w
A0. 1866.
J& 1053.
r ij d a g |8 S un ij
Verschijnt Maandag, Woensdag en Vrijdag.
BUITENUKOSCHE KRISTER.
filGËMEÖl OVERZIGT.
CBU1AIT.
h
ABONFEMEN
Abonnementsprijs per Orie Haendcn
Franco per Post door hcl geheele Rijk,
f 1.8S.
- 2.25.
(Brieieu franco).
ADVERTENTIE N:
Prija *i»n den gewonen rrgel.ƒ0,10.
Tot 10 rcgcla f 1.00. Zegclregt voor iedere plaatsing - 0.35.
Ofschoon een gisteren alhier in omloop gebragt gerucht,
als zoude de oorlog uitgebroken zijn, zich tot op dit oogonblik
niet bevestigd heeft, schijnt allo kans tot behoud van den
vrede zoo goed als vervlogen te zjjn en kan weldra als waar
heid worden vernomen, wat gisteren nog slechts con Iob
.gerucht was.
Schier algemeen komt men daarin overeen, dat de houding
van Oostenrijk in de laatste oogenblikken voor de bijeen
komst der conferentie, elke minnelijke schikking onmogelijk
maakten daardoor het doel der onzydige mogendheden van
zelve geheel is verydeld,
Men geeft drie motieven op waaraan de plotselinge veran
dering van Oostenrijks denkwijze wordt toegeschreven:
1. Oostenrijk zou namelijk de drie interveniërende mogend
heden gepolst hebben over de vrang. of men bereid was
Silezie als vergoeding toe tc staan, en de weigering der mo
gendheden om met dit voorstel in het congres te verschijnen,
moet aanleiding hebben gegeven tot den terugtred van Oos
tenrijk. 2. Zou Oostenrijk geëiseht hebben, dat de kwestie
van Venetie buiten beraadslaging bleef, te meer, daar hot
beweerde in een slechtere verhouding op hot congres te ver
schijnen dan Pruissen en Italië, die omtrent do meeste pun
ten gelyke lyn trekken. 3. Moet, en dit vindt nog het meeste
geloof, ter elfder ure een overeenkomst tusschen Rusland en
Oostenrijk tot stand gekomen zjjn. Te meer wordt aan dit
laatste denkbeeld geloof gehecht, daar de aanval van jicht
des heeren Gortsehakoff opeen in het oog vallende wijze in
verband te brengen is roet de reserves van Oostenrijk, terwjjl
het ook niet onopgemerkt voorbij is gegaan, dat Rusland aan
de grenzen van Gallicie belangrijke militaire maatregelen
neemt.
Ofschoon een der rainistcriëloFransche bladen ten dezen
opzigto zegt, dat men gehoopt had, dat Oostenrijk zulke
voorwaarden, waarvan het in mondelinge gedaclitenwisse-
lingen hnd gownagd, zou laten varen en het niet in zijn
schriftelijk antwoord zou opnemen, doch er thans een nadere
gcdachtenwisseling plaats heeft,tusschen doonzijdige mogend
heden onderling en met Oostenrijk, waarvan men do hoop
^Sf?ff^i?o^s^r^'^dii'otfve^a'chtëinoeyélijfehi5id'tdoor-ihetfJ-
Weenerbof op het laatste oogenblik zal worden weggeruimd,
is nogtans de toon waarop do andere bladen deze handelwijze
van Oostenrijk bespreken van dien aarddat daaruit de al-
gemeene verontwaardiging daardoor ontstaan ,zich nadruk
kelijk laat opmaken en zelfs de Fransche Monitenr zoo om-
zigligin het aanhalen van oordeelvellingen vrn buitenlnnd-
sche dagbladen over de politieke aangelegenheden van den
dag, het volgende ontleent uiteen Engelsch blad: Indien de
loop dor gebeurtenissen komt bewijzen, dat de laatste hoop
op behoud des vredes vernietigd is door Oostenrijk, dan zal
er een zware verantwoordelijkheid op keizer Frans Joseph
drukken. Hoewel hij velerlei uittartende behandeling heeft
ondergaan, en hoewel zijno zaak, althans zoo ver Duitsch-
land betreft, een regtvaardige zaak is, is het van zijne zijde
een onvoorzigtige en zeer laakbare daad een uitnoodiging
als die van de onzydige mogendheden af te wijzen, of wel
aan te nemen onder bedingen waardoor de aanneming tot
een ijdolen klank gemaakt wordt.
W|j willen niet ontveinzen, dat wij ingenomenheid met
den keizer van Oostenrijk gevoelen, omdat hjj in Duitsch-
land een eerlijke rol speelt, die by val by de meerderheid
zijner landgenooten vindt; maar zijne volhardende weigering
om in eenige onderhandeling betreffende zijne Italiaansche
bezittingen te treden, doet hem de zedelyke medewerking
van Europa's meest vrije en magtige natiën verliezen. Indien
Oostenrijk zich later blootgesteld zag aan de aanvallen van
andere vijanden dan die liet thans tegen zich ziet zamen-
8pannen, dan zal de wereld oordeelen, dat zyn ongeluk niet
onverdiend is.
De Fransche minister van buitenlandscho zaken, de boer
Drouin de Lhnys, die zich zooveel moeite heeft gegeven om
het lievelings denkbeeld des keizere eindclyk to verwezen
lijken, en die zich tevens in alle opzigten verdienstelijk heeft
gemaakt, om een vredolievendo oplossing vnn alle geschillen
jn Europa voor te bereiden, is in den waren zin des woords
woedend op bet kabinet van Weenen; aldus wordt uit Parijs
geschreven. 'Hij hoeft zich dan ook gehaast een circulairo to
zenden aan al do diplomatieke agenten van Frankrjjk in het
buitenland, waarin hij zijne grieven tegen Oostenrijk rond
en open te kennen geeft en daarentegen zyn dank brengt aan
Pxuissen, Italië en den Duitschen Bond voor de bereidwillig
heid, waarmede zij zonder conigo reserve zijn toegetreden
tot het denkbeeld om te Parijs een congres te houden.
En Pruissen? Naarmate Oostenrijk in do laatste dagen
door zyn handelwijze gedaald is in de schatting van velen,
naar die mate is Pruissen's onvoorwaardelijk toetreden tot
do conlorentio toegejuicht, zóó zelfs, dat de politiek van von
Bismarck, nog onlangs algemeen verfoeid en als zinneloos
uitgekreten, nu niet zoo zwart meer wordt afgeschilderd en
de afkeor daarvan is verminderd; zoo diep heeft do veront
waardiging tegen Ooslenrjjk wortel geschoten.
Inmiddels maakt Pruissen reeds aanstalten om zyn regt
van medebezit op <16 Hertogdommen onafhankelijk van'het
Ga3teiner verdrag to doen gelden, on zullon de Pruissischè
troepen Holstein weder binnenrukken, terwjjl aan de Oos-
tenryksche troepen de toegang tot Slceswyk zal worden
opengesteld, terwijl bet, volgens een Pruissiscb officieel
orgaan, duidelijk in liet oog valt, dat het door Oostenrijk ter
zitting van den Bondsdag ingediend voorstel tot overdrngt
zijner aanspraken op Holstein aan den Bond, in strijd is met
de bepalingen van de overeenkomst van 10 January 1861.
Holstein zelve schijnt eebterhiermodo niet gediend te zul
len zijn, daar in een groote Volksmeeting, waaraan ruim
3000 porsonen deelnamen, eenstemmig de volgende resolu
tion zijn aangenomen: Om Ooslenryk dank te zeggen voor
zijno in den Bondsdag afgelegde verklaring en, met geheele
wijziging van do tot nog toe opgedrongen passieve rol, vast
te houden aan het regt om zeil te beslissen ovor het herstel
van een afzonderlijken staat onder den erfprins van Augus-
tenburg.
Nog wordt melding gemaakt dat de Oo3tenrijksche minis
ter van buïtenlnndsche zaken is verwittigd van de aankomst
eenor Pruissisebe depêche waarin tegen de bijeenroeping
der Ilolsteinsche stenden geprotesteerd en Oostenrijk zal be
schuldigd woiden van verbleking dertractnten. Die depêche
wordt beschouwd als do voorloopster van het ultimatum,
hetwelk Pruissen heden bij den Bondsdag zou indienen.
In de jl. Maandag gehouden zitting van het lagerhuis
heelt de minister Gladstone weerstand geboden aan alle aan
sporingen om de reform-bill der regering in te trekken of do
behandeling der parlements-liervorraing tot de wetgevende
zitting van het volgende jaar te verschuiven. De tegenstan
ders der voordragt zagen nlsnu dat liet gouvernement on
wrikbaar was, en achtten tevens onraadzaum tot een stem
ming over te gaan; zij hebben ulzoo na een verwarde en
onregelmatige discussie, waarbij het amendement van den
heer Haytor eerst door don voorsteller ingetrokken en ver
volgens zonder hoofdelijke stemming verworpen werd, ter
wijl de meeste leden de vergaderzaal verlietenna lang
tegenstreven opgehouden zich te verzetten tegen het voorstel
der regering om tot de urtikelsgewyzo behandoling der
reform-bill over te gaan.
Er is reeds melding gemaakt van een rescript van keizer
Alexander, waarin hij den moordaanslag als een uitvloeisel
vun politieke en maatschappelijke wanbegrippen beschouwt
en zorg voor do zedelyke en godsdienstige opvoeding uls
middel-tot-bestrijding dier begrippen aan de hooge overheden
en allo weldenkende burgers aanbeveelt. Dit staatsstuk
heeft, blijkens brieven uit 8t. Petersburg van 30 Mei, aldaar
diepen indruk by het publiek gemaakt; bij sommige lieden
heeft het de vrees doen ontstaan, dat de keizer weifelde in de
verlichte en onbekrompen staatkunde welke hij sedert tien
jaren heeft gevolgd, en op dien weg terugtreden of althans
stilstaan wilde. Doch den 29 Mei heeft de invoering der
nieuwe regterlijke instellingen plaats gehad zoo als vroeger
bepaald was; sedert dien dag is do nieuwe regtsbedeeling,
die in de hoofdzaken mot de inrigting van hetFrunsche
regtswezen overeenkomt, in werking en wordt er door de
Vf ederegters met open deuren regt gesproken. AI mogt deze
groote hervorming door gebrek aan een genoegzaam aantal
geschikte en geoefende ambtenaren niet dadelijk hare lieil-
rijko werking in vollen omvang doen gevoelen, meent men
evenwel te kunnen zeggep, dat er voortaan Jn Rusland regt
te verkrijgen zal zijn ook voor hen die het niet kunnen
koopen.
Uit het rescript des keizers blijkt, dat er niet alleen revo
lutionaire en godsdienstige maar ook socialistische begrippen
in Rusland binnen dringen, dat de onschendbaarheid van het
eigendomsregt er wordt betwist, en dut de voorstanders van
socialistische begrippen ze inzonderheid onder de gewezen
lijfeigenen verbreiden en deze zoo doende tegen de gegoedo
volksklasse, en bepaaldelijk tegen de grondbezitters.opruijen.
Ook onder de rijksambtenaren zijn er die de hand leenen tot
het verbreiden van begrippen, strekkende om den staat en
de burgeriyke zamenleving het onderste boven te keeren.
Op welke wjjzo en in welke mate die begrippen in Rusland
veld winnen is, gelijk het rescript zegt, aan bet licht geko
men door hot onderzoek der staatscommissie, die met de na-
sporingon omtrent den moordaanslag op den keizer belast is.
Omtrent den aanval van het Spnunsche eskader op do
vestingwerken van Callao, waarbjj de Spanjaarden, na een
gevecht van vier en een half uur, een nederlaag hebben ge
leden, verneemt men de volgende bijzonderheden.
Den 26 April gaf admiraul Nunez aan de stad kennis, dat
hij order bad gegeven haar te bombarderen; hy verleende
daarbij den vreemdelingen en hen die aan den strjjd geen
deel namen, vier dagen tijd om de stad te verlaten. Den 1
Mei was voor den aanval bepaald; het was echter zoo mistig,
dat de Kpaansche admiraal liet voorzigtig oordeelde den aan
val uit te stellen ,tot den volgenden dag. Ten 11 ure werd het
sein gegeven om de ankers te iigten en do zes stoomfregatten
formeerden een linie van bataille in twee afdeetingen. Tien
minuten voor twaalf ure viel het eerste schot van oen dei-
forten en was gorigt op de Numanoiu, dat onmiddelyk door
dit fregat werd beantwoord. Weinige oogenblikkon daarna
was het gevecht algemeen. De Spaansehc schepen vuurden
daarby onbegrijpelijk vlug, maar tevens onbegrjjpeljjk slecht.
'Van de batterijen .daarentegen werd zeer Jangzaam gevuurd,
maar de schade, welke de .kogels veroorzaakten, was groot.
'Vier Spaansche fregatten waren weldra genoodzaakt zich
terug te trokken on ten slotte moest,men den strjjd opgeven.
De Peruanen'telden 60 dooden en 170 gekwetsten, Do
minister san oorlog yond den dood toen een battery, go war
pend met twee Armstrong-knnonncn.in do lucht sprong. Het
verlies der Spanjaarden is niet mot juistheid bekend, doch
men schat op goede gronden dat liet hoogst tiunzienlijk moet
wezen. Do admiraal Nunez heeft niet minder dan acht
wonden bekomen. De moed dor Peruanen, ofschoon zij zeiven
rwonderd waren over dezen schitterenden uitslag, is niet
wein>g aangewakkerd, cn men wcnscht thans niets liever dan
een nieuwe botsing, die de golegenhoid zal openen do Span
jaarden nog strenger te kastijden. De stad Callao heeft
weinig geleden.
Ie KAMER DER STATEN GENERAAL.
In de zitting van jl. Dingsdag deelde de voorzitter mede,
dat do afdcelingon hare voorzitters cn ondervoorzitters heb
ben benoemd, alsmede de rapporteurs over verschillende
wets-ontwerpen, De heer Toncketis, op nieuw tot lid der
kamer door de prov. staten van Drenthe benoemd, heeft zit
ting genomen. Aan den heer Micbiels van Kessenich is
verlof verleend op een door den voorzitter nader te bepalen
dag, eenigo vragen terigten aan do ministers van buitenlaod-
sche zaken en van finantiën, betrekkelijk de sluiting van het
tractaat met Pruissen tot wering van den sluikhandel.
Woensdag werd medcdeeling gedaan van een ingokomen
koninkljjk besluit betreffende do opdragt van het beheer van
de zaken der Hervormde en andere eerediensten,behalvo dia
der Roomscb-Cutholyke, aan den minister van fir.antiön, en
de opdragt van het beheer van de zaken der Roomscb-Catho
lyke eeredienst aan den minister van justitie. Do aan do
orde gestelde wets-ontwerpen werden met algemeene stem
men aangenomen, en daarna besloten, dut heden in een ver
gadering, aan te vangen ten elf ure, om hen die mogten
verlangen de mcdedeeling des ministers van koloniën, in do
vergadering van jl. Maandag gedaan, nader to hespreken,
daai toe in de gelegenheid te stellen. Vervolgens werd be
paald, dat de heer Micbiels van Kessenich daarna eonigo
vragen aan de betrokken ministers zal doen omtrent de
sluiting van een tractaat met Pruissen tot wering van don
sluikhandel.
De volgende bijzonderheden worden medegedeeld van
de gietstaal-fabriek van Iirupp te Essen: De fabriek, die
een oppervlakte van 700 Pruissischè morgen beslaat, heeft
150 stoomketels, waarvoor in 24 uren 600,000 kilo steen
kolen worden gebruikt, en 75 stoommachines met een ge
zamenlijke paardenkracht van 4000 paarden. Men vindt
hier 240 smeltovens voor het smelton van staal. Op do
tentoonstelling van 1802 was een blok gegoten staal, wegende
50,000 kilo. Dat blok was, geheel en al koud, in tweo stuk
ken geslagen, ten einde de breukvlakte te doen booordeelen.
De acht duizend werklieden, waar wekelijks 72,000 ar
beidsloon wordt uitbetaald, zijn nu tot tien duizend ver
meerderd. De stoomhamer heeft eon gewigt van 50,000
kilohot aambeeld met het fundament weegt aan gietijzer
3,000,000 kilo, en de hamer wordt 10 voot hoog opgeheven.
De bouw van dezen stoomhamer heeft een millioen gulden
gekost. Een stuk ijzer van 18 duim plet hij in e'énen slag op
11 duim. Thans wordt er een hamer gebouwd van 150,000
kilo. Krup levert voorol assen van spoorwogen; er zijn
assen door hem geleverd, die 16,000 mijlen hebben afgelegd,
zonder dat zjj behoefden afgedraaid te worden. Voorts
assen voor stoombooten; de groot6te woog 10,000 kilo, uit
een blok gietstaal van 38,000 kilo. Wijders kanonnonhet
grootste voor Rusland bestemd, woog 25,000 kilo, voor
kogels van 300 kilo. Ter beproeving van liet gietstalen
kanon werd een kanon genomen, wnuruit reeds 800 schoten
gedaan waren, en dat, geheol volgeladen, bij de afbranding
ongeschonden bleef.
In der tijd is meermalen melding gemaakt van do ver
schillende plannen, die beraamd werden om de havens van
Calais en Dover door een spoorweg op of onder water enz.
te verbinden. De tot nu toe bestaande plannendie reeds tot
een twaalftal geklommen waren zijn thans weder met een
vermeerderd. Volgons dfi Londensche berigtnnheeft men
in Engeland het plan gevormdom tusschen de twee boven
genoemde plaatsen een soort van schipbrug to maken die
vast en stevig ger.oeg zal zijn, om een geladen spoorweg-
trein van het een tot bet andere station te vervoeren. De
overtogt over het Kanaal zalnaor men berekentslechts
een uur noodig hebbenen derhalve de reis van Londen naar
Pnrjjs niet meer dan acht uren. Do bouw en de grootte der
hiertoe benoodigde schepen zullen van dien aard en sterkte
zijn, dat zij 'het onrustige element steeds kunnen trotseren
en een onheil op zee onmogeljj Ic maken De kosten zyn bere
kend op oen millioen pond sterling en sir FowIps zoo is de
naam van den kloeken Engelschmandie het plan 'heeft uit
gedacht hoopt, na bekomen toestemming van het parlement,
reeds den overtogt in het aanstaande jaar 1867bij gelegen
heid der Parjjseho tentoonstellingtot algemeen gebruik te
kunnen overgeven.
■I— Een Amerikaan3cbe firma heeft e.ejt premie van 1000
p. st. uitgeloofd op de ontdekking eener zelfstandigheid ter
vervanging van ivoor, inzonderheid tpt de vervaardiging van
billardbalien. De reden hier,van js, fiat fiiet ivoor tegenwoor
dig zoo schaarach is, doordien ,er reeds sinds ecuigen .tijd zulk
eon massa olifanten gedood wordt.
