ruim vijftigduizend meer dan m
1996.
De nieuwe eigenaren van de Spi
do waren eind vorig jaar niet echt
blij toen zij, na aankoop van het
rondvaartbedrijf, van de busboot
plannen van de provincie Zuid-
Holland hoorden. Pogingen om
bij het consortium Fast Ferry aan
sluiting te vinden, liepen op niets
uit. De belangstelling was er wel,
maar de rol voor de Spido zou ui
terst beperkt blijven. „We mogen
alleen meedoen om de kaartjes te
verkopen," het destijds een te
leurgestelde Spido-woordvoerder
weten.
De Spido voelt zich door de plan
nen van de Fast Ferry-groep be
dreigd omdat de snelle catama
rans op suggestie van de overhe
den buiten de spitsuren moeten
worden gebruikt voor toeristische
tochtjes in de haven, om de kos
ten te drukken. Het niet verkrij
gen van de concessie voor de fast
ferry zou, zo wordt gemompeld,
wel eens ingrijpende gevolgen
voor het bedrijf kunnen hebben.
Spido-partner Rotator is het be
drijf van Dordtenaar Gerrit Bid
den, die zich al ruim tien jaar
sterk maakt voor een snelle boot-
verbinding met Rotterdam. Bid
den dong tot dit voorjaar met een
eigen plan mee naar de concessie
voor de fastferry, maar had als
'kleine zelfstandige' -niet zulke
beste papieren. De Spido betrok
Rotator, iets meer dan een maand
vóór sluiting van de inschrijvings
termijn, bij zijn plannen.
De samenwerking is inmiddels zó
innig dat Didden vanaf komend
vooijaar leiding gaat geven aan
een nieuwe docntermaatschappy
van de Spido, de rondvaart en par-
tyeraise-rederij Dordrecht. Met
voorlopig één schip gaat dit be
drijf rondvaarten verzorgen van
uit Dordrecht.
Opmerkelijk in dit consortium is
nog de deelname van de Amster
damse rederij Naco. Dit bednjf is
een honderd procents-dochter
van streekvervoerder NZH. Het
vaart al met draagvleugelboten op
het IJsselmeer (Enkhuizen-Urk
en Enkhuizen-Stavoren) en dingt
mee naar de concessie voor een
fastfeny-verbinding tussen IJ-
muiden en Amsterdam.
Naco en Spido hebben bovendien
plannen voor het onderhouden
van een snelle bootdienst tussen
Den Helder en Oude Schild op
Texel. Deze dienst zal worden uit
gevoerd in samenwerking met re
derij Allship, die hiervoor vorig
jaar al een vergunning van het mi
nisterie van Verkeer en Water
staat heeft gekregen. Rederij Te-
so Bootdienst, nu verantwoorde
lijke voor de 'gewone' veerdienst
tussen Den Helder en Den Hoorn,
vecht de vergunningverlening
nog aan bij de Raad van State.
Ook aan de andere kant van Rot
terdam heeft de Spido inmiddels
de positie verstevigd. Deze zomer
is de veerdienst Maassluis-Rozen
burg gekocht. Het veer was eigen
dom van Nedlloyd Rijn- en Bin
nenvaart. Nedüoyd is de vroegere
werkgever van de huidige Spido-
directeur S. Heerschop
De Spido-groep wil voor de fast
ferry tussen Dordt en Rotterdam
gebruik gaan maken van twee
nieuw ontworpen trimarans:
schepen met dne rompen. Ze zijn
ontworpen door scheepswerf De
Hoop in Lobith, dat door partici
patie in rondvaartbedrijf Graaf
van Bylant tot de eigenaren van
Spido kan worden gerekend.
De Spido heeft al zo'n schip be
steld voor uitbreiding van de
rondvaartvloot in Rotterdam. De
ze trimaran zal als 'reserve' gaan
dienen voor de fastferry. Daarmee
wordt voldaan aan de provinciale
eis voor betrouwbaarheid van de
snelle bootverbindmg.
Luxe interieur
„Het is een uniek stukje Neder
landse technologie," weet Spido-
directeur Heerschop. De schepen
krijgen een luxe interieur: tafels
en stoelen én speciale werkplek
ken, met aansluitingen voor
draagbare computers en faxfacili
teiten. In totaal honderdtaehtig
zitplaatsen, maar binnen een tien
tal minuten zijn de tafels 'om te
bouwen' tot zeventig extra stoe
len. De schepen voldoen ook aan
de eis van de provincie Zuid-Hol
land dat een kwart van de passa
giers zyn of haar fiets kan meene
men. Door middel van verplaats
bare wanden kan meer ruimte
worden gemaakt voor fietsers of
'zittende' passagiers.
Net als de fastferry van de concur
rentie vaart de trimaran in twintig
minuten van Dordrecht naar Rot
terdam. Betaald moet worden per
strippenkaart: zeven zones. Het
luxe interieur biedt mogelijkhe
den voor extraatjes, waaronder
minimaal 'een krantje en een
croissantje'.
Heerschop denkt met de keuze
vooreen trimaran een belangrijke
troef in handen te hebben. Het
voornaamste probleem bij snelle
boten op binnenwateren is im
mers de golfslag. Bij een trimaran
wordt de grootste waterverplaat
sing veroorzaakt door de middel
ste romp. Maar de golven die dit
oplevert worden voor een belang
rijk deel 'gebroken' door de gol
ven die op hun beurt weer 'afko
men' van de buitenste drijvers.
De Spido-groep heeft in zijn offer
te ook twee goedkopere vananten
aangeboden* een eigen versie van
de Australische catamaran en een
draagvleugelboot, net zo één als
de Flying Dutchman. De draag
vleugelboten liggen bij een Russi
sche werf (Heerschop: 'Een soort
Fokker') in folie verpakt, maar
moeten worden voorzien van een
met-Russische motor. Werf De
Hoop heeft met deze klus erva
ring omdat het voor de Duitse re
derij Koln-Düsseldorf draagvleu
gelboten heeft geconverteerd.
De busboot tussen Dordt en Rot
terdam is slechts het begin. In op
dracht van de Stadsregio Rotter
dam is onderzoek gedaan naar
soortgelijke projecten m Londen,
Oslo, Bergen, Sydney, Hongkong,
Istanbul, San Francisco en New
York, De studie heeft duidelijk
gemaakt dat personenvervoer
over water uitsluitend haalbaar is
als er voor verbindingen wordt ge
zorgd die - met alleen in de spits,
maar ook in de daluren en week
einden- qua snelheid, prijs en
comfort kunnen concurreren met
de auto en 'droog' openbaar ver
voer.
Er zijn ook al voorzichtige plan
nen voor vervoer over water van
uit Spijkenisse en Rozenburg
naar Rotterdam. Het is één van de
geopperde mogelijkheden om de
bereikbaarheid van Voorne-Put-
ten en Rozenburg te verbeteren.
De acquisitie van
het veer Maas
sluis-Rozenburg
kan daarom voor
de Spido wel eens
heel belangijk
worden. In het ka
der van het File
plan Regio Rotter
dam is al eens ge
keken naar de mo
gelijkheid van per
sonenvervoer over
Water tussen Hoek
van Holland en de
Maasvlakte. Dat zou een uitkomst
zijn voor een deel van de werkne
mers van onder meer het eontai-
neroverslagbednjf ECT die nu
van de noordoever van de Nieuwe
Waterweg via het veer Maassluis-
Rozenburg of de vaak verstopte
Beneluxtunnel nog een enorme
afstand naar de Maasvlakte-ter
minal moeten afleggen. De plan
nenmakers denken m omgekeer
de richting werknemers van Ste-
na Line en DSM, die op Voome-
Putten wonen, van dienst te kun
nen zijn. Wettelijk is het met zo
eenvoudig het personenvervoer
uit te voeren. De roeiers van de
Eendracht zouden daarom als 'be-
drijfsvervoer' de veerverbinding
moeten gaan onderhouden. De
groep Spido Fast Ferries ziet gro
te mogelijkheden in ontwikkeling
van wat wordt genoemd de oost-
west-as. Heerschop: „Van Maas
vlakte tot Utrecht." Het bedrijf
bezit reeds intentieverklaringen
van onder meer Shell, Kemira en
ICI, die willen meewerken om het
vervoer van personen over water
tot een succes te maken.
In de Drechtsteden had Stadsver
voer Dordrecht de veerrechten
over de Oude Maas en de Bene
den Menvede. Die concessie is in
middels 'opgerekt', zodat ook het
waterbusproject onder de vergun
ning valt. En dus rekenen ze er bij
de Spido op dat de veerrechten
over de Nieuwe Waterweg ook
'ruim' kunnen worden uitgelegd.
