3°*'
Banenpoolers willen
'een beetje' meer geld
Korpschef is kop van jut zonder formele status
Rechter moet bepalen of Dordtse
verpleeghuispatiënt grof
in de mond is of gewoon mondig
Bezem door justitie
Xv-
'Voor een betere beloning voor onze WIW-
collega's werken we graag wat harder'
Rotterdams Dagblad Conjmentaar
Nieuw van Libertel. Mobiel
bellen zonderabonnement.
LIBERTEL
Djankq
TEPoFiiiÊ-Po^fE' ONDER$(KAT|fe PE 6Evo/é,En
vAm Z'n Zod«ENAAMj>e CoMiw6 ouT
Rotterdams Dagblad
jj&f
Pt K$êh Ms
Donderdag 15 januari 1998
RotterdamArzu Nebiye Engin, 19 jaar, banenpooler en als zodanig administratief medewerk
ster in wijkcentrum JDe^Erker in Schiedam, staakt sinds vanmorgen. „Ik wil ook die twintig
procenferbij," zegt ze gedecideerd. Twintig procent, het lijkt veel, maar in de praktijk is het
maar 'een beetje'. Arzu woont nog bij haar ouders, veel kosten heeft ze dus niet, maar van haar
salaris van 925 bruto (bij 32 uur) per maand doet ze ook niet echt veel. Eergisteren heeft ze
zich dan ook aangemeld als lid van de AbvaKabo. „Want ik wil die twee stakingsdagen natuur
lijk wel doorbetaald hebben
Arzu Engln (midden) met twee collega's en een paar kinderen uit het kinderdagverblijf dat In wijk
centrum De Erker gevestigd Is. Foto Jaap RMomaHotterdarrre Dagblad
Haar collega Riet van der Hoeven,
niet werkzaam via de de zoge
naamde WIW (de Wet Inschake
ling Werkzoekenden, en voor
heen gewoon Banenpool) staat
volledig achter Arzu en haar vier
andere WlW-collega's, als ze van
daag en morgen staken. Van der
Hoeven moet de vier krachten
twee dagen missen, maar dat vind
ze niet erg: „Nee hoor, we zijn hier
allemaal volledig solidair, Ze wor
den toch verschrikkelijk bena
deeld nu. Voor een betere belo
ning voor onze WlW-collega's wer
ken we graag wat harder."
Arzu heeft LEAO gehad en dat is
volgens haar eigen zeggen niet
voldoende voor de baan die ze
graag wil. „Ik heb van het arbeids
bureau wel wat aanbiedingen ge
had, maar dat was niet wat ik
zocht. Hier, in het wijkcentrum,
zit ik wel op mijn plek. Admini
stratief werk vind ik leuk." Arzu
Engin weet nog niet wat ze na
haar WIW-periode gaat doen. „De
dag dat je 23 wordt, word je auto
matisch ontslagen. Dan zal ik
moeten beslissen of ik toch nog
een opleiding ga doen, of dat ik op
zoek ga naar een andere baan."
Werknemers van de banenpool in
Rotterdam en omgeving zijn van
morgen in staking gegaan. Ze ei
sen een betere CAO. Vanaf acht
uur vanmorgen stond de telefoon
op het kantoor van AbvaKabo niet
stil. Veel WlW'ers wilden weten
hoe ze op de Breeweg in Rotter
dam-Zuid konden komen. Daar
was muziek, werden de massaal
opgekomen banenpoolers toege
sproken door vakbondsbestuur
ders en konden ze zich als staker
inschrijven.
De WIW is 1 januari ingegaan en
vervangt de regelingen voor de
Banenpool en de Jeugdwerkga-
rantiewet. De wet biedt de moge
lijkheid dat werknemers 120 pro
cent van het minimumloon ver
dienen. AbvaKabo wil direct per 1
januari en voor iedereen het wet
telijk maximum ingevoerd zien.
De Vereniging Nederlandse Ge
meenten wil ook naar die 120 pro
cent toe, maar in stapjes van 2,5
procent per jaar. Te beginnen met
de mensen die al sinds 1990 in de
regeling zitten. „Die 120 procent
nu en voor iedereen is volstrekt
onbetaalbaar,"' zegt VNG-onder-
handelaar T. Bruinsma. „Elke
procent stijgmg kost 8 miljoen
gulden. Twintig procenterbij kost
dus 160 miljoen en dat geld is er
eenvoudig niet."
Bruinsma is bedroefd dat er door
de acties van de vakbonden nu
helemaal geen CAO is: „We had
den een pracht-CAO opgesteld, na
maanden vergaderen. Inclusief
pensioenregeling, kinderopvang
etcetera. En wij wilden bij een
nieuw kabinet ook de nek uitste
ken voor meer geld. Maar de ac
ties van de bonden om nu voor ie
dereen 120 procent af te dwingen
brengen de arbeidsplaatsen van
WlW'ers in gevaar."
Inwilliging van de eisen van de
bonden zou er volgens de VNGtoe
leiden dat de gemiddelde inleen-
vergoeding tenminste verdrie
voudigd wordt „Veel potientiële
inleners (werkgevers) zullen afha
ken. Wellicht worden zelfs be
staande contracten beëindigd,
Met als gevolg dat veel minder
mensen aan een baan geholpen
kunnen worden en dus meer
mensen afhankelijk blijven van
een uitkering. Daarmee zou de
WIW aan zijn eigen succes ten on-
Intussen heeft de VNG besloten
voor iedereen die op 31 december
in de Banenpool zat 2 procent er
bij te geven. „Daar was wel ruimte
voor," zegt Bruinsma.
Door Erik van der Veen
Den HaagNiet alleen in Gronin-
ge'n is het knokken geblazen in
het driehoeksoverleg van politie
chef, burgemeester eW' hoofdoffi
cier. Ook in andere politieregio's
dreigt de korpschef te worden
weggedrukt door zijn gespreks
partners, constateert voorzitter
B.A Lutken van de Raad van
Hoofdcommissarissen, korpschef
van Rotterdam-Rijnmond. Hij
voorziet problemen als de korps
chef geen gelijkwaardige positie
krijgt in de driehoek.
Overbodig en gevaarlijk, vindt
echter prof. mr, C. Fasseur, mede
opsteller van de nieuwe Politie
wet. „De lokale democratie komt
in de verdrukking als de politie
chef te veel macht krijgt."
De enige kop die tot dusver na de
Groningse Öosterpark-rellen rol
de, is die van korpschef J. Veen-
stra. Zijn superieuren, burge
meester H. Ouwerkerk en hoofd
officier R. Daverschot, zitten nog
in het zadel, „De gemakkelijkste
prooi," noemde minister Sorgdra-
ger van Justitie de geslachtoffer
de politiechef. Is de korpschef een
kop van jut? Faveur giijnrt. Aan
de vooravond van het spoeddebat
dat de Tweede Kamer vandaag
wijdt aan het demasqué van de
politie, kijkt hij geanimeerd naar
het gekrakeel dat is losgebarsten
na de Oosterpark-rellen op de
avond voor Oudjaar.
In de media buitelen deskundi
gen over elkaar heen met opvat
tingen over'het'Grohïrigsé echec
en over de politie in het algemeen.
Politici, (oud-)bestuurders en poli
tiemensen, iedereen slingert zijn
visie onbekommerd in de publici
teit. „Het is opvallend hoe ieder
een zich ermee bemoeit als er iets
op het terrein van de politie
speelt," zegt Fasseur in zijn werk
kamer op de Leidse universiteit.
„Het is een discussie die draait
om macht Minister, Kamerlid,
burgemeester, korpschef, procu
reur-generaal, hoofdofficier, com
missaris van de koningin, ze vin
den het allemaal het hoogste goed
om meer greep te krijgen op de
politie. Ik denk wel eens dat het
komt doordat we allemaal, toen
we vier jaar waren, agent wilden
worden. Wij hebben die kinderlij
ke wens onderdrukt, maar deze
mensen hebben nog de heimelij
ke aanvechting om te denken:
„Als (k de politie onder mij had,
zou ik dat wel even goed doen."
Geschrokken
Iemand die zich nadrukkelijk in
die strfid mengt, is de voorzitter
van de Raad van Hoofdcommissa
rissen, korpschef Lutken van de
regiopolitie Rotterdam/Ryn-
mond. Hij heeft de Politiewet er
nog eens op nageslagen. „En ik
berl geschrokken. Volgens de
nieuwe Politiewet heeft de korps
chef föhnen het driehoeksoverleg
met de korpsbeheerder en de
hoofdofficier, die samen het be
voegd gezag vormen, geen enkele
formele status. Hooguit staat be
schreven dat met hem moet wor
den overlegd. Maar formeel is zijn
takenpakket afhankelijk van wat
hem wordt toebedeeld. Dat moet
hij uitknokken met zijn korpsbe
heerder, de burgemeester van de
centrumgemeente uit de regio,"
Dat doet volgens Lutken geen
recht aan de specifieke kennis en
ervaring van de korpschef. Welis
waar wordt daar in de praktijk ge
bruik van gemaakt, maar het is
nergens vastgelegd dat dat moet.
Taken en verantwoordelijkheden
die volgens de wet onder de
korpsbeheerder vallen, worden in
de praktijk ingevuld door de
korpschef. Hij regelt de bedrijfs
voering van zijn korps, geeft zijn
organisatie vorm, verdeelt het
personeel en stelt de begroting
op. In overleg met het bevoegd ge
zag en met instemming van het
Regionaal College van de burge
meesters uit het gebied. Dat wei.
„Gelukkig levert dat in 'Neder
land gezondverstandland' meest
al geen problemen op. Maar dat
ligt anders als burgemeester en
hoofdofficier .te veel taken naar
zich toetrekken." Lutken pleit
■dan"ook voor"eerrwetswyziging
dtedekbi^scfrëfm^ e 'driehöêfiF/
gelijk stelt aan zyn gesprekspart
ners. Hij constateert dat niet al
leen in Groningen grote spannin
gen tussen korpschef, korpsbe
heerder en hoofdofficier bestaan.
Ook in andere politieregio's
dreigt het overleg te stagneren
door uiteenlopende visies op het
beleid en moeizame persoonlijke
verhoudingen. Om welke regio's
het gaat, vril Lutken niet zeggen.
Des ambtenaars
In Leiden reageert Fasseur gela
ten als hij Lutkens woorden hoort.
„Het is typiseh des ambtenaars.
Eerst vraagje een zo duidelijk en
liefst zo ruim mogelijke omschrij
ving van je bevoegdheden en ver
volgens ga je de grenzen aftasten.
De politie is daarin geen uitzonde
ring. Maar een politieman blijft
een ambtenaar en heeft dus uit te
voeren wat de bestuurders aan be
leid formuleren. De korpschef is
inderdaad ondergeschikt aan het
bevoegd gezag: de burgemeester
voor wat betreft de openbare orde
en hulpverleningen de hoofdoffi
ciervoor justitiële politietaken."
„Stel dat de korpschef een gelijk
waardige positie had aan die van
de burgemeester, had dan voorko-
^mendsAinnen worden.waiia.Gro-
ningemis gebeurd? Het lijkt me
niet Ik heb juist Begrepen dat de
■•^akenTüiRle hand ^2ëIBp5h
doordat de burgemeester te wei
nig leiding heeft gegeven en niet
omdat de politie te weinig zeggen
schap zou hebben. Het probleem
ligt volgens mij in een foute ope
rationele beslissing om geen men
sen de wijk in te sturen. En in de
communicatie binnen het korps.
Het is toch onbestaanbaar dat
korpschef Veenstra niet door zijn
mensen op de hoogte wordt ge
steld als zich zoiets ernstigs voor
doet?"
Fasseur blijft vierkant achter
'zijn' Politiewet staan, „Ook nu
heeft de korpschef allerlei be
voegdheden die hem voldoende
power geven. Bij elke discussie
over uitbreiding daarvan verval je
in problemen van politieke en
operationele verantwoordelijk
heid waar je nooit uitkomt. Je
krijgt een onleesbare en onwerk
bare wet Een korpschef met ope
rationele eindverantwoordelijk
heid, zoals Lutken wil, betekent
het eind van de lokale democratie.
De burgemeester en gemeente
raad staan dan buitenspel Je zou
dan moeten denken aan het Duit
se model van de Polizeiprasident
die direct onder de minister valt.
Dat kan alleen in landen waar een
dusdanig nadruk op orde en ge
zag ligt dat men bereid ïs de de
mocratische inspraak en controle
{Üarvoormïèpëfkéh;"'
Landelijk
Ook andere kritische geluiden die
dezer dagen klinken, vinden wei
nig weerklank bij Fasseur. De
commissaris van de koningin als
korpsbeheerder (een suggestie
van de Groningse oud-commissa
ris Vonhofï), loskoppelen van de
functies van korpsbeheerder en
burgemeester van de grootste ge
meente in de regio (D66-Kamerlid
De Graaf), een concentratie van
het politiebeleid door bundeling
van de ministeries van Binnen
landse Zaken en Justitie: het
voegt volgens de hoogleraar niets
toe, maar neemt alleen democrati
sche controlemogelijkheden weg.
Wel ziet Fasseur de huidige re
giokorpsen op termijn opgaan in
een landelijke organisatie met re
gionale afdelingen. „In een Euro
pa zonder grenzen is geen plaats
meer voor 25 zelfstandige korp
sen. De tijd schreeuwt om eer. lan
delijke organisatie. De huidige
wet draagt die mogelijkheid ook
al in zich. De politie zal geleidelijk
van kleur verschieten, van regio
naal naar nationaal."
Door Caspar Pisters
Dordrecht - „Waarom mag ik niet
op de foto?" vraagt directeur C. J.
Nierstrasz van het Dordtse ver
pleeghuis De Sterrenlanden.
Waarom alleen een foto van Van
der Laars? Voor het evenwicht
van het verhaal lijkt het hem be
ter als hij er ook op staat. „Dat is
toch ook een vorm van weder
hoor?" Bovendien heeft hij regel
matig gezellig staan babbelen met
Van der Laars. „Een prima bewo
ner," noemt hij hem. Evengoed
ziet hij hem het liefst vertrekken.
Het is het woord van Evert van
der Laars tegen dat van de direc
tie van het verpleeghuis. De 51-ja-
rige Dordtenaar Van der Laars zit
sinds 1993 in veipleeghuis De
Sterrenlanden tussen overwe
gend bejaarden en dementerende
ouderen. De directie wil van hem
af. Van der Laars zou zich onbe
schoft gedragen tegenover het
personeel en voortdurend seksue
le toespelingen maken. Maar Van
der Laars laat zich niet zonder
slag of stoot wegsturen en heeft
een kort geding aangespannen.
Van der Laars zit op z'n vaste
stekkie in de hal van het tehuis,
tegenover het winkeltje. Met een
clubje medebewoners met wie hij
goed kan opschieten drinkt hij
een bakje koffie. Koffie, want een
borrel schenkt het buffet niet
meer voor Van der Laars. .Alco
hol en meneer Van der Laars gaat
niet altijd goed," meent
Nierstrasz. „Van mij krijgt hij het
niet meer."
Hij verschilt met Van der Laars
van mening over normen en waar
den: „Ik begrijp dat iemand die in
een veipleeghuis terechtkomt,
een moeilijke periode doormaakt.
We begrijpen dat zo iemand onder
druk staat en af en toe huilbuien
of uitbarstingen heeft. Wij zijn ge
traind om daarmee om tegaan, we
tolereren al méér dan voor de
meeste n gebruikelijk is. Maar me
neer Van der Laars legt de meet
lat hoger dan wij vinden dat die
moet liggen."
Van der Laars vertoont volgens de
directeur dronkenschap, zou bij
zonder agressief zijn en 'zeer sek
sueel getinte opmerkingen ma
ken'. Van personeelsleden zou hij
verwachten dat zij hem seksueel
aan zijn gerief helpen. Praten en
samen oplossingen zoeken mocht
niet baten. „Geloof me, we heb
ben ontzettend veel geprobeerd,
meer dan voor enig andere pati
ent. Op een gegeven moment
houdt het op." Het veipleeghuis
heeft onder meer aangeboden de
bewoner in contact te brengen
met een 'professionele aanbied-
ster van seksuele diensten', maar
dat vindt hij een belediging.
Eind '96 was voor de directie de
maat vol. De Sterrenlanden zegde
de officiële behandelovereen-
komst op. Nierstrasz: „In dit ver
pleeghuis zitten nog 150 andere
patiënten die ook zorg nodig heb
ben. Als op een gegeven moment
een patiënt zoveel energie opslokt
dat anderen tekort komen, moet
je maatregelen nemen. Mijn per
soneel moet il: ccn veilige werk
plek garanderen. Een aantal ver
plegers ervoer het gedrag van Van
der Laars als zeer intimiderend,"
Verpleeghuis Crabbehof, ook in
Dordrecht, was bereid Van der
Laars 'een nieuwe kans te bie
den', zoals Nierstrasz het noemt.
Nierstrasz: „Van der Laars heeft
24-uurs zorg nodig. Je kunt hem
niet zomaar in het park zetten
met een boterham. Uit een soort
ethische plicht zoek je dus een
passend alternatief."
Maar Van der Laars voelt weinig
voor die geste en verzet zich tegen
de overplaatsing. Hij is zich van
geen kwaad bewust en vindt dat
de rechter maar moet bepalen
waar de meetlat ligt. Dus was er
deze week in De Sterrenlanden
een kort geding.
„Er zijn best wel eens wat conflic
ten geweest," geeft Van der Laars
toe. „Dat ging over een verpleeg
ster die de mensen hier slecht be
handelde. Ze schoffeerde ze nog
als ze in een terminaal stadium
waren. Dan zeg ik daar wat van. Ik
kan er niet tegen als mensen on
heus worden bejegend. Maar zij
legt de schuld bij mij en dat komt
Dat hij regelmatig dronken of
agressief zou zyn, ontkent hij per
tinent. „Veel mensen hier zijn al
lesbehalve mondig. Tegenspraak
zijn ze hier niet gewend. Ik heb
m'n verstand nog, dat vinden ze
De tegenstrevers In het con
flict: bewoner Van der Laars In
zijn rolstoel en directeur
Nierstrasz. FotoEtlenneBusink
niet altijd even prettig."
Nierstrasz is zich ervan bewust
dat overplaatsing een zwaar mid
del is: „Je haalt iemand uit z'n so
ciale omgeving. Maar we hebben
hier regels waarvan we vinden dat
ze correct zijn Het handhaven
van de goede sfeer is een van de
plichten die we onze bewoners op
leggen. Op een gegeven moment
houdt het gewoon op. Overigens
zit meneer Van der Laars in de cli
ëntenraad die de regels mede
heeft opgesteld."
By verpleegr.uis Crabbehof is Van
der Laars van harte welkom zegt
medisch directeur R. P. D. Kievit:
Als er al problemen zijn, dan spe
len die tussen De Sterrenlanden
en Van der Laars. Ik ken de om
standigheden daarvan onvol
doende om hem op voorhand te
weigeren. Iedereen die zich aan
meldt bij ons, komt gewoon voor
plaatsing in aanmerking. Daarbij
kijken we niet eerst naar het ver
leden van een patiënt."
Van der Laars: „Ik ben daar op ge
sprek «teweest. 'En te zuk hier niet
vloeken,' zei die meneer Kievit tot
vier keer toe. Ik wil liever niet
naar Crabbehof. Ik zit hier nu zes
jaar. Ik heb hier mijn contacten
opgebouwd, heb het naar m'n zin.
Met 99 procent van de mensen
kan ik gewoon goed overweg."
Het vertrouwen van het publiek in het justitiële apparaat
heeft opnieuw een forse deuk opgelopen. Oorzaak is de
bekendmaking dat de procureur-genereal in het noor
den, de hoogste autoriteit in de regio op justitiegebied, een betaald
adviseurschap bekleedt bij het adviesbureau Bakkenist. Het is het
zelfde bureau dat een vernietigend rapport uitbncht over de politie
in Groningen naar aanleiding van de ten onrechte van incest be
schuldigde potitie-inspeeteur Laneée. De rapportage van Bakke
nist, die mild uitpakte voor justitie in Groningen, leidde mede tot
het opstappen van de Groninger korpschef Veenstra.
De Tweede Kamer is terecht verbijsterd over de nevenfunctie van
procureur-generaal Steenhuis en heeft minister Sorgdrager van
Justitie op het matje geroepen. Sorgdrager zelf is kennelijk ook
flink geschrokken, getuige het feit dat ze gisteren onmiddellijk
oud-Kamervoorzitter Dolman heeft gevraagd de zaak in het noor
den tot op de bodem uit te zoeken. Gegeven de omstandigheden
was dat een juiste reactie van de minister. In de Tweede Kamer
heeft ze echter nog heel wat uit te leggen.
Ze zal bijvoorbeeld een antwoord moeten geven op de vraag hoe het
toch mogelijk was dat een organisatiebureau de onderzoeksop
dracht in de kwestie-Lancée kreeg, terwyl haar eigen procureur-ge
neraal in het noorden er een bijbaan heeft. Ook al heeft mr. Steen
huis zich niet met het onderzoek zelf bemoeid, dan nog is het zeer
onverstandig uitgerekend een bureau te kiezen dat in elk geval
voor de buitenwacht een niet geheel onafhankelijke positie in
neemt. Sorgdrager zal de Tweede Kamer ook moeten antwoorden
op de vraag of procureurs-generaal in deze tijd niets beters te doen
hebben dan betaalde bijbaantjes te vervullen in het bedrijfsleven.
Hoogstwaarschijnlijk was Sorgdrager niet persoonlijk op de hoogte
van de nevenactiviteit van mr. Steenhuis. Het lijkt er echter ver
dacht veel op dat zij zo ongeveer de enige bij justitie was die van
niets wist. Gisteren werd bekendgemaakt dat de bijbaan niet be
wust geheim is gehouden, maar gewoon staat geregistreerd bij het
Leeuwarder gerechtshof. Ook het college van procureurs-generaal,
geleid door Docters van Leeuwen, zou op de hoogte 2ijn geweest. En
ongetwijfeld ook nog diverse lagere ambtenaren op het departe
ment van Justitie. Het moet voor Sordrager uitermate pijnlijk zijn
te ervaren dat niemand haar heeft gewaarschuwd. Zoals niemand
van de Groninger politie de baas, korpschef Veenstra, uit bed belde
toen er in de wijk Oosterpark rellen uitbraken.
Een belangrijk deel van de problemen is stellig te wijten aan zeer
gebrekkige communicatie. Maar waar het gaat om de ministeriële
onwetendheid is Sorgdrager al met al politiek verantwoordelijk en
zij zal tegenover de Kamer rekening en verantwoording moeten af
leggen. De Tweede Kamer zal vaststellen dat het niet de eerste keer
is dat de minister zich niet goed door haar ambtenaren heeft laten
informeren. Die constatering rechtvaardigt de conclusie dat de be
zem niet alleen door het politie- en justitieapparaat in Groningen
moet wordemgehaald, waarbij nadnikkelyk^öoFmwt wordeft geke
ken naar het functioneren van de burgemeester en de hoofdofficier
ivan justitie. Het heeft er alle schyn Man dat debezemkast ook moet
worden geopend voor het reinigen van de ambtelijke organisatie in
Den Haag.
f
Nieuw bij. Kijkshop, Nederlandse Expert Groep,
RAF, Correct Telecom. Combi Foto.
Electronic Partner, de Block, Modem Electronics.
Bel voor meer informatie gratis Libertel 08IK) 05 60.
ledereen bereikbaar, bereikbaar voor iedereen
EHCAT vw u
WA5 CAT
ALTmP VERTe1.de
ovtR Gop E« 1°