9
Iran en Taliban
sturen aan op
oplossing crisis
Nieuwe 'ijzeren dame':
Valentina Matvjenko
iölnd*0
Opmars troepen naar
grensstreek gaat door
Gerecht tapte telefoon
Dutroux-speurder af
BBlIll Helper Starr: 'je hoeft
mammie niet te bellen'
Daden van Clinton zijn vol zelfvernietiging
'Glanzende toekomst'
voor slimme Lewinsky
Kernwapens
bij de vleet
Kussen doodt
asielzoekster
Zwitsers zien
liever strand
Smak van
Lenin-beeld
Donut-overval
¥8
Raketjet brengt New York dichterbij
Generali ziet af van regeling
Spinaziesaus
of toch een
spermavlek
Rotterdams Dagblad
Woensdag 23 september 1998
New York India cn Pakistan
kunnen meer kernwapens maken
dan tot nu toe werd aangenomen,
zegt het blad Jane's Intelligence
Review. India is momenteel in
staat 455 kernbommen te maken,
Pakistan 105, aldus het blad. Aan
genomen werd dat India hoog
stens 65 bommen kon maken en
Pakistan 25. Het in Londen ver
schijnende Jane's baseert het be
richt op gegevens van de Canadi
an Nuclear Assoc'ction. die bij
houdt hoeveel nucleair materiaal
de Canadese kernreactoren pro
duceren die in India en Pakistan
staan.
Brussel De Belgische regering
heeft gisteren opdracht gegeven
tot een onderzoek naar de dood
van een Nigeriaanse vrouw, die
overleed ten gevolge van een wor
steling met de politie, die haar op
een vliegtuig naar Afrika wilde
zetten. De politie probeerde Semi-
ra Adamu in bedwang te houden
door een kussen in haar gezicht te
drukken. De vrouw stribbelde
heftig tegen toen ze werd vastge
bonden in eer. vliegtuigstoel. Ze
overleed enkele uren later aan
een hersenbloeding. Het was de
zesde keer dat de politie probeer
de Semiru Adamu op een vlieg
tuig te zetten.
Hamburg Ruim eenderde van de
Zwitsers zou het liefst de helft van
de Zwitserse Alpen willen ruilen
voor een mooie kust. Vooral de
jongeren in het Italiaans spreken
de Tessin zijn voorstander van
een dergelijke ruil blijkt uit een
opiniepeiling, In het Duitsspre
kende deel van het Alpenland is
de animo voor de zee het geringst
en in de leeftijdsgroep van 55 tot
74 jaar verkiest slechts 17 procent
een mooi strand boven de bergen.
MoskouIn het Russische Gomo
Altajsk is een man omgekomen
toen hij van de sokkei van een Le
nin-beeld viel. De man wilde zelf
moord plegen door zich op te han
gen aan de uitgestrekte rechter
hand van het beeld. Hij probeerde
een touw rond de hand van Lenin
te gooien, verloor zijn evenwicht
en maakte een val van vier meter.
Bangkok Een 19-jarige jonge
man is betrapt bij een overval op
een donutwinkel in Bangkok. Hij
verklaarde zijn daad door te zeg
gen dat hij graag een feestje wilde
geven voor zijn zwangere vrouw.
New York Het directe gevaar van een oorlog tussen Iran en
Afghanistan lijkt enigszins afgewend nu beide landen hebben
laten blijken de voorkeur te geven aan een politieke oplos
sing. Desondanks ging gisteren de opmars van Iraanse troe
pen naar de Afghaanse grens door. De Taliban, die in het
grootste deel van Afghanistan de dienst uitmaken, zeggen
Amerikaanse en Russische raketten langs de grens met Iran
te hebben geplaatst.
De Iraanse minister-president
Khatami zei gisteren in New
York, waar hij de Algemene Ver
gadering van de VN toesprak, dat
hij wil proberen een oorlog met de
Taliban te voorkomen. Hij zei ech
ter dat zijn land klaar is zich te
verdedigen. Iran wil een 200.000
man sterke troepenmacht aan de
Afghaanse grens stationeren.
Na het overleg in New York tus
sen de buurlanden van Afghanis
tan, Rusland en de Verenigde Sta
ten zei de Iraanse minister van
Buitenlandse Zaken Sarif dat een
politieke oplossing in de ogen van
Teheran prioriteit heeft en dat
„wij er geen tijdslimiet aan willen
verbinden."
In Kabul riep de leider van de Ta
liban, mullah Mohammad Omar,
een vergadering van invloedrijke
islamitische geleerden bijeen om
de crisis met Iran te bespreken.
„De eerste stap is erop gericht ma
nieren te vinden om de spanning
te verminderen en Teheran dui
delijk te maken dat oorlog niet in
het belang van de islam is," zei
onderminister van Informatie Ab-
dur Rahman Hotak gisteren.
Tijdens hun overleg in de marge
van de Algemene Vergadering
van de Verenigde Naties spraken
de zes buurlanden van Afghanis
tan (waaronder Iran en Pakistan),
Rusland en de Verenigde Staten
af een onderzoek in te stellen naar
de berichten over slachtpartijen
in Afghanistan, Ze vragen de Tali
ban, die het grootste deel van het
land in handen hebben, aan het
onderzoek mee te werken. Ook
wordt een beroep op hen gedaan
de wapens neer te leggen en ge
sprekken te beginnen met hun te
genstanders over de vorming van
een „brede, multi-elnische en re
presentatieve" regering.
De fundamentalistische Taliban
wezen het voorstel voor een multi-
etnische coalitieregering op brede
basis af. Volgens woordvoerder
mullah Abdul Hayee Motmain
vormen de Taliban zelf al een bre
de regering die alle nationalitei
ten en stammen vertegenwoor
digt."
Franse steden, waaronder Parijs, waren gisteren deels van de luchtvervuiling verlost. Op initia
tief van milieuminister Dominique Voynet werd een beperkte autoloze dag gehouden. In Parijs
was bijna zestig kilometer van de in totaal 1600 kflometer straat afgesloten. Het plein voor het
Parijse stadhuis (op foto) was ten behoeve van de fietsers veranderd in één grote stalling. Aan
het experiment deden 35 steden mee. Ook de gemeente Chamonix was autovrij; honderd
vrachtwagens kwamen vast te zitten op de route naar de Mont Blanc. FotoJackDabagnian/Reuters
Moskou Valentina Matvjenko,
die gisteren is voorgedragen ais
vice-premier en minister van So
ciale Zaken van Rusland, wordt
omschreven als de 'iron lady', de
ijzeren dame van de Russische
politiek. „Een professional, ie
mand die zich er met veel toewij
ding en wil voor inzet haar doe! te
bereiken," volgens iemand die
haar goed kent.
Veel ervaring op het terrein van
Sociale Zaken heeft de in Oekra
ïne geboren Matvjenko niet, door
zettingsvermogen wel. Dat zal ze
goed kunnen gebruiken, want
haar portefeuille is één van de
zwaarste in het kabinet van pre
mier Primakov, die tot zijn benoe
ming ook al haar baas was en die
zy goed kent uit de tijd dat zij sa
men in het presidium van de Op
perste Sovjet zaten.
Hij vroeg haar haar ambassa-
deurspost in Athene te verlaten,
waar ze sinds kort gestationeerd
was. Nu moet ze de enorme ach
terstand in salarissen en pensioe
nen gaan aanpakken. Op 7 okto
ber krijgt ze al te maken met vak-
President Jeltsin heeft gisteren bij decreet vijf nieuwe ministeries gecreëerd. Er komen nieuwe departe
menten voor het Gemenebest van Onafhankelijke Staten (GOS), Handel, Regionale Zaken, Nationale Za
ken en voor toezicht op het anti-monopolistische beleid en steun aan ondernemers. Daarnaast wordt een
aantal ministeries, zoals het departement voor grondbezit en stadsbeheer, opgeheven.
Eerste vice-preraiers worden de eerder benoemde communist Joeri Masljoekoven Vladimir Goeskov, de
voorzitter van het regionale parlement in Sint-Petersburg. Vice-premiers zijn Aleksandr Sjochin (Financi
en), Gennadi Koelik (Landbouw), Vladimir Boelgak (Communicatie). Gisteren werd de vierde naam be
kend: Valentina Matvjenko (49), tot nu toe ambassadeur in Athene, krijgt de explosieve portefeuille van So
ciale Zaken.
bondsbetogingen die de eis om
betaling van de achterstallige gel
den kracht moeten bijzetten.
Matvjenko wordt met haar benoe
ming de vrouw die het in de Rus
sische politiek het verst geschopt
heeft. Er zijn wel eens wouwen
minister of, in de tijd van de Sov
jetunie, lid van het politbureau
geweest, maar Matvjenko is de
eerste Russin die vice-premier
wordt.
Volgens de Griekse ambassadeur
Cypreos in Moskou, die haar goed
kent, heeft de nieuwe vice-pre
mier een redelijke kennis van za
ken. Maar haar ervaring in het be
stuurlijke en politieke werk is be
perkt. Van 1989 tot 1991 was ze vi-
ce-voorzitter van het comité voor
onderwijs en cultuur van de ge
meenteraad van Leningrad (het
latere Sint Petersburg) en daarna
voorzitter van het comité voor
vrouwenzaken, gezin en kinderen
van de Opperste Sovjet.
Bevriend
In 1991 maakte ze haar entree in
de diplomatieke dienst als gevol
machtigd ambasadeur in algeme
ne dienst. Sinds 1997 vertegen
woordigt ze haar land in Athene.
In de korte tijd dat ze in de Griek
se hoofdstad werkte, verwierf zij
zich de reputatie van een glimla
chende en sympathieke vrouw,
maar wel een met een sterke per
soonlijkheid. Ze is in diplomatie
ke kringen erg gezien en ze raak
te zelfs bevriend met de Griekse
minister van Buitenlandse Zaken
Pangalos, van wie bekend is dat
hy moeite heeft met vrouwen met
macht.
„Ze gooide de deuren van de Rus
sische ambassade in Athene wijd
open en bleek ondanks haar sov
jetachtige allure open te staan
voor dialoog," zegt Andrej Riabov
van de Moskouse vertegenwoor
diging van de Carnegiestichting.
Riabov denkt dat Primakovs keu
ze voor Matvjenko valt te verkla
ren uit het feit dat er weinig lief
hebbers voor de post te vinden
waren. „Het is zwaar, er zijn geen
financiële middelen, dus een
enorme uitdaging voor een echte
ijzeren vrouw."
Door Mare Peeperkom
Brussel De telefoon van de
Belgische procureur Bourlet,
één van de belangrijkste onder
zoeksleiders in de zaak-
Dutroux, is maandenlang afge
tapt. Op deze wijze probeerde
het gerecht in Luik te achterha
len of Bourlet 'lekte' naar de
pers. Bewijzen tegen de procu
reur zijn niet gevonden.
De praktijk dat het Luikse ge
recht de collega's in Neufeha-
teau afluistert, tekent de ver
ziekte sfeer in de Belgische ma
gistratuur. Senator Verwilghen
die de parlementaire onder-
zoekscommissie-Dutroux leid
de, had er gisteren gisteren geen
goed woord voor over. „De tijd
die nu verforen is gegaan met
het plaatsen van telefoontaps,
had men beter aan de zaak van
de vermoorde en vermiste kin
deren kunnen besteden."
Het was de Luikse procureur-ge
neraal Thilly die vorig jaar de
strijd aankondigde tegen poli
tie- en justitieambtenaren die
vertrouwelijke informatie over
het Dutroux-onderzoek naar de
media doorspeelden. Deze lek
ken ontstonden vaak uit frustra
tie over de trage en inefficiënte
wijze waarop het onderzoek
werd aangepakt. Het gerecht
van Luik werd daarin veelal als
schuldige aangewezen.
Procureur Bourlet uit Neufcha-
teau was voor Thilly van meet af
aan verdacht. Het was immers
Bourlet die al in een vroeg stadi
um suggereerde dat hij van ho
gerhand werd tegengewerkt.
Thilly heeft, naar nu bekend is
geworden, de afgelopen maan
den zowel de telefoon van Bour
let in het gerechtsgebouw van
Neufchateau als bij hem thuis
afgeluisterd. De procureur en
zijn vrouw werden eveneens
verhoord.
Deze speciale onderzoeksgroep
die met de 'lekken' was belast
ook wel de cel-Pampers ge
noemd, heeft Bourlet niet kun
nen betrappen op verdachte te
lefoontjes met de media. Er is
wel vanuit het gerechtsgebouw
in Neufchateau met onder meer
dagblad De Morgen gebeld,
maar onduidelijk Is door wie.
Eind deze maand of begin okto
ber zal de ontvoering van de
meisjes An en Eefje worden na
gespeeld. Op basis van deze re
constructie hoopt het gerecht
harde bewijzen tegen Dutroux
te krijgen. Het onderzoek naar
de twee andere vermoorde meis
jes Julie en Mélissa, zal naar ver
wachting nog minstens een jaar
voortslepen. Pas nadat alle on
derzoeken zijn afgerond, kan
het proces tegen Dutroux begin
nen.
Hamburg Amerikaanse onder
zoekers willen een raketjet bou
wen. Die vliegt in 45 minuten van
Europa naar New York met een
snelheid van bijna 11.000 km/u.
Dat is tienmaal de geluidssnel
heid en vijfmaal die van de Con
corde. Dat onthulde het Duitse
boulevardblad Bild gisteren.
De Skippy-Jet (projectnaam 'Hy-
persoar', wat superswing bete
kent) dankt zijn naam aan een
'golvende' manier van vliegen.
Eerst jagen de piloten het toestel
tot een hoogte van 60 kilometer in
de atmosfeer, dan gaan de moto
ren uit, daalt de jet af tot 35 kilo
meter, gaan de motoren weer aan,
enz. Zo krijgt het toestel steeds
weer een nieuwe stoot en wordt,
nog belangrijker, veel brandstof
bespaard.
De honderd passsagiers zitten de
hele vlucht in de riemen, omdat
regelmatig een toestand van ge
wichtloosheid optreedt. Het
speerpuntvormige toestel met
twee kleine opstaande vleugels
achteraan wordt van staal dat is
bekleed met een hitte-werende
laag. Het idee is van prof. Preston
Carter van het Lawrence Liver-
mooreNational Laboratory.
Rome Het Italiaanse verzeke
ringsbedrijf Assicurazioni Gene
rali ziet af van het plan vergoedin
gen te betalen aan nabestaanden
van slachtoffers van de nazi's.
Daarmee komt Generali, de groot
ste verzekeraar van Italië, terug
op een eerdere toezegging. Toen
had het bedrijf, na jarenlang ac
tievoeren door nabestaanden,
aangekondigd vergoedingen voor
betaalde premies te gaan uitbeta
len.
Generali geeft de andere partijen
in de zaak, onder meer nabestaan
den van holocaustslachtoffers en
Amerikaanse verzekeringsagen
ten, de schuld voor het afblazen
van de regeling. Het bedrijf zei
dat deze partijen niet aan de af
spraken hadden voldaan. In de ja
ren voor de Tweede Wereldoorlog
was Generali een van de belang
rijkste verzekeringsbedrijven in
Oost-Europa.
Zowel tegen de claims van nabe
staanden van holocaustslachtof
fers als tegen die van overleven
den van de holocaust die hun te
goeden kwijt waren geraakt door
dat de communistische régimes
daar beslag op hadden gelegd,
heeft het bedrijf zich jarenlang
verzet.
Volgens een CNN/USA Today
Gallup peiling steeg de waar
dering voor president Clinton
zes procent nadat de video
banden met zijn getuigenis op
tv waren vertoond. Een pelling
van ABC News liet zien dat
60 tegen het vrijgeven van
seksuele details over de
relatie Clinton-Lewinskl was.
De manier waarop Bill Clinton
omgaat mei zijn taan als
70 presiden f - mee eens of oneens?
CNN, USA I ABC
Today, Gallup News
De Gallup peiling (631 geïnterview
den) en de CBS News peiling (696
geïnterviewden) hebben een foutper-
centage van ±4%, De peHing van
ABC (523 geïnterviewden) heeft een
loutpercentage van 4,5
Bron. Reuters O GRAPHIC NEWS/BD
Washington Monica Lewinsky
voelde zich geïntimideerd toen
zij in januari werd ondervraagd
door agenten van de FBI en me
dewerkers van de speciale aan
klager Kenneth Starr. In een
verklaring die zij op 20 augustus
aflegde voor de grand jury zegt
Lewinsky dat zij bang was dat zij
gearresteerd zou worden nadat
FEI-agenten haar bij een win
kelcentrum in de buurt van Was
hington hadden aangehouden.
De agenten hadden Lewinsky
meegenomen naar een hotel,
waar medewerkers van Starr
haar vragen stelden. Lewinsky
zegt dat zij ontmoedigd werd
haar moeder of haar advocaat te
bellen. Aanklager Jackie Ben
nett zou haar regelrecht hebben
geïntimideerd met de opmer
king Je bent 24, je bent slim, je
bent oud genoeg, je hoeft je
mammie niet te bellen." Uitein
delijk mocht Lewinsky toch
haar moeder bellen, die per trein
uit New York kwam.
Om elf uur 's avonds, tien uur
nadat haar de eerste vragen wa
ren gesteld, mocht Lewinsky
ook contact opnemen met haar
advocaat William Ginsburg.
Lewinsky worstelt inmiddels
met een mengeling van liefde,
boosheid en een schuldgevoel.
Tijdens haar getuigenis voor de
grand jury liet Lewinsky mer
ken dat zij boos was omdat Clin
ton haar geen verontschuldigin
gen had aangeboden in de tv-
toespraak die hij drie dagen eer
der had gehouden.
„Ik wilde hem horen zeggen dat
ik een leuk, fatsoenlijk iemand
was en dat het hem speet dat dit
gebeurd was," zei de gekwetste
Lewinsky over haar verhouding
met de president. Clinton bood
Lewinsky pas vorige week pu
bliekelijk zijn excuus aan. Ver
der zit zij meteen schuldgevoel,
omdat zy haar mond niet kon
houden over haar verhouding
met Clinton. Lewinsky nam on
der meer haar vriendin Linda
Tripp in vertrouwen, maar die
zorgde ervoor dat speciale aan
klager Starr opnamen in handen
kreeg van gesprekken waarin de
ex-stagiaire over haar relatie
met Clinton vertelde.
Washington„Een gemiste kans" is het eerste
wat bij de Amerikaanse historicus David
Schmitz opkomt als hy Clintons president
schap moet omschrijven. Clinton had een veel
grotere progressieve invloed kunnen hebben
als hij zijn hoofd er bij had gehouden, zegt
Schmitz. Politicologe Martha Kumar, gespeci
aliseerd in de relaties tussen de media en het
Witte Huis, denkt dat Clintons presidentschap
door een „prisma van spijt" zal worden beke
ken. Ook zal er altijd onbegrip blijven. „Zo
weinig mensen komen zo ver dat zij president
worden en om dan zulke daden van zelfver
nietiging te plegen...," aldus Kumar.
Vorig jaar, toen nog niemand van Monica Le
winsky had gehoord, zei Clinton al te beseffen
dat hij geen plaats zou verdienen in de galerij
van de grootste presidenten. „We zijn niet in
oorlog, we hebben geen depressie, en er is
geen Koude Oorlog," zo somde Clinton crises
op die hem tot een 'waar en waarachtig leider'
hadden kunnen maken. Clinton heeft in de
binnenlandse politiek zeker dingen bereikt,
waarbij hij ook de samenwerking heeft ge
zocht met de Republikeinse meerderheid in
het Congres. Toch zal er in boeken over zijn
presidentschap steeds een hoofdstuk over
schandalen moeten worden ingeruimd.
Volgens de historici in de VS hield Clinton
hield zich afgelopen maandag op de videoband
in, alsof hij wist dat zijn verklaring, die eigen
lijk geheim was, ooit door een breed publiek
zou worden gezien.
Op een straatmarkt
in Moskou zijn BUI
Clinton en Monica
Lewinsky als koop
waar verschenen, in
de vorm van de be
roemde Matreshka-
poppen.
FotoMishaJaparidze/AP
Lenden Als ze het geed speelt,
wachten Monica Lewinsky mil
joenen. „Dit is een vrouw die voor
altijd beroemd zal zijn. En zc
hééft een verhaal te vertellen,
mits ze de juiste stem weet te vin
den, de juiste 'ghostwriter'. Dat is
de mening van de Amerikaanse
uitgeversagent Rafe Sagalyn.
Sagalyn heeft zich onder vakge
noten de nodige faam verworven
omdat hij drie miljoen dollar wist
los te krijgen voor een vroegere
vriendin van O.J. Simpson, toen
er al tig boeken over die saga op
de markt waren verschenen die.
bovendien, lang niet alle de win
kels uitvlogen.
Lewinsky heeft zich sinds januari
stilgehouden. Maar dat zal onge
twijfeld veranderen. Ze moet,
meent Sagalyn, wel haar tijd af
wachten. Het verschijnen van het
Starr-rapport vorige week lijkt de
markt voor sappige verhalen te
hebben verzadigd. De voorspel
lingen voor een boek dat omgere
kend 20 miljoen gulden opbrengt,
moesten daardoor de kast in.
Als Lewinsky nu aanbiedingen
accepteert van de boulevardpers,
zullen die vrijwel zeker een eind
maken aan het vooruitzicht op
een langlopende carrière. Zo is er
nog steeds een aanbod om voor
twee miljoen dollar halfnaakt in
Penthouse te verschijnen en biedt
het Amerikaanse boulevardblad
The Star één miljoen dollar.
Maar het kiezen voor zo'n forum
zou Lewinsky's professionele ein
de betekenen. Beter kan zij haar
versie van de geschiedenis dan
eerst brengen in Oprah Winfrey's
show, meent de uitgevers- en pr-
agent.
Een ander idee voor haar is een
complete kledinglijn voor „enigs
zins gezette" dames te openen.
Doch voorlopig lijkt werk zoeken
gewoon het beste. Door Clintons
pertinente verklaring dat zij „in
wezen een goed meisje is" en be
richten uit het Starr-kamp dat het
bewaren van de bevlekte jurk niet
haar idee was (maar dat van
'vriendin' Linda Tripp), kan nieu
we en voordelige publieke sympa
thie voor Lewinsky ontstaan.
Daardoor ligt zelfs een carrière als
multi-inzetbare tv-persoonlijk-
heid in het verschiet. Haar char
me heeft zij mee. Maar zou ze een
tv-carrière ambiëren, dan moet zij
eerst het publiek ervan weten te
overtuigen dat het haar verkeerd
begrepen heeft.
„Ze is niet plechtstatig; een boek
van vijfhonderd pagina's zit er
niet in," aldus een expert in man
netjes maken. „Maar ze kan een
goed gevoel voor humor hebben
en zo op de camera overkomen
dat wij voor haar kunnen voelen.
Dan zou zij goud zijn."
...de .andere
keuken
Keukentechn. Schiedam
Couwenhovenstr. 9-11
SCHIEDAM
I Tel. 010-4264310
Viuif mi u li
Washington De vlekken op
de jurk van Monica Lewinsky
waren geen gemorste spinazie
saus, zoals zy even had veron
dersteld. Een foto van de jurk,
een belangrijk bewijsstuk in
het onderzoek tegen president
Bill Clinton, zatin de stapel do
cumenten die deze week werd
vrijgegeven.
Lewinsky droeg de jurk tij
dens een 'intieme ontmoeting
met Clinton op 28 februari
1997, zo getuigde zij. Zy hing
het kledingstuk in de kast en
zag de vlek pas toen zij de jurk
een andere keer wilde dragen.
De vlekken konden Clintons
sperma zijn, maar evengoed
spinaziesaus, dacht Lewinsky.
Na haar samenzijn met de pre
sident was zij immers uit eten
gegaan.
The Gap
In een van haar getuigenver
klaringen benadrukt Lewins
ky dat haar jurk geen cocktail
jurk was, zoals in de Ameri
kaanse pers was gemeld. „Het
is een jurk van The Gap, Het is
een werkjurk. Het is een vrye-
tijdsjurk," aldus Lewinsky.
De FBI stelde later met een
DNA-test vast dat het Clintons
zaad was dat de vlek op de ma
rineblauwe jurk had veroor
zaakt
Voor dat onderzoek werd Clin
ton op 3 augustus 4 milliliter
bloed afgenomen.