Kosovo kiest voor
onderhandelingen
7
V."'
Sporen uit een ver verleden
;v \S 4
Nieuwe zedenzaak
schrikt Belgen op
Rebellen doen licht
uit in Kinshasa
L S» y - jte* \-m s V* V v\
lcK4i \<k£'r-X v
m
Zwitsers opgelucht na miljardenafkoop holocaust-slachtoffers
Opluchting in Belgrado, Moskou
v-
M
Taliban ruimt laatste verzetshaarden op
Denen sturen
neonazi's terug
Auto Suu Kyi
weggesleept
Vluchtelingen
in truck gepropt
Bruidegom in
foute armen
Hartoperatie
live op Internet
Meeste Turken
slaan echtgenote
en Washington
Tot 3,5 jaar
voor beramers
staatsgreep
Opgraving naar
legendarische
Barnsteenkamer
Rotterdams Dagblad
Pristina Belgrado, haar bondgenoot Rusland en de VS heb
ben gisteren enthousiast gereageerd op de vorming van een
team Kosovo-Albanezen om te onderhandelen over een oplos
sing van het conflict in de Zuid-Servische provincie.
vrijdag 14 augustus 1998
Toeristen
hebben er in
Bolivia een
nieuwe at
tractie bij:
duizenden
voetsporen
van allerlei
soorten dino
sauriërs die
in een mijn bij
La Paz een
enorme wand
'oplopen'. De
tientallen mil
joenen jaren
oude sporen,
in de grootste
hoeveelheid
ter wereld
ooit gevon
den, zijn pas
onlangs be
studeerd
door paleon
tologen. Foto
Peter NcFanetVAP
Rodby De politie in de Deense
veerhaven Rödby heeft afgelopen
nacht acht Duitsers de toegang tot
het land ontzegd. De Duitsers wa
ren op weg naar Kopenhagen,
waar neonazi's komend weekein
de de dood van Rudolph Hess wil
len herdenken, onder meer met
een mars op zaterdag. In de Duit
se veerhaven Puttgarden hielden
Duitse grensbewakers vier neona
zi's tegen die naar Denemarken
wilden oversteken. Denemarken
kondigde eerder deze week al aan
dat het in actie zou komen tegen
neonazi's die in Kopenhagen de
dood van Hess willen herdenken.
RangoonDe Myanmarese oppo-
sitieieidster Aung San Suu Kyi is
gisteren met haar auto wegge
sleept van de plaats waar het be
wind haar woensdag tot stoppen
dwong toen ze op weg was naar
aanhangers ten westen van de
hoofdstad Rangoon. Zij stond
eerst op 32 kilometer van de
hoofdstad Rangoon, maar nu is
dat 25 kilometer. Volgens diplo
maten is dat bij hetzelfde brugge
tje als waar ze eerder zes dagen
lang demonstratief in haar auto
doorbracht, nadat militairen haar
de doorgang hadden belet. Uitein
delijk werd zij toen na een hon
ger- en dorststaking met geweld
naar Rangoon teruggebracht. De
achttien buitenlandse activisten
die afgelopen zondag in Myanmar
werden opgepakt omdat ze pro-
democratiepamfletten uitdeel
den, zijn vandaag aangeklaagd
voor een speciale rechtbank
Vkervza De Italiaanse politie
heeft gisteren 85 Roemenen ge
vonden die zich verscholen hiel
den in de dubbele bodem van een
vrachtwagen waarmee ze Italië
waren binnengesmokkeld. Onder
hen waren 34 kinderen en een
zwangere vrouw. De Oostenrijkse
chauffeur is aangehouden. De
Roemenen zaten bij temperatu
ren van boven de 30 graden op-
eengepropt in een ruimte van 12
vierkante meter en leden aan uit
droging na de rit die in Praag was
begonnen. Velen zaten onder de
uitwerpselen. Ze werden ontdekt
toen een zeildoek dat hen 1" lekte
deels was weggewaaid.
AtheneEen aanstaande bruid in
Griekenland is met een zenuwin
zinking in het ziekenhuis beland.
Zij trof haar aanstaande, die héér
bruidskleed aanhad, liggend aan
in de armen van een mannelijke
getuige. Het Griekse drama speel
de zich af op Kreta. Het bruids
paar in spe vierde afzonderlijk de
vrijgezellenavond. De bruid wilde
vriendinnen de trouwjurk laten
zien. De man van haar leven was
bezig in de jurk zijn getuige op
passionele wijze te omhelzen. Het
huwelijk is afgeblazen.
Washington De televisiemaat
schappij die als eerste een geboor
te live op Internet toonde, gaat nu
ook een open-hartoperatie rechts-
streeks uitzenden via Internet en
in de VS ook via kabel-tv. De arts
die de operatie zal uitvoeren, doet
mee omdat hij daarmee het pu
bliek het belang kan bijbrengen
van het voorkomen van hartziek
ten, en om de kijkers te informe
ren over nieuwe technologieën en
behandelingsmethoden die veel
patiënten hebben geholpen lan
ger en prettiger te leven. De uit
zending is op 19 augustus te vol
gen via het Internetadres
www.ahn.com en begint om 17.30
uur. De operatie begint om 20.00
uur en duurt vier uur.
Istanbul Van de Turkse echtge
noten slaat 90 procent min of
meer regelmatig zijn vrouw. Dat
blijkt uit een onderz^k van we
tenschapper ErdincÖztürk uit Is
tanbul. Hij ondervroeg gedurende
ruim anderhalf jaar 1000 perso
nen. Daaruit blijkt dat wordt ge
slagen met de hand, vuisten of
voorwerpen. In principe bestaan
er nauwelijks verschillen tussen
unopgdeide armen en gestudeer
de rijke Turken. Welvarende aca
demici neigen er toe ook nog op
hoge leeftijd hun vrouwen te kas
tijden. De meeste oorvijgen wor
den in de eerste driejaren vaneen
huwelijk uitgedeeld.
Joegoslavië (Servië en Mon
tenegro) reageerde bij monde van
vice-premier Nikola Sainovic ver
heugd. Hij noemde het een ver
standige stap, want „het conflict
kan niet met geweld, maar alleen
via dialoog worden opgelost".
Moskou zei dat de benoeming van
een onderhandelingsdelegatie
het resultaat is van de internatio
nale pogingen om een politieke
oplosing van het conflict te berei
ken. Rusland is tegen militaire
druk op de Semers om een eind
te maken aan hun geweld in de
provincie.
Veelbelovend
Washington verklaarde zich zeer
ingenomen met deze „belangrijke
stap," die het begin is van een
nieuw, veelbelovend proces om
vrede te bereiken. Ook NAVO-
Kinshasa/Brussel Het bewind
van Kabila in Congo wankelt
sinds de rebellen gisteren het
licht m de hoofdstad Kinshasa uit
draaiden. Dat gebeurde nadat de
stuwdam van Inga, 220 kilometer
ten zuidwesten van Kinshasa, in
hun handen was gevallen,
's Avonds meldden de rebellen de
verovering van de havenstad Ma-
tadi, maar in Kinshasa was geen
regeringscommentaar meer te
krijgen doordat de stroom was uit
gevallen. De officiële radio- en te
levisiezender zond niet meer uit.
En ook m de hoofdstad Brazzavil
le van de republiek aan de andere
zijde van de Congo viel de stroom
uit.
Mataai is de belangrijkste in- en
uitvoerhaven van Congo en ligt
Door Bob Kroon
GenèveDe Zwitsers hebben gis
teren met opluchting gereageerd
op het akkoord tussen de twee
grootste Zwitserse handelsban
ken, UBS en Crédit Suisse, en
joodse belangengroepen dat voor
ziet in een schadeloosstelling van
tweeëneenhalf miljard gulden
voor de nooit opgeeiste bankreke
ningen van holocaust-slachtoffers
of hun nazaten. Met deze betaling
zijn de Zwitserse banken af van
de tienduizenden claims betref
fende de 'slapende' joodse tegoe
den uit de jaren dertig en veertig.
Het nazigoud, merendeels geroof
de goudreserves van centrale ban
ken in bezette gebieden, zoals Ne
derland, dat door de Zwitserse
Nationale Bank tijdens de oorlog
werd witgewassen, heeft met het
in New York gesloten akkoord
niets te maken. Dit ondanks de
verklaring van de New-Yorkse se-
chef Solana verwelkomde de vor
mingvan een Kosovaars team van
harte.
De onderscheiden hoofdsteden
reageerden op de aanwijzing van
een delegatie eerder op de dag
door de leider van de etnische Al
banezen, Ibrahim Rugova. Het
met Rugova rivaliserende radica
le Kosovo Bevrijdingsleger UCK
weigert in het team zitting te ne
men, omdat het de Serviërs met
geweld uit Kosovo wil verdrijven
en niet met Belgrado wil onder
handelen.
Volgens Rugova is de situatie m
Kosovo is zeer gevaarlijk en
„moeten we een klimaat van on
derhandelingen scheppen om on
ze mensen te beschermen." „De
deur blijft openstaan voor het
UCK." Ook het westen ziet liever
dat de Kosovaren één front tegen-
ongeveer 120 kilometer van de
monding van de rivier. Het vlieg
veld bevindt zich op de rechteroe
ver vlak ten noorden van de stad.
De regeringssoldaten boden nau
welijks weerstand tegen de rebel
len, Die beheersen volgens een
naaste medewerker van rebellen-
commandant Jean-Pierre Onde-
kane al ongeveer eenderde van
het land. De stad Boma, 65 kilo
meter ten zuidwesten van de In-
ga-dam en ten westen van Matadi,
was al sinds vrijdag in handen
van derebellen.
Weinig Belgen hebben tot nu toe
gehoor gegeven aan de oproepen
van hun regering om het roerige
Congo te verlaten. De Belgische
minister van Buitenlandse Za
ken, Erik Deiycke, drukte ze gis-
nator Alphonse D'Amato dat ook
de Zwitserse Nationale Bank van
nu af aan niets meer te vrezen
heeft een mededeling die de
staatsbank in Bern daarom schou
derophalend verwelkomde.
Na maanden van moeizame on
derhandelingen in New York gin
gen de beide groce handelsban
ken woensdag uiteindelijk door
de knieën en werd een dreigende
boycot van Crédit Suisse en de
UBS in elf Amerikaanse staten
definitief afgewend. Voor de twee
financiële giganten is deze aderla
ting overigens niet levensbedrei
gend, want het bedrag is nauwe
lijks een procent van hei vermo
gen dat zij alleen al in de Verenig
de Staten ondter beheer hebben.
De UBS neemt tweederde van de
'Wiedergutmachung' voor zijn re-
over Belgrado vormen. Volgens
Rugova praat zijn team vandaag
met een Amerikaanse functiona
ris om een begin te maken met
werken aan ideeën voor een poli
tieke oplossing. Het UCK maakte
gisteren bekend politieke leiders
te hebben benoemd. De zes top-
commandanten zijn nu ook de po
litieke voormannen.
Nederland neemt opnieuw deel,
met vier F-16's, aan een grote oe
fening van de NAVO boven Alba
nië. Begin juni namen tientallen
vliegtuigen van vrijwel alle
NAVO-bondgenoten deel aan een
eendaagse demonstratieve oefe
ning langs de grens met Kosovo,
gericht tegen het militaire optre
den van Servische troepen in de
Joegoslavische provincie. Maar
de nieuwe gecombineerde lucht-,
zee- en grondoefening wordt een
grotere en duurt zes dagen, van
volgende week maandag tot en
met zaterdag. Voor het bijtanken
in de lucht zal mogelijk ook een
Nederlands DC-10-tankvliegtuig
worden ingezet.
Paramaribo De Surinaamse
krijgsraad heeft relatief lage straf
fen uitgesproken in het proces te
gen tien militairen en vijf bur
gers, die in oktober '97 een staats
greep beraamden. De leiders van
de coup, de militairen Goedkoop,
Cleef en Juriaans kregen 3,5 jaar,
terwijl 6 jaar was geëist.
De vonnissen tegen de overige
militairen liepen uiteen van één
jaar tot twee jaar en drie maan
den. Drie burgers kregen een ge
vangenisstraf variërend van 18 tot
21 maanden. In alle zaken moet
het voorarrest van 10 maanden
worden afgetrokken.
President Von Niesewand oor
deelde in de meeste gevallen dat
de openbare aanklager de eisen
niet voldoende had gemotiveerd.
De advocaten hadden ter verdedi
ging onder meer aangevoerd dat
de verdachten op de avond van
hun arrestatie, in de nacht van 25
op 26 oktober, nauwelijks bij el
kaar waren geweest ter voorberei
ding van de coup. Ondanks de re
latief lage straffen benadrukte
Von Niesewand de ernst van de
delicten. Zo zouden de arrestan
ten Bouterse en luitenant-kolonel
Linscheer om het leven hebben
willen brengen als de machtsover
name was geslaagd.
teren opnieuw op het hart te ver
trekken, Er verblijven 3000 Bel
gen in Congo, van Me 2000 in de
hoofdstad Kinshasa.
President Clinton van de Verenig
de Staten stuurt de hoge diplo
maat Laey Swing naar Congo die
moet pogen een vreedzame oplos-
kening, Crédit Suisse betaalt de
rest. Het totale bedrag zal over
een periode van vijf jaar worden
voldaan. De eerste uitbetaling van
een half miljard gulden zal bin
nen zes maanden plaats vinden.
De beide banken zeiden dat ook
andere Zwitserse geldinstellin
gen hun steentje zouden moeten
bijdragen, maar die hielden zich
gisteren op de vlakte.
Met deze regeling is Zwitserland
niet alleen van een dreigende
boycot af, maar ook van de neteli
ge taak om de rechthebbenden op
te sporen. Die afwikkeling wordt
overgelaten aan het Joods Wereld
congres en andere joodse belan
gengroepen. Die liggen nu al met
elkaar overhoop over hoeveel,
waar en aan wie het geld moet
worden uitgekeerd.
Islamabad —Jachtbommenwer
pers van de Taliban-milities heb
ben gisteren de stad Bamyan, ten
westen van Kabul gebombar-
sing te vinden voor het conflict
tussen de rebellerende Tutsi's en
de regering van Kabila. Swing is
een ervaren diplomaat die eerder
vier ambassadeursposten be
kleedde in Afrika, onder meer in
Zuid-Afrika en Nigeria.
Tot dusverre werden in Zwitser
land uitkeringen gedaan uit een
voorlopig fonds van 350 miljoen
gulden, waarvan al ruim vijftig
miljoen is toegewezen meestal
aan bejaarde, armlastige joden in
Oost-Europese landen. Maar deze
week kregen ook 4000 zigeuners
in Duitsland ieder een bedrag van
3000 gulden uit dit fonds omdat
de nazi's met 'Untermenschen'
als zigeuners even korte metten
maakten als met joden. Of zigeu
ners na de afspraken in New York
voortaan achter het net vissen,
moet nog worden afgewacht.
Adem
„Wij zijn er in ieder geval van af,"
verzuchtte een bestuurslid van de
Zwitserse bankiersvereniging.
Hoewel de Zwitserse regering de
deerd. De Taliban zouden gedu
rende de dag negen bombarde-
mentsvluchten hebben uitge
voerd boven de stad.
De aanvallen zijn gericht op de ge
wapende sjiïetische oppositie die
zich in Bamyan en de bergen van
de streek verschanst. De extreem-
fundamentalistische Taliban be
horen tot de Pashtun bevolkings
groep, die de soennitische tak van
de islam aanhangt.
Geïsoleerde plaatsen
De gewapende oppositie tegen de
Taliban dreigt met het jongste of
fensief te zijn teruggeworpen op
geïsoleerde plaatsen zonder be-
voorradingslijnen. Commandant
Ahmed Shah Massoud, leider van
een door etnische Tadzjieken ge
domineerd leger, heeft zich vol
gens een woordvoerder moeten
terugtrekken in bolwerken in het
Hindu-Kushgebergte.
De woordvoerder weet de terug
slag aan het gebrek aan logistiek
van Massouds troepen en aan de
militaire overmacht van de Tali
ban. Die overmacht komt volgens
hem door de Pakistaanse militai
re steun die de Pashtun-strijders.
Pakistan ontkende gisteren mili
tair te zijn betrokken bij de oorlög
UBS en Crédit Suisse m New
York ondanks Amerikaanse aan
drang hun eigen boontjes liet dop
pen, is men in Bern opgelucht
over het annuleren van de sanc
ties. Die zouden op 1 september
van kracht moeten worden en
hadden tot een handelsoorlog met
de Amerikanen kunnen leiden.
Om diezelfde reden haalt ook
Washington ruimer adem, want
het Amerikaanse ministerie van
Buitenlandse Zaken had zich uit
gesproken tegen sancties, die het
als 'contraproductieve politiek'
beschouwde.
Maar New York. Califorme en an
dere Amerikaanse staten wilden
de boycot doorzetten, hoewel
Zwitserland had gedreigd de zaak
aanhangig te maken bij de We
reldhandelsorganisatie (WTO)
in Afghanistan. Ook Rusland en
Iran verdenken Islamabad ervan
de Taliban aan hun overwinnin
gen te helpen.
Terwijl Massouds Tadzjieken zich
in de hergen van het noordoosten
verschansen, is de etnische Qez-
beekse militieleider Abdel Rashid
Dostum sinds het afgelopen
weekeinde teruggeslagen naar
hetgrensplaatsje Khayratan. Zijn
troepen kunnen niet veel meer
doen dan de rivier de Amy Darya
ovesteken naar Oezbekistan.
Volkerenmoord
Rusland, bevreesd voorde funda
mentalistische uitstraling van de
Taliban in Centraal-Azie, heeft de
Taliban gisteren van volkeren
moord beschuldigd. Moskou wil
dat de internationale gemeen
schap iets onderneemt om de 'et
nische massamoord' in de Noord-
Afghaanse plaats Mazar-i-Sharif
te stoppen.
De VN-Veiligheidsraad heeft de
Taliban-beweging gisteren be
schuldigd van ernstige schendin
gen van de mensenrechten. De
raad verwijt de extremistische is
lamieten de wil van de internatio
nale gemeenschap „volstrekt te
minachten".
van de Verenigde Naties. Het is zo
goed als zeker dat de WTO de
Zwitserse klacht ontvankelijk
had verklaard, wat Bern het recht
had gegeven tot represailles te
gen Amerikaanse unportproduc-
ten.
Smet
Hoewel het arrogante Zwiterse
bankwezen na een halve eeuw
zijn 'morele schuld' eindelijk
heeft gedelgd, is daarmee de smet
op 's lands oorlogsverleden aller
minst uitgewist. Eind dit jaar
komt hierover nog een lijvig rap
port uit van de commissie-Ber-
gier, een groep onafhankelijke
historici die ongetwijfeld een on
verkwikkelijk boekje zullen open
doen over de 30.000 joodse vluch
telingen die tijdens de oorlog door
Klaipeda Duitse schatgra-
vers maken vandaag aan de
Oostzeekust van Litouwen een-
begin met het graven naar de
legendarische Bamsteenka-
mer van tsaar Peter de Grote,..:
De expeditie, gefinancierd
door de Duitse omroep NDR,
ontdekte op 4 augustus twintig -
meter voor de kust bij Preila -
een grote hoeveelheid metaal.
Ze zochten daar omdat een.-
ooggetuige had gezegd dat hij.
er Duitse soldaten in de Twee- f.
de Wereldoorlog geheimzinni
ge kisten had zien begraven.-
De Barnsteenkamer was een
geschenk van Friedrich Wil
helm I aan tsaar Peter de Gro-_._
te. Tijdens de Tweede Wereld
oorlog ontvreemdden de Duit"
sers de Kamer uit Leningrad,
het huidige Sint Petersburg.
Hoewel Duitsland steeds heeftr
volgehouden dat de Kamer'
vernietigd is door Russische
bombardementen op Konings-,
bergen (tegenwoordig Kalinin
grad), doken er vaak berichten
op de nazi's de schat op een ge-
heime plaats zouden hebben
begraven.
Zwitserland werden geweerd en
daardoor in Auschwitz en andere N
vernietigingskampen omkwa-^
men. ''3
v o
'Grote stap' J
Het Centrum Informatie en Docu-
mentatie Israel (CIDI) noemt het'!
akkoord tussen joodse organisa-A
ties en Zwiterse banken een „eer- 1
ste grote stap" in de verdere af-
wikkeling van de kwestie rond de
joodse tegoeden. Volgens R. Naf- -
taniel van het - in Den Haag ge
vestigde CIDI zullen ook verze-
keraars, andere banken en de
Zwitserse centrale bank moeten
gaan meebetalen. Naftaniel^
spreekt van een „Zwitserse"™
sehuldbetekentenis" die emotio
neel recht doet aan de slachtoffert"
van de holocaust. Hij denkt dat'-1
het akkoord de weg effent voor*
andere instellingen en zelf andere
landen om ook tot overeenstem-1
ming te komen. - J
Brussel België is opgeschrikt
door een schandaal rond een
man die al enkele jaren in zyn
eentje jeugdkampen organi
seert De jeugdkampleider heeft
tegenover justitie bekend dathij
kinderen heeft misbruikt die de
ze week in het plaatsje Kulden-
berg, ten oosten van Brussel,
deelnamen aan een dergelijk
kamp.
De 35-jarige man uit Tervuren
liep bij toeval tegen de lamp, na
dat de politie in het Brusselse
Zoniënwoud in contdct'kwam
met drie verdwaalde jongens uil
het kamp. Zij stuitten daarop op
de kampleider, die op zoek was
naar de kinderen. Tot verbazing
van de agenten reageerden 'de
jongens vijandig op de man,
maar dat was geen reden om de
kinderen niet aan hem mee te
geven.
Een agent die de zaak echter
niet vertrouwde, ging op bureau
de antecedenten van de kamp
leider na. Hij bleek geregi
streerd te staan op verdenking
van handtastelijkheden bij min
derjarigen. De politie schakelde
daarop justitie in die het kamp
nog diezelfde avond liet ontrui
men. Zo'n 45 agenten en rijks
wachters werden daarbij inge
schakeld. De zeventien jonge
tjes en een meisje, tussen acht
en veertien jaar oud en allen uit
Vlaanderen, werden overge
bracht naar een sportcentrum in
het nabijgelegen Sint-Genesius-
Rode.
Daar werden de kinderen opge
vangen door psychologen van de
rijkswacht en leden van het Ro
de Kruis. Ze werden onder
vraagd, waarbij ze aangaven dat
zij waren misbruikt. Zo zouden
ze zich hebben moeten uitkle
den voor hem en zouden ze zijn
betast Toen de man met deze
verklaringen werd geconfron
teerd, bekende hij schuld. Offi
cieel is hij aangehouden voor
aanranding van de eerbaarheid
en bedreiging van minderjari
gen.
De man 'wierf klanten via fol
ders die hfi verspreidde bij ban
ken. Hij werkte ook als chauf
feurvan schoolbussen. De oude
re zaken die nog lopen bij justi
tie, slaan op aanranding van een
kind dat hij eerst had verdoofd.
In het tweede geval gaat het om
het verspreiden van seksuele
voorlichtingsfilms waarin kin
deren voorkomen.
Soldaten van de Congolese leider Kabila gaan, uitgezwaaid door
burgers van Kinshasa, op weg naar het front om de oprukkende
Tutsl-rebellen tegen te houden. Foto David Guttenfelder/AP