Eén uur per dag het kloppend
hart van Schiedamse handelsleven
Maassluis op de grens van twee werelden
'Dierenpreparateur eigenlijk
gewoon begrafenisondernemer'
Van koopmansbeurs,
telegraafkantoor, muziekschool en
tafeltennispaleis tot designcentrum
jgenda
Rotterdams Dagblad
-¥-
J
;,pii
De Korenbeurs. Vandaag wordt
bet monumentale gebouw aan de
Lange Haven in Schiedam voor
het laatst gebruikt door de tafel
tennissers. Ze vertrekken naar
een ander onderkomen om
plaats te maken voor Jan des
Bouvrie die er een design-center
begint. In een tweeluik wordt te
ruggeblikt op dc geschiedenis en
vooruitgekeken naar de toe
komst van het markante bouw
werk. Vandaag het eerste deel.
Volgende week deel twee.
Door Sander Sonnemans
Schiedam Een historisch monu
ment Eigenlijk was De Koren
beurs het al nadat het in het eind
van de achttiende eeuw werd vol
tooid aan de Lange Haven. Want
de koopmansbeurs mocht dan het
kloppend hart van het Schiedam-
se handelsleven zijn, langer dan
één uur per dag klopte het niet.
Elke werkdag kwamen daar de
distillateurs, branders, jenever
stokers en zakenlieden tussen
één en twee uur bijeen om handel
te drijven. Nadat de beursklok
had geklonken, was het een uur
lang één en al bedrijvigheid onder
het glazen dak van het imposante
gebouw. Daar klopte het hart van
de industrie die de stad beheerste.
Een uurtje per dag, langer niet.
De historische waarde leek toen al
groter dan de economische.
Voordat het handelscentrum met
de grote trappen verrees, was er al
een beurs in Schiedam. Het stuk
je Lange Haven tussen de West
molenstraat en de Korte Haven
diende als ontmoetingsplaats
voor kooplieden. Daar werd in de
open lucht de handel gedreven.
Niet gek dus dat op een steenworp
afstand De Korenbeurs gebouwd
zou worden. Aanvankelijk zou de
Hagenaar Gunckel, die landelijke
bekendheid genoot met 'zijn' ge-
bouw van de Raad van State en de
schouwburg van Den Haag, het
bouwwerk ontwerpen, maar de
Schiedamse overheid vond hem
te duur. Gunckel en de toenmali
ge gemeente-architect Rutger
van Bol'Es en ook Guidici, een
Italiaanse bouwmeester, dienden
nieuwe ontwerpen in, maar weer
werden de voorstellen te duur be
vonden. Van Bol'Es kreeg vervol
gens de opdracht dan maar een
ontwerp te destilleren uit de inge
diende bouwvoorstellen en in fe
bruari 1788 werd het licht voor de
bouw van De Korenbeurs op
groen gezet. April 1792 was 'ie
klaar.
Muziekschool
Het is nooit bekend geworden van
wie nu eigenlijk het uiteindelijke
ontwerp is geweest, maar aan de
voorzijde van het monument, met
z'n brede trappen en imposante
pilaren, kan zeker de hand van
een Italiaanse bouwmeester ge
zien worden. Op en rond die trap
pen was het elke dag weer een en
al bedrijvigheid als er werd ge
handeld. Unge tijd werden voor
de rest van de dag geen activitei
ten ontplooid. Even was er welis
waar een telegraaf- en telefoon
kantoor gevestigd en deed de bo
venruimte dienst als lokaal van
een muziekschool, maar groten
deels werd de indrukwekkende
allure van de buitenkant van het
gebouwgevolgd door een desolate
indruk binnen de pompeuze mu
ren. Kortom, De Korenbeurs werd
De Korenbeurs zoals die afgelopen jaar op de nieuwjaarskaart
van de Dienst Sport en Recreatie werd afgedrukt. Binnenkort
neemt designmeester Jan des Bouvrie er zijn intrek. TekemngHcnk
amper gebruikt.
Door de jaren heen - pas nadat de
jeneverindustrie een terugval had
doorgemaakt en de beurshandel
als een nachtkaars was uitgegaan
- kreeg het monumentale pand
andere bestemmingen. Eerst nam
de Gemeentelijke Woningdienst
er haar intrek waarna er 'pingpon-
gers', kanariepietententoonstel-
llngen en zelfs trainende cric
keters over de vloer kwamen. In
1954, op 27 januari om precies te
zijn, werd de beurs als cultureel
centrum in gebruik genomen. Al
thans, onderzocht werd of het ge
bouw geschikt zou zijn voor cultu
rele doeleinden. De culturele
avond was georganiseerd in ver
band met de uitreiking van de leg
penningen door toenmalig burge
meester Peek aan J.K.C. Karsse-
boom en A. van der Poets Cle
ment, die zich bijzonder verdien
stelijk hadden gemaakt voor de
Schiedamse Gemeenschap. De
uitreiking werd omlijst met een
concert van zangkoor St. Cecilia,
pianospel van notaris A.S.H.A.
Blaisse, een causerie en een ma
rionettenspel.
De kranten waren in hun recen-
cie? vol lof over de nieuwe be
stemming van De Korenbeurs.
'Deze uitzonderlijke hoge, recht
hoekige stenen zaal mag een aan
winst genoemd worden', schreef
de Nieuwe Schiedamsehe Cou
rant. 'Sprekers kunnen zonder
moeite worden verstaan, de ruim
te 'zingt' gemakkelijk en veroor
zaakt geen hinderlijke geluidsgol
vingen, zelfs niet nu de aankle
ding zeer sober was gehouden'.
En De Schiedammer: 'Dit (het
toetsen van de beurs op zijn
akoestische kwaliteiten) mag suc
cesvol worden genoemd, want zo
wel het gesprokene als de muziek
en de zang kwamen volledig tot
hun recht'. Trouw schreef: 'De hal
van het gerestaureerde beursge
bouw kan ook worden gebruikt
voor culturele uitingen. Dit is met
de bijeenkomst van de Schiedam
se Gemeenschap bewezen'. Het
Vrije Volk tenslotte: 'De monu
mentale, magnifieke en bovenal
stemmige hal van de kersvers ge
restaureerde Koopmansbeurs is
door de Schiedamse Gemeen
schap als het ware cultureel ge
doopt'.
De restauratie waar over werd ge
schreven, was noodzakelijk om
dat het beursgebouw was verzakt.
Waar de fundamenten van het
bouwwerk lagen, lag vroeger de
oude sluis en die werd pas dertien
jaar (1779) vóór de bouw gedempt,
zodat de toen verse ondergrond
de tand des tijds niet helemaal
heeft kunnen weerstaan. Aan de
achterzijde was het gebouw een
behoorlijk stuk gezakt waardoor
niveauverschillen van rond de
zestig centimeter waren opgetre
den. Maar de door Van Bol'Es aan
gepaste schepping van Giudici
toonde meer gebreken.
Weggevreten
De balken onder het torentje wa
ren nagenoeg helemaal vergaan,
de balken binnen in het gebouw
waren grotendeels door zwam
men weggevreten, de daklijsten
moesten worden hersteld en het
glazen dak schreeuwde om een
opknapbeurt. In het zeventiende-
eeuwse gebouw werd ook nog
eens een moderne verwarmings-
installatie aangelegd niet zonder
het esthetische aspect uit het oog
te verliezen. Onder de vloer wer
den twee kelders gebouwd waar
voor honderd kubieke meter be
ton en twaalf ton bewapenings
ijzer gebruikt werd, De ene kelder
deed dienst als kolenbunker, fiet
senstallingen keuken voor de Wo
ningdienst. Kelder nummer twee
bevatte toiletten en een tweede
keuken.
De Korenbeurs was in 1954 weer
in haar volle glorie hersteld en de
genen die er als laatsten gebruik
van hebben gemaakt, zijn de ta
feltennisverenigingen. In februa
ri van dat jaar werd het beursge
bouw als tafeltenniscentrum in
gebruik genomen. TCK Noad en
Ready namen er hun intrek voor
hun trainings- en wedstrijdavon
den. Het tafeltenniscentrum werd
officieel in gebruik genomen met
een aantal wedstrijden. De ge
broeders Hans en Bert Onnes,
twee junioren, bonden als eerste
de strijd aan. Daarna speelde
Hans Oithes samen met de latere
'tafeltennisgoeroe' Cor du Buy
een dubbelspel tegen Bert en
Wim Stoop. Hoogtepunt van de
avond was het 'potje pingpong'
tussen Du Buy, die al ettelijke
malen Nederlands kampioen was
geweest, en Wim Stoop. Het werd
een ware thriller want het kwam
aan op een vijfsetter die uiteinde
lijk door Cor du Buy werd gewon
nen.
Noad en De Korenbeurs zijn de
laatste twee clubs die tot de komst
van design-meester Jan des Bou
vrie in het monument, waar in het
nabije verleden ook nog eens Eu
ropacupwedstrijden werden ge
speeld, hun thuishaven hadden.
Het heeft wat voeten in de aarde
gehad om voor beide verenigin
gen, onlosmakelijk aan elkaar
verbonden, een alternatieve loca
tie te vinden. Na de wat gevoelig
liggende 'tussenoplossing'
(schoolgebouw aan de Thomas a
Kempisstraat) verkassen de clubs
naar de Dr. Kuyperlaan waar ze
hun definitieve onderkomen, ge
deeltelijk nieuwbouw, zullen be
trekken. Dit weekeinde vliegen in
de tafeltennistempel voor de laat
ste maal de celluloid balletjes over
de groene tafels.
DoorEefje Oomen
Vlaardingen - Alfred Hitchcock ge
bruikte ze niet voor niets als grie
zelelement in Psycho en The Man
Who Knew Too Much. De goeie
ouwe Master of Suspense wist het
ais geen ander: opgezette dieren
hebben een hoog kippenvelgehal
te. Ook nu nog. Regelmatig staan
schoolkinderen te huiveren voor
de etalage van dierenpreparateur
Joop Stam (54), 'gespecialiseerd in
het opzetten van vogels'.
De Vlaardinger begrijpt het niet.
„Mijn beroep is minder vies, dan
dat van huisvrouw. Als je in je
keuken een visje schoonmaakt,
zitje met je handen tussen de in
gewanden. Dat is pas smerig, Dat
gebeurt mjj nou nooit. Ik haal het
vlees er altijd in één wip uit."
'Heel vreemd' vindt Stam het dat
een kip schoonmaken 'normaal' is
en een stuk pluimvee opzetten op
eens 'eng' wordt. Een preparateur
bezit een morbide geest; dat den
ken er volgens hem velen. Zo be
schreef de baas van het buurtcafé
hem een documentaire over paar-
denmishandeling eens als 'een
film, waar zelfs jij de kriebels van
zou krijgen'. Stam: „Zélfs jij, be
grijp je? AJsof ik minder gevoe
lens voor dieren heb dan ande
ren."
'Moordenaar' stond er laatst met
lippenstift op de ramen van zijn
etalage aan de Oosthavenkade.
'Nog zo'n vooroordeel', vult zijn
vrouw Joke aan. „Veel mensen
denken dat een opzetter levende
dieren slacht." Die rode letters op
de ruiten. Ze kan er nog steeds
giftig om worden. „Oe, als ik dat
meisje ooit in mijn kladden krijg!
Haar man wil het nog een keer
gezegd hebben: een preparateur
zet alleen dode dieren op. En ook
dat gaat niet zomaar. Voor het pre
pareren van de meeste vogels en
zoogdieren moeten zijn klanten
een speciale vergunning bij de po
litie halen. „Daar staan de mees
ten van te kijken. Die denken dat
ze hier zo even terecht kunnen.
Een soort Kwikfit, maar dan voor
beesten."
Steenuiltje
De misverstanden steken hem
vooral, omdat een goede prepara
teur volgens hem geen hekel aan
dieren kén hebben. „Als beesten
je niet interesseren, ga je dit vak
niet in. Je moet je in alle soorten
verdiepen, alle soorten bestude
ren, als je beesten zo natuurlijk
mogelijk wil opzetten."
Een huisdier zo realistisch moge-
lp prepareren, dat blijft het
hoogste streven voor een dieren-
opzetter. Zijn vrouw pakt er een
fotoboek bij. „Kijk, dit hondje
heeft Joop ook onder handen ge
nomen. Toen de eigenaar terug
kwam in de winkel, ging hij bijna
van zijn graat. Zijn hondje zag er
uit, alsof ie zo weer kon gaan blaf
fen." 'Een kunstenaar' rm nt
Stam zich dan ook het liefs iie
van een velletje weer een vogeltje
maakt'.
Zijn prijzen beginnen bij negen
tig gulden voor een klein vogeltje
en lopen op tot achttienhonderd
gulden voor de kop van een groot
zoogdier. „Duur? Als je weet dat
ik soms dagen met een stuk bezig
ben, denk je daar wel anders over.
Laatst bracht iemand een steen
uiltje binnen. Daar reken ik een
standaardprijs voor. Maar toen ik
met het beestje bezig was, bleek
dat zijn hele rug openlag. Waar
schijnlijk door een auto-ongeluk.
Dan ga ik door, tot het beest weer
heel is. Je prestige, hè. Toch zal ik
er dan niet meer voor vragen."
Hij heeft een voorliefde voor vo
gels. „Vooral kraai-achtigen als
raven en vlaamse gaaien zet ik
gTaag op. Ook een beetje uit lui
heid. Het opzetten van een grote
vogel is minder ingewikkeld, dan
het opzetten van een klein zoog
dier." De grootste kop die hij ooit
heeft bewerkt, was die van een
Schotse Hooglander. Op de foto,
die zijn vrouw erbij pakt, steekt
Stam trots zijn vinger in de neus
gaten van het dier. „Zo groot was
ie dus." Maar piepklein kan ook:
muisjes, winterkoninkjes, goud
haantjes.
Nepoogjes
Stams bedrijf bestaat bijna vijf
tien jaar. Opzetten doet hij echter
al sinds de dag, dat hij als 6-jarige
Vlaardingse jongen met zijn opa
ging 'peuren', paling vissen. Dan
vond hij weieens een doodgevro
ren wezeltje, of schoot er eentje.
„Toen werd er nog niet moeilp
gedaan over het bezit van een
luchtbuks." Zijn eerste experi
menten 'stonken de kast af. Echt
professioneel werkte hij pas, na
dat hij de kunst had afgekeken bij
Frits Russ, de inmiddels overle
den preparateur, die vaak voor
prins Bemhard bezig was. Ande
ren vroegen hem al snel ook iets
voor hen op te zetten. Toen hij
steeds meer opdrachten kreeg,
gaf hij in 1985 zijn baan als fruit-
verkoper op de markt eraan.
Inmiddels draagt zijn zaak de titel
'Ministerieel erkend'. Per provin
cie mogen maar vijf tot zes prepa
rateurs die naam voeren. Binnen
Zuid-Holland is Stam er officieel
vooral voor de regio Rotterdam.
In praktijk krijgt hij echter ver
zoeken uit heel Nederland, Tot
zijn opdrachtgevers behoren
naast particulieren ook instellin
gen als het Natuurhistorisch Mu
seum op Terschelling, het Zuid-
Hollands Landschap en het Vlaar
dingse Museum Hoogstad. Hij
heeft geen trek om aan wedstrij-
Dierenpreparateur Joop Stam aan het werk: 'Mijn beroep is minder vies dan dat van hulsvrouw.' Foto Roei Dijkstra
den mee te doen, anders zou hij
naar eigen zeggen 'al een volle
prijzenkast' hebben. Zonder aar
zeling: „Ik behoor tot de beste
drie preparateurs van Neder
land."
Trots is hij vooral, omdat hij alles
zelf doet Van de beschildering
van de nepoogjes met glaspoeder,
tot het uitzagen van de plankjes,
waarmee hertenkoppen aan de
wand worden bevestigd. De mu
ren van zijn atelier, achterin de
winkel, hangen tot de nok vol met
tangetjes, mesjes, speldjes, knij
pertjes. Een deel van het gereed
schap heeft hjj gekocht, het ande
re moest hij zelf maken. Een oud
botermesje heeft hjj bijvoorbeeld
zo verbogen, dat hij er makkelijk
vlees mee kan verwijderen. De
kunstliiven. waarmee hij de die
ren opvult, maakt hij uit stukken
purschuim. „Dit materiaal gaat
honderd jaar mee. Dat kon je niet
zeggen van turf- en strovuUingen,
die vroeger werden gebruikt."
Het schuim voorkomt ook dat de
muizen op de beesten afkomen,
zoals laatst was gebeurd bij het
Zuidhollands Landschap. Die in
stelling kwam bij Stam om de
aangevreten beesten weer te laten
oplappen.
Achterin zijn werkplaats staat een
vriezer, zo groot als bij de slager.
Daar gaan de beesten direct in, als
ze bij hem worden afgeleverd.
Stam opent de zware deur. Een
staart van een vos ligt bovenop.
Een grijze papegaaienkop steekt
uit een winkeltas. Honderden
plastic zakken met beestenlijven.
Stam heeft een lange wachtlijst,
„rk heb hier nog voor drie jaar
werk liggen."
Gewoon een ambacht voor hem, is
het prepareren voor sommige
klanten vaak een emotionele af
faire, „Wat ik niet meemaak,
Staan ze hier hun rat vaarwel te
zoenen. Tranen met tuiten. Als ik
dat zie, denk ik wel eens, eigenlijk
is een dierenpreparateur gewoon
een begrafenisondernemer."
Omdat zijn vrouw meer begrip
heeft voor al die emoties, staat zij
de klanten meestal te woord.
Stam: ,Ik gooi zo'n beestje ge
woon met een zwiep in de vriezer.
Dat pakt zü beter aan. Mijn vtouw
legt het dier pas weg, als de eige
naars vertrokken zijn." Zij: „Lo
gisch toch? Sommige mensen
zien hun dieren als familie. Stel je
voor, datje opa, vlak voor je neus
in de koelkast wordt geduwd!"
Tomatenpiukken in De Lier,
naar de middelbare school in
Naaldwijk. Voor behoorlijk wat
jeugdige Maassluizers is het de
normaalste zaak van de wereld.
Ook veel Westlanders zijn logi
scherwijs gericht op Maassluis.
Winkelen? Maasdijkers en Maas-
landers doen dat voor een groot
deel in de eerste stad aan de Wa
terweg.
Begin deze week kwam de poli
tiek terug op een hrainstormbij-
eenkomst van afgelopen jaar
over regionale samenwerking.
De conclusie was helder: Maas
sluis maakt deel uit van de stads
regio Rotterdam, maar moet
meer buiten haar grenzen kij
ken. Richting het Westland.
Door Jos van Nierop
Maassluis Het getouwtrek om
de Maaslandse Dijkpolder gaf het
een aantai jaar geleden al haarfijn
aan. Maassluis ligt op de grens
van twee werelden. Behorend bij
de stadsregio Rotterdam, maar af
en toe toch ook de blik op het
Westland. Maassluis is een grens-
geval. Letterlijk.
Maassluis wilde - en wil eigenlijk
nog steeds - die Dijkpolder maar
al te graag inlijven. Om er een
grote woonwijk op te bouwen.
Ook de stadsregio Rotterdam
vond het een mooi idee. Maar er
was één probleem: de lap grond
was geen eigendom van Maas
sluis, en lag ook nog eens buiten
de grens van de stadsregio. Bo
vendien waren degenen die er de
meeste zeggenschap over had
den, Maasland en de provincie
Zuid-Holland, absoluut niet ge
diend van de begerige blik van
Maassluis. De Dijkpolder als
Maassluise woningbouwlocatie
blijft daarom (voorlopig?) een
droom.
De discussie verstomde, Maas
sluis richtte zich vervolgens op
woningbouw op Het Balkon en de
relatie met Maasland werd weer
enigszins genormaliseerd. Sinds
een jaar of twee voeren de colle
ges van b en w van de twee ge
meenten, zij het slechts eenmaal
per jaar, overleg met elkaar. Het
gaat dan over gezamenlijke belan
gen zoals werkgelegenheid en
verkeer. Eigenlijk het enige ge
formaliseerde verband met Maas
land heeft Maassluis met haar bi
bliotheek. De Maaslandse vesti
ging is de dependance van de
Maassluise.
Met Naaldwijk vindt er vaker col
lege-overleg plaats. „Over infra
structuur, ontwikkelingen rond
de Oranjebuitenpolder en over de
toekomst van de veiling," aldus
burgemeester Sterkenburg-Ver-
sluis. „Naaldwijk fungeert ook als
het centrum van het Westland,"
motiveert ze het frequentere con-
taci.
Dat Maassluis streeft naar een ge
meentelijke herindeling met bij
voorbeeld Maasland, is een geluid
dat niet van het gemeentebestuur
komt Recent heeft de politiek, en
dan met name de Maassluise
WD-fractie er voor gepleit Een
half jaar geleden had fractievoor
zitter John Scheerstra het over
twee opties. Samengaan met
Maasland, Maasdijk en Schiplui
den of de Waterweg-variant waar
bij Maassluis, Hoek van Holland
en 's Gravenzande één gemeente
gaan vormen. Scheerstra pleit
voor het nadenken over een her
indeling om te voorkomen dat
Maassluis, als vanzelf, tot de Rot
terdamse conglomeraat gaat be
horen. Dat het bij een combinatie
met Maasland ook te doen is om
het bebouwen van de Dijkpolder,
ontkennen de liberalen overigens
niet.
Vanuit Maasland wordt een sa
mengaan met de stad met 33.000
inwoners resoluut afgewezen.
Maassluis is geen serieuze part
ner omdat Maasland het al doet
met de andere Westlandse ge
meenten. Een gegeven dat ook is
doorgedrongen tot het Maassluise
gemeentebestuur. Burgemeester
Sterkenburg: „Het Westland is
absoluut niet ongenegen samen
te werken, maar men zit niet te
wachten op allerlei regelingen
met ons. De indruk is dat de West
landse gemeenten de komende ja
ren met elkaar zullen samenwer
ken. Als een buffer tussen Den
Haag en de Rotterdamse regio."
Een samengaan of vergaande sa
menwerking met het Westland, is
ook niet echt een doel van het ge
meentebestuur. Maassluis maakt
onderdeel uit van de stadsregio
Rotterdam en is daar ook redelijk
tevreden over. Zaken zoals wo
ningbouw, verkeer en vervoer en
jeugdhulpverlening vereisen -
wk in uc toekomst - een gemeen
schappelijk e aanpak en besluit
vorming, vindt men. Maar het
moet geen vanzelfsprekendheid
zijn dat voor alle samenwerkings
vormen alleen maar richting Rot
terdam wordt gekeken. Maassluis
moet dan de ogen niet sluiten
voor andere mogelijkheden, was
begin deze week het eensluiden
de geluid van de Maassluise poli
tiek.
Toen de gemeente vorig jaar een
fusie van haar reinigingsdienst
met die van Schiedam en Vlaar-
dingen afwees, waren de woorden
van milieuwethouder Wesenha-
gen daarbij al kenmerkend. „Bij
zulke samenwerkingsovereen
komsten zie je vaak dat Vlaardin
ger, en Schiedam meer zeggen
schap hebben. Die indruk hebben
we hier ook. Zo van 'Schuift u
maar bij, Maassluis. Kijk maar
wat we u te bieden hebben'."
Arbeidsmarkt
Daarnaast hebben veel Westland
se ontwikkelingen voor Maassluis
vaak meer invloed dan die uit het
Rotterdamse. Het bedrijventer
rein Coldenhoven en een eventu
ele nieuwe weg vanuit Hoek van
Holland zijn daarbij enkele voor
beelden. Vanuit de sector welzijn
van Maassluis komt het pleidooi
voor meer contact met Westland
se organisaties. De sector denkt
op het gebied van arbeidsmarkt-
toeleiding garen te spinnen bij
zulke contacten. Men heeft echter
te maken met de huidige, aan de
arbeidsbureaus gekoppelde dis
tricten.
Meer shoppen, wordt dus steeds
meer het devies van Maassluis.
Als het tenminste gaat om samen
werking die niet al is vastgelegd
binnen de stadsregio. Kijken waar
Maassluis op dat moment het
meeste voordeel bij heeft. De on
afhankelijkere houding ten op
zicht van de regio (in de praktijk
vaak ten opzichte van Vlaardin-
gen en Schiedam) moet Maassluis
ook sterk maken in onderhande
lingen. Niet automatisch meelif
ten met de twee andere Water
weg-gemeenten, maar ook alter
natieven hebben. Je moet je bij
zondere grenspositie verkopen,
werd begin deze week door de po
litiek bepleit.
Zaterdag 17 aprtl
SCHIEDAM
Art steek Schiedam. Workshop Sjef HemJe-
ncKx.13,00-16.30a Stedeigk Museum. Or
gelconcert met Hans Pors, 14.00a Theater
a.d. Sch ieHans van Vliet met Waar waren wij
gebleven, 20.15u. Filmhuis. Oe man met de
hond, 21.00u. Podium Café. Skin it hack,
22.O0u.
VLAARDINGEN
Lijnbaan hallen. Rommelmarkt, 9.00-
16.00U. Vredeskerk. The lost wortd, 10.30
en 14.00u. Ichthuskerk. The lost work!,
13.00u. CultureeiCentnxmHollandla.Open
dagVnje Academie, i0,00-16.00u. Stadsge
hoorzaal, zaal de Harmonie. Twee toneel
voorstellingen van Toneel op Vnjdag. 14.00u.
Obadja. The lost world, 19.30u. Stadsge
hoorzaal. Dne keertwee iszesteveelvan John
Lanbrig20,00u, FlImtheaterHetZeepaard.
The Mighty, 21.00u.
MAASSLUIS
Theater Schuurkerk. Arno van der Heijden
met Schiften, 20.3CHJ. Koningshof. Voor
jaarsconcert van Maassluise Harmonie,
20.00U.
HOEK VAN HOLLAND
Wijkgebouw 'De Hoekstee'. Jaarlijkse Uit
voering RAZ, 20,00 u.
ROTTERDAM
Cruise Terminal Vm 19.00 Marathon Sport
Expo 1999. Rotterdamse Schouwburg gr
zaal 20.15 Scapmo Ballet Rotterdam, kl zaal
20.30 Missaliance. Jeugdtheater Hofplein
19.00 Het Sterrekind. Theater Zuidplein kl
zaal 20,30 Job Schunng de Doelen gr zaal
20.15 Rotterdams PhilharmomschOrkest Hal
gr zaal 15.00-16.15 Inloopconcert Jumsan-
se zaal 20.15 Caribbean btg bands. Blauwe
Vb 23.00-05.00 Blauwe Vis Clubavond.
L'Esprft 22.00 Mil Istreet bluesbardCasino
21,00-02.00 Cyster. Ctub \flbea23.00 Dis
co 2000. Barocca 23.00-09.30 Cruise Con
trol. De Vlerk 22.00 StncöyTechno. Bergsln-
gelkerk 16.00-16,45 Orgelconcert Hil-
legonda-Kerk 20.15 Combattimento Con
sort Amsterdam. The Little Cave 2100
Seesaw. Luxor 20,15 Anatevka. Baroeg
21.00 le band Hammertieart Records Pre
sents. Mach 23.00 Handsome 3Some.
Nlghttown 23.00-05.00 The Tube. 21.00
The roots. NlghttownTheatercafe21.00 Jazz
i n popular. Rotown22.00Oza rkHenty. Sport
hal Rhoon 20.00 The Continentals. BEMks-
theektheater 20,30Alma Mahler. Lantaren/
Venster 20.00 Todje. ScheHhig's 19.00
Moeders mooiste. O.T. Theater a/d Muller-
pier 20.00 De Woudduivel. Prinses Theater
19.00 DePrnses Revue. Centrum voor The a-
ter20.3O Verf. *t KopeBelje 20.300rgasme?
Stoel! Risk. WljkgebouwMuslca20.00Moe
der Courage.
Zondag 18 april
SCHIEDAM
Lutherse Kerk. Koffieconcert met Herman
Lammers, 11.30u. Kluphuls Oost Gezellige
m iddagvoor 55-plussere, 13 .OOu. Theaterde
Teerstoof. Jeugdtheater JTW Alkmaar met
Max en Maurrts, 14.00u. Dorpskerk.Concert
van muziekvereniging St Radboud, 14.00a.
Theate r a.d. Sehle. Female Factory, 2Q.15u.
Podium Café. Op zondag kan het andere.
21.30U.
VLAARDINGEN
Vlsserljmuseum. Rondleiding, 14.0CM. Dc
de Bijenkorf. The-dansarrt, 14.tXl-16.OOu.
Dc BoendeVlaard Ingse sagen at legenden,
14.30u. Stadsgehoorzaal. De Crèche Band,
15.00a
MAASSLUIS
Gemeentemuseum Maassluis. Rondleiding
tentoonstelling Karei de Groot, 15.00u.
ROTTERDAM
Cruise Terminal 8.00-11.00 Marathon
Sport Expo 1999. Lantaren/Venster Rlmfcs
tval Albanië. Jeugdtheater Kofplein 14.00
Het Sterrekind. Maritiem Museum 14.00 De
wegjooppop. Rotterdamse Schouwburg Jd
zaal 15.00 Stellaluna. de Doelen Jumaanse
zaal 14.30 Kamermuziek op zondagmiddag.
Jumaanse zaal 11.00 tot 12.00 Kamermuziek
op zondagmorgen. Casino 19.00-24.00
Kwartet Line Up. Doetencafel5.30Jazzatthe
Doeiencafe. Grote- of St Laurenskeik
19.00 Laurens-Bachorkest Baroeg 15.00
Disabuse, Luxer 14.00 Anatevka. Maasthee-
ter Bimbo Complex. De Buurman 20.00-
23.00 Jamsessre. Nlghttown 20.30Joh n Ga
te Solo. Nlghttown Theatercafé 2100 Pow-
der men key's. Prin ses Theater 14.005chou-
ndan. Rotcswn 22.00 Battle of the new
deejays. CooWngel Start en finish 12.00 re
creatieloop 12.15 Marathon. Schelling*»
19.00 Dne hoog achter, T Kapelletje 20,30
Orgasme? Stoel! Risk. Dettshaven Delfsha-
ven Culinair en Cultureel. Elljdorp Dierentuin-
weekend, NAI1030 Changing the System?.
Prinses Theater 14.00 Wereldprogramma
l.s.m, Stichting Dunya. Theater Zuid plein gr
zaal 1100-19.00 Werelddansfestival 1999.
Van do.lSapr. t/m wo.21apr.
ROTTERDAM
Cinerama 1 'Shakespeare in love' (al) dag.
12.30-15.30-18.30-21.30.anJh 'La Vita
Bella taij oag. 13-15.45-18.30-2115,
Cln.3: 'Message in a bottle' (12) dag. 12.15-
16.15-21.15, do. Vm ma.ook 15.15. Cln.4:
'Another day in paradise' (16) dag. 15,30-
18.45-21.30, do.vr.ma.di.ookl2.40.Cfn.5:
"You've got mail" (al) dag 13.15-18.45-
21.30.'Studio 54' (16) dag 16.
Imax Theater: "Whales' (al) dag 14-16-18-
20, za^o. ook 12. "Everest' (al) dag 15. 'Ama
zone' (al) dag 19,ook 11, Thrill nde' (si)
dag 13-17. 'Saving private Ryan' (16) dag
21.
Venster i: 'Central to Brasil' (al) dag 19.30,
vr.zo.wc. 15. 'Festen' (16) dag (beft ma.)
■21.45, zo, ock 12.30. Sneak prevtew ma 22.
Ven.2: Albanese filmdagen (16) do. Vm zo.
19.30-21.30, zo. ook 13-15. Cinematfteek:
'BanyLyndon'(16)ma.di.wo. 19.30. Moviezo-
ne: 'Lagrimas negras' (16) vr. 15.30. VanJ:
'La we rêvée des anges' (16) dag 19.30-22.
vr. wo. ook 15. Ven.4: 'E I wento se llevo lo que'
(12) dag 20-22.15.vr.wo. ook 15.
Lumlère 1; 'Rush hourt (16) dag. 13.30-16-
18.45-21.30. Lum. 2: 'Bnde of Chuck/ (16)
dag. 13.15-18.30-21. do.vr.ma.di. ook 16.
Urm.3: 'Payback' (16) dag 13.15-18.45-
21.30, do.vr.ma.di. ook 16. Lum. 4:'Arlington
road' (16) dag 12.30-15.15-18.30-21.15.
Pathé 1: 'Arlington road' (16) dag 11.55-
15.30-18.15-21. Pat.2: '8mm' (16) dag
15.40-18.35-21.20, do.vr.ma.di.ook 11.50.
Pat3: 'Patch Adams' (al) dag 11-16.10-
18.50-21.30(di.mstom21.30),do,vr,ma.di.
ook 13.35. Sneak preview 'George indeasfait
jungle' (16) di. 21,30. Pat.4: 'Astenx en Obe-
la' (al) dag. 19-21.40. Pat.5: 'Message in a
bottle- (121 dag 11.40-15.20-18.25-21.20.
Pat6: The faculty* (16) dag 16.30-19-
21.40, do. Vm ma. ook 11.40-14.10. Pat.7:
Titanic' (12) di.wo. 14,55. 'Holy man' (al) dag
11-18.50-21.30, do. Vm ma. 13.35-16.10.
NachtvoorsteIJi ngen: lunt.1: 'I still know
what you did last summer* (16) vrjza. 00.30.
Lum.2: 'Bnde of Chuck/ (16) vrja. 00.15.
Lum.3: Thefacutt/ (16)vruta.00.30. Lum.4:
'Enemy of the state' (16) vr.za. 00.15.
Kindemurtlnee»: Ciru3: Babe in de grots
stad' (al) di.wo. 15.40. Cin.4: 'Mulan' (al) za-
.zo.vw. 12.45. Ven.3: 'Karisson van het dak'
(al) 2o. 13. 'G.V.R.' (ai) ao.wo. 15. Lurru2: 'As
tenx en Obetsx" (al) za.zo.wo. 16. Lum J: 'Een
luE2enleven' (si) za.zo.wo. 16. Pat2: 'Een lui
zenleven' (al) za.zo.wo. u-i3.25.Pat3:
'Abertje' (al) za.zo.wo, 13.35. pat4: 'Astenx
en Obelix' (ai) dag 11.10-13.50-16.30.
Pat6: 'Babe m de grote stad" (al) di.wo.
11.40-14.10.