ii d e r d a g
Ï4 September.
Verschijnt eiken Maandag en Donderdag.
VAM mi 8UITEHLAH9.
KRONIJR HET .lïlES' «fö.
BU1TEMLMDSCHE BEBIQra,
Het voor; dit Blad bestemde wordt aangenomen te:
Pt ijs an hot A I) o nne ment en der Ad ver ten lie q
VI.AAKDINGEN bjjJ. Al Kamuhïssbr.
BlAASSbUlS J. van der Enbt.
UE1.FSUAVES van Wassusaar.
OVEUSCIIIK
(Brioïca Frnneo).
ABONNEMENT prr drie maanden tour SCHIEDAM 1.25»
ld voor de overige Plaatsen dea Rijks franco per Post, 1.50*
AUYEUTKN1IEN lot 10 regela l.UO» Iedere regel meerder 0.10»
Zegelgeld voor iedere plaatsing - 0.35*
ftea sate ,uu aaptrasBBaai nry.^rr aaesacggaaasssswaanaafn*
I)c Monitcitr deelt het antwoord van prins Gortchakofl'
aan Frankrijk mede liet is in dcnzeli'dc» geest als dat
aan Engeland, en voegt ten aanzien van de toespelingen,
door den heer^Drouynde Lhuys herhaalde malen op de
westelijke provinciën van Rusland geinaakt, als in zekeren
zin deel uitmakende van de internationale (metalen, die
in 1815 het lot van het hertogdom Warschau geregeld
hebben, cr het volgende bij: liet keizerlijk Russische
kabinet zou dat gezigtspunt tn geen enkel opzigt, zelfs
niet in den meest beperkten zin, kunnen toelaten. De
Czaar is bereid zijne verpligtingen jegens alle mogend
heden met «nauwgezetheid na te komenmaar hij (prins
Gortchakoflmoet peromptorisch zelfs elke wisseling van
vriendschappelijke denkbeelden,rakende die dcclcn des
rijks, waaropgeene enkele internationale bepaling van
toepassing is, van de hand wijzen.
Ih bet memorandum dat bij dit antwoord gevoegd is,
herinnert prins Gortchakofl', dal llusland het hertogdom
Warschau bezit door het regt van verovering tijdens de
gebeurtenissen van 1812. Toen verklaarde de Czaar,
dat hij Polen wilde hervormen, zoodra het bevrijdings-
werk van Europa zou voltooid zijn j dc prins erkent, dat
Keizer Alexander in 1815 het initiatief tot hervormingen
in Polen genomen heeft j maar hij heeft aan Europa niet
het regt gegeven oin in de hinnenlandsche aangelegen
heden des rijks tusschen heide te komen. Verder treedt
prins Gortchakofl in eene discussie over dc verschillende
punten, die door dc mogendheden voorgesteld zijn, en
houdt dc onmogelijkheid eencr wapenschorsing en con
ferentie vol. ilij wil liever hel herstel der rust afwachten
alvorens tot hervormingen in Polen over te gaan. Hij
hoopt, dat dit verschil van inzigt gcenc aanleiding zal
geven lot ernstige onecnighcden tusschen de kabinetten,
cn dat het den vrede van Europa niet zal verstoren, liet
verschil van inzigt zou alleen dan dit karakter erlangen,
indien men dc raddraaijers der Poolschc omwenteling
toeliet hun plan ie ontwikkelen. Het duiden van zoo iets
isallccn te vreezen van die mogendheden, welke besloten
waren, om onder den schijn eencr diplomatieke han
deling, de meest uitgestrekte wenschcn der Poolschc
revolutie te doen gelukken, cn alzoo te geraken tot eene
vernietiging der tractalcn cn tot verbreking van het
even wigt in Europa. Dekabincttcndicccncnaauwgezctte.
vervullingdertractatcn van 1815 tot grondslag aannemen,
zouden zoo iets niet kunnen dulden.
Ia een schrijven aan den Russischcn gezant te Londen,
zegt prins Gortcliakoll'o. a., dat het oiuioodig isde dis
cussion over dc Poolschc kwestie voort te zetten, bij het
groote verschil van mecning daaromtrent. Hij deelt voorts
het verlangen van lord Russell, dat de orde in Polen
hersteld worde, cn hij zal trachten dat doel tc bereiken.
Dc Czaar neemt dc verantwoordelijkheid opzich van zijne
handelingen, welke door hot slaatsrcgt aangewezen zijn.
Polen zelf levert niet anders dan de betreurenswaar
digste berigtcn omtrent den stand van zaken aldaar.
In Warschau iscen aanvang gemankt mctdeuilvocring
van dwangmaatregelen, ten opzigte van hen die weiger
den hunne belasting tc betalen. Uit nadere berigtcn
blijkt, dat dc Russische regering daarmede begon hij dc
voornaamste handelaren, die tot dadelijke sluiting hun
ner zaken werden genoodzaakt, in geval zij niet terstond
betaalden. Het gevolg daarvan was, dat onderscheidene
firma's aan den drang der omstandigheden hebben toe
gegeven met dc storting van het verschuldigde bedrag.
De pijnlijke indruk, veroorzaakt door den dood van
Lelcwe), blijft nog steeds voortduren. De verschillende
hijzonder heden daaromtrent vindt men in den Czcts uldu»
geresumeerd Uil het palalinaal Luhlm wordt ons eene
treurige, hoogst smartelijke tijding toegezonden. Lolcwel
had na zijne schitterende overwinning van Teraspoi de
marsch toorigczet, cn was den (i dezer te Ocirocz geko
men, waar luj zijne van honger en vermoeidheid uitge
putte manschappen halt liet houden. Eensklaps gaven
dc schildwachten aldaar het sein, dat er in de omstreken
kozakken waren, waarop Lelcwe! aan zijne kavallcrie
hevel gaf om ze van daar tc vei drijven. Doch opiictzclfde
oogenblik kwam even onverwacht een korps Russische
infanterie met zes stukken geschut opdagen, ten gevolge
waarvan de Russen meer dan twintig compagniën sterk
waren. Daar nu het Poolschc korps tegen zulk een over-
magt niet bestand was, trok hel dwars door de bosschcn
terug naar een der landhoeven van Baton. Daarbij ont
stond een gevecht, dat, hoewel liet slechts een hall'uur
duurde, ten gevolge had, dat dc Poolschc infanterie,
door dc Russen geheel uit het geboomte verdreven, zich
nu in liet vrije veld inct de kavallcrie in eene linie van
bataillc posteerde, waarna men op nieuw handgemeen
Nvérd.Lc!ewcl,dic hierbij zclfalle bewegingen bestuurde,
werd hij den tweeden aanval doodelijk door een kogel
getroffen cn viel. Zakrzcwski natn alstocn het bevel der
kavallcrie en Grodz,icwski dat der infanterie op zich,
doch het bcrigt, dal dc zoozeer beminde aanvoerder
gevallen was, bragt in de gelederen zulk eene algemccnc
wanorde tc weeg, dat dc infanterie al spoedig aan het
Wijken werd gebragt. Daarvan wisten dc Russen partij
tc trekken, om het slagveld geheel meester te worden,
terwijl zij dc gekwetsten medenamen, ccn gedeelte der
ammunitie wegvoerden cn nog cenigc manschappen ge
vangen kregen. Over *t algemeen was liet verlies naar
evenredigheid wel niet bijzonder groot, daar dc gevech
ten slechts kort hadden geduurd, maar de dood van
Lclrwel bleef met dat al een onherstelbaar verlies. Ook
telde men onder dc gesneuvelden Walisk, chef van het
iat major, den eskadrons:chef Kalila, voorts Dolba,
Mo/owski, Mieszkowski enz."
liet blad, op dit en andere feiten wijzende, eischt
dringend, in naam der meiischheid en der region van
Europa, dat het tot ccn wapenstilstand knmc, of dat de
Polen als een oorlogvoerende partij erkend worden,
tenzij de mogendheden aan hare eigene nota's en gedane
stappen een démenti willen geven, door Rusland op den
ingeslagen weg te laten voortgaan,
I)c minister van huiiciilandschc zaken in Frankrijk
heeft dezer dagen audiëntie verleend aan de. leden der
Mcxieaanschc deputatie. Zij hebben daarbij zoo als
gemeld wordt, verzocht, dat, in geval dc aartshertog
Maximiliaan niogt weigeren den Mcxicaanschen troon tc
bestijgen, door den Keizer een prins van het keizerlijke
huis naar Mexico zal worden gezonden, om zich aldaar,
onder den titel van luitenant-generaal, met de leiding
der zaken te belasten.
Indien evenwel dc Memorial Diplomatique geloof ver
dient, dan denkt de aartshertog cr niet aan,om den troon
van dc hand tc wijzen. Zijn dralen had slechts ten doel
om de noodigc waarborgen van dc Europcsche mogend
heden ie verwerven, en daarin is hij, vooral wat Enge
land betreft, goed geslaagd. De Britscbc regering zal
den aartshertog als Keizer van Mexico erkennen, zoodra
bij verklaard zal hebben de kroon te aanvaardcnglaarna
zal hel kabinet van St. Jamcsal wat mogelijk is doen,om
den nieuwen Keizer in zijne volgende ondernemingen tc
ondersteunen, Naauwclijks zal het besluit bekend zijn
dat dc aartshertog bereid is als Keizer van Mexico op te
treden, of Engeland cn Frankrijk zullen gezanten naar
zijn hof afvaardigen. Voor wat Frankrijk aanbelangt
weet men reeds, dat de heer de Monthclon met die waar
digheid belast zal worden.
Hel comité der partij van denwooruitgang in PruissCn,
is het, naar verzekerd wordt, overeen verkiezingspro
gramma eens geworden. Daarin wordt, in de eerste
plaats, met weinige woorden de houding van het ontbon
den huis der afgevaardigden herdachten daarna dc
stelling ontwikkeld, welke de liberale partij, ten opzigte
van enkele kwesliën moet innemen, De inliet programma
vermelde punten zonden de volgende zijn
Ten eerste is liet noodig, dat de grondwettige druk
persvrijheid mede hersteld cn derhalve dc verordening
van t Junij ingetrokken worde. Vervolgens moet de
staatsregeling, door de afkondiging van eene wet op de
ministeriele verantwoordelijkheid, tegen schending wor
den gewaarborgd. Ten derde inoet ccn sedert lang
gedane cisch, tot eene aan de behoeften des tijds beant
woordende hervorming van het hoerenhuis eindelijk
worden ingewilligd. Als vierde punt heeft men dc werk-
d.idige erkenning van In t regt der volksvertegenwoor
diging van hei budget gesteld. Dc vijfde cisch belreftde
militaire kwestie, het punt waarom de gchcclc crisis
in Prtiissen zich beweegt, cn het programma verlangt dc
vorming van een leger op nationale grondslagen en met
tweejarigen diensttijd, terwijl, eindelijk, de zesde cn
niet de minst stellige cisch de hijccnrocpiug van ccn
Duitscli parlement, uit de volksvcrkiczingcn voortgespro
ten, betreft.
LATE REüERl GTE N- De indruk dien het ant
woord van Rusland gemaakt'heeft, is zoowel in Frankrijk
aisiu Engeland allerongunstigst. Dc FranscltcnenEngcl-
scheit heiden, gevoelen diep, dat zij door dc Russen be-
leedigd zijn, D a Morning Post, het olliciccl orgaan der
Britscbc regering, is de eerste van allen om te erkennen,
dat Rusland den spot met de diplomatic gedreven heeft
het heeft, zegt het blad, cotnedie gespeeld om tijd tc
winnen, cn nu dc winter genaderd is, werpt men liet
masker nl'en bekreunt zich niet langer om Europa, liet
blad eindigt met dc bedreiging, dat de dag, waarop van
Rusland rekenschap zal worden gevraagd, meer nabij is
dan liet gelooft.
La France zegt, dat de korvet Kcarsage, behoorctule
aan de Noordelijken der voormalige Amcrikaansche
Unie cn liggende tc Brest,even als de Florida behandeld
zal worden, aangezien beide oorlogvoerende partijen
op dezelfde regten cn dezelfde voordeden aanspraak
hebben.
Hetzelfde blad verzekert, dat de Russische minister
van Marine verklaard heeft, geen verlof aan zccofticicrcn
tc kunnen toestaan.
VEREEN1GDE ZITTING DER BEIDE KAMERS.
Shilling van dc gewone zitting der Staten Generaal op Zaturdag
den 10 September 1803.
Dc lieer Pliilipac, Voorzitter der Eerste Kamer, beklccdtdcn Voorxittcrs-
gloel, Na voorlezing tan een besl uit den Koning», van lOSeplcmber 1S03,
waarbij aan den Minister van UtnncnUndsclio Z.akcn wordt opgedragen, dc
tegenwoordige titling der Staten Generaal te sluiten, wordt door den
Voorzitter eene commissie der Eerste cn Tweede Kamer benoemd, om den
Minister van Binnen landachc Zaken in- en uitgeleide te doen.
Kort daarop wordt dcMinistcr van Dinncnlandsclic Zaken dc taal binnen
geleid die zich voor den troon plaatst en de volgende aanspraak houdt:
JUijna ffcercnl Dc Koning draagt mij op, aan de Stalen Generaal bij
bet sluiten hunner vergaderingdank tc zeggen voor dc ijverige zorg die
zij wederom aan de publieke zaak hebben gewijd.
Uuotcleon velerlei wei kraambeden hebben zich niet tol de eïscbet*
van bet oogenblik bepaald; uwe diacussiön hebben ccn wijdcren kring be
schreven en het is niet bij discussie gebleven. Wij zagen gcwigligo maat
regelen van duurzaam internationaal en finanticelbelang tot stand,
brengen. Ik noem dc verdragen met Dclgiü, om gemeenschappelijkerivier-
oongelegenheden scheepvaarten bondol op vasten grond to vestigen de
wetgeving omtrent hel krootulomein; dio omtrent een voornamen lak onzer
accijnscn aflossing cn andere vermindering van Stastaschuldcn.
Andere groote maatregelen met uwe medewerking genomen, zijn bestem J
om op de vnlkswel vaart cn ontwikkeling rcgtstrccka bcslisscndcn invloed
uit te oefenen. Mildelijk vrerden door U dc middelen verleend om stoute
«erken ton algemeen nul, nieuwc waterwegen lot verbinding onzer eerste
koopsteden mei de zee, en hel nel der Grniungschc kanalen, mogelijk te
maken; om den aanleg van spoorwegen hier Ie lande voort tc zetten cn
dien op Java te beginnen. Gij hebt de dienst der spoorwcgcu voor bet ver
keer geregeld, en het middelbaar onderwijs ingcrigt.
Een jaar van znlkc uitkomslen, tol voorziening van vele volgende jaren,
mogen wij erkentelijk ren goed jaar noemen.
Namens den Koning wordt deze vergadering der Stalen Generaal gesloten»
Opening van do gewone zitting der Stalen Generaal, 1SG31804,
op Maandag den 21 September 18(33.
Dc opening der gewone zitting van dc Staten Generaal beeft jl. Maandcg
op de gebruikelijke plegtigc wijze plaats gehad, zijnde do rede, bij die ge
legenheid door 7», Sl den Koning uitgesproken, door ons dcntclfdcn dag
in een buitengewoon nummer, aan ouzo Gcabonnccrden in de stad en
omstreken medegedeeld,
llo KAMER DER STATEN GENERAAL.
22 Septeüblu. In dctc zitting welke werd voorgezeten door den lieer
Jespera, als oudste lid in jaren, is kennisgeving gedaan van de ontvangst
der geloofsbrieven van den lieer Gecrlsema, nieuw gekozen lid in bet
hoofd kiesdistrict Groningen, welke stukken in handen zijn gesteld eencr
commissie van drie leden.
Ho vergadering hecfl ccnc nominatie opgemaakt van drie candidaten,
den Koning aan to bieden, voor dc benoeming *an een Voorzitter der
Kamer gedurende het zittingjaar 18031804. Op die lijst zijn geplaatst de
namen der hccicn 1. van Itcencn die bij de eerste si cunning 34 stemmen
bekwam, terwijl de beer Gevers Deynont 2(3 sk-nimcncn dc hccrcn van
Gollslein, Kien en DuUeit elk céue slem erlangden, en twee blanco
biljetten in dc stembus gevonden werden; 2 Dullcrl, die bij eene vierde
stemming 35 stemmen up rich vercenigde, tegen den heer van Nispen van
Sevcnaer, die er 28 bekwam, terwijl de heer van Heemstra óéne stcru
erlangde, en twee blanco biljetten in de stembus gevonden werden;
3, J es pers, die bij de eerste alcmining 34 van de 00 uitgcbragtc stemmen
op zich verecnigdc.
Ie KAMER DER STATEN GENERAAL.
22 Septeubkb. He zitting wordt door den heer J A. PIulipscbenoemd
tot Voorzitter der Kamer voor liet zittingjaar 1S031804, met ccnc rede
geopend, waarna mcdcdeeling wordt gedaan van de ingekomen stukken cn.
besloten de Troonrede met een adres te beantwoorden.
Dc Pungolo behelst het verhaal van eene ontsnap
ping uit de Italiaansche gevangenis Gastel Campano, met
zeldzame stoutmoedigheid cn sluwheid beraamd cn vol
voerd. Op zekerenmorgen vervoegden zich twee agenten
van openbare veiligheid bij den hoordcipicr, en ver
toonden een bevebchrift san den bevoegden regtcr,
houdende lastgeving, drie der daarin genoemde misdadi
gers van de gevaarlijkste soort, oiuler geleide van dc
gezegde agenten naar helgcregtshof tc doen overbren
gen, dewijl hunne zaak dienen moest. De hoofdcipier, na
het bevelschrift ingezien en in orde bevonden Ie hebben,
laat de gevangenen met de agenten vertrekken. Tot in
den laten namiddag wachtte hij tc vergeefs op hunne
terugkomst. Zich ten volle overtuigd houdende van de.
deugdelijkheid der ontvangen aanschrijving, duurde het
geruimen tijd eer bij zelfs het minste vermoeden van de
watrbeid kreeg. Eindelijk zond hij om informatie wegens
het uitblijven zijner gevangenen aan den regtcr, cn alsnu
bleek, dat de agenten vcrkleedc spitsboeven waren, bet
bevelschrift nagemaakt hadden en hij dc dupe was.
In het Pruissische tijdschrift voor Berg- mul Hutten-
swenzijn dc volgende, voor dc praktijk, zeer nuttige
resultaten aangevoerd, die door chemische onderzoekin
gen, ten aanzien van de venvcèring van steenkolen, zijn
verkregen 1Het specifiek gewigt veranderde na eene
ligging van 9 maanden niet, cn ook het opgenomen water
was zeer gering. 2. Bij gruiskolcn was na dien tijd het
ascbgchahc toegenomen cn 58 pet. aan gewigt door vcr-
w'éring verloren; cr ontwijkt daarbij meer koolstof cn
zuurstof dan waterstof. Door oxydatic van de zvvavclkies
kan cr ccnc gcwigtsvermccrdcring plaats grijpen, maar
deze wordt ver overtroffen door het ver lies aan organische
bcstanddcelcn. Verhooging van den warmtegraad hij
groote. hoopen kolen verhaast (lc venvcèring, cn ook
vooral dc inwerking van uit de lucht ncèrgcslagen
vochten. Stukkolen vcrweèrcn minder dan gruiskolcn.
3. Indien men in dc praktijk met tamelijk vcrweérde
kolen in 't algemeen dezelfde verbrandingswaarde ver
krijgt als met vcrschc,dan ontstaat dit daardoor, dat van
dc eerste, die rijker aan asch zijn, in den regel minder
onverhrande stof door den rooster valt dan van die,
welke arm aan asch zijn, terwijl dc laatste ook door dc
eigenschap van aan elkander te bakken de opmerkzaam
heid van den stoker meer vorderen dan verwcérdc.
4. Tot het zooveel mogelijk voorkomen van verlies door
vcrwcèring wordt in de praktijk aanbevolen dc kolen
luchtdroog op hoopen te werpen, die van binnen met
lachurckkings- of togtkannlen voorzien zijn cn deze
hoopen dooreen dak tegen regen tc beveiligen.
Het feest van den 180ctobcr, dc verjaardag der
bataillc van Leipzig zal in Duitscbiand op groote schaal
plaats hebben. Het gemeentebestuur te Berlijn is daar.
over met den raad der stad Leipzig in briefwisseling