t m-.
Burgemeester es Wetiiouders vas Schiedam,
Gezien de Circulaire van den Staatsraad Coramissnt'is des
Konings in deze Provincievan den 24ston April 1856.A
No. 8843 (lsto Ai'd.)Prov. Blad No. 48.
Maandag 12
October.
Verschijat eiken Maandag en Donderdag.
A". 1837.
BINME&LAftlDSCHE BERIDm
Het voor dil Blad bestemde wordt aangenomen te:
KRONIJK VAN HET BUITENLAND,
KR0HIJK VAN HET BINNENLAND.
Prijs van lint AI) O n n c m e n I en der Ad ver (en tic n
PROVINCIAAL GERËGTSUOF VAN ZOID-IIOLLARD'
BUIÏESMDSCHE MISTEL
colli
v jABW.-ttftM*?,r-w y t-? w^-rkni-vvv»^
VLAAUniNGEN bijJ. A. Kannoiesseb.
MAASSLUIS 'te Wed. G.vak ue& WcrsiM.
UELFSIIAVEN A. vak Wassesaah.
OVEltSCUlE J. Desabluk, Je.
SSÉ
Doen bekend makendat do hoogste on laagste handels
prijzen van de voornaamste voortbrengselendie alhier ter
markt gebragt en'verkocht zijn gedurende do laatste lieltt
HOOGSTE
I'IUJS.
r 8.—
Schiedam; P. J. JW'iLM DIJK - Uitgever.
der maand September, bedragen
LAAGSTE
I'ltlJS.
ROGGE {Gedroogde 6.30
GERST.
Ongedroogde
(Gedroogde- 7.- 7.50
l Ongedroogde.
c,,nT,„-T„_T t„T( maat per mud .80.84
STEENKOLEN jgchaa!p l00 Nedt8
Schiedam, den 80 September 1857.
Burgemeester en Wethouders voornoemd
L, KNAPPERT.
De Secretaris,
YERNÈDE.
liet staatkundige nieuws is lieden schaars.
Watdegehoudcne bijeenkomst van Keizers Alexander
cn Napoleon betreft, (ecrstgcmclde vorst is weder naar
Petersburg vertrokken laatstgcinelde is reeds te Cha
lons teruggekeerd), te l'arijs wil men thans weten dat
dczezainenkomst gccnc politieke gevolgen zou hebben,
lntusschen is nog niets ollicieels daarover bekend.
Uil BlllTSCll INDlEzijngeene nadere tijdingen ont
vangen.
I)e Morning Gronie/emeldt.dat Koningin Victoria als
Keizerin van Uindostan is geproclameerd Waarschijn
lijk zal decerstvolgcndcmail uilCalcutta ditfeitmelden.
Woensdag 7 Oct.waren in de hoofdstad van ENGE
LAND bij gelegenheid van den boete- cn vastendag,
(zie ons vorig no.), alle gouvernement» cn particuliere
inrlgtingen gesloten cn hadden de straten het aanzien
alsof het een Zondag was. De kerken waren zeer druk
bezocht en cr werden ruime inzamelingen gedaan voor
liet Indische ondersteuningsfonds. De lord-major, de
aldermen en de gemeenteraad hebben zich in processie,
te voet van Matisiouhousc naar de St. Pauluskerk bege
ven, waar zij de dienst bijwoonden. In het glazen paleis
te Sydenfmn werd door den eerwaarden S/uirgeon
ecne predikatie gehouden. Tot 1 ure's namiddags waren
niet minder dan 20,000 personen per spoorweg derwaarts
vertrokken.
UitSPANJE werd eerst berigt, dat daar ecne ministe
riële crisis was ontstaan en dat Narvaez wasalgctredcn.
Er zijn echter geen bcrigten ontvangen, die dit bevesti
gen doch men twijfelt nietdat ecne dergelijke crisis
bestaat.
In TURKIJE heeft weder c.enc verandering in het mi
nisterie plaats gehad Mouklar-Bey een staatsman
die tegen de unie der vorstendommen gestemd is beeft
de portefeuille van justitie aanvaard,
Z.K.ll. de Prins van Oranje is te NA PELS aangekomen.
liet geschil tusschen dat rijk en Sardinië omtrent de
Cagliariis, zooals men weet, vcrefl'end. Men verzekert
thans reeds dal de Napelsche gezant te Turin, aan den
graal" Cavour ter kciinisse heeft gebragtdat de goede
ren die zich in der tijd aan boord van de Cagliari be
vonden aan de regthebbenden. op bunnen eiscb zullen
worden teruggegeven.
Ho KAMEll DER STATEN-GENERAAL.
8 October. In deze titling was aan do orde de beraadslaging otcr liet
%t ets-ontwerp lot wijziging der regtcn op dan in- en uitvoer tan visch.
Op art.l is met 20 tegen 10 stemmen aangenomen amendement van den
beer van Bossos strekkende om de regten zoo ala die in de regerings-voor-
dragt voorkomen, van /1.50 cn /0.50 op de helft, en dus op/0.75cn
0.25 tc brengen.
Eca amendement van den beer van Hoavally die algehcelcn vrijdom van
invoeg wenschte, werd verworpen niet 24 tegen 18 stemmen enhetgeheele
gewijzigd,c'onivyerp met 30 tegen 12slemincn aangenomen.
Daarna is beraadslaagd over bet verslag der commissie van rapporteurs
nopens bet voorstel van den beer Dullert, tot herziening van art. 132 van
bel reglement vaii orde. Ingevolge dat verslag worden aan de Kamer acb-
tervolgens'ondcrworpen dtj volgende vragen:
I. Zal cene verandering in art. 132 van het reglement van orde worden
gebragt jxooveel noodig na overleg melde regering. Nadat de heer Dul»
lort dagrondwettigheid en de nuttigheid van bet voorstel verdedigd en de
heer de Kempenaar een en ander had bestreden is bel eerste punt «fl/i
yenomen met 20 tegen 17 stemmen.
II. Zoo ja verklaart men ziek voor bet voorstel van den beer Dullert t
g fel ijk bctdaar ligt? voruforpon met 32 tegen 6 stemmen. Voor do
beeren van Akerlaken Dullertvan Bosse ZijlkerWcstcrhojfcn de
voorzitter.
ILL Zoo neen', vereenigt men zich met dat voorstelbehoudens do wij-
«gingen en aanvullingen, in g 3 van het tegenwoordig voorstel aangeduid?
verworpen roet 20 tegen 13 atemweu. Voor dc bccrcn; van Bosso, Zijlker,
Wester /ioff'ftleijlinckMackayBlaupot ten Ca tovan Veinse van
Becdo van Akerlaken DullertDelprutVegilin cn de voorzitter.
IV. Vereenigt men zich met de strekking van het voorstel der commissie,
zoo als dit in haar verslag is uitgedrukt Aangenomen met 26 tegen 17
stemmen. Die strekking is om aan art, 132 van het reglement van orde een
nieuwen volzin too te voegen van dezen of dergelijken inhoud: »Voor
zoover zij dc behandeling van voorstellen des Konings betreden indien
aan de Kamer schriftelijk wordt te kennen gegeven dat die hervatting door
de regering verlangd wordt."
Y, Zoo jat zal dan de voorzitter der Kamer worden gcmogtigilom de
ABONNEMENT per drie maanden voor SCHIEDAM 1.26
ld. voor do overige Plaatsen des Kijk» franco per Post. - 1.50
ADVERThNTIEN tot 10 regels 1,00. Iedere regel meerder - 0.10
Zegelgeld voor iedere plaatsing- 0.36
regering uit te noodigen baar gevoelen over dat voorstel te doen kennen
aangenomen met algemeenc stemmen.
l)e vergadering wordt gescheiden tot aanstaanden Maandag,
Uegfsgtiding tegen de IflnScijcrs.
Tiadat de adv. gen,in de zitting van 7 October, uit naam van den proc,
gen.zijn requisitoir had genomen (zie ons vorig no.) cn het door den
tolk aan de beschuldigden was overgebragtwas het woord aan de ver
dediging,
JUr. va» Stifhuav Lüi'sfius voerde het eerst bet woord en hield erne
rede die vier uren geduurd beeft en dio nog niet is geëindigd, In eene
inleiding herinnerde hij hoe zich in September 1850 in het Vaderland dc
mare verspreidde over het voorvaldat op de Twcntho had plaats gehad.
Een ongelukkige kapitein was het slagtoffer geworden van cunc bende
Mflleijers die zonder cenigc aanleiding brand gesticht hadden cn moord
hadden willen plegen. Langzamerhand heeft zich de waarheid doen kennen,
cn nu mogten de Nederlanders wel wenseben dat het gebeurde met de
Twcntho met den sluijer des gehciins ware bedekt gebleven. Immers nu
is het van algemeenc bekendheid geworden dat dio kapitein aan de Ja
vanen willekeurig voedsel beeft onthouden ben beeft uitgehongerd cn
uilgcdorst. Die ongelukkige lieden hebben met buitengewone lijdzaamheid
veel geduld en hebben de uilvoering van tegen ben gerigte plannengcstuit.
Hij vraagt hetwie geen medelijden gevoelt voor ben die nu als beschul
digden Icregt staan.
De verdediging beeft bare laak in vier declen gesplitstals: 1, de be
schuldiging van icbelüc2. de poging lot raocdwilliyen doodslag3. de
moedwillige mishandeling; en 4, de moedwillige brandstichting. Elk van
de verdedigers zal een dezer punten behandelen, maar ter zijde stellen
waarvoor de beschuldigden niet zijn tereglgcslcld. Zijne taakbragtnu
mede de wederlegging van de beschuldiging van fcilelijkcii wederstand
voor zoover die tegen sommigen nog is volgehouden.
Pleiter is in het breedc in een onderzoek tan al de feiten getreden. Hij
beriep zich o.a. op dc munsleirol, waaruit blijkt welk voedsel aan üc
schepelingen zou worden gegeven, zonder dat duarin eenig onderscheid
tusschen Europeanen of Javanen gemaakt werd.
Hij het onderzoek van dc vraag wat dcu kapitein toch kan bewogen
hebben om tc handelen zoo als hij gedaan heeftcn of aan zijne verkla
ringen in dit opligt wei onvoorwaardelijk geloof moet worden gehecht
deed pleiter zien dat van denuitslag van liet tegenwoordig strafgeding
veel voorden kapitein afhangt. Immers daaruit kan eene procedure tus
schen de assurantie en do reedenj ontstaan want t worden de Maleijcrs
vrijgesproken dan weigeren de assuradeurs alle vergoeding dan moet de
kapitein als de cenigc oorzaak van liet gebeurde worden aangemerkt.
Daarbij komtdal de kapitein nog gcenc andere recdcrij beeft verkregen
liet is dus voor bcui hoogst mocijelijk als "t ware in zijne eigene zaak tc
getuigen.
Pleiter schets talie» wat er gebeurd is en dat het werk van cenoogcnblik
was. Hel was aan boord van de Twontho een tooneel van verwarring; met
zekerheid weet niemand tc zeggen wat er toen gebeurd is. Men sloeg en
trof elkander zonder dat men wist wie bet deed. \Yic zelfs de daders van
den brand waren bleef onbekend. Opmerking verdient hetdat vele Euro
peanen in dat mocijelijk oogeublik den kapitein niet hielpen, omdat zij
hem als de oorzaak van alles beschouwden zoodat men hem dit zelfs in
de kajuit verweet. De Javanen waren tot het uilerstp gedreven zij waren
razend gemaakt enin die omstandigheden kent hunne razernij geen grenzen;
wal zij dun doen is hun niet toerekenbaar. Pleiter is daarop nagegaan
wat als strafbare rebellie ten deze kan gcqualiliceerd worden. Hij betwist
al dadelijk dat de wet van 185Ü op deze beschuldigden kan worden toe
gepast omdal die wetnaar zijne overtuiging alleen slaat op nieuwe en
niet op vroegere aanmonstering. Verder wijst pleiter er op dal de leeftijd
van vijftien der beschuldigden geheel onbekend is en dal hij zeker ten
aanzien van twee niet zou durven uitmaken, dat ze ouder zijn dan 10
jaren. Wijders bestrijdt hij dc verzwarende omstandigheden die het ver
zet of de wederspannigheid zouden vergezeld hebben en dat meest alle
aanwijzing van beschuldigden die ann dc rebellie hebben deelgenomen
gtssiugeu zijn immers geen voldoend bewijs daarstclleu. Uok bestrijdt hij
het aanwezen vun wapenen in den zin der strafweten al ware zulks al
bewezen van ecu der beschuldigden dan stelt dit nog gcene gewapende
rebellie daar daar de wet alsdan cene vereentging van meer dan twee
personen vcreischt.
Bij hel vergevorderde uur is de voortzetting van dc verdediging door
den beer Stipuiaa» LüjSCIOS, uitgesteld tot den volgenden ochtend ten
10 ure,
in de zitting van 8 October heeft de heer mr. A. M. VA» Stipiuaa»
Lüiscius zijne rede ter verdediging van al de beschuldigden, tegen de aan-
Ulagt van rebellie voortgezet. IIij begon met te herinneren, dut hij gistc-
reu had aangetoond, dat de twee verzwarende omstandigheden van de
nnsdaad van rebellie ontbraken. Daarna heeft hij in bijzonderheden be-
haudeld de beschuldiging tegen de 6 eerste, en lüe, 11e, I4e, I*5e besch.,
wier oiuchuld hij trachtte aun le tounen. Ten slotte outkeudc pleiter dat
in hetgeen do beschuldigden erkennen de misdaad van rebellie ligt opge
sloten zoo als die bij de wet is bedoeld, hetgeen hij staafde zoowel door
aanhaling van art. 11 der wet op de lucht der koopvaardijschepenals
door de jurisprudentie van denlloogen Raad cn dit hof cn ook door ver
schillende bepalingen van hel Wetboek van Koophandel. Dij traehllc a«n
le toonen dal dc kapitein hier had gehandeld in strijd met zijne cuntrac-
tudle vcrpligtingen en in flugraulen strijd niet art. 4Ü3 van het Wctb. v.
Koophandel, dat den schipper verpligt zijne schepelingen behoorlijk
levensonderhoud te verstrekken, hetgeen in ca*u niet heelt plaats gehad.
Dc kapitein had, alvorens tc besluiten geen eten of drinken meer te geven,
scheepsraad moeten houden; bij heeft dit niet gedaan en dus art. 307 van
bet Wctb. r. Koophandel overtredcu. En als men nu al de wet op de
lucht tegen dc beschuldigden wil inroependan moet de verdediging er op
wijzen, dat de kapitein heeft gepleegd eene daad waartegen bij die wet ge
vangenisstraf is bedreigd want art. 22 dier wet bedreigt straf legen den
schipper die aan zijne equipage een deel der voeding onthoudten dat dit
bier liet geval was, bleek uildc bewezen omstandigheden. Als de ka pi lei
dus zoo ver durft gaan om aan zijne schepelingen weken lang voedsel te
onthouden, dan ligt in hetgeen tij bedreven hebben geene rebellie.
De besch. zullen niet worden verdedigd tegen de besch. vun diefstal
van een barkanen desertie, omdat zij niet kuuiien veroordeeld woi den
wegens feilen niet in dc acte van beschuldiging vermeld. Ten slotto zegt
pleiter, dat hij getracht heeft mindere schepelingen, ongelukkige Javanen,
ver van hun vaderland verwijderd, te zuiveren van de legen hen inge-
bragle aanhlaglc van rebellie; de verdedigers geloovcn dat degebeele
verantwoordelijkheid van al het gebeurde nederkomt op den kapitein van
dc Tivcnthej op den Europeaan Coorjuas; reikhalzend wordt 's hof» be
slissing te gemoet gezien; wij wetenzegt pleiterdal dc iNederlaudschc
regter geen aanzien van persoon kent; daarom staat bij ons onwrikbaar
vast bil vertrouwendal 's liofs uitspraak het zegel tal hechten op do er-
dediging, dal niet dc beschuldigden, maar wel de kapitein Aan AcTtoenthe
gehandeld heeft tegen regt, wel cn billijkheid; daarom durven wij eerbitt*
dig verwachten dat bier de regter, ten aanhourc van Nederland en zijne
koloniën de mindere schepelingen tegenover htitiuc meerderen, den Javaan
tegen den ^derlander regt zal laten wedervaren daarom verhouwen
wijdat gij regt doende in naam der wet en der mensehelijkhcitl al de
beschuldigden, te dezer zake zult vrijspreken, en daarbij tevens vciklarcn,
dat in ons Yadcrland het xegt niet toelaat, dat beschuldigden worden ve
KlviV/."1 5 .WW .i'I
oordceld wegens feiten waarvoor zjj niet tcreglslaan cn waaromtrent 1
luide en plrgtig verklaren zich niet le kunnen verdedigen.
Daarna was het wuord aun den heer Mr. li, L, Rasgu die de taak ha
op zich genomen de le, 2e cn 4c beschuldigden to vcrdadigou tegen d
aanklagl van poging tot moed willigen doodslag. Na cene uilcenzcttin
der feilen 3 trachtte hij aan tc toonen dat nl dio feiten door dc beschu'.
digden worden ontkend en door geen wettig bewijs worden gestaafd.
De heer Mr. C. TA» Beu,, heeft op zich genomen den 2e beschuldigd
(Pa Semo) tc verdedigen tegen dc beschuldiging vun moedwillige verwon
ding. Hij achtte deze aanklagt geheel onbewezen; het Openb. Min. ha
dan ook deswege de beschuldiging laten vallen, doch daar het hof val
eene andere meening kon tij»!achtte hij zich verpligt nog nader op il
vrijspraak van dezen beschuldigde op dit punt aan tc dringen.
Ten slotte werd bet woord gevoerd door den beer Mr. M, D. Pols di<
den 2e beschuldigden te verdedigen had tegen de beschuldiging van moed
willige brandstichting in een schipwaardoor het te voorzien was, da
mcuschcnleveua konden worden in gevaar gebragt.
Pleiter trad weder in eene breedvoerige uiteenzetting der feiten hoe ei
waar de brand begonnen is enz., en zeidc dal de bekentenis vim Pa Se»o
dal hij ccn stuk steenkool uit de kombuis bad genomen geheel op zich'
zelve stond. Dc beschuldigde heeft »»iet opgegeven dat dc brand is ontstaan
door het werpen van dat stuk steenkool in de bazaan en hoe zal men dat
hier kunnen wijzen op het feit van den brand ter bevestiging der beken
tenis van den beschuldigde. Verder trachtte pleiter nan tc toonen dat dc
verklaring van den kapitein,dat er een stuk van het hai&anszeil brandende
in de kajuiti»geworpen,geheel is onbewezen, en daarenboven kon dit
geheel e bazaan afbranden zonder dat bet vuur zich aan liet gelieclescbi|
mededeelde. Aan het verder gebeurdehet werpen van brandbare stoffen
in dc kajuitheeft Pa Sï»U geen deel genomen, zijne daad van het werpen
van het stuk steenkool kon den brand niet tc weeg brengen; zal bij wegen»
brandstichting tot de doodstraf kunnen worden veroordeeld, dan moet
niet alleen het wettig bewijs zijn geleverd muar tevens dc stellige over-
tuiging bij het hof bestaandat hij zich aan liet werpen van het stuk
steenkool heeft schuldig gemaakten dat daardoor dc brand is ontslaan
want hel zou onrcgl vaardig en onmeiischelijk zijn op ccn ander te wreken
wat men niet ten laste van anderen kan bewijzen.
Ten slotte behandelde pleiter de vraag of, al waren al de feiten bewezen,
zij dan op dc beschuldigden toerekenbaar zouden zijn. Hij ontkende dit cn
wees daarbij op de bijzondere geaardheid van het Javaansche volk dat
goedaardig van inborst, evenwel hij provocatie, tol zoodanigen staat van
woestheid kun ov erslo.au dat zij liet gebruik hunner verstandelijke vermo
gens verliezen en geheel zinneloos zijn. En dat is hier het geval geweest.
Daarmede was de taak der verdedigiug geëindigdzij was mocijelijk en
veelomvattend; niemand rncer dan wijzegt pleiter, is overtuigd van het
onvolledige dm verdediging, maar, zoo ook dc krachten der verdediging
te kort schotendan was er eene geinigedie luide tegen de beschuldiging
getuigde, en dezo is dc publieke instructie; door haar is opgelost wat er op'
de Twcntho heeft plants gehad; door haar is uitgemaakt wie gelijk en on
gelijk heeft. Wat tut nu het resultaat zijn van dit strafgeding. Rcgters
uwe roeping is om regt te spreken; een deel van uwe verhevene tank is om
den zwakke in uwe hoede le nemen cn te beschermener heeft gruwelijk
onregt aan boord der Twcntho plaats gehaddaar is dc zwakke door den
sterkeren onderdruktdaar heeft een ambtenaarwerkzaam ter uitvoering
der wet, tan zijn overwigt als gezagvoerder, als blanke gebruik gemaakt
orn aan arinc, ongelukkige Javanen voedsel tc onthouden cn hun in een
verschrikkelijken graad van vertwijfeling le brengen. Dc daad van gewetJil
is vau duu kapitein gekomendie door den aanval van den serang, de lont
in het kruid hccflgeworpen en de mijn heeft doen ontbarstcn. Het wapen
zoo onbevoegdelijk door hein gebruikt, is op hem zclvcn nedergekomen
hij heeft de vrcesselijkcondervinding kunnen opdoen, dat schrik cn angst
andere gevolgen kunnen hebben dim vrees en gemoedelijke onderwerping.
Maar omdat gedurende de reis, de Javaan is uitgeput, om dal dnardooi do
zucht tut zelfbehoud is ontstaan en zelfs het prestige van den blanke i*
verdwenenomdat in razernij misschien dc perken der zelfverdediging
zijn overschreden, is daarom de galg cn kerker voor hen weggelegd?
IVecndal is niet mogelijk IN'ederlandschc regter f Wij vragen regt voor de
verongelijkten en mishandelden; hun lot is in uwe handen. Dat oordeel
wordt met gespannen aandacht le gemoet gezienwij wagen hel niet t uwr
oordeel vooruit te Joopen maar wij houden ons overtuigd dat uwe beslis
sing val zijn p,unstig voor de beschuldigden.
Deze pleidooijen bragten blijkbaar veel indruk op het talrijk publiek
te weeg.
Na repliek van het Openb. Min», dat hij zijn requisitoir is hlijveu volhar
den werd door den heer VA» Bell gedupliceerd, waarne.door deg
voorzitter hel onderzoek in deze zaak werd gesloten.
De uitspraak is bepaald op Vrijdag 10 October, 's namiddags ten »1 ure.
Groot is dc belangstelling duor bel publiek in deze zaak beloond.
Gedurende al de dagen vvaurop de onderscheiden ten gtzittingeo wer
den gehouden, was de zaal vervuld met nieuwsgierigen van ulleslaudeii
en merkte men ook velen op, die in onderscheiden betrekkingen in ludië
verblijf hebbeu gehad. Uok hutten de zaal en langs den. weg dien de in
rijtuigen heen en weder gcvoeidc Maleijers namen was de toevloed vau
belangstellenden groot. Men brengt algemeen hulde aan de kalme wijze
waarop de zaak cn inzonderheid ook de zoo moeijelijke veihooren door
den geachten voortitter geleid werden. Men is thans gespannen naar do
uitspraak wier bepaling imven is gemeld.
Volgens bei'igleil uil ErunkTurt, is ecu eigeuaaidig
verschijnsel in de omstreken van Hameien dat de oude
llohnstein sedert eenige dagen, op eene oppervlakte van
20 morgen, uit zijne rotsen vuur en vlam braakt. Wat de
oorzaak van dit verschijnsel zijn mag is nog niet uitge
maakt, van vuleaniselien aard is liet echter niet.
Blieven mi Londen verzekeren dat de Engelsche
regering, hukkende vuurden drang der omstandigheden,
eindelijk besloten zou hebben, om tot dcu aanleg van het
kanaal, door de landengte van Suez, mede tc werken.
Men leest in het Anlwcrpsche blad l'Avenir, dat
hel Braziliaansche gouvernement 2000 lioltaudsche en
Belgische matrozen wenschtindicestteneinenaan boord
zijner oorlogschepen cn zulks op de volgende voorwaar
den: 200 francs handgeld, vrije overlegt en verbindienis
voor driejaren.
SCHIEDAM, 10 October 1857.
In eene vergadering van aandeelhouders in de
Gymnastiescliool alhier van den 7 dezer is vastgesteld
het reglement voor het bestuur dier inrigting, en is naar
aanleiding van cene bepaling van dit reglement een
nieuw bestuur in plaats van uit 5, uit 9 leden zamen-
gesteld gekozen s totledcn van lu-t