15 3 Ik lieb nog een nach in de bajes gezeten' a Sandor Popovics: Piet van de Pol kon als geen ander praten met de ballen mt Ij Rotterdams Dagblad Zaterdag 27 februari 1999 ic k-, Sandor Popovics (van 22-06-1939) werd geboren in Keszthely, op 197 kilometer van Boedapest aan de borden van het Balatonmeer in Hongarije- Als voetballer was hij actief bij het Hongaarse Kes zthely Haladas, waar hij opgroei de. Verder kwam hij uit voor Szombathelyi Haladas, Ujpesti Dosza, voor het Duitse Furth en in Nederland voor Sparta en FC Zaanstreek- Als trainer was hij in dienst van het Haagse Quick, MWuit Maasland, RFC, Overmaas, Uni- tas, Xerxes, Barendrecht, S W, het Belgische Waregem, De Graafschap, NEC, weer SVV, Cambuur, Excelsior, Eindhoven, het Hongaarse MTK Boedapest en laatstelijk bij ADO Den Haag als manager algemene zaken. Als gevolg van hartproblemen moest hij die funtie vorig jaar neerleg gen. Vandaag deel 2. Door Piet Ocks OP DE VLUCHT in de trein naar Zwitserland reali seerde Sandor Popovics zich dat hij niet over een geldig paspoort beschikte, „Mijn broer Istvan moest terug naar Zürich. Zijn we op het laatste station voor de Zwitserse grens in Feldkirch uitgestapt. Over een sluipwegge tje zijn we naar Zwitserland gelo pen." „We zijn er, dacht ik. Zegt mijn broer ineens: 'Zwitserland is geen gemakkelijk land voor een bui tenlander.' En aangezien hij zich wilde laten naturaliseren tot Zwit ser, hebben we besloten terug te gaan naar de grens en ons te mel den bjj de douane, Want als men er was achter gekomen dat hij my over de grens had gesmokkeld, zou hij nooit een Zwitsers pas poort krijgen. Hebben we een douane-ambtenaar om advies ge vraagd. Die zei: 'Het beste is dat jullie teruggaan naar Oostenrijk Sandor Popovics: 'De individuele kwaliteiten van de spelers zijn achteruitgegaan'. FotoCorVos en daar politiek asiel aanvragen. Dat duurt wel twee, drie maan den, maar dat lijkt me het ver standigst.' „Werd ik voor een nacht in de ba jes gezet, want mijn b-oer moest door naar Zürich. Ben ik als bouwvakker gaan werken van 's morgens vijf tot 's middags vier uur. Als je mijn handen had ge zien... Maar ik heb doorgezet. In tussen had ik een vluchtelingen- paspoort gekregen en wist men in Oostenrijk dat ik voetballer was." „Omdat het allemaal niet zo vlot verliep met my n politiek asiel ben ik een andere weg gaan bewande len. Ik kwam in Zug terecht bij een grote fabriek. De eigenaar was bestuurslid geweest van FC Zurich. Hy stond garant voor mij. Heb ik nog met FC Zurich tegen Heal Madrid met Puskas ge speeld. Voor de wedstrijd ben ik naar het hotel gegaan van Real Madrid en heb ik kennis gemaakt met Santamaria en Gento. Had Puskas voor me geregeld dat ik een beetje veel ruimte kreeg, waardoor ik een fantastische wed strijd kon spelen. In de rust ston den we met 3-0 voor. In de tweede helft deed ik niet meer mee en werd het nog 3-3." „Nadat alles was geregeld ben ik naar Duitsland gegaan, naar Fürth, dat in de hoogste afdeling uitkwam van de Zuid-Duitse Li ga. De Bundeskga bestond toen nog niet. Heb ik twee geweldig goede jaren gehad, maar ik was daar semi-prof en ik wilde full- prof worden. Bij Furth verdiende ik vierhonderd gulden per maand en kreeg ik tienduizend gulden tekengeld zo in het handje. En gratis eten en inwoning. Daarbij werkte ik overdag bij de Gründig- fabneken. By Sparta speelde in die tijd Bela Bodnar, ook een Hongaar, die het heel goed heeft gedaan in Rotter dam. Maar ik was een bekende voetballer in Hongarije en Bodnar speelde by een of ander fabriek- selftal. Hij was via Sankt Pauli uit Hamburg bij Sparta terecht geko men. Op een dag zegt voetbalmakelaar Nicolas Berger tegen my: doe zon- dagjebest, want ze komen, uit Ne derland voor je kijken. Ben ik voor vijftigduizend gulden ge haald door Denis Neville. In Rot terdam ben ik opgevangen door Piet de Visser. De datum vergeet ik nooit: 8 juli 1963; ik ben op 8 juli 1960 gevlucht." Full-prof „Bij Sparta werd ik full-prof. Ik verdiende 850 gulden bruto per maand. Maar ik deed het met voor het geld, dat vond ik met het be langrijkste, Ik wilde alleen maar full-prof zijn. Alleen had ik, de pech* dat Neville dat seizoen ver trok en werd opgevolgd door Bill Thompson, ook een Engelsman. Ik was van oorsprong rechtsbin- 15 September 1963, Sparta-Go Ahead 0-3. Sandor Popovics in een luchtduel met doelman Van Pelt. Cor Adelaar en Bela Bodnar (uiterst rechts) kijken op afstand toe. Archieffoto ipo nen of linksbinnen, maar bij hem moest ik rechts- of linksbuiten spelen of rechtshalf m het tweede elftal Hij wilde alleen maar van die knokkers in zijn elftal en ty pisch Brits voetbal spelen. Dat kon ik met. Ik was de Hongaarse school gewend." „Na twee jaar ben ik naar FC Zaanstreek gegaan en daar heb ik weer een prima tijd gehad. Ik heb er twee promoties meegemaakt. Van de tweede naar de eerste divi sie, maar in het jaar dat we weer zouden promoveren, fuseerde Zaanstreek met Alkmaar." „Ben ik gestopt en gaan werken. Kwam ik in Den Haag terecht bij een kantoormachinehandel als chef administratie en later als procuratiehouder. Dat had Hans Eijkenbroek voor me geregeld De directeur was lid van Quick." Quick Den Haag werd in 1979 zyn eerste club als trainer. „Een elite- vereniging met veel studenten. In die tijd had je nog een elftalcom missie. Maar dat was voor mij meer symbolisch. Ik luisterde wel naar die mensen, ik liet ze in hun waarde, maar ik nam uiteindelijk de beslissingen. Daarvoor word je als trainer toch betaald? Een van die commissieleden zou op een zondag Wilhelmus gaan bekijken, onze eerstvolgende tegenstander. Een dag later vraag ik hoe het ge weest was. 'Spannend', zei-die, maar verder geen rapport of ande re informatie. Bij de tactische be spreking zei ik tegen de groep: 'Jongens, één ding staat vast, te gen Wilhelmus spelen wij een spannende wedstrijd.' En wat een toeval: we stonden op een gege ven moment met 4-0 voor, werd het nog krap 4-3." „Op een dag komt een zoon van een bestuurslid naar me toe. Hij speelde in het vijfde elftal. 'Ik wil graag hogerop gaan spelen," zei die. Ik zeg: 'Dan moet je verhui zen naar Zwitserland.' Bushalte „Bij byna elke club heb ik goede resultaten behaald. Ook bij mijn tweede club MW27 in Maasland. Daar was niet eens een bushalte. De bus remde alleen even af en de mensen moesten er dan snel uit springen. Maar met vierdeklasser MW heb ik wel de finale om de zaterdagdistrictsbeker gehaald. Met RFC won ik de Havenstad-bo kaal. Na Overmaas met voorzitter Paul Thomas, een fantastisch mens, ging ik naar Xeixes, dat net was gepromoveerd naar de hoofd klasse. We moesten tegen RVC met Berry Janse als trainer. Heb ik 's ochtends het KNMI opgebeld over het weerbericht. Laat in de middag zou er eer stormachtige wind opkomen, zo werd voor speld. Heb ik gezegd: we moeten in de eerste helft tegen de wind in spelen, dan kunnen we na de rust vanaf de middenlijn op het doel schieten. Rust 0-0, eindstand 4-0. Keesjan Snoeck en Hans de Vries schoten ze er van heel ver in." „In die tijd was het amateurvoet bal nog om je vingers bij af te lik ken. CVV, EDO, AFC waren ge weldige clubs. Ik blijf erbij dat het niveau, ondanks dat het voetbal sneller en ingewikkelder "is ge worden, toen veel hoger was. De individuele kwaliteiten van de spelers zijn achteruit gegaan." Volgende week: 'Het trainersvak moet je leren, ook al heb je een Door Hans Reismann PIET VAN DE POL heeft eens gezegd dat het biljart spel voor hem kunst en kennis is. „En ik heb aanleg. Maar ikspeehviskundig.Ikweetwatde ballen kunnen doen. En dat moe ten ze dan bij mij doen. Toeval is er nooit bij. Je kunt wel eens vei- ne hebben, dat wel, maar ook te genslag. Ik geloof dat ik ook een goede voetballer had kunnen wor den, Of een goede sprinter, op de fiets." •Van de Pol verlegde in zijn grote •en rijke carrière grenzen en ver beterde doorlopend nationale en internationale records. Hij was de eerste biljarter ter wereld die kans zag om 400 caramboles in één beurt te maken. „Ek zei eens tegen mijn vrouw: al die grote se- ries zijn wel aardig, maar het blij ven schilderijen zonder lijstjes. Ik móet die 400 in één keer maken. En dat deed ik in 1958 in Gent by het EK 47/2 tegen de Spanjaard Galvez." Piet van de Pol, kind uit een aloud Rotterdams horeeageslaeht, is bij wijze van spreken onder het bil jart geboren. Zijn opa had een -i zaak aan de Dordtsestraatweg, i waar Piet zelf het levenslicht zag. Zijn vader bezat een café aan de Brielselaan, Van de Pols proeflo kaal. Een zaak mét biljart. Daar maakte de kleine Piet zijn eerste punten. Een stoof moest de dreu mes helpen om overal bij te kun nen. Theetafeltje Maar het is allemaal op het theeta feltje van een tante begonnen, deed Piet van de Pol j éren later uit de doeken. „Daar zat een brede rand omheen. Ik haalde het ser vies eraf en wierp er drie knikkers op, die als biljartballen fungeer den. Als keu gebruikte ik een doodgewone stok en de pommerans was niet meer dan F een spijker met een dikke kop. Zo stond ik dus vanaf m'n zesde jaar 'J al aan het biljart" "l Van de Pol was door het spel be vangen en niemand kreeg hem er meer vandaan. Toen Piet twaalf was toverde hij de bezoekers al se ries van honderd voor. Piet van de Pol werd een gewelde naar op het groene laken. 'De Sport is van alle eeuwen. Maar wie waren de Nederlandse topsporters van déze eeuw? Ranglijstenzijn definitief, lijst jes echter veelal arbitrair. De top-50 van deze eeuw is een rangschikking, opgesteld door de sportredactie van de ze krant, met hier en daar een stevig Rotterdams accent. Ie dere zaterdag in het Rotter dams Dagblad een portret van één van die vijftig helden. Vandaag nummer 43 In 'Eeu wige roem', biljarter Piet van de Pol. Volgende week num mer 42: Rintje Rltsma. De lijst tot nu toe: 50. Just Göbel, voetbal 49. Bep van Klaveren, boksen 48. Betty Stöve, tennis 47. Bok de Korver, voetbal 46. Marcel Wouda, zwemmen 45. Kees Verkerk, schaatsen 44. Ellen van langen, atletiek 43. Piet van de Pol, biljarten maestro' noemden ze hem al op jonge leeftyd. Hij kon als geen an der praten met de ballen.„Maar," zei hy zelf eens, „alleen als ze van ivoor zijn, want die kunststof din gen zeggen niets terug..." Natuurlijk wist hij ook wel dat er altijd veel commentaar op de ivo ren ballen is geweest. Ivoor eist nu eenmaal verzorging. „Maar als die verzorging goed is," aldus Van de Pol, „krijg je ook ballen op ta fel, geen rond gemaakte dingen, waarvan er een rood geverfd is. Kunsthallen zeggen mij niets. Het zijn voor mij drie dode voorwer pen." Een kranteknipsel uit januari 1967: Wie hem zag spelen beoordeelde hem als een stugge, weerspanni ge figuur. Hij heeft in nogal wat wedstrijden een 'provo'-houding aangenomen. D^ene keer beviel I Piet van de Pol, geboren 21 september 1907, overleed 22 september 1996, een dag na rijn 89e verjaardag dos, thuis In Rockanje. De 'beul met de biljartkeu', geboren en getogen in Rotterdam, maakte na de oor log furore in de kaderspelen. Hij behaalde twee wereldtitels, werd zeven keer Europees kampioen en legde 29 keer beslag op een Nederlandse titeL Van de Pol, verwoed Fey en oord-supporter en op latere leeftijd fanatiek schaker, was Ridder in de Orde van Oranje Nassau, erelid van de Koninklijke Neder landse Biljartbond en werd (als eerste) onderscheiden met de Van Borselenpenning van de gemeente Rotterdam. hem de biljarttafel met. De ande re keer bezwoer hy de jury dat de ballen niet even groot en dus niet even zwaar waren. Dan weer deugde de temperatuur in de zaal niet of waren de lampen boven de tafels te fel of te slap Of de arbiter deugde niet. Vaak 1 n zyn klachten terecht. Wa .e maes tro voelde bij het sto.cn als een der ballen eer. paar gram van het geldende gewicht afweek, al was het maar een halve millimeter. Dan was hy als de kunstenaar die een viool of een piano bespeelt en merkt dat er iets niet goed zit.' Van de Pol kon zich er wel in vin den, bekende hij eens. „Voor een topbiljarter is een halve millime ter een verschil van dag en nacht." Beheersen Genoemd artikel gaat verder: 'Hij heeft zijn successen bereikt door een geweldige inspanning, door rusteloos en zonder ophouden te oefenen, door meester te willen Tweemaal Plet van de Pol: po serend Inzijn café meteen ver zameling keus en geconcen treerd In actie in wedstrijdver band. 'De tegenstander voor de partij de hand drukken en hem succes toewensen is la- riekooek. Ik dacht altijd: alsbij de eerste stootje keu breekt, vind ik het uitstekend'. Archieffoto's Rotterdams Dagblad zijn over het materiaal, over de fi guren, over de effecten, over de mathematiek in de biljartsport: hoeken, lynen, effecten. Door de wil om het spel te beheersen, m lange rappèls, waarbij de drie bal len weer keung m het kleine drie hoekje op de plaats komen en dan op de plaats, bij het kaderspel, die het mogelijk maakt grote series te maken: op de lijnen, het liefst over de kruislijnen.' Piet van de Pol was geen romanti cus, geen artiest, zoals in die tyd de Belg Wafflard of zyn landge noot Tiny Wynen. Piet was de 'be heerser', de bereken-meester, die de voorkeur gaf aan zekerheid bo ven het avontuur, voor zover het mogelykwas. 'De zwijger' werd hij genoemd, 'de grimmige' ook. Grimmig? „Het was zo," ging de Rotterdam mer er eens op in, „dat ik voor en tijdens partijen nooit een woord zei. Maar dat was omdat ik altijd bezig was met de wedstryd. Dat ik bij een overwinning of na een on gelukkige misser nooit iets van mijn gevoelens heb getoond komt eigenlijk ook door het feit dat ik altijd met mezelf en de partij be zig was. Andere mensen hoorden er op zo'n moment niet by. Ik wil de altijd winnen. De tegenstander voor de partij de hand drukken en hem succes toewensen is larie- kooek. Ik dacht altijd: als bij de eerste stootje keu breekt, vind ik het uitstekend." Van de Pols zakenleven speelde zich af m de horeca, evenals dat by zyn vader het geval was. Hij begont ooit in de Rotterdamse Tiedemanstraat, waar hy de zaak overnam van Toon van de Enden, oud-voetballer en voormalig trai ner van Sparta. Via de Amman- straat opende Piet van de Pol in 1953 een biljartzaak aan de Goudsesmget, die zyn naam droeg en vermaard werd in Rot terdam en omstreken. Twintig jaar later, toen de baas het rusti ger aan ging doen, de zaak van de hand deed en met vrouw Fie naar Rockanje verhuisde, veranderde de naam in Imperator. In het jaar 1947 boekte hij zijn grootste successen. In Zunch werd hij Europees kampioen in de spelsoort 45/2, in Amsterdam voegde hy er een Europese titel in het 71/2 aan toe en in het Spaanse Zaragoza zette hij de kroon op een absoluut topjaar met een wereldti tel in het 45/2. In 1949 volgde in Amsterdam zijn tweede en laatste wereldtitel. Met trots keek hij ja ren later nog terug aan zijn mes scherpe finale tegen de Belgische superkampioen René Gabriels. „Hij ging van start met een serie van 188, en ik antwoordde met 203. Hij is daarna niet meer ver der gekomen dan 245 caramboles. Ik speelde hem zo uit." Hekel Amsterdam. Van de Pol moest er niets van hebben. En omgekeerd. „Man, wat hadden ze daar een he kel aan me' Vooral als ik Piet Hp Leeuw of Henk Sweering een pak slaag gaf. Het was zelf 2ó erg dat ik aanvankelijk niet eens applaus kreeg toen ik wereldkampioen werd, nota bene in Krasnapols- ky." Tijdens het WK 1950 in Buenos Aires maakte Van de Pol, toch de regerend wereldkampioen, niets klaar. „Daar had tk ook nooit naar toe moeten gaan. Mijn vrouw waar schuwde me nog. We moesten vliegen en als ik ergens bang voor ben... Ik heb daar voor de terug reis nog hemel en aarde bewogen om passage te kunnen boeken op een boot, maar dat lukte niet, Het werd dus weer het vliegtuig, maar daarna heb ik nooit meer gevlo gen." Geen zin meer Zijn afscheid van bal en keu was even plotseling als zyn verschij ning in de internationale arena, in 1947. 'Opeens had ik er geen zin meer in," kopte een paginagroot artikel in Het Vrije Volk. „De zaak gaat toch steeds meer van my ei sen," lichtte hij toe. Na zijn besluit te stoppen heeft hy nooit meer een keu aangeraakt. „Spelen voor de lol kon ik niet," verklaarde hij in die dagen.J)ai gaat ook eigenlijk niet als je op ni veau hebt gespeeld." Hij stortte zich op andere hobbies, zoals het schaken. „Dat is duidelijk anders dan biljarten. Max Euwe speelde tot aan zyn dood. Maar die zat thuis en speelde alle partyen uit de krant na." De perfectionist met het ivoor heeft het voorbeeld van de we reldkampioen schaken lang kun nen volgen.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Rotterdamsch Nieuwsblad / Schiedamsche Courant / Rotterdams Dagblad / Waterweg / Algemeen Dagblad | 1999 | | pagina 1