2
«-Jensen Cent raa!
Braafheid eindigde
met vetkuiven op de
Beijerlandselaan
Gevangene presenteert bajesblues
"*Britse prins Edward gaat
komende zomer trouwen'
Britten eren Diana in
namen van hun baby's
VogtoTheo v, s
Le^is'touziekf.
eenetalageyan
Studebaker
Gingerbread-kerstversiering
Rotterdams Dagblad
Voor tips en reacties: 010-4004337
Dinsdag 16 december 1997
De 34-jarige prins-Edward, de jongste zoon van de
^Britse koningin Elizabeth II, stapt in juli volgend
jaar in het huwelijksbootje. Dit schrijft het Britse
boulevardblad Sun zaterdag, verwijzend naar vrien
den yan de prins.
r,Bdwards ouders zijn het volgens de publicatie eens
^et.de keuze van Sophie Rhys-Jones als bruid. Ed
ward en Sophie kermen elkaar al enige jaren.
De 32-jarige directrice van een eigen PR-zaak wil na
haar huwelijk met Edward, die zelf een productie
maatschappij voor tv-films bezit, blijven werken. Ze
- wil echter ook kinderen en zou zo weinig mogelijk in
de mediabelangstelling willen staan, aldus het blad.
Ter gelegenheid van haar huwelijk zou haar de titel
van hertogin worden toegekend.
Be dood van prinses Diana zou prins Edward sneller
'Jtöt de al langer verwachte beslissing om te trouwen
hebben gebracht. Het tragische einde van zijn ex-
schoonzuster heeft tot hem laten doordringen wat
een leven zonder Sophie zou betekenen, aldus de
o§un.
In Groot-Brittannië zijn de namen van de kinderen
van prinses Diana razend populair. Uit een telling
.van de Sunday Telegraph blijkt dat na het veronge
lukken van Diana, eind augustus, veel Britten hun
baby's William of Harry zijn gaan noemen,
volgens psychologen van de universiteit van Man
chester is sprake van een eerbetoon aan Diana, Haar
inaam komt echter niet voorbij pasgeboren meisjes.
De psycholoog Oliver James zei dat ouders geloven
dat ze ongeluk afroepen over hun dochter als zij die
Diana noemen zo kort na het verongelukken van de
prinses.
'Thomas is in Groot-Brittannië voor de derde keer
"•sinds 1992 de meest gegeven jongensnaam. Harry
steeg van de achttiende naar de vijfde plaats. William
ibieef, net als in 1996, het een-na-populairst Bij meis
jes staat Sophie op de eerste plaats. Daarna volgen
Olivia, Emily, Katherine en Charlotte.
Xcfeur Brad Pitt in Nieuwe Revu: „Reizen is zeer
"belangrijk voormij. Net als het ontmoeten van ande-
t€ culturen en religies. Ik zou willen dat dat voor ie-
- dereen was weggelegd. Ik denk dat er minder racis
me zou zijn als er meer mensen gelegenheid zouden
hebben om de wereld te leren kennen."
Archieffoto Rotterdams Dagblad
konizoff-T:.,
TAAL; 1.
ningsstaf; 7.
gpil; 8. oude
lengtemaat; 10.
Hraan; 13, soort
papegaai; 15.
gereed; 16. ge
tal; 18. muziek
noot; 19. zode;
21. mestvocht;
2i3. bijwoord; 24.
({ierengeluid;
25. suikerpalm;
27. jeugdpuist
jes;-!^, persoon
lijk vnw,; 30.
bloelwijze; 32.
lidwoord; 33.
een zekere; 35.
1" jongensblouse;
36. muzieknoot;
38. bevestiging;
j 39. ambtsge-
waad.
VERTICAAL: 2. Ruiterpet; 3. loofboom; 4, voorzetsel; 5. ieder; 6. pas; 9.
afwas; II. ontwennen; 12. bijwoord; 14. nood; 16. landbouwwerktuig; 17.
muzieknoot; 20. vlaktemaat; 22. alfabet; 25, slotwoord; 26. achter; 27.
voertuig; 28. droogvloer; 31. uitroep van pijn; 34. tijdperk; 35. scharnier,
37. waterstand; 38. persoonlijk vnw.
OPLOSSING DAGPUZZEL MAANDAG
Horizontaal: 1. Bus; 5. dak; 7. navel; 8. wig; 9. aak; 11. erker; 14. It; 16. as;
17. oud; 18. alk; 19. er; 20. si; 22. frele; 25. tra; 27. kol; 29. alsem; 30. aga;
31. rag.
Verticaal: 2. Uni; 3. sage; 4. teek; 6. ara; 8. wal; 9. ar; 10. kus; 12. reder; 13.
i egaal; 15. tor; 16. aks; 19. ent; 21. iel; 22. fa; 23. eelt; 24. eker; 26. rug; 28.
oma.
Hoe begint een fascinatie? Mis
schien met een moeder die aan
de afwas altijd datzelfde intrige
rende Üedje zingt-. 'Breng eens
een bandje vol bloemen', zong de
moeder van Theo van Leest stee
vast als ze met haar handen in
het sop stond. Theo (1946) groei
de ermee op, en ontdekte later de
geschiedenis van het lied. Het
was een ode aan de gevallen Ne
derlandse soldaten op de Greb-
beberg, geschreven door Jacques
van Tol. Willy Derby zong het, tot
de Duitsers achter de betekenis
kwamen, het lied verboden, en
Derby een paar weken opsloten.
Het was voor Theo van Leest het
begin van een levenslange fasci
natie met bet verhaal achter mu
ziek. Van Leest, leraar economie
aan onder andere bet Albeda
College, kan urenlang vertellen
over muziek als etalage van de
tijdgeest, en dan vooral over die
merkwaardige bloeitijd van re
vue, liedjes, radioprogramma's
en cabaret tussen 1940 en 1945.
Dat doet hij ook, zo af en toe, op
uitnodiging.
Door Marijke Nijboer
i
Het hart van muziekliefhebber
Theo van Lees t gaat pas echt open
wanneer hij oude liedjes als het
ware stoffeert met hun eigen tijd
geest Dan geniet hij, en begint te
gelijk de verwondering. Hoe
kwam het, bijvoorbeeld, dat juist
tijdens de oorlog het amusement
zo opbloeide? Dat soort vragen
porden hem op om nog meer te
gaan luisteren en lezen. Natuur
lijk snakten de mensen naar ver
strooiing. Maar het theater oefen
de ook nog een andere aantrek
kingskracht uit „AI was er op het
toneel maar een klein oranje
kleurtje, dan pikten mensen dat
op. Het gaf een saamhorig gevoel,
't Was een merkwaardige rare tijd:
aan de ene kant was het een kwes
tie van overleven, ieder voor zich,
maar mensen waren ook op elkaar
aangewezen." Een tijd die
schreeuwde om goed amusement
Geen wonder dus dat juist toen
zoveel talenten aaneen succesvol
le carrière begonnen: Toon Her
mans, Wim Sonnevelt, Conny Stu
art, Johnny Kraaijkamp, Wim lbo,
om maar een paar te noemen,
Door gesprekken met zijn ouders
«en hun generatiegenoten, maar
rook ashkzrrijri 'èïgëtf collétitie
oude opnamen, grammofoonpla
tten en boeken heeft Theo van
«Leest 'rijn ^nieuwsgierigheid 'aar-
T'dig' kunnen' bevredigen. „Als
mensen uit gingen, kregen ze een
package-deal: een revue, met
daarom heen een goochelaar, con
ference, dansende meisjes," ver
telt hyHet was de tijd van Snip
Snap, het onschuldige, a-politieke
amusement. „In liedjes uit deoor-
logstijd klinkt een verlangen naar
vroeger door. Men vraagt zich af
of alles weer zoals toen zal wor
den. Na de oorlog willen mensen
vooral vluchten naar verre, war
me oorden. De Kilima Hawaiians
worden beroemd en er volgen tal
loze van dat soort on-Nederlandse
bandjes." Van Leest neuriet Eddy
Christiani: 'Zonnig Madeira, land
van liefde en zon, ik wou dat ik
met jou daarheen reizen kon...'
En: 'Als op Capri de rozen weer in
bloei staan...' Mensen voelden
zich ontheemd, en dus gingen ook
veel liedjes over het veilige, bur
gerlijke bestaan, een huisje met
een tuintje.
Ook 'foute' artiesten waren in bre
de kring geliefd, al merkten die
daar zelf weinig van. „Iedere zon
dag om vijf uur 's middags had je
op de (door de Duitsers gecontro
leerde) radio het Paulus de Ruy-
ier-cabaret. Pro-Duits, anti-joods,
anti-Engels, anti-Amerikaans, ie
dereen voelde aan datje daar niet
naar mocht luisteren. Maar het
was van zó'n goede kwaliteit, echt
om te lachen. Volgens mijn ou
ders waren op die rijd de straten
Theo van Leest
voelde, eindja
ren vijftig, het
begin van een
nieuw tijdperk
broeien op de
Beijerlandse
laan. Foto Cees Kui
per/Rotterdams Dag
blad
'leeg."
Grote man achter het programma
was Jacques van Tol, maker van
liedjes voor mensen ais Louis Da
vids en volgens Van Leest 'mis
schien wel de beste tekstschrijver
van deze eeuw*. „'Naar de bollen',
dat ken je toch wel?" Ceesje
Speenhoff, de dochter van Koos,
zeng ook ftredjes.- In' oude 'opna
men van het programma hoor je
volgens Van Leest op den duur
ook"'de1 frustratie doorklinken
over het feit dat de NSB in Neder
land niet echt aansloeg. „Er kwa
men verongelijkte liedjes, waarin
mensen zich afvroegen waarom
^ze op straat.' met de nek werden
aangekeken; liedjes 'over dat ze
door hun'familie Waren doodvei*
klaard."
Bizar en pijnlijk noemt hy het
verhaal van Johnny Jones, twee
joodse jongens die elke avond, sa
men met andere artiesten in
kamp Westerbork, mochten op
treden voor SS-ers en kampgeno
ten. „De commandant was een ca
baretliefhebber. Hij zorgde voor
extra voedsel en sterke drank,
voor instrumenten en decors. Hij
vond Johnny Jones met hun gi
taarmuziek, vrolijke liedjes en
«zware Amerikaanse •accent-'zo
goed, dat ze samen naar Amster
dam mochten om een plaat op te
nemen. Zonder bewaking. Vrij
dagsavonds weg, maandagsmor
gens weer terug. Een van hen had
een vrouw en land, die bleven als
gijzelaars achter in het kamp. De
liedjes gingen over het kamp en
ze waren heel vroUjk: een verliefd
zoentje achter de barakken, op
het spoorbaantje schijnt het zilve
ren maantje. Pure overlevings
drang, alles was beter dan op
transport gesteld worden. Die
plaat is gemaakt, en maan
dagsmorgens waren ze weer te
rug."
Vetkuiven
Spijt het Theo dat hij de oorlogs
tijd alleen uit verhalen kent? „Ik
ben maar wat bly dat ik de Hon
gerwinter niet zelf heb meege
maakt. Maar het was wel een heel
bepalende tijd voor de geschiede
nis; in die zin had ik er wel bij wil
len zijn," Hij mocht echter een an
der belangrijk stukje geschiede
nis meemaken, met weer heel an
dere muziek: de roerige jaren vijf
tig en zestig. Hij weet nog goed
dat hij, eind jaren vijftig, met z'n
vader over de Beijerlandselaan
liep, en het opwindende gevoel
kreeg dat er iets belangrijks ge
beurde. „Er hingen nozems rond
op straat en die zongen samen
rock 'n roll-liedjes. Van Elvis Pres
ley bijvoorbeeld. Ik vond het fan
tastisch, die zingende vetkuiven.
Maar het was een heel nieuw fe
nomeen, dat bedreigend over
kwam op de autoriteiten. De poli
tie rukte uit met paarden en over
valwagens. Daar heeft de toenma
lige hoofdcommissaris Biaauw la
ter nog z'n verontschuldigingen
voor aangeboden. Ze dachten des
tijds dat het het begin was van de
revolutie. Dat was het niet; wel
het einde van de braafheid,"
Als muziekgekke tiener luisterde
Van Leest veel naar de BBC-radio.
„Ik hoorde daar voor het eerst de
Beatles en wist: hier gebeurt iets.
Op een gegeven moment stond
een fotootje in de krant met zo'n
stukje erbij in de trant van: in En
geland is weer een gekte ont
staan. Die krant heeft jaren boven
mijn bed gehangen. Het was 1962.
Op de HBS vroeg ik mensen of ze
wel eens van de Beatles hadden
gehoord Er was er welgeteld één.
De Beatles grepen terug op rock
'n roll, maar voegden daar een
nieuw element aan toe. Iets waar
de tijd ryp voor was. En blijkbaar
voelde een aantal mensen dat
aan."
In de jaren zeventig houdt Theo
van Leests belangstelling voor
nieuwe muziek op. „Dan wordt
het me allemaal te glad en be
dacht Dit is een cynische, harde
tijd. Daarin past zo'n commercieel
fenomeen als de Spice Girls. Vroe
ger was het spontaner, echter, Je
kan de tijdgeest niet tegenhou
den, maar sommige dingen vind
ik jammer."
Een 37-jarige gedetineerde uit
Utrecht heeft vrijdag in zijn cel in
de Seheveningse gevangenis een
door hem gemaakte cd gepresen
teerd. Volgens gevangenisdirec
teur B. Leliefeld is het eerste keer
dat een gevangene in Nederland
in zijn cel een soloalbum heeft op
genomen.
De gevangene, die voor zijn de
tentie ook al bluesnummers
maakte, heeft enkele maanden
aan zijn soloproject „Still Hu-
man" gewerkt. Zijn twaalf blues
nummers werden opgenomen op
een DAT-recorder en vervolgens
op cd gezet. Onder die twaalf zijn
nummers als „Don't believe a
word", „Give up your guns" en
„You've got a friend".
Als artiestennaam gebruikt de
zanger de naam Registratienum
mer 1000624, maar zelfs dat num
mer is niet zijn eigen registratie
nummer in de Seheveningse ge
vangenis.
Volgens Leliefeld koos de zanger
er bewust voor om dat nummer
geheim te houden.
De trotse ma
ker van 'Stilt
human' er
vaart muziek
therapie. Foto
Harvy Verkuylerv
Sljtti off Pers
In de schemering van een zomer
avond in de late jaren vijftig ge
beurde het dat een van mijn
vrienden kwam voorrijden in een
Studebaker. Het was een glanzen
de wagen, met zulke soepele, lage
lijnen dat iedereen met een beetje
smaak meteen kon weten: dit is
de mooiste auto die in de Verenig
de Staten van Automobielfabri
kanten ooit is gemaakt.
Bladerend in een oude-autoboek
zie ik dat het de Studebaker Com
mander van de bouwjaren 1953-
1954 moet zijn geweest. Met zyn
lange neus en kleine cockpit was
het een buitengewoon elegante
coupé, de directe voorloper van de
Studebaker Golden Hawk (1956-
1958), die veel sneller was, maar
een grovere grille had. De Com
mander van mijn vriend was net
tot 145 te planken, terwijl de Gol
den Hawk de naald by de 200 wist
te brengen, Ik weet niet of dit au
toboerenjargon is, maar het klinkt
wel zo.De Studebakervriend had
eerder een Peugeot 203 gehad,
ook al zo'n fijnbesnaarde klassie
ker (1949-1960). Je kunt achteraf
dus wel vaststellen dat de vriend
een goeie neus voor auto's moet
hebben gehad. Hij heette Ftjotr
Hiemsterheegh en hij is na de
HBS naar de officiersopleiding
van de mariniers gegaan. Hij wou
misschien een leidinggevende
vechtjas worden.
Na die zomeravond in de late ja-'
ren vijftig heb ik hem nog één
keer gezien. Daarna ben ik hem
volkomen, maar dan ook honderd
procent volkomen, uit het oog ver
loren. We reden in zijn prachtige,
verleidelijke Commander naar
een meer, waar we op een terras
ieder drie biertjes dronken. Drin
ken en rijden was destyds nog
heel gewoon. We kletsten wat over
auto's en over de meisjes die we
niet konden krijgen (mijn deel
van de conversatie) en de meisjes
die willig in Studebakers Com
mander stapten (zijn deel). Hij
zette me voor de deur van mijn
ouderlijk huis af en ik keek hem
na terwijl hij de straat uit gleed,
Voelde ik toen, zou ik me nu kun
nen afvragen, dat ik hem nooit
meer zou zien? Het lijkt me sterk.
Zijn naam was niet helemaal pre
cies Pjotr Hiemsterheegh, maar
zijn echte naam geef ik liever niet
prys, want wellicht leeft hij nog
en misschien leest hij dit, en het
zou hem onaangenaam kunnen
treffen zijn naam in de krant te
zien staan. Er is volgens mij niets
schandaligs aan het feit datje
ooit, in je jonge jaren, de bezitter
van een Studebaker Commander
bent geweest, de voorloper van de
roemruchte Golden Hawk, maar
je weet maar nooit hoe mensen
van rond de zestig, die een hele
ontwikkeling hebben doorge
maakt, over hun eigen verleden
denken.
Ik vertel dit ook niet allemaal om
herinneringen aan Rjotr Hiems
terheegh op te halen, maar om de
vinger te leggen op de omstandig
heid dat er in de jaren die in Ne
derland doorgaan voor muf en
kleinburgerlijk, de jaren vijftig
dus, uit sommige buitenlanden de
mooiste dingen kwamen. Zoals
uit Amerika de jive en de bebop.
En de Studebaker Commander.
IK trots
op JE, SIR.. EN
JE HE8T NOG
MAAR VIJF
BALLEN KWIJf-
GEMAAKT.,
WEES
TROTS OP
ME, MARCIE..
IK BEN AL
EEN UUR OP
DE GREEN
BEZIG..
Wat een oxrzXxxi
Misschien is het leuk deze versie-
ringen samen met kinderen te ma
ken. Maak in elk vormpje voor het
bakken een gaatjezodatudekoek-
I jes met een lintje in de boom op
kunt hangen.
Bereiding: Zeef in een grote kom
bloem, bakpoeder en gemberpoe-
der. Voeg een flinke mespunt zout
toe. Smelt op laag vuur boter en
suikeren roertotde suiker is opge
lost Schenk de stroop hierbij en
roer tot een glad geheel. Laatdebo-
ter afkoelen. Roer met de mixer
(kneedhaken) van bloem, afge-
koelde boter en eidooiers een glad
en stevig deeg. Bestuif werkvlak
met bloem en rol hierop het deeg
uit tot een flinke lap Steek uit het
deeg vormpjes, maak hierin met
1 bijvoorbeeld de achterkant van
een breinaald gaatjes en leg ze op
een ingevette of met bakpapier be
dekte bakplaat Bak de vormpjes
in een voorverwarmde oven van
175 graden goudbruin en gaar in
- ongeveer 8 minuten.
Ingrediënten:
250 gram
bloem, 1/2
theelepel bak
poeder, 1 thee
lepel gember-
poeder (djahé)
zout, 50 gram
boter, 2 eetle
pels suiker, 3
eetlepels
stroop, 2 ei
dooiers
De rechter
mr. Jesse vanMuylwyck
Heinz
Rene Windigen Eddlede Jong
HET tCABiAJCT St-'JFT VOÓK PC •STAPSFRTO^lAl^'BS
z/rue/s/z w zw src&c
&AN 0WT/HOG*r ZZV
TOSVAi-l/S
KfiAf ■J0ZX2GC&.
Fred Basset
BL£EK(5EZICWT HONPT
Hou zeg'.
Peanuts
Hid SPKEEKTMETVALSê
TON6--
Charles M.SchuIz
