9
T
Hoe groot is de wil een
wijkpark te maken?
TmI Ia.,^
Nederlandse overnames in Amerika een traditie
Gratis schokbrekertest
Mooi Hillegersberg (2)
Mooi Hillegersberg (3)
Mooi Hillegersberg (4)
Mooi Hillegersberg (5)
Mooi Hillegersberg (6)
Dictator Stalin
Armoedebeleid
iAFomm, wfóiAf&s iMrsffsocMi/sr:
BS?
Het onderzoek naar de
Bijlmerramp
Rotterdam» Dagblad
Dinsdag 16 maart 1999
Onder eindredactie van Annemlek van Oosten, tel.: 010-4004358
gge's e.d. plaatsen wel eens een advertentie voor
_jratis schokbrekertest. Welnu; U kunt uw auto
aier op testen. Start: hoek Peppelweg richting Wil-
gefflfei tot Borgsate, bent u er heeldhuids doorgeko-
mq® Proficiat. Bent u in de singel beland dan is dat
sn« (overigens, Sint Fransiseus is vlakbij, en GGD-
wa®ns beschikken over een goede veringskracht).
Walik hiermede bedoel is dathet schunnig is dat daar
ni^£ aan gedaan wordt, diepe geulen, weggezakte
straatdelen, levensgevaarlijke situatie's die zich on-
dertietsers en automobilisten voordoen, 's Winters
va$|n er diepe putten door weggezakte straatdelen,
diaiprovisorisch dichtgemaakt worden.
Ik fedoel maar, Zwaardleliestraat, Wilgenlei, Campa-
nufistraat, een gevaar voor alle voertuigen en met na-
me*oetgangers die vanuit het nagelegen bejaarden-
hu® naar het winkelcentrum gaan, of willen, maar er
so«6 niet aankomen.
Ze® n gesneuveld over een losliggende tegel of stoep
rand, waar in dit gedeelte, juist voor de toegangswe-
gefrvan die bejaarden niets aan gedaan wordt zolang
ik®er woon, en dat is bijna 20 jaar!
WaÉmij opvalt, isdat in de lanen, koophuizenbuurten,
di^traten wel worden vernieuwd, terwijl daar weinig
vrachtverkeer komt! En terwijl hier veel schoolgaan-
de£n spelende kinderen rondlopen en geen 30 km zo
ne 8S aangesteld! Moet ik op de WD stemmen?
PSf Opstelten is opzoek naar een woning, vlak naast
misstaat een woning voor ƒ700,- per maand te huur,
iets voor hem? Kan hij Schiebroek opstelten zetten!
J.G. Tcrmaaten, Rotterdam
Oï&w verb aal in de krant van 6 maart j J. over de woon-
Éierij bij het Sluisje in Hillegersberg wil ik als
reagerenhet ware te wensen dat ook anderen op
ergelijke maniervervallen gebouwen zoudenop
pen. Nederland zou er zeer zeker mooier op wor-
Meneer Penning weet waarschijnlijk niet hoe de
tM^-derij van de familie TaBink er voorheen uitzag.
J. Booster, Rotterdam
Onsympathiek stuk over die boerderij van het Boter-
dorpse Verlaat. Deheer Penning lijkt onsalles behalve
onpartijdig. Meerwoorden wil ik aan deze pulp met be
steden.
R. van Hamburg, Rotterdam
protserige villa' las,
menietaan de indruk onttrekken dathet hiergaat om
ordinaire afgunst van omwonenden. Ik vind het goed
koop dat uw krant rich hiervoor laat gebruiken! Deze
omwonenden lijken my gezegende mensen; vele van
ons hebben jarenlang last van bouwwerkzaamheden
omdat er weer ergens een nieuwbouwproject verrijst
en deze mensen durven overhun overlast tezeuren.ze
moeten zich schamen.
N. van der Steen, Rotterdam
Met stijgende verbazing heb ik uw artikel over de ge-
- renoveerde boerderij Boterdorpse Verlaat gelezen. Al
jaren fiets ik er dagelij ks langs en ik kan mei anders
zeggen dat ik het prachtig vindt, zelfs nu het nog niet
*7af is. Onbegrijpelijk, dit negatieve beeld dat er ge-
r i•schetst wordt Dat sommige Nederlanders altijd wel
tets vinden om te klagen is Wessei Penning kennelijk
niet bekend (Heeft hij trouwens de moeite genomen
ook andere dan genoemde buren naar hun mening te
vragen?)
P. Groenewoaii Rotterdam
Opzondagengaanwijgraagwanïïelenmethethelege-
zin, We hebben dan een vaste route rondom de Bergse
Plas en langs de Rotte; over het bruggetje bij hetsluis-
je van het Boterdorpse Verlaat.
Wat die mensen van die oude ingestorte boerderij heb
ben gemaakt, vinden wij prachtig. Het stukje in uw
krant, waarin e.e.a. opzo'n goedkope manier wordt af
gekraakt, vinden wij werkelijk beneden alle peil.
Fam. Chairi, Rotterdam
De voormalig Sovjet-dictator Stalin is verantwoorde
lijkvoor de dood vanmiljoenen, zo stonderop de voor
pagina van het Rotterdams Dagblad.
In het betreffende artikel wordt echter met geen
woord gerept over het feit datwij in de wereld van van-
daag onze vrijheid ook te danken hebben aan de 25
miljoen Russiche soldaten die onder Stalin hun leven
hebben gegeven om Europa te verdedigen tegen de
nazi's.
Geweld gebruiken tegen het leven is, in iedere vorm,
misdadig en dom. Ik heb twee wereldoorlogen be
leefd. Ik heb honger geleden. Ik heb het meegemaakt.
Ik weet van honger, van dood, van doodsangst.
Hermanus Hekelaar, Rotterdam
Na veel publicaties in krant, en zowaareen boekje van
de Sociale Dienst aangaande de bijzondere bij
standspot, veel bla, bla, ophef, (over mensen die de
weg niet weten ??)enz. besloot ik dan die mij nu aange
geven weg te bewandelen en de ƒ700,- regeling aan te
wagen,uitdiepot.Datgeldhebiknodigvooreen nieu
we televisie, mijn oude (18 jaar) is op.
Groot was mijn verbazing dat ik niet in aanmerking
kwam. Men moet een gezin hebben, of 65+ zijn, met
A.O.W. en klein pensioentje eventueel. Dus ik met
ƒ1350,- netto, zonder pensioentje pas 64 geworden
kom niet in aanmerking! Mensen zoals ik kunnen
stikken. Dank u gemeente Rotterdam. Ik zal het boek
je op het toilet hangen! Daar is 't waarschijnlijk voor.
J.F van Eeden, Hoogvliet
TekeningTheo Gootjes
Door Herman Moscoviter
.fcJF*
Een beter aanzien en een intensivering van
het gebruik van openbare ruimten vraagt om
meer groen en ruimte voor recreatieve voor
zieningen, allereerst in de woonwijken bin
nen de ruit, want het grootste deel van de
vrije tijd wordt in en om de woning doorge
bracht. Daar moet eerder meer ruimte wor
den gemaakt. Die stelling betrekt het ge
meentebestuur in 1996 in 'Koers 2005'. Mooie
woorden.
Op alle fron
ten doen zich
in de Rotter
damse stads
wijken groen-
tekorten voor.
Zowel by het
alswijkgröen.
In combinatie
met de hoge
bevolkings
dichtheid
zorgt dit voor
een hoge
druk op de
buitenruimte.
De opgave is meer ruimte schep
pen in de stadswijken. Een van de
concrete locaties waar ruimte
moet worden
gemaakt is het
spooremplace-
ment (Hudson-
park). Dit is te
lezen in Ruim
telijk Plan
2010, samen
vatting/ver
kenningen (1998, pag 22/23).
Mooie woorden. In dezelfde
ademtocht zegt men: veel ambi
ties maar te weinig geld. Minder
mooie woorden.
Sinds meer dan 10 jaar wordt Bo
spolder-Tussendijken zoet gehou
den met de idee van een wijkpark
op het huidige rangeerterrein van
de spoorwegen tussen de Hudson-
straat en de Vierhavensstraat De
deelgemeente accepteerde ooit
dat hier 80% groen en 20% bebou
wing zou komen.
In het boek 'Buitenruimte' {1995,
pag 63) staat het Hudsonpark ge
tekend anno 2015 in het kader van
de relatie stad-rivier. In het dis
cussiestuk 'Meer stad, meer toe
komst' (1998, pag 43) waarover
een heel volkscongres is gehou
den, staat: ook op korte termijn
kan Delfshaven aan de randen
meer ruimte krijgen. Zo brengt de
verbreding van de Parklane (de
Vierhavensstraat en WesUeedijk
tussen Marconiplein en Maastun
neltracé) een aanmerkelijke ver
betering. De 'extra impuls* be
helst het versmallen van het goe
derenemplacement en het maken
van een groen Hudsonpark.
Mooie woorden. Vooral groen
Het rangeerterrein voor de oorlog. Het HAKA-gebouw langs de
Vierhavensstraat Is net opgeleverd. Zal dtt emplacement ooit
groen worden? Foto Gemeentearchief Rotterdam
Hudsonpark. Inmiddels blijkt uit
een schrijven van wethouder
Kombrink aan de deelgemeente
Delfshaven dat de kans op de aan
leg van een wijkpark van enig for
maat gering is. Het rangeerter
rein is vijf hectare; 20% bebou
wing eraf en het is vier hectare,
iets kleiner dan Het Park aan de
voet van de Euromast.
Schot
Deelgemeente Delfshaven heeft
ongeveer zoveel inwoners als
Vlaardingen of Schiedam of Spij-
kenisse. Maar wel op een minima
le oppervlakte. Het is daardoor in
Rotterdam de dichtstbevolkte
wijk. Daarbij heeft de wijk weinig
echt parkgroen. al wordt het
Heemraadspark wel zo genoemd.
Maar de oppervlakte functioneel
grind overtreft daar gemakkelijk
het groen. De gemiddelde bewo
ner woont er als een gestampt
muisje. Derhalve heeft Delfsha
ven volgens mij recht op park
claims.
Als ik het echter wel heb begre
pen heeft de wethouder aan de
deelgemeente geschreven: de om
standigheden zijn veranderd. De
Schiehaven-Müllerpier wordt vol
gebouwd met woningen. Ter com
pensatie van de daarmee verdwij
nende bedryfsgrond moet de vrij
komende grond langs de bebou
wing van Bospolder voo bedrij
ven worden bestemd. Dat is goed
voor de werkgelegenheid. Daar
om maakt men nu bij de gemepn-
te een variantenstudie. In één van
die varianten wordt de ruimte ge
heel aan bedrijven vergeven, een
'bedrijvenpark' dus. Dat is geen
groen park maar een van asfalt en
beton.
Kombrink heeft een schot voor de.
boeg gelost. Zo'n mededeling
moet als een bom inslaan by de
bewoners van een wijk die een
evident tekort aan groen heeft.
Die jarenlang heeft gedroomd
over deze ruimtelijke verbetering.
En van de argumentatie, zoals die
nu openbaar is geworden, kan ik
geen brood bakken. Hoe aantoon
baar is eigenlijk claim voor bedrij
ven? Hoe bedoelt Kombrink: de
omstandigheden zijn veranderd?
En: de Schiehaven-Müllerpier
wordt volgebouwd. Hallo, mag ik
even? Toen Kombrinkpolitiek ge
sproken nog luiers droeg waren
die piannen er al. Toen Kombrink
politiek korte broekjes droeg wa
ren de bedrijven daar al aan het
wegtrekken. En toen Kombrink
wethouder werd, was daar geen
bedrijvigheid van allure meer.
Nog even afgezien van de omke
ring: het Schiehaven-Müllerpier-
gebied wordt (mede onder Kom-
brinks politiek volwassen verant
woordelijk) economisch opge
waardeerd met nieuwe bedrijvig
heid, te weten kleinschalig werk-
aan-huis en grootschalig audio-vi-
suele/kunstzinnige werkgelegen
heid.
Duivel
Als je met argumenten komt om
géén wijkpark te maken, moet je
wel harde argumenten hanteren.
Als advocaat van de duivel bied ik
ze hierbij gratis en voor niks aan.
Ten eerste: er moeten NS-goede-
rensporen voor aan- en afvoer blij
ven liggen wat ten koste gaat van
de parkopzet; ten tweede: er ligt
vervuilde grond en het schoonma
ken kost te veel; ten derde: er
loopt een doorgaande drukke ver
keersweg langs die de waarde van
het Hudsonpark nivelleert; ten
vierde: er is voor dit stuk groen
geen geld in de gemeentekas; ten
vijfde: bebouwing levert geld op,
groen niet. Onaangename woor
den.
Waar het in deze nieuwe optie, die
uitgaat van bedrijven in plaats
van een park, op neerkomt is dat
de verbinding van de wyk met de
rivier (voortdurend door politici
en ambtenaren het 'goud van de
stad' genoepid) wordt afgepakt.
De eerste symptomen waren er al:
dwars op de zichtlijn van de wyk
naar het water een fruitbedrijf
bouwen en dan ook nog van een
spertc non-architcctuur.
Hoe economisch belangrijk het
bestemmen door het Gemeente
lijk Havenbedrijf van deze in-
steekhavens tot ontwikkelingsge
bied voor ander meer de fruithan
del ook is, de problemen stapelen
zich daardoor op. Het zware
vrachtverkeer moet tot hier rij
den, en dus langs Oud-Mathenes-
se.
Dat leverde de discussie op om de
Tjalklaan te verleggen richting
nieuwe metro-tracé of door een
tunnel te leiden. Een miljoenen
kwestie. Of is dit de onderliggen
de reden? Die tunnel kan alleen
betaald worden wanneer we het
Hudsonpark vergeten en het em
placement wordt volgebouwd.
Maar door daar bedrijven te vesti
gen, krijg je nog meer verkeer.
Akelige woorden.
Ik zie het al voor me: Parklane
zonder park!
Door Piet Akkermans
Boeiend, die beelden van de
voorbije parlementaire
enquête (de Grondwet
heeft een voorkeur voor het woord
onderzoek) over de Bijlmerramp.
Strenge blikken en dito vragen
van de commissieleden, aarzelen
de antwoorden van de getuigen,
soms irritatie bij hen, een technicus die er onderdoor
ga at, zelfs tranen van een anders zo koel en gehard po
litica- de gemiddelde televisiequiz kon er niet tegen
op, al was het maar omdat het decor zo fraai is.
Op zichzelf was het echtereen heel merkwaardig to
neel dat zich voor de ogen van geheel Nederland af
speelde. De staatsrechtelijke achtergrond is eenvou
dig. De Tweede Kamer heeft als een van zijn belang
rijkste taken het controleren van de regering, en daar
mee ook van het ambtelijk apparaat van de centrale
overheid. Het gewone werk van de Kamers is zo om
vangrijk enabsorberend dat er in hetalgemeen weinig
tijd is om onderwerpen eens goed uit te diepen. Hel
moeten welzwaarwichtige redenen zijn om een aantal
leden van het parlement voor maanden uit hun werk
te lichtenen,ondersteunddoor een stevigeambtelijke
staf, aan een onderzoek te zetten.
De onderzoeksommissie heeft dan ook verregaande
bevoegdheden die bij zulke gewichtige problemen
passen: elke Nederlander en elke in het koninkrijk
verblijvende persoon is verplicht om naeen oproep als
getuige voor de commissie te verschijnen. Het ver
hoor vindtin beginselin het openbaar plaats,getuigen
kunnen onder ede worden gehoord en er is zelfs straf
rechtelijke vervolging mogelijk als men niet ver
schijnt of onwaarheid spreekt.
De commissie heeft overigens geen absolute bevoegd-
heid: zo mag zij niet raken aan de onschendbaarheid
van de koning, de onafhankelijkheid van de rechter
lijke macht en grondrechten van burgers. Dit laatste
houdtondermeerindatburgersniettegenhun wil ge
dwongen kunnen worden verklaringen voor radio of
televisie af te leggen. Al met al is het onderzoeksrecht
een zwaar instrument dat, volgens een commentaar,
niet het meest verfijnde parlementaire instrument is:
'maar in een oerwoud heeft men nu eenmaal meer be
hoefte aan een hakmes dan aan een pincet'.
Een van de zwakke punten van zo'n openbaar onder
zoek dat zich afspeelt voor draaiende camera's en
open microfoons is publiciteit. Niet voor niets ging na
de eerste week van het onderzoek de discussie over de
wijze waarop de parlementariërs als volleerde acteurs
de getuigen tegemoet tradenDe getuigen zelf moeten
ook wel beïnvloed zijn door de belangstelling van de
media: sommigen, zoals ex-minister Lubbers en pre
mier Kok, maakten er duidelijk gebruik van.
Maar het zij n niet deze soap-achtige aspecten die voor
mij de uitzendingen zo interessant maakten. De cen
trale vragen in het onderzoek betroffen de werkelijke
gang van zaken van de Bijlmerramp en hetgeen zich
-werantwoordelijkheden^^wl^e^^^^^
Ondanks alle voorbereidingen liet de commissie aan
het begin van het onderzoek bij het zoeken paar de
"waarheid toch een forse steek vallen; hét sensationele
bewijs van de aanwezigheid van gevaarlijke stoffen
(alsof een brandend wrak niet zo heel gevaarlijk was)
bleeklatertoch niet zo stevig. Veel mensen die terecht
often onrechte claimen slachtoffer te zijn, kregen
even meer hoop die echter vals bleek te zijn.
Ontnuchterend was het beeld over de overheid dat uit
hetonderzoek bleek. Delen van deoverheidsorganisa-
tie die langs elkaar heen werkten, informatie die
slecht of helemaal niet doorkwam, gebrek aan coördi
natie, onderschatting van de problemen, met name
die van de slachtoffers, bureaucratisch minimaliseren
van problemen, routinematig afwimpelen van lastige
vragen: alles waar/an een burger hoopt dat de over
heid dat in ieder geval niet met hem zal doen, bleek ge
beurd te zijn.
Vaak werd dan ook door commentatoren gesproken
over het vinden van schuldigen. Ik vind dat eenwr-
keerde vraag. Voorzover ik de uitkomsten van hèfjbn-
dèrzoek begrijp, is er eerder sprake geweest van on
verschilligheid, bureacratisehe kortzichtigheid, be
stuurlijke routine en wat dies meer zij: van schulp in
de strafrechtelijke zin van het woord zal waarschijn
lijk geen sprake geweest zyn.
De echte vraag is echter die naar de politieke verant
woordelijkheid. Als ministers niet verantwoordelijk
geacht worden voor hetgeenzieh in hun departement
afspeelde of juist ontbrak, wie dan wel? Pijnlijk daar
bij is dat blijkbaar ook de parlementariërs de ramp en
zijn gevolgen onderschat hebben. Als de controleurs
vanderegerlngslapen,wiezaldandecontroleurscon-
troleren?
Er mag dan wel tevredenheid zijn over gegevens die
eindelijk optafeizyngekomen.hetisechterbuitenge-
woon teleurstellend dat het politieke systeem en de
overheidsorganisatie zo lichtvaardig met de Bijlmer
ramp om zijn gegaan. Ik ben erg benieuwd naar het
rapport van de commissie. Zal zij de moed hebben de
politieke verantwoordelijkheid te leggen waar die
thuishoort? Zalzij demoedhebbenookhetparlement
te kapittelen wegens verregaande nalatigheid? En
dan, als klapstuk: zullen regering en parlement in de
discussie over het rapport de consequenties voor zich
zelf durven trekken? Wij zullen zien.
(Prof. dr. P.W.C. Akkermans M.A.tshoogleraar staats-
en bestuursrecht aan de faculteit derrechtsgeleerdheid
uan de Erasmus Universiteit Rotterdam)
Door Raymond Peil
Aegon, Fortis, Ahold en Rabodoehter
De Lage Landen hebben boodschap
pen gedaan in het land van Uncle
Sam. In ruim twee maanden zagen ze
kans bijna drie keer zoveel uit te ge
ven aan overnames als in het hele
topjaar 1996, ofwel ruim 28 miljard
gulden. Daar zal het niet bij blijven:
Amerika is groot genoeg en Neder
landse multinationals zoeken een
tweede thuismarkt naast die op het
Europese vasteland. Dus dan koopje
niet een winkeltje of bankkantoortje
op de hoek.
Het Nederlandse bedrijfsleven is al
jaren een grote speler in het interna
tionale fusie- en ovemamegeweld.
De poldereconomie kent immers
weinig barrières voor im- en export
van goederen alsmede var. kapitaal.
Het aantal klanten in Nederland is in
vergelijking met andere landen rest
van Europa of de wereld vrij beperkt.
Met daarbij het ontbreken van vee!
grondstoffen (behalve mende
landsgrenzen, heeft hv ■•nland-
se bedrijfsleven al gauw een reden
om zaken over de grens te betrekken,
inclusief buitenlandse overnamep
rooien, zo blykt ook uit een recent
onderzoek van de Nationale Investe
ringsbank NIB.
Opvallend is dat de Nederlandse in
dustrie voor overnames of samen
werking vooral in Europe actiefis, dit
met name door de komst van de euro.
Financiële dienstverleners (ABN
AMR O, ING, Aegon, Fortis) shoppen
ook wel in Europa maar geven ge
middeld veel meer geld uit in de Ver
enigde Staten. Vooreen grootgrutter
als Ahold en de uitgevers (Elsevier,
Wolters Kluwer) gaat hetzelfde op.
Door de schaalgrootte in de VS, mét
de hoge aandelenkoersen en de dure
dollar, en het feit dat in Amerika vrij
wel alles te koon j? voor de juiste
prijs, ligt het voor de hand dat de op
groei gerichte multinationals hun
slag in de 'States' slaan. De opko
mende economieën: Azië (met Japan
voorop al jaren in mineur), Oost-Eu
ropa (waaronder Rusland) en Latijns-
Amerika zijn door de financiële cri
ses van hun aantrekkelijkste kanten
ontdaan. 'Go west' is dus het parool
in Nederland.
In de moderne eeonomieen groeien
bedrijven die adviezen geven, din
gen bedenken, diensten verlenen en
dergelijke veel harder dan de tradi
tioneel producerende industrie. Ken
nis uit Nederland is makkelijker en
winstgevender in te zetten in Ameri
ka, dan bijvoorbeeld een grote ma
chine of een fabriek. En passant krij
gen de Nederlanders met deze werk
wijze ook toegang tot slimme ideeen
en methoden uit het buitenland, al
dus het NIB-rapport.
De uitkomsten van het NIB-onder-
zoek tonen verder aan dat de uitbrei
ding van de klantenkring het door
slaggevende motief vormt voor de
Nederlandse bedrijven om in het bui
tenland te investeren. Kostenbespa
ringen zijn een veel minder belang
rijk reden: het mag best wat kosten,
als het ook maar meer oplevert. De
NIB kreeg van de 300 ondervraagde
bedrijven vooral de indruk dat ze
naar het buitenland, trekken om aan
te vallen en niet uit een veixiedigen-
de strategie, bijvoorbeeld tegen de
oprukkende concurrentie of de glo
balisering.
De forse toename van de Nederland
se investeringen in het buitenland is
volgens de bedrijven goed voor de
binnenlandse economie. Een meer
derheid van de 'buitenland-inves
teerders' van 55 procent meldt dat de
export van het Nederlandse moeder
bedrijf toeneemt als gevolg van inter
nationale investeringen. Blijkbaar
leiden buitenlandse investeringen
tot een verhoogde vraag naar produc
ten uit het moederland.
De Nederlandse werkgelegenheid
wordt per saldo licht positief beïn
vloed door buitenlandse investerin
gen. Zo geeft 28 procent van de bui
tenland-investeerders aan dat de
werkgelegenheid als gevolg van de
internationale expansie toeneemt, 11
procent meldt een afname en de rest
ziet geen of nauwelijks een verband.
„Dit betekent dat internationale ex
pansie van het Nederlandse bedrijfs
leven via meer export en productie
mogelijkheden per saldo heeft geleid
tot een licht positief effect op de Ne
derlandse werkgelegenheid en wel
vaart," aldus de NIB.