A
J
mmmikmmm bebigten.
m
A0. 1868.
aandag 15 «fanuarij.
ITiSiiwoiiRZiGTT
Verschijnt laandagWoensdag en Vrijdag.
M
I
-I
I
«iiS
"i
5* ,"i
f, I JIA S
'is
ABONNEMENT:
Alionnnncntgprijs per Drie tf&antlenf 1.85.
Fnmca per Postrloor hel gchcclc Rijk- 2.25.
Do prins lïurel van Pruisson heeft als groot-moester der
Johanniter-order eon oproeping aan do leden dier orde gerigt
en in den Staats-Anzeigcr openbaar doen maken, waarin do
pligt dor orde herinnerd wordt om by znlke algeraeono en
groote rampen, als waardoor Oost-Pruissen thans ten gevolge
van misgewas getroffen wordt, hulp en bijstand te bieden.
Zij worden mitsdien uïtgenoodigd om buitengewone gaven
in te zenden, zullende in een eerstdaags te houden kapittel
beraadslaagd worden over de wjjze, waarop deze zullen
worden besteed.
Door de afgevaardigden uit Oost-Pruissen, die bij het
hervatten der zittingen van de kamer der afgevaardigden
naar Berlijn teruggekeerd zijn, heeft men thans meer bijzon
derheden aangaande den toestand in die landstreek verno
men. Volgens hen is do ellende aldaar overgroot. Indireclo
hulp, zooals het verschafFen van werk, kan voor het oogen-
blilc niets baten, deels omdat het barre jaargetijde cn do bui
tengewoon hevige koude allen arbeid io de open lucht vei biedt
deels en wel voornamelijk omdat het geheel aan levensmid
delen en ook aan brandstoffen ontbreekt, die dus zelfs voor
geld niet te verkrijgen zjjn. Ook in de steden der provincie
heerseht groote nood cn 13 het getul bedelaars schrikbarend
toegenomen, Er zyn dan ook overal commissiën gevormd
die naar vermogen den nood trachten to lenigen, en dringend
om ruime toezending van levensmiddelen, brandstoffen en
kledingstukken vragen.
De heer Pakington, een der leden van hot Britscbc kabinet,
heeft in hot laatst der vorige week in oen openbare redevoe
ring het volgende gezegd: „Do zamenzworing der Fenians
moet ons loeren, dot onze vryo staatsinstellingen enkel voor
een zeer boschaafd, ordelievend en godsdienstig volk passen.
Zoo do geest welke dio zamenzworing bezielt hier te lande
vasten voet kreeg,zou waarschijnlijk inkrimping onzer volks-
vryhedon het noodwendige govolg zijn.
„Vrjje instellingen, een ruime mate van volksvrijheid zyn
"^bij'cen-ondcrling verdeeld en onderling strydend volk*op den"
duur onmogelijk. Wy bohooren eendragt, wet en orde onder
ons staande to houden, zoo wij onze volksvrijheid en volks
geluk behouden willen.
„Het is het bepaalde voornomen, de vurige wenscb, de
vaste hoop van het gouvernement,die zamenzworing te fnui
ken met do mngt die do bestaande wetgeving aan hetzelve
geeft. Dat ïb onze hoop en het beginsel die tot nog too tot
rigtsnoor voor onze besluiten hebben gestrekt. Maar steeds
achten wy het onzen eersten pligt orde cn rustin den lande
te bewaren en alles uit te rocijen wat ze dreigt te sloopen.
Wy zullen zonder aarzelen alle in onze mugt staande middelen
tot het bereiken van dat doel aanwendenen ik vlei mij met
de hoop, dat wy daarbij door al do weldenkende burgers,
zonder onderscheid van partij of volksklasse, ondersteund
zullen worden."
Wy meldden in ons vorig nummerdat het Fransche
wotgovond ligchaam een crediet heelt toegestaan van 400,000
francs, ter ondersteuning van do noodlijdenden in Algerio.
De ellende in die kolonie is zóó groot, dat er duizenden van
honger omkomon. Het wetgevend ligchaam hcoft in een
vroegere silting ook drie millioen toegestaan tot vorligting
van de noodlijdenden in Frankrijk, wier aantal dit jaar veel
grooter is don in vorige jaren I In dit opzigt verkeert Europa
thans in een zeer ongelukkige periode. Immers in Rusland,
in Ierland en in Oost-Pruissen is de ellende ook groot. Men
zou bjjna wanen in vorige eeuwen verplaatst te zyn, toen
hongersnood niet zelden gelijktijdig in het Noorden en Zui
den, in het Oosten cn Westen hcerschtc. Het is dus wel der
moeite waard do aandacht te vestigen op het zemelen-brood,
dat de hoogleeraar Licbig in deze ongelukkige tjjden aanbe
veelt. Volgens dien beroemden scheikundige is dit brood
oen goed voedsel; want bij de tegenwoordige wy zo van be
werking wordt aan het meel, om het goed blank te verkrij
gen, 12 it 15 pCt. voedende bcstanddeelen, die in do zemelen
overgaan, onttrokken. Do heer Liobig brengt in herinnering,
dat tydens den oorlog in de Kvim de Russische krygsgevan-
1 genen, gewoon om zemelen-brood te eten, niet genoeg hadden
aan do gewone portie blank brood, dat de Fransche soldaten
bekwamen. Men heeft berekend, dat men, op een gegeven
hoeveelheid gewoon brood, toereikend bijv. voor 1000 per
sonen, bjj gebruikmaking dor zemelen, een quantum krygt
naar dezelfde evenredigheid voldoende voor 1021 personen.
SCHIEDAM, 11 January 186 8.
In do gisteren avond gehoudon openbare zitting van den
gemeenteraad, waarvan wy hot verslag in ons volgend num
mer hopen mede te doelen, heeft do burgemeester, na het
openen dor vergadering, de eorste in dit jaar, hot volgende
gezegd
/Mijne Hoeren
Vóór den aanvang onzer gewone werkzaamhoden, bob ik
gemeend een woord tot uwe vergadering te moeten rigten,
een woord naar aanleiding van het tijdsgewricht on der om
standigheden. Het pas geëindigde jaar 1867 is eon be
wogen jaar geweest voor onze gemeente; een jaar dat onder
(Kriei vil Franco.)
gunstige en vreedzame vooruitziglen begonnen: in zijnen
loop, bjj zooveel goeds, ook zooveel treurigs ontwikkeld
hooft. Reeds in do eerste dagen toch, ontviel aan onzo
vergadering haar vordicn3te!jjke secretaris, de man die, ge
durende ruim 80 jaren, met kunde, met y ver en naauwgezet-
héid in zjjne betrokking was werkzaam geweestdie, naar
veler verwachting, nog tal van jaren aan zjjn nuttigen werk
kring had kunnen toevoogen: hjj werd in de volle kracht des
levens aan zjjne gade, aan zjjne kinderen, aan onze gemeento
ontrukt,
De gevreesde cholera bezocht andermaal de stad onzer
inwoning en, ofschoon minder talrjjk dan te voren, heeft zjj
hare offers ook onder onze ingezetenen geüischt.
Do runderpest woedde steeds voort, gedurende de eersto
maanden van het jaar;krijgslieden worden hier ingele
gerd om de lijn van afsluiting tegen die verwoestende ziekte
te bewaken: eeno ziekte (lieden landbouw, dien bron-ader
van ons volks-bestnan, zoo verschrikkelijk heeft gotrolfcn;
ter lmrer beteugeling werden gezonde dieren by ganscbe
kudden, vaak om ëën enkel ziokto-goval, gedood cn oogen-
blikkel jjk begraven; ofschoon velen hot betreurden en som
migen hun ongenoegen te kennen gaven dat zooveol kostbaar
voedsel, naar zjj meenden, onnut verloren gingtoch, mot
bljjdschap moot het worden erkend, heeft de mantr:°ol ge
lukkige gevolgen gehad.
Do hoofdtak van onzo nijverheidde korenwjj nbranderyon
kwijndenèn, als gevolg van dat kwjjnen, bestonden geringe
verdiensten voor don neringdoende en voor den ambachtsman.
Eindcljjk, in bet laatst van het jaar, kwum nog aan het
licht, hetgeen sedert jaren bestaan had, maar onbcgrjjpeljjk
lang is verborgen gebleven, dat, nameljjk, een door velen
oven vertrouwdals geacht gomcentc-ambtcnaar.aan hothooid
oener belangrijke inrigting geplaatst, een aanzienlijk Ie kort
had in de kas van zjjn beheer; door do vlugt trachtte hjj
zich te onttrekken aan de vervolging van de wet.
Bij dit alles het streven van enkelen om vanuit het duister
van y
-
ril ZV t
er niet aan denkende dat, ten allen tjjde, het kwaad zjjncn
meester loont; dat ook kunsnoode toeleg aan het daglicht
kan worden gebragt
Daartegenover uebt ik ra jj gelukkig ook op lichtpunten to
mogen wjjzenop stoffeljjk gebied, leverde de graanhundel
voor sommige ingezetenen belangrijke voordeden op. De
aanvoer van granen in onze haven was dit jaar buitengewoon
aanzienlijkwaardoor weder een gunstigen invloed werd
uitgeoefend op den zooovcn genoemden gedrukten toestand
van neringdoende on ambachtsman, op do inkomsten van
honderden onzor arbeidslieden
Het hoogste volksbelang, het onderwijs, bleek een levonüigi
belangstelling into boezomen: Na langdurigen strjjd, bjj
verschil van mconingcn, werd uitvoering gegeven aan oen
raadsbosluit van vroegere jaren, met betrokking tot hot open-
banr ondorwjjs voor moisjea. Moest hiervan het gevolg
wezen dat, met uitzondering van dën lid, de geheolo school
commissie aftrad: opregtclijk kan ik het henengaan van dio
leden bctrcuron, want ik erken hunne verdiensten en de vele
zorgen door hen aan het onderwijs besteedhoe ongaarne
ik verdienstelijke mannen, waaronder er zjjn op wier vriend
schap ik prijs stel, hun taak moge zien ncderlcggen, toch,
naar mjjn innigo overtuiging, moet, bij verschil van gevoelen,
de cerljjko uitvoering van wetten cn besluiten boven alles op
don voorgrond staan.
Nog een ander gowigtig raadsbesluit, op hetzelfde gebied,
werd in "het afgeloopen jaar genomen hot besluit tot stich
ting eener hoogere Burgerschool op den burgt vun Matenesse;
en nu, als van zelf, door hot uitspreken van dezen nuam,
daartoe geleid, breng ik in herinnering dat een voor deze ge
meente hoogst gowigtig wetsontwerp, op voordragt van
's lands regering, door de beide takken onzer volksvertegen
woordiging werd aangenomen en door Z. M. den koning be
krachtigd is, ik bedoel dat tol vèrceniging van de gemeenten
Schiedam cn Oud en Nieuw Mathenesse, mot toevoeging van
een deel der gemeenten Kcthel on Spaland en Vlaardinger-
Ambacht, waardoor de uitgestrektheid dezer gemeento om
streeks verdriedubbeld is en haar ziolcntal roet ongeveer twee
duizend wordt vergroot.
Heeft in de,op den laatstcn dag van het afgelcopen jaar ge
houden raadszitting een lid dezer vergadering de oplettend
heid gehad om te dezer zuke een gelukwensch tot my to
rigten, van ganseher horto en root vreugde hob ik dien wel-
gemeenden wensch voor het belung onzer gemeente aango-
nomonjreeds vroeger toch,bjj onzo openbare beraadslagingen
heb in het doen uitkomen, hoezeer ik, bjj den bestaanden
toestand, inzonderheid om do gunstige ligging van Mathe
nesse, dezo voreeniging in aller belang achtto te zynAl
mogon er ook bekrompenen wezen, of ontevredenen, die, ter
bereiking van hunne oogmerken,zich niet ontzien om onrust to
stoken in do gemoederen der welgczinden, door, in strjjd
mot do waarheid, to verspreiden dat de vereeniging mot
Mathenesse aan de ingezetenen van Schiedam, zooveel hoo
gere belastingen zal kosten; ik moet het hoi halen, hoezeer
ik my vlejjo, dat door die vereeniging on uitbreiding een
nieuwe toekomst zal worden geboren voor onzo gemeente,
voor Schiedam, mjj u geboortoplaats, wïor wclzjjn mij zoo na
ABÏESIBHUSH:
Prjj« van den gewonen regelf 0,10.
Tot 10 regels f 1 00. Zegelregt toot iedere plaatsing - 0.35.
aan het hart ligt en ter bevordering waarvan, als het wezen
moest, ik mjj bereidwillig, al waren het ook zware offors,
zoude willen getroosten.
Mijne Heer en!
Allen tevreden stollen is onmogelijk, daarnaar te willen
streven ware reeds onzinnigal zyn onze bedoelingen Dog
zoo goed, niet altjjd worden zjj bogropen, veel minder ge
waardeerd.
Aan het eind van hetgeen ik gemeend heb te moeten zeggen,
bjj den aanvang van het nieuwe jaareen jaar dat ik hoop en
vurig bid datheilryk moge zjjn voor ons vaderland,voor onzo
gemeentoeen wensch voor uw geluk, Mjjno Hecrcn een
woord van dank voor uwe ondersteuning en uwe medewer
king bjj het bevordoren der openbare belangen gedurende hot
afgeloopen jnareeno aanbeveling dier belangen voor de toe
komst 1 een hartelijk woord van dank voor do belangstelling
die ik van de meesten uwer op den eersten dag des nieuwen
jaars heb ondervonden èn,tenaanhoore van de velen, die be
langstellend onzo beraadslagingen bier volgen, een opregt en
bartcljjk woord van dank aan onze goede burgerjj, aanzien
lijken tot goringen,voor de belangstelling mjj op dien eersten
dag betoond, biet hulp van Gods voorzienigheid hoop ik
gesterkt door het bewustzjjn van niets dan bet goede te
willen en to beoogen, met getrouwheid, jjver en volharding,
geznmenljjk met u leden van hot dagclyksch bestuur, met u
gemeenteraad van Schiedam, ook in het nu ingetreden jaar,
veel te zullen toebrengen tot heil van onze gemeente,
Randsleden en ingezetenen, een gelukkig nieuwjaar
gelukkig voor Nederland 1 gelukkig voor Schiedam
Deze rode werd door de vergadering toegejuicht; en beant
woord door het oudste lid in jaren, don heer H. W. Roelants,
die meende te kunnen sproken ook in naam der vergadering,
door don burgemeester dank te zeggen voor zijne geuite
gevoelens, die hjj voornemens was in toepassing te brengen
en waartoe hjj wonsebte dat hem de noodige kracht zou wor
den geschonken cn de gemceutcraad bereid was bom de
gemeente zal worden gedaan. -
Do herstemming voorvjjftien gemagtigden der Her
vormde gemeente alhier, om met den kerkcraad een kicscol-
legie uit te maken, tot het benoemen van ouderlingen,
diakenen en do beroeping van predikanten, zal, uit de dertig
lidmatendie na de benoemden de meeste stemmen op
zich hebben veroenigd, plaats bebben op Dingsdag 21 Ja
nuary e.k., van des voormiddags 9 tot des namiddags 5 ure,
in do consistoriekamer der Groote Kerk.
Bjj koninkljjk besluit van 9 January jL, no. 67, iso. a.
herbenoemd tot kantonrogtcr to Schiedam, de heer rar.
A. J. Hazenborg.
- Do schade door een spoolïngschouw aan de spoorbrug
alhier toegebragt is hersteld; de treinen gaan weder geregeld
over het gedeelte dat beschadigd was,
Ten gevolge der afschaffing van het sedert jaren in
gebruik zjjnde stelsel van beurlbovrachting der Nederland-
scho Handelmaatschappij voor den overvoer van producten
van Java naar Nederland, beeft do maatschappij dezer dagen
do reoderjjen uitgenoodigd tot een inschrijving op de bekende
conditiën, ten vorigen jaro vastgesteld en waarvan in der
tjjd melding is gemaakt, Jl. Woensdag hadalsnu ten kan
tore der directie in hot openbaar de opening van 88 ingeko
men insein yvings-billetten plaats.
De schepen moeten in do volgende maand zeilklaar liggen,
of, die reeds op uitreis zyn, voor of op 10 Junjj o.k. op Java
disponibel gesteld worden.
Gisteren zjjn door do Handelmaatschappij bevracht do
navolgende 4 schepen
Voor Amsterdam: Nederland en Oranjo319 lasten,
vracht f 93.00; Goede Verwachting, 396 lasten, vracht
94.79
Voor Schiedam Erasmus, kapt. C. J. D. HolahofF, 655
lasten, vracht f 90.00
Voor Middelburg: Honigby, 399 lasten, vracht,/94.89
atlen por last.
Men verneemt,dat het Z. M. don koning, op voordragt
van den minister van justitie, behaagd heeft aan J. Brou
wers, huisvrouw van van don Bosch cn aan J. Moojj
kwijtschelding te verleenen rcspectiveljjk van de straf des
doods en de tuchthuisstraf vau vyf jaren, waartoe zjj door
dei» hoogen raad der Nederlanden zijn veroordeeld, de eerste
tor zake van moedwillige brandstichting en do tweede wegens
moedwillige verwonding, door beidon gepleegd bjj gelegen
heid der oproerigo gebeurtenissen in de maand September
1866'ónder de gomeento Velzen, houdonde Z. M. besluit
voorts in, do ontheffing van de smet van eerloosheid mot al
lmro gevolgen, welke geacht mogt worden, uit kraebto van
hot gewezen arrest op de beide vcroordeolden te kunnen
kievon, met lastgeving oindeljjk, dat do bovolou aanplakking
van dat arrest achtorwcgo zal bljjvon,
Bij besluit van 28 October jl. heeft Z, M. goedgevon
den, met uitbreiding van het bepaalde in do ortt. 1 en 2 van
da instructie op de werving voor do korpsen van het leger
hiér te lande, bjj dezo uitdrukkelijk bevoogd to verklaren tot
liet aanwerven van vrjjwilligere, ook uit de militie, voor het
leger hiér le lande en voor de koloniale troepen en om mïts-
J