oensdag October.
Verschijnt laandagWoensdag en Vrijdag.
ALGEMEEN OVERZIGT.
BÜ!TEFU^DSGK£ BEWTeST™
ABOMNEMENTi
Abonncmentsprjjs per Drie Maanden
Franco ier Postdoor liet gehcele Rijk
f 1.85.
2.25.
Do bcrigten omtrent den opstand in den Keikelijken Staat
zijn van dien aard, dat men daaraan geen onvoorwaardelijk
geloof kan hechten.
Een der Italiaanseho dagbladen zegt daaromtrent: Do be
weging in den Korkelijken Staat is van louter binnenlandsohen
oorsprong en valt dn3 geheel buiten do termen van hot Sep-
tember-verdrag. Een honderdtal ingezetenen van Vitorbo,
zich buiten hunne woonplaats van wapenen voorzien heb
bende, zijn naar Bomarzo getrokken en hebben er met bijval
van de gansche bevolking het gezag der nationale regering
ter vervanging der pauselijke overheden afgekondigd. Die
overheden hebben hulp van de Italiannsche troepen gevraagd;
doch dit verzoek is, op oen telegraphisch bevel uit Florence,
afgewezen.
To Rome zyn al de troepen vereenigd en gereed om to
handelen. Er zijn slechts kleine detachementen van daar te
gen do opstandelingen uitgezonden; en zij hebben in last om
naar Rome terug te trokkenzoodra zij tegenspoed ont
moeten.
Een Spaansch oorlogschip heeft zich te Civïta Vecchiabij
het Fransche gevoegd; beide schepen hebben landingstroe
pen aan boord.
Te Rome zijn 180 lieden door de politic des nachts gear
resteerd en uit hun bod geligt. De Engelsburg heelt het
voorkomen van eon vesting die een belegering wacht.
Een ander blad laat zich aldus uitVolgens geruchten zou
er een dag voor bot uitbarsten der revolutionaire beweging
in Rome bepaald zyn geworden en zou het gansche plan door
Garibaldi's urrestatïe in duigen gevallen zyn. Wij zijn in staat
om te verklaren, dat do bedoelde dag nog niet daar isdit
zeggen wij om de hoop lovendig te houden en het zonden van
ondersteuning te bespoedigen. Ons verder uit te laten ver
biedt do voorzigtigbeid.
Berigten van latere dagteekening luidenHebben do tij
dingen uit Italië eerst tot het vermoeden geleid, dat do op
standelingen welke op Romeinsch grondgebied waren
doorgedrongen, het veld niet konden houden, de berigton zoo
uit Rome als uit Florence ontvangen, doen dat vermoeden te
niet en stellen integendeel de inaurgenten in onderscheiden
ontmoetingen met de pauselijke troepen zegevierend voor,
o.a. te Ragnara, Sabina en Valentano, terwijl zelfs, luidons
de depêches uit Florence,de opstand zich niet alleen uitbreidt
in do grensprovinciën, maar ook een detachement pauselijke
troepen gemeene zaak met de inaurgenten heeft gemaakt.
Bagnara en Bolsena moeten zich in hunden der opstandelin
gen bevinden. De beweging is dus nog verre van geëindigd,
en indien zich hare uitbreiding bevestigt,alsmede dat de pau
selijke troepen overlooponis het de vraag of de bevolking.te
Rome, die zich tot dus verre steeds rustig heeft gehouden
niet van gedrag zul veranderen.
De laatst bekend geworden mcdedeelingen verzekeren, dat
de benden Garihnldianen, die zich sedert twee dagen meester
hadden gemaakt van het stadje Bagnara, in de provincie
Viterbo, zijn verdreven door de pauselijke zouaven, die hen
uiteengejaagd en na een gevecht van twee uren totaal terug
geslagen hebben. Do bevolking van Bagnara zoude die pause
lijke troepen mot gejuich hebben ontvangen. Kr zyn 70
Garibaidianen gedood of gekwetst en llügovangen genomen.
Zj waren ter sterkte van 500 man. Van de zouaven zijn
slechts enkele manschappen gekwetst.
Intosschen bevindt zich do Jtaliannschc gezant de lieer
Nigra, nog steeds te Biarritz, waar in de laatste dagen een
reödez-vous wordt gehouden van Frankrjjks hoogste staats
beambten. Waartoe? Dat zal de tgd moeten leeren. Het
ontbreekt echter ntctann verschillendo gevolgtiokkingen, die
uit deze zamenkomst worden afgeleid en waarvan men den
Europeschen vrede of oorlog afhankelijk maakt.
Wat den heer Nigra anngant, ontkent men nu, dat hij zich
te Biarritz zoude bevinden, om te trachten een hciziening
der September-convcntie te verkrjjgen (waartoe zoo men
zegt Nupoleon nooit zou overgaan) maar eenvoudig om zyn
gouvernement op de hoogte te houden dor besluiten van
Frankrijken vooral om het kabinet dor Tuileriön in te
plichten omtrent de gevolgen coner nieuwegewnpendotus-
sohenkomst te Rome. Dit komt hierop neder, dat hij voor
Italië do voordeelen zoude vorderen van het stilzwijgen dat
bedoelde conventie bewaart ten aanzien der mogelijkheid
van het uitbreken eens opstands in den pnuseljjkcn staat zelf,
zonder een inval of de modewerking van gewapende benden
van het Itaüaansche grondgebied komende.
Men gaat zelfs z<5<5 ver te verzekeren, dat, zoo de Romein-
sche opstand de overhand behield op de pauselijke troepen
het Italiaansche observatie-korps onmiddelijk al de staten
van het Romeïnsche gebied zouden bezetten, met uitzonde
ring van Rome en Civita-Vecchia, alsmede dat Frankrijk
reeds zou verklaard hebben in dien stand van zaken 2ich niet
tegen deze gedeeltelijke bezetting te zullen aankanten, maar
bepaaldelijk tegen die van Rome, zoolang ten minste paus
Pius IX in leven was.
De keizerljjko regering.van Frankrijk onderging dezer
dagen een zeer gevoelig verlies. Een der vertrouwdste raads
lieden des keizers, de heer FouId,dio herhaaldelijk de betrek
king van minister van finantiën bekleedde, is plotseling op
(ItrS;-ven franco.)
zijn buitenverblijf overleden. Doch de keizer niet alleen
verliest veel in den overledeneook do party voor den vrede
dei ft een krachtigen steun en voorstander; terwijl het publiek
steeds een groot verttouwen in hem stelde wanneer het
moeiielijko omstandigheden gold, zooals die waarin Europa
tegenwoordig in hot algemeen, doch Frankryk in het byzon-
der verkeert.
Veel is er geschreven en geredeneerd over een gesprek,
dat de sultan zoude gevoerd hebben met den Russischen go-
zant te Konstuntinopel, don generaal Ignatieff, vóór zyn ver
trek naar de Krim, Velen zelfs betwijfelden het zeer, of dat
gesprek wel heeft plaats gehad en gaven daarvoor hunne
gronden op; doch nu wordt door den correspondent van
een dagblad, die te Konstan t'mo pel woont,hot volgenda daar
omtrent gemeld De sultan zou den generaal onder het oog
hebben gebragt, dat men zich wol beijverde om den jongen
koning van Griekenland, ofschoon zelf geen Griek zynde en
pas weinig jaren regerende, door een vergrooting van het
Grieksehe grondgobied, populair te maken in zijn land, mttar
zich weinig om zijne (dessuttans) populariteit bekommerde.
Van het begin van den opstand af had hij van alle zijden zyns
ryks adressen ontvangen, waarin zyno Turksche onderdanen
aanboden om zich op eigen kosten te wapenen en hunne broe
ders op Candia te hulp tosnellen, on het had dan ook, zeide
de sultan, alleen van hem afgehangen, dat de opstand niet
reeds lang door een leger van 200,000 Turken verplet was
goworden, Ily had dit echter nagelaten, zoowel uit achting
voor het Christelijk Europa, als omdat hij onmogelijk kon
vergoten, dat hy de vader van millioencn Christonen was.
En nu wilde men hem voor zijne gematigdheid mot bet ver-
lïos van het eiland beloonen 1
„Candia afstaan I (vervolgde desultan)waar denkt gij aan,
generaal Meent gij, dat ik na zulk een daad ooit weder nay n
paleis zou kunnen verlaten en mijn verontwaardigd volk
onder do oogen zou durven komen Men wil my do schande
myner kroon en myner dynastie doen onderschrijven
Nooit 1 nooit 1 Ik zal het etlanJCandia niet alleen niet afstaan,
maar zal ook in niets bewilligen, hetgeen op ecnigerlei wyze
tot het verlies van dat eiland voor Turky e zou kunnen Joidpn,
Keizer Alexander zal, daarvan houd ik mij overtuigd, myne
woorden billijken, die niet enkel over myne lippen komen,
maar uit myn hart opwellen 1"
Dit stellige en nadrukkelijke antwoord des sultans, 't welk
velen niet verwacht hadden, zou zoowel den czaaralsde
©vorige Europesche kabinetten hebben doen besluiten, om do
zaken niet tot bet uiterste te drijven,en metopzigl tot Candia,
vooreerst, eon afwachtende houding aan te nemen.
AIVEBTEHTIIlt;
He KAMER- DER STATEN GENERAAL.
In do zitting van jl. Maandag zijn o. a. ingekomen de
geloofsbrieven van bot nieuw benoemde lid in liet hoofd
kiesdistrict Assen, den heer nr. L. Oldenhuis Gratama,
welke terzonden zijn naar een commissie tot onderzoek, om
daaromtrent in do volgende zitting vorslag uit te brengen.
Vervolgens werd aan de kamer medegodeeld dat door de
afdcelingen de rapporteurs zijn benoemd voor onderscheiden
wets-ontwerpen.
Na afloop der openbare zitting hebben de loden zich naar
de afdeolingen begeven, deels nog tot onderzoek van eenige
ontwerpen betrekkelijk do staat3begrooting voor 1868 en
ten andere tot onderzoek van do Indische begrooting. Daarna
zullen do afdeolingen zich bozig houden met hot onderzoek
van het ontwerp-wetboek van strafvovdoring, ten einde ver
volgens, na het houden van nog eone openbare zitting,
waarin de lieer Oidenbuis Gratama als lid der kamer zai
worden beëodigd en toegelaten, opre:ès uiteen te gann.
Is men wel onderrigt, dan zal de kamer eerst togen hall
November weder byeenkomee.
In het Maandblad voor den Ned.Landb., 1867,no. 9,lezen
wy het volgende over de opgeblazenheid of trommelzucht
van het vee
Wy zyn in het jaargetyde, dat de opgeblazenheid van het
vee meermalen voorkomt. Dit ongemak ontstaat, zoo als be
kend is, wnnneer do dieren gulzig jong groen voeder, jongo
klaver, knolgroen enz. vreton. (Zouden wy voor deze streken
erniet kunnen byvoegen to veel spoeling zuipen?) Ditgebourt
te ligter, wanneer dergelijk voeder aan nuchtere of uitgehon
gerde dieren gegeven wordt. Men kan dit ongemak voorko
men door ecnig hooi, strooof ander droog voeder voor dio
gevaarlijke kruidon te geven.
Er is intusschen een middel, dat doorgaans alle gevnar
wegneemt. Dit middel is op hel platteland niet algemeen be
kend en waar men het leent, durlt men er vnak niet toe over
gaan ik bedoel het steken. En toch is niots eenvoudiger en
werkzamer,indien het opgeschikten tyd en wyze aangewend
wordt, on in ieder geval niet gevaarlijk. Het steken van een
mes of liever trokar in de linkerzijde van het weeke van het
lyf, een handbreed ondor do heup tot in do pens en het open
houden dor wond totdat de pens geslonken ia, ziedaar het
gehcelo geheim. Men pleit hier voor en tegen, maar zie
hier een feit, dat door een geheele gemeente boves'.igd zou
kunnen worden en dat in dorgelijko gevallen meer afdoet dan
allo redenering. Eon myner ooms, landbouwer te Freying
(Dep. van de Moezel) redde jaarlijks een ol tweo zijner
Prijs van Jen gewonen regel0.10.
Tol 1Ü regels f 1.00. Zegolregt voor iedere plaatsing - 0,35.
beesten door het steken, II(i stelde daarin een zoo zeker ver
trouwen, dat hij er zich niets om bekommerde of zyn veo
trommelzucht kreeg. Zoodru het ongemak govaarlyb schoen
te worden, kwam hy met zyn trokar tusschcnbcido. Ik zelf,
dooi dit voorbeeld aangemoedigd, heb eens een slagter, dia
gereed stond om do eonigo koe eoner weduwe af te maken
bel mes uit do hand genomen en hot dier in 't leven gehouden.
De wond geneest spoedig.
Bij het tcgonwoordig veelvuldig gebruik van petroleum,'
achten wy bet niet ondoelmatig onzen lozors do volgende,
zeer zakelijke en nuttige inlichtingen,aangaande het branden
daarvan, mede te deolen,welke door de Purijscho politic-pre
fectuur verspreid zijn:
De gozuiverde petroleum is ten naastenby ldourloos. Een
Ned. kan mag niet minder wogon dan 800 grammon, het
specifiek gewigt dor petroleum moet alzoo 0.8 zyn. Zy mag
by do nanraking met brandende ügchnmen niet onmiddelijk
ontvlammen. Om dozo oïgcnschap aan te toonengiote raon
een woinig petroleum op eon schoteltje en nadert de opper-
vlukto, bij voorbeeld mot een brandenden zwavelstok; is do
petroleum volkomen van de vlugge, zeer brandbare oliën ge
zuiverd, dan ontbrandt zij bij die proef niet, zells gaat hot
brandende houtje uit, als men het er in werpt.
Iedere minorale olie, die deze proef niet kan doorstaan;
moet worden afgekeurd, als zijnde gevaarlijk in 't gebruik.
Overigens is zelfs do brandbaarheid van do goede gezui
verde petroleum zeer groot, vooral wanneer poreuso stoffen,
als papier, linnen, katoen enzdaarmede bevochtigd zijn.
liet bewaren en behandelen van allo pctroloum-soorten
vcreischt dus grootc voorzigtighoid.
Wat do lampen aangaat, deze mogen vooral geen barsten,
scheuren of naden bezitten, waardoor petroleum naar bui
ten dringen kan, en aan do brandende pit zou kunnen ont
vlammen.
Het reservoir bevatte steeds moer olie, dan vooreen avond
bonoodigd is; bet aanvullen is steeds gevaarlijk. De wanden
moeten doorschynend, maar dik en sterk zijn, en de brander,
meteen mengsel van gips on gom vastgemaakt.
D e-voet-d er-lamp zij-eteeds-breetl-cn-zwaarropdst-zi^nietr^tfeMS!
ligt omvallo. By het gebruik vuile men het reservoir, voor
het aansteken, bijna geheel en sluite hot daarna volkomen.'-
Is de petroleum verbruikt, dan blusscho men do lamp en lato
die afkoelen, vd<5r do nieuwe vullingminstens zorgo men or
voor, niet mot licht bij een nog wnrmo lamp te komen.
Wanneer het glas cener lamp breekt, blusscho men haar
terstond, of er kan een ontploffing volgen, daar de metalen'
doelen dan zoo warm worden, dat er potrolcumdamp ge
vormd wordt. Eindelijk is tot het blusselien van brandende'
petroleum water minder geschikt dan aarde of zand.
Groenland was weleer een warm land. Deze vooron
derstelling, reeds meermalen uitgesproken, is dezor dogen,'
door het ontdekken van een fossiel of onderdo aarde begraven
woud, zekerheid geworden. Dit woud werd ontdekt op 70
graden noorderbreedte, d. i. in oen landstreek, wier gemid
delde temperatuur thans 6 graden onder het vriespunt ligt.
Eenigo stalen van hout, uit dit ontgraven bosch nf komstig,
zijn naar Engeland verzondon, om daar te worden onder
zocht. Naar alle vorsehy nselen te oordeelen,is dit woud voor
eenige duizenden jaren, op dio plaats gegroeid, waar nu do
half versteende, half'bevrozon overblijfselen, onder eeuwig
(js en sneeuw, in een van alle pluntenlcvcn ontdane streelt
gevonden zijn. Do boomsoorten, die men daar heeft uitge
graven, groeijen thans p. m. 20 ii 30 graden zuidelijker in
Californie, Japan enz.Welke omkeeringen moet onzo planeet
ondergaan bobben om zulko geweldige veranderingen iri dó
verspreiding der warmte mogelijk te maken.
De baron Webel-Jarlsberg, officier van de konfnk-
lijko Noorweegaoho marine, heeft een zeer vernuftige wyze
uitgevonden, om door middel van bet kompas den loop'van
een schip in zee na te gaan. In hot gla8, dat het kompas dekt,
zit een klein unrwerk, dat elko 2 minuten een hagelkorrel uit
een kokertje vallen laat. Onder den wijzer van het kompas
is een doosje geplaatst, dat van boven open maar in tweeën
dertig afdeeüngon verdeeld is, die met do streken van het
kompas zamen vallen. Ineen opening, die in de beweegbare
kompas-wijzerplaat gemaakt is, sluit een glazen buisje, dat
van onderen eenige strepen onder don wijzer uitsteekt en
van boven zoo is ingorigt, dat do hagelkorrel, door liet buisje
heen in do onderste doos en dus in een der compurtimcntcn
valt. Door bet getal korrels in elke afdceling der doos wordt
de rigting aangewezen, dio bet schip van twee tot twee minu
ten gevolgd hoeft.
Sir Charles Lyoll was do eerslo, die nu 32 jaren gelo
den do waarneming deed, of.-«eende te doen, dat de kusten
van Zweden en Noorwegen langzaam, maar aanhoudend
boven den waterspiegel omhoog rozen, en wel ongeveer
voet in do 100 jaren. Sedert zyn die uitspraak en die waar-
nenting van den Etigelschon baronet voor waarheid'aange-
nomen en als zoodanig geijkt, on in ieders verbeelding, rijzen
nu langzaam maarzeker do kusten van Scandinavië.
'l'rouwcns, men wilde dit maar liever gelooven dan gaan
waarnomen, uitgenomen de graaf van Selkirk, dïö door