10
Rotterdam
stond er bij en
keek er naar-
Zap Nation
Aardappel eten
we allemaal
Festivaïbaas Venetië
neemt ontslagkans
voor Marco Müller
&i:r; SUIK i
Internationale furore voor
nieuwe bestseller Japin
Museumpersoneel staakt
op Open Monumentendag
Escher in Kunsthal open op
maandag voor scholieren
CP van de dag
Monsterverbond
Rotterdams Dagblad
Maandag 14 september 14)98
Door Martin Bijkerk
RotterdamDat de paragraaf jon
gerencultuur in het September In
Rotterdam.-festival zich niet af
moest spelen in achteraftheaters
en hoogdrempelige cultuurinstel
lingen moge duidelijk zijn. Een
festival dat jongeren en cultuur
dichter bij elkaar wil brengen,
dient minstens zo makkelijk te
vinden te zijn als het Schouw
burgplein, en dat was ook precies
waar Zap Nation zich zaterdag af
speelde. De relatie tussen jonge
ren en de gevestigde kunsttem
pels is immers niet zo best. Nooit
geweest ook overigens.
Maar wie even een paar decennia
terug wenst te kijken, zal al snel
ontdekken dat jongeren van nu
aanmerkelijk meer cultuur-mi n-
ded zijn geworden dan hun voor
gangers. Wat niet betekent dat zij
opeens fervente operabezoekers
zyn geworden. Want tussen wat
jongeren aan cultuur beleven, en
wat de gevestigde cultuurtempels
hen te bieden heeft blijft een nie
mandsland liggen waar maar wei
nigen zich in wagen. Zap Nation,
dat de stand van zaken in de jon
gerencultuur in haar eerste editie
lijkt te inventariseren begeeft
zich nadrukkelijk wel in dit nie
mandsland, en kon dat op geen
uitgesprokener, en confronteren-
der podium doen dan het Schouw
burgplein. Een podium dat voor
de gelegenheid een uitloop kreeg
in de Rotterdamse Schouwburg
voor evenementen die echt geen
buitenlucht kunnen verdragen.
Wie zich op zaterdagmiddag op
het Schouwburgplein begaf, werd
geconfronteerd met een divers
aanbod van cultuuruitingen voor
en door jongeren. Mede geholpen
door zowaar droog en zonn ig weer
was het ook buitengewoon aange
naam zappen langs wat het plein
allemaal te bieden heeft aan mu
ziek, dans, mode, eten, sport, vi
deo en andere multimediale disci
plines.
De hoofdpodia Channel 0 (mu
ziek) en het belendende Channel
1 (dans en modeshows) boden di
verse acts. En Rotterdam, of het
nu blank, zwart, brum of geel of
iets ertussenin was, stond er weer
eens bij en keek er naar. Alleen
voor de slotact Postmen was het
aanwezige publiek we! -maar met
zonder aansporing-bereid de han
den uit te zakken te halen voor
een enthousiast applaus. Eerdere
acts hadden grote moeite het pu
bliek meer dan lauwtjes te doen
reageren, ook al gingen ze op hun
kop staan en rondtollen, zoals de
breakdancers. Zelfs een topact als
de Berlijnse Aziza A, momenteel
razend populair bij de Turkse
jeugd om haar fenomenale oriën
taalse hip-hop op z'n Turks, kreeg
niet de ontvangst die zij verdien
de. Tegen het einde werd haar op
treden meermalen verstoord door
een aantal opgeschoten en luid
brallende AntiUianen, die eerder
al bij de modeshows vooral ieder
stukje blote huid met luid com
mentaar begroetten. Toch werd
de sfeer niet echt explosief of
grimmig. Maar de steltlopende in-
sekt-wezens van de groep Ama
zing Aliens maakten wel een gro
te inschattingsfout om zich in de
massa vlak voor het podium te be
geven. Zij werden grofweg van
^htna*
De hennatattoo-art/esten konden de klandizie tijdens Zap Nation op het Schouwburgplein nauwelijks aan. Foto johnww Hoeucor vas
hun stelten geschopt en bliezen
onmiddellijk dc aftocht. De pyro
maan Paka met zijn maffe vuur-
machines werd met wat meer ont
zag bejegend.
Terwijl in centrum van het plein
skaters van allerlei leeftijden oe
fenden in het nemen van hellin
gen, half-pipe, hobbels, trappen,
railingen en andere uitdagingen
bood de zoom van het plein brade-
rie-achtige kraampjes waarvan
vooral de henna-tatoeages (twee
weken houdbaar, dus ideaal voor
experimenten) veel belangstel
ling en klandizie trok.
De benedenverdieping van de
Rotterdamse Schouwburg was
voor de gelegenheid omgedoopt
in Arts Channel, en daar bleek pas
echt hoe eigen en nieuw jongeren
hun eigen cultuur maken. Snel,
vrij en associatief, en niet veel
dieper dan buitenkant.
Behalve exposities bekijken en
het werk van diverse VSs onder
gaan. bood het verschillende mo
gelijkheden om zelf in actie te ko
men. Vla video-manipulatie optre
den in een soap, een snel gemon
teerde clip maken waarbij in vo
gelvlucht de mogelijkheden van
beeldmanipulatie konden worden
ontdekt, of, - en daar was het echt
nummertjes trekken geblazen
met acht deelnemers tegelijk el
kaar overhoop schieten in een
speciaal met allerlei combat-re*
kwisicten ingerichte World Dun
geon Quake Trial-rutmte. Quake
is het bruutste spel van dit mo
ment, dat in de virtuele wereld
zich tot een heuse subcultuur aan
het ontwikkelen is.
En wie echt de geest kreeg, kon
zich ook een spectaculair kapsel
laten knippen door de haararties-
ten van Kinky kappers.
Zat te doen dus. /at te onderne
men, 7at te ondergaan, en ook zat
nieuwe sensaties en nieuwe we
gen en creatieve mogelijkheden
te ontdekken. Ook lijkt deze eer
ste inventariserende editie van
Zap Nation voldoende potentie en
draagvlak te hebben voor verdere
ontwikkeling en expansie. En dat
Rotterdam er weer eens met de
handen in de zakken naar staat te
kijken, ach, laten we het maar een
mooie traditie noemen.
Zap Nation, Schouwburgplein,
zaterdag 12 september
De Trust-wint grote prijs Theaterfestival
Hamlet al de Gouden Gids Pu
blieksprijs van honderdduizend
Amsterdam Toneelgroep De
Trust heeft met haar vertolking
van Hamlet van Shakespeare de
Grote Theaterfestivalprijs van het
Nederlands-Vlaams Theaterfesti
val gewonnen. De prijs bestaat uit
een bedrag van vijftigduizend
gulden.
De jury prees de „heldere opbouw
van de produktie" die werd ge
combineerd met een open en di
rect contact met het publiek. Eer
der dit jaar won De Trust met
gulden.
De Taalunie Toneelschryfprijs
van twintigduizend gulden ging
naar het toneelstuk April (1864-
1889) van Peer Wittenbols. De
Theaterfestival CJP Trofee, die
dit jaar voor het eerst werd toege
kend en die bestaat uit een kunst
werk van beeldhouwster Linda
Molenaar, was voor de voorstel
ling Henry IV van 't Barre Land.
Amsterdam De schrijver Arthur
Japin maakt in het buitenland fu
rore met zijn bestseller (in Neder
land) 'De zwarte met het witte
hart'. Uitgeverij De Arbeiderspers
zegt dat voor „een aanzienlijk be
drag" de vertaalrechten voor de
Verenigde Staten zijn verkocht
aan de gerenommeerde Ameri
kaanse uitgever Knopf. Eerder
werden de romanrechten ver
kocht aan voorname boekleveran-
ciers in Duitsland (List Verlag),
Frankrijk (Gallimard), Groot-Brit-
tannië (Catto&Windus), Spanje
(Debate) en Denemarken (Tider-
ne Skifter).
„Hier gaan wij nog veel meer van
horen," aldus een opgetogen
woordvoerder van De Arbeiders
pers, Over de bedragen die de ver
taalrechten opleveren vertelt hij
liever niets.
'De zwarte met het witte hart' gaat
over twee Afrikaanse prinsjes uit
Ghana die aan het begin van de
negentiende eeuw worden „ver
kocht" aan koning Willem I en op
groeien in Nederland. Het boek
beschrijft hun tragische levens
wandel.
Het Rotterdamse toneel- en ope
ragezelschap OT gaat een opera
bewerking van de roman op de
planken brengen. Dai zal zijn in
het 2001, als Rotterdam de cul
tuurhoofdstad van Europa is.
Tn Nederland zijn inmiddels
50.000 exemplaren van de roman
verkocht. De woordvoerder van
De Arbeiderspers denkt dat er, af
hankelijk van de intenationale be
langstelling, toch zeker nog
100.000 exemplaren bijkomen.
„Het is het thema dat aanslaat,"
zegt hij.
Volgens de zegsman is zeker de
verkoop aan het Amerikaanse
Knopf bijzonder. Het lukte tot nu
toe slechts enkele auteurs (Mu
lish, Wolkers, Cremer) om ver
taald tot de boekhandels daar
door te dringen.
Antwerpen Museumliefheb
bers stonden dit weekeinde in
Antwerpen Voor een dichte
deur. Vier musea bleven geslo
ten als gevolg van een stakings
actie die bij cultuurwethouder
Antonis niet in goede aarde viel
omdat zij samenviel met Open
Monumentendag.
De socialistische vakbond
ACOD eist dat de gemeente een
van vorig jaar daterend perso-
neelsplan bijstuurt en perso
neelstekorten opvult. Vrijdag
bleven al het Archief en Muse
um voor het Vlaamse Cultuurle
ven de hele dag dicht Later
sloot ook het personeel van de
Stadsbibliotheek de deuren.
Deze twee instellingen waren in
het weekeinde ook gesloten,
evenals het Plantin-Moretusmu-
seum en het Volkskundemuse-
um. Dit laatste was opgenomen
in het programma voor de Open
Monumentendag.
Het gemeentebestuur van Ant
werpen is de stakingsacties, die
al vorige maand de kop opsta
ken, beu. Antonis vond het
„grof' dat de musea uitgere
kend op monumentendag dicht
gaan. Hij zei vernomen te heb
ben dat mensen die willen wer-
De wethouder schermde met
maatregelen buiten het overleg
met de vakbonden om. Details
daarover wilde hij niet kwijl
Een suggestie van een collega-
wethouder om privé-bedrijven
in te huren, noemde Antonis
echtervoorbarig.
Door Pieter van Lierop
Venetië— De Gouden Leeuw—de
hoofdprys van het 55e Filmfesti
val van Venetië is toegekend
aan de Italiaan Gianni Amelio
voor zijn film Cosi Ridevano, over
twee Siciiiaanse broers die naar
Turijn verhuizen. De Amerikaan
Warren Beatty ontving een door
de festivalorganisatie toegekende
Gouden Leeuw als oeuvre-prijs,
maar de politieke satire Bul worth,
waarmee hfj deelnam aan de com
petitie, bleef terecht onbekroond.
Op de openingsavond van het fes
tival waren al oeuvre-Leeuwen
toegekend aan actrice Sophia Lo-
ren en de Poolse regisseur Andr-
zej Wajda.
De door Emir Kusturica vervaar
digde zigeunerkomedie Black
Cat, White Catde film die alge
meen getipt was als grootste kans
hebber— werd afgescheept met
de Zilveren Leeuw voor de beste
regie. Daarmee laadde de Itali
aanse juryvoorzitter Ettore Scola
de verdenking op zich te hebben
geopereerd als thuisfluiter. Maar
het was dan ook al tien jaar gele
den dat op dit Italiaanse festival
de hoogste eer terechtkwam bij
een Italiaanse cineast. In 1988 was
dat Ermanno Olmi geweest met
Legende van een Heilige Drinker,
met Rutger Hauer in de hoofdrol.
Als beste actrice werd Cathérine
Deneuve onderscheiden met de
Coppa Volpi voor haar
rol in Place Vendome
(van Nicole Garcia)
waarin ze de rol speelt
van een juwelierswe
duwe die verstrikt
raakt in een criminele
intrige. De Coppa Vol
pi voor de beste acteur
ging naar Sean Penn
die een aan coke ver
slaafde Hollywood-agent speeit in
de film Hurlyburly, door Anthony
Drazan geregisseerd op basis van
zijn eigen toneelstuk.
Alle voornoemde prijzen zijn te
rechtgekomen bij films die pas
gedurende de laatste drie dagen
in Venetië werden vertoond,
waaruit blijken mag dat het festi
valprogramma opvallend oneven
wichtig was samengesteld.
Bij de films uit de matige eerste
week kwamen alleen troostprij
zen terecht. De Roemeen Lucian
Pintilie ontving de Speciale Jury-
Prijs voor Terminus Paradis. De
Fransman Eric Rohmer (Conté
d'Automne) won de onderschei
ding voor het beste script. Van de
Argentijnse film La Nube (Fer
nando Solanas) werd de muziek
onderscheiden en van de Iiaiidan-
se film L'Albero delle Pere (van
Francesca Archibugi) de fotogra
fie. Laatstgenoemde film kreeg
tevens de Mastroianni-prijs toege
schoven voor de beste acteerpres
tatie van een Italiaanse debutant
(Niccolo Senni). En tenslotte was
er nog een Medaille van De Se-
Gouden Leeuw-winnaar Gianni Amelio, met naast zich zijn zestienjarige hoofd rolspeler Francesco
Giuffrida. Foto Reuters
tieke en organisatorische verant
woordelijkheid van het festival
strikt van elkaar te gaan schei
den. Dat klinkt niet onverstandig.
Opzienbarender is zijn aanbeve
ling om het systeem af te schaffen
van een competitie en een juiy die
prijzen toekent; „Want dat is al
leen maar dom en arrogant. De
enige onderscheiding die moet
blijven bestaan is een prijs die
door het publick wordt toege
kend." Dat nu is een weinig tact
volle opmerking aan het adres
van voorzitter Ettore Scola en
diens juryleden die immers eerst
door Laudadio werden uitgeno
digd in Venetie 19 films te komen
beoordelen, om nu door de/elfde
man voor hun bezigheden te wor
den bedankt met de opmerking
dat ze „dom en arrogant" werk
hebben verricht. Terwijl ze nog
wel een Italiaanse film hebben la
ten winnen.
Ais weinigen verstaat Laudadio
de kunst zich onbemind te ma
ken. Zijn opstappen valt overi
gens samen met de ontslagname
van Marco Müller als directeur bij
het Filmfestival van Locarno. Als
voormalig chef van eerder
'Pesaro' en 'Rotterdam' heeft
Müller er nooit een geheim van
gemaakt het allerliefste de touw
tjes in handen te nemen van "Ve
netië'. Hij is nauwelijks een beter
diplomaat dan Laudadio, maar
het is niet onwaarschijnlijk dat hij
nu toch eindelijk zijn doel zal be
reiken.
naat voor de Iraniër Mohsen
Makhmalbaf die met The Silence
een oogverblindende film over
een blind jongetje te zien had ge
geven.
Nieuw talent
Minstens zo veel verbazing als de
beslissingen van de juiy wekte
gisteren in Venetië de verklaring
van Felice Laudadio dat hij vol
gend jaar niet meer beschikbaar
zal zijn om leiding te geven aan de
Mostra; „Ik denk dat het goed is
voor ons allemaal als ik me even
terugtrek om te overdenken hoe
het verder moet met het festival.
Tn elk geval is dat goed voor mij."
Toen de Biënnale van Venetië be
gin 1997 niet zo snel een opvolger
kon vinden voor scheidend Mos
tra-du cctour Pontecorvo, werd
Felice Laudadio aangezocht als
'curator' voor een jaar, met een
eventuele optie voor een tweede.
Hij gooide meteen de knuppel in
het hoenderhok door de Ameri
kaanse cinema te verketteren en
ai zijn geld te zetten op nog onbe
kend nieuw taient. Met weinig
spectaculair resultaat.
Dit jaar voerde de 'curator' een
koerswijziging van 180 graden
door en stelde hij een competitie
samen met een overvloed aan ge
vestigde namen. En de Amerika
nen werden weer zo talrijk bin
nengehaald, dat de Italiaanse me
dia er zelfs schande van spraken.
Bovendien werd er voor het eerst
een 'filmmarkt' georganiseerd,
iets waarvan de oudste vrienden
van het festival meenden dat dit
wel het laatste was waar "Venetië'
om verlegen zat. Een succes is het
ook niet geworden.
Kennelijk had Laudadio al begre
pen dat het presidium van de
Biennale, na twee jaar vol grillig
heden van de wel erg impulsieve
curator, er weinig voor voelt het
voorlopige mandaat njn te zetten
in een benoeming voor langere
termijn. Bijtijds heeft hij zijn con
clusies getrokken. Hetgeen de
vraag oproept hoe het nu verder
u u iet met 's wereld oudste filmfes
tival. Over een paar kwesties
blijkt Laudadio al te hebben nage
dacht. Hij beveelt aan om de artis-
Rotterdam De grote over7iehts-
tententoonstelhng van de kunste
naar en graficus M.C Escher is de
komende maanden op maand aag
speciaal open voor georganiseerd
scholierer.be/oek. Op die dag is
de Kunsthal, waar de expositie
gisteren openging voor het pu
bliek. normaliter gesloten Maar
omdat de Kunsthal enorme bezoe
kersaantallen verwacht, ook via
scholen, i s voor dit experiment ge
kozen. Het bezoek is dan meer ge
spreid en het publiek heeft op de
openingsdagen dinsdag tot en
met z.ondag geen tast \an rumoe
rige seholierengroepen
Dit maakte minister Peper van
Binnenlandse Zaken bekend bij
de opening van de expositie De
Kunsthal heeft voor scholen extra
documentatie beschikbaar over
het werk van Escher Dat materi
aal heeft de Kunsthal gemaakt sa
men met de Stichting Kunstz inni
ge Vorming Rotterdam (SKVRi
Er is ook een kinder kunstboek
uvt'i Escher beschikbaar, ge
maakt door Bruno Ernst
Ministei Peper zei „Eschers werk
is /eer geschikt om educatie te be
drijven en informatie te verschaf
fen om perspectief uit te leggen,
de relatie naar computers te leg
gen. het zelf tekenen te bevorde
ren etcetera
De ex-burgemeester van Rotter
dam vindt F.scher dc perfecte ten
toon stelling voor de Kunsthal.
„Zijn kunst is namelijk toeganke
lijk. bekend on geliefd bij grote
groepen mensen, jong en oud En
een belangrijk streven van de
Kunsthal is om kunst en cultuur
bij een groot publiek onder de
aandacht te brengen De Kunst
hal :s sjiek en volkc
Door Han Courts
Rotterdam—Aan tafel met twintig
onbekenden, tegen de muur grote
portretten van doorleefde kop
pen. De fotograaf is met de tapere
corder naar dc Hoekschewnard
getogen en sorrury.e van die ge
sprekken worden tijdens de maal
tijd afgedraaid Wat zit erachter
die persoon op de foto. hoe ver
houdt hu zich met de rest van de
wereld?
Het Rotterdamproject van thea
tergroep Hoïlandia gaat over 'de
noodzaak van denken m relaties',
meldt het programmaboekje,
maar dat is theorie. Twee aclnccs
met paarse hakjes klimmen op de
tafel voor het uitserveren van de
aardappel-preisoep, het speenvar
ken met gekookte aardappels en
het aardappel pureetaartje, geven
menselijke aandacht aan de deel
nemers en sjouwen met kleine
luidsprekerboxjes waar op gezette
tijden een flard van een interview
uit komt. Enkele van die teksten
zijn wel aardig. Over de waters
noodramp horen we; „Het water
bleef stijgen, bleef stijgen. In vier
uur was het landschap in water
veranderd. Ik werd er niet be
droefd van, voelde mij zelfs vei
lig." Soms herhalen de actrices
een zin en maken er poezie van.
Maar ook klinkt er regelmatig
hoogdravend ge wou wel over
kun^t mot dc grote k. Veel lijn zit
er met in .Je leert geen mensen
kennen, ki ijgl geen bij/ondei ver
haal te horen
Dat de voorstelling gisteravond
niet dood viel kwam omdat bij wij
ze van toeval enkele van de gepor
tretteerde mensen als gast aan ta
fel Zaten Na enkele minuten ont
dek je de gelijkenis, je gaal dan
beter kijken, informeert tusen
twee happen of het echt zo is en je
raakt betrokken bij die inter
views Van echte mensen is het
immers altijd interessant om iets
uit hun leven te horen
Zonder hun aanwezigheid lijkt dit
Project mij nogal leeg De foto's
zijn mooi maar zetten je niet aan
het denken over het onderwerp
Hei zijn mensen alleen, van dicht
bij genomen, eerder losgerukt
van elke context dan verwikkeld
in hun relatie met de rest van de
wereld. En als documentaire ts
'Het Rotterdam Project' uiterst
mager. Wat nostalgie over het ver
anderende boerenleven, die filo
sofietjes over kunst. Te preterm
eus, te weinig echte kluif Als de
sfeer tijdens het eten per ongeluk
met goed is vraag je je af: wat doe
ikhier,>
'Het Rotterdam Project'. Gezien;
gisteravond in Witte de With.
Herhalingen; t/m 8 november.
Luisteren naar interviews van mensen uit de Hoekschewaard, tij
dens het eten van aardappelen in Witte de With, foto Bob Goedewaa-
gen.
artiest
UNKLE
Fiction
Mo'waVPIAS
«S u u
55.06 min.
'Psyence Fiction' is de uitkomst van het monsterverbond tussen de jon
ge Britse 'dansplatenbaas' James Lavelle (van Mo Wax) en zijn bestver
kopende artiest,de Amerikaan Josh Davis alias DJ Shadow. UNKLE, zo
als het tweetal zich noemt, lijkt vooral bedoeld om Lavelle een muzikaal
statement te laten maken. Als bedenker en coördinator van het project
nodigde hij de kanjers uit die hier te horen zijn: 'Radiohoofd' Thom Yor-
ke, Richard Asheroft van The Verve, Talk Talk's Mark Hollis, Jason
Newstead van Metalliea, Beastie Boy Mike D. en rapper Kool G. Rap.
Niettemin is het toch DJ Shadow die de muzikale lijnen heeft uitgezet
en het meeste materiaal schreef. Daarbij heeft hij overduidelijk nogal
eens geprobeerd in de huid van zijn stergasten te kruipen. Met als ge
volg dat een zeer gevarieerd, maar ook onsamenhangend geheel is ont
staan. 'Psyence Fiction' is dan ook niet zo'n overrompelend meester
werk als DJ Shadow's 'Endtroducing...' (uit 1996), maar kent wel een
hoop memorabele dan wel overheerlijke momenten. Thom Yorke zingt
als altijd 'instant-meeslepend', 'Lonely Soul' met Richard Asheroft is
apart vanwege de met strijkers opgefleurde hiphop, 'The Knock (Drums
Of Death Part 2') is een zinderende rap van Mike D. en ook 'Bloodstain',
met de nog (even) onbekende triphop-zangeres Alice Temple, mag er
zijn.
Louis Du Moulin
