Harde gesprekken in Irak
Algerije weigert
onderzoek naar
mensenrechten
Rusland wil impasse om VN-inspecties doorbreken
Dood en verderf door El Nino
Oprah maakt show
van hamburgerproces
BB veroordeeld wegens racisme
Algerije: stuiptrekkingen van de fundamentalisten?
Havel tekent bij
als president
Blinde solozeiler
steekt Indische
Oceaan over
Leger Zimbabwe
grijptin
Chinese kippen
mogen weer
Fraude bij
televisiequiz
Tories in
verlegenheid
door gift
Aziatische
drugsbaron
Indonesië: speculaties over
burger als vice-president
Tornado vermist
Bezoek Nethanyahu aan VS werd uiterst kille bedoening
Woensdag 21 januari 1998
Vaclav Havel. Foto Reuters
Praag—De Tsjechische president
Vaclav Havel is opnieuw gekozen
tctprësident voor een periode van
vijf jaar. Hij slaagde er niet in om
al in de eerste ronde een absolute
merdérheid van de stemmen te
krygen in beide kamers van het
Tsjechische parlement. Havel (61)
was de enige kandidaat in de
tweede ronde. De twee andere
kandidaten die gesteund weiden
door de Communistische Partij en
de Üfterst-rechtse Republikeinse
Party kregen in de eerste ronde
nieraenoeg steun. Dat Havel een
tweede ronde nodig had was een
verrassing.
PerthDe blinde Zuid-Afrikaan
Geöff Hilton-Barber is als eerste
solozeiler de Indische Oceaan
overgestoken. Naar gisteren be
kendis geworden, kwam hij dins
dagavond laat in het Australische
Perth aan na een reis van 8325 ki
lometer. Hilton-Barber was op 1
december in het Zuid-Afrikaanse
Durban aan zijn tocht begonnen.
De 51-jarige zeiler maakte de reis
in zijn tien meter lange zeiljacht
Abacus en gebruikte een compu
ter en zendapparatuur om te navi
geren. De laatste tien dagen van
de oversteek moest hjj de motor
van de boot gebruiken wegens
hardé«M-' wi
Harare De regering van Zim
babwe heeft het leger ingezet om
de al twee dagen durende beto
gingen en in de hoofdstad Harare
de kop in te drukken. Het leger
moet voorkomen dat plunderaars
het centrum van de stad bereiken,
waar zich de zakenwijk bevindt
De politie is in de zuidelijke en
oostelijke wijken van de stad al
twee dagen in gevecht met dui
zenden demonstranten en plun
deraars. Minister van Binnen
landse Zaken Dabengwa meldde
dat'Kèt leger (4Ü.OOO man) in staat
van- paraatheid is gebracht om
wahridan ook. in Zimbabwe in ac
tie-te komen. De soldaten zullen
geen problemen hebben mensen
neer "te schieten die problemen
veroorzaaken aldus Dabengwa.
Dé7J£togers protesteren tegen re
cente prijsverhogingen.
Hongkong Hongkong mag van
de Wereldgezondheidsorganisatie
(WHO) het importverbod op Chi
nese kippen opheffen. Het verbod
was op 24 decmber ingesteld uit
angstvoor de besmettelijke vogel
griep, die zes Hongkongers het le
ven kostte. De Chinese krant Sou
th China Moming Post meldde
vanmorgen dat de WHO een zes-
daagêë inspectie heeft uitgevoerd
van -: kippenfokkerijen in
Guangdong, een Chinese provin
cie die aan de voormalige Britse
kroonkolonie grenst. De organisa
tie is tot de conclusie gekomen
datihet H5Nl-virus niet uit die re-
giojkölnt, aldus de krant. Volgens
het—WHO-rapport is het waar
schijnlijker dat de ziekte wordt
veroorzaakt door de slechte hygië
nische omstandigheden op fokke
rijen ih Hongkong zelf.
Zurich De Zwitserse politie
heeft gisteren twee mensen gear
resteerd die worden beschuldigd
van fraude bij het populaire tele
visiespelprogramma Risiko. De
fraude kwam vorige week aan het
licht nadat een 25-jarige econo-
nüéstudent de jackpot van 95.000
frank (130.000 gulden) had gewon
nen Verontwaardigde kijkers bel
den naderhand op en zeiden dat
de jongeman van tevoren op de
hoogte moest zijn geweest van de
vragen. Hij gaf antwoord op een
vraag die nog niet was gesteld.
Bagdad Rusland probeert opnieuw de impasse tussen de
Verenigde Naties en Irak te doorbreken. Minister van Buiten
landse Zaken Primakov stelde gisteren voor meer inspecteurs
uit andere landen dan de VS aan te stellen, zodat de samen
stelling van de teams van de VN-ontwapeningscommissie
UNSCOM evenwichtiger wordt.
Het is niet de bedoeling het aantal
Amerikanen omlaag te brengen.
„Maar er moeten meer nieuwe in
specteurs komen uit andere lan
den als Frankrijk, Duitsland en
Rusland,"zei Primakov.
De ruzie tussen de VN en Bagdad
is hoog opgelopen. UNSCOM-
hoofd Richard Butler zei gisteren
dat het tijdens zijn tweede overleg
met de Iraakse vice-premier
Tareq Aziz hard tegen hard was
gegaan. Een VN-woordvóerderzei
dat de gesprekken in drie jaar
niet zo bard en direct waren ge
weest
De twee spraken driemaal met el
kaar. Na het derde onderhoud, dat
twee uur duurde maar blijkbaar
ook niets opleverde, weigerde een
duidelijk gespannen Butler gis
teravond iets over de inhoud van
de besprekingen los te laten.
Irak zou gisteren met een formeel
antwoord komen op het verzoek
van Butler onbeperkt toegang te
krijgen tot de wapeninstallaties.
Bagdad heeft het echter al weken
over een 'rode lijn' rond sommige
installaties, die inspecteurs nooit
zullen mogen overschrijden.
Butler wil verder niets weten van
de Iraakse eis dat de inspecties in
mei moeten zijn afgerond. Het
gaat erom dat de inspecteurs hun
klus afmaken. Wanneer dat ge
beurt is niet van belang, zei hij.
De UNSCOM-leider zei vandaag
het resultaat van zijn laatste ge
spreksronde met Aziz bekend te
zuilen maken.
Jordanië
Irak heeft vanmorgen 68 Jordaan
se gevangenen vrijgelaten. De
vrijgelatenen arriveerden met
Iraakse vlaggen en portretten van
dictator Saddam Hussein bij een
hotel in Bagdad, waar zij werden
overgedragen aan een Jordaanse
politicus.
Vijftig van hen keerden in een au
tokonvooi door de woestijn naar
Jordanië terug, achttien hebben
ervoor gekozen in Irak te blijven.
Executie
De betrekkingen tussen Bagdad
en Amman kwamen vorig jaar on
der druk te staan na de executie
van vier Jordaniërs in Irak we
gens lichte vergrijpen. De recente
aanslagen op Iraakse diplomaten
in Jordanië hebben, voor zover nu
bekend, geen politieke achter
grond.
'li ■*-
LondenDe Britse Conservatieve
Partij heeft in 1994 een miljoen
pond aangenomen van Ma Sik-
chun, een van Azië's meest be
ruchte drugsbaronnen. Dat heeft
het Britse dagblad The Indepen
dent onthuld.
De inmiddels 59-jarige Ma vlucht
te eind jaren '70 uit Hongkong
naar Taiwan, na beschuldigingen
van betrokkenheid bij drugs
smokkel. Hij volgde daarmee het
voorbeeld van zijn broer Ma Sik-
yu, beter bekend als 'Witte-Poe-
der-Ma'. Diewas hem een jaar eer
der voorgegaan. Ma Sik-chun wil
de echter terug naar de kroonko
lonie. Dat hoopte hij in 1994 te be
reiken met zijn gift aan de Tories.
Diner
De Conservatieven namen het
geld in juni van dat jaar aan, maar
beseften terdege dat dat proble
men kon geven. Ze stelden het re-
cuutje dus op naam van Ma's
zoon, uitgever in Hongkong van
ondermeer de krant Oriental Dai
ly News. Ma junior kreeg en ac
cepteerde daarop een uitnodiging
vooreen diner op Downing Street,
met de toenmalige premier John
Major. De werkelijke opzet mis
lukte echter. Ma zucht nog steeds
op Taiwan.
De Oriental Daily News van Ma
junior is nu een campagne begon
nen om het geld terug te krijgen.
De krant doet letterlijk alles uit de
doeken. Zo werden bij de onthul
lingen zelfs foto's van Major en
Ma junior en de menukaart van
het genoten diner afgedrukt.
De Tories zitten inmiddels be
hoorlijk met de affaire in hun
maag. Tory-leider William Hague
wilde niet specifiek op de zaak in
gaan, maar verzekerde dat „alle
schenkingen van illegale her
komst" zullen worden terugge
stort- Qqk Zfil zijn partij voortaan
-geen giften meer aannemen uit
het buitenland. „Def^ÜJkè'borb11
traverses zullen niet meer vbbrko-^
men," aldus Hague.
Amarillo Televisiester Oprah
Winfrey grapte ©stèren heel wat
af te midden van haar fans by
aanvang van haar proces. Te-
xaanse veeboeren hebben haar
aangeklaagd omdat haar talk
show over de gekkekoeienziekte
(BSE) hen 25 miljoen gulden
heeft gekost.
De veeboeren, onder leiding van
Paul Engler uit Amarillo, be
schuldigen Winfrey ervan dat zij
de veeprijzen ernstig deed dalen
met haar show in april 1996,
Vooral haar uitspraak „ik hoef
nooit meer een hamburger" trof
henzeer.
Een lachende Winfrey wuifde
vol vertrouwen naar fans die
haar in en buiten de rechtszaal
toejuichten. Activisten voor die
renrechten gekleed in koeien-
pakken steunden haar luidruch
tig-
In de rechtszaak, die vandaag
pas echt van start gaat, werden
gisteren de twaalf juiyleden ge
kozen. De presentatrice kreeg
de lachers op haar hand toen ze
een mogelijk jurylid dat haar
show een gemengde kritiek gaf,
een fronsende blik toewierp.
In dé show van Oprah Winfrey
had Howard Lyman, een vee
boer die vegetariër en activist
werd, verklaard dat vee vaak
stukken van dieren te eten
krijgt. Hierdoor zou de gekke
koeienziekte op mensen kun
nen worden overgedragen, „Nu,-
maakt u dit niet een beetje be-
zorgd om dit te horen?" vroeg
Oprah haar publiek. „Ikhoef ge
lijk nooit meer een hamburger."
Dé zaak is de grootste test tot nu
toe voor de Amerikaanse Veg
gie libel-wet' over het belasteren
en in h et openbaar afkeuren van
landbouwproducten. Volgens te-
genstanders schendt de wet het
recht op vrije meningsuiting en
verhindert ze een gezonde dis
cussie over mogelijke gevaren
van voedsel. Rechtsgeleerden
houden er rekening mee dat de
zaak van Winfrey tot aan het
hooggerechtshof toe zal worden
uitgevochten.
Jakarta De Indonesische munt,
de roepia, is vanmorgen naar een
nieuwdiepterecord gekelderd. In
tussen doen er geruchten de ron
de dat president Suharto, die
dinsdag de nominatie van zijn
Golkar-partij voor een zevende
ambtstermijn van vijf jaar aan
vaardde, zijn keuze voor het vice-
presidentschap, en dus voor zijn
opvolging, mogelijk zal laten val
len op een minister die geen mili
taire achtergrond heeft.
Vooralsnog heeft Suharto nie
mand als zijn 'running-mate' aan
gewezen. Door Golkar-kopstuk-
ken is echter de suggestie gewekt
dat de keus waarschijnlijk zal val
len op Bacharuddin Jusuf Habi
bie, minister van Research en
Technologie. Habibie, die zich als
heeft bezig gehou-
?den-meLgeldverslindende high-
téehprqjecten, heeft éls enige van
de mogelijke 'running-mates'
alu.-iüi iu I
geen militaire achtergrond. Toch
dusverre heeft generaal b.dm
Suharto altijd een militair alH:v
tweede man gehad. 1 '-i
„De markt lijkt moeite te hebben
met het idee dat een burger deu
volgende vice-president wordt,"—
luidde de conclusie van een finan
cieel expert in Jakarta.
GlüCksburg—Een Duits Tornado-
gevechtsvliegtuig met twee be
manningsleden aan boord is gis
teravond neergestort, waarschijn
lijk in de Noordzee bij Borkum,
het Duitse eiland ten oosten van
Rottumeroog. Een zoektocht naar
de inzittenden,1'die meteen- is in-
resul(aat.^ De^Nederlandse-^en
Duitsrwariiir'ddwi 'mfecraarr tte"
operatiëf in de Waddenzee.
Door Cees van Zweeden
Z
Parijs Een rechter in Parijs
heeft Brigitte Bardot gisteren we
gens racisme veroordeeld tot een
geldstraf van 20.000 francs (7.000
gulden). De voormalige actrice
Dode zeeleeuwen en de over
blijfselen van een verhonger
de pelicaan op het strand btj
de Peruaanse stad Paracas
geven aan hoe groot de in
vloed van de warmwater-
stroom El Nino is op deze
kust van de Stille Oceaan.
Duizenden zeezoogdieren en
vogels hebben de westelijke
kusten van Zuid-Amerika ver
laten, of sterven er de hon
gerdood. El Nifio hield hun
hoofdvoedsel, scholen ansjo
vis die alleen In koud water
gedijen, dit seizoen weg. Foto
Alejandro Ba!aguer/AP
Door John Wanders
WashingtonDe ontvangst van de Israëlische
premier Netanyahu in de Verenigde Staten is
door waarnemers getypeerd als uiterst kil. Ne
tanyahu en Clinton gaven niet mis te verstane
signalen af over hun weinig harmonieuze ver
standhouding als het gaat om de terugtrek
king van Israël uit de Palestijnse gebieden.
Zo wilde Clinton gisteren geen gezamenlijke
persconferentie. Voor Netanyahu was er geen
slaapplaats in Blair House, traditioneel het
verblijf voor belangrijke gasten van de Ameri
kaanse president. Ontbijten moest Netanyahu
met minister Albright en ook bij de lunch was
Clinton afwezig; daar liet de president zich
vervangen door vice-president Al Gore. Het
Witte Huis ontkende dat er kwade opzet in het
spel was. „Tijdens een werkbezoek van een re
geringsleider is er doorgaans geen sprake van
eén etentje met de president of van een over
nachting in Blair House," zei een woordvoer
der.
Netanyahu liet zich evenmin onbetuigd. Hij
arrangeerde een ontmoeting met Clintons
voornaamstepolitieke tegenstanders, nog
voordat hij de president zelf had gesproken.
Dat was in strijd met het protocol. Netanyahu
sprak met de Republikeinse leider in het Huis
van Afgevaardigden, Newt Gingrich, en met
de leiders van invloedrijke christelyk-funda-
mentalistische belangenorganisaties. Ne
tanyahu maakt vanzelfsprekend dankbaar ge
bruik van het feit dat Amerika een machtige
pro-Israëlische lobby heeft, waarmee elke
Amerikaanse president rekening heeft te hou
den. De Palestijnse leider Arafat komt morgen
aan de beurt voor gesprekken met Clinton en
Albright.
moet ook één symbolische franc
betalen aan drie anti- racistische
organisaties.
Aanleiding voor de veroordeling
was een ingezonden brief in het
dagblad Présent, dat tegen het ex
treem rechtse Nationaal Front
aan schurkt Daarin plaatste Bar
dot het kelen van mensen op één
lijn met het ritueel slachten van
schapen tijdens het Aid el Kebir
feest, dat het einde van de islami
tische vastenmaand ramadan
markeert. Ze schreef: „Ze kelen
vrouwen en kinderen, onze mon
niken, onze ambtenaren, onze
toeristen en onze schapen; als ze
op een dag ook ons kelen, hebben
we dat zelf verdiend."
De rechtbank oordeelde dat Bri
gitte Bardot 'islamitische extre
misten' en de islamitische ge
meenschap op één hoop had ge
veegd. En daarmee, aldus de rech
ter, had de ex-actrice zich schul
dig gemaakt aan het 'aanzetten
tot haat jegens de islamitische ge
meenschap'. Het was de tweede
keer dat Bardot voor dat delict
door een rechter was veroordeeld.
Brigitte Bardot is getrouwd met
Bernard d'Ormale, een vooraan
staand lid van het Nationaal
Front. De leider van die partij,
Jean-Marie le Pen, omschreef ze
ooit als 'een intelligente en char; 7
man te man die, net als ik, door^
sommige dingen verontwaardigd^
raakt'.
in-*
Bardot leeft een teruggetrokken^
leven met Ormale en een grod>J5
aantal dieren, Ze heeft nietaRee^j,
een afkeer van islamieten maac^
zo bleek in 1996 uit haar memolvp.
res, van mensen in het algemeen^
In dat boek, Initiales B.B., veegde^
ze de vloer aan met vrijwel ieder
een die ooit haar pad gekruist
had.
AlgiersAlgerije heeft gisteren
tijdens gesprekken met eenHU-
delegatie opnieuw gëwsgerd de
VN toe te staan eenohdeizóekiriV:
te stellen naar deVmaasehrech-V'
Ten in het land. De EU betreurt f
i-ldit inaar .liet-' wetên'..b^|^^
met de toezegging van Algiers
om minister van vBviite&aridse
Zaken Ahmed
den te sturen voor verdere be^1
sprekingen.
De leider van de EH-trojWtle
Britseonderminister vart Bui^
terdandse Zakeh Derek-VFat-
cnett, zei na afloop van zjjn oat-
moeting met Attaf dat hij liever
had gezien dat de Algerijnse re
gering de VN-ménsearex-hto.'
commissie zou uitnodigen voor
een bezoek. „Zij'was daartoe--
niet bereid. Wij betreuren dit?
Tijdens Mbëzoekvahdètrejka
-ontolöSeiahet centrum vahAl-
giers één bom in eenlias in de
volkswijk Ben Aknoum Volgens
officiële médedelingen zijn.
daaibij vijf doden en 20 gewon-
den gevallen. Drie gewonden
zijn er slecht aan toe. Op een
markt in Zeralda, 20 kilometer -
péstenvan de hoofdstad
e ontplofte eveneens een bom.1
-.•^Daarbij vielen drie doden. Mèer
dan dertig personen werden ge:
.Kwond. Kranten "in Algiers meld-
- den gisterochtend voorts de
moord op zeker 33 mensen. Een
:ggn^g^wapéQidjS mannen hield
maandag in de regio Bouira een
v transportvoertuig aan en ver-:;
xnoordden alle inzittenden met
bijlen.
0e VN^mmissaris voor
^vluchtelingen, Ogata, riep enke-
Ste: Europese landen, waaronder
Nederland, gisteren op meer cle-
meiftie te tonen by het verlenen
- vanasiel aan vluchtelingen uit
Algerije, VolgensOgata inter-.,
pretereh deze landen het vïuch-
telingenverdiag letterlijk, waar-
dopr;veel Algerijnen hun asiel- f
verzoek afgewezen zien worden.'
Kïtt- Nédèriaijd-dedeh-Séórig-jaan -
53ft Algérijhëri éëh bttdep öpde
- Nederiandse 'staaL 77 ménsen
kregeriop humanitaire gronden
een tijdelijke verblijfsvergun
ning. Nederland wees in totaal
839 verzoeken af, inclusief aan
vragen uit 1996.
Doot Cees van Zweeden
ParijsHet leek de afgelopen da
gen business as usual in Algerije.
Ruim 300 km ten zuiden van Al
giers werd een gehucht, Zéghou-
da, uitgemoord: 10 doden. Een
ietsje naar het noordoosten, bij
Bouira, reed een bus in een hin
derlaag: 13 doden. In Boussaken,
nog wat dichter bij de hoofdstad,
ontplofte een tweetal bommen in
.een café: 2 doden.
Deze ramadan, zeggen de Alge
rijnse media, is de bloedigste
sinds het begin van de terreur zes
jaar geleden. Het aantal slachtof
fers tijdens deze ramadan wordt
in een 4-cijferig getal uitgedrukt
en de vastenmaand is nog niet
eens voorbij.
Maar is het business as usual? De
meeste doden zijn tegenwoordig
vrouwen, kinderen en oude man
nen in verpauperde, soms geïso
leerde dorpjes. Wie niet op een
bomaanslag of een moord kijkt,
kan zich in de binnensteden rede
lijk veiligwanen. Soldaten blijven
buiten schot. Wanneer werd de
laatste journalist vermoord?
In 1994 vielen ook veel doden in
het conflict, 6388 volgens de rege
ring. Maar toen vloeide het bloed
in andere geledingen van de sa
menleving, in hogere geledingen.
Onder die doden waren 2207 kan
toormensen, 689 hogere ambtena
ren, 670 vertegenwoordigers van
Nog een aan
slag in Alge
rije tijdens
van de EU-de-
legatie: ineen
buitenwijk
van Algiers
ontplofte gis
teren een
bom in deze
bus. Vijf inzit
tenden wer
den gedood.
Foto Reuters
vrije beroepen, 350 zakenmensen,
101 onderwijzers en 21 journalis
ten. Minstens tweederde van de
slachtoffers verdiende zijn brood
tussen vier muren, niet op het
land.
Anno 1998 zijn de rollen omge
draaid; het bloed vloeit nu op het
platteland. Dat maakt de ellende
er niet minder om. Integendeel,
de moorden zijn eerder wreder ge
worden. Maar het roept vragen op.
Toen de terroristen van de AIS (de
gewapende arm van de islamiti
sche partij FIS) en de nog extre
mere GIA de bovenlaag uitmoord
den, was dat wreed maar in ieder
geval 'logisch'. Ambtenaren, jour
nalisten en onderwijzers konden
beschouwd worden als tegenstan
ders van een islamitische staat.
Dat kan niet worden gezegd van
de dorpen waar de afgelopen
maanden bloed vloeide. Sommi
ge, zoals Raïs, waar op 31 augus
tus minstens 300 mensen ver
moord werden, stonden bekend
als bolwerken van het FIS. En de
streek ten westen van Algiers,
waar de afgelopen maand naar
schatting 1000 doden vielen, gold
als thuisbasis voor de AIS.
Leger
Franse media hebben de afgelo
pen maanden gesuggereerd dat
het leger achter sommige van de
massamoorden zat. In Raïs bij
voorbeeld, dat vlakbij een kazer
ne ligt, konden de moordenaars
urenlang ongestoord hun gang
gaan. De eerste legerpatrouille
kwam pas na 15 uur in het dorpje
aan.
Maar niemand, zelfs niet binnen
het FIS, beweert dat alle slachtin
gen worden aangericht door het
leger. Een groot aantal is het werk
geweest van commando's die hun
inspiratie zeggen te ontlenen aan
Allah, wat het heilige doel van een
islamitische staat niet populair
der maakt onder de Algerijnse be
volking.
Op 28 maart 1989 maakte ene
sjeik Sahroui de oprichting be
kend van het FIS, dat-in hoog
tempo het volk voor zich won, Een-1
jaar later veroverde de.partij bijk'
regionale verkiezingen 856 van de
1541 gemeentes en 32 van de 48„~
departementen. In december 1991—
zette die trend zich voort by de1JO
eerste ronde van de parlements--.,.
verkiezingen, maar tot een twee-^
de ronde zou het nooit komen. Op.,V
11 januari 1992 annuleerde het le-c j
ger de tweede ronde en trok alle^;
macht in de traditie van jaren herfm
naar zich toe.
Buiten de wet
Het gevolg is hekend. Het FIS.in
werd buiten de wet geplaatst en.
duizenden van hun leden sloten
zich aan bij gewapende terreur-
gToepen als de AIS en de GIA. Zo-jj
als in bijvoorbeeld Afghanistan^,
ontbrandde een broederstrijd tus-'
sen de islamieten, die nu is ont-i j
aard in het uitmoorden van el-V,-
kaars dorpen. Een van de slacht-
offers was ook sjeik Sahroui, op
richter van het FIS. Hij werd in
Parijs vermoord.
Als nu verkiezingen werden ge
houden, zou het FIS niet langer
een bedreiging vormen. „Vergeet
niet dat in de jaren '70 de islamiti
sche fundamentalisten nog geen
verleden hadden," zei onlangs -•
Gilles Kepel, een Franse kenner -
van de islam. „Er was niets tast
baars dat tegen hen sprak."
In het Algerije van nu zijn er
100.000 doden die tegen hen spre
ken.
