A0. 1853.
Zaturdag 5T Mei.
Gevoegd bij J\/o 319 dei'
HOOFDSTUK XV.
HOOFDSTUK XVI.
COURANT
(Vervolg).
Tissfliei'ij.
Met de visscherij in de binnenwateren is het mede slecht
gesteld; ook hieromtrent wordt over het veelvuldig stroopen
geklaagd. Het toezigt over dezelve is even gebrekkig als dat
overdejagt.
Aan een twaalftal zalmvissehers uit deze gemeente is
vergunning verleend om het Vroonwater in de rivier de
Maasmet drijfwant te bevisschenslechts tien maken van
die vergunning gebruik de beide andere missen do daartoe
honoodigdo schuiten en netten. Ook deze visscherij is in het
verledene jaar niet voordeelig geweest cn heeft weinig op
geleverd.
De visscherij buitengaats wordt alhier niet uitgeoefend.
HOOFDSTUK. XTV.
AMBACHT EH FABRIEK-NIJVERHEID.
ITalirijUeu.
De voornaamste fabrijken in deze gemeente aanwezig, zijn
de Eorenwijnstokerijenten getale van 171en de daarmede
ïn cennaauw verband staande
4 distilleerderijen,
37 mouterijen
15 brandersmolens, cn
12 kuiperijen of Juslmakerijen.
De toestand van deze fabrijken, welke gedurende 1852
allen in working zijn geweest was gunstigwel is waar le
verde de stokerij in de branderijengedurende de eerste
maanden van het jaar weinig voordeel op ten gevolge van
do hooge prijzen der granen, niet in verhouding staande
tot de lage markt van den moutwijn; doch in het najaar heeft
zich dio°marktten gevolge van vermeerderde consumtie
beduidend verbeterd.
Behalve de reeds genoemde fabrijken, verdienen nog ver
meld te worden
De fabrijk van Loodwit en Goudglit van de Hoeren Poort
man' Visser die in het vorige jaar druk gewerkt en haar
debiet vermeerderd gezien heeft; do deugdelijkheid van haar
fabricaat wordt steeds zeer geroemd.
De Ijzergieterijvroeger toebehoord hebbende aan den
Heer A. Nolet is thans overgegaan aan diens zoon, de Heer
C. Nolet. Ook deze verkeert in eenen bloeïjenden staat en
heeft moer dan het dubbel van het vorige jaar gewerkt,
De Fecule- of Aardappelmeelfabriek van do Hoeren
Visser Nolet Go. Deze fabrijk is slechts gedurende een
<*erin" gedeelte van het jaar in werking geweest, hoewel met
eeni»zins gunstiger gevolg dan vroeger. Aan de eigenaars
derzeive isop het daartoe door hen gedaan verzoekdo ver
gunning verleend om hunne fabriek uit te breiden en ook
in te rigten tot het vervaardigen van aardappelen-siroop,
macaronie en vermicelli.
De Leerlooijerij van de Hoeren Braxdiioff dek Draak,
die ten verlcdenen jare met weinig voordeel heeft gewerkt.
Van de overige alhier aanwezige fabrijken en trafijken
zijnde
3 bak-en pelmolens2 bierbrouwerijen,
2 houtzaagmolens, 3 touwslugerijen en
5 azijnfabrijken, 1 weverij en spinnerij
die in bet vorigo jaar eert redelijk debiet van haar lkbri-
caat gehad bobbenvalt overigens niets bijzonders te ver
melden.
Tot het oprigten van fabrijken zijn ten verledenen jare
concessiön verleend aan
p. Meijer voor cone Branderij
II. C, Jasses mede voor eeno Branderijen
Visser, Nolet Co, voor do ïnrigtïng hunner reeds be
staande Fdeule-fabrijk tot het vervaardigen van Aardappel
meel Macaroni cn Vermicelli.
Van do intrekking van vroeger verleende concession heeft
men niet vernomen.
Het aantal arbeiders in de voren vermelde fabryken en
trafyken werkzaam wordt gerekend 1030 te bedragenen
zulks ongerekend dc Granen-cn Kolcnmeters, en de Zak
kendragers wier bedrijf met de werkzaamheden der Koren-
wijnstokerijon in het naauwste verband staat.
dtinliacbten.
Ten gevolge van den aanbouw van onderscheidene
nieuwe fabryken, pakhuizen on woonhuizen, zoo in de
Gemeenteals in deonmiddelyke nabijheid van dezelve, is
er, gedurende het grootste gedeelte van het jaar, voorden
ambachtsman geen gebrek aan werk geweest, zoodat ook
voor den stand dor timmerlieden, metsolaars, smids en
vanvers, het verlcdeno jaar mede niet ongunstig geweest is.
Stoomwerktuigen,
liet aantal Stoomwerktuigen in de Gemeento aanwezig,
bedraagt vier, waarvan:
Eon in do fabryk van de Hoeren Poortmak Visser
X van 10 paardenkrachten.
Een in do fabryk van do Hoeren Visser, Nolet C°,
jyan 10 paardenkrachten.
Een in do fabryk van den Heer G. Nolet, van 12 paar
denkrachten.
Een ter opmaling van het water uit de Broersvcst van 10
paardenkrachten.
Voor een vijfde stoomwerktuig ton dienste der Sleep-
holling van do Hoeren C, Gips est Zonen Co. is onlangs
concessie verleend; doch deze machine is nog niet in werking.
Van nieuw ingevoerde werktuigen of verbeteringen in de
fabrykendraagt men geen kenni3.
HANDEL EST SCHEEPVAART.
XtiBiueiilamlselM! llaiidcl.
Do volgen de week en jaar mark ten worden alhier gehouden
Eeno weekmarkt, des Vrijdags.
Eeno kermis of jaarmarktin het begin der maand Julij.
Eeno paardenmarktin de maand Maart.
Eeno varkenmarktin de maand November.
De weekmarkt wordt zeer schaarsck bezocht en heeft
weinig of niets tebeteekenen; zoo mede de kermis ofjaar-
markt welke, wat het getal kramen of uitstallingen van
goederen en koopwaren betreft, van jaar tot jaar afneemt.
De groothandel breidt zich uit en het aantal handels
operation voor eigene rekening neemt van tijd tot tijd toe.
Ook mot den kleinhandel i3 het niet ongunstig gesteld,
zoodat het aantal winkeliers en neringdoende lieden in on
derscheidene artikelen steeds aangroeit.
liiiitcnlnndsciic BSnnclcl.
De voornaamste handels-artikelen ten verledenen jare
alhier in- en uitgevoerd bestonden in gist, gedistilleerd
granensteenkolen, suiker, kof/ij, tin, bindrotüngrijst, huiden,
gom-elastiek kamfercassiaindigo en kaneel.
Omtrent de herkomst cn bestemming van deze goederen
valt op to merken
Dat de gist, meerbekend onder den naam van brandersglst,
een belangrijk product van de alhier aanwezige korenwijn-
stokeryen, in zeer aanzienlijke hoeveelheid gefabriceerd
wordt, zoodat dagelijks eeniga duizonde pondon van dit fa
bricaat, en voor twee derde gedeelte naar buiten's lands,
vooral naar Engelandverzonden worden.
Dat het gedistilleerdalhier vervaardigd naar schier alle
oorden van de bekende wereld is verzonden.
De buitenlandsoho verzendingen van dit artikel zijn op de
zelfde hoogte als in 1851 geblevende binneniandsche con
sumtie is evenwel vermeerderd, hetgeen wordt toegeschreven,
deels aan het sluiten van hettractaatmetPm'Men, tot wering
van den sluikhandel aan de grenzendeels aan het mislukken
fan den druivenoogst in Frankrijk cn elderstengevolge
waarvan aan don eenen kant, hotter sluiks invoeren van
buitcnlandseh gedistilleerd krachtdadiger dan vroeger ge
weerd, en aan den underen kant het binnenlandscli gedistil
leerd in groote mate is gebezigd geworden tot het vervaar
digen van brandewijn en liqueuren.
Dat de granenhoofdzakelijk zijn aangevoerd uit de Oost'
zeedo Zwarte zeeDenemarken, Rusland en de Middclland-
sc/ie zee en bestemd werdendeels tot eigen verbruik in de
branderijen, deels tot oplage in entrepot, om daarna, 'tzij
weder in consumtie gebragt/tzjj naar verschillende oorden
binnen- en buiten 's lands verzonden te worden.
Dat do steenkolen zijn aangevoerd uit Engeland Belgie on
van de Ithoer en bestemd werden tot verbruik in deze ge
meente en de omliggende plaatsen.
Dat de suikerkof/ijtinbindrotüng rijst cn verdere ko-
Ioniflc producten, meerondeels van Javaaangebragtvoor
rekening van de Nederlandache Handelmaatschappij in
cntiepöt of in pakhuizen zijn opgelegd en na in publieke vei
ling te Amsterdam en Rotterdam te zijn verkochtaan dc
verschillende koopers zijn afgeleverdof voor rekening van
dezen, in de pakhuizen alhier zijn verbleven.
Met opzigt tot de hoeveelheid doorgevoerde en in dc
entrepötsgeplaatsto handels-artikelen,moet men herbalen dat
dienaangaande de verlangde inlichtingen niet gegeven kun
nen worden, omdat de ontvanger der in- en uitgaande regten
en accijnsen, die alleen de vercischto opgave deswegens doen
kaneeno voor altijd verklaard heeft die opgaven te moeten
weigerenzoolang hij tot het doen derzelve geen uitdrukkelij
ker! last van den arrondissements-directeur bekomen heeft.
lSinneiilniidsche Se!ieï|ivnart.
Hot aantal binneniandsche schepen en vaartuigen, niet
bohoorende tot de dienst der openbare middelen van vervoer,
welke in hot verledene jaar alhicrgehavendliebben.bedraagt
5G44, wier gezamenlijke inhoud was 126784 tonnen.
Stoomslcepdiensten zijn alhier niet aanwezig.
Er bestaat aihier slechts ééne werf, meer bepaaldelijk voor
den binneniandsehen scheepsbouw bestemd, die van L. C,
Verboom; dezelve is eerst kort geleden opgerigt en hare
werkzaamheden bepaalden zich in het verledene jaar tot het
herstellen van eenigo kleine vaartuigen en het op stapel zet
ten van oene nieuwe Ballastschuit.
Op die werf was een 16tal arbeiders werkzaam.
Itiiitcnliindsciie Scheepvaart,
Het aantal dor in 1852 in-on uitgeklaarde Zeeschepen,
waaronder mede bogrepen zijn die, welke langs do rivieren
uit België cn van de llhoer zijn gekomen, bedraagt 773, die
gezamenlijk gemeten hebben 92168 zeetonncn.
Zij waren herkomstig uit do Oost-Indiën, Jlusland, Dene
marken, Pruissen, Engeland cn België, en zijn ineerendeels,
zonder eone bepaalde bestemming op te geven, naar zee uit
geklaard.
Er bestaan alhier twee werven, voor de buiteniandsclie
scheepsbouw bestemd en ingcrigt, te weten: de Nijverheid
en de Lelie.
Van dc eerste liepen in 1852 twee schepen van stapel cn
bleef' er dén in aanbouw; van de tweede is in 1852 geen schip
afgeloopen en was er mede één in aanbouw.
Op beide werven heeft oene gewensebto bedrijvigheid ge-
heerscht; op de Nijverheid waven gemiddeld 81 arbeiders
werkzaam; op de Lelie 25.
Inrigtingenin verband staande met de uitoefening
van JJandel en andere Bedrijven.
Maten cn Gewigteu.
Men draagt geen kennis van begane overtredingen der
verordeningen op het stuk der maten en gewigton.
liet laat zich vermoeden dat het zich sedert den 1 Januarij
11., met der woon vestigen binnen deze gemeento van cenAr-
rondisscments-ijker op de behoorlijke handhaving dierver-
ordeningon van goeden invloed zal zijn.
Miililelen van vervoer te .wafer.
Er bestaan alhier twee stoombootdiensten, te weten: op
's Hertogenbosch en op Thiol, zijnde in het verledene jaar
nog concessie verleend tot het oprigten eener stoomboot-
dienst tussehen Schiedam en Emmerik, welke dienst eerlang
in werking zal komen.
Voorts zijn alhier
Vaste beurt- of veerschepen op LeeuwardenDeventer
GroningenIlarlingen ZutphenNijmegenBergen op Zoom
de Lemmer Sneek KampenThiol, BeverwijkDelfzijl
MiddelburgVegchel's Hertogenbosch, Breda, Gouda
Dordrecht, BrusselIlelmont en Zaandam; en marktschuiten
op AmsterdamRotterdam's Gravenhage, Utrecht, Legden,
Delft en Haarlemen eindelijk een overzetveer op Pernis
ter Heijde, Bridle cn Nieuwcrsluis.
Intrekking van Concession of verandering in de dienst
heeft niet plaatsgehad.
Tot bijzondere opmerkingen hebben de voormelde diensten
geenc aanleiding gegevenalleen mag men te dezer gelegen
heid herhalen do reeds vroeger opgegeven e klagten van
sommige der voornoemde beurtschippers en meer bepaalde
lijk van den veerman op Pernis en Ter Heijdeover het na
deel, dat zij ïn bun bedrijf ondervinden van sommige
stoombootdiensten, niet op, maar langs deze gemeente
varende, welker ondernemersdoor eeno overdrevene con
currentiezucht geleid, zich niet ontzien om reizigers en
goederen van cn naar deze gemeente te vervoeren, tot eenen
prijs, verre beneden het tarief, voor hunne dienst vastgesteld;
aan welke klagten moeijelijk tegemoet zal kunnen gekomen
worden, zoolang de Hoogo Regering het beginsel blijft aau-
klevcn, dat de bewuste ondernemers van stoombootdiensten,
alleen wat het maximum betreft, gehouden zijn zich naar
het voor hunno dienst vastgestelde tarief te regelen.
Hliddclen vau vervoer te lande-
Do openbare middelen van vervoer te lande voor deze
gemeente zijn
De Hollandscha IJzeren-Spoorweg Maatschappijwaarvan
zieh oen station in de onmïddelyke nabijheid dezer gemeente
bevindt.
Eeno geregelde Postwngeridionst op Rotterdam, zijnde
de onderneming van vak Waalwijk e. s,
Eone geregelde Postwagendienstop Vlaardingen en Maas
sluis onder directie van Maltha &den Held.
Eenenachtdiligencedienstopzlmstflrdamvan J. P. Koens,
in verband staande met do nachtdienst tussehen Rotterdam
en Amsterdam.
Geene dezer diensten heeft tot bijzondere opmerkingen
aanleiding gegeven.
In het verledene jaar zijn ten deze geene nieuwe eoncessiën
verleend of vroegere bestaande ingetrokken.
Broodzetting-
De broodzetting voor deze Gemeente opgeheven zijnde,
vallen hieromtrent geene bijzonderheden te vermelden.
Aldus opgemaakt en vastgesteld bij Burgemeester en
Wethouders van Schiedam den '23 April 1853.
C. A. YAN BOL'ES.
De Secretaris.
VERNÈDE.
Schiedam, bij 1*. J. VAN MXJ14
X
li