'Dicht op elkaar
wonen' is nu
een erkend
milieuprobleem
Dr. B. is voor velen de grote held
4
s
Scholieren wonen liever in fris gehucht dan in vervuilde lucht
Jeltsin kan scoren
i
^ir
I i
Veronica spant
lyn vol beha's
over de Maas
■- Rotterdam%PagblajC9miieg^^
Robert ten Brink met zijn
programma's naar SBS 6
Rotterdams Dagblad
Dinsdag 16 juni 1998
Door Kor Kegel
Rotterdam Het dicht op elkaar
wonen is in veel Rotterdamse wij
ken een groter milieuprobleem
dan stank of herrie van de indu
strie zegt een ambtenaar van de
provincie Zuid-Holland Hij krijgt
applaus én een spandoek, ge
maakt door scholieren van het
Stedelijk Gymnasium in Schie
dam en de scholengemeenschap
Groen van Prinsterer in Vlaardin-
gen: 'Ik woon liever in een fris ge
hucht dan dat ik leef in vervuilde
lucht'. Uit de discussie blijkt dat
je 'vervuilde lucht' ruim moet op
vatten. Het gaat niet alleen om lo
zingen van schadelijke stoffen,
maar ook om de stedelijke atmos
feer. Als die te benauwend wordt,
lijden mensen daar onder.
Allemaal verhuizen naar de Ve-
iuwe?" oppert een spreker in het
Zuidpleinthealer. „Maar dan
wordt de Veluwe een grote stad en
moeten de mensen veel langer rij
den, want de industrie zit toch in
Rotterdam."
Fred Woudenberg, hoofd van de-
afdeling medische milieukunde
van de GGD: „De stad wordt druk
ker, vooral door auto's. Dat geeft
overlast: lawaai, maar ook nadeli
ge gezondheidseffecten. Kinde
ren kunnen niet de straat op. De
stad is niet alleen door files onbe
reikbaar, maar ook voor kinderen
niet bereikbaar. Geen poep, geen
auto's en geen criminelen, dan
pas is de stad weer gezond."
Leefbaarheid: de miJieumonitor
1998 schenkt er bijzondere aan
dacht aan. De dichtbevolkte stad
met zijn gebrek aan ruimte wordt
langzamerhand onderkend als
milieuprobleem. Een conclusie,
gisteren in theater Zuidplein: „De
leeibaarheid in de stad begint net
zo'n probleem te worden als het
vliegtuiglawaai in de Noordrand
en de stank van de industrie in de
Botlek en Europoort en de klach
ten over beide milieu-aspecten
nemen toe..."
Het milieurapport werd gister
middag openbaar gemaakt door
Gertrge Brouwer, de voor Rijn
mond verantwoordelijke gedepu
teerde van de provincie Zuid-Hoi-
land Hij is teleurgesteld, zegt hij
tegen Henna Draaibaar, die de
talkshow over het Rijnmond-mi-
lieu leidt. Brouwer vond dat de
laatste jaren flinke verbeteringen
in gang waren gezet, maar het
stemt hem 'treurig' dat in de mo
nitor nu ook minpunten staan.
De provinciebestuurder vindt het
erg dat de DCME Milieudienst
Rijnmond weer meer klagers aan
de lijn krijgt over stank en be
treurt het dat de klachten over
Rotterdam Airport 'sky high' wor
den. Toepasselijk woordgrapje,
merkt Henna Draaibaar op.
'Teleurstellend' vindt ook Ma-
rietje van Rossen het dat lawaai
en gezondheidsrisico's van het
wegverkeer zijn toegenomen.
„Het verkeer is een van de groot
ste boosdoeners aan het worden,
zeker als je het vliegverkeer mee
telt." Van Rossen is in het dage
lijks be
stuur van de
Stadsregio
Rotterdam
verantwoor
delijk voor
het milieu.
Als burge
meester van
Hellevoet-
sluis merkt
ze dat snel-
bussen naar
het Marco-
niplein con
currerend
kunnen zijn
met de auto,
maar er zijn
er te weinig.
Zij vindt dat
de rijks
overheid een fundamentele keus
moet maken voor openbaar ver
voer. „Rampzalig, zo weinig nieu
we spoorlijnen er komen." De
Rotterdamse wethouder Els Kuij-
per is het helemaal met haar eens.
Schlèdam
yléattfhaari
Riddarfcer
„Het is fantastisch dat al die poli
tici het met elkaar eens zijn, maar
als we alleen maar elk jaar een
monitor uitbrengen en er komen
geen maatregelen om de situatie
te verbeteren, dan blijven de men
sen uit Rotterdam wegtrekken,"
gooit Arno Steekelenburg de
knuppel in het hoenderhok. Als
stafmedewerker van de Zuid-Hol
landse Milieufederatie weet hij
bestuurders geregeld te irriteren.
Er is net een discussie geweest
over het toenemend energiever
bruik door huishoudens en 'de po
litiek' vindt dat de mensen te wei
nig voor het milieu doen. Steeke
lenburg is dat 'afschuiven naar de
consument' beu. „Hou er toch
over op dat bewoners hun gedrag
moeten veranderen tegen hun ei
gen belang in. Je kunt ze toch niet
vragen te gaan fietsen als er geen
goede fietspaden zijn?"
De politici reageren gestoken.
„De fietspaden zijn we! goed,''
zegt gedeputeerde Brouwer die
een keer met Steekelenburg op
zondag wil fietsen om het te be
wijzen. „Ik word boos op u," foe
tert wethouder Kuyper even later.
Het kan Steekelenburg niet de
ren. In de pauze zegt hij: „Met dat
rare poldermodel van ons zitten
we onderhand tot onze knieën
weggezonken in de klei. Overleg,
overleg, overleg. Leuk, hoor, maar
het wordt wel zompig. Als je een
keer zegt waar het op staat, kun
nen ze er niet meer tegen. Je kunt
toch niet blijven roepen dat een
beter milieu bij jezelf begint, als
noodzakelijke maatregelen uit
blijven? De welwillende burger
wil zich toch gesteund weten?"
Beperking
De scholieren uit Schiedam en
Vlaardingen vinden dat ook. Ze
geven te kennen 'niet tevreden' te
zijn met de antwoorden van de po
litici over de uitstoot van C03 en
beperking van het autogebruik.
Over tien jaar zullen de milieu
kwaliteit en de leefbaarheid veel
beter zijn, verwacht een mede
werker van de DCMR Milieu
dienst Rijnmond. „Wat? Tien jaar
wachten? Dat is veel te lang," rea
geert Ida Lamers, milieu-activiste
te Rotterdam.
„Maar vergis je niet," zegt Jan
Roozenburg, projectleider achter
de milieumonitor. „Het milieu is
in 25 jaar tijd geweldig vooruitge
gaan." Dat vindt ook Jan Boeve,
woordvoerder van de waterschap
pen. „Als we al die tijd niets had
den gedaan, was het hier al lang
onleefbaar geweest. Het gaat be
ter, maar we zijn er nog lang niet."
Dick van der Laan, Verontruste
buTger' uit Voome-Putten, rea
geert: „Wat er 25 jaar geleden ge
beurde was wel schandalig ook.
Déórmee kun je het huidige mi
lieu toch niet vergelijken? Je
moet milieuverbeteringen niet
aan smog afmeten, maar aan de
tijd dat er nog geen smog was. Dét
was de normale situatie!"
In de milieumonitor staat dat het
toegenomen milieubesef ook een
oorzaak is van het stijgend aantal
klachten. Dus het hoeft niet nood
zakelijk zo te zijn dat de leefbaar
heid in Rotterdam verslechtert.
Het wordt wel steeds meer een
probleem waar de bewoners zich
over opwinden. Steekelenburg:
„Goed dat er nu monitors worden
gemaakt, waaruit de stand van za
ken blijkt, maar wat nog ont
breekt zijn verkenningen waaruit
blijkt of het beleid ons over tien
jaar brengt waar we willen."
Rotterdam Velen zullen het
smakeloos en platvloers vin
den, maar Veronica FM-deejay
Jeroen van Inke! zet door. Dus
wordt donderdagmorgen het
scheepvaartverkeer op de
Nieuwe Maas ter hoogte van
het Noordereiland stilgelegd
omdat honderden, zo niet een
kleine duizend, beha's over de
rivier worden gespannen. Een
ketting van bustenhouders.
Een protest tegen borstkanker,
'een steunbetuiging van de Ne
derlandse vrouw aan vrouwen
met borstkanker over de hele
wereld', laat Veronica weten.
Volgens een woordvoerster
van de omroep bestaat het plan
al sinds 20 april. Toen was Van
Inkel ondersteboven van de
dood van Linda McCartney,
die aan borstkanker had gele
den. Hij wilde iets doen.
Van Inkel vond een ludieke
wijze om 'deze serieuze zaak',
horstkanker dus, aan de orde
te stellen in zijn 'luchtige
show'. Dat werd de actie 'be
ha's over dc Maas'. Nederland
se vrouwen werden opgeroe
pen een van hun beha's op te
sturen. Om Veronica FM-iuis-
teraars aan te moedigen stel
den 'bekende Nederlanders'
als Julia Samuël, Danielle
Overgaag en Irene van der
Laar hun eigen exemplaar be
schikbaar. Het liep storm.
Postzakken vol werden bij Ve
ronica afgeleverd.
Tussen kwart voor elf en kwart
over elf donderdagmorgen
wordt de keten vanaf het Noor
dereiland naar het Leuvehoofd
gespannen. Dan ligt het
scheepvaartverkeer even stil
en geven 'beha-loze' bekende
Nederlanders acte de presen
ce. Op het Spido-terrein volgen
optredens van artiesten als T-
Spoon en Sandy Kandau.
Van Inkel wil dolgraag Neder
landse vrouwen bewust maken
van de gevaren van borstkan
ker en hen zover krijgen dat ze
zichzelf regelmatig 'controle
ren', meldt de woordvoerster
van Veronica.
Mag deze actie smaakvol ge
noemd worden? „Smaakvol,
ach. Wat is smaakvol," zegt ze.
,,'t Is van Inkels visie. De dood
van McCartney heeft hem aan
gegrepen en hij wil daar op een
ludieke manier iets aan doen.
Of de actie serieus is? Ja. En
daar is niets van gelogen. Van
Inkel was geshockeerd toen hij
hoorde dat vrouwen niet "oed
op zichzelf letten. Het doel dat
hij wil bereiken is goed, En dan
kan je wel heel zwaar en seri
eus met zo'n onderwerp om
gaan, maar dan wordt 't alle
maal zo beladen,"
Jelle van *t Hof uit Maassluis is
in Houston, waar hij wordt be
handeld in de kliniek van dr.
Burzynski. Een jaar geleden
werd bij de 27-jarige man een
hersentumor ontdekt, Na vruch
teloze operaties, bestralingen
cheraokuren ls hij in Nederland
'uitbehandeld'. Verslaggeefster
Conny Tahelj volgt hem op zijn
moeilijke reis. Jelle is niet de
enige die de omstreden methode
van 'dr. B.' als laatste strohalm
heeft.
Jelle samen met zijn vrouw Sonja in de wachtruimte van de kil- Jelle ondergaat een van zijn dagelijkse onderzoeken,
nlek.
HoustonDe kliniek van dr. Bur-
zynski in het moderne kantoorge
bouw in Houston doet op het eer
ste gezicht niet denken aan een
medisch centrum waar kankerpa
tiënten worden behandeld. In de
ruime wachtkamer staan grote,
zachte leren banken rond houten
salontafels. Patiënten en hun fa
milieleden wachten rustig op hun
beurt. Niemand kijkt vreemd op
als iemand languit op de bank
gaat liggen slapen. Mensen ver
tellen elkaar hun verhaal, wisse
len ervaringen uit over hun ziekte
en de behandelingen die geen re
sultaat hadden.
De meeste patiënten zijn niet
zichtbaar ziek; ze verbergen het
litteken op hun hoofd onder een
petje of haarband, maar zijn wel
herkenbaar aan de kleine blauwe
canvas tasjes met de computer en
de vloeistof die hun leven moet
redden, Medewerkers van Bur-
zynski begroeten iedereen met de
bekende Amerikaanse vriende
lijkheid: 'Hi honey, how are you
doing today? Feelin' good?'
Bij de ingang van de kliniek ligt
een tafel vol papieren over dr. B.,
zoals hij door personeel en patiën
ten liefkozend wordt genoemd,
met de aansporing om de infor
matie ruim te verspreiden. Op
voorgedrukte noodkreten om
Burzynski's geneesmiddel via
een versnelde procedure erkend
te krijgen, zoals met sommige
aids-medicijnen is gebeurd, hoe
ven patiënten alleen de naam van
hun eigen senator nog in te vul
len, Een brief aan president Clin-
ion ontbreekt niet.
Vanaf de muur kijken veelal la
chende gezichten de bezoeker
aan. Talloze fotootjes van Bur
zynski's patiënten, jong en oud,
hangen naast foto's van protest
marsen door diezelfde patiënten.
Jelle van 't Hof is sinds woens
dag aangesloten op bet medi
cijn dat zijn kankercellen moet
aanvallen. Behalve een lichte
tinteling in zijn hoofd en ver
moeidheid, merkt hij niets van
de vloeistof waarvan de dosis
elke dag verhoogd wordt.
Daarnaast moet hij dagelijks
vier liter vocht binnen krijgen.
Elke dag moet Jelle naar de
kliniek voor het opnemen van
bloeddruk en gewicht en er
wordt regelmatig bloed afge
nomen, Zijn vrouw Sonja
krijgt nog elke dag instructie
over de pomp. Over twee we
ken moet ze het zelf doen, is
hulp van het personeel niet
meer binnen handbereik. De
bezoeken aan de kliniek duren
steeds korter, tot opluchting
van Jelle die rijn rolstoel liefst
verruilt voor het meer comfor
tabele ziekenhuisbed in zijn
hotelkamer. Pas over vier tot
acht weken zal duidelijk zijn of
de behandeling aanslaat.
Zij ondersteunden hun dokter
massaal tijdens de rechtzaken die
de Food and Drug Administration
tegen de arts had aangespannen,
onder meer omdat hij zijn medi
cijn zonder FDA-toestemming
naar patiënten buiten de staat
Texas heeft laten brengen. Met
teksten als 'Dr. B. saves my live'
(dr. B. redt mijn leven), 'Living
proof (levend bewijs) en 'My live,
my choice' (mijn leven, mijn keus)
op grote witte borden protesteer
de een leger trouwe volgelingen
voor het Witte Huis en voor de
rechtbank.
In diverse tv-shows getuigen vaak
huilende (oud-Jpatiënten en hun
familieleden van hun vertrouwen
in Burzynski. De meesten waren
door hun vroegere arts naar huis
gestuurd met de boodschap dat ze
niets meer voor hen konden doen.
Via een van die shows kwam de
Met rode draadjes wol wordt op een landkaart aangegeven uit
welke plaatsen de patiënten afkomstig zijn, Foto's Rotterdams Dagblad
familie Franco uit Calfornië
Burzynski's medicijn anti-neo-
plaston op het spoor.
Drie weken geleden kreeg vader
Franco (64) te horen dat hrj lever
kanker had en dat behandeling
niet mogelijk was. „We zijn direct
gekomen," vertelt zoon Steve, ter
wijl zijn vader en moeder uitleg
krijgen over de werking van de
pomp. De grote Amerikaan is
zichtbaar geëmotioneerd als hij
zijn verhaal vertelt. „Met chemo
therapie zou mijn vader nog acht
maanden te leven hebben, zonder
zes maanden. Toen hebben we
m'n vader verteld over Burzynski
en hij wilde zelf hierheen."
Steve zucht en heft zijn handen in
de lucht. Ja, hij weet van de FDA-
rechtzaken. „Natuurlijk hebben
ook wij onze twijfels. Maar al is er
maar één procent kans, dat is be
ter dan nul procent. En in geres
pecteerde tv-shows hebben pati
ënten verteld over hun genezing.
Ik heb niks aan al die documen
ten van de FDA en van tegenstan
ders die de boot afhouden. Als we
wachten tot Burzynski gezien
wordt als een grote uitvinder, is
het te laat voor mijn vader en voor
JeUe."
Dat idee drijft kankerpatiënten
uit de hele wereld naar de Poolse
arts. In de gang hangt een kaart
van de Verenigde Staten waarop
met rode wollen draadjes lijntjes
zijn getrokken van woonplaatsen
van patiënten en de kliniek in
Houston. De kaart is bedekt met
een grote kluwen wol Daarnaast
hangen lange vellen papier waar
op patiënten hun stad en land bui
ten de VS hebben ingevuld: van
Spanje en Turkije tot Japan.
Ook de 36-jarige Su2an Beneze,
uit een k'sin plaatsje aan de oost
kust vs't de VS, heeft haar hoop
op d? alternatieve behandeling
met Burzynski's anti-neoplastons
geri(;ht. „Niet veel mensen met
een hersentumor hebben kans op
genezing. Daarom heb ik eerst
nog een andere alternatieve the
rapie gedaan met ozon, voordat Ik
via een vriend hoorde over dr.
Burzynski." Susan is net als Jelle
van 't Hof een paar dagen geleden
begonnen met de behandeling.
Ook voor haar is de spanning dui
delijk groot.
Jhelle Webster uit Jamul bij San
Diego is ruim een week aangeslo
ten op de vloeistof met anti-neo
plastons. De 62-jarige Amerikaan
se heeft eenzelfde kwaadaardige,
snelgroeiende hersentumor als
Jelle. In maart werd haar tumor
ontdekt en direct volgde een ope
ratie. Op de traditionele bestra
ling en chemokuur reageerde ze
zo slecht dat ze besloot ermee te
stoppen. Een arts in San Diego,
die ook met een nog niet door de
FDA goedgekeurd medicijn expe
rimenteert, verwees haar naar col
lega Burzynski.
Toen ze anderhalf week geleden
arriveerde was de linkerzijde van
haarlichaam zodanig verlamd dat
ze bij alles geholpen moest wor
den, vertelt haar zoon Rick. Jhelle
wandelt nu zonder steun door de
kliniek en behalve de zwarte haar
band en het pompje is er niets aan
haar te zien. „Ze is weer als een
gewoon mens," vertelt Rick opge
wekt. „Ik voel me weer een stuk
beter," erkent zyn moeder.
Komt dat door het medicijn? De
vtouw haalt haar schouders op.
Rick zegt: „In de eerste piaats is
hetde kracht van het geloof in de
ze behandeling. Wij, myn moeder,
vader en ik, doen veel aan positief
denken en visualiseren dat de tu
mor slinkt. We denken aan een
bijenkorf waar bijen steeds kleine
stukjes tumor weghalen en de an
ti-neoplastons inbrengen. Aan
vankelijk deden we dat met de
pac-man, je weet wel, van het
computerspelletje."
Maassluizer Jelle klinkt dat denk
beeldig aanvallen van de tumor
niet vreemd in de oren. Hij is er
van overtuigd dat hij mede door
psychotherapie nog steeds op de
been is, naast zijn gezonde dieet,
vitamines en mineralen en de
operaties. Bij de diagnose van rijn
hersentumor gaven de artsen
hem nog zo'n zeven maanden.
Vandaag is dat exact een jaar ge
leden.
De druk vanuit het Westen op de Joegoslavische president
Milosevic om in te binden in Kosovo neemt toe. Maar het
is allemaal nog niet indrukwekkend. De 'luchtshow1, die
NAVO-gevechtsvliegtuigen gisteren hielden bij de Servische grens,
zal Milosevic niet hebben geïmponeerd. Van de boycot van Joego
slavische luchtvaartmaatschappijen, die niet meer op Europese ste
den mogen vliegen, zal de president evenmin lang wakker liggen.
De Europese Unie deelt met deze acties hooguit wat speldenprikjes
uit die waarschijnlijk weinig effect zullen hebben op het gedrag van
de Serviërs in de 'opstandige' provincie Kosovo.
In dat gebied dreigt een situatie te ontstaan die vergelijkbaar is met
wat er enkele jaren geleden in Bosnië met de mosiims gebeurde. In
Kosovo is het de Albanese bevolking die door Servische milities
wordt opgejaagd en bijeengedreven in kampen. De Europese Unie
wil, met de VS, dat er snel een eind wordt gemaakt aan deze nieuwe
ronde van etnische zuiveringen. Milosevic wordt gevraagd zijn troe
pen uit de provincie terug te trekken, de weggejaagde mensen naar
hun huizen te laten terugkeren en internationale waarnemers toe te
laten.
Maar Milosevic heeft tot dusver nog niet eens de schijn gewekt
daartoe bereid te zijn en daarom wordt de druk opgevoerd. Alleen
niet in die mate dat hij werkelijk iets te vrezen heeft, Want het ziet
er niet naar uit dat de NAVO spoedig echt in actie komt en Servi
sche doelen vanuit de lucht gaat bestoken. De meeste landen vin
den dat de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties daarvoor het
groene licht zou moeten geven. De kans dat dat gebeurt is zeer ge
ring, omdat Rusland (en China) van hun vetorecht gebruik zullen
maken. Rusland vond zelfs de nogal onschuldige NAVO-luchtshow
van gisteren al te veel van het goede en wil koste wat kost de pro
blemen in Kosovo langs diplomatieke weg oplossen.
Ook die weg biedt niet veel perspectief, omdat Milosevic tot dusver
niet voor rede vatbaar bleek te zijn. Wellicht kan president Jeltsin, -
die zijn Servische 'broeder' op het matje heeft geroepen in het
Kremlin, meer bereiken. Jeltsin kan een internationaal politiek
succesje in elk geval goed gebruiken. Ruslands reputatie is interna
tionaal niet meer wat ze geweest is. Het land verkeert bovendien
zeifin grote, vooral fïnancieel-eeonomische problemen die schreeu
wen om een oplossing. Het Westen kan daarin een hulpverlenende
rol spelen. Die hulp komt ongetwijfeld dichterbij als Jeltsin erin
slaagt Milosevic zodanig de oren te wassen dat hij de Kosovaren
met rust laat. Jeltsin kan dus scoren, als hij wil. Lukt ook dat niet,
dan zijn veel scherpere economische sancties tegen klein-Joegosla-
vië onvermijdelijk.
Den HaagRobert ten Brink ruilt
Veronica in voor SBS 6. De popu
laire presentator neemt zijn suc
cesprogramma's 'All you need is
love' en 'Make my day1 mee naar
SBS 6 en zal nog andere grote
shows voor dit station gaan pre
senteren.
Ten Brink verliet in 1992 de
VARA om bij Veronica het dating-
programma 'All you need' te gaan
presenteren. De show groeide al
snel uit tot een van de best-beke
ken programma's van het com
merciële station. De presentator
wilde van HMG, het moederbe
drijf van RTL 4, RTL 5 en Veroni
ca, een langer contract en meer
zekerheid over de toekomst van
zijn programma's. Meer dan twee
jaar met de optie op nóg een jaar
kon Veronica-directeur U. Glorie
echter niet bieden,
Ten Brink voegt zich in de stoet
van presentatoren die het moe
derbedrijf Inmiddels heeft verla
ten. HMG-topman P. Porsius liet
eerder weten geen plaats meer te
hebben voor Peter Jan Reus,
Hans van der Togt en Hans
Kazan. Het gedwongen vertrek
van de drie presentatoren leidde
tot onrust in de Endemol-staL
Twee weken geleden spraken
kijkcijferkanonnen Henny Huis
man, Ron Brandsteder, André
van Duin en Caroline Tensen met
Porsius over hun positie. Porsius
liet echter weten niet van hen af
tewi!' i
Mooi cadeau!
Het gemak van Libertel iZi,
de luxe van een dchte Ericsson. Geef de
geslaagde in ëën verpakking een Libertel iZi GO!
met eigen telefoonnummer en een beltegoed tot f 90,-*
plus de Ericsson GA 628, Een technisch geavanceerd
toestel met verwisselbaar front. Inclusief een extra
design-frontje. Dat alles voor f 529,- ind. BTW.
ibitdine gcidiï c/m 30-6-1998
ERICSSON
vRouw En ki»0ERfN DEMpfw ORAn(<-
6E8R«iK jo#É»E M4nnEn
JE £,EEH h EM ToEM
^el pe Goede F[es
NÉ 7
