5
Laag opgeleide beweegt steeds minder
Lange strandwandeling
'Karei Baarspul integer? Absoluut!'
:z§mm
Onderzoekers pleiten voor sportterreinen in achterstandswijken
Eenmansactie loont, Aldi verwijdert bordjes
Broer van Dordtse dode
ingerekend na bedreiging
Politie zoekt truckehauftèur
in zaak vermiste Chanel
Relatiegeschenk ambtenaar
mag hooguit 100 gulden zijn
StsS1 M SS
Man stuurt ex
z'n tatoeage
Een loket voor
vreemdeling
Pyromaan
opgepakt
Baasje slaat
bond schedel in
Nederlandse
verongelukt
Leerzame
vakantie
Motorrijder
omgekomen
Jongen overlijdt
bij 'spelletje'
Heerlijke kalfs
vlees spiesen
BBQ
karbonaadjes
4soorten
verse worst
Collega's steken hand in het vuur
voor 'schatkistbewaarder' provincie
Overleg over reuzenbillboard
WN moet afdelingen opheffen
Een dag uit
duizenden
Rotterdams Dagblad
J~:. jix i-: m
Dinsdag 27 juli 1999
Groningen Een inwoner van
Vlagtwedde heeft zijn. vrouw, van
wie hij bezigis te scheiden, een lu
guber pakketje gestuurd. In een
envelop trof de vrouw een stukje
huid aan met daarop een tatoeage
afkomstig van de arm van haar
echtgenoot. Gisteren vroeg de
vrouw de kort-gedingrechter de
man te verbieden in haar huidige
woonplaats Groningen te komen
of anderszins contact met haar te
2oeken.
Den Haag Vreemdelingen die
naar Nederland komen, kunnen
binnenkort bij één loket terecht.
Ze hoeven niet meer achtereen
volgens naar de Vreemdelingen
dienst, de Immigratie- en Natura-
li satiedienst (INI» en de gemeen
te om zich in te schrijven. Justitie
en Binnenlandse Zaken reageren
met dit besluit op een geslaagd
experiment in Delft, Utrecht en
Hoogeveen, In deze plaatsen is
een half jaar een proef gehouden
met het 'vreemdelingenloket'. De
nieuwe procedure is alleen be
doeld voor vreemdelingen die
vanwege studie, werk of gezins
hereniging naar Nederland ko
men. Asielzoekers vallen buiten
de regeling.
- De politie heeft een 40-
jarige inwoner van Heerlen aan
gehouden, die ervan wordt ver
dacht meerdere branden te heb
ben gesticht in zijn woonplaats.
Hij zou de afgelopen week tot vijf
maal toe het vuur hebben aange
stoken in fiatwoningen in de Pa-
lestinastraat De man heeft nog
geen bekentenis afgelegd.
Losser Een 44-jarige man uit
het Twentse Losser heeft zijn
hond met een hamer de schedel
ingeslagen, waardoor het dier
zwaar gewond raakte. Het inci
dent werd door een getuige ge
zien, die de politie waarschuwde.
De honden eigenaar verklaarde
zich aan het janken van het dier te
hebben geërgerd. De jonge bas
taardreu zat de hele dag opgeslo
ten in een hok.
Flensburg Bij een zwaar ver
keersongeval aan de Duits-Deen-
se grens is gistermiddag een
vrouw uit Nederland om het leven
gekomen en zijn dertig scholieren
gewond geraakt. Het ongeluk aan
de grenspost Ellund gebeurde
toen een Deense vrachtwagen
chauffeur met 80 kilometer in
reed op een file die voor de grens
stilstond. Door de botsing werden
meerdere auto's in elkaar ge
drukt. De vrachtwagen ramde een
bus die de wagen van de Neder
landse togen een daarvoor staan
de vrachtwagen platdrukte. Der
tig inzittenden van de bus, meest
scholieren op weg naar een sport
wedstrijd in Denemarken, raak
ten gewond.
Enschede Zeshonderd scholie
ren hebben deze zomer gekozen
voor een leerzame vakantie op de
campus van de Universiteit
Twente (UT) in Enschede. Dat is
vier keer zoveel als de 150 deelne
mers van vorig jaar, toen de UT
als eerste universiteit van Neder
land een 'zomerkamp' voor jonge
ren organiseerde. Deelnemers
kunnen onder meer hun kennis
bijspijkeren in vakken waar ze
een achterstand hebben. Maar er
is ook volop ruimte voor sport,
ontspanning, avontuur en leerza
me activiteiten. Bijvoorbeeld in
een week tyd een raket bouwen,
een videoclip maken of een recla
mecampagne bedenken.
AmsterdamEen 28-jarige motor
rijder uit Oosterblokker is gister
ochtend om het leven gekomen
op de aansluiting van de ringweg
AIO en de A4. De man reed ver
moedelijk met een te hoge snel
heid de bocht in, verloor de macht
over het stuur en schoof onder de
vangrail door. Een botsing met
een metalen staander werd hem
fataal. De man overleed ter plaat
se. De ringweg richting A4 werd
een uur afgesloten.
Door Hans Leber
Bilthoven Laag opgeleiden doen steeds minder aan li
chaamsbeweging, hoog opgeleiden steeds meer. Mede hier
door raakt de gezondheid van 'arme' Nederlanders verder
achterop bij de 'rijke'. Onderzoekers van het Rijksinstituut
voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) pleiten voor de aan
leg van sport- en speelterreinen in achterstandswijken, veili
ge fietspaden, eventueel aparte schoolsport voor jongens en
meisjes en betere voorlichting.
Volgens RIVM-epidemioloog dr.
Jaap Seidell zorgen maatschappe
lijke ontwikkelingen ervoor dat
de Nederlander te weinig be
weegt. „Laag opgeleiden beseften
doorgaans niet dat beweging no
dig is, dat heeft voor hen geen
prioriteit. Bovendien wordt van
daag de dag de lichamelijke acti
viteit 'gekocht' door ergens lid te
worden. En daar hebben zij vaak
geen geld voor."
Het RIVM-onderzoek werd ge
houden onder volwassenen van 20
tot 64 jaar in Maastricht, Amster
dam en Doetinchem en wees uit
dat de helft van. de bevolking 'wei
nig actief is. Dat gaat gepaard
met risico's voor hart- en vaatziek
ten en een minder fysiek welbe
hagen.
Eerder onderzoek door het Cen
traal Bureau voor de Statistiek le
verde een percentage van 60 pro
cent 'inactieven' op. Seidells ver
klaring: „Het CBS meet alleen de
lichamelijke inspanning in de
vrije tijd. Maar er zijn ook mensen
die op school of tijdens het werk
sporten of inspanningen plegen."
Wie per week minder dan een half
uur wandelt, fietst of voetbalt,
wordt door de onderzoekers als
'inactief beoordeeld.
Deze inaciivileit komt het meest
voor onder laag opgeleiden, oude
ren, weduwen en weduwnaars, ar
beidsongeschikten en werklozen.
Wie meer dan een half uur per dag
een matige (wandelen) of zware
inspanning (voetballen) pleegt, en
tenminste twee uur per week een
zware, geldt als 'zeer actief.
Mensen met een hoge opleiding
bewegen het meest en zijn actie
ver dan mensen met een middel
bare opleiding die op hun beurt
actiever zijn dan laag opgeleiden.
De onderzoekers maken zich zor
gen over de allochtonen. Die be
vinden zich vaak onder de laag
opgeleiden.
Seidell: .Allochtonen bereik je
bovendien alleen met tolken en
daar hadden we geen budget voor.
We denken dat het goed is dat tij
dens schoolsport jongens en
meisjes gescheiden kunnen wor
den. Samen sporten kan om gods
dienstige of culturele redenen
een probleem zijn. En wie als kind
niet sport, zal dat als oudere ook
niet doen. Dat geldt voor ieder
een."
Kerkrade De bordjes "Wij ver
zoeken u vriendelijk uw tas ge
opend bij de kassa te tonen' zijn
sinds enkele weken verdwenen
uit alle 380 filialen van super
marktketen Aldi in Nederland.
Daarmee heeft de keten gerea
geerd op de actie van één man,
Peter Bosman uit Kerkrade.
Bosman begon een maand of vier
geleden met zijn pogingen de di
rectie van Aldi BV in Best ervan te
overtuigen dat de bordjes een ern
stige aantasting van de privacy
zijn. „Dat bordje straalt dwang
matigheid uit en sommige ge
zagsgetrouwe mensen, vaak ou
deren, laten zich daar erg door lei
den," meent de Kerkradenaar.
„Terwijl ze helemaal niet gedwon
gen kunnen worden hun tas te
openen. Je kunt bordjes ophan
gen met ik weet niet wat, maar je
hoeft er niet aan mee te werken.
Een winkel kan hoogstens weige
ren bepaalde klanten toe te laten,
maar in de praktijk gebeurt dat
niet. Zo'n bordje maakt iedereen
tot een potentiële dief."
Bosman geeft een praktijkvoor
beeld.
„Toen ik begin dit jaar een keer
bij de Aldi boodschappen ging
doen, zag ik dat een wat oudere
dame al met haar handtas ge
opend naar de kassa kwam. De
caissière snuffelde op haar gemak
in de tas. Ik vond dat zo schrij
nend. Dat was voor mij de druppel
die de emmer deed overlopen."
Er ontstond een woordenwisse
ling, de bedrijfsleider kwam erbij.
Maar die hield v,i dat dat nu een
maal de huisregels waren, vertelt
Bosman.
De Kerkradenaar liet het er niet
bij zitten en zocht het hogerop, bij
de directie van Aldi BV in het Bra
bantse Best „Ik vond een luiste
rend oor. De discussie heeft een
maand of vier geduurd, tot men
mij afgelopen donderdag ver
zocht naar de Aldi in Kerkrade-
West te komen. Daar werden alle
standpunten nog eens doorgeno
men en dat resulteerde in de ver
wijdering van het desbetreffende
bordje in alle Nederlandse filia
len."
Intussen heeft Bosman via Inter
net allerlei reacties gevraagd en
gekregen over ervaringen met de
Aldi en andere ketens die hetzelf
de tassenbeleid voeren. Hy kreeg
verhalen van mensen wier tas on
dersteboven was gekeerd door
winkelpersoneel, een man die
consequent by ieder winkelbe
zoek (niet bij de Aldi) zijn bood
schappentas moest openmaken.
„Hij is moeilijk ter been, maar hij
had er zo genoeg van dat hij nu
een kilometer verderop zyn bood
schappen doet, bij een fatsoenlij
ke grootgrutter," smaalt Bosman.
Aldi BV in Best laat weten geen
mededelingen doen over 'welk
onderdeel van de bedrijfsvoering
dan ook'
Bij Aldi mag Bosman dan succes
geboekt hebben, bij de Blokker
keten Giraffe kreeg hy nul op het
rekest. „Ik blijf toch hopen op een
sneeuwbaleffect."
EchtenDe 16-jarige F. van Kool
wijk uit Delft is gistermiddag om
het leven gekomen by een uit de
hand gelopen spel met leeftijds
genoten in het zwembad van cam
ping de Westerbergen in Echten
(Drente). De jongen deed samen
met een groep anderen in het
overdekte zwembad het spelletje
wie het langste onder water kon
blijven. De jongen zou drie minu
ten onder water zijn geweest. Op
een geven moment werd een
vriend ongerust. Toen de jongen
uit het zwembad werd gehaaid,
bleek dat hij ernstig zuurstofge
brek had. De tiener werd in allerijl
overgebracht naar een ziekenhuis
in Hoogeveen. Medische hulp
mocht niet meer baten.
Tegen inlevering van
dezebon
speciaal aanbevolen
1 kilo van 59,50 voor 49,50
t 1 kilo van 29.50 voor 24,50
1 kilo van 25,-voor 19,50
Geldig van dinsdag 27juli.
t/inzaterdag 7augustus
Den Haag Door de wol geverfde
accountants en andere financiële
experts hebben er een zware kluif
aan gehad om een enigszins hel
der beeld te krijgen van de admi
nistratie van de kredietportefeuil-
V van de provincie Zuid-HoUand.
Slechts één ambtenaar-in het Pro
vinciehuis in Den Haag bleek in
staat de onderzoekers bij te staan
in hun pogingen om de kluwen
van uitstaande en verschuldigde
leningen te ontwarren: Karei
Baarspul, al sinds vele jaren de
'treasurer' ofwel 'middelenbe-
heerder' bij de provincie Zuid-
Holland.
De eerste oordelen van de geraad
pleegde accountants zijn niet
mals. De boekhouding van
Baarspul voldoet niet aan de mi
nimale eisen, de rapportages wa
ren veel te summier en de win
sten van het bankieren werden
meermalen al te vroegtijdig in de
boeken opgenomen.
Daar komt nog bij dat de solis
tisch opererende treasurer geen
moment aan de bel heeft getrok
ken toen hem het naderende fias
co van het handelshuis Ceteoo, en
dus het vermoedelijk in lucht op
gaan van een uitstaande lening
van de provincie Zuid-Holland
van47,5 miljoen gulden, duidelijk
moet zijn geworden.
Toch wekt de lijst van nog uit-
staande leningen in het algemeen
niet de indruk van roekeloze
praktijken door een overheidsdie
naar met Nick Leeson-achtige
neigingen.
Los van het Ceteco-debacle deed
de provincie Zuid-Holland via
Baarspul vrijwel alleemzaken met
solide Hollandse instellingen en
bedrijven. Met zichtbare opluch
ting hebben de provinciebestuur
ders daar vorige week kennis van
kunnen nemen. Het had, zo viel
ook onder Statenleden te beluis
teren, allemaal nog veel erger
kunnen zijn.
De degelijkheid van de resteren
de kredietportefeuille stemt meer
overeen met het beeld dat men
binnen de muren van het Provin
ciehuis heeft van Karei Baarspul.
Collega's steken hun hand voor
hem m het vuur. „Integer? Abso
luut!" verzekert een van hen. „Wij
vinden dat er een eind moet ko
men aan de verdachtmakingen
aan zijn adres, want hij heeft al
leen maar in politieke opdracht
gehandeld."
Het was Karei Baarspul zelf die in
1995 met het idee kwam de pro-
vinciekas te spekken door te gaan
bankieren. Zijn slotzinnen in de
aanbeveling van destijds hebben
inmiddels een andere lading ge
kregen: 'Risicoloos, winstgevend
voor alle betrokken partijen, het
voorziet in een behoefte, doet nie
mand oneigenlijke concurrentie
aan en het is ethisch verantwoord.
De provincie is echt niet de enige
overheid die zo optreedt'.
De toenmalige gedeputeerden
Brouwer (PvdA, financiën), Van
der Goot (WD, bestuurszaken) en
Nolten (VVD, economische zaken)
waren het daarmee eens. Com
missaris van de Koningin Leem
huis-Stout met. Zij was tegen het
bankieren.
Maar van de meerderheid binnen
Gedeputeerde Staten mocht
Baarspul zijn eigen idee zelf gaan
tiitvnpren De politieke top hield
dat geheim. Om andere spelers op
de geldmarkt niet wijzer te ma
ken dan nodig werd gevonden.
Geen schande
Collega's uit de nabije omgeving
van Baarspul ergeren zich nu aan
het beeld dat diens boekhouding
een rommeltje was. Zij wijzen er
op dat "het Jeningenbestand ge
woon is opgenomen in het net
werk van het provinciale compu
tersysteem'.
En de melding dat Baarspul toe
zeggingen heeft gedaan voor nog
eens 600 miljoen gulden aan nieu
we leningen? „Helemaal geen
schande," vinden de collega's.
„Het huidige leningenpakket
loopt grotendeels af in 2000. Karei
was gewoon al bezig met de winst
voor volgend jaar. Want daar kick
ten de politici toch op? Ze vonden
het allemaal prachtig dat hij zo
veel voor Zuid-Holland verdien
de."
Karei Baarspul treft geen blaam,
daarvan zijn z'n collega's over
tuigd. „Waar het om gaat," klinkt
het in het Provinciehuis, „is dat
de politiek nu spijt heeft van dat
bankiersbesluit in 1995. En daar
willen ze zonder kleerscheuren
van afkomen. In politiek Neder
land betekent dat dat de schuld
by ambtenaren wordt neerge
legd-
Extra inkomsten genereren door
het aantrekken en uitzetten van
grote leningen. Provincieambte-
naar Karei Baarspul kwam zelf op
het idee en ging voortvarend aan
de slag. Met instemming van de
politiek verantwoordelijken. En
dat mag best worden benadrukt,
vinden de ambtelijke collega's
van Baarspul.
Dordrecht De politie in Dor
drecht heeft gisternacht de 29-ja-
rige broer aangehouden van de
31-jarige man, die zondagavond
in de Jacob Marisstraat in die
plaats werd doodgeschoten. Hij
wordt er van verdacht eerder die
avond een 28-jarige plaatsgenoot
te hebben bedreigd met een vuur
wapen.
Dat gebeurde een paar uur voor
de schietpartij die zyn broer fataal
werd. De 29-jarige verdachte raak
te gewond. Hij werd ingerekend
in het ziekenhuis, waar hij zich
had laten behandelen aan een
schotwond aan zijn bovenbeen.
Hij was daar door een buurtbewo
ner naar toe gebracht.
Uit sectie op het lichaam van het
dodelijk slachtoffer is gebleken
dat hij door meerdere kogels is ge
raakt. De man overleed op weg
naar het ziekenhuis. Het slachtof
fer wordt begraven op Curasao.
De zaak wordt onderzocht door
een team van twintig politiemen
sen. Inmiddels is een buurtonder
zoek gehouden en is een aantal
getuigen gehoord. Zondag aan
het begin van de avond zou tij
dens een Antilliaans barbecue-
feest m het Dordtse Wielwijkpark
•ook geschoten zyn. De politie
heeft geen duidelijkheid kunnen
krijgen of er daadwerkelijk ge
schoten is. Een verband tussen
het lossen van schoten in het
park, de bedreiging in de Jacob
Marisstraat en de dodelijke
schietpartij is volgens de politie
nog niet gebleken.
duizend wan
delaars zijn
gisteren bij
Hoek van
Holland be
gonnen aan
een fikse
strandwan
deling. Deze
voert de
deelnemers
aan de
Strandzes-
langs de
Zuid- en
Noord-Ho
landse kust
strook. Gis
teren liepen
de wande
laars tot
Wassenaar.
Het Is de be
doeling dat
ze zaterdag
In Den Hel
der arrive
ren. Foto Robert
Vos/ANP
Assen De politie is in verband
met het vermiste meisje Chanel
Eleveld op zoek naar de chauffeur
van een vrachtwagen die vorige
week vrijdagochtend geparkeerd
stond op een industrieterrein in
Assen. Een getuige meldde dathy
omstreeks die tijd het 7-jarige
meisje daar zag.
De getuige is er stellig van over
tuigd dat hij Chanel bij de vracht
auto heeft gezien. Voor de auto
stond een meisje dat geen aan
stalten maakte de weg over te ste
ken of anderszins weg te lopen.
De getuige reed langs de vracht
wagen om het meisje voorzichtig
voorbü te rijden. Hij heeft het
kind en de auto goed gezien. De
oplegger van de vrachtwagen had
een blauw dekzeil.
Vrijdagmiddag zocht het recher
cheteam op het industrieterrein al
naar voetsporen van Chanel Ele
veld. Er werden wel voetsporen
van een kind aangetroffen, maar
of ze van het vermiste meisje zijn
is niet zeker. Nu wil de recherche
graag in contact komen met dé
vrachtwagenchauffeur. Wellicht
dat hij meer weet van het jonge
meisje bij zijn truck.
Den Haag Een relatiegeschenk
aan een ambtenaar mag niet meer
kosten dan 100 gulden, vindt mi
nister Peper van Binnenlandse
Zaken. Hij heeft aan alle minis
ters gevraagd dit maximum te
hanteren.
De Tweede Kamer had erop aan
gedrongen één lijn te trekken.
Over het aannemen van geschen
ken of diensten is van alles gere
geld in het ambtenarenregle
ment, maar dat laat niettemin
ruimte voor verschillen. Zo had
den eind vorig j aar twaalf ministe
ries nadere regels over het aanne
men van geschenken of diensten.
Vyf ministeries hanteerden
grensbedragen, variërend van 50
tot 100 gulden.
Minister Peper wil niet dat ambte
naren in de verleiding komen be
paalde personen of bedrijven te
bevoordelen. Maar een algemeen
verbod op het aannemen van ge
schenken gaat hem te ver: „Voor
komen moet worden dat de amb
tenaar door het weigeren van een
geschenk de grenzen van de hof
felijkheid overschrijdt"
Wel gelden voor het aannemen
van geschenken strakke regels.
Eén daarvan is dat de betrokken
ambtenaaren het aanbieden van
een geschenk moet melden aan
zijn of haar meerdere.
Utrecht De Stichting Aidsfonds
wil met Rijkswaterstaat in overleg
over het reuzenbillboard dat de
stichting langs de A12 tussen
Woerden en De Meem wil plaat
sen. Rijkswaterstaat vindt het vyf
kilometer lange en vier meter ho
ge reclamescherm een gevaar
voor de verkeersveiligheid.
Woordvoerder C. van Merwijk van
het Aidsfonds, die hoopt met het
billboard veel geld binnen te ha
len voor zyn stichting, wil nog een
poging doen om Rijkswaterstaat
op andere gedachten te brengen.
Blijft de dienst echter op het
standpunt staan dat de promotie
stunt de verkeersveiligheid
schaadt, dan zal het Aidsfonds
zich daarbij neerleggen. Het
fonds zal in dat geval het aanbod
van de Rijksdienst aannemen, om
te zoeken naar andere mogelijk
heden.
Volgens de provincie Utrecht zal
het megabillboard er in ieder ge
val niet komen. In een brief van
Rijkswaterstaat aan het Aids
fonds, stond ten onrechte ver
meld dat de provincie Utrecht ak
koord was gegaan met de promo-
tiestunt. Dat is volgens provincie-
woordvoerster M, Copier niet het
geval. Het providebestuur heeft
op advies van Rijkswaterstaat
juist geen vergunning voor het
megabillboard verleend en zal dat
ook niet doen. Als het Aidsfonds
in overleg met Rijkswaterstaat
met een alternatief komt, dan zal
de provincie dat opnieuw in ogen-
schouwnemen.
Gouda—De vrijwilligersorganisa
tie van Veilig Verkeer Nederland
(WN) kampt met een onderbezet
ting. Als gevolg daarvan is WN
gedwongen diverse plaatselijke
afdelingen op te heffen. „Dit gaat
zeker ten koste van de aandacht
voor de verkeersveiligheid in de
gemeenten. Al hopen wé dat ge
mis met landelijke campagnes op
te vangen," zegt B. Woudenberg
van VVN. WN beschikt momen
teel nog over 450 plaatselijke af
delingen. Twee jaar terug waren
dat er nog meer dan 500. Met na
me in Friesland, Brabant en Gro
ningen is het tekort aan vrijwilli
gers schrijnend. „Maar ook in het
Westerse deel loopt de animo te
rug. Deze week hebben we de
VVN Nieuwkoop/Noorden moeten
opheffen. En ik weet dat er nog
meer afdelingen moeite hebben
het hoofd boven water te houden.
Helaas gaan er daarvan ook een
aantal sneuvelen," zegt Wouden
berg. Hij ziet de negatieve spiraal
niet snel o mbuigen.
Wreedaardig vermaak
'Het palingtrekken is een. vermaak.
dal hierin bestaat: men bindt een
dikken paling onder de kieuwen
aan een touw, zoodat het beest niet
kan loskomen, en besmeert het
desnoods nog met zeep', schnjft de
chroniqueur in de julidagen van
1886. 'Het dier wordt in het midden
van een vaan ot graent opgehan
gen, en eenige jongens of mannen
trachten het in een schuitje, dat pijl
snel wordt voortgeroeid, los te trek
ken, wat niet gemakkelijk gaat,
omdat de paling nu gladder dan
ooit uit de handen glipt'.
Maar op 27 juli 1&86 likt Amster
dam de wonden van een bard
ingrijpen door de politie, die de
twee dagen ervoor 'dit wreedaar
dig vermaak' heeft verboden.
De bloedige onlusten worden welis
waar ontketend door hoj verbod Op
het palingtrekken, maar zijn in feite
een exponent van tot wanhoop
voerende ontevredenheid over toe
nemende werkloosheid en sociale
discriminatie.
Infanteristen en huzaren moeten
hBt geweld onderdrukken, er vallen
zesentwintig doden en circa hon
derd gewonden. De socialisten krij
gen, ten onrechte, de schuld. Toen
eindelijk een der oproermakers zich
met de roods vlag op een barricade
vertoonde, viel er een schot..en
een dode. Een ander trachtte een
zwaren steen op een cavalerist te
werpen. Ook hij was op het zelfde
oogenblik een lijk'.
HENK RUkJL