H
A». 1868.
M 2ÖÖ3;\
Vrijdag 11 September.
Verschijnt MaandagWoensdag en Vrijdag.
ALGEMEEN OVERZIGT.
BUITÉNUNDSCHE BERIGTËiï
BINNENLAKDSGHE BERIGTEN.
t
i
Clllilt
ABONNEMENT:
Abonnementsprijs per One STaanden f 1.86.
Franco per Post, door het geheele Rijk- 3.26.
(St riet en Franco.)
ADVERTENTIEN:
Prijs tan den gewonen regel 0.10,
Tot 10 regels f 1 00, Zegelregt toot Iedere plaatsing 0.35.
De Constilulionnel, onder do ondorhandsche organen van
het Fransche gouvernepient datgene waaraan het meeste
gezag wordt toegekend, wederspreekt de bewering, dat in
Frankrijk de souverein volstrekt meester van de buiten-
landsche staatkunde is en daarin zonder ïaadpleging der
volksvertegenwoordiging handelt; wat door de oppositie
partij als eén der oorzaken van de aanhoudende beduchtheid
voor storing des vredes in Europa wordt voorgesteld. Ver
der zegt dat blad in een zijner laatste nummers. Zoo die
beduchtheid nög niet verdwenen is, de schuld ligt vootzeher
niet aan ons gouvernement. Immers de ministers hebben
bij elke gelegenheid zeer nadrukkelijk veiklmird, dat Frank-
rijks staatkunde vredelievend isenblylt. Zegt men dat de
ministers daarmede niets meer dan hunne porsoonlyke moe-
ntng of gissing uitspreken, welaan, de keizer, die zooge
naamde alleenbeerscher, zal dan toch wel goed onderrïgt
zijn omtrent Frankrijks staatkunde; hij nu heeft herhaal
delijk, dezer dagen nog te Troyes, verklaard, dat hij vrede
wil; en zou zyn verklaring miyder zekerheid voor het land
opleveren dan de voorbij gaande programinu's van koitstnn-
dige ministerie» welke onophoudelijk aan wisselvallige
invloeden onderworpen zijo en ligtelijk aan allerlei aan
drang toegeven ten einde hun bestaan cenige dagen ie ver
lengen
liet is waar, do altijd durende vrede is nog een vrome
wensch; is er nog, zoo te zeggen, gisteren oorlog in Europa
gevoerd. In Duitschland heelt een groote omkoering plaats
gegrepenen er heeft grond bestaan, om te vreezen, dat
Pruissens verbazende overwinningen storing van Europa's
evenwigt ten gevolge zouden hebben en een algemeerien
oorlogsbrand na zich zouden slepen. De viede van Piang
heeft dut gevaar afgewend; hij heeft het evenwigt in stand
gehouden en voldoening aan al de regtmotigo belangen gege
ven. Onze keizer beeft door zijn onzijdige en verzoenende
houding in dat tweegevecht tusschen Duitschlands groote
mogendheden getoond hoe onbaatzuchtig Frankrijk is. Onder
zijn leiding en onder zijn invloed is de viede hersteld, in
Dnitschlund en in Italië beide; het spreekt dus van zeil, dat
hij met wenscht dien vrede te verstoren. Wie kan belang
hebben om den vrede wankel te maken Is het Pruissen?
Zal koning Wilhelm, wien de eer is te benrt gevallen van de
laatste band te leggen aan het gebouw van Pruissens natio
naal bestaan dat de groote Frederik enkel had kunnen
stichten, zal koning W'lhelm op 76jarigen ouderdom
zijn werk gaan blootstellen aai. de geduchte kansen van een
oorlog tegen Frankrijk? Zal hij zijn woord breken? Zul hij
zijn veroverende hand uitstrekken over do staten van Zuid-
Duitschland, wier onafhankelijkheid hij zeil heeft veikon-
digd? Wie kan dat gelooven?
In allen gevalle mag men zejgen dat, zoo nog niet een
ieder aan de duurzaamheid van den algemeenon vrede ge
looft, de schuld noch bij Frankrijk, noch bij onzen keizer of
zyn ministors ligt. De schuld zou eer liggen by degenen, die,
aan de overzijde van don Ry n, met booze hurdnekkigheid
voortgaan gevaurlyke hersenschimmen te koesteren en aan
moediging te geven aan verwachtingen, die onvatbaar voor
verwezenlijking zijn, maar meer gevaarlijks voor de zaak
des vredes zouden hebben, dan het hartzeer over do gebeurde
zaken, dat Frankrijk ten onrogte gezegd wordt te gevoelen.
Jt. Maandag is aan de Parysche effectenbeurs de ryzing
der vorige week eensklaps gestuit; de koers der meeste
effecten, inzonderheid die der Franeche drie-percents rente
en der Italiaansehe staatsschuldbrieven, onderging con aan
merkelijke daling. Aanvankelijk heerschte er een paniek,
tegen de sluiting kwam de benrsin meer bedaarde stemming.
Onder de oorzaken dier paniek behoorde het bovenstaand
artikel van den Consiitulionncl, dut scheen te moeten strekkon
om de vrees voor storing van Europa's vrede weg te nemen,
maar nieuwe ongerustheid buurde, door te kennen to geven,
dat het behoud des vredes geheel vun de naleving der Prager
vredesvoorwaarden afhing en twylelachtig zou worden in
dien Pruissen inbreuk op de onaf'hunkelykbeid der Zmd-
Dnitsche staten maakte.
Dingsdag waren aan de Parijscho effectenbeurs do uit
werkselen der paniek van den vorigon dag nog zigtbaar
wel gaven ministeriele dagbladen weder geruststellende en
vredelievende verzekeringendoch de koers dor voornaamste
effecten kwam niet weder op de vorige hoogte.
Dut do verkiezing vun den heer Dufauro tot lid Van het
wetgevend ligchaam, door het Fransche gouvorncmefit wordt
.bestreden, en waarom, is op to maken uit do volgonde aan
merkingen van den Comtitutionncl: De geloofsbelijdenis van
den heer Dufaure (zie ons vorig nummer) heelt in ons oog
niets verontrustends; de volksvryhcdcn waarop hij aandringt
liebben wy zeiven verlangden de betuiging waarmede h(j
besluit, nameljjk „ontzng voor allo regten en liefde voor
liét vaderland", voegt in den mond van alle regtscbapen
menschen.
Bad de heer Dufaare zich onder de aanhangers der dynas
tie geschaard, evenzeer als h(j zich onder de aanhangers der
constitutie geplaatst heeft, stond k(j alzoo op bet dynastiek
«terrein gelyb b(j op het constitutioneeltorrein staat, dan
.zouden ,wjj aan z(jn kandidatuur by val hebben geschonken';
want hjj behoort tot diegenen, wien wy gaarne onder onze
vrienden zouden willen tellen.
Zyn denkbeelden en ztjn programma zonden wij gaarne
aannemen; doch zyn vlag is belaas! onze vlag niet; en wij
moeten zyn verkiezing bestryden met des te meer nadruk,
hoe grooter het tulent en hoe-scherper de tong zyn, welke
hem tot het voorstaan zyner inzigten ten dienste zyn.
Uit Mecklenburg wordt aan de Kilnische Zeiltuig geschre
ven Uit Berlyn is het bevel ontvangen, om al de man
schappen, die in liet najaar van 18C5 onder do wapenen
gekomen zijn, nog in de maand September te ontslaan en bij
de reserve te doen overgaan, terwijl de nieuwe recruten niet
den 1 October maar eerst drie maanden later, in Jannarij,
moeten opkomen. Wie slechts eenigermate met de militaire
zaken bekend is, moet hierin een wissen waarborg zien, dat
de Pruisaisclie regering vast vertiouwt, den vrede ook in het
aanstaande voorjaar nog niet gestoord te zien. Verwachtte
men dit in Pruissen, dan zou men stellig de recruten reeds
in October opioepen, om ze gedurende den winter tc oefenen
en ze ir. het voorjaar als bruikbare soldaten bij de rogemen-
tcn te kunnen indcelen wat nu, daar zij in January
moeten opkomen, eerst di ie maanden later kar, geschieden
In plaats van den by de wet bepaalden driejarigen diensttijd,
blijven de söldaten ten gevolge van dezen maatregel slechts
32 maanden in dienst, en bet geheele bondsleger heeft tot
Jamiarij aanstaande alleen de in het najaar van 1866 en 1867
opgekomen manschappen onder de wapenen. Do vermin
dering van de sterkte des legers bedraagt dientengevolge
omstreeks 80,000 man, en vier millioen ryksdualders wor
den duardoor bespaard. Wij gelooven, dat Prnissen geen
sterker bewijs van zijn vredelievende gezindheid zou kunnen
geven.
Er bestonden in Zweden van ouds nog verscheiden
bepnlingen waardoor de Hoorwegers belet werden zich
in Zweden op gelijken voet, als de inwoners van dat
land, neder te zetten, vaste goederen te bezitten, handel,
bedrijven, neringen of scheepvaart uit te oefenen. Die be
palingen zijn volgens do jongste berigtcn nit Stockholm
thun9 door een besluit des Konings ingetrokken, even
wel zonder dat liet onderscheid tusschon do ingezetenen
der twee vcreenigde koningrijken in allen doele afge
schaft is.
Do tc Brussel uitkomende Étoilo Beige (welk bind inder
tijd zich zeersterk tegen deafdum uing van de Ooster-Sehelde
heeft verklaard), erkent thans, dat de uitkomst der onder
neming op merkwaardige wijze de Nederlandsche ingenieurs
van den waterstaat in't gelijk heeft gesteld, die steeds heb
ben voorspeld, dat de afdamming, wel ver van hot vaarwater
der Wester-Schelde te bederven, veeleer zou strekken tot
verbetering van dat vaarwater. Niet alleen toch zyn, naar
men thans verneemt de voorspellingen ten volle verwezen
lijkt, en dat wol gedurende dezen zomer, een der droogste,
welko men zich herinnert, zoodat zelfs de zandbank, die
zich in de laatste jaren voor Bath had gevormd, langzamer
hand opgeruimd wordt, maar begint men te vreezen voor
eon zoo hoogen waterstand, dat daardoor dijken, indien al
niet in Belgie, dan toch zeker in Nederland in gevaar zullen
kunnen worden gebrngt. De Belgische minister van binnen-
landsche zaken heeft beloold in de kamers mededeelingen te
zullen doen omtient de peilingen, die sedert de afdamming
regelmatig plaats hebben, zoodat men woldra olliciele berig-
ten zal ontvangen omtrent de bevaarbaarheid der Westcr-
Sehelde.
Te Brussel wordt thans door de internationale verceniging
vanuibcideishnrej lurlyksche vergadering gehouden. Wcik-
lieden uit verschillende oorden der wereld, zelfs uit Amerika,
zijn op deze vergadering veischenen. Een heugelijk ver
schijnsel nmg liet heeton, dat deze vergadering tot dus verre
zicli niet heelt schuldig gemaakt aan die buitensporigheden,
waardoor sooitgelyke bijeenkomsten zich met zelden plegen
te onderscheiden.
Wel verre dat de vergadering den oorlog aan het kapitaal
predikt, gelijk dihwyls met ontstuimigen bartstogt van do
zijde der werklieden gedaan is, heeft een gedelegeerde uit
Londen, dio met welgevallen ia aangehoord, de noodzake
lijkheid betoogd, om de belangen van kupitaul en arbeid met
elkander te verecnigen. De Duitscbe sectie van de interna
tionale werklieden-vereoniging heeft de vraag gesteld:
„Welke houding bebooron de arbeiders aan te nemen in het
geval, dat er een oorlog tusschen tweo of meer groote
mogendheden dreigt te ontstaan."
Verscheiden werklieden hebben over deze aangelegenheid
het woord gevoerd, en aller antwoord kwam hierin overoeo,
dat aan den oorlog de oorlog moet veiklaard worden. Deze
resolutie is aangenomen vervolgons is een voorstel goedge
keurd. bepalende dat de werkende stand zooveel mogelijk
pressioopde openbare opinie moet uitoefenen om don oorlog
tegen to gaan.
Naar men verneemt, heeft; de koningin van Engeland
onlangs op hare reis in Zwitserland ondervonden, hoe een
buffelhouder soms van de omstandigheden weet te profiteren.
Algemeen bekend is de anecdote van een Engelsohcn koning,
die op reis in een dorpsherberg een boterham met ejjeren
gebruikte, waarvour de kastelein zooveel gold eischte, dat do
koning verwonderd vroeg, of de eijeren daar ter plaatse dan
zoo zeldzaam waren; dat de kastelein beantwoordde met
„neen, sire, eyeren z(jn hier genoog, maar do koningen zijn
hier zoo zeldzaam." Volgens een brief uit Londen schjjnt
nu de buffethouder in het station te Bazel, hetzy in navolging
daarvan, hetzij om de cnriositeit, ook zoo te hebben gedaan.
Do koningin nam aldaar voor zich zelve en baar gevolg,
bestaande uit dertig personen, in de baast een eenvoudig ont-
byt, zyode enkel brood, koud vleesoh, eijeren en koflij.
Duarvoor moest betaald worden 700 francs, derhalve onge
veer f 12 de persoon gerekend. Naar hetgeen men er by
voegt, beeft do koningin het evenwel niet noodig geacht, om
van dit en meer dergelyke hooge rekeningen notitie te nemen,
daar zy wel weet dat, terwyl reizende vorston thans geen
zeldzaamheid meer zyn, lage rekeningen voor ben zooveel te
zeldzamer worden.
De passagiers op een sneltrein bobben bijna hetzelfde
verschrikkelijke lot ondergaan van die ongelukkige passa
giers, die verleden week in Wallis zijn omgekomen. Toen do
sneltrein naar Schotland net station Huttingdon voorby ge
stoomd was, werd de aandacht van den machinist gelukkig
getrokken door het gillen der passagiers. Een goederen
wagen, in het midden van den trein, was in brand geraakt
en de vlammen spreidden zich naar beide zijden uit. Juist by
tijds werden de passagiers gered. Dit voorval toont weder do
groote noodzakelijkheid van een regtstreeksche gemeen
schap tusschen de passagiers, den hooid-condncteor en den
machinist.
In de vorige week heeft te Antwerpen, in de kerk
straat, een kind van ruim drie jaren oen ander kind van 4
maanden don grootea teen afgesneden, terwyl de moeder op
zolder het wasebgoed was gaan te droogen hangen. Toen de
moeder beneden kwam, zag zy het kind op den grond liggen j
badende in zyn bloedz(j liep er mede naar den doctor, doch
deze was ongelukkiglijk afwezig. Js Avonds "iS'Serbttfdjd
overleden.
Een Amerikaanscb tijdschrift meldt, dat do op"de f
geheele aarde aanwezige hoeveelheid goud op een waarde i
van 5950 millioen dollars mag gesteld worden. In gesmolten I
toestand zou deze goudmassa tot een klomp gegoten, een f
inhoud hebben van ongeveer 600 kub. ellenuitgeslagen tot i
bladgoud, zou de massa een landstreek bedekken van 34 ij
uren lengte en breedte. 1
SCHIEDAM, 10 September 186 8.
Jl. Dingsdag avond, circa half tien ure, werd een begin
van brand ontdekt in de brandery van den heer P. van do
Water Jz., in de Keotsteeg alhier, welke brand echter
spoedig door do in de branderij zich bevindende personen
werd gebluscht. Onraiddclyk by het bekend wordon van dit
ongeval, dat by den hovigen wind een onberekenbare uit
breiding had kunnen erlangen, waren verschillende autori
teiten cn velen die tot de brandweer beboeren op de plaats
des gevaars tegenwoordig.
Gisteren avond ontwaarde men, dat een hoop steenkolen,
geborgen in de voormalige gemeente Oud en Nieuw Alathe-
nesse, achter den stoom- pol- en moutmolen „de Rystbalro",
vun den heer J. G. van Dusseldorp, aan bet broejjen was
geraakt en reeds tot ontbranding was overgegaandoor de
voortvarendheid van den eigenaar echter, die zyn werkvolk
dadelyk met buitengewone krachtsinspanning dien hoop
deod uitoenwerpen, werden verdei o nadeeligo gevolgen
daarvan voorkomen.
In de vergadering der afdeeling Rotterdam, Schiedam
en omstreken van de Hollandscho maatschappij van land
bouw welko jl. Dingsdag te Rotterdam gehouden werd, zijn
de punten van beschrijving voor de op 26 dezer te Gorinchetn
te houden algeroeene vergadering der maatschappij achter
eenvolgens behandeld cn daaromtrent verschillende besluiten
genomen. Ook werden twee leden benoemd tot afgevaar
digden naar gemelde vergadering. Uit de mededeelingen,
welke hierna door het bestnur aan de vergadering werden
gedaan, bleek onder anderen, dat onlangs het toegezegde
saldo van de ontbonden Koninklijke Nederlandsche maat-
scbappy tot aanmoediging van den tuinbouw by deze afdee
ling met dankzegging was ontvangen, en dut de in Maart
alhier gehouden tentoonstelling van vee en pluimgedierte
ditmaal bijzonder en inalledeelen aan do verwachting van het
bestuur beantwoord heeft, Eindolyk word, op voorstel van
het bestuur, nog besloten, dat van wego deze afdeeling in hot
voorjaar van 1869, behoudens onvoorziene omstandigheden,
te Schiedam een tentoonstelling van vee en pluimgedierte
zul worde» gehoudenwaarvoor dan wat de hoofdzaken
betreft, hetzelfde programma zal worden gebruikt, dat voor
de te Rotterdam gehouden tentoonstelling gediend/heelt;
zullende echter later dit programma nog besproken en defi
nitief vastgesteld worden. t
Bij beschikking van 4 September 1868 is de vergun
ning voor een stoombootdienst tot vervoer van goederen en
vee tusschen Leeuwarden, Amsterdam en Rotterdam en het
slepen van schepen op sommige wateren in de provinciën'
