25 Vrouwelijke kunstenaar moet nog steeds charmant zijn Handsome SSome opnieuw slap verder Uit de kunst Garcia Lorca brengt de twee tot elkaar Subtiele humor en Mozart- verwijzingen Jan Willem Loot naar Concertgebouworkest Vroeg Yes-docuiii ent Bliss fel' i AELBRECHT Minwpiiiifs Ciniiinsl I Rotterdams Dagblad I F. A.- .A, Vrijdag 16 januari 1998 Charley Toorop, in haar atelier in Ber gen aan het werk aan het schilderij 'Stilleven met fles sen, vruchten, bord en glazen', 1951. Ar- cnieTfotoGPD Door Frangoise Ledeboer Bergen —Als iemand geen last heeft van kunsthistorische eenkennig heid is het Brandt Corstius zelf: als directeur van het Museum voor Mo derne Kunst in Arnhem is zij mis schien wel Nederlands bekendste promotor van 'vrouwenkunst'. En als voorzitter van de Stichting Josi- ne de Bruyn Kops zet zij zich al vele jaren in voor verbetering van de po sitie van vrouwelijke kunstenaars. Het was deze stichting die het initia tief nam voor 'Tentoongesteld!' en er met bevlogen overredingskracht in slaagde musea in het hele land onder deze noemer te verenigen. Ac tuele aanleiding was de herdenking van de Nationale Tentoonstelling van Vrouwenarbeid, in juli 3898 in Den Haag georganiseerd ter gele genheid van de kroning van prinses Wilhelmina. De getoonde beroepen liepen uiteen van turfsteekster tot koekjesinpakster en van naaister en strijkster tot telefoniste en onder wijzeres. Een klein gedeelte van de expositie was gewijd aan kunstena ressen en toonde werk van onder meer de zusters Thérèse en Georgi- ne Schwartze. In Museum Beelden aan Zee in Scheveningen is nog tot eind maart een tentoonstelling te zien van vrou wen die deze eeuw hun brood ver dienden of verdienen als beeld houwster. Het vakmanschap van Charlotte van Pallandt behoeft in brede kring geen toelichting meer, maar wie het schitterende museum in de verpeste badplaats bezoekt, treft er ook prachtig werk aan van onder anderen Fioen Blaisse, Nel van Lith en Maja van Hall. "Vrouwen in Beeld' opende al in de cember; de opening van vorige week in Bergen markeerde de officiële start van de tentoonstellingsreeks in 1998. In Museum Kranenburgh. staat daar de komende maanden het werk van Charley Toorop (1891- 1955) centraal. Vanuit haar Bergen se huis 'De Vlerken' schilderde Toorop een oeuvre bij elkaar waar mee ook zij een gevestigde reputatie in de Nederlandse kunstgeschiede nis verwierf. Ondanks haar grote be kendheid weet de tentoonstelling toch tê verrassen omdat er ook een aantal onbekende werken wordt ge toond. Poffertjeskraam Zo kreeg het museum vorig jaar van een particulier een zelfportret met haar zoons Edgar en John uit 1918 dat tot nu toe alleen nog maar in Kranenburgh werd geëxposeerd. Haar portret van Merit, Jet en Sas- kia Jelgersma uit 1935 was zelfs nog nooit in het openbaar te zien en een tekening van een poffertjeskraam in Middelburg uit datzelfde jaar werd verloren gewaand. Altijd aar dig om te zien zijn bovendien per soonlijke bezittingen als haar sjaal, palet en wandelstok met dierenkop. In de vitrine met deze voorwerpen ligt ook een foto waarop Toorop aan de wandel is met haar vriendin, de kunstenares Else Berg (1877-1942). Op deze expositie wordt de herinne ring aan Berg teruggehaald met on der meer een mooi portret van een joodse jongen en een sfeervolle im pressie van 'De Hofvijver te Ber gen'Er is ook werk te zien van Toor- ops leerlingen Beli Blok (1904-1995) en Elisabeth Rietveld (1913), doch ter van Gerrit. Rietvelds werk is on verwacht charmerend: ze schilderde met losse toets een prachtig portret van haar vijf dochters en imponeert met een stilleven met felgekleurde vruchten, een bloem en een Maria- beeldje. Brandt Corstius wees in haar ope ningstoespraak terecht op de vaar digheid die Toorop had in wattegen- woordig zo modieus 'netwerken' heet. Ze organiseerde in 'De Vler ken' talrijke feesten en etentjes waarbij befaamde kunstenaars als Piet Mondriaan en Pyke Koch en ge renommeerde kunsthandelaren maar al te graag aanwezig waren. Als kunstenaressen het netwerken la Toorop beter zouden beheersen, zou hen dat volgens Brandt Corstius geen windeieren leggen. Ze benadrukte dat „de combinatie van huishoudelijke zorg en werken in een ander vak nog steeds proble matisch is," maar beklemtoonde toch vooral dat „onze ideeën over vrouw zijn en vrouwelijkheid, onze normen over het vrouwelijk uiter lijk en vrouwelijk gedrag in conflict komen met de eisen die het vak van kunstenaar aan vrouwen stelt". Overall Zwart-wit gesMd: als zelfs Brandt Corstius al even moet slikken bij een 'absoluut niet damesachtige' fo to van Toorop, is het niet moeilijk te bedenken hoe minder geëmanci peerde types nog steeds aankijken tegen vrouwen 'na een dag werken in verf en klei, met vieze handen en vuile schorten op koude ateliers'. Elders in Museum Kranenburgh ligt een fotootje van Maria J. van Ever- dingen (1913-1985), die zich voor het maken van een beeld van oud-pre mier Gerbrandy in Sneek hulde in een tot onder de kin dichtgeknoopte overall. Ze droeg ook een hoofd doekje dat ze stevig had dichtge knoopt. Niets damesachtigs meer aan, dat klopt, maar waarschijnlijk kon dat Van Everdingen helemaal niets schelen. Dat ze daarin de afge lopen eeuw niet alleen stond, blijkt uit de voorraad aan 'vrouwenkunst' waaruit de 22 musea dit jaar on danks alle tegenwerking rijkelijk hebben kunnen putten. De expositie in Museum Kranen burgh (Hoflaan 26, Bergen NH) duurt t/m 19 april, dinsdag t/m zon dag en op feestdagen 13.00 tot 17.00 uur. De expositie 'Vrouwen in Beeld' in Museum Beelden aan Zee (Harteveldstraat 1, Scheveningen) duurt t/m 29 maart, dinsdag t/m zondag 11.00 tot 17.00 uur. n-rbn n MOfl Door Louis Du Moulin Rotterdam Al wel behoorlijk be kend, .zeker regionaal, maar nog zoekend naar de juiste vaste grond onder de voeten. Handsome 3Some hoopt dat eigen plekje te kunnen veroveren met behulp van het net verschenen mini-album 'Cute Gi rls'. Vast staat in elk geval dat het Rotterdamse triprocktrio z'n ziel en zaligheid heeft gestoken in het in-' derdaad in alle opzichten fraai ver zorgde visitekaartje. „Per slot van rekening moetje op vallen temidden van de stapels cd's die overal op de bureaus binnenko men. Behalve dat we enorm veel energie hebben gestoken in het hoesontwerp, hebben we gekozen voor een afwijkend formaat. Boven dien is ons geluid harder dan het ge middelde," verwoordt drummer/ zanger Marcel (van As, 27) de op 'Hilversum' gerichte verleidings strategie, die moet leiden tot een ri ant platencontract voor het sinds 1994 actieve drietal. Voornoemde kanskaart (met vier zelfgeschreven nummers) is uitge komen bij het 'kleine' Move Records dat aan het door Simone Roerade aangevoerde Hips al de (promotie-) handen vol heeft. 'Cute Grrls' werd ook vooral mogelijk gemaakt dank zij de 8500 gulden die Handsome 3Some in de wacht sleepte als win naar van de Tempo Team Havenpop '97. Behalve als introductie-troef te genover platenbonzen is het mu- ziekschijfje bedoeld om de gestaag groeiende fanschare iets in handen Drie knap eigenwijze Rotterdammers verenigd als Handsome 3Somo: vanaf links bassist-zan ger Matto, zangeres-gitarist Arjo en drummer- zanger Marcel. Foto Move Records te geven. „Er is een heleboel men sen die ons al een hele tijd volgen en die maar bleven vragen naar onze platenplannen. Ook vanwege hen hebben we besloten niet langer te wachten, maar onze energie en poen te steken in deze mini-cd," bekent zangeres-gitariste Aijo (Klingens, 28). Zij, beïnvloed door met name Rickie Lee Jor.es, Pearl Jam en Björk, is verantwoordelijk voor alle composities van de als coverband begonnen alternatievelingen. Colin Thurston In eerste instantie zou Handsome 3Some zich in de studio laten leiden door de doorgewinterde Britse pro ducer Colin Thurston, die op grond van een beluisterde demotape wel oren had naar een gezamenlijk pro ject „Die man reageerde zo enthou siast en zonder te weten waar wij vandaan kwamen, dus dat leek ons een goed teken," blikt bassist-zan ger Matto (Kranenburg, 30) desge vraagd terug. „Bovendien zou de koppeling van zijn naam, die in vak kringen onmiddellijk associaties op roept met David Bowie en Talk Talk, ons in Engeland waarschijn lijk meteen uit de grauwe massa hebben getild. In plaats van het zo veelste bandje en dan nog niet eens van eigen bodem, hadden we er als nieuwe ontdekking van Thurston kunnen worden gelanceerd. Maar helaas, het klikte niet tussen hem en ons. Van beide kanten bleven de ideeën te ver uit elkaar liggen. Je kan dan wel op zijn spoor gaan zit ten en je dan misschien sneller in de kijker spelen, maar muzikaal word je daar natuurlijk niet veel wijzer van. Dus hebben we na twee dagen gezegd dat we toch liever ons eigen plan trokken." Helemaal nutteloos was dat misluk te experiment nou ook weer niet, weet Arjo. „Door onze ervaringen met Thurston zijn we er wel achter gekomen hoezeer we eigenlijk bof ten met de producer van onze eerste proefbandjes, Rein Ouwehand, die wel steeds helemaal op onze golf lengte had gezeten. Die was sowieso steeds op de achtergrond aanwezig gebleven en kon gelukkig zo in springen. Binnen Handsome 3Some kun je hem inmiddels ook beschou wen als het vierde bandlid, dat op het podium toevallig onzichtbaar is." Meer uitdagingen Alhoewel, even later nemen de 'drie knapperds' ('De groepsnaam heeft geen diepere betekenis dan dat die lekker bekt') graag terug op die toe gekende positie. De creatieve char me van Handsome 3Some in verge lijking met eerdere 'groepslevens' is immers de kernachtige bezetting, vinden ze stuk voor stuk. „Doordat je maar met zo weinig instrumenten te maken hebt, stuit je al snel op enorme uitdagingen met een be- paald gegeven aan de slag te gaan. Bovendien krijg je live niet de kans om achterover te gaan leunen, je moet er wel voortdurend tegenaan," zegt Marcel, onder verwijzing naar andere 'powertrioV zoals ooit The Police. „Praktisch is er verder het voordeel dat je weinig tijd nodig hebt om elkaar te bereiken en om tot beslissingen te komen." Nog een piuspunt van de H3S' com pactheid: de inkomstendeling. Deels op basis van een rap groeien de live-reputatie vorige maand bevestigd met de toekenning van de Muziek In Beweging Award 1997 deels doordat drie goedkoper kun nen zijn dan meer, kan het trio al le ven van de muziek. De eerlijkheid gebiedt wel te zeggen dat Handso me 3Some daartoe af en toe wel moet teruggrijpen op optredens als cover-attractie. Niettemin zijn Arjo, Marcel en Matto er heilig van over tuigd dat, ondanks alle sombere ge luiden van collega's en concertpro motors, in het vaderlandse clubcir cuit nog altijd normaal een boter ham te verdienen valt. Eerstge noemde: „Er is door de opkomst van de dance-scene de afgelopen jaren wel het een en ander veranderd, maar als je kijkt naar de populariteit van festivals Pinkpop en Lowlands, dan maak je mij niet wijs dat er niet meer voldoende potentieel zou zijn voor Nederlands bands. Er zijn er toch ook een heleboel die, nadat ze eenmaal zijn doorgebroken, jaren blijven meedraaien?" Marcel: „We zijn ervan overtuigd dat, en dat is misschien het typisch Rotterdamse in ons, je er met kei hard werken kan komen. Vanuit de ze stad is het wellicht alleen wat moeilijker, omdat er geen echt plat form is voor rockbands zoals wij. Den Haag heeft haar Koninginnen- ach, in Amsterdam heb je de Uit markt en wat heeft Rotterdam? Ja, Metropolis, maar dat mikt niet op het lokale aanbod. Hetzelfde geldt voor Nighttown en Rotown, Natuur lijk begrijpen we best dat de pro grammeurs daar gaan voor exclu sief, dat is hun goed recht, maar de bands uit de regio schieten er niets mee op Handsome 3Some speelt op 30 ja nuari in Plan C Adverteren In deze rubriek, belVa!entinav/d Kooi 010-4004261 fax: 010-4004459 liA- galerie MICHEL VAN OVERBEEKE bronzen beelden, ttscn.' glas en schilderijen Door Henk van den Boom Barcelona De Spaanse koning Juan Carlos is vandaag in Fuente Vaqueros om persoonlijk het jaar van Federico Garcia Lorca te ope nen. In dit Andalusische dorpje on der de rook van Granada werd hon derd jaar geleden Spanjes grootste dichter geboren, die later een sym bool zou worden van het verscheur de Spanje. In 1936, kort na het uit breken van de Spaanse burgeroor log werd hij op 38-jarige leeftijd door Franco-aanhangers gefusilleerd. De eerste jaren na de burgeroorlog was Lorca verboden lectuur. Een paar door de censuur geselecteerde bloemlezingen devalueerden de dichter tot een zeer middelmatige schrijver. Pas in 1954, toen zijn vol ledige werken werden uitgegeven, konden de Spanjaarden echt kennis maken met 'hun dichter'. Lorca is altijd de lieveling van links geble ven, maar mede vanwege zijn grote internationale roem heeft de conser vatieve regering van Aznar alles uit de kast gehaald om de ïang verguis de dichter het eerherstel te geven dat hem toekomt. Een zware Lorca-commissie, uitge rust met enkele tientallen miljoe nen guldens heeft door het gehele land Lorca-projecten opgezet, die vanavond met een openingsconcert in het geboortedorp van de dichter van start gaan. Centraal staat een expositie over zijn leven en werk, die door het hele land trekt. In alle grote steden worden toneelstukken van hem opgevoerd en er zal zelfs een verfilming worden gemaakt van zijn toneelstuk Viaje a la Luna (Reis naar de Maan), een tekst die nog niet zo lang geleden in een of andere garage werd gevonden. Er is een tweede film in de maak over de pe riode van Lorca in New York, waar hij in 1929 enkele maanden ver bleef. Een bus met 45 acteurs trekt dit jaar door Spanje om gedichten, teksten en liederen van hem ten gehore te brengen. Eind dit jaar komt in Gra nada een musical over Lorca op de planken met de zangeres Ana Beien in de hoofdrol. De theatergroep Co- lor Flamenco uit Granada gaat Lor- ca's meest bekende toneelstuk Yer- ma opvoeren in samenwerking met jongeren uit Poligono Norte, een volkswijk in Granada. In het stuk wordt gezongen en gedanst. Na de Spaanse toemee zal het stuk ook in Nederland te zien zijn Door zijn dramatische dood en zijn sociaal bewogen literatuur wordt Lorca door een breed publiek aanbe den en heeft hij iets van een marte laar gekregen Zelfs de VWs heb ben zich van hem meester gemaakt Er zijn overlevings- en wandeltoch ten uitgezet langs plaatsen waar Fe derico zijn inspiratie zou hebben op gedaan. Zelfs het jaarlijkse popcon cert Esparrago Rock 98 staat dit keer in het teken van de dichter-to- neelschrijver. Buiten Spanje krijgt Lorca al bijna evenveel aandacht In Zuid-Amerika, de VS, Japan, Frank rijk en Duitsland brengen theater groepen stukken van hem op de planken. Naast schrijver was Federico Garcia Lorca een verdienstelijk musicus en schilder. Hy was de oudste zoon in een gezin van vier kinderen. Zijn zuster Isabel (87) is de enige van de vier die nog leeft. In ccn interview met El Pais zegt 2e dat ze haar eigen herinneringen levend houdt door de boeken van haar broer te lezen. „Zo was ik allang vergeten dat we jas mijn in onze tuin hadden. Door de woorden van Federico ruik ik ze weer. Mijn herinneringen aan mijn broer zijn vol geur en pijn." Door Willem Jan Keizer Rotterdam - Het festival Confronta ties in Zaal de Unie kent alweer de zevende jaargang. Steeds weer wor den diverse tegengestelde stromin gen aan elkaar gepaard. Calliope Tsoupaki werd woensdagavond ge koppeld aan haar favoriete compo nist Claudio Monteverdi, vanavond ontmoet de Siowaak Uros Rojko Jo hannes Brahms, morgen het tweetal Morton Feldman en Beat Furrer. Gisteravond demonstreerde Steven Mackey zyn verwantschap met Mo zart. De fluitiste Eleonore Pameyer reik te Mackey een bruikbaar idee aan: zij stelde voor om het de aanvulling te laten schrijven op de vier fluit- kwartetten van Mozart zodat dit oeuvre nu een heel concert kan vul len aangezien de kwartetten alleen te kort zijn hiervoor. Mackey schreef een stuk in vijf op eikaar voortbordurende delen die om en om met de Mozart-kwartetten die nen -te worden uitgevoerd. Het ge heel ging er volgens Mackey uitzien als een rivier met Mozart-eilandjes erin; de titel 'Humble River' was ge boren. De prelude is een wonderlijk zacht spel. De fluit, viool, altviool en cello (bespeeld door Marijke van Kooten, Edith van Moergastel en Doris Hochseheid) worden zo zacht bespeeld dat er slechts natuurtonen te horen zyn. Toch wMackey er een patroon m aan ie brengen dat direct met Mozart in verband te brengen valt, zonder dat sprake is van een letterlijk citaat of een stijlci taat Het eerste deel is een duo tussen vi ool en altviool met dempers. Elkaar speels aanvullend ontstaan er korte melodïeen die ook weer een klassie ke ondergrond kennen; de slotfrase- ring is geheel in stijl. Het tweede deel opent in dezelfde instrumenta tie doch de cello neemt al snel aan hel spel deel. Met de fluit als gezel schap ontstaat een spe! van wisse lende noten. Zo bouwt 'Humble Ri ver' zichzelf op tot een swingend slotdeel waar al syncoperend jazz en pop om de hoek gluren. Het werk eindigt zoals het begon, een compo sitorische truc die altijd werkt. Deze frase wordt nog even opgerekt met zoemende ghssandi die ineens met een slinger naar het eind glijden. Mackey componeerde hiermee een interessant werk vol subtiele humor en kleine verwijzingen, dat ook de moeite van het beluisteren lijkt zon der te fungeren als omlystmg van Mozart's fluitkwarietten. Gunstig voer dit nieuwe stuk is dat Eleonore Pameyer dit voorlopig vast op het repertoire houdt; al teveel muziek is na de eerste uitvoering ervan in een donkere iade - of erger: de prullen bak-beland. Zaal de Unie: Festival Confronta ties 7; werken van Mozart en Mac key. Gehoord; gisteravond. Festi val loopt tot en met zaterdagavond. Door Aad van derVen Amsterdam Het Koninklijk Con certgebouworkest (KCO) krygt een ervaren muziekmanager, die gedu rende 27 jaar diverse orkesten heeft geleid. En juist by het KCO, waar van hij met ingang van 1 mei alge meen directeur is, betreedt Jan Wil- lem Loot (54) een terrein, dat hem al zeer vertrouwd is. In dezelfde functie bij het Neder lands Phiiharmoniseh Orkest had hij vele jaren intensief contact met het beroemdste orkest van ons land. Dat was ook noodzakelijk, aange zien beide orkesten in dezelfde zaal, het Concertgebouw, spelen, Loot: „Er is altijd een goed collegiaal contact geweest wanneer het op het vaststellen van data voor concerten en repetities ging. En vooral in de laatste jaren stemden we het reper toire ook zoveel mogelijk op elkaar af. Wij hebben elkaar nooit als con currenten beschouwd. Dat komt ook omdat beide orkesten hun eigen pu bliek hebben." „Hoewel het Concertgebouworkest een ander soort organisatie is zal ik de meeste problemen ongetwijfeld herkennen. Maar natuurlijk zijn er ook specifieke aspecten, zoals de re putatie van het KCO in, het buiten land. Presentatie van het orkest op de belangrijkste buitenlandse podia is noodzakelijk." Hij heeft het ge voel, dat hij een gezond bedrijf bin nenstapt. „Het Concertgebouwor kest genereert meer eigen inkom sten dan het Nederlands Phiiharmo niseh Orkest en kan zich meer per mitteren dankzij sponsoring. Dat brengt ook een bepaalde verant woordelijkheid met zich mee. Beide orkesten hebben bepaalde financië le wensen. Dan spreken we onder meer over de salarissen van de mu sici. Dat ligt nogal gecompliceerd, heb ik moeten vaststellen." De benoeming van Jan-Willem Loot markeert een verandering in het be leid van het Concertgebouworkest. Als algemeen directeur krijgt hij zo wel zakelijk als artistiek de eindver antwoordelijkheid. Voorheen hadden een zakelijk en een artistiek directeur in gelijk waardige posities de leiding bij het KCO. De manager Jan-WiUem Loot heeft de muziek niet in de steek gelaten. Hij speelt nog vaak cello, onder meer in een pianotrio. „Het is goed datje in dit vak contact met een in strument hebt Ik heb het gevoel dat ik mede daardoor musici vrij goed begrijp. Ais er iemand met een or kestpartij op me af stapt en zegt 'dat is toch werkelijk niet te spelen', sta ik tenminste niet met mijn mond vol tanden." artiest Yes album 'Something's Coming" (The BBC- recordings 1969 -1970) I a b a I Pilot/Bertus d u u 95:39 min. i --M-. V f l'\ THE BBC RECOROINQS 1O69-1Q70 De symfonische dinosaurus Yes maakt er qua releases een potje van. Had den we onlangs de dubbelaar 'Keys To Ascension 2', kort daarop zag in een nieuwe iine-up de cd 'Open Your Eyes' het licht. En of het niet op kan, ligt nu alweer album nummer drie in de winkel. Uit historisch perspectief is dit ab soluut de aardigste van de 'trilogie'. 'Something's Coming' is een dubbel-cd waarop BBC-opnamen prijken van voor de tijd dat Yes officieel debuteerde. Op rudimentaire nummers die later vrijwel allemaal in gepolijster vorm te rugkeerden op de albums *Yes' en 'Time And A Word' horen we al de com plexe structuren en voorliefde voor bombastische klanken die zo kenmer kend werden voor de supërformatie. De dramatiek in de bewerking van het Beatles-nummer 'Every Little Thing' is onthutsend mooi en ook de twee ver sies van Stephen Stills 'Everydays' verraden in hun ingewikkelde verschui vingen al de klasse van Yes. In de bijdragen van zanger Jon Anderson en bas sist Chris Squire is de kenmerkende sound nog het duidelijkst herkenbaar. Dankzij Tonny Kaye (orgel) en Peter Banks (gitaar) schiet de vroege Yes eeh- tertoch ook regelmatig heel andere richtingen in. Kaye kopieert min of meer het geluid van The Nice en Banks profileert zich als hardrocker. Ais docu ment is deze vroege proeve van bekwaamheid echter veel geslaagder dan de vaak weinig geïnspireerde herhalingsoefeningen van de laatste jaren. JoopBreedveld

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Rotterdamsch Nieuwsblad / Schiedamsche Courant / Rotterdams Dagblad / Waterweg / Algemeen Dagblad | 1998 | | pagina 6