ft
Mi
r ij d a g 11 Movcmber.
Verschijnt Maandag,-Woensdag en Vrijdag.
I
A0. 1867.
ALGEMEEN QVERZIGT.
BINNEN LANDSCHE BERIGTEN.
ClIlilT
ABONHBMDN T:
Akonnrmenlsprij» per Drie Maemlenf 1,85.
Franco per Post, door hel gebcele Rijk, - 3,25.
(Brirveu (franco.)
ADVERTENTIE!?:
Prij» van den ge-wonen regel O.IO.
Tot 10 regels f l (10. Zcgelicjt voor iedere plaatsing 0,35.
De gebeurtenissen in den Romcinschen Stunt hebben in de
laatste dagen roet verrassende snelheid elkander opgevolgd.
Jl. Zondag heeft er, zoo luidt de Fransche Moniteur, tus
schen Monte Rotondo en Tivoli een hevig treften plaatsge
had tusschen de benden onder Garibaldi en de pauselijke
troepen, waarbij do eerste totaal geslagen zyn, Aan Gari
baldi en zijno beide zoons is het gelukt Terni te bereiken,
alwaar zij door de Italiaansche autoriteiten zyn aangehou
den, diehen naar Florence hebben doen overbrengen. Voorts
heeft generaal Iïicotti, bevelhebber der Italiaansche troepen,
aan de grenzen 4000 Gnribaldianen gevangen genomen en
ontwapend, terwijl zij op het Italiaansche grondgebied zoch
ten te ontvlugtcn. Garibaldi's lot in het nieuwe waagstuk,
dat hij ondernomen had, is alzoo beslist.
Ofschoon de Moniteur verklaart, dat Garibaldi's benden
door do pauselijke troepen werden verslagen, wordt dit van
andere zijden tegengesproken en gelogenstraft, daar men de
mccnïng is toegedaan niet alleen, maar ook door bewijzen
staaft, dat Franscho soldaten hen daarin terzijde hebben
gestaan.
Zoo zoido de Patrie reeds, vóór dat de officiële tijding van
Garibaldi's nederlaag bekend wasHeden middag moet een
korps Franscho troepen, vereenïgd mot een afdeeling van het
paoselijke leger; een aanval op Monte Rotondo hebben ge
daan. Ten zes ure des morgODS beeft de generaal de Faitly
bevel aan eon korps pauselijke troepen gegeven om naar die
positie op te rukken. De Fransche kr ijga raagt volgde de pau
selijke troepen om ze te steunen en des noods met hen zemen
ta werkon.
Monte Rotondo was in de laatste dagen onder de leiding
van Garibaldi zeiven krachtig versterkt geworden, Er was
dos ernstige tegenweer te verwachten.
Bet is te wenschen, dat de Italiaansche troepen noch regt-
strceks noch zijdelings deel aan de thans plaatshebbende
krijgsbedrijven nemen; dit toch zou gelijk ligt te bevroeden
is, bedenkelijke gevolgen kunnen hebben.
Naar wij vernemen is den opperbevelhebber der Fransche
expeditie bevel gezonden om, zoo bet Italiaansche leger de
Gaiibaldianen regtstreeks of zijdelings ondersteunde, zulks
dan terstond met wapengeweld tegen te gaan. Een
ander Parïjseh blad, le Pays, zegt, onder dagteekening van
4 November: Het opperhoofd der Fransche expeditie heeft
level ontvangen om heden na overleg en afspraak met de
pauselijke troepen, de Garibatdiancn aan te tasten. De aan
val heeft gezamenlijk plaats; de colonne zal voor omstreeks
de helft uit pauselijke en voor de wederhelft uit Fransche
troepen bestaan. De pauselijken zalion het centrum, de
onzen de beido vleugels uitmaken.
In do laatste dagen had ons gouvernement besloten de
pausoljjkc troepen alléén den strijd togen do vrjjschnren te
laten voeren en zich tot het bezetten der stad Rome te bepa
len. Het is door twee gebiedendo redenen genoopt om van
dat besluit te veranderen en onze troepen aan den aanval op
Monto Rotondo to doen deelnemen, De eerste van die redo-
non is, dat onze soldaten zicb, en met regt, gekrenkt gevoeld
zouden hebben door een werkelooze houding die noch voor
hen noch voor iemand anders begrijpelijk zou geweest zijn,
en waardoor onze expeditie minder indrukwokkend zou
geworden zyn.
De tweede was van nog meer gewigt. Het was namelijk
Ie vrcezen, dat de pauselijke troepen, na do Guribaldianen
geslagen te hebben (hetgeen spoedig zou gedaan zijn j, in bet
vuur van den strijd bij het vervoïgon der overwonnenen,
weldra by de liniën van het Italiaansche leger zouden komen;
Wanneer alsdan de Gnribaldianen do wjjk achter die liniën
namen zou bet ligtclijk kunnen gebeuren, dat de pnuscly ken
op do Italianen zonder onderscheid, hotzjj viyscbaren of
reguliere troepen, vuurden, en dit zou tot een botsing van nog
bedenkelijker aard, dan al de vroegere, geleid hebben.
Immers de zaken staan zoo, dat een geweerschot van een
pausel'yken soldaat, evenzeer als of het dooreen der onzen
gelost ware, de strekking kon hebben om Frankrijk onder
verantwoordelijkheid te brengen. Het is dus een zeer wjjs
besluit van onze regering, te bevelen, dat do pauselijke
troepen worden gesteund door de Franscho, dio in meer
kalme stemming en meester van zichzelvozijn.
De beschouwingen van een derde blad over het voorge
vallene luiden als volgtDo loop der gebeurtenissen In Italic
usnel, maar laat do verwikkeling even groot. Het pauselijke
luger heeft, gesteund door een Fransche divisie, Garibaldi
gsslagon. Misschien is Garibaldi aangevallen terwijl hij reeds
opden aftogt was. Immers in delaatste dagen was by namens
hoeing Victor Emanuel aangezocht om Monte llotondo te
ontruimen en zich achter do linten van het Italiaansche leger
toscharecen die onderhandeling was geslaagd. Een by ons
uit een zeor goede bron ontvangen berigt, afgezonden uit
Florence eer aldaar Garibaldi's nederlaag bekend was,
meldde ons dat Garibaldi zich door.de dringende aanzoeken
bod laten overhalen en beloofd had zy ne manschappen terug
te leiden naar Corrose alwaar zy zouden ontwapend worden,
Nieotera, die met zyno vryscharen by Frosinone, in het
Miden'yan den Korkolyken Staat, stond, en die gelijktijdig
&™!kP#nbftldi moest' aftrekken tot achter de liniën van het
Italiaurisehe leger, is werkelijk met zijn staf te Napels geko
men,zonder deel aon het gevecht te Monto Rotondo te nemen.
Do vraag is, of de vereffening der moojjelijkhede» door die
gebeurtenissen zal worden bevorderd. Wy geloovcn het niet.
De met ondersteuning van deFranschcn aan Garibaldi toe
gebrugte nederlaag, bet zoo hooghartig uitgesproken oordeel
vnn Frankrijk over Italie's tusSehenkomst, deaftvyzing van
den wensch der Romeinsche bevolkingen om deel van het
koningrijk Italië uit te maken, dat alles zal in Italië een die
pen indruk te weeg brengen.
En, voegen wij hierbij, zal de handeling van het Italiaan
sche gouvernement zelve geen voedsel geven aan den diepen
indruk, door een en ander op het Italiaansche volk te weeg
gebragt
Het officiële dagblad ran dat gouvernement toch zegt;
dat do regering het van haren pligt heeft geacht, tot handha
ving van het gezag der wet en tot wegneming van alle reden
van stoornis der openbare orde, Guribaldi in hechtenis to
houden en hem te Varignano, in de golf van Spczia te doen
bewaken. Teven3 heeft het gouvernement het aanzook van
onderscheiden gemeenten in de pauselijke staten om bij Italië
ingelijfd te worden afgewezen, ten einde de situatie niet nog
meer ingewikkeld te maken en met te meer kracht de wen
schen en belangen der natie te kunnen verdedigeu.
Voorts zegt het regeringsblad dat, vermits de ontbinding
en ontwapening dervrijscharen de voortdnringder tusseben-
komst noodelons maakthet gouvernemont den 4 dezer aan
zijne troepen bevel heeft gegeven om over de grenzen terug
te keerenen het voegt er bijVermits door een en
ander alle redenen of voorwendselen voor het voortduren
der Fransche interventie weggenomen zyn; verwacht het
Italiaansche gouvernement, vertrouwende op de verklaring
vervat in deFranscbe circulaire van 25 October, dat nu ook
Frankrijk zijne taak als vervuld beschouwen en zyne troe
pen tei ug roepen zalten einde er onderhandelingen geopend
kunnen worden over een definitive regeling van de Romein
sche kwestiewaardoor de wenschen ven Italië met de be
langen der godsdienst jn.o.v.ereenstemming gebragt gorden,.
Te gelijk met de tijdingdat Garibaldi op nieuw gevan
gen man zoude zijn komt ons een brief uit Florence onder
de oogen waarin de volgende beschrij ving gegeven wordt
van de wijze waarop bij van Caprera is gevlugt; wy hebben
gemeend onzen lezers met de mededceling daarvan geen on-
dienst te doen.
Gelijk men weet werd Capreraeen naakte rotssedert
eenige weken door zeven oorlogschepen bewaakt. Nacht en
dag waren alle sloepen uitgezetbemand met matrozendie
in last hadden om zelfs het kleinste vaartuig aan to houden
Voorts waren met hetzelfde doel verscheiden visschersschuï-
ten gehuurd en met soldaten bemand. Eindelijk waren nog
op de hoogste punten van het eiland wachtposten uitgezet en
konden daar, op het minste gerucht, vuren worden ontsto
ken. Gedurende een week bad Garibaldidie wist dat zijne
vrijwilligers aan de Romeinsche grenzen slaags warenin
een sombere stemming zijn eiland doorkruist. Op den 15
October merkte bij te midden vnn de biezen een klein vaar
tuigje op, waarvan do Italiaansche jagers zich in de moeras
sen bedienen. Garibaldi nam het mede en bragt het naar de
meest afgezonderde plek van het eilandvast besloten om
zijn leven in dezen notendop te wagen. Tegen'6 ure des
avonds, na de rigting van den wind met de grootste juist
heid te hebben opgenomen, tusschen het ondergaan der zon
en het opkomen der maanmaakte by gebruik van den lig-
ten nevelwelke op dat uur over het water zweeft en rooide
van wal, „Ik herinnerde mij," zeide hij later by bet verha
len zijner ontvlugting aan zyne vrienden, „do behendige
wyzo, waarop de Indianen met een enkelen riem roeyen
op den grond van mijn bootje liggende, gleed ik tusschen de
oorlogschepen door. Eén windvlaagen ik was verloren
maar de wind was knlra." Garibaldi had drie uren noodig
om Maddalena te bereiken, waar zyne vrienden, die sedert
geruimen tijd op middelen tot zyn ontvlugting bedacht waten,
hem met ongeduld wachtten. To Maddalena wa3 oen wacht
post van karabiniers, welke men moest vermyden, Garibaldi
en zyne vrienden besloten zich naar den kant van Sardinië
to ïigten, Ir. de omstreken van Terranuovo aangekomen,
versohalte men zich met groote moeite paarden, en Garibaldi,
niettegenstaande do vermoeyentssen vnn den vorigen nacht,
begaf zich onmiddelyk op weg, trok in zeventien uren bet
Noordelijke gedeelte van Sardinië door en kwam den 18 des
morgens te Forto Torres aan, waar hjj zonder herkend te
worden zieh een visschersvanrtuig verschafte. Na een over-
togt welke twee dagen duurde, kwamen Garibaldi en zijne
vrienden te Torre di Vado by Livorno aan. Van daar begaf
men zich in oen ellendig voertuig naar Rosignano, waar oen
rytnig mot-twee fiksche paarden werd gehuurd, Den vol
genden dag telegrafeerde do brigadier van den wachtpost
van Pontassieve aan het ministerie van binhonlandsche
zaken, dat men Garibaldi op den weg van Pisa in een rijtuig
had gezien. Men wilde daarvan te Florence niets gelooven.
Eindelijk kwam Garibaldi in den nacht van 20 October aan
do poorten van Florence aan by een vriend, dia cone villa in
do omstreken bewoont.
SCHIEDAM, 7 November 186 7.
I f In de op den 5 dezer gehouden openbare vergadering van
den gemeenteraad alhier zijn ingekomen: Eene missive
van de directie der Stedelyke Gazfabriek, voorstellende, de
bespoediging der vervulling van de betrekking van directeur,
de regeling zjjner jaarwedde en do opdragt aan de diiectie
lot het doen van een aanbeveling van drie personen, ter be
noeming van een directeur; ter visie. Adressen van J. F,
Gratuma van Assen; C.Dijktnans, van Brussel; J.J.Roelants,
van Vlaardïngen, en C. A. Huygen, van Schiedam, om aan
stelling tot directeur der Stedelyke Gazfabriek; ter visie.—
Adres van den heer mr, "W. H. Jansen, houdende toelichting
betreffende zyne sollicitatie, indertijd,naar de betrekkingvan
secretaris der kamer van koophandel en fabrieken, in ver
band noelhettc dezer zake besprokene in de raadsvergadering
van 29 October jl.aangenomen voor kennisgeving. Eene
missive van den heer dr. P. J. Jansen, houdende dat de be
trekking van lid der gezondheids-commissie door hem niet
wordt aangenomen; aangenomen voor kennisgeving en be
sloten de gezondheids-commissie uit te noodigen tot de in
zending var» eene nieuwe voordragt. Eene missive van de
plaatselijke schoolcommissie, houdende eene aanbeveling
voor de periodieke aftreding roet 1 January e,k,, van don heer
dr. P. J. Jansen, die verlangd heeft niet moer in aanmerking
te komen, waarop geplaatst zijn de hecrcn J. S. M. de Groot
en JE. Elzevier Domter visie. Eene missive van de
directie der Gemeonte-Teekonschool, houdende aanbeveling
ter benoeming van een lid dier directie, waarop zyn geplaatst
do heeren H. M. Jüremmer en G.F. J. Driessen; tor visie.-'
Zyn vastgesteld: De begrooting der dienstdoende schut
terij voor 1868, in ontvangsten uitgaaf'op ƒ2921.135;
de gemee'nte-bogrooting voor 18C8. sluitende in ontvangst en
uitgaaf tot een bedrag van f 222,389,90\
ls besloten: burgemeester en -wothouders te magtigen,
1.tptfienonderhandschen verkoop der stoommachine, ge--.
de gemeente aangokocht2, tot den openbaren verkoop voor
afbraak van den romp van dien molen.
Den4 dezer overleed te Leyden plotseling, in 65jarïgen
ouderdom, de heer dr. Fioter Otto van der Chijs, buiten
gewoon hoogleeraar, directeur van het munt- en penning
kabinet dor aldaar gevestigde hoogoschool. Hy werd den
22 Augustus 1802 te Delft geboren en huwde te Schiedam
den 4 Augustus 1830 met roejufvrouw Helena Catharina
Maas. Vele en velerlei zijn do geschriften waardoor
de overledene zicb in de letterkundige wereld naam heeft
gemaakt; vooral op bet gebied der kennis van munten
en penningen was hij niet alleen hier te lande maar ook
buitenslands gunstig bekend. De numismatiek verliest in
hem een ijverig en geleerd voorstander. Zijne laatste levens
dagen mogt hy besteden aan de correctie der laatste druk
proeven van zijn belangrijk werkoverde Munten derGraven
en Horlogen van onze velschillende gewestenvan do
vroegste tyden tot aan de pjciflcutie van Gend, waarmede
een aanvang gemaakt werd in bet 26ste stuk 1ste god. 1851,
van de verhandelingen uitgegeven door Ttylers tweede
Genootschap, onder den titel vanOver do Munten der voor
malige IJ erlogdommen tSraband en Limburg ene.
Dezer dagen is door regenten van bet weeshuis der
Hervormden alhier, naar Parijs gezonden ona te worden
verdoekt een schilderstuk, voorstellende de regenten van
dat gesticht in het jaar 1700; zij zyn aan oen talel gezeten
terwijl de binnenregent van achter een gordyn de kamer
binnentreedt; de personen die het voorstelt zyn levensgroot.
Op de aehterzijde van het doek staat
Regenten tot het weeshuis der stad Schiedam 1700,
Simon Huishoud, Burgemeester,
Anthonie van Vollenhoven,
Petrus BrestRaad
Willem ThnrtRaad,
Binnenvadervan Duuron.
Den mens socck veelen
Doch een is nodig.
H. Patijn1700.
Dit schilderstuk, dat ook in 1770 werd gerestaureerd,
blykbaar door een kunstenaar is vervaardigd door eon wees
jongen, die daar verpleegd werd, met name H. Patyn, die
hetuitdankbaarheïdaan het gesticht ton geschenke vereerde.
Onder wiens leiding hy zijn talent hoeft ontwikkeld, of by
die kunst uitsluitend beoefende en of er meer schilderstukken
door hom vervaardigd werden,zyn wy niet te weten kunnen
komen. Wij zijn tot bovenstaande mededeelingin staat
gesteld door den binnenregent van het weeshuisHen heer
B.C. Horstman, die ons mot do meeste bereidwilligheid
inlichtingen heelt gegeven; overigens merken op dat,
eenigzins ofwïjkendo van wnternandeachterzyde vanhet
schilderstuk vermeld is, volgens een noot in het werkje: „der
Weeeen Vader verheerlijkt a/Inttdjdings redevoering bij gele
genheid van hel vernieuwde en herbouwde IFecs/nm te Schiedam,
den 24 fan Uer/slmaand 1782 door Goakxerus SqeteXs
Predikant bij de Hervormde Gemeente aldaar", toen zouden
zyn geweest; Regenten uit do vroedschap: Simon Hulshout,
i(t<r J-
ll