Treurigheid
troef met
mensenrechten
in Nigeria
KNVB heeft
geen spijt
van plannen
oefenduel
Eigenaar Raja Travels maakt misbruik
van het vertrouwen dat zijn vader geniet
Gezond verstand
1 hèC
smmgg®.:
O 0en Univers/*
Rotterdams Dagblad Commentaar
Zwitserse justitie wordt
feller op 'witwasbankiers
Februari nog nooit zo warm
Vergeet het niet
tim buitenreklame
010-455 69 70
Djanko
)REisjH»« 1'IhTte f-iouMPE" Mensen op
Rotterdams Dagblad
Dinsdag 31 maart 1998
Door Card van der Velden
Rotterdam—Taj Mahal. De naam
ïoept nostalgische gevoelens op
bij veel Hindoestanen in Neder
land. De naar het wereldberoem
de mausoleum in India vernoem
de bioscoop vormde vroeger een
erkende pleisterplaats in Parama
ribo. De eigenaar genoot groot
aanzien in Hindoestaanse krin
gen. Zijn zoon maakt inmiddels
grof misbruik van dit vertrouwen.
Haroen N. (44) is de spoorloos ver
dwenen eigenaar van Raja Tra-
veis. het bedrijf dat honderden
reislustigen heeft opgelicht.
N. verkocht onder meer reizen
naar Paramaribo tegen bodem
prijzen Hij vroeg vijftienhonderd
gulden voor een retourticket, in
clusief visum. Anderen betaalden
slechts 1350 gulden. „Die prijzen
liggen lager dan de inkoopprijs."
zegt directeur R. Ramdjas van Er-
co Reizen, een Rotterdams bedrijf
dat eveneens veel zaken doet met
Hindoestaanse Nederlanders.
..Daardoor wisten wij dat het niet
pluis was. maar helaas zijn veel
mensen goedgelovig. Hindoesta
nen zijn shoppers, velen deden
daarom toch zaken met de goed
koopste aanbieder."
Zeker driehonderd mensen zijn
benadeeld door Raja Travels. En
oh ironie, twaalf slachtoffers be
horen tot de familiekring van
Ramdjas, een grote concurrent
van het inrnidiels gesloten mala
fide bureau Raja.
,;Mijn oom zou met een flinke
groep naar Paramaribo gaan voor
een familiefeest," vertelt direc
teur Ramdjas van Erco. „Hij wilde
o-htergeen tickets bij ons kopen.
Hij vond het te duur, hij dacht dat
hij twaalf keer tweehonderd gul
den kon uitsparen. Hij is in mooie
praatjes getuind. Bij Raja werd
hem verteld dat de tickets zo
goedkoop waren, omdat ze in En
geland werden gekocht."
Ramdjas heeft geen last van ran
cune. Zijn familie gaat alsnog
naar Suriname. „Ik heb ze geld
geleend om nieuwe tickets te ko
pen. Ik heb ze geleverd tegen de
kostprijs, 1615 gulden per retour.
Aan die prijs valt verder niet te
morrelen. Alleen KLM en SLM
vliegen vanuit Nederland naar
Surmame. De KLM bepaalt de
prijzen."
Radio
De Hindoestaanse gemeenschap
is als gevolg van de zwendel in rep
en roer. Een reis naar Surmame is
niet zomaar een vakantie, maar
een gebeurtenis waar mensen in
veel gevallen jaren naar uitkij
ken. Een trouwerij of een ander
feest vormt vaak de directe aan
leiding voor de trip. Het verklaart
de hoopopgelopen emoties, dit
weekeinde voor de deur van het
gesloten reisbureau aan de Vier-
ambachtsstraat.
Radio Milan, een in Hindoestaan
se kringen goed beluisterd sta
tion, kwam direct in actie. Adver
teerder Erco Reizen werd ge-
DirecteurR.
Ramdjas van
Erco Reizen:
Zaterdagen
zondag is ons
reisbureau
open geweest
Zondag heb
ben we zeven
mensen op net
vliegtuiggezet.
van daag zitten
er 54 mensen
via ons in het
KLM-toestel,
dat nu bomvol
is. We hopen
dat een ander
deel van de ge
dupeerden
donderdag kan
vertrekken.'fo
to Victor van Breuke-
vraagd, of het bedrijf bereid was
de gedupeerde reislustigen tegen
kostprijs alsnog aan een ticket te
helpen. „Uiteraard hebben we dat
gedaan," zegt directeur Ramdjas.
„Zaterdag en zondag is ons reis
bureau open geweest. Reeds zon
dag hebben we zeven mensen op
het vliegtuig gezet. Vandaag zit
ten er 54 mensen via ons in het
KLM-toestel, dat nu bomvol is. We
hopen dat een ander deel van de
gedupeerden donderdag kan ver
trekken. Helaas is de herkansing
niet voor iedereen weggelegd.
Niet iedereen kan het betalen."
Ramdjas drukt de reizigers een
duidelijke boodschap op het hart.
„Ook in Hindoestaanse kring pro
beren wij de mensen duidelijk te
maken dat het heel belangrijk is
alleen zaken te doen met een reis
bureau dat is aangesloten bij de
Stichting Garantiefonds. Alleen
in dat geval ben je er zeker van
dat de reis doorgaat."
In Rotterdam is het druk op de
reismarkt voor allochtonen. Veer
tien reisbureaus dingen naar de
gunsten van Hindoestanen, die
liefst in eigen kring zaken doen.
Slechts vier bedrijven zijn aange
sloten bij het garantiefonds. Tot
deze categorie behoort Erco. Van
de andere negen reisbureaus zijn
er volgens Ramdjas zeker vijf 'du
bieus'. „Van die malafide bedrij
ven hebben ook wij last. Naar aan
leiding van het incident bij Raja
hebben wij verschillende veront
ruste telefoontjes gehad. Eén man
wilde uit zekerheid direct z'n tic
ket komen ophalen. Dit is heel
slecht voor de reiswereld."
Slechte verhalen
De familie N. mocht vroeger een
goede reputatie hebben, volgens
insiders in Hindoestaanse krin
gen is het toch verbazingwekkend
dat veel mensen in zee zijn ge
gaan met Raja. N. wierp zich in
het verleden onder meer op als
reisleider tijdens 'volledig ver
zorgde' trips naar India. „Na te
rugkomst klaagden mensen dat
N. ter plekke helemaal niets gere
geld had," vertelt iemand. „Men
sen moesten op het vliegveld
wachten tot hij vervoer had ge
vonden. Daarna volgde een speur
tocht langs allerlei hotelletjes.
Ook de overnachtingen waren
met geboekt."
De gedupeerden hebben de slech
te verhalen pas achteraf gehoord.
„N. verkocht ook spotgoedkope
busreizen naar Londen zegt een
ander. „In Belgie werden de lege
stoelen opgevuld door Pakista-
nen. die illegaal naar Engeland
wilden reizen. De bus werd aange
houden. Ook de toeristen waren
de dupe van de pogingen om ille
galen te smokkelen. Ze hebben
Engeland nooit gezien."
Als service regelde Raja Travels
sinds jaar en dag een visum voor
de Suriname-gangers. Bij het boe
ken leverden de klanten hun pas
poort in. Meestal kregen ze het
reisdocument met het toegangs
bewijs tot Suriname pas de dag
voor de reis terug. „De meeste
klanten hebben een Indisch uiter
lijk. Met de in bruikleen gekregen
paspoorten kon Raja daardoor
mooi illegale [ndiers en Pakista-
nen Engeland in smokkelen."
De politie is naarstig op zoek naar
de eigenaar van Raja Travels.
Voordat hij 'binnen' is geeft de
vooi lichter geen commentaar op
het door zegslieden in Hindoe
staanse kring aangelegde verbale
zwartboek. Wel staat vast, dat Ha
roen N. ook geld verdiende aan de
film. In tegenstelling tot zijn va
der deed hij dat echter niet als ex
ploitant van een gerenommeerde
bioscoop. Hij verhuurde video
banden, voor twee gulden vijftig
per stuk. Die prijs wordt wellicht
verklaard door het feit dat het ille
gale kopieën waren.
vV-'.;,
j
7 A'-
-ïH?7'
wgf&sBws sa
Door Heieen Sittig
De mensenrechtensituatie in Ni
geria is zorgwekkend. Het recente
Bezoek van paus Johannes Paulus
II lijkt die situatie niet verbeterd
te hebben, „Sinds tientallen jaren
is het in Nigeria met de mensen
rechten niet zo slecht gesteld ge
weest als nu," zegt Bart Monnens
van de mensenrechtenorganisa
tie Amnesty International. „Sinds
in november 1993 generaal Sani
Abacha aan de macht kwam, heeft
hij de hele oppositie uitgescha
keld. Hij heeft tegenstanders la
ten executeren of vastgezet."
Johannes Paulus heeft bij zijn be
zoek aan het land (21 tot 23 maart)
gepleit voor democratisering en
ymp-ée vrijlating van ongeveer
zestig gevangenen, onder wie be
kende oppositieleiders, uit de Ni-
genaanse gevangenissen. In te
genstelling tot Cuba, waar na een
dergelijk pleidooi van Johannes
Paulus enkele honderden politie
ke gevangenen zjjn vrijgelaten,
lijkt Abacha - een moslim, net als
bijna de helft van de Nigeria-
nen - .niet voor de rooms-katho-
lieke kerkvorst te zwichten.
Vlak voor de komst van de paus
was nog een groot aantal dissiden
ten en journalisten opgepakt en
mishandeld, zegt Amnesty. Aba
cha, die ook onder het voorgaande
militaire regime op de achter-
grond een belangrijke rol speelde,
heeft sinds zijn coup van 1993 een
treurige reputatie op het gebied
van mensenrechtenschendingen
opgebouwd.
Een dieptepunt was de executie in
1995 van de schrijver en activist
Ken Saro-Wiwa en acht anderen.
Die executies lieten een golf van
verontwaardiging door de wereld
lieten gaan en sindsdien wordt
het land als een paria beschouwd.
De Europese Unie besloot in 1995
tot sancties tegen Nigeria naar
aanleiding van deze executies.
Weliswaar worden in oktober van
dit jaar verkiezingen gehouden,
maar die lijken geen voorbode
van democratisering. De laatste
presidentsverkiezingen waren in
1993. Internationale waarnemers
v http://www.ouh.nl
http://www.ouh. n!
Studiecentrum Rotterdam
Gebouw HR&O
Museumpark 40
3015 CX Rotterdam
cYvx
(010) 241 41 00
noemden deze stembusgang vol
strekt eerlijk, maar Abacha ver
klaarde de uitslag ongeldig. Hij
zette de winnaar, Moshood Abiola,
gevangen. Die zit nog altijd in de
cel in afwachting van een proces.
Het is nog niet duidelijk of
Abacha zich kandidaat zal stellen
voor het (burger-) presidentschap.
Als hij dat wel doet, lijkt hij zeker
van de overwinning. Als hij be
sluit van de kandidatuur af te zien
zijn er echter geen oppositiekan
didaten. Er zijn slechts vijf toege
stane politieke partijen in het
land. Een politiek- partij mag al
leen bestaan als ze is goedge
keurd door de Nationale Kiescom
missie, die uit Abacha-getrouwen
bestaat. De vijf partijen hebben
zelf geen kandidaten. Mensen
rechtenorganisaties en dissiden
ten gaan ervan uit dat Abacha aan
de macht wil blijven. Ze hebben
gezegd dat ze rekenen op oneerlij
ke verkiezingen, die alleen be
doeld zijn om Abacha's bewind
een schijn van legitimiteit te ver
lenen. De 'regering ontkent deze
beschuldigingen.
Verrassend
De Amerikaanse piesident Clin
ton liet onlangs en verrassend
geluid hore- mge week in
Zuïd-Afrika zei Clinton dat hij be
reid is zijn negatieve houding te
genover de Nigeriaanse militaire
leider te laten varen als Abacha
zich bij de komende verkiezingen
als burger kandidaat stelt voor het
presidentschap.
„Als hij zich verkiesbaar stelt, ho
pen we dat hij dat als burger zal
doen," zei de Amerikaanse presi
dent. „Er zijn vele militaire lei
ders die in chaotische situaties in
Afrikaanse landen het roer heb
ben overgenomen en die daarna
in democratische richting zijn op
geschoven. Dat kan ook in Nigeria
gebeuren." Ook zei Clinton dat hij
zou proberen Abacha in de rich
ting van 'werkelijke democratie
en respect voor de mensenrech
ten' te sturen.
Nigeria is een van de belangrijk
ste landen van het continent, door
zijn omvang en door de enorme
olievoorraden waar het over be
schikt. Ondanks de internationa
le sancties gaat de verkoop van
olie aan het buitenland gewoon
door. Volgens Monnens van Am
nesty International is er een dui
delijk verschil tussen Abacha en
eerdere Nigeriaanse leiders. Waar
zijn voorgangers hun tegenstan
ders alleen maar intimideerden,
gaat Abacha verder. Hij probeert
ze volledig uit te schakelen. „Elk
jaar komen duizenden mensen
om in de gevangenissen. Politieke
gevangenen worden gemarteld,
medische zorg wordt ze ontzegd."
Volgens de Nigeriaanse mensen
rechtenactivist Femi Falana reali
seert Abacha zich echter steeds
meer dat het in zijn eigen belang
is dat het buitenland een positie
ver beeld van zijn beleid krijgt.
Hij wil door de buitenwereld als
een groot staatsman gezien wor
den, aldus Falana. Onlangs heeft
hij een succes behaald doordat
zijn troepen hebben geholpen de
democratie in Sierra Leone te her
stellen.
Een gelovige
jongeman
smeekt de po
litie tijdens
het bezoek
van de paus
aan Nigeria
hem met te
slaan. Hon
derdduizen-
den waren
naar de open
luchtmis ge
komen die de
paus toen op
droeg. Archieffo
to AP/AtJil Bradlow
Den Haag De KNVB heeft geen spijt van het
plannen van een oefenwedstrijd tegen Nigeria.
„Dat hebben we met ons volle verstand gedaan.
Puur uit sportieve oogpunten. Nigeria is een kan
didaat voor de wereldtitel, een prachtige tegen
stander dus," aldus Henk Kesler, voorzitter van
de sectiebestuur betaald voetbal. „Het verbaast
ons dat er nu zoveel ophef over wordt gemaakt."
De KNVB zegt pas in november 1997 te zyn geïn
formeerd over de sportboycot van Nigeria. „Onze
overeenstemming dateert al van september," al
dus Kesler, die er niets van begrijpt dat staatsse
cretaris Terpstra zegt de KNVB in 1995 al te heb
ben gewaarschuwd. „Wij hebben de correspon
dentie bewaard. Terpstra blijkbaar niet, want ze
heeft vandaag niets kunnen laten 2ien."
Terpstra deed gisteren een 'moreel appèl' aan de
KNVB. „Maar wij kunnen niet onder het contract
uit De KNVB wil niet te boek komen te staan als
een onbetrouwbare partner. Wij komen al onze af
spraken na."
Het gaat volgens Kesler niet om het geld van
sponsor Nike, ook niet om mensenrechten, of de
morele verantwoordelijkheid van Neerlands
grootste sportbond. „Het gaat om een contract.
Als da politiek echt overtuigend had willen over
komen, had ze in november al ferm stelling moe
ten nemen."
De KNVB zal onderzoeken hoe hij het kabinet te
gemoet kan komen in het verzoek om een 'sobere
wedstrijd'. Kesler: „Ik weet niet of we de volkslie
deren kunnen vergeten. Dat zou ons wel eens op
een boete van de FIFA kunnen komen te staan.
We zullen de Nigeriaanse bond vragen met een
kleine delegatie te komen. Het kabinet kan nog
vervelend doen met de aanvragen voor visa. maar
ik hoop dat ze zich sportieve verliezers tonen en
dat het er meer dan elf zullen zijn."
Het CDA kraakt het 'broddelwerk' van het kabi
net rond de oefeninterland Nederland-Nigeria.
Minister Pronk heeft een halfjaar geleden zelf in
de Tweede Kamer uitgelegd dat in de sancties te
gen Nigeria een uitzondering gemaakt zou wor
den voor het WK-Yoetbal, voert woordvoerster
VanArdenne aan.
Toen heeft het kabinet niet gezegd dat Nederland
geen oefeninterlands tegen Nigeria zou willen.
„Dan is het heel ongeloofwaardig en hypocriet om
twee dagen voor de kaartverkoop begint, alsnog te
zeggen datje wilt dat die wedstrijd niet doorgaat,"
betoogt Van Ardenne. „Dat is niet uit te leggen
aan de sportwereld." Zij verwijt het kabinet dan
ook 'eerste klas broddelwerk'.
Minister Van Mierlo (Buitenlandse Zaken) had de
kwestie, als hij zulke grote bezwaren had, boven
dien in januari dit jaar opnieuw bij zijn collega's
in de Europese Unie aan de orde kunnen stellen.
Toen deed het Europees Parlement immers een
oproep om dergelijke wedstrijden tegen Nigeria
tegen te gaan. ..He' kabinet heeft de zaak met
open ogen laten lopen," oordeelt het CDA-Kamer-
lid.
De PvdA volgt in de kwestie de lijn van minister
Pronk (Ontwikkelingssamenwerking): de wed
strijd zou in principe niet door moeten gaan, om
dat hij in strijd is met de Europese sancties. „Af
spraken in internationaal verband gaan mijns in
ziens boven afspraken die de KNVB, als Neder
landse organisatie, maakt," meent woordvoerster
Verspaget.
Er zou volgens haar alleen sprake van een uitzon
dering kunnen zijn als de KNVB de oefeninter
land al vastgelegd had voordat de EU in 1995 haar
sancties afkondigde. Verspaget wil vandaag wel
giaag van de regering horen hoe het contact met
de KNVB verlopen is. „Dit is het werkterrein van
de minister van Buitenlandse Zaken, niet van de
staatssecretaris voor Sport."
De WD wil weten of de oefeninterland wel onder
de Europese sancties valt. D66 zou het geharrewar
rond de wedstrijd vandaag aan de orde stellen in
het mondelinge vragenuur.
Er gloort weer hoop voor de Rotterdamse havenpool SHB.
Wonder boven wonder is gisteren een meerderheid van de
werknemers het eens geworden over een akkoord dat de
directie van het bedrijf en de huidige ondernemingsraad in princi
pe hebben bereikt. De weg ligt nu open voor het afsluiten van een
nieuwe CAO die in eik geval tot en met de millenniumwisseling
houdbaar blijft.
Belangrijkste winstpunt is dat de sfeer in het bedrijf lijkt te kunnen
worden verbeterd. De SHB is meer dan een jaar lang geteisterd
door een diepgaand conflict tussen de directie enerzijds en een be
langrijk deel van de werknemers aan de andere kant. Daarbij zijn
over en weer harde woorden gevallen. Feit was dat partijen het niet
eens konden worden over een passend antwoord op de ernstige pro
blemen waarin de havenpool van Rotterdam verkeert.
De SHB zit diep in de rode cijfers en kon (en kan) zo niet doorgaan.
Een passieve houding zou onherroepelijk leiden tot een faillisse
ment van het bedrijf, waardoor 900 havenwerkers in de WW zouden
belanden. Dat scenario zou weliswaar in strijd zijn met het oude so
ciale akkoord voor de Rotterdamse haven dat een garantie hood te
gen gedwongen ontslagen. Maar hoeveel zijn garanties waard als
het blijvend slecht gaat met een bepaalde ondernemingsactiviteit?
Om de problemen enigszins het hoofd te kunnen bieden werden er
dus offers verlangd. Offers ook van de werknemers, maar die von
den dat ze in de eerste onderhandelingsresultaten van de directie
en de vakbonden te zwaar moesten bloeden. Ouderwetse acties
dreigden en een dramatische climax werd afgelopen jaar bereikt
met het ontslag van de toenmalige OR-voorzitterToussaint omdat
deze een verbod van de rechter op acties naast zich neerlegde.
Een belangrijk deel van de SHB-werknemers eiste tot gisteren dat
dat ontslag ongedaan zou worden gemaakt. Zolang dat niet gebeur
de, kon de directie een inhoudelijk akkoord over een oplossing van
de SHB-problemen wel vergeten. Geen vrede dus zonder een aan
vaardbare regeling voor de heer Toussaint. Maar gisteravond be
sloot een meerderheid van de werknemers op advies van de huidige
ondernemingsraad deze twee zaken -de positie van het bedrijf en
die van één persoon - te scheiden. Daardoor lijkt de solidariteit
met de oud-OR-voorzitter te zijn verdwenen en het hoofd van Tous
saint op het offerblok te zijn gelegd, maar dat hoeft niet zo te zijn
als er inderdaad een chique sociale oplossing k_n worden bedacht
waar iedereen vrede mee kan hebben.
Hoogste prioriteit heeft thans dat het vertrouwen bij de SHB weer
keert. Vertrouwen tussen de partijen over en weer en vertrouwen in
de eigen toekomst. Zonder dat heeft het bedrijf het al moeilijk ge
noeg de komende jaren te overleven. Als de voortekenen niet be
driegen en ook de vakbonden hun bijna spreekwoordelijke nuch
terheid en compromis-bereidheid tonen, lijkt er in elk geval weer
enige aandacht te zijn voor de factor 'gezond verstand'.
Genève Vanaf 1 april riskeren
Zwitserse bankiers die geld van
de drugsmaffia of malafide bui
tenlandse heersers in beheer ne
men, gevangenisstraffen van een
jaar of meer. „Dit is geen april
grap," zegt de Geneefse procu
reur-generaal Bernard Bertossa
dreigend. „Voor het eerstin de ge
schiedenis zullen Zwitserse bank
directeuren mogelijk achter de
tralies verdwijnen."
Morgen wordt in Zwitserland een
nieuwe wet van kracht die witwas
sen van 'onrechtmatig verkregen
gelden' (uitgezonderd belasting
ontduiking) bestempelt als een
crimineel vergrijp en niet langer
als een overtreding. Bovendien
vallen niet alleen banken, maar
ook verzekeraars, notarissen en
advocaten onder de nieuwe straf
wet. Maffiabazen namen vaak
hun toeviuehttot die tussenperso
nen om hun buit een vaak onna
speurbaar onderdak te bezorgen.
Tot dusver waren banken alleen
gehoudenaan een meldingsplicht
bij hun eigen Zwitserse Bankiers-
vereniging, maar volgens Bertos
sa was het 'binnenhalen van lu
cratieve beleggingen vaak sterker
dan de gewetensdrang'.
Bertossa onthulde dat hij meer
dan honderd zaken in behande
ling heeft die met witwassen heb
ben te maken, waaronder de zes
tig miljoen dollar die de Pakis
taanse ex-premier Benazir Bhutto
en haar familie bij drie Geneefse
banken hebben ondergebracht.
Genève De maand februari was
wereldwijd de warmste sinds me
teorologen in 1856 mondiaal be
gonnen met de registratie van ge
gevens over het weer. Voor het
noordelijk halfrond was februari
de warmste februarimaand sinds
1950. Het weerbureau van de Ver
enigde Naties heeft dit gisteren
bekendgemaakt.
De World Meteorological Organi
zation (WMO) zegt in een verslag
over de invloed van het El Nino-
effect dat de gemiddelde tempe
ratuur wereldwijd 0,75 graden
Celsius hoger was dan normaal
voor februari.
Wat betreft El Nino wordt de te
rugkeer naar normaal enigszins
verder weg geschoven, naar juni
of augustus, m plaats van mei, zo
als eerder was voorspeld. „El Nino
blijft de hele maand mei bij ons,"
luidt de prognose. De grote hoe
veelheid warm water in de Stille
Oceaan die het effect veroorzaakt,
is evenwel aan het slinken.
MORGEN IS HET 1 APRIl!
ZtE. jt OwS
O? ON£E
MATtfe vAtaVT»EDtA
BeWeRD TeRu£,k££E
W HET REiSguJLfAU
