16 Grammy Award net zo belangrijk als de Oscar Gelders orkest kan historie schrijven Stille vazen en sprekende meubelen Wie heeft genoeg ïef voor Rotterdam Lef? Van Zweden voegt weinig toe aan orkest uit Jena Hawkins zonder opsmuk Oeuvreprijs voor Fons Rademakers Rotterdams Dagblad Dinsdag 24 februari 1998 Morgenavond (plaatselijke tijd) worden in New York voor de veertigste keer de Grammy Awards gepresenteerd. Deze door de National Academy of Re cording Arts Sciences inge stelde prijs wordt uitgereikt in 92 categorieën, variërend van pop, jazz, rap en country tot gos pel, new age en klassiek. Neder land is dit jaar zowaar goed ver tegenwoordigd bij de genomi neerden. De in de Amsterdam Arena vastgelegde registratie van een concert van Tina Turner maakt kans in de categorie Best Music Video's en het Gelders Or kest is in de categorie Best Or chestral Performance genomi neerd voor een cd met werken van Igor Markevitsj. Door Tom Ruijfrok Arnhem -Fn Arnhem, op het nieu we kantoor van Het Gelders Or kest, beginnen de spanningen aardig op te lopen. En ook in de orkestbak van het Danstheater in Den Haag, waar de Reisopera morgenavond met HGO in de or kestbak Wagners 'Parsifal' uit voert, zal menig Gelderse strijker of blazer met de gedachten in de Radio City Music Hall in New York zyn, waar het orkest enkele uren later eeuwige roem kan ver garen. Want een Grammy Award, dat is de allerhoogste onderschei ding op ed-gebied. En nooit eer der won een Nederlands symfo nieorkest het felbegeerde beeldje. 3plfs het Concertgebouworkest ni^t, toch het boegbeeld van de Nederlandse symfonische mu ziek. Markevitsj De nominatie voor Het Gelders Orkest is verrassend, zeker als je naar de overige kandidaten in de ze categorie kijkt: internationaal befaamde en - eerlijk is eerlijk - ook betere orkesten, zoals het Cle veland Orchestra en (met twee cd's) het Philadelphia Orchestra. Maar het Arnhem Philharmonic Orchestra, zoals HGO internatio naal opereert, had een gouden troef in handen:'verrassend reper toire, namelijk de orkestmuziek van de vooral als dirigent bekend geworden Igor Markevitsj. Die bijzondere keus, onder leiding van Christopher Lyndon-Gee vastgelegd voor het Naxos-label Marco Polo, moet de eerbiedwaar dige Grammy-leden over de streep getrokken hebben. Directeur Jan"' -Taat, jarenlang werkzaam in de Doelen in Rotter- 'Queen of soul'Aretha Franklin repeteert met Blues Brothers Dan Akroyd (rechts) en Joe Morton (links) voor het muziekfeest rond de Grammy Awards. Franklin en de Blues Brothers zuilen, behalve zingen, een award uitreiken aan de beste nieuwe artiest. fotoEPA dam en sinds een jaar bij het HGO, is de eerste om toe te geven dat Het Gelders Orkest niet tot de topfavorieten behoort. „We heb ben minder dan vijftig procent kans," zei Taat vlak na het be kend worden van de nomi natie in janua ri. Toch is het langzaam maar zeker gaan kriebe len: „Als prijsuitreiking aanwezig zijn; hij bereidt in Spanje een tournee van het orkest voor. De National Academy of Recor ding Arts Sciences (NARAS), kortweg bekend als The Ree vooral naar het repertoire kijken, dan hebben we misschien een betere kans dan ik aanvankelijk dacht. Bovendien is dirigent Lyndon-Gee benaderd met het dringende verzoek aan wezig te zijn; dat hoeft niets te be tekenen, maar het maakt het er al lemaal wel spannender op." Ove rigens zal Taat zelf niet by de ding Academy, werd opgericht in 1947, aanvankelijk vooral vanuit ideële doelstellingen: het 'verbe teren van de kwaliteit van het le ven' en het scheppen van een goed cultureel klimaat, waarbin nen muziek en muzikanten zich volop kunnen ontwikkelen. In middels hebben zich bij de Acade my meer dan 11.000 musici en vakspecialisten aangesloten. Ook 'liefhebbers' kunnen zich als on dersteuner aansluiten, maar dat kost een lieve duit. Bovendien zullen ze binnen de trapsgewijze organisatie van de Acade my nooit op klimmen tot 'voting mem ber'. NARAS heeft zich in de afge lopen vijftig jaar ontwikkeld tot een belangrijk instituut binnen het Amerikaanse muziekleven. Vooral op het ge bied van de muziekeducalie en - therapie heeft de Academy een belangrijke rol gespeeld, bij het ondersteunen en ontwikkelen van baanbrekende projecten. Maar vooral is NARAS toch be kend geworden als organisator van de jaarlijkse Grammy-uitrei- kingen. Een Grammy telt in muziekland. Zelfs de allergrootste artiesten zullen hun prijzenkast pas als compleet ervaren met een Gram my erin. De in Amerika zeer popu laire zanger/componist en produ cer Babyface hoeft zich daar waar schijnlijk geen zorgen om te ma ken; hij is dit jaar in meerdere ca tegorieën genomineerd en geldt als de grote favoriet. Overigens gaat het belang van een Grammy Award verder dan het eraan ver bonden prestige. Zoals een Oscar immer voor hogere bezoekcijfers van de winnende film zorgt, zo kan een Grammy Award zowel di rect (ed-verkoop) als indirect (naamsbekendheid) grote conse quenties voor een gezelschap als Het Gelders Orkest hebben. Tijdens het Grammy-spektakel in New York zal een groot aantal pro minente artiesten de revue passe ren, als kandidaat of als gast. Ze ker is bijvoorbeeld de komst van Sting, die enkele Grammy's zal uitreiken, en optredens zijn te verwachten van wereldacts als Shannon, Luciano Pavarotti en Stevie Wonder. In totaal worden er - verdeeld over 25 hoofdgenres - 92 beeldjes toegekend, maar de Amerikaanse zender CBS - die door miljoenen mensen in 170 landen zal worden bekeken - zal waarschijnlijk uitsluitend aan de meest populaire categorieën aan dacht besteden. Dat neemt niet weg dat het Arnhem Philharmo nic Orchestra morgennacht wel degelijk de wereld ov.c gaat: beel den en uitslagen worden vanaf 2 uur rechtstreeks verspreid via In ternet (www.grammy.com). Door Dolf Welling Sinds oeroude tijden worden zo wel potten als figuren gebakken, maa* in 1960 of daaromtrent be gon in Nederland een nieuwe, na drukkelijke opmars van 'kerami sche plastieken'. Het verlangen vap kunstenaars om van de pot af tejeomen, was begrijpelijk. De tra ditionele vemen van een vat, vaas of kom bieden uiterst weinig gelegenheid tot zelfexpressie. De in 1955 opgezette experimentele afdeling van de Poreeleyne Fles zocht het bij de potterie, onder in vloed van het 'Cobra'-geweld, in hevige decoraties. Ook maakte in 1960 Bernardine de Neeve in Mu seum Boijmans Van Beuningen een expositie met recente werken van Britse pottenbakkers. Die tentoonstelling liet een aantal Ne derlandse keramisten ontdekken dat in stille potterie toch een hoog niveau bereikbaar was. Tot die stille potterie behoren de schalen, vazen en dozen die Liz Couvée toont op de stemmige zol der van Kasteel van Rhoon, Haar werk is niet opvallend. De tint is sereen; de vorm is af en toe net zo gevoelig als van een jonge bloem kelk. Haar trechtervaas inspireer de haar man, de beeldhouwer Ian J. Pieters, tot fotoreeksen die deze tentoonstelling vergezellen. Het gaat in die foto's, net als bij de ke ramiek, om de aandachtige waar neming van uiterst 'kleine veran deringen' - zoals de reeksen van Pieters heten. De bekoring van de gladde stuk ken is er voornamelijk voor het oog. Ook de tastzin wordt gewekt door enkele werken die ontstaan zyn uit klei die vermengd is met gruis van hoog gebakken, vuur vaste klei. De potterie vertegenwoordigt in deze tentoonstelling het begrip 'huis', dat wil zeggen beschutting, koestering, zorgzaamheid. Een korte trap voert naar een andere wereld, op een verduisterd deel van de zolder. Hier b' 2ft Pieters met enkele installaties 'de arro gantie van de macht' verbeeld. Een daarvan omvat onder meer een mortiergranaat. 'Generaals behoren de oorlog niet te overle ven' schrijft de beeldhouwer.' Voor een generaal van de koude 'De arrogantie van de macht', Ian Pieters. Diverse materialen, hoogte: 2.60 m. Eigen foto oorlog heeft hij een grafmonu ment samengesteld. Het verwijst naar de classicistische architec tuur die vroeger de voorliefde had van bankiers - en nog steeds van dictatoren. Boven in het monu ment licht een maansikkel op. Lichtlijnen hangen als dunne wa terstralen boven een bekken. De symboolrijke doodskopvlinder, bekend uit een vroegere installa tie, is opnieuw aanwezig. Maar ook zijn er de ongrijpbare, vergan- kelyke wolkjes waarmee Pieters dat alles relativeert. Paul Beekman Net als in de potterie zijn vandaag in de architectuur en in de meu- belproduktie zowel stille als 'spre kende' werken te zien. Kakelende zelfs, zoals het Groninger Mendi- ni-museum met inhoud. Gelijk tijdig zijn sobere, mooi functione le meubelen van Thonet, Marcel Breuer, Mies van der Rohe en an dere 'klassieken' weer volop in productie. In Boijmans Van Beu ningen zijn momenteel enkele beeldende, niet zwijgzame wand- meubelen van Paul Beekman te zien. Terwijl Joop van Lieshout in Boij mans met zijn meubelen en sani tair een grote tentoonstelling kreeg die zich tot buiten het ge bouw voortzette, werd ons in het museum in kleine porties iets toe gediend van de kunst van Paul Beekman. En wel in een zaal die men gewoonlijk als een door gangsruimte ervaart. Dat zegt waarschijnlijk iets over de relaties van Van Lieshout, niet over de kwaliteit van Beckmans werk. Ook de Schiedammer maakt meubelen, maar hij doet dat zowel spelenderwijs als ambachtelijk. Zijn spel bestaat tegenwoordig veelal uit geestige verwijzingen naar werk van andere kunste naars. Toen hij in 1984 zijn 'Colosseum' maakte, een kast, zal hij waar schijnlijk niet geweten hebben dat in hetzelfde jaar Charles Jencks een 'Colosseum'-stoel produceerde. Het wijst wel op een mentale verwantschap met de theoreticus van het post-moder- ne 'design'. En in een boek dat Jencks over dit onderwerp heeft geschreven staan meubelen waar mee zich eenzelfde geest uit. Nu de reeks kleine presentaties van Beekman ten einde loopt, heeft het museum een catalogus uitgegeven die ht.t gewenste over zicht biedt. Bij de illustraties ont breken helaas gegevens over af metingen en materialen. Het blijkt dat Beekman zich soms door oudere meubelkunst heeft laten inspireren en ook wel eens door de Rotterdamse haven: met een zitbank uit 1982. Hij kijkt verder dan het meubel. Met een sober beeld dat op zich zelf, door het krasse contrast tus sen twee elementen en het mate riaal daarvan al pakkend is, bracht hy in 1980 een eerbetoen aan zijn collega Brancusi. De Schiedammer voelt mee met de oude meester en toont dat op een hedendaagse manier. Hij geeft zijn meubelen een vleugje Mendini of - heel anders - een portie Judd en wekt een va kantiestemming op met het wandmeubel 'Caribbian Mood', Objekten als die van Beekman verdienen het, dat we er zuinig mee omgaan. Meubelen die ons thuis omgeven moeten ons met rust laten. Ze moeten vooral niet door de uitingen van enkele kunstvoorwerpen in hetzelfde vertrek heen praten. Eén 'spre kend' meubel tussen de stil die nende is genoeg. Dat merkt zelfs Jencks in zijn boek op. Liz en Ian J.Pieters; Kasteel van Rhoon; di t/m zo 14.00-17.00 uur t/m 15 mrt. Paul Beekman; Boij mans Van Beuningen tot 8 mrt. Rotterdam Sinds kort heeft Rotterdam er een nieuwe thea tergroepbij: Rotterdams Lef. De groep, een samenwerking tus sen Hal 4 en de SKVR theater school, brengt toneel voor jonge ren, door jongeren. Omdat de oprichting in een zeer pril stadi um verkeert, zijn er op zeer kor te termijn jonge, aankomende acteurs nodig. Het isdebedoeiingom vanaf be gin volgend schooljaar de oude productie 'Over de grens' weer op de planken te brengen. Dat was ook de titel van een reeks voorstellingen die in '96 en '97 met een groot enthousiasme werd ontvangen door scholen en theater Zuidplein, Bij de SKVR. theaterschool en Hal 4 ontstond hierdoor het idee een jongeren theatergroep op te richten die optreedt in scholen en buurt- en clubhuizen. 'Over de grens' was destijds een initiatief van de GGD. Voor een project op Rotterdamse middel bare scholen werd ondersteu ning gezocht van een theaterge zelschap. Met muziek, dans en spel moest de problematiek van seksueel geweld beter onder de aandacht van jongeren worden gebracht. Verder was er een edu catieprogramma voor docenten, waarin zij zich konden verdie pen in 'probleemsituaties'. Versieren De term seksueel geweld gaat ei genlijk te ver, vindt projectlei der van Rotterdams Lef Carmen van der Heijde: „Daarbij denk je al snel aan verkrachting en aan randing. Dat is pas een gevolg als mensen de grens niet meer weten te vinden. Wij richten ons meer op de grens tussen versie ren en lastig vallen. Tegenwoor dig zijn er op veel middelbare scholen bij voorbeeld zoveel ver schillende nationaliteiten en culturen dat je niet goed weet waar bij welke cultuur de grens ligt." Volgens Van der Heijde komt het voor dat jongeren zich geïn timideerd, of zelfs bedreigd voe len door anderen: „Dat begint ei genlijk al bij het fluiten naar een meisje. Maar iemand anders vertelde het verhaal dat hij in een bushokje zat te wachten toen vijf meiden aan kwamen en uit begonnen te schelden. 'Hoe kom je aan die pukkels?' en 'Shit, jij bent echt een lelijke go zer!', van dat soort dingen. Dan ga je dus echt te ver." Rotterdams Lef probeert op een zo realistisch mogelijke manier deze misstanden onder de aan dacht te brengen. Niet met een verzonnen toneelstuk, maar met uit het leven gegrepen momen ten. Vanwego de vele nationali teiten op scholen zoekt de thea tergroep jonge acteurs met ver schillende nationaliteiten. Het vinden van Marokkaanse, of Turkse acteurs blijkt voor Rot terdams Lef wel enige proble men op te leveren. Omdat er nauw wordt samengewerkt met de Jongerenpool Rotterdam en met het arbeidsbureau wordt het nog lastiger: „Het hangt heel erg af van de consulenten die daar werken. Er loopt best veel talent rond, maar dan moet de jongerenpool ze wel geschikt vinden. Veeljongeren vinden de pool ook helemaal niks, omdat ze denken dat ze vervelende klussen krijgen," aldus Van der Heijde. Bij de eerste serie voorstellin gen is gewerkt met scholieren uit het voortgezet onderwijs, maar dat bleek (vanwege de les roosters en dergelijke) teveel problemen op te leveren. Van der Heijde is dan ook op zoek naar jongeren die minstens an derhalf jaar fulltime beschik baar zijn: „Ook dat kan nogal wat voeten in aarde hebben. Ik kan me zo voorstellen dat ik straks mensen uit hun bed moet bellen, en dergelijke. Maar ik weet ook: als we eenmaal begon nen zijn met de repetities ont staat er snel een hechte groep." Voor meer informatie kunnen geïnteresseerden bellen met Carmen van der Heijde (010) 4126031. Door Willem Jan Keizer Rotterdam - De voormalig Oost- Duitse stad Jena is vooral bekend om de optische industrie. De Zeiss lenzen worden er geslepen en de operatietafel-lampen wor den wereldwyd gebruikt. Dal de ze stad sinds 1934 over een phil- harmonisch orkest beschikt is in ieder geval hier nauwelijks be kend. Het profiteert deze weken echter mee van de hausse aan or kesten en operagezelschappen uit het voormalige Oostblok dat ons land overspoelt in de hoop er fi nancieel wat wijzer van te wor den. De orkesten zijn relatief voor een prikkie te boeken, brengen voornamelijk doorsnee-repertoire op een doorsnee niveau. Het orkest uit Jena echter had gis teravond in de Doelen een troef in handen: dirigent Jaap van Zwe den. De voormalige concertmees ter van het Koninklijk Concetge- bouw Orkest heeft zich de afgelo pen paar jaar nadrukkelijk bij de regionale orkesten in ons land ge profileerd, maar ook als dirigent by vele gastorkesten, afkomstig uit de internationale regio. De symfonieorkesten van Utah en St. Louis, Moskou en Kiev maakten al eens van zijn diensten gebruik; het Orkest van het Oosten heeft hem per 1997 weten te engageren als chefdirigent en Hat Brabants Orkest als vaste gastdirigent. Het heeft er dus alle schijn van dat Van Zweden niet de zoveelste mu sicus is die het dirigeren als vol gende stap in zijn carrièreplan ning heeft staan. Toch is, gezien het concert van gisteravond, enige reserve op zijn plaats. Het programma dat werd gebracht. Mozart's 'Requiem', dat vooraf werd gegaan door het ou verture 'Don Giovanni' en piano concert KV 467 is nu niet bepaald representatief voor het Neder landse professionele muziekle ven. Een gouden greep uit het muzikale middenveld vraagt om een extra dimensie in voordacht zodra een grote naam zich meldt. In het pianoconcert kwam die di mensie van soliste Edna Stem (1977). leerlinge van Kiystian Zimmermann. Volstrekt onspan nen en fris van de lever kloik Mo zart. Stern begreep hoe zij ie Bie- dermeiermuziek van de Saz burg- se meester voor het voetlicht moest brengen, waar ouverture 'Don Giovanni' het met een stan daarduitvoering moest dom. Het prachtige 'Requiem' van Mo/art werd uitgevoerd in de votooiing van Sussmayer. Hel begeleidend schnjvei kriti seerde deze versie echter Waar om koos Van Zweden dsn niet voor de Eybler-voltooing Tan dit werk? De dirigent had hér een muzikale keuze kunnen den. Op het podium bleek echter ok dat hij geen keuzes maakte. Hit koor Toonkunst uit Amsterdam iet hy knallend-lelijk inzetten Kyrie. Agnus Dei; Dies Irae a la Vedi) en van het soliste nkwartet ghg, op sopraan Nienke Oostenrik na. evenmin vee! gevoel voor verhou dingen uit. De toegevoegd» waar de van Jaap van Zweden v\as mu zikaal gezien niet groot: tecinisch daarentegen wel. Hij zag kins om dit technisch beperkte gezéschap keurig bij de hand te ncnen en door de partituren te loodsm. Er hebben zich al "grotere' onesten bij Van Zweden aangedieni: het Radio Filharmonisch en h« Rot terdams Philharmonisch (rkest. Maar de vraag is of hij met ;ijh tc nadrukkelijke manier van arige- ren bij de gerenomme rde {ezel schappen zal doorbreken. Grote zaal de Doelen: Phlhar- monisch Orkest van Jcnao.Lv. Jaap van Zweden m.m.v, koor Toonkunst Amsterdam. Ge hoord: gisteravond. Amsterdam -Filmproducent en re gisseur Fons Rademakers krijgt de Bert Haanstra Oeuvreprijs 1998. Het Nederlands Fonds voor de Film (NFF) heeft Rademakers de prijs van 100.000 gulden toege kend op grond van de belangrijke bijdrage van zijn totale werk voor de ontwikkeling van de Neder landsefilmkunst. Gisteren maakte het NFF-bestuur de overwegingen voor de toeken ning aan Rademakers bekend. Zo roemt de juiy Rademakers om de constante kwaliteit van zijn films en de veelzijdigheid van zijn hele werk. „Het vermogen van Rade makers om literaire werken voor een groot publiek op een aanspre kende manier te verfilmen, ma ken hem tot een van de belang- rijkse naoorlogse filmers in Ne derland," concludeert «e jury. De beoordelingscommissie voor de Oeuvreprijs 1998 bestond uit europarlementariër Hedy d'Anco- na, filmhistoricus Karei Dibbets en distributeur Robert Wijsmul ler. De jury wyst verder op de staat van dienst die Rademakers heeft als filmproducent. „Rade makers, van oorsprong toneelac teur, verenigt vele kwaliteiten in zich en kan worden beschouwd als een ali-round vakman." De NFF stelde de Oevreprijs in 1996 in. De onderscheiding vordl eenmaal per twee jaar toegeVend. De eerste keer werd de Nïder- landse filmmaker Bert Haanstra onderscheiden, naar wie de NFF- Oeuvreprys inmiddels ii ver noemd. Rademakers (77) krijgt de prestigieuze prijs uitgereikJop 12 juni in het gebouw van De Trust in Amsterdam. Rademakers is sinds de jarm vijf tig actief als filmregisseur Al in 1958 maakte hij internaionaal naam met de verfilming vin het boek 'Dorp aan de Rivier' vin An ton Coolen. Daarmee veNiende Rademakers 2ijn eerste Os<ar-no- minatie. In 1960 voltooide hij de rolprent 'Makkers staakt uv wild geraas', met een scenario vjn Jan Blokker. Drie jaar later zag 'Be cause of the Cats' het levenslicht, de debuutfilm van Sylvia Kriste!. In 1987 ontving Rademakeis ook internationale erkenning ai be reikte, net als Bert Haanstia, de status van onsterfelijk in d?-Ne derlandse filmwereld. De verfil ming van 'De Aanslag' van farxy Muliscb Werde Rademakes een Golden Globe Award en een Oscar, 1 op. En passant regisseerde hij ac teur Derek de Lint naar een glans rol. Daarna tekende hij nog'voor 'The Rose Garden', met Liv UU- mann in de hoofdrol. a r t I e s t Ted Hawkins I b The final tour labo Evidence/ Bertus 68:07 mm. Het verhaal over Ted Hawkins wordt gekenmerkt door treurnis. Als on gewenst kind van een hoertje kwam hij in kindertehuizen terecht. Als volwassene zwierf hij met z'n gitaar door Amerika om uiteindelijk op Venice Beach een vaste stek als straatmuzikant te bemachtigen. Pas in de jaren negentig kreeg hij enige bekendheid. Als iabelgenoot van - hoe verzin je het Nirvana en Guns N' Roses deed hij toen zelfs gerenom meerde clubs in Europa aan. De t. rkenning van de superzanger is veel te laat gekomen. Uit deze laat ste opnamen uit 1994, vlak voor zijn dood, spreekt zijn klasse overduide lijk. Hawkins was een natuurtalent die misschien nog het best als de licht groezelige evenknie van Sam Cooke kan worden getypeerd. In veelal zelfgeschreven liedjes treedt Hawkins hier in volledig 'uitgekle de' nummers voor het voetlicht als een vergeten soulheld. Juist op deze afseheidsschijf bewijst hij zijn grootheid, want op zyn laatste studioal bum leidden begeleiders de aandacht nog af van waar het bij Ted Hawk ins allemaal om draaide: de man, zijn gitaar en die hemelse stem. Van die nodeloze opsmuk is hier gelukkig geen sprake. JoopBreedveld

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Rotterdamsch Nieuwsblad / Schiedamsche Courant / Rotterdams Dagblad / Waterweg / Algemeen Dagblad | 1998 | | pagina 4