10
l
Shakespeare in Love
wint zeven Oscars
Alles ondersteboven op Kinder Poetry
Slechtste films '98
Ebony Band diept
verboden muziek op
Cabaretier Torn winnaar
Annie M.G. Schmidtprijs
Goed, maar uit de tijd
Grote verliezers zijn The Thin Red Line en Elizabeth
Boeken NAi en
01G bekroond
Britse schilder
Heron overleden
Rotterdams Dagblad
Maandag 22 maart 1999
Door John Wanders
Washington 'Shakespeare
in Love' van regisseur John
Madden is vannacht in Los
Angeles bij de jaarlijkse uit
reiking van de Oscars als
grote winnaar uit de bus ge
komen. De film, die is gesitu
eerd in het zestiende-eeuwse
Engeland, sleepte zeven Aca
demy Awards in de wacht,
waaronder de Oscars voor
beste film, beste actrice en
het beste originele scenario.
De oorlogsfilm 'Saving Priva
te Ryan' van regisseur Ste
ven Spielberg, genomineerd
voor elf Oscars, won er vijf,
waaronder die voor beste re
gie en beste camerawerk.
De grootste verrassing was de Ita-
Raan Roberto Benigni. De inne
mende acteur/regisseur/scenarist
kreeg met zijn 'La Vita E Bella'
(Life is Beautiful') en zijn ontwa
penende verschijning heel Holly
wood aan zyn voeten. Zijn tragi-
komf^feiver de holocaust won
drie Oswrs. Benigni kreeg zyn
eerste Oscar van de avond in de
categorie beste buitenlandse film.
Hij was hierover dermate enthou
siast dat hij over de rugleuningen
van de stoelen vóór hem naar het
podium klauterde. De uitbundige
Italiaan, die de Engelse taal nau
welijks spreekt, zocht naar woor
den om zijn grote dank kenbaar te
maken. „Ik wil in deze oceaan van
grootmoedigheid duiken," riep
hij wijzend op de zaal.
Toen Benigni later op de avond
opnieuw naar het podium mocht
komen om de prestigieuze Oscar
in ontvangst te nemen voor beste
acteur, mengden zijn geluk en
zijn ongeloof rich in een extati
sche uitbarsting die zyn eerste op
treden van de avond nog overtrof:
„Dit is een vreselijke vergissing,
want ik heb mijn hele Engelse
woordenschat al opgebruikt," riep
hij met al dan niet gespeelde wan
hoop. „Ik kan nu niet meer tot uit
drukking brengen hoe groot mijn
dank is. Ik voel mij op Jupiter."
En wederom wijzend op de zaal;
„Ik wil met u allen de liefde be
drijven in het heelal."
De producers
van'Shake
speare m Lo
ve.metinhuri
midden Os
carwinnares
Gwyneth Pal-
trow, tonen
zes van de ze
ven beeldjes
die de film
vannacht in
de wacht
sleepte. Foto
Onder: De
omstreden
regisseur Ella
Kazan kreeg,
tegen de zin
van velen, een
speciale Os
car voor zijn
gehele werk.
Foto Reuters
Gwyneth Paltrow kreeg voor haar
hoofdrol in 'Sheakespeare in Lo
ve' de Oscar voor beste actrice.
Veterane Dame Judi Dench won
met haar vertolking van koningin
Elizabeth in dezelfde film de Os
car voor de beste vrouwelijke bij
rol. Dench was dankbaar voor de
eervolle onderscheiding, maar ze
herinnerde het publiek er aan dat
Ml
Whoopl Goldberg opende de Oscar-avond verkleed als koningin
Elizabeth, een rol die in twee films, 'Elizabeth' en 'Skakespeare
in Love% tot Oscar-nomlnatles leidde. De oogst voor de eerstge
noemde film Viel zwaar tegen. Foto Reuters
ze in totaal niet meer dan acht mi
nuten in 'Shakespeare in Love' fi
gureerde en het gewicht van de
Oscar daarom naar haar gevoel
niet ten volle verdiende. James
Cobum, ook al een veteraan in de
filmindustrie, won zijn eerste Os
car voor zijn bijrol in 'Affliction'.
De grote verliezers van dit jaar
waren 'The Thin Red Line' van
Terrence Malick en 'Elizabeth'
van Shekhar Kapur. The Thin
Red Line', die in fraaie tinten de
geallieerde verovering van Guad
alcanal op het Japanse leger schil
dert, stond genomineerd voor ze
ven Oscars, maar won er uiteinde
lijk geen enkele. 'Elizabeth'
kwam er slechts iets minder be
kaaid af. Ook deze Elizabethaanse
rolprent was genomineerd voor
zeven Oscars. Uiteindelijk rolde
er slechts eentje uit de bus en dan
ook nog een ondergeschikte (voor
make-up),
Lewinsky
De 71ste uitreiking van de Acade
my Awards, ofwel 'Hollywoods be
langrijkste avond van het jaar',
werd op fabelachtige wijze aan el
kaar gepraat door actrice Whoopi
Goldberg. Goldberg maakte dank
baar gebruik van de Lewinsky-af
faire om het publiek aan het la
chen te krijgen. Over de animatie
film 'A Bugs Life' (Het Leven van
een Insekt) zei ze: „Is dat niet het
levensverhaal van Linda Tripp?"
(Tripp is de vrouw die Lewinsky
verraadde).
Het pijnlijkste moment van de
avond kwam zoals verwacht bij de
uitreiking van de oeuvreprijs voor
Elia Kazan, regisseur van mees
terwerken als 'A Streetcar named
Desire', 'On the Waterfront' en 'A
Face in the Crowd'. Kazan is een
zeer omstreden figuur in Holly
wood, omdat hij in de jaren vijftig
collega's aangaf bij de commissie
van het Huis van Afgevaardigden
die onder leiding van de gevrees
de senator Joseph McCarthyjacht
maakte op vermeende communis
ten. Sommigen in het publiek ga
ven Kazan een staande ovatie. An
deren. zoals de acteurs Nick Nolte
en Ed Harris, bleven roerloos zit
ten zonder te applaudisseren. Ac
teur Robert de Niro introduceerde
Kazan en dit bracht conferencier
Chris Rock tot de niet door ieder
een gewaardeerde 'grap' dat De
Niro duidelijk een liefhebber was
van ratten.
Santa Monica Aan de voor
avond van de jaarlijkse Oscar
uitreiking heeft de jaarlijkse uit
reiking van de Razzies plaatsge
had, de prijzen voor de slechtste
films. De komisch bedoelde film
'An Alan Smithee Film: Bum,
Hollywood, Bum!' kreeg de titel
'slechtste film 'van 1898'. De
film, geregisseerd door Joe Esz-
terhas die bekend is als scena
rioschrijver voor Paul Verhoe
ven, kreeg maar liefst vijf prij
zen. Behalve in de categorie
'slechtste film1 kreeg de satire
op Hollywood ook prijzen voor
onder meer 'slechtste scenario',
'slechtste mannelijke bijrol' en
'slechtste liedje'.
Andere winnaars waren Leonar
do DiCaprio in de categorie
'slechtste paar' voor rijn dubbel
rol als tweeling in The Man in
the Iron Mask' en de Spice Girls
ïn „de categorie 'slechtste actri
ce:
Er werd ook nog een speciale
prijs toegekend'. '1998 - het
slechtste filmjaar aller tijden'
vanwege een tendens die als
'Oude kerels en jonge dingen'
wordt omschreven, de trend om
middelbare helden en jonge hel
dinnen naast elkaar te zetten.
Het was de negentiende keer
dat de Razzies werden uitge
reikt De jury bestaat uit 475 le
den van de Golden Raspbeny
Foundation, onder wie mensen
uit de filmwereld, filmjouruilis-
ten en filmfans. De prijsuitrei
king is bedoeld om de draak te
steken met de Academy Awards
en andere vergelijkbare evene
menten.
Leipzig Drie Nederlandse boe
ken, behorend tot de Best Ver
zorgde Boeken van 1997, zijn in.
het Duitse Leipzig bekroond. Nik-
ki Gonnissen en Thomas Wid-
dershoven kregen een eervolle
vermelding voor 'Etemally Yours'
van Ed van Hinte, een uitgave van
010 in Rotterdam. Arlette Brou
wers en Koos van der Meer haal
den een eervolle vermelding bin
nen voor 'De regie van de stad',
een uitgave van het Nederlands
Architectuurinstituut in Rotter
dam. De internationale juiy on
derscheidde verder Studio Gon
nissen en Widdershoven met een
bronzen medaille voor de vormge
ving van 'Het beste van Wim T.
Schippers', een uitgave van het
Centraal Museum in Utrecht.
In Leipzig wordt van 25 tot en met
28 maart de Leipzïger boeken
beursgehouden.
Door Canis Zijlmans
flUBTSTg vOORST£Ll^CJNJ*OmRD*^
THEATER ZUIOPLEIN
dondefdag i april - 20,15 uur
kassa: 010-481 65 00
10900-9203"
Rotterdam „De broje fegoes
griepen. Dat doen ze in het stamp.
En op z'n hoge blokon, veurat de
afomal met kramp," dichtte de 13-
jarige Daphne Roodhuïjzen uit
Wateringen zondagmiddag tij
dens de derde editie van het Poe
try International Kinderfestival
in het RO Theater. Met klanken
opgeroepen beelden en associa
ties vormen een gedicht, dus dich
ter Jaap Blonk liet z'n'Mond dicht
gedicht' horen. Het vers bewoog
rich over het klankenscala tussen
neuriën en onsmakelijke 'pers-
windgeluiden'.
'Dichters op zijn kop' is dit jaar
het thema van het Kinderfestival,
een co-pioductie van het RO The
ater en Stichting Poetry Interna
tional. „Veel dichters," legde de
aankondigingsfblder uit, „staan
namelijk graag op hun kop. Ze
kijken graag naar de wereld op
een manier, die het gewone nogal
ongewoon maakt. Als je hun ge
dichten hoort, is het net of jezelf
op je kop staat. Je bent in een on
gewone wereld, waarin alles mo
gelijk is; de muis jaagt achter de
kat aan, de zon schijnt 's nachts
en de zee is droog."
„Met dit festival," zegt organisa
tor Angelique Mathon, „probeert
Poetry kinderen te interesseren
voor dichtkunst door jongeren en
volwassenen. Met name in de
kleuteraren wordt er op school
veel gedicht en gerijmd, In de ho
gere groepen gebeurt dat jammer
genoeg steeds inder. Terwijl
kinderen meestal wel erg met
taalgrapjes en rijmpjes bezig zijn.
Dat hebben ze gemeen met dich
ters, die meestal ook onconventio
neel met taal omgaan."
Bezoekers kochten allereerst een
'uitgangsbewijs', dat bij het verla
ten van het RO Theater moest
worden getoond in plaats van bij
binnenkomst. Binnengaan zon
dagmiddag moest door de arties
teningang. In mysterieuze witte
pakken gestoken mannetjes met
lippenstift en vrouwtjes met snor
ren begeleidden de gasten met za
klampen door de spelonken van
het gebouw
Dan konden ze ineens op je toe
stappen en zeiden dan: „Ogen zo
groot in het kleine gezicht. Mag
het donker aan, Sc ben zo bang in
het licht." Even later bood zo'n
'wit pak' dan een portie pijn aan.
,,U moet het nu nemen, want het
is nog warm." In de foyer wacht
ten de kinderen hopen chips en
mariakaakjes, die uit wc-potten
moesten worden gevist. En tafel
tjes stonden er ondersteboven,
waardoor theeservies op de poten
balanceerde.
De wereld op z'n kop. Leerlingen
van De Blijberg en Zalmplaat la
zen voor in het Nederlands, Bos-
nisch, Turks en Latijn: „Aan de
hemel hangt een zeilboot. Wolken
liggen op het strand. De wereld is
veel leuker van de omgekeerde
kant." Dove kinderen van het
Handtheater van de Dovenschool
in Amsterdam, droegen het voor
in gebarentaal, Tegelijk leerden
zij het publiek in gebarentaal te
applaudisseren, waarbij met de
vingers bovenhel hoofd wordt ge
wapperd.
Dat publiek moest eerder de zaal
in via het podium en dichters en
artiesten traden op met de rug
naar de toeschouwers. „Het is af
gelopen," zei presentatrice Moni
que Hagen van Klokhuis bjj het
begin van de voorstelling. En:
„Welkom," toen het was afgelo
pen. De kinderen joegen Hagen,
die populairder was dan de optre
dende dichters en die ze ook beter
kenden, na voor een handteke
ning.
Behalve op het grote podium
werd er intiem gedicht in kleine
zaaltjes. In een gangkast vol vuil
niszakken ging Urnie Plein te
keer. In de houtzagerij bracht An
dreas Denk muziek met de zin
gende zaag en zittend op stapels
kranten droeg Wim T. Schippers
voor uit 'Kutje compleet' en het
Elma van Ha
ren droeg
voor vanaf
een balkon.
Foto Niels van der
Hoeven/Rotter
dams Dagblad
vers 'Grassprietje' uit de bundel
'Het Gazon'. Soms stopte hjj der
tig seconden voor 'de C&A-be-
sprekingen'. Er was een griezel
restaurant en een 'worstenzaaltje'
waar de toeschouwers worstjes
kregen uitgedeeld.
Eva Geriach las met haar rug naar
het publiek voor uit 'Achterstevo
ren': „Het struif klom langs het
fornuis omhoog naar het ei dat ik
in m'n hand hield. Vanzelf ging
het ei dicht." Verder droegen ge
dichten voor Gouden-Griffelwin
naar Wim Hofman, Elma van Ha
ren, Edward van de Vendel en de
19-jarige Rotterdammer Ayatol
lah Musa, van wie deze maand de
bundel 'Tqj Mahal1 verschijnt.
Door Willem Jan Keizer
Rotterdam De belangstelling
voor de muziek uit de periode van
het interbellum lijkt flink aan te
zwellen, en niet ten onrechte: dit
is één van de meest creatieve pe
rioden van de 20ste eeuw geweest.
Na Kurt Weill (vorige week bij het
Rotterdam Young Philharmonic)
en Francis Poulenc (iets langer
geleden met het Nederlands Ka
merkoor) meldde zich gister
avond de Ebony Band in de Jurri-
aanseZaal van de Doelen.
De leider van de Das sinds 1990
bestaande Ebony Band, hoboïst
Werner Berbers, interesseert zich
voor de muziek uit dit tijdvak die
niet mocht, verboden dan wel ver
bannen werd. Deze keer diepte
Herbersvecl door jazz beïnvloede
en door de nazi's dan wel de com
munisten verboden muziek van
vergeten componisten uit archie
ven op. Want een Sjostakowitsj,
een Bartók en een Stravinsky
wisten zich uit de grijpgrage klau
wen van de machtshebbers 1e
houden. Bekende namen en on
danks hun bijdragen aan 'klassie
ke jazz' voor de Ebony Band niet
interessant.
Toch heeft ook in ons land de jazz
en hierdoor beïnvloede muziek
nog lang om erkenning moeten
vechten. Want nog in 1953 veroor
deelde de Nederlandse musico
loog Caspas Höweler de jazz als
„negermuziek met een barbaarse
erotiek en een grote geestelijke
leegte" die slechts „de adoles
cent" zou aanspreken. Het ty
peert de burgerij die deze muziek
lang van zich af wist te slaan. In
stinctief begreep men dus de di
recte aantrekkingskracht, de on
derbuikgerichtheid en daarmee
de macht van de jazz.
temer Herbers zocht componis
ten van wie Max Brand en Erwin
Schulhoff nog de bekendsten zyn.
Met archetypisch instumentari-
um als de banjo en gitaar, de (alt)
saxofoon, gestopte trompet en
drums en slecht-versterkte zang
(beuwe Visser), toverde de Ebony
Band de optimistische sfeer (te
gen beter weten in) van de jaren
'30 te voorschijn. Of het nu ging
om de drie mysterieuze tango's
van Schulhoff. de Brechtiaanse
'Bankel und Balladen' van Wil
helm Grosz of de 'Suite Amcnca-
in' van Emil Burian met de vio-
iophon (een viool zonder kast
maar met een geluidsversterken-
de hoorn), steeds dook weer die
atmosfeer van de opkomst van
Hoilywood op, hel levendige uit
gaansleven van Berlijn en Parijs,
maar ook de struisvogelpolitiek
ten opzichte van de bedreigende
krachten. Uiteindelijk legden alle
componisten waarvan werken
werden uitgevoerd in figuurlijke
of letterlijke zin het loodje tegen
commi en nazi. Terecht werd de
muziek van ook Polovkin en
Kortsjmarev aan de vergetelheid
ontrukt: de bijna-geniale uitsmij
ter van Max Brand. 'Black Bottom
-Jazz Band' uil diens opera
'Maschinist Hopkin s' werd aan lei
ding voor een flinke encore.
Jurriaanse Zaal de Doelen: Ebo
ny Band o.l,v. Werner Herbers.
Gehoord: gisteravond.
Apeldoorn De Rotterdamse ca
baretier Kees Torn (32) heeft gis
teren op het Gala van het Neder
landse lied in Apeldoorn de Annie
M.G. Schmidtprijs 1998 gewon
nen. „Geniaal onaangepast," zo
typeerde j uryvoorzittcr Gaaikema
zijn jonge collega, die op het mo
ment door het land trekt met zijn
cabaretprogramma 'Plek. zat'.
Tom ontving de prijs, in 1991 m-
Londen Patrick Heron, de be
langrijkste abstracte schilder van
Groot-Brittannie, is zaterdag op
79-jarige leeftijd overleden.
De directeur van de Londense Ta-
te Gallery, waar vorig jaar een
overzichtstentoonstelling van zijn
werk te zien was, noemde Heron
'een van de invloedrijkste figuren
uit de naoorlogse Britse kunst'.
Heron studeerde aan de Londen
se kunstacademie, maar stopte al
na korte tijd omdat zoals hij zei
„bijna niemand zich daar bezig
hield met de 20ste eeuwse schil
derkunst." Heron ontving in '77
een koninklijke onderscheiding.
gesteld door Conamus en het Am
sterdams Kleinkunst Festival,
voor zijn liedje 'Streepjescode'.
De juiy heeft zich verwonderd
over zyn oorspronkelijke stijl.
Tom maakt een wat slungelige in
druk, heeft altijd een sigaar in de
hand en is onafscheidelijk van
vriendin José Oltshoom, aan wie
hij elk optreden lijkt op te dragen.
Recensenten hebben Tom, win
naar van het Leids Cabaretfesti
val in 1994, al vergeleken met Ivo
de Wys en drs. P.
Voor Tom kwam de Annie M.G.
Schmidtprijs, na de aanmoedi
gingsprijs van vorig jaar, niet als
een volslagen verrassing. „Twee
jaar geleden won Karin Bloemen
met een liedje over een dode moe
der. Toen dacht ik: dat kan ik ook.
'Streepjescode' gaat over mijn va
der. En die is echt dood." Tom
bracht het lied ter afsluiting van
het Gala wat onwennig voor de
grote, volledig gevulde zaal van
Orpheus.
Marco Borsato was gisteren overi
gens de grote afwezige op het Ga-
ia van het Nederlandse lied. De
zanger miste het vliegtuig in Mia
mi na een vakantie. De organisa
tie van het gala is woedend. Bor
sato zou als eregast 'Het Dorp' van
Wim Sonneveld zingen.
a r 11
Bobby
Hutcherson
a l b
'Skyline'
d u u
58:04 min.
Een vibrafoon en 'n marima nodigen snel uit tot vertoon, tot kunstjes
makerij. Het watervlugge spel met twee of met vier stokken dat met de
ogen soms nauwelijks meer te volgen is, kan ook voor wie het niet ziet
spectaculair zijn. Maar dat is niet genoeg voor goede muziek. Dan is ook
poëzie en gevoel nodig en dat valt moeilijker te realiseren op deze slag
instrumenten. Het kan wel, zie Miit Jackson in zijn periode bij het Mo
dern Jazz Quartet, nu ruim veertig jaar terug. Maar ook Jackson verviel
later weer in circusachtige acts.
Hutcherson is ook al weer 57 jaar en hij probeert op deze studi&onna-
men uit augustus vorig jaar af en toe z'n muziek op een hoger plan te
brengen, tot kunst te verheffen. Overtuigen doet hij daarmee he'aas
niet Bovendien blijft het in de meeste nummers bij het virtuoze impo
neer-spel. Jammer ook van de groep jonge top-musici die hem omrin
gen. Steeds meer jongere jazzmusici gaan speeiser werken en nieuwe
wegen ontdekken, maar hier krijgen ze daarvoor niet de ruimte Samen
met de vibrafonist/leider maken ze uitstekende muziek, maar eigenJjik
ook weer niets bijzonders. Je blijft achter met het gevoel dat hier veel
meer spanning en verrassing mogelijk was geweest. Kansen volop
maar weinig benut Deze opnamen hadderf evengoed twintig of dertig
jaar terug gemaakt kunnen zijn.
Peter van Ejjkelcnburg
