UEFA weet van niets:
het komt allemaal in
orde met EURO 2000
m
Thuiskomst lichtgewicht-baby moeders mooiste verjaardagscadeau
Politie haalt 'kinderporno' uit artotheek
In of aan zee
De Victory wordt
duur betaald
w*
Vandalen
worden tijdens
EK keihard
aangepakt
RotterdamsDagblad Commentaar
otterdams Dagblad
Vrijdag 4 september 1998
Door Tonny van der Mee
SchiedamAcht geel en blauw gekleur
de ballonnen hangen aan de gevel 'Wel
kom thuis Dave' is er in blauwe letters te
lezen, boven de ingang van het steegje
dat leidt naar de woning van Ina en Dick
de Jong aan de Lange Nieuwstraat in
Schiedam.
Heel bescheiden, zonder poespas. Daar
waren ze heel resoluut in. Want de bijna
zeven maanden oude Dave, die een half
jaar lang de gemoederen heeft bezigge
houden met zijn geboortegewicht van
één pond, is na alle belangstelling weer
alleen voor de familie De Jong. En sinds
gisteren voor het eerstin zijn prille leven
echt thuis.
De feestelijke thuiskomst hoefde voor de
familie dan ook niet uitgebreid gevierd
te worden, „Ik heb iedereen afgebeld,"
zucht moeder Ina. „We hebben hem toch
zeven maanden moeten delen,"
Natuurlijk is er waardering voor alle
steun de afgelopen tyd. Maar de momen
ten alleen met Dave waren schaars. „Er
is nu een hoofdstuk afgesloten en we
gaan gewoon weer verder,"
Het afgelopen half jaar is als een film aan
de familie voorbijgetrokken. Dave werd
op 14 februari met de keizersnede ge
haald, omdat hij niet meer groeide m de
buik. Hij woog toen precies één pond en
was 27 centimeter lang. Een medisch
raadsel volgens de kinderartsen. Tot vier
weken geleden kreeg hy via beade
mingsapparatuur zuurstof toegediend
Hij lag drie maanden in het Sophia Kin
derziekenhuis, de rest van de tijd in het
Schieland Ziekenhuis in Schiedam. Elke
dag drie keer op be2oek. Het vrat flink
wat energie by de ouders. Maar de vrees
Dfck en Ina de Jong en hun dochter Noêml (7) vieren de thuiskomst van Dave. We hebben er altijd In geloofd. Dave Is
een echte vechtersbaas'. Foto Rooi Dijkstra
voor een slechte afloop was er alleen bij
de artsen. „We hebben er altijd in ge
loofd," zegt vader Dick. „Dave is een ech
te vechtersbaas."
Een lichtgewicht vechtersbaasje wel te
verstaan. Inmiddels is hij uitgegroeid tot
een hummeltje van 48 centimeter lang
en 3300 gram zwaar. Ina: „Hij lijkt net
een pasgeboren baby. Of de kleren pas
sen? Jawel hoor. Ik heb ze gewoon een
paar keer flink door de droger gehaald."
„Waar is die onrustkraaier?" buldert de
buurman als hij binnenkomt. Hij kan
hem niet missen. Dave zorgt immers nog
steeds voor onrust, maar dan op een posi
tieve manier. Hij kraait er in de box lus
tig op los met 'koekiemonster' en 'pino'
boven zich. Kerngezond.
De toekomst zal moeten uitwijzen of zijn
moeilijke start geen schadelijke gevol
gen heeft gehad voor de gezondheid van
Dave. Voorlopig hebben de hersenscans
geen problemen geconstateerd. „Ik ben
blij dat alles in het hoofdje goed zit," zegt
Dick. „Hij reageert goed en hij lacht vol
op."
Na alle ellende kunnen ze de humor er
wel van inzien. De hoekige neus van zijn
vader zal hij wel nooit krijgen. „Hij heeft
een wipneusje," zegt Ina. Niet verwon
derlijk, omdat hij een halfjaar lang voed
sel toegediend kreeg via een sonde in
zijn neus. „Het was voor ons net een sci
ence fiction-film met al die slangen, toe
ters en bellen om hem heen."
„Nu kan ik er gewoon over praten," zegt
Dave's oma. „Maar de afgelopen maan
den heb ik hele dagen lopen huilen."
Haar stem slaat echter weer over en de
tranen schieten in de ogen.
Nu Dave thuis is, gaat het gewone leven
weer door. Volgende week naar de be
drijfsarts en 's avonds weer normaal
thuis eten. De muur van kaarten heeft al
die maanden voor het raam gehangen,
maar wordt komende week weggehaald.
„Morgen zyn we alles weer vergeten,"
zegt Dick, „En straks kruipt hij hier ge
woon over de vloer."
Ina: „Als ik zo terugblik, kan ik het me
allemaal gewoon niet voorstellen. Over
vijf maanden staat hier op tafel weer een
taart met een kaarsje."
Vooruitblikkend op zijn eerste verjaar
dag is iedereen ook weer terug bij die an
dere realiteit van de dag. „Ik ben van
daag 40 jaar geworden," zegt Ina. „En ik
heb nog nooit zo'n mooi verjaardagsca
deau gehad."
Door Gysbert Spierenburg
Rotterdam „De organisatie verloopt probleemloos. Prima,
dat kan men gerust zeggen."
Op het kantoor van EURO 2000 in de Wilhelmina-toren in Rot
terdam ging gistenniddag, tijdens een persconferentie van
hefbrganisaïiëcóniiië en UEFA, de vlag uit. Over twee maan
den, op 27 oktober, is het weer feest. Aan de oever van de Maas
zullen dan alle bijzonderheden over de actuele stand van za
ken bekend worden gemaakt Inclusief vermoedelijk de kaart
verkoop-strategie, het heetste hangijzer.
'UEFA dreigt Nederland en Bel- Hy had hen gesproken in Mona-
gië EURO 2000 te ontnemen'. Het
bencht in een Nederlandse en
Belgische krant veroorzaakte af
gelopen zaterdag veel opschud
ding. De affaire blijkt achteraf
weer een storm in een glas water
te zijn.
De renovatie van de stadions, de
veiligheid, de inzet van politie;
het komt allemaal dik in orde met
het Europees kampioenschap
voetbal dat over twee jaar in Ne
derland en België wordt gehou
den. Er is geen sprake van dat de
Europese voetbalfederatie het
toernooi niet aan de Lage Landen
toevertrouwt.
UEFA-functionaris Guido Togno-
ni zei dit gisteren in Rotterdam en
hy ontkende met klem dat in het
hoofdkwartier van de Europese
voetbalbond in Nyon sceptisch te
gen de voortgang van het evene
ment zou worden aangekeken.
Van wantrouwen is zelfs in het ge
heel geen sprake. „De UEFA be
schikt werkelijk over niet één re
den om aan te nemen dat het toer
nooi niet m Nederland en België
zou kunnen worden gehouden."
Twee kranten -het Brabants
Dagblad en het Belgische Nieuws
blad- lieten afgelopen zaterdag
de Zwitserse UEFA-official een
golf van kritiek leveren op de
toernooileiding van EURO 2ÜQÖ.
co, tijdens de loting voor de Euro
pese bekertoernooien. Tognoni
distantieerde zich gisteren pu
bliekelijk van de artikelen.
Geschokt en verbijsterd had hy,
zei hij, gelezen hoe hem woorden
in de mond waren gelegd die hy
nooit had gesproken. „Een uit
spraak van mij is rmsbruikt in de
kop boven een artikel. De hele or
ganisatie EURO 20QO is daardoor
in diskrediet gebracht. Dat er kri
tiek is van media-zijde is mijn ver-
antwoordelykheid niet. Van vra
gen zijn door de twee journalisten
antwoorden gemaakt"
Geen enkele reden
Er is volgens Tognoni geen enke
le reden tot bezorgdheid. De stadi
ons, ook die in België (Charleroi),
zullen tijdig gereed zijn. Een in
spectie van UEFA-zijde had al
plaats, volgende maand zal eery,
tweede inspectiebeurt volgen. Dat
het oefentoemooi volgend jaar is
geannuleerd is niet verontrus
tend en nooit zou de UEFA de in
zet van ten minste 5000 agenten
per EURO-duel hebben geeist.
Tognoni gisteren: „Waar komt dit
cijfer vandaan? In elk geval niet
b{j ons. De veiligheid in en rond
de voetbalstadions is de verant
woordelijkheid van de plaatselij
ke organisatie en de twee overhe
den. Als men meent met duizend
agenten per wedstnjd te kunnen
volstaan, zullen wij ons daar niet
in mengen. De UEFAlevert alleen
z'n officials, z'n know-how en zes
tien deelnemende teams. Al het
overige is een zaak voor het plaat
selijk organisatiecomité. In nood
gevallen zal de UEFA hooguit in
terveniëren." Omtrent het veilig
heidsaspect zijn er duidelijke af
spraken gemaakt met de minis
ters van Binnenlandse Zaken.
EURO 2000 zal voor 1,4 miljoen
gulden bijdragen in de kosten van
de algemene overheid. Het is de
uitkomst van uitvoerig overleg
geweest. De kaartverkoop is voor
alsnog een punt van aanhouden
de zorg. Na het échec tijdens het
WK in Frankrijk is op dit terrein
grote waakzaamheid geboden.
Twee elementen zullen pertinent
worden uitgesloten:-de verkoop
via touroperators en het bestaan
van een levendige zwarte markt
De chaos van Frankrijk '98 mag
zich niet herhalen. Been, de Ne
derlandse secretaris van EURO
2000 blijft een eeuwige optimist.
„Als ik een tipje van de sluier mag
oplichten: er zullen voor EURO
2000 meer kaarten beschikbaar
komen voor de gewone suppor
ter."
UEFA-coordlnatorGuldo Tognoni stelde Nederland en België giste
ren gerust: het EK gaat gewoon door. Foto Robert vos/anp
Den HaagJustitie en poli
tie zullen tijdens het EK
voetbal, dat over twee jaar
in Nederland en België
wordt gehouden, keihard
optreden tegen eventuele
relschoppers. Dat is te lezen
in een beleidsnotitie van
het Ministerie van Binnen
landse Zaken. Letterlijk
staat er: Het maatschap
pelijk leven mag niet wor
den ontwricht of onevenre
dig hinder ondervinden. De
politiezorg moet worden ge
garandeerd."
Buitenlanders kunnen by
de grens worden geweigerd
als ze geen geldig kaartje
voor de wedstrijd hebben of
van plan zijn de openbare
orde te verstoren. Ze komen
Nederland niet in als ze
dronken zijn, onder invloed
zijn van drugs of in het bezit
van wapens."
Burgemeester Franssen
van Zwolle, verantwoorde
lijk binnen het Korpsbe
heerdersberaad voor voet
balzaken steunt de harde
lyn. „Het is beslist niet on
Nederlands om de zaak zo
aan te pakken. Het mag niet
mislopen zoals in Frank
rijk. Het EK moet een groot
feest worden."
SchiedamDe politie heeft uit de
collectie van de Artotheek Schie
dam dia's in beslag genomen van
Joop Schafthuizen, de partner
van schrijver Gerard Reve. Het
gaat om foto's die Volgens de hui
dige normen als kinderporno gel
den'.
„Wij werden door een recher
cheur van de politie in Schiedam
gebeld die vertelde dat een me
vrouw, een lener van de Arto
theek, een klacht had over het feit
dat er fotocollages van Schafthui
zen in onze collectie zaten. Zij
vond dat eens moest worden ge
keken of dat niet naar kinderpor
nografie neigde," zegt G. Kruijt,
sector-directeur van de dienst cul
tuur, educatie en sport van de ge
meente Schiedam waaronder de
Artotheek valt.
Met z'n drieen -Kruyt, de arto-
theearis en een rechercheur-
werd vervolgens bekeken om wel
ke werken het ging. „Die recher
cheur vond in elk geval dat twee
werken, geplaatst in het tijds
beeld van!998, mogelijk als kin
derpornografie aangemerkt kon
den worden," zegt Kruijt. In de fo
tocollages zyn steeds vier tot ne
gen foto's verwerkt. Bij één werk
konden twee foto's niet door de
beugel, bij de ander was de totale
collage'verdacht'.
De dia's van de betreffende wer
ken, die worden gebruikt door de
klanten om een keuze te maken
uit de totale Artotheekcollectie
van zo'n duizend werken, zyn
door de rechercheur in beslag ge
nomen om die voor te leggen aan
Justitie. Volgens afspraak heeft
de artotheek de echte werken in
een apart depot ondergebracht zo
dat ze niet meer kunnen worden
uitgeleend.
Medewerkers van de Artotheek
geven toe dat de fotocollages'hef
tig' zijn. Op enkele foto's zijn blo
te jongens te zien die elkaar met
de hand bevredigen of eikaars
anus likken. „De andere foto's
zyn absoluut niet schokkend,"
zegt Kruijt. Het gaat om jonge tie
ners, van zo'n 12 tot 14 jaar en het
thema van het werk is het ontdek
ken van seksualiteit.
Tijdsbeeld
Het is werk dat Schafthuizen in
het begin van de jaren '70 maakte,
toen hij samen met Gerard Reve
in Schiedam woonde. Hij zegt dat
de kunst moet worden gezien in
het toenmalige tijdsbeeld. „Ik zou
zulk materiaal nu nooit meer ge
bruiken, omdat mensen er aan
stoot aan nemen. Door alle gruwe
len die tegenwoordig gebeuren
met kinderen komen deze foto's
in een ander daglicht te staan," al
dus de kunstenaar, die tegen
woordig veelal met zijn vriend in
een Vlaams dorpje vertoeft.
Schafthuizen zegt dat hij niet één
foto zelf heeft gemaakt. „Ik heb
gebruik gemaakt van reproduc
ties." Hoewel hij dergelijke kunst
nu niet meer zou maken, is hij
nog steeds trots op de omstreden
collages. „Ik wilde ermee laten
zien wat de mogelijkheden zijn
van, in mijn geval, iemand die
pedofiele verlangens heeft. Hoe je
je op een bepaalde manier tevre
den kunt stellen met een collage
aan de muur. Ik heb dit gedaan
om soortgenoten op een estheti
sche manier te laten voldoen aan
hun verlangens. Iemand anders
hangt iets met een mooi bloem
stuk of een landschap aan de
muur, of een foto van zijn kinde
ren."
De gemeente Schiedam is in het
bezit gekomen van de jongensfo
to's doordat de kunstenaar ze vol
gens de toenmalige Beeldende
Kunstregeling aanbood bij de
BKR-commissie, Destijds was het
zo dat kunstenaars een uitkering
kregen, op voorwaarde dat ze pro
ductief waren en werken aanbo
den aan de gemeenschap.
„Als Artotheek proberen we de
drempels zo laag mogelijk te hou
den voor het publiek om in con
tact te komen met kunst," zegt
cultuur-ambtenaar Kruijt. „Maar
daarbij wordt wel een aantal nor
men gehanteerd. Kunst die men
op dat moment als controversieel
of als schokkend ervaart zal niet
een-twee-drie de huidige arto
theekcommissie passeren. Dat
kan zowel om afbeeldingen van
kinderen gaan, als werk waarbij
expliciet geweld tegen bijvoor
beeld vrouwen aan de orde is.
Daar wordt op dit moment terecht
veel aandacht aan besteed en van
uit die optiek wordt er naar geke
ken. Maar vijfentwintig jaar gele
den lag dat heel anders. Alles
moest kunnen en alles kon ook,
als ik terugdenk aan die periode,
Zelden uitgeleend
De klanten van de Schiedamse ar
totheek hebben overigens nauwe
lijks belangstelling voor het werk
van Schafthuizen. Hoewel Kruijt
geen exacte getallen bij de hand
heeft, zijn de vijftien fotocollages
van Reve's partner 'zelden' uitge
leend. Zo weinig zelfs dat ze op de
nominatie stonden om te worden
teruggegeven aan de kunstenaar.
De politie heeft de dia's van de
omstreden collages naar justitie
gestuurd, die nu moet beslissen
wat er moet gebeuren. Vooralsnog
zal Joop Schafthuizen niet wor
den gehoord.
Kruijt verwacht overigens niet
dat, als het ai tot een proces komt,
justitie de Artotheek of de ge
meente Schiedam zal dagvaar
den. „Dat lijkt mij niet. Als je kijkt
naar de wettelijke bepalingen bij
kinderpornografie worden dege
nen vervolgd die het bewust voor
handen hebben om te verhande
len, Met dat idee zijn die werken
niet aangekocht, noch als zodanig
gebruikt. Op enig moment is ge
zegd dat dit kunst is en als zoda
nig behandeld. Niet met het oog
merk om die foto's op Internet te
zetten of zo. Als het tot vervolging
komt is het meer een zaak tussen
kunstenaar en justitie."
Met het vastleggen van de grens van 40 miljoen passa
giers voor Schiphol is drie jaar geleden door parlement
en regering feitelijk uitgesproken dat de nationale
luchthaven op de verkeerde plaats ligt. Een terechte constatering,
want wat in 1920 een vanzelfsprekende voortreffelijke plek was
hoeft dat honderd jaar later niet meer te zijn. Tijdens de Eerste We
reldoorlog was bij het fort Schiphol een grasbaantje aanlegd voor
militaire vliegtuigen. KLM-oprichter Albert Plesman claimde toen
de vrede was weergekeerd die plaats voor de burgerluchtvaart. De
man had een vooruitziende blik, maar ook hy kon niet dromen dat
de groei van de luchtvaart zo onstuimig zou kunnen zijn.
Inmiddels is er veel langer en veel grondiger nagedacht over de
meest ideale plaats van een luchthaven en over toekomstige ont
wikkelingen, Met de rapporten en publicaties kan de Markerwaard
worden gevuld, zo constateerde een radioverslaggever gisteravond
gekscherend. Een vaststelling die niet eens zo ver van de waarheid
zal zijn en wellicht een nieuwe studie rechtvaardigt. Op grond van
de realiteit van de afgelopen vijfentwintig jaar is de discussie over
start- en landingsbanen en nieuwe vliegvelden in Nederland uit
sluitend een louter theoretische exercitie. Er wordt creatief gete
kend, verbeten gediscussieerd en ferm besloten. Maar uiteindelijk
gaat er geen schop de grond in groeit de luchtvaart nauwelijks ge
remd verder.
De politiek heeft de plicht ontwikkelingen in goede banen te leiden
en kan niet langer volstaan met het besluiten tot nieuwe studies en
vervolgonderzoeken. De snelle keuze voor een luchthaven in of aan
zee ligt voor de hand. Een dergelijke oplossing is duur, maar levert
wel de meeste economische groei op en de minste overlast voor het
milieu. Een dergelijke nieuwe luchthaven kan geleidelijk de func
tie van het huidige Schiphol overnemen - van kapitaalvernietiging
hoeft geen sprake te zijn. Kapitaalvernietiging is pas aan de orde
als de luchtvaart in Nederland geen toekomstperspectief meer
heeft omdat allerlei beperkingen en onzekerheden te beknellend
zijn. Juist in zo'n situatie kiezen bedrijven en luchtvaartmaatschap
pijen voor concurrerende locaties elders in Europa.
Een argument dat tot nu toe achterwege blijft in de discussie is de
ontwikkeling in de vliegtuigbouw. Voor het begin van het volgende
millennium worden door de vliegtuigfabrikanten toestellen voor
het verkeer tussen de continenten ontwikkeld, die twee keer zoveel
vracht en passagiers kunnen verstouwen. Schiphol ligt op een on
gelukkige plaats voor dit soort vliegende zwaargewichten, omdat
een lange en lage aanvliegroute over zee noodzakelijk is. De wel
vaart in Nederland is vooral te danken aan de belangrijke rol die dit
land speelt in internationale handel en distributie. Bescherming
van die riante positie dwingt ertoe dat er wordt geïnvesteerd in een
luchthaven in of aan zee om ook in de toekomst de grootste vlieg
tuigen te kunnen blijven ontvangen. De tientallen miljarden die er
voor nodig zijn, zullen vooral kunnen komen van grote Nederland
se institutionele beleggers - die door het ontbreken van grote pro
jecten-te vaak gedwongen zijn Nederlands vermogen te beleggen
in het buitenland. Geld hoeft het probleem,niet rijn -het komt
vooral aan op geloof in de toekomst, op visie en daadkracht.
Door Coos Versteeg
Den Haag Het was een feestelij-
ke bijeenkomst, maandagochtend
in het Haags Gemeentemuseum-
Koningin Beatrix, de kroonprins,
de minister-president, minister
Zalm en nog heel veel andere
hoogwaardigheidsbekleders wa
ren erbij om de officiële over
dracht van Mondriaans Victory
Boogie-Woogie aan de Staat der
Nederlanden bij te wonen.
Voor mr. Jan Maarten Boll -in
het dagelijks leven lid van de
Raad van State- moet het een
persoonlijke victorie zyn geweest.
Als voorzitter van de Vereniging
Rembrandt en de Stichting Natio
naal Fonds Kunstbezit heeft hy al
die tijd het voortouw gehad in de
ze mega-transactie.
Boll eiste niet alle eer zelf op. Uit
zijn mond klonken ruimhartige
complimenten voor dr. Hans Lo
cher, directeur van het Haags Ge
meentemuseum, die zich zo had
ingespannen om de Amerikaanse
eigenaar Samuel I. Newhouse te
bewegen zijn schilderij te verko
pen aan het museum, dat al de
grootste verzameling Mondriaans
ter wereld heeft.
Wie op het exclusieve partijtje
ontbrak, was Cees List, de voor
malig zakelijk leider van het
Haags Gemeentemuseum. Hij
was niet uitgenodigd. „Er waren
zoveel mensen niet, het was al
leen voor een heel selecte club,
voornamelijk politici en journalis
ten," zegt Locher. „Maar ik heb
List persoonlijk gebeld zodra de
aankoop rond was."
Dat was ook niet zo vreemd, want
Locher wist hoe List sinds okto
ber 1994 doende was geweest
Newhouse tot verkoop te bewe
gen.
Zelfs nadat List by het museum
was vertrokken, ging hy op een
laag pitje nog door met New
house. Wie van dit alles niets wist,
was mr, Jan Maarten Boll. De Am
sterdamse jurist kreeg niet te ho
ren dat iemand met een gelijke
gedrevenheid al jaren met New
house in gesprek was.
Cees List was echter een eind op
weg. Hij had destijds een finan
cier die bereid was het werk aan te
kopen en in langdurige bruikleen
aan het Gemeentemuseum te ge
ven. Newhouse verhoogde zijn
vraagprijs echter. ..Toen hij uit
eindelijk een definitief bedrag
noemde, was dat zó ongehoord
hoog dat ik er niet mee bij de geld
gever aan durfde te komen."
Ongehoord hoog was in dit geval
30 miljoen dollar, op dat moment
een slordige 48 miljoen gulden.
De Amerikaanse verzamelaar liet
vorig jaar nog aan List weten dat
de condities niet waren veran
derd.
List zit er niet mee dat er mogelijk
32 miljoen gulden te veel is be
taald. „„Het verbaast me wel zeer
dat Boll in geen enkel opzicht
over de voorgeschiedenis lijkt te
zijn geïnformeerd; dat simpelweg
is betaald wat Newhouse m
vroeg. Tja, Marcel van Dam
schreef al in De Volkskrant dat
een ryke Amerikaan zich nu te
barsten zit te lachen."
wÊRkENpa Moeders {uwdere* naar
DE OPPAS
O, knuFFEL jjj
HEfA bÏRAkS £v£n
OOR My
ik H&B Efc
DEie
r-JoC Leen
VOoft. dEHAD
